Анатомия. Артериялық және веналық толық қандылық. Ишемия. қан кету. Стаз.

Пән: Медицина
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 9 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ МИНИСТРЛІГІ

ОҢТҮСТІК ҚАЗАҚСТАН МЕМЛЕКЕТТІК ФАРМАЦЕВТИКА АКАДЕМИЯСЫ

Морфологиялық пәндер кафедрасы

Потологиялық анатомия пәні

СӨЖ

Тақырыбы: Артериялық және веналық толық қандылық. Ишемия. қан кету. Стаз.

Орындаған: Жайсанбек Г.

Тобы: 206 «Б» ҚДС

Қабылдаған: Шонбаева А.

Шымкент 2013 ж

Жоспар

І Кіріспе

ІІ Негізгі бөлім

Қанайналымы бұзылыстарының түрлері.
Артериялық толыққандылық
Веналық толыққандылық.
Қан кету.
Жедел жүрек-тамыр жеткіліксіздігінің морфологиясы
Созылмалы жүрек-тамыр жеткіліксіздігінің морфологиясы
Ишемия

ІІІ Әдебиеттер

Кіріспе

Қанайналымы бүзылуының мынадай түрлері болады: толыққандылық (артериялық, веналық), қаназдык, инфаркт, стаз, тромбоз, эмболия, қан кету, плазмаррагия. Бұлардың кейбіреулерінің жалпы және жергілікті түрлері бар.

Қанайналымы бүзылуының жергілікті түрлерінің көбі бір-бірімен тығыз патогенездік әрі себеп-салдарлық, қатынаста дамиды. Бүған қан кету мен плазмаррагияның толыққандылыққа, қаназдық пен инфаркттің эмболия мен тромбозға, ал тромбоздын стаз бен веналық толыккандылыққа патогенездік қатыстылығы мысал.

Артериялық толыққандылық

Артериалық толыққандылық (гиперемия - қан кернеу) - артериялық қанның көп келуінің салдарынан органдарға, тканьдерге артық мөлшерде қан толу. Қанайналымындағы қанның келемі (плетора) немесе эртроциттердің саны (эритремия) көбейген кездерде, ол жалпы сипатталады. Бұл жағдайларда тері мен кілегейлі қабаттар қызарып, артериялық қысым жоғарылайды. Бірақ әр себептерден дамитын жергілікті сипаттағы артериялық гиперемия жиірек кездеседі.

Артериялық гиперемияның физикалық, химиялық факторлардың организмнің мүмкіндіктеріне сәйкес әсерінен немесе ұялғанда, ашуланғанда (рефлекторлық гиперемия), органдардың жұмысы күшейгенде (қызметтік гиперемия) дамитын физиологиялық түрі және патологиялық түрі бар.

Даму себептері мен механизмдерін ескере отырып, жергілікті патологиялық гиперемия мынадай түрлерге жіктелген:1) ангионевроздық (нервпараличтік) ; 2) коллатеральдық; 3) қаназдықтан кейін дамыған (постанемиялық) гиперемия; 4) вакаттық; 5) қабынулық; 6) жыланкөздегі артерия-веналық гиперемия.

1) ангионевроздық (нервпараличтік) гиперемия тамыркеңейткіш нервтер тітіркенгенде немесе тамыртарылтқыш нервтер параличінің салдары ретінде байқалады. Тері мен кілегейлі қабаттар қызарып, сәл ісінеді және сипағанда оның жылып немесе тіпті ысығаны байқалады.

2) коллатеральдық гиперемия саңылауы тромбпен немесе бітелген магистральдық артериялар сабақтарында қан ағысы қиындағанда дамиды. Бұндай жағдайда қан коллатериальдық (айналмалы) тамырларға лап береді.

3) анемиядан кейін дамыған (постанемиялық) гиперемия артерияны қысып, тканьдерге қан келуін азайтып тұрған факторлардың (ісіктің, жиналған сұйықтықтың, лигатураның және т. б. ) әсерін жылдам жойғанда байқалады. Осындай әсерден қаны аз тканьдердегі тамырлар кеңейіп, күрт қанға толып, тіпті олардың іргелері жыртылып, қан құйылып қана қоймай, бір органға қанның лап беруінен, басқа органдарда қан күрт азаяды.

4) вакаттық гиперемия барометрлік қысым төмендеген жағдайда дамиды. Жоғары қысымнан төменгі қысымға күрт ауысқанда, мысалы сүңгуірлерде немесе кессонда жұмыс істейтіндерде оның жалпы түрі байқалуы мүмкін. Гиперемияның осы түріне газ эмболиясы, тамырлардың тромбозы мен қан құйылу қосарланады.

5) қабыну гиперемиясы - қабынуға тән құбылыс.

6) жыланкөздегі артерия-веналық гиперемия оқпен жараланғанда немесе басқа жарақаттардан артерия мен венаға ортақ сағақалыптасып, қан артериядан венаға лап қойғанда байқалатын гиперемия мысал бола алады.

Веналық толыққандылық

Веналық толыққандылық (гиперемия) - қан келу өзгермеген немесе тіпті азайған жағдайдың органнан немесе тканьнен шығарылуы азайып, қанның оларға толуы. Венадағы қанның іркілуінен веналар мен капиллярлар кеңейіп, қан ағысы баяулайды, сөйтіп гипоксия дамып, капиллярлардың базальдық мембранасының өткізгіштігі артып, сусіңділену (отек) қалыптасады.

Веналық толыққандылықтың жалпы және жергілікті түрлері бар.

Веналық жалпы толыққандылық

Веналық жалпы толыққандылық жедел және созылмалы ағымды жүрек (жүрек-тамыр) қызметінің жеткіліксіздігіне шалдықтыратын жүрек патологиясында дамиды. Венаның жедел ағымды толыққандылығы жүректің жедел ағымды жеткіліксіздігінде (миокардтың инфарктісінен, жедел ағымды жүрек декомпенсациясынан дамитын) байқалса, көптеген созылмалы ағымды жүрек сырқаттарының (жүрек ақауының, ишемиялық аурудың, эндокард фиброэластозының, миокардиттың, кардиомиопатиялық амилоидоздың және басқалардың) зардабы болып табылатын созылмалы ағымды жүрек жеткіліксіздігінде венаның созылмалы ағымды толыққандылығы орын алады.

Веналық жергілікті толыққандылық

Жергілікті веналық толыққандылық венасының саңлауы бітеліп (тромбпен, эмболмен) немесе ол сыртынан қысылғандықтан белгілі бір органдардан веналық қанның ағып шығуы қиындағанда байқалады. Коллатеральдық қанайналымы жеткіліксіз жағдайда, аяқтың веналарының тромбозы веналық іркілу мен аяқтың сусіңділеуіне әкеп соғады. Магистральдық веналарда қан ағысы қиындап немесе тоқтап қалса, веналық коллатеральдар қалыптасқанның өзінде де жергілікті веналық толыққандылық дами алады.

Қан кету - (геморрагия) - қанның жүрек қуыстарынан немесе қантамырларының саңылауынан қоршаған ортаға (сыртқа қан кету) немесе дене қуыстарына (ішке қан кету) шығуы. Қантамырлары мен жүрек қуыстарынан шыққан қан ұйиды. Кеткен қан тканьдарға жиналса, ол қан құйылу деп аталады; сөйтіп қан құйылу - қан кетудің бір түрі. Ұйыған қан тканьдерді зақымдап жиналса, гематома деп, ал тканьнің элементтерін зақымдамаса - геморрагиялық сіңу (геморрагиялық инфильтрация) деп аталады. Қан жайыла құйылса (мысалы, теріге, кілегейлі қабаттарға), қанталау деп, қан нүктелері мен ұсақ қан дақтарын - петехия немесе экхимоз деп атайды.

Қан құйылудың ақыры әр түрлі болуы: құйылған қан ыдырап, із қалдырмай тарауы; оның орнында киста (шектелген қуыс) қалыптасуы (мысалы, мида), гематома инкапсуляциялануы (қабықтана шектелуі) немесе оның орнын дәнекер ткань басуы, тіпті қан құйылған жерге бактериялар түсіп, іріңдеуі мүмкін. Қан кетудің маңызы оның түріне, қанның аққан көзіне, көлеміне және жылдамдығына байланысты.

Патологиялық анатомиясы. Жүрек кемістігінің бірнеше морфологиялық түрі бар. Склероздан деформацияланып, қақпақшаның жақтаулары дұрыс қабыспаса, қақпақша жеткіліксіздігі, ал жүрекше-қарыншааралық тесік немесе магистрал тамырдың сағасы тарылса, стеноз (тарылу) деп аталатын кемістік қалыптасады. Егер қақпақшаның жақтаулары жеткіліксіз болып, оған қоса тесігі де тарылса, ондай кемістік - жүректің құрамдас кемістігі (комбинированный порок сердца) деп аталады. Жүректің бір ғана қақпақшасы зақымдалған кемістік - дара кемістік (изолированный порок) деп, ал бірнеше қақпашаны бірден қамтыған кемістік - қосарлы кемістік (сочетанный порок) деп аталады.

Жүре болған жүрек кемістігінің ең жиі түрі - қосжақтаулы қақпақшаның кемістігі, яғни митралдық кемістік. Ол көбінесе ревматизмнен, кейде атросклероздан дамиды. Оның үш түрі бар: 1) қақпақшаның жақтаулары жеткіліксіз; 2) сол жақ жүрекше-қарыншааралық (митралдық) тесік қана тарылатын және 3) жақтау жеткіліксіздігі мен тесік тарлығы қосарлана дамитын (митралдық ауру) . Дара кемістік түрінде қақпақша жеткіліксіздігі сиректеу, ал стеноз жиірек байқалады. Көбіне осы екі ақау бірі екіншісінен басымырақ түрде құрамдаса дамып, ақырында қарынша мен жүрекше арасындағы тесікті тарылтады. Қолқалық қақпақшаның кемістігі митралдық кемістіктен сиректеу. Оның көбі ревматизмнен, ал біразы атеросклероз бен сепсистік эндокардиттен және бруцеллез бен мерезден дамиды. Қолқа қақпақшасының ревматизмнен шорлануының басты себептері де митралдық кемістікті туындататын процестер. Сондықтан бұл қақпақшаның жақтаулары да шорлана келе қалыңдап, ізбестенеді; бірде қақпақша жеткіліксіздігі дамып, енді бірде - қолқа сағасының тесігі тарылады (стеноз) . Үшжақтаулы (трикуспидалдық) қақпақша мен өкпе артериясы қақпақшасының жүре пайда болатын кемістігі сиректеу байқалады. Ол ревматизм, сифилис, сепсис, атеросклероз ауруларынан дамиды; қақпақшаның жақтаулары жеткіліксіз болады немесе тесігі тарылады.

Жүректе кемістік дара түрде ғана болмайды: қосжақтаулы мен қолқа қақпақшасы немесе қосжақтаулы мен үшжақтаулы қақпақша қатар зақымдалады, тіпті қосжақтаулы, қолқа мен үшжақтаулы қақпақшалар бірге бүлініп, қосарлы кемістік те (сочетанные пороки) қалыптасады. Қосарлы кемістіктердің көбі - құрамдас кемістіктер (комбинированные пороки) .

Жүректің жүре пайда болған кемістіктерінің компенсациялы және компенсациясыз (декомпенсациялы) түрлері бар.

Ишемия

Жүректің ишемиялық ауруы - жүректе қанайналымы толық тоқтағандықтан немесе қажетті шамадан кем болғандықтан дамитын сырқат. Сол себепті ишемиялық ауруы жүректің тәждік (коронарлық) артерияларының ауруы деп те аталады. Бұл сырқаттың әлеуметтік мәнін ескере отырып, Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы 1965 жылы оны "дербес" ауру деп таныды. Бүгінгі таңда ишемиялық ауру әсіресе экономикасы өркендеген елдерде кең таралған, тіпті оны эпидемиялы аурулар тобына жатқызбақ ой бар. Жүректің ишемиялық ауруы кенеттен қазаға ұшыратуымен қауіпті. Ол жүрек-тамыр сырқаттарынан болатын өлім-жітімнің 2/3-ін қамтиды. Бұл ауруға жасы 40-65-тер шамасындағы ер адамдар жиірек шалдығады.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.