Дәрілік заттар дайындауда қосымша заттар
I. Кіріспе
Қосымша заттарға жалпы сипаттама
II. Негізгі бөлім
a) Дәрілер технологиясында қолданылатын қосымша заттар
b) Қосымша заттардың жіктелуі.
III. Қорытынды
Қосымша заттарға қойылатын талаптар.
IV. Пайдаланылған әдебиеттер
Қосымша заттарға жалпы сипаттама
II. Негізгі бөлім
a) Дәрілер технологиясында қолданылатын қосымша заттар
b) Қосымша заттардың жіктелуі.
III. Қорытынды
Қосымша заттарға қойылатын талаптар.
IV. Пайдаланылған әдебиеттер
Қазіргі уақытта бізге таныс дәрілік формалардың барлығын дерлік көмекші заттрады қолдана отырып дайындайды.
Көмекші заттар – бұл, дәрілік препараттарды дайындаудағы қосымша заттар. Көмекші заттар медициналық қолдануға тиісті нормативті құжаттармен: Мемелекеттік фармакопеямен, фармакологиялық статьялармен және басқа техникалық нормативті құжаттармен рұқсат етілуі керек.
Тиімді дәрілік препараттарды құрастыру, үлкен сандағы көмекші заттарды қолдануды талап етеді. Осы уақытқа дейін көмекші заттарға фармакологиялық және химиялық индифференттік талаптарын ұсынды. Бірақ, бұл заттар дәрілік заттардың фармакологиялық белсенділігіне айтарлықтай дәрежеде әсер етуі мүмкін болғандықтан, бұл онша рас емес: дәрілік заттар әсерін күшейтуге немесе олардың белсенділігін төмендетуге, әртүрлі себептер ықпалымен әсер сипатын өзгертуге, соның ішінде: жиынтықты құрастырылу, моекулярлы реакциялар, интерфференциялар және т.б.
Көмекші заттар, күшейте немесе төмендете отырып дәрілік формадан жасалған дәрілік заттар резорбциясына әсер етеді, яғни көмекші заттарды қолданғанда дәрілік заттардың фармакодинамикасы мен олардың фармакокинетикасын реттеуге болады.
Көмекші заттарды дұрыс таңдай отырып, дәрілік құралдар әсерінөршітуге болады. Мысалы; тері эпидермисіне әсер ететін майлар үшін вазелинді қолданады, оның теріге оте терең қабаттарына ену қасиеті болмағандықтан. Керісінше, теріге өтуі қажет болатын, ағзаға жалпы әсер ететін дәрілік заттар үшін, қан ағынындағы тері асты майлы өзегіне. Бұл мақсатта, майлы негіз ретінде тиісті заттарды, көбіне жасуша мембраналарына өтуді жоғарылататын олардың комбинацияларын қолданады. Көмекші заттар, дәрілік формадан дәрілік заттарды соруды баяулатуы немесе жеделдетуі, фармакокинетикаға әсер етуі мүмкін.
Көмекші заттар – бұл, дәрілік препараттарды дайындаудағы қосымша заттар. Көмекші заттар медициналық қолдануға тиісті нормативті құжаттармен: Мемелекеттік фармакопеямен, фармакологиялық статьялармен және басқа техникалық нормативті құжаттармен рұқсат етілуі керек.
Тиімді дәрілік препараттарды құрастыру, үлкен сандағы көмекші заттарды қолдануды талап етеді. Осы уақытқа дейін көмекші заттарға фармакологиялық және химиялық индифференттік талаптарын ұсынды. Бірақ, бұл заттар дәрілік заттардың фармакологиялық белсенділігіне айтарлықтай дәрежеде әсер етуі мүмкін болғандықтан, бұл онша рас емес: дәрілік заттар әсерін күшейтуге немесе олардың белсенділігін төмендетуге, әртүрлі себептер ықпалымен әсер сипатын өзгертуге, соның ішінде: жиынтықты құрастырылу, моекулярлы реакциялар, интерфференциялар және т.б.
Көмекші заттар, күшейте немесе төмендете отырып дәрілік формадан жасалған дәрілік заттар резорбциясына әсер етеді, яғни көмекші заттарды қолданғанда дәрілік заттардың фармакодинамикасы мен олардың фармакокинетикасын реттеуге болады.
Көмекші заттарды дұрыс таңдай отырып, дәрілік құралдар әсерінөршітуге болады. Мысалы; тері эпидермисіне әсер ететін майлар үшін вазелинді қолданады, оның теріге оте терең қабаттарына ену қасиеті болмағандықтан. Керісінше, теріге өтуі қажет болатын, ағзаға жалпы әсер ететін дәрілік заттар үшін, қан ағынындағы тері асты майлы өзегіне. Бұл мақсатта, майлы негіз ретінде тиісті заттарды, көбіне жасуша мембраналарына өтуді жоғарылататын олардың комбинацияларын қолданады. Көмекші заттар, дәрілік формадан дәрілік заттарды соруды баяулатуы немесе жеделдетуі, фармакокинетикаға әсер етуі мүмкін.
Пайдаланылған әдебиеттер.
1. ҚР МФ –1-басылым. - Астана – 2008 ж.
2. Сағындықова Б.А. Дәрілердің өндірістік технологиясы: оқулық – Шымкент, 2008. – 348 бет.
3. Сағындықова Б.А., Анарбаева Р. М. Дәрілердің дәріханалық технологиясы: оқулық. Шымкент, 2008.- 436 бет.
4. www. Google.ru
5. www. Yandex.ru
1. ҚР МФ –1-басылым. - Астана – 2008 ж.
2. Сағындықова Б.А. Дәрілердің өндірістік технологиясы: оқулық – Шымкент, 2008. – 348 бет.
3. Сағындықова Б.А., Анарбаева Р. М. Дәрілердің дәріханалық технологиясы: оқулық. Шымкент, 2008.- 436 бет.
4. www. Google.ru
5. www. Yandex.ru
Жоспар.
I. Кіріспе
Қосымша заттарға жалпы сипаттама
II. Негізгі бөлім
a) Дәрілер технологиясында қолданылатын қосымша заттар
b) Қосымша заттардың жіктелуі.
III. Қорытынды
Қосымша заттарға қойылатын талаптар.
IV. Пайдаланылған әдебиеттер
Қазіргі уақытта бізге таныс дәрілік формалардың барлығын дерлік көмекші
заттрады қолдана отырып дайындайды.
Көмекші заттар – бұл, дәрілік препараттарды дайындаудағы қосымша
заттар. Көмекші заттар медициналық қолдануға тиісті нормативті құжаттармен:
Мемелекеттік фармакопеямен, фармакологиялық статьялармен және басқа
техникалық нормативті құжаттармен рұқсат етілуі керек.
Тиімді дәрілік препараттарды құрастыру, үлкен сандағы көмекші заттарды
қолдануды талап етеді. Осы уақытқа дейін көмекші заттарға фармакологиялық
және химиялық индифференттік талаптарын ұсынды. Бірақ, бұл заттар дәрілік
заттардың фармакологиялық белсенділігіне айтарлықтай дәрежеде әсер етуі
мүмкін болғандықтан, бұл онша рас емес: дәрілік заттар әсерін күшейтуге
немесе олардың белсенділігін төмендетуге, әртүрлі себептер ықпалымен әсер
сипатын өзгертуге, соның ішінде: жиынтықты құрастырылу, моекулярлы
реакциялар, интерфференциялар және т.б.
Көмекші заттар, күшейте немесе төмендете отырып дәрілік формадан
жасалған дәрілік заттар резорбциясына әсер етеді, яғни көмекші заттарды
қолданғанда дәрілік заттардың фармакодинамикасы мен олардың
фармакокинетикасын реттеуге болады.
Көмекші заттарды дұрыс таңдай отырып, дәрілік құралдар әсерінөршітуге
болады. Мысалы; тері эпидермисіне әсер ететін майлар үшін вазелинді
қолданады, оның теріге оте терең қабаттарына ену қасиеті болмағандықтан.
Керісінше, теріге өтуі қажет болатын, ағзаға жалпы әсер ететін дәрілік
заттар үшін, қан ағынындағы тері асты майлы өзегіне. Бұл мақсатта, майлы
негіз ретінде тиісті заттарды, көбіне жасуша мембраналарына өтуді
жоғарылататын олардың комбинацияларын қолданады. Көмекші заттар, дәрілік
формадан дәрілік заттарды соруды баяулатуы немесе жеделдетуі,
фармакокинетикаға әсер етуі мүмкін.
Көмекші заттар, дәрілік заттардың терапевтикалық тиімділігіне ғана
емес, сонымен қатар, оларды дайындау мен сақтау процессіндегі физика-
химиялық сипаттамаларға да әсер етеді. Әртүрлі тұрақтандырушы заттарды
қосу, ұзақ уақыт аралығында дәрілік препараттардың жоғары тиімділігін
қамтамасыз етеді, үлкен медициналық маңызы ғана емес, дәрілік
препараттардың қолдану мерзімін ұзартуға мүмкіндік беретіндіктен
экономикалық маңызды болады.
Мұнда, көптеген дәрілік заттардың әртүрлі мимнистрліктер мен
ведомстволардың кәсіпорындарынан түсетінін (химиялық, азық-түліктік
кәсіпорындар) ескеру керек, сондықтан көмекші заттарға талаптар бірыңғай
болуы керек. Көптеген көмекші заттар, ТОСТ-ды көмекші заттардың сапасын
регламенттайтын, мемлекеттік реестр, фармакологиялық статьяларға қосылған.
Көмекші заттарға келесі талаптар ұсынылуы керек:
олар дәрілік препараттың медициналық тағайындалуына сәйкес болуы керек,
яғни оның фармакокинетиксын ескере отырып, дәрілік құралдың фармакологиялық
әсерінің көрінуін қамтамасыз етуі керек. Көмекші заттар, дәрілік шикізаттың
биологиялық қол жетімдігін өзгертпеуі немес ықпал етпеуі керек;
қолданылатын сандар биологиялық зиянсыз және ағза ұлпаларымен био сәйкес
болуы керек, сонымен қатар аллергиялық және уытты әсерлерді көрсетпеуі
керек;
форматүзуші қасиеттері, дайындалатын дәрілік формаға, талап етілетін
қасиеттерді (құрылымды-механикалық, физика-химиялық) беруі керек, және
демек, биоқолжетімділікті қамтамасыз етуі. Көмекші заттар дәрілік
препараттардың органолептикалық қасиеттеріне: дәм, иіс, түр және
басқаларына жағымсыз әсер көрсетпеуі керек;
дәрілік заттармен, қораптар және құралдармен, химиялық немесе физика-
химиялық әрекеттесуге түспеуі керек, сонымен қатар, дәрілік препарттарды
дайындау мен оларды сақтау проецесіндегі технологиялық қондырғы
материалдарымен. Әртүрлі әсерлер салдары, тиімділіктің төмендеуі, кей
жағдайларда-дәрілік препараттардың уытты қасиеттерінің көрінуі болуы
мүмкін;
дайындалатын препараттың микробиологиялық тазалық дәрежесіне
байланыстылығында (соңғы өнім сияқты) микробты контаминацияның рұқсат
етілген шектеулі талаптарына сай болуы керек, стерилизацияға ұшырау мүмкін,
кейде көмекші заттар, дәрілік препараттардың микробты ластауының негізгі
көзі болып табылатындықтан.
Дәрілік формалардың физика-химиялық сипаттамасына және
фармакокинетикасына әсер етуіне байланысты көмекші заттарды, форматүзуші,
тұрақтандырушы, пролонгирлейтін, солюбилизирлейтін, корригирлейтіндерге
бөлуге болады.
Қосымша заттардың жіктелуі. Дәрілік түрлер технологиясында
қолданылатын қосымша заттар номенклатурасы өте көп, сондықтан, оларды бір
жүйеге келтіру тиімді.
Қосымша заттарды жіктеудің негізінде бірнеше белгілер жатады: табиғаты
(соның ішінде, химиялық құрылысы), технологиялық сипаттамаларына және
дәрілік түрдің фармкокинетикасына әсері.
Қосымша заттар табиғаты бойынша табиғи, синтетикалық және жартылай
синтетикалық болып бөлінеді.
Табиғи қосымша заттар өсімдік және жануар шикізаттарын, микроб тектес
шикізаттарды және минералды өңдеу арқыылы алынады. Артықшылығы- биологиялық
қауіпсіздігі, кемшілігі- микробтық латану мүмкіндігі жоғары.
Синтетикалық және жартылай синтетикалық қосымша заттар дәрілік түрлер
технологиясында кеңінен қолданылады. Олар жоғары әсерлі, улылығы төмен және
оларды алу кезінде табиғи заттар қаиеттеріне жетілдіру мүмкіндігі бар.
Химиялық құрылысы бойынша қосымша заттар, концентрациясына байланысты,
тұтқырлығы әртүрлі ерітінділер түзетін жоғары молекулалы қосылыстар (ЖМҚ)
болып табылады. ЖМҚ жағар мйлар, суппазиторийлер, пилюлялар үшін негіздер,
тұрақтандырғыш және әсерін ұзартушы компонент ретінде, сонымен бірге,
орамдаушы, тығындаушы материалдар ретінеде де қолданылады.
Форматүзуші заттар, сұйық дәрілік форма технологиясында диспресті
орта (су және сусыз орта) ретінде қолданылады, қатт ыдәрілік формаларды
толтырғыштар (ұнтақ, таблетка және т.б), май негізі, суппозиторий негізі
рентінде қолданылады.
Табиғи және синтетикалық шығу тегіндегі заттардың барынша кең
жайылған топтары қолданылады.
Сұйық дәрілік формаларды дайындауға диспресті орта ішінен көбінесе
тазалығын су, сусыз еріткіштер ретінде – этанол, глицерин, майлы майлар
және т.б қолданылады.
Көмекші құралдар ретінде дәрілік формаларды дайындау үшін (кейде
оларды толтырғыштар деп атайды) сүтті қант, крахмал, тальк және т.б
қолданылады.
Май мен суппозиторийлар технологиясында негіз ретінде көбінесе,
тұтқырлы пастикалық заттар және олардың қосылыстары (вазелин, ланолин,
парафин, какао майы және т.б) қолданылады.
Микробқа қарсы тұрақтандырғыштарды (консерванттар), дәрілік
препараттарды микробтың әсерден сақтау үшін қолданадын. Консервирлеу,
өндірістік прцесстің санитарлық ережелерін сақтауды алып тастамайды, олар
дәрілік препараттарды микробты контаминациясының максимальды төмендеуіне
септігін тигізеді. Консерванттар мынадай микроорганизмдердің өсу ингибиторы
болып табылады, оларды көп реттік қолдану процесінде дәрілік препарттарға
түсетіндер. Олар дәрілік препараттардың стерильденбеген дәрілік
препараттардағы патогенді емес микроағзалардың шектеулі рұқсат етілген
салдарын. Консерванттарға, басқа көмекші құралдардағы талаптар сияқтылар
ұсынылады, олардағы антимикробты әрекеттердің кеңейтілген спетрлерінің
болуына назар аударылады.
Көмекші заттардың әртүрлі топтарының толықжіктелуі мен сипаттамасы
дәрілердің дәріханалық технологиясы бойынша жазылған оқулықтарда
келтірілген. (Тихонов А.И., Ярных Т. Г.,1995, 2002; Муравьев И.А., 1971,
1989).
Мұнда, экстрагент, еріткіш, толтырғыш, негіз, эмульгатор, консервант
ретінде, алуан түрлі гомеопатиялық дәрілік формаларды, дайындауда
қолданылатын, көмекші заттар туралы мәліметтер берілген.
Этил спирті (ГФС42Е-001-97). Ашық, өзіне тән иісі және дәмі болатын
түссіз сұйықтық. 78°С-та қайнайды. Оңай тұтанады, көкшіл әлсіз алаумен
жанады. Тығыздығы – 0,808 – 0,812гсм³.
Спирт барлық қатынаста сумен, глицеринмен, хлороформмен араласады. Ол
бейтарап, ауа оттегімен тотықпайды, концентрацияға байланысты
бактериостатикалық және бактерицидті әсерлерге ие болады. Барынша көп
антисептикалық қасиеттерге 70%-к спирт ие бола алады, микроағзалар
қабықшасы арқылы жасуша оңай кіретіндіктен және протоплазмасы
өлтіретіндіктен.
Тазартылған су (ФС 42-2619-89). Иісі, дәмі болмайтын, түссіз ашық
сұйықтық, рН=5,0-7,0.
Изотоникалық ерітінді NaCl . Дәмі тұздылау, түссіз, ашық түсті
сұйықтық. рН=5,0-7,0.
Глицерин (ФС 42-698-73). ГОСТ 6824-76 бойынша жоғары және бірінші
сорттардан суды 1,225-1,235 ты суды 1,225-1,235 тығыздыққа дейін араластыра
отырып, динамитті дистилденген глицериннен алады. Тәтті дәмді, иіссіз,
түссіз сироп тәрізді сұйықтық. Глицерин 290°С-та қайнайды, аз ғана
ластануда ысытылған бумен вакуумда айдалады. Глицериннің сулы
ерітінділерінің қайнау температурасы, глицерин концентрациясының
төмендеуімен қысқарады (құрамынад 5% су болғанда қайнау температурасы -160-
161°С, тығыздығы 20°С-та-26362 гсм³).
Глицерин барлық қатынаста сумен, этил және метил спирттерімен, ацетонмен
араласады., хлолформ қоспасында және этил спиртінде (1:1), абсалютті этил
спиртінде (2:1) ериді. Майда, бензинде, бензолда, күкіртсутекте және т.б
ерімейді. Сумен араластырғанда көлемінің қысқаруы жүзеег асады
(контракция), құрамында 57% глицерин бір уақытта температура жоғарылайды.
Глицерин гигроскопты, 40%-ке дейін суды өзіне сіңіреді (массасы бойынша);
түрлі органикалық және бейорганикалық заттарды ерітеді: тұздар, (
сілтілер, ароматты спирттерді және т.б). Глицерин – сулы қоспасы төменгі
температурада қатады. (мысалы,66,7% глицерині бар қоспа -46,5°С
температурасында қатады).
Вазелин майы (ГОСТ 3164-52). Түссіз майлы мөлдір
флюоресценцияланбайтын сұйықтық, иіссіз және дәмсіз, тығыздығы 20°С-та
0,870-0,890 гсм³; зольность – 0,005% көп емес.
Шабдалы майы (ГФ VIII). Ашық сары түсті, мөлдір сұйықтық, иіссіз
немесе өзіне тән, жағымды майлы иісі бар, ауада кеппейды. -10°С
температурада май қатпауы керек, сұйық және мөлдір болуы қажет, абсолютті
спирттің ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
I. Кіріспе
Қосымша заттарға жалпы сипаттама
II. Негізгі бөлім
a) Дәрілер технологиясында қолданылатын қосымша заттар
b) Қосымша заттардың жіктелуі.
III. Қорытынды
Қосымша заттарға қойылатын талаптар.
IV. Пайдаланылған әдебиеттер
Қазіргі уақытта бізге таныс дәрілік формалардың барлығын дерлік көмекші
заттрады қолдана отырып дайындайды.
Көмекші заттар – бұл, дәрілік препараттарды дайындаудағы қосымша
заттар. Көмекші заттар медициналық қолдануға тиісті нормативті құжаттармен:
Мемелекеттік фармакопеямен, фармакологиялық статьялармен және басқа
техникалық нормативті құжаттармен рұқсат етілуі керек.
Тиімді дәрілік препараттарды құрастыру, үлкен сандағы көмекші заттарды
қолдануды талап етеді. Осы уақытқа дейін көмекші заттарға фармакологиялық
және химиялық индифференттік талаптарын ұсынды. Бірақ, бұл заттар дәрілік
заттардың фармакологиялық белсенділігіне айтарлықтай дәрежеде әсер етуі
мүмкін болғандықтан, бұл онша рас емес: дәрілік заттар әсерін күшейтуге
немесе олардың белсенділігін төмендетуге, әртүрлі себептер ықпалымен әсер
сипатын өзгертуге, соның ішінде: жиынтықты құрастырылу, моекулярлы
реакциялар, интерфференциялар және т.б.
Көмекші заттар, күшейте немесе төмендете отырып дәрілік формадан
жасалған дәрілік заттар резорбциясына әсер етеді, яғни көмекші заттарды
қолданғанда дәрілік заттардың фармакодинамикасы мен олардың
фармакокинетикасын реттеуге болады.
Көмекші заттарды дұрыс таңдай отырып, дәрілік құралдар әсерінөршітуге
болады. Мысалы; тері эпидермисіне әсер ететін майлар үшін вазелинді
қолданады, оның теріге оте терең қабаттарына ену қасиеті болмағандықтан.
Керісінше, теріге өтуі қажет болатын, ағзаға жалпы әсер ететін дәрілік
заттар үшін, қан ағынындағы тері асты майлы өзегіне. Бұл мақсатта, майлы
негіз ретінде тиісті заттарды, көбіне жасуша мембраналарына өтуді
жоғарылататын олардың комбинацияларын қолданады. Көмекші заттар, дәрілік
формадан дәрілік заттарды соруды баяулатуы немесе жеделдетуі,
фармакокинетикаға әсер етуі мүмкін.
Көмекші заттар, дәрілік заттардың терапевтикалық тиімділігіне ғана
емес, сонымен қатар, оларды дайындау мен сақтау процессіндегі физика-
химиялық сипаттамаларға да әсер етеді. Әртүрлі тұрақтандырушы заттарды
қосу, ұзақ уақыт аралығында дәрілік препараттардың жоғары тиімділігін
қамтамасыз етеді, үлкен медициналық маңызы ғана емес, дәрілік
препараттардың қолдану мерзімін ұзартуға мүмкіндік беретіндіктен
экономикалық маңызды болады.
Мұнда, көптеген дәрілік заттардың әртүрлі мимнистрліктер мен
ведомстволардың кәсіпорындарынан түсетінін (химиялық, азық-түліктік
кәсіпорындар) ескеру керек, сондықтан көмекші заттарға талаптар бірыңғай
болуы керек. Көптеген көмекші заттар, ТОСТ-ды көмекші заттардың сапасын
регламенттайтын, мемлекеттік реестр, фармакологиялық статьяларға қосылған.
Көмекші заттарға келесі талаптар ұсынылуы керек:
олар дәрілік препараттың медициналық тағайындалуына сәйкес болуы керек,
яғни оның фармакокинетиксын ескере отырып, дәрілік құралдың фармакологиялық
әсерінің көрінуін қамтамасыз етуі керек. Көмекші заттар, дәрілік шикізаттың
биологиялық қол жетімдігін өзгертпеуі немес ықпал етпеуі керек;
қолданылатын сандар биологиялық зиянсыз және ағза ұлпаларымен био сәйкес
болуы керек, сонымен қатар аллергиялық және уытты әсерлерді көрсетпеуі
керек;
форматүзуші қасиеттері, дайындалатын дәрілік формаға, талап етілетін
қасиеттерді (құрылымды-механикалық, физика-химиялық) беруі керек, және
демек, биоқолжетімділікті қамтамасыз етуі. Көмекші заттар дәрілік
препараттардың органолептикалық қасиеттеріне: дәм, иіс, түр және
басқаларына жағымсыз әсер көрсетпеуі керек;
дәрілік заттармен, қораптар және құралдармен, химиялық немесе физика-
химиялық әрекеттесуге түспеуі керек, сонымен қатар, дәрілік препарттарды
дайындау мен оларды сақтау проецесіндегі технологиялық қондырғы
материалдарымен. Әртүрлі әсерлер салдары, тиімділіктің төмендеуі, кей
жағдайларда-дәрілік препараттардың уытты қасиеттерінің көрінуі болуы
мүмкін;
дайындалатын препараттың микробиологиялық тазалық дәрежесіне
байланыстылығында (соңғы өнім сияқты) микробты контаминацияның рұқсат
етілген шектеулі талаптарына сай болуы керек, стерилизацияға ұшырау мүмкін,
кейде көмекші заттар, дәрілік препараттардың микробты ластауының негізгі
көзі болып табылатындықтан.
Дәрілік формалардың физика-химиялық сипаттамасына және
фармакокинетикасына әсер етуіне байланысты көмекші заттарды, форматүзуші,
тұрақтандырушы, пролонгирлейтін, солюбилизирлейтін, корригирлейтіндерге
бөлуге болады.
Қосымша заттардың жіктелуі. Дәрілік түрлер технологиясында
қолданылатын қосымша заттар номенклатурасы өте көп, сондықтан, оларды бір
жүйеге келтіру тиімді.
Қосымша заттарды жіктеудің негізінде бірнеше белгілер жатады: табиғаты
(соның ішінде, химиялық құрылысы), технологиялық сипаттамаларына және
дәрілік түрдің фармкокинетикасына әсері.
Қосымша заттар табиғаты бойынша табиғи, синтетикалық және жартылай
синтетикалық болып бөлінеді.
Табиғи қосымша заттар өсімдік және жануар шикізаттарын, микроб тектес
шикізаттарды және минералды өңдеу арқыылы алынады. Артықшылығы- биологиялық
қауіпсіздігі, кемшілігі- микробтық латану мүмкіндігі жоғары.
Синтетикалық және жартылай синтетикалық қосымша заттар дәрілік түрлер
технологиясында кеңінен қолданылады. Олар жоғары әсерлі, улылығы төмен және
оларды алу кезінде табиғи заттар қаиеттеріне жетілдіру мүмкіндігі бар.
Химиялық құрылысы бойынша қосымша заттар, концентрациясына байланысты,
тұтқырлығы әртүрлі ерітінділер түзетін жоғары молекулалы қосылыстар (ЖМҚ)
болып табылады. ЖМҚ жағар мйлар, суппазиторийлер, пилюлялар үшін негіздер,
тұрақтандырғыш және әсерін ұзартушы компонент ретінде, сонымен бірге,
орамдаушы, тығындаушы материалдар ретінеде де қолданылады.
Форматүзуші заттар, сұйық дәрілік форма технологиясында диспресті
орта (су және сусыз орта) ретінде қолданылады, қатт ыдәрілік формаларды
толтырғыштар (ұнтақ, таблетка және т.б), май негізі, суппозиторий негізі
рентінде қолданылады.
Табиғи және синтетикалық шығу тегіндегі заттардың барынша кең
жайылған топтары қолданылады.
Сұйық дәрілік формаларды дайындауға диспресті орта ішінен көбінесе
тазалығын су, сусыз еріткіштер ретінде – этанол, глицерин, майлы майлар
және т.б қолданылады.
Көмекші құралдар ретінде дәрілік формаларды дайындау үшін (кейде
оларды толтырғыштар деп атайды) сүтті қант, крахмал, тальк және т.б
қолданылады.
Май мен суппозиторийлар технологиясында негіз ретінде көбінесе,
тұтқырлы пастикалық заттар және олардың қосылыстары (вазелин, ланолин,
парафин, какао майы және т.б) қолданылады.
Микробқа қарсы тұрақтандырғыштарды (консерванттар), дәрілік
препараттарды микробтың әсерден сақтау үшін қолданадын. Консервирлеу,
өндірістік прцесстің санитарлық ережелерін сақтауды алып тастамайды, олар
дәрілік препараттарды микробты контаминациясының максимальды төмендеуіне
септігін тигізеді. Консерванттар мынадай микроорганизмдердің өсу ингибиторы
болып табылады, оларды көп реттік қолдану процесінде дәрілік препарттарға
түсетіндер. Олар дәрілік препараттардың стерильденбеген дәрілік
препараттардағы патогенді емес микроағзалардың шектеулі рұқсат етілген
салдарын. Консерванттарға, басқа көмекші құралдардағы талаптар сияқтылар
ұсынылады, олардағы антимикробты әрекеттердің кеңейтілген спетрлерінің
болуына назар аударылады.
Көмекші заттардың әртүрлі топтарының толықжіктелуі мен сипаттамасы
дәрілердің дәріханалық технологиясы бойынша жазылған оқулықтарда
келтірілген. (Тихонов А.И., Ярных Т. Г.,1995, 2002; Муравьев И.А., 1971,
1989).
Мұнда, экстрагент, еріткіш, толтырғыш, негіз, эмульгатор, консервант
ретінде, алуан түрлі гомеопатиялық дәрілік формаларды, дайындауда
қолданылатын, көмекші заттар туралы мәліметтер берілген.
Этил спирті (ГФС42Е-001-97). Ашық, өзіне тән иісі және дәмі болатын
түссіз сұйықтық. 78°С-та қайнайды. Оңай тұтанады, көкшіл әлсіз алаумен
жанады. Тығыздығы – 0,808 – 0,812гсм³.
Спирт барлық қатынаста сумен, глицеринмен, хлороформмен араласады. Ол
бейтарап, ауа оттегімен тотықпайды, концентрацияға байланысты
бактериостатикалық және бактерицидті әсерлерге ие болады. Барынша көп
антисептикалық қасиеттерге 70%-к спирт ие бола алады, микроағзалар
қабықшасы арқылы жасуша оңай кіретіндіктен және протоплазмасы
өлтіретіндіктен.
Тазартылған су (ФС 42-2619-89). Иісі, дәмі болмайтын, түссіз ашық
сұйықтық, рН=5,0-7,0.
Изотоникалық ерітінді NaCl . Дәмі тұздылау, түссіз, ашық түсті
сұйықтық. рН=5,0-7,0.
Глицерин (ФС 42-698-73). ГОСТ 6824-76 бойынша жоғары және бірінші
сорттардан суды 1,225-1,235 ты суды 1,225-1,235 тығыздыққа дейін араластыра
отырып, динамитті дистилденген глицериннен алады. Тәтті дәмді, иіссіз,
түссіз сироп тәрізді сұйықтық. Глицерин 290°С-та қайнайды, аз ғана
ластануда ысытылған бумен вакуумда айдалады. Глицериннің сулы
ерітінділерінің қайнау температурасы, глицерин концентрациясының
төмендеуімен қысқарады (құрамынад 5% су болғанда қайнау температурасы -160-
161°С, тығыздығы 20°С-та-26362 гсм³).
Глицерин барлық қатынаста сумен, этил және метил спирттерімен, ацетонмен
араласады., хлолформ қоспасында және этил спиртінде (1:1), абсалютті этил
спиртінде (2:1) ериді. Майда, бензинде, бензолда, күкіртсутекте және т.б
ерімейді. Сумен араластырғанда көлемінің қысқаруы жүзеег асады
(контракция), құрамында 57% глицерин бір уақытта температура жоғарылайды.
Глицерин гигроскопты, 40%-ке дейін суды өзіне сіңіреді (массасы бойынша);
түрлі органикалық және бейорганикалық заттарды ерітеді: тұздар, (
сілтілер, ароматты спирттерді және т.б). Глицерин – сулы қоспасы төменгі
температурада қатады. (мысалы,66,7% глицерині бар қоспа -46,5°С
температурасында қатады).
Вазелин майы (ГОСТ 3164-52). Түссіз майлы мөлдір
флюоресценцияланбайтын сұйықтық, иіссіз және дәмсіз, тығыздығы 20°С-та
0,870-0,890 гсм³; зольность – 0,005% көп емес.
Шабдалы майы (ГФ VIII). Ашық сары түсті, мөлдір сұйықтық, иіссіз
немесе өзіне тән, жағымды майлы иісі бар, ауада кеппейды. -10°С
температурада май қатпауы керек, сұйық және мөлдір болуы қажет, абсолютті
спирттің ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz