Internet туралы жалпы түсінік



Әлеуметтік пенде болғандықтан адам әрқашанда өзі сияқтылармен араласу тәсілдерін іздестіреді. Соңғы кездегі INTERNET желісінің күрт дамып кетуі (қазіргі кезде 18 000 әртүрлі желілерді біріктіріп, күнбе-күн жаңаларымен толықтыруда) қашықтық ұғымын жоққа шығарып, планетамыздың кез келген нүктесін бір-бірімен бейнелі түрде байланыстыруда. Информацияның көзді тартар ертеңі таң қалдырып, өзіңнің соны пайдалана алатының қуантады. Бірақ адам жаңалыққа тез үйренеді ғой, қазір де INTERNET жалпыға бірдей информациялық қор тәрізді ертектегі "ханшалардан" күнделікті "күңіңізге" айналып барады. Оның құрамында миллиондаған компьютерлер, компыотер терминалдары және қарапайым пайдаланушы адамдар бар. Кейбір есептеулер бойынша екі миллиондай компьютермен 30 миллионға жуық адам жұмыс істеп жатыр. INTERNET желісіне күніне 1000 компьютер қосылады екен. ISОС (Internet Sосіеtу — Internet қоғамдастығы) президентінің жақында INTERNET желісін пайдаланушылар саны бір миллиардка жетсді деуі дс бекср емес шығар. Мұнда таңданарлық ешнәрсе жоқ. Сол себепті INTERNET бізге "даналық көзі" болып көрінсе де, оның өзін қалай пайдалатынымызды білген артық болмайды.

Интернеттің шығу тарихы
INTERNET желісін алғашқы дүниеге келтіруге себеп болған 70-жылдар басында АҚШ қорғаныс министірлігінің АРRАNЕТ компьютерлік жүйесі болып саналады, онда соғыс жагдайында байланыс желілерінің жұмысы зертгелін еді. Желі нүктелерінің үлкен аумақта шашырап жатқандығына және олардың бір-бірімен қосылу желілерінің күрделілігіне байланысты оның аздаған бөліктері бұзылғанмен сау желілердің өзара байланысы жылдам қайта құрылып, қалыпты жағдайына келе алатыны айқындалды.
Дегенмен INTERNET тек желі ғана емес ол желілердің желісі.
Қолданылған әдебиеттер
1.Балапанов Е.Қ, Бөрібаев Б «Информатика 30 сабақ»
Алматы-1999ж.
2.Камардинов О «Информатика» Шымкент-2000ж
3.Жангисина Г.Д «Информатика » Алматы -2001ж
4. Масанов Ж, Мақұлов Қ « MS NC Windows Internet»
Алматы -2002ж.
5.Байжуманов М.Қ, Л.Жапсарбаева «Информатика» Астана -2004ж
6.Жангисина Г.Д «Базы данных и сети ЭВМ» Алматы-2002ж
7.В.Фигурнов « IBM PC для пользователя» Москва -1996г
8.В.Симонович « Информатика Базовый курс» Москва 2002г
9.Ю.Хоманенко «Базы данных » Москва -2000г
10.В.Михеева,И.Харитонова «Microsoft Access-2002» СПб-2003
11.Балапанов Е «Ақпараттық технологиялар» Алматы

INTERNET туралы жалпы түсінік
Әлеуметтік пенде болғандықтан адам әрқашанда өзі сияқтылармен араласу
тәсілдерін іздестіреді. Соңғы кездегі INTERNET желісінің күрт дамып кетуі
(қазіргі кезде 18 000 әртүрлі желілерді біріктіріп, күнбе-күн жаңаларымен
толықтыруда) қашықтық ұғымын жоққа шығарып, планетамыздың кез келген
нүктесін бір-бірімен бейнелі түрде байланыстыруда. Информацияның көзді
тартар ертеңі таң қалдырып, өзіңнің соны пайдалана алатының қуантады. Бірақ
адам жаңалыққа тез үйренеді ғой, қазір де INTERNET жалпыға бірдей
информациялық қор тәрізді ертектегі "ханшалардан" күнделікті "күңіңізге"
айналып барады. Оның құрамында миллиондаған компьютерлер, компыотер
терминалдары және қарапайым пайдаланушы адамдар бар. Кейбір есептеулер
бойынша екі миллиондай компьютермен 30 миллионға жуық адам жұмыс істеп
жатыр. INTERNET желісіне күніне 1000 компьютер қосылады екен. ISОС
(Internet Sосіеtу — Internet қоғамдастығы) президентінің жақында INTERNET
желісін пайдаланушылар саны бір миллиардка жетсді деуі дс бекср емес шығар.
Мұнда таңданарлық ешнәрсе жоқ. Сол себепті INTERNET бізге "даналық көзі"
болып көрінсе де, оның өзін қалай пайдалатынымызды білген артық болмайды.

Интернеттің шығу тарихы
INTERNET желісін алғашқы дүниеге келтіруге себеп болған 70-жылдар
басында АҚШ қорғаныс министірлігінің АРRАNЕТ компьютерлік жүйесі болып
саналады, онда соғыс жагдайында байланыс желілерінің жұмысы зертгелін еді.
Желі нүктелерінің үлкен аумақта шашырап жатқандығына және олардың бір-
бірімен қосылу желілерінің күрделілігіне байланысты оның аздаған бөліктері
бұзылғанмен сау желілердің өзара байланысы жылдам қайта құрылып, қалыпты
жағдайына келе алатыны айқындалды.
Дегенмен INTERNET тек желі ғана емес ол желілердің желісі. INTERNET
көптеген байланыс желілерін бір-бірімен біріктіріп, дүниедегі ең үлкен
компьютерлер торабын құрайды.
Оның қарапайым желілік нүктелері өкімет мекемелерінде,
университеттерде, коммерциялық фирмаларда, жергілікті кітапхана
жүйелерінде, тіпті мектептерде де орналасқан.
INTERNET -тің бір ерекшелігі оның құрамындағы көптеген компьютерлер
нақты ВВS тәрізді жұмыс істсйді (шындығында, INTERNET компьютерлерінін
көпшілігі ВВS сияқты істсмейді, бірақ әркім одан файлдар алып, мәліметтер
базасын пайдаланып, яғни оның ішкі мәліметтерін пайдалануға мұрсат алады).
INTERNET -ке қосылу дегеніміз -- басқа жерлерде тұрған 1000-дакан
компьютерлік жүйелермен байланысу деген сөз. Желідегі компьютерлерден
өкімет архивіндегі, университеттің мәлімет базаларындағы, жергілікті
қорлардағы көлеміндегі, кітапхана каталогтарындағы құжаттық мәліметтерді,
суреттерді, дыбыс клиптерін, бейнелерді және т.б. цифрлық түрге айнала
алатын барлық информацияны ала аласыз.
INTERNET информация магистралына өте ұқсас, институт, мектеп терминалы
арқылы оған жеңіл кіруге болады. Ол үшін INTERNET -тегі жүйенің нөмірін
теру керек. Мұнан кейін керекті жердегі (қала, мемлекет) желі нүктесімен
байланысып, өзіңізге қажетті материалдарға қол жеткізетінін керек етсеңіз,
NАSА құжаттарын да, айта берсек, соңғы оқиғалар корсететіндей, ЦРУ құпия
архивтерін дс оқуыңызға болады екен.
INTERNET желісін сипаттау үшін оны телефон жүйесімен салыстыру
қалыптасқан. Жалғыз телефон компаниясы болмайтыны сияқты INTERNET
компаниясы да тек біреу емес. Дүние жүзілік немесе мемлекеттік телефон
жүйесінін иесі кім? Ешкім дс емес. Әрине, оның бөліктерін біреулер
иеленеді, бірақ жүйеге толық ешкім ие емес, бұл жүйе өзара келісім арқылы
ортақ пайдалануға арналған. Дүние жүзіндегі ірі телефон компаниялары
бірігіп, "телефон жүйесі" қалай пайдаланатыны жөнінде келісіп отырады, яғни
әр елдің кодын, төлейтін шығар, мүмкін біреуін емес бірнешеуін қарап шығу
керек болар, өйткені әртүрлі серверлер қойылған бір сұраққа әртүрлі жауап
береді. Сіздің сұрағыңыз нақты болса, іздеу нәтижесі де табысты болатыны
есіңізде болсын. Бір емес, сұрағыңызға сәйкес келетін бірнеше сөз тіркесін
іздеген қолайлырақ болады. Көп сөзден қашпау керек, синоним сөздер іздеп
табу ісін оңайлатады.
Егер сіз жалпы сипаттағы информация іздейтін болсаңыз, іздеуді WЕВ
каталогтарынан бастағаныңыз жөн.

WORD WIDЕ WЕВ
Internet ішінен керекті информацияны іздеп табуға мүмкіндік беретін
тағы бір мүмкіндікті карастырып өтейік.
WORD WIDЕ WЕВ (WWW. WЕВ), яғни "дүниежүзілік өрмек" информация
іздеп букіл дүние жүзіне "электрондық саяхат" жасайтын гипермәтіндік жүйе
болып табылады. Қазіргі кездегі әртүрлі информация алуға болатын ең кең
тараған жүйе ретінде, WWW. есептеледі. Internet -тің қалған бөліктерінен
гөрі жүйесін пайдалану жеңіл, әрі ыңғайлы.
Мұнда бір-бірімен байланысқан сөздер тізбекше арқылы жүргізіледі.
Өзіңізге керекті тақырыпты тандап алып, соған байланысты информацияны қарап
шығасыз, сол информация ішінен тағы бір тақырыпты тандап алсаңыз, соған
байланысты ғана мәліметтерді оқи бастайсыз. Осылай бір тақырыптан
екіншісіне ауысып қарап шығасыз, бірақ, қажет болса, кейін оралуыңыз да
қиын емес.
WWW жүйесі байланыс орнатылған құжаттардан тұрады. Гипермәтін деген не?
Егер сіз жүйесінің көмек беретін мәліметтер құрылымын қарап шықсаңыз
компьютерінің файлын көрсеңіз, сол гипермәтін мысалы бола алады. Гипермәтін
құжат бір ұғымнан екінші ұғымға мәтіндік байланыс арқылы (мазмұн арқылы)
тез өтуді қамтамасыз етеді.
Бір мәтінді бастан аяқ оқудан гөрі сол мәтіннің белгілі бір бөлігін
ғана оқып, сонан кейін сол бөлікпен байланысты басқа ұғымдарға жылдам өте
аласыз. Бұлай жылжу ерекшеленген мәтін үзіндісіне курсорды алып барып
тышқанды шерту арқылы орындалып отырады.

WЕВ жүйесімен қатынас кұру тәсілі
WЕВ жүйесімен жұмыс істеудің бірнеше тәсілі бар. UNІХ операциялық
ортасында сервистік қызмет көрсететін, компания жасап қойған, арнайы
команда арқылы WWW браузерімен оңай байланысу жолы бар. Оны іске қосу үшін
немесе сөздерін енгізу керек.
Егер тұрақты қызмет атқару қажет болса немесе тікелей теру арқылы
байланыс орнату керек болып жатса, өз браузеріңізді пайдалану мүмкіндігі де
бар.
Қолданылып отырған тәсілге қарамастан сіз гипермәтіндік файлдарда
мәліметтерді іздеп таба алатын браузермен жұмыс істей аласыз. Енді біз
желіні пайдалану кезінде жұмыс істеугс тиіс Internet Ехрlоrеr графиктік
браузерімен сіздерді таныстыралық. Әрине бұдан басқа да браузерлср бар,
мысалы, бірақ программасының ішкі браузерімен жабдықталады. жүйесінің басқа
түрлерінде де арнаулы бірден бекітіліп берілетін ішкі браузерлер болады,
олармен жұмыс істеу де ыңғайлы. Ал егер кейбір себептермен сіз жұмыс
істегіңіз келмесе, онда браузеріне немесе басқасына оңай ауыса аласыз және
олардағы жалпы жұмыс істеу ережелері бір-біріне ұқсас болады.
Сонымен ҒТР-серверімен жұмыс істеуді меңгерсеңіз және WЕВ жүйесінің
бірнеше адресін білсеңіз, онда желіге кіріп жұмыс істеу қиын болмайды.
Адресті білмесеңіз де, өзіңізге керекті информацияларды тақырыбы арқылы
іздеу ісіне кірісіп кете бересіз, автоматты түрде, сіз араласпай-ақ "өз"
серверімен байланыс орната береді. Ал, егер де Internet Ехрlоrеr жүйесімен
жұмыс істейтін болсаңыз, онда бірден Місrоsоft компаниясының WЕВ сервері
парағымен байланысатыныңыз eсіңізде болсын, оған мынадай мәлімет енгізілcе.
Мұнан кейін "лифт" көмегімен парақтың төменгі жағына өтіп, өзіңізге
керекті акпаратты таңдайсыз. Курсорды ерекшеленген мәтін бөлігіне алып
барып (29.10-сурет), тышқанды бір рет шертіңіз, браузер осы тандап алынған
жаңа мәтін бетін сіздің өз машинаңызға жеткізеді.
Біздің жағдайда курсорды " Internet -те парақты іздеу үшін осы сілтемші
тандаңыз" (выберите данную ссьшку) деген сөзге, яғни оның ерекшеленіп
тұрған үзіндісіне алып барып, тышқанның сол жақ батырмасын шертеміз. Сол
сәтте браузер сіздің компьютеріңізге Internet -тегі информация іздеу
жүйелерінің жиі қолданатын бірнеше адресі көрсетілген келесі парақты
шығарады да, сіздің іздеу шарты көрсетілген (критерий) информация
енгізуіңізді және "іздеу" батырмасын басуыңызды өтінеді.
WЕВ каталогтары кітапхананың жүйелік каталогтары тәрізді жасалып, олар
"Спорт", "Компьютерлер", "Ойындар" сияқты рубрикаларға жіктелген.
Каталогтан өзіңізге керекті тақырыпты тауып алып, оның ішінен WЕВ -тегі
түйінді сөздер тізімінен іздеуді бастауға болады.
Көптеген серверлердегі тізімдерде әрбір түйінді тақырып қысқаша
сипатталып отырады да, одан негізгі тақырыпқа өту жолы (парақтағы емес)
көрсетіліп тұрады.
Бірақ WЕВ каталогтары мәтін парақтарының тек аз бөлігін көрсетеді, ал
"дүниежүзілік өрнекте" (всемирная паутина) одан басқа толып жатқан
мәліметтер жиыны бар екені түсінікті болар. Мұнда да Аlta Vista, Ноtbоt
немесс Lусоs сияқты іздеу серверлері іске қосылады, оларда серверге
өзіңізге керекті тақырыпты көрсетсеңіз, WЕВ парақтарынан осы салаға
байланысты бар мәліметтерді қарап шығу мүмкіндігін аласыз.
Іздеу процесі адамның қатысуынсыз орындалатын болғандықтан, іздеу
серверлері каталогтарға қарағанда көптсгсн мәліметтерді қамти алады. Бірақ
сіз оларды сүрыптай отырып, мыңдаған парақтан тұратын информация ішінен
керектісін тандауыңыз қажет.
Егер іздейтін сервер сізге толық жауап таппаса (немесе тіпті ешқандай
жауап таппаса), онда сүрағыңыздың нақты болмағаны немесе керекті сөз
тіркестерін дәл таппағаныңыз деп біліңіз. Мұндайда басқа және қысқа
сөздерді пайдалана отырып, тағы да іздеу жұмысын жүргізу керек.
Ал, егер табылған мәліметтер жүздеген немесе мыңдаған беттерге жалғасып
кетсе, онда мәселенің өте кең үғымды, ауқымды болып кеткені. Қайта сұрақ
қойып, нақты терминдерді пайдалануға тырысып, іздеу варианттарын шектеуге
талпынған жөн.
"Өрмек" ішінде қызықты, орыс тілінде жазылған мәтіндер көп, сондықтан
орысша әртүрлі ақпарат іздеу қажеттілігі жиі кездеседі. Бірақ тиімді жолмен
керектісін жылдам іздеп табу орыс алфавитінің ерекшеліктері мен сөз
таптарының айрықшалықтарына қарай қиынға соғады.
Орыс алфавитін пайдалануға оның кодтарының да әртүрлілігі кедергі
болады: бір мәтін КОИ-8 кодында жазылса, екіншісі Windows кодын қолдануы
(1251) мүмкін. Бұған орыс сөздерін латын әріптерімен жазу әдісінің (Ruglish
тәсілі деп те айтады) қосылатынын айтсақ, қиындықтың арта түсетіні өз-өзінe
белгілі болады.
Осындай себептермен Желі бойынан, мысалы, Алматы туралы информация
іздесек, серверге Алматы сөзін 1251 түріндегі код арқылы енгізсек — бір
түрлі жауап, ал КОИ-8 коды арқылы енгізе алсақ (ол жөнінде "Совинформ
бюродан" білуге болады, екінші түрлі жауап аласыз; латын әрпімен Аlmаtу
сөзін енгізсеңіз — үшінші түрлі жауап, ал төртінші түрді Аlmаtу сөзі арқьшы
алуымызға болады. Ол жауаптардың кейбірі қайталанатьш да шығар, бірак
айырмашылығы да жетіп артылады.
Кейбір келеңсіздіктен қашық болу үшін жоне орысша мәтіндер табу
мақсатында СоmрТек фирмасының серверіне (Һttр:www.сtі:rиhtm) шығуға
болады. Ол фирма орыс тіліндегі мәтін ерекшеліктерін есепке алатын іздеу
жүйесін (Яндекс -тіл индексі) жасап шығарды ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Білім беруді ақпараттандыру қоғам дамуының факторы ретінде
HTML –де сайттың бірінші беті
Электрондық ақпарат құралындағы интернет көші
Интернет технологиясының негіздерін оқыту әдістемесі
Интернетте ақпаратты тасымалдау және іздеу технологиясы
Internet және интернет серверлері
Тіл мәдениетінің сипаты
Компьютерлік желілер концепциясы
Әлеуметтік желілерді талдау
Web-дизайн негіздері. Қазіргі замандағы Интернет - технологиялар
Пәндер