Мектеп жасына дейінгі балаларға ұлттық тәрбие беру

Пән: Педагогика
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 68 бет
Таңдаулыға:

Кіріспе

І Мектеп жасына дейінгі балаларға ұлттық тәрбие беру мүмкіндіктері

Мектеп жасына дейінгі балаларға ұлттық тәрбие берудің маңызы
Ұлттық тәрбие бастауы - халық ауыз әдебиеті үлгілері

Ұлттық ойындардың бала санасына әсері

ІІ МЕКТЕП ЖАСЫНА ДЕЙІНГІ БАЛАЛАРҒА ҰЛТТЫҚ ТӘРБИЕ БЕРУДІҢ ӘДІС-ТӘСІЛДЕРІ

2. 1. Мектеп жасына дейінгі балаларды ұлттық салт-дәстүрлермен таныстырудың тиімді жолдары

2. 2 Тәрбиелеу үдерісін ұлттық құндылықтар негізінде жүзеге асыруда ата-аналармен бірігіп жүргізілетін жұмыстардың әдіс-тәсілдері

2. 3 Мектепке дейінгі мекемелерде ұлттық тәрбиені қалыптастыру барысындағы ұйымдастырылған оқу іс-әрекеттерінің нәтижелілігі, ерекшеліктері

Қорытынды

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР

Кіріспе

Тақырыптың өзектілігі: Мектепке дейінгі кезеңдегі тәрбие - адам қалыптасуының алғашқы баспалдағы. Сондықтан еліміздің ертеңгі ұлт тізгінін ұстар жастарымыздың тәрбиесіне аса мән беру біздің негізгі мақсатымыз. Осыған орай балабақшадағы тәрбие үрдісін ұлттық қағидалармен толықтыру өте қажеттілікті талап етеді. Бүгінгі таңда балаларға жекеленген ғылыми пәндерді терең оқытуға тырысса да, адамгершілік құндылықтар арқылы тәрбиелеуге мән бермей келеді. Соның салдарынан жастарымыз жағымсыз қылықтарға бой алдырып, имандылық дегеннің не екенін білмей өсуіне әкеліп соғуда. Ендеше рухани - адами салауаттылық жолын қалыптастыру уақыты жеткен тәрізді.

Балабақшадағы тәрбие бала табиғатына ерекше әсер етіп, оған өмір бойы өшпестей із қалдырады. Заман талабына лайық тәрбие мен білім беру жұмысын кешенді ұйымдастыру, жаңа технологияларды, идеялар мен шығармашылық, инновациялық жаңашылдықты қажет етеді. Жас ұрпаққа білім беруді жетілдіру мәселесі толассыз күн сайын өзгеріп тұрған әлеммен бірге жүрері анық.

Балабақшада берілетін ұлттық тәрбие - барлық тәрбиенің бастамасы, әрі жан - жақты тәрбие мен дамыту ісінің түпкі негізін қалайтын орын. Бала бойындағы жақсы қасиеттер мен мүмкіндіктерді ашып олардың өнегелі, тәрбиелі болып өсуіне балабақша ошағының тигізер әсерінің маңызы зор. Осыларды жүзеге асыру мектепке дейінгі мекемелердің мойнына жүктелген міндет.

Әр халықтың тәлім-тәрбиелік мұрасы - бұл ұлттық мәдениеттің бір бөлігі. Ғасырдан ғасырға жалғасып келе жатқан халқымыздың озық тәрбиелік мәні зор әдет-ғұрып, салт-дәстүрі, ауыз әдебиеті, өнері жас ұрпақтың ұлттық сана сезімін оятып қалыптастырады.

Қазақстан Республикасының президенті Н. Ә. Назарбаев «Ауыл-бұл халық өмірінің бейнесі, мәдениеті мен дәстүрінің, салты мен рухани өмірінің қайнар көзі. Тек қана осы факторлар жиынтығы ғана бізден ауыл мәселелеріне, соның ішінде оның мектебіне өте сергек қарауымызды талап етеді» деп көрсетіп, әрқашан ауыл мектебіне ерекше көңіл аударады. [10] .

Ғасырлар бойы дамып, қалыптасқан және өркендей беретін халық педагогикасының қасиетін қадірлеп, ұлттық тәрбиеге жан-жақты жағдай жасап, көңіл бөле бастағанымыз - болашақтың сәулетіне нұрын шашқан күн шуағы іспетті. Адамды адам еткен тәрбие болса, сол еңбекті ұрпағына үйретіп, адалдыққа баулыған халқымыздың танымдық, тәрбиелік дәстүрлері, салт-санасы, әдептік хадистері мен тұжырымдары - мәңгі нәр алатын рухани асыл қазынамыз. Бүгінгі күні жеке тұлғаны Қазақстандық патриотизм мен отансүйгіштік рухта тәрбиелеу барысында Қазақстанның білім және ғылым қызметкерлерінің ІІ съезінде еліміздің Президенті Н. Ә. Назарбаев: “Қазақстанның отаншылдық сезімін тәрбиелеу білім берудің мектепке дейінгі жүйесінен жоғары оқу орындарына дейінгі орталықтарда, барлық ұйымдарда көкейкесті болып табылады. Балаларды Отанды, туған жерді, өзінің халқын сүюге тәрбиелеу - мұғалімнің аса маңызды, аса жауапты да қадірменді парызы” - деген сөзіне үңілсек, онда Қазақстан мемлекетінің егемен ел болып қалыптасып, дербес мемлекет болуы және өркендеп гүлденуі ұлттық біртектілікті сақтаудан басталады [1; ] .

Оның басты құндылықтары - ана тілі, ұлттық рух, діни наным сенімдермен тығыз байланысты. Қазақ халқы - рухани зор байлықтың мұрагері. Президенттің Жолдауында ең мықты елдер қатарына кіру туралы керемет ой айтылды. Бұл - ұлттың ортақ ұраны.

Қазақстанды Отаным деп таныған әр азаматтың осыған өз әлінше үлес қосуы - бұның басты шарттарының бірі. Жастардың өнегелілік қасиеттерін қалыптастырудың бағдарлы идеяларын Елбасы Н. Ә. Назарбаевтың “Қазақстан 2030” Қазақстан халқына Жолдауының “Қазақстан мұраты” деген бөлімінен көруге болады. Мұнда: “Біздің жас мемлекетіміз өсіп жетіліп, кемелденеді, біздің балаларымыз бен немерелеріміз өнымен бірге ер жетеді. Олар өз ұрпағының жауапты да жігерлі, білім өресі биік, өнегелі қасиеті жоғары дамыған, денсаулығы мықты, ұлттық дәстүрлерімізді ұрпақтан ұрпаққа сақтап жеткізуші өкілдері болады. Олар бабаларының игі дәстүрлерін сақтай отырып, қазіргі заманғы нарықтық экономика жағдайында жұмыс істеуге даяр болады, олар бейбіт, абат, жылдам даму, өркендеу үстіндегі күллі әлемге әйгілі әрі сыйлы өз елінің патриоттары болады [2; ] .

Қазақстан Республикасы Білім министрлігі ұсынған “Тәлім-тәрбие тұжырымдамасында” қазақ халқының жауынгерлік және ерлік тарихын ұрпаққа еріктің өшпес үлгісін қалдырған хас батырлардың өмір-өнегесімен таныстыру; өз жерін, елін қорғай алатын ұлтжанды, ұлттық намысы мол, жігерлі азаматтар тәрбиелеу, - деп ғасырлар бойы қалыптасқан ұлттық ерекшеліктер, салт-дәстүрлерді бүгінгі ұрпақ тәрбиесіне пайдалануға аса мән береді.

Өз ұлтына деген патриотттық сезімді қазақ ағартушылары Ш. Уалиханов, Ы. Алтынсарин, А. Құнанбаев, Алаш Орда қайраткерлері М. Дулатов, М. Жұмабаев, А. Байтұрсынов және т. б. нақтылы іс-әрекеттері мен шығармаларынан да байқауға болады.

Елжандылық сезімінің объектісі мен қайнар көзі - Отан десек, оның мазмұны: туған жер, табиғат, оның байлықтары, тіл, дәстүр, тарихи ескерткіштер, туған өлкедегі тамаша киелі орындар. Олардың адам көкірегіне жылылық, жақындық, туысқандық сезімдерді ұялатып, ізгі де ерлік істердің қайнар көзіне айналуы елжандылыққа тәрбиелеудің арқауы.

Педагогика мен тәрбиенің, халықтың ұстанымын ғылыми тұжырымдаған орыс педагогы К. Д. Ушинский: “Өмірінде де, ғалымда да барлық халықтарға бірдей тура келетін тәрбие жүйесі жоқ. Әр халықтың ұлттық тәрбие жүйесі де әртүрлі. Өз еліне басқа елдің тәрбие жүйесін енгізу мүмкін емес, себебі халықтардың өмір сүру моделі де, тәлім-тәрбие моделі де басқа”, - деп жазғаны белгілі [3; ] .

Халқымыздың өзінің бүгінгі биік, озық мәдениетіне оңайлықпен жетпеген. Бұл жолда ол талай заманғы шым-шытырман оқиғалардың сәулесін бойына сіңіріп, небір асу-қия, бел-белестерді басып өткен. Ата-бабамыздың шетсіз де, шексіз далада ертелі-кеш жер кезіп, бостан-босқа жүре бермей, олар ежелгі заманнан ер жүрек, еңбексүйгіш, талапты да талантты, өзіндік мәдениеті бар еңселі ел болған.

Мектепке дейінгі жастағы балаларға ұлттық тәрбие беру халық ауыз әдебиетінің мол мұрасымен астасып жатыр.

Жалпы мектепке дейінгі білім беретін мекемелерде балалардың ой-өрісіне, санасына, туған тіліне, халқына деген сүйіспеншілігі мен мақтаныш сезімін ұялатып қиялдарын қанаттандыру, ұлттық рухты бойларына сіңіру, ана тілі мен отанына, тарихы мен мәдениетіне деген сезімдерін қалыптастыруда қазақ халық ауыз әдебиетінің орны ерекше. Ол ескі замандардан бастап беріге дейін көбейіп келген мол дүние.

Зерттеудің жаңалығы: Қазақ халқының өткен ғасырлардан бергі салт-дәстүрлері, әдет-ғұрыптары арқылы балаларды ұлттық негізде тәрбиелеу, сонымен қатар халық ауыз әдебиетінде ерлікті дәріптеген, ел қорғаған батырларды бейнелеген аулан түрлі жырлар, толғаулар, мақал-мәтелдер, шешендік сөздері арқылы балаларды ерлікке және елжандылыққа тәрбиелеуде пайдаланылды. Балаларға ерлік және елжандылық тәрбиесі негіздерін қалыптастырудың педагогикалық мағынасы анықталды.

Зерттеудің ғылыми болжамы - Егер халқымыздың ұлттық тәрбие негіздерін игерер болсақ, оның тұтас ғылыми жүйесін жасауға болады. Сол мұраларды саралап бүгінгі талап тұрғысынан пайдаланғанда ғана жалпы азаматтық және ұлттық құндылықтардан саналы да дүниетанымы мол ерліктің, елжандылықтың мәнін түсінетін, елжанды ұрпақ тәрбиелеудің мүмкіндігі туады.

Мақсаты: Балабақшада балаларға ұлттық тәрбие беру мүмкіндіктерін жан-жақты қарастыру, оның бір мысалы ретінде ауыз әдебиеті үлгілерін, қазақ халқының салт-дәстүрлерін тиімді пайдалану, халықтық педагогика тағылымдарын ұштастырудың тиімді жолдарын зерделеу.

Міндеті: Халық педагогикасы арқылы ой-өрісін, дүниетанымын кеңейту; балаларды адамгершілікке, еңбекке, тапқырлыққа, ыждағаттылық сезімге баулу.

Зерттеу нысаны: мектепке дейінгі ұйымдардағы оқыту мен тәрбиелеу үдерісі.

Тәжірибиелік база: Арқалық қаласындағы «Золотой ключик» балабақшасы.

Теориялық және әдіснамалық негізіне «Қазақтың ұлттық ойындары» кітабы авторы: Базарбек Төтенаев. Алматы «Қайнар» баспасы 1994 ж,

Әмірова Ә. «Дәстүрлі тәрбие» Әдістемелік құрал. -Алматы:Арда, 2006. Ғаламтор материалдары алынды.

Зерттеудің тәжірибелік құндылығы . Балаларға ұлттық салт-дәстүрлердің құндылығын таныту, соның ішіндегі ғасырдан ғасырға алтын арқау болған тәрбиелік мәнін үлгі ете отырып, оқыту және тәрбиелеу үрдісінде негізге алу. Сонымен қатар бұл зерттеу жұмысында қаралған мәселелерді болашақта мектепке дейінгі ұйымдарда оқыту және тәрбие шараларында насихаттауға әбден болады.

Дипломдық жұмыстың құрылымы: дипломдық жұмыс кіріспеден, Мектеп жасына дейінгі балаларға ұлттық тәрбие беру мүмкіндіктері, Мектеп жасына дейінгі балаларға ұлттық тәрбие берудің әдіс - тәсілдері атты екі тараудан және осы тарауларды ашып көрсететін бөлімдерден тұрады. Қорытынды бөлімнен және пайдаланған әдебиеттер тізімінен тұрады.

І Мектеп жасына дейінгі балаларға ұлттық тәрбие беру мүмкіндіктері

Мектеп жасына дейінгі балаларға ұлттық тәрбие берудің маңызы

"Атадан бала тусайшы, ата жолын қусайшы" дегендей, атадан балаға мұра болып келе жатқан жақсы қасиеттерді келер ұрпақтың бойына сіңіріп, ізгілікке тәрбиелеуді арман етіп: "шыншыл, әділетті, иманды болу сонау ата-бабамыздан келе жатқан дәстүріміз", - дейді де, жұрт сол дәстүрді бұзғандарға ат-шапан айып тартқызып, кейінгі ұрпақтың ата салтын мықтап ұстауын талап еткен. Мәселен, атасы немересін, алдымен, елінің құтты қонысымен таныстырған. Жылдың әр мезгілінде елдің қайда, қалай көшетінін, суды қайдан ішетінін, жеті атасын, олардың зираттарын, елдегі даңқты адамдарының ерлік хикаяларын, ауыл-аймақтағы жер-су атауларын ерінбей-жалықпай баласының санасына сіңіре білген [8. 1; ] .

Көшпенді ата-бабаларымыз ұрпақ тәрбиесіне қатысты жайтттарды топтастырғанда да ғылым үшін аса маңызды жүйелік принципіне ерекше мән берген. Осы айтылғанға орай жас буын тәрбиесін бесіктен (тіпті, құрсақта жатқан кезден) бастап бұларды ақыл-ой, имандылық, еңбек, көркемдік, сымбаттылық секілді сан-салаға жұптастырған. М. Әуезовтың: "Ел болу үшін бесігіңді түзе" деген сөзінің мән-мағынасына ой салсақ, тәлім-тәрбие ісі жас ұрпақ дүниеге келгеннен басталады екен. Баланың жарық дүниеге келудегі осы жайын ескере келіп, мұндағы ұлттық рәсімдер мен тәлімдік тәсілдерін рет-ретімен жүйелі қолдана білу абзал.

Бала дүниеге келгеннен кейін, оның құрметіне жасалатын кішігірім тойды шілдехана деп атайды. Мұны халқымыз кейде "шілде күзет" деп те атайды. Қазақ ұғымындағы жаңа туған нәрестені үш күнге дейін жын-періден қорғап, күзетпесе болмайды. Шілдеханаға көбіне жастар жиналады, олар баланың алдымен анасын ардақтап, ән салып, күй тартады, сөйтіп түнді қуаныш қызықпен өткізеді. Тойға үлкендер жағы қатыспайды, жас нәрестені желеп-жебеу, жын-шайтан перілердің салқынынан қорғап, күзету жастардың міндеті. Шілдехананың көздейтіні ана мен баланы тіл көзден сақтау [8. 2] .

Жаңа босанған әйел әлденіп, өзіне келген кезде тағы да той жасалады. Бұған жұрт түгел шақырылады, той думан күндіз өткізіледі. Осы тойда құтты болсын айтылады, бата беріледі. Мәселен, "бөбектің бауы берік болсын, өскен сайын өрлесін, еш жамандық көрмесін, өзі жарық күн болсын, жасы ұзақ мың болсын" - дегендей игі тілектер айтылады. Соңғы кезде шілдехана тойы бала туған соң жеті күннен кейін немесе бала қырқынан шыққан соң да өткізіліп жүр. Халық салтында бұл тойда ішімдікке жол бермеу әрі обал, әрі күнә, әрі қылмыс. Қазақ салтында шілдеханамен қосақтаса жүретін тағы бір рәсім бар. Ол кіндік шеше болу салты. Кіндік шеше - нәрестенің кіндігін кескен әйел. Оған сол отбасының нағыз жанашырлары - тақуа, таза, мейірбанды жандар меңзеледі. Ондай кісі өмірден көрген-түйгені мол, тәжірибелі адам болуы керек. Кіндік шеше дәрет алып, жуынып шайынып, таза киініп, кіндік кесетін жабдықтарын күні бұрын даярлайды. Кіндік шеше баланы жөргекке орап алып, әке-шешесінен көрімдік сұрайды. Босанған әйел әбден әл-қуатын жинап кеткенше сол үйдің шаруасына қарап, ана мен балаға қамқоршы болады. Кейін балаға иткөйлек тігіп әкеліп, оның бесігін түзеп, киімінің таза бүтін болуына үнемі қамқорлық жасап жүреді [9; ]

Бала дүниеге келгеннен бастап дене, тән тазалық (гигиеналық) тәрбиесіне ерекше көңіл бөлінеді. Айталық, нәрестенің денесі шымыр өсу үшін шомылдырудың рөлі ерекше маңызды. Мәселен, баланы алдымен қалжаға сойылған қой етінін бірінші қайнатылып алынған көбікті суына қосып, ал кейіннен сабыннын көпірмесіне (оған жұқалап кескен құйрық май қосады) шомылдырады. Алғашқы күндері нәрестені түбіттен тоқыған шәліге орайды, ол бала денесіне жабысып, умаждала бастағанда қайтадан қанжылымдай тұзды суға түсіреді. Бұл іс бала қырқынан шыққанша күн ара қайталанады. Былбыраған нәрестенің еті тұзды суға әбден піссе есейгенде мығым, жарақатқа төзімді, тез жазылғыш болып бекиді. Шомылған баланы ақ бәтеске орап, денедегі су құрғасымен-ақ қалампырға қойдың майын қосып, сылайды. Бұл денеге суық тигізбеске себепші болады.

Алты аптадан кейін баланы қырқынан шығарып, бесікке салады, оны бесікке салу рәсімі деп атайды. Бесікке бөлеу онын біршама өсіп, бөбек бола бастағандығының көрінісі. Бұған ең жақын ағайындары, абысын-ажындары жиылып, баланын қарын шашын, тырнағын алады, оған іш киім кигізеді. Бесіктің құрылысы қазақ баласына таныс. Сондықтан, оны тәптіштеп айтып жатпаймыз. Ағаш бесіктің орта тұсында бала несебіне арналған ойық жасалып, оған түбек қойылады. Төсенішке жұмсақ көрпеше не жабағы төселеді. Баланың денесін бес елідей белдеушемен (аяқ бау, қол бау) екі жерден орап танады. Бел ағашына түрлі шылдырмақ, аң-құстын тырнағы, үкі қауырсыны ілінеді. Бұлар онын көңіл - күйін елтіп, көру, есту қабілеттерінің қалыптасуына қолайлы әсер етеді. Ана сәбиін бесіктен шешіп алып, күніне 4-5 рет емізеді. Осы кездері баланың аяқ-қолдарын созып, уқалап, кіші-гірім массаж жасайды, астын құрғатады, түбек пен шүмектігі нәжіс пен зәрді төгіп, жуып-шаяды. Бесіктің бір қолайлы жағы, көшіп-қонған кезде алып жүруге ынғайлы, жеңілдігі. Жаугершілік заманда бесіктегі баланы ат үстінен оп-онай іліп алып, дұшпаннан тез құтылып кететін болған. Бесік - тәрбие-танымның бастау көзі. Бесік тойда негізінен екі шара жүзеге асырылады. Біріншісі - балаға ат қою. Мұны ауылдың беделді азаматы азат шақырып, бала құлағына естіртіп үш рет қайталап атайды. Мұнда біраз ырым-ниет жасалады. Мәселен, ертеректе бала тіл-көзден аман жүруі үшін оған Киікбай, Жаманбай, Итбай, Сасықбай т. б. секілді есімдерді қоятын болған. Кейде белгілі адамдардың (батыр, дінбасы, қолбасшы) аттарын беретін ырым да бар. Бесікке салу рәсімі де той салтанатымен (күрес, жарыс, түрлі, ұлттық ойын т. б. ) өткізіледі [8. 3] .

Бөбек жеті-сегіз айдан соң, алдымен еңбектеп, одан сон қаз-қаз тұрып, біртіндеп жүруге талаптанады. Осы кезде тұсау кесу рәсімі жасалынып, «тұсау кесу» жыры айтылады. Бөбектің алғаш басқан қадамы құтты болып, одан әрі жаны жамандық көрмей, жақсы жүріп кетуіне тілек білдіріп, оның ата-анасы өзіне жақын адамдарды жинайды да, аяғы жеңіл, қадамы нық болсын деген ниетпен сыйлы адамға бөбегінін тұсауын кескізеді. Баланың тұсауы ала жіппен немесе қойдың майлы ішегімен байланады. Тұсау кесушіге сый-сияпат көрсетіледі. Әке-шеше, ата-әже бұл рәсімді кіші-гірім той-томалаққа айналдырады. Тұсау кесілген сон баланы ақ жайма не кілем үстімен ақ жол тілеп, жолы жұмсақ болсын деп жүргізіп, тиісті ырым жасайды. Мұндағы айтылатын тілектің кейбірі мынадай:

Қаз-қаз балам, қаз балам,

Тағы, тағы баса ғой,

Тақымыңды жаз, балам

Құтты болсын қадамың

Алға қарай баса бер

Асулардан аса бер

Тұсау кесу жырының енді бір түрі «тәй-тәй» деп аталады:

Тәй-тәй, балам, тәй балғын,

Жүре қойшы жәй балғын.

Қарсы сүйем қаз бастың

Қадамыңнан айналдым.

Тәй-тәй-тәй,

Жүре ғой жәй.

Осы рәсімге қатысушылар «тәй-тәй», «тұсау кесу» жырын қосыла айтып, бөбектін алғаш қадам басқанына өуанады, ал бұл жайт балада адамға деген жылы бауырмалдық сезімдерді артып, ілтипат, инабат, имандылық қасиеттерін қалыптастыруға себепші болады [8. 4; ] .

Ұлттық тәрбие бастауы - халық ауыз әдебиеті үлгілері

Мектеп жасына дейінгі баланы айналасындағы қоршаған әлеммен таныстырудың тағы бір құралы ол- жұмбақ. Жұмбақ деген атына қарағанда жұмудан сияқты. Яғни қолыңды жұмып ішінде не барын айтшы дейсің ғой. Шындығында жұмбақ қолдың жұдырығында жасырынып тұратын зат емес. Ол баланың күнделікті өмірде көріп жүрген жанды, жансыз заттарына ұқсас нәрселерді сипаттай отырып, сол нәрсенің негізгі қасиетін бүгіп айтпай, баланың зейінін ұштау, ойлату, әрбір нәрсенің негізгі белгілері қандай, ол немен салыстыруға болады деген ой елегін көз алдына елестете отыра қоршаған дүниені бақылап, бағалауға баулитын тәрбиелік қасиеті ерекше.

Халық ауыз әдебиеті - халық шежіресі. А. М. Горький «Халық ауыз әдебиетін білмейінше, еңбекші халықтың нағыз тарихын білу мүмкін емес», -дегенді. Ауыз әдебиеті ауызша шығарылып, ауызша айтылып таралатын болғандықтан, шығармашылық өзріске ұшырап отырады [5; ] .

Қазақ ауыз әдебиеті - талай ғасырдан келе жатқан мұра, сарқылмас бай асыл қазына. Онан халқымыздың өткенін білеміз, сол арқылы бүгінгі заманымыздың өткенін білеміз сол арқылы бүгінгі заманымыздың ұлылығын танимыз. Халық ауыз әдебиетінен халқымыздың батырлық, ерлік тарихын көреміз.

Қазақтың мақал-мәтелдері болсын, жұмбақ-жаңылтпаштары мен ертегілері болсын - бәрі де балаларды отанын сүюге, ерлікке, елін қорғауға үндейтіні белгілі.

Қиял дүниесінен туған ғажайып оқиғалы ертегілер, батырлық жырлар өмір тәжірибиесінің қысқаша қорытындысы - мақал-мәтелдер, оған түрткі салатын сыр сандықты жұмбақтар, қиыннан қиыстырылған тақпақ жаңылтпаштар - бәрі де мектепке дейінгі мекемелерде кең пайдаланылатын дүниелер. Бұлар балаларды елін сүюге, батылдыққа, адамгершілікке үндейді.

Сәбилердің ой өрісін дамытуға, қиялын шарықтатып, тіл байлығын молайтуға ауыз әдебиеті үлгілері - ертегілер, жұмбақтар, жаңылтпаштардың, халық ойындарының тигізетін пайдасы ұшан-теңіз. Әрине, ауыз әдебиеті үлгілерімен балаларды таныстыру үшін, алдымен оқылатын материалдың көлемін, мазмұнын анықтап алу керек. Материал мәтіннің мазмұны балаларды қызықтыратындай, жалықтырып жібермейтіндей шағын болуы керек.

Халық ұрпақтан-ұрпаққа өзінің қоғамдық, әлеуметтік тәжірибиелері мен рухани байлығын қалдыра отырып, сол арқылы қоғамның материалдық және рухани мәдениетінің тарихын да жасайды.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.