Жоғары мектепте оқытудың сабақтан тыс формалары



Жоғары мектепте оқытудың сабақтан тыс формалары

Кіріспе
Ғылыми ізденіс жұмыстарының түрлері
Қортынды
пайдаланған әдебиеттер
Кіріспе

Қазіргі уақытта Қазақстан Республикасында әдіснамаға қатысты ғалымдардың көзқарасы мүлде өзгерді, мәселең қарапайым абстракциядан күрделі кең мағынадағы жүйеге қарай және жай ғана фолософтардың қызығушылығы ғана емес тәжирибеде де көзқарас қалыптасты.
Қарапайым пікір, кішкене баяндама, басқадай студенттік ғылыми жұмыстарды жазу (курстық, дипломдық) барысында қалыптасады және жай ғана жазып қоймай, мысал арқылы дәлелдеп, қалай жазу керек екенін көрсетеді.
Реферат, курстық жұмыс, дипломдық жұмыс ғылыми жобалар студенттің өзін-өзі тануына, семинарлық сабақтарға дайындалуға көп көмек береді, басқадай ғылыммен, философиямен байланыста болғанын қадағалайды және ойлау, түрлі көзқарастарды салыстыру, өзінің позициясын ғылыми тұрғыда дәлелдеу қабілеттерінің көрінісі болып табылады.
Жоғары мектепте оқытудың сабақтан тыс формалары студенттердің өз бетімен ғылыми жұмыс жүргізу дағдысын қалыптастырады, ғылыми зерттеу материалдарын безендіруді үйретеді, түрлі қоғамдық ұйымдарымен ынтымақтаса жұмыс істеуге, мұрағат; кітапхана деректерімен жұмыс істеу дағдысын қалыптастырады және өз өлкесінің түйінді мәселелерін шеше алуға үйретеді.
Қолданылған әдебиеттер
1.Дипломные работы: Методическое пособие / Отв.ред. С.А.Козлова. – М., 1996.
2.Сысоева М.Е. Организация научно-исследовательской работы студентов. – М., 2000.

3.О методологии педагогики: Краткий обзор общепедагогических позиций (қос-ша)

Пән: Педагогика
Жұмыс түрі:  Материал
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 11 бет
Таңдаулыға:   
Жоғары мектепте оқытудың сабақтан тыс формалары

‭ ‬Кіріспе
Ғылыми ізденіс жұмыстарының‭ ‬түрлері‭
Қортынды

Кіріспе

Қазіргі уақытта Қазақстан Республикасында әдіснамаға қатысты‭ ‬ғалымдардың көзқарасы мүлде өзгерді,‭ ‬мәселең қарапайым абстракциядан күрделі кең мағынадағы жүйеге қарай және жай ғана фолософтардың қызығушылығы ғана емес тәжирибеде де көзқарас қалыптасты.
‭ ‬Қарапайым пікір,‭ ‬кішкене баяндама,‭ ‬басқадай студенттік ғылыми жұмыстарды жазу‭ (‬курстық,‭ ‬дипломдық‭) ‬барысында қалыптасады және жай ғана жазып қоймай,‭ ‬мысал арқылы дәлелдеп,‭ ‬қалай жазу керек екенін көрсетеді.
‭ ‬Реферат,‭ ‬курстық жұмыс,‭ ‬дипломдық жұмыс ғылыми жобалар‭ ‬студенттің өзін-өзі тануына,‭ ‬семинарлық сабақтарға дайындалуға көп көмек береді,‭ ‬басқадай ғылыммен,‭ ‬философиямен байланыста болғанын қадағалайды және ойлау,‭ ‬түрлі көзқарастарды салыстыру,‭ ‬өзінің позициясын ғылыми тұрғыда дәлелдеу қабілеттерінің көрінісі болып табылады.
Жоғары мектепте оқытудың сабақтан тыс формалары студенттердің өз бетімен ғылыми жұмыс жүргізу‭ ‬дағдысын қалыптастырады,‭ ‬ғылыми зерттеу материалдарын безендіруді үйретеді,‭ ‬түрлі қоғамдық ұйымдарымен ынтымақтаса жұмыс істеуге,‭ ‬мұрағат‭; ‬кітапхана‭ ‬деректерімен жұмыс істеу дағдысын қалыптастырады және өз өлкесінің түйінді мәселелерін шеше алуға үйретеді.
Студенттердің‭ ‬ дайындық деңгейіне‭ ‬қойылатын‭ ‬талаптар:
‭ ‬Студент‭ ‬ ғылыми ізденістің өзектілігін анықтай алу қажет‭;
ғылыми зерттеуге мақсат,‭ ‬міндеттер қоя білу қажет‭;
ғылыми зерттеудің құрылымын білу керек‭;
зерттеудің негізгі бөліміндегі зерттеу әдістерін білу қажет.

Нені істей алу керек:
‭ ‬ақпаратпен,‭ ‬дерекнамамен жұмыс істей алу қажет‭;
материалды жариялай білуі қажет‭;
мұрағат,‭ ‬кітапханамен жұмыс істеу дағдысы қалыптасуы
‭ ‬қажет‭;
ғылыми жұмысты безендіре білу қажет.

Ғылыми ізденіс жұмыстарының‭ ‬түрлері‭

Ғылыми мақала‭ – ‬ғалым еңбегінің негізгі нәтижесі.‭ ‬Ғылыми жазбаның басты мақсаты‭ – ‬автордың еңбегін өзге зерттеушілердің қызыға пайдалана алатындай етіп жазу,‭ ‬сондай-ақ таңдалған зерттеу саласында құндылығын дәлелдеу.‭
Ғылыми еңбектердің бірнеше түрі болады.‭ ‬Мысалы‭; ‬монография,‭ ‬мақалалар және баяндама тезистері.‭ ‬Монография белгілі бір тақырып бойынша жан-жақты әрі толыққанды жазылатын күрделі жұмыс.‭ ‬Сондықтан монографиялар сирек жазылады.‭ ‬Баяндамалар тезисі деп отырғанымыз‭ ‬1-2‭ ‬беттен тұратын қысқаша жазбалар.‭ ‬Тезистер ғылыми әлемде қарапайым ақпарат есебінде жүреді.‭ ‬Оған сілтеме жасалмайды.‭ ‬Ал ғылыми мақала осылардың ішінде көп таралғаны.‭ ‬Жарияланар алдында әр ғылыми мақала рецензиялануы қажет. ‭ ‬Кейбір кезде ғылыми мақалаға рецензия жазылмауы мүмкін.‭ ‬Конференция материалдарына енген жағдайда. ‭
Әр ғылыми мақала белгілі бір салада жүргізілген зерттеулер жөнінде қысқаша,‭ ‬бірақ ‭ ‬түсінікті түрде жазылуы керек.‭ ‬Онда мәліметтер мен сілтемелер болуы тиіс.‭ ‬Сонымен қатар ғылыми стильде жазылуы қажет.‭ ‬Өйткені оқырман ғылыми мақала оқып отырғанын сезінуі керек.‭ ‬Ғылыми стильдің негізгі белгілері:‭ ‬қисындылық,‭ ‬дәлдік‭ ‬,ақиқаттылық.
‭ ‬Мақаланың бас тақырыбы өте маңызды элемент.‭ ‬Тақырыбына қарап жұмысты бағалайды.‭ ‬Сондықтан бас тақырыпта мақаланың мазмұны айқын көрінсе жақсы.‭ ‬Мақалада қарастырып отырған мәселе барысын қысқа әрі нұсқа баяндау,‭ ‬зерттеу мақсатын түсіндіру,‭ ‬зерттеу тәсілін және оның нәтижелерін көрсету құпталады.
Мақала ереже бойынша мынадай бөліктерден тұрады:
-кіріспе‭;‬
-зерттеу тәсілдері‭;
-негізгі нәтижелер және оны талқылау барысы‭;
-қорытынды‭ (‬түйіндер‭)
-сілтеме жасалған ақпарат көздерінің тізімі.
Кіріспеде қарастырылып отырған проблеманың өзектілігі негізделеді.‭ (‬Сіз қандай мәселе қарастырып отырсыз және неге осы мәселені қарастырып отырсыз‭?)‬ ‭ ‬Сондай-ақ кіріспеде сіз қарастырып отырған мәселені сізден бұрын қарастырған авторлардың көзінен тыс қалған тұстарды да айта кеткен жөн.‭
‬Зерттеу тәсілдері‭ ‬бөлігінде қарастырып отырған мәселе жөнінде сіздің шешу жолдарыңыз ұсынылады.‭ ‬Бұл бөлік аса маңызды.‭ ‬Өйткені сіздің тәсіліңізге келесі автор сүйеніп мәселені әрі қарай шешу жолдарын қарастыруы мүмкін.‭ ‬Қарапайым сөзбен жеткізсек,‭ ‬сіздің ұсынған зерттеу тәсілдеріңіз көпшілік пайдасына жарауы тиіс.‭ ‬Нәтижелер мен талқылау‭ – ‬мақаланың негізгі бөлігі,‭ ‬көздегені ‭ ‬автордың мақсатына қолы жеткендігін дәлелдеп шығуы.‭ ‬Ол үшін иллюстрациялар:‭ ‬кестелер,‭ ‬фотосуреттер пайдаланылады.‭ ‬Осы бөлікте автор тек өз жұмысының нәтижелерін дәлелдеп қана қоймай,‭ ‬өзіне дейін аталмыш проблеманы көтерген авторлардың жұмыс нәтижелерімен де салыстыру жүргізеді.‭ ‬Қорытындыда ‭ ‬автор қол жеткізген нәтиженің басты мақсатымен қаншалықты үйлесім тапқанын баяндайды.‭ ‬Осы проблема жөнінде жүргізетін алдағы жоспарлары туралы да айта кетеді. ‭
Тағы бір маңызды нәрсе пайдаланылған әдебиеттердің дұрыс тізбектелуі.‭ ‬Әдетте әдебиеттер тізімі сілтемелер реті бойынша орналасады

Педагогикадағы ізденіс жұмысы‭ – ‬бұл ғылыми әрекетінің нәтижесі мен процесі,‭ ‬қоғамдағы құндылық ретіндегі жаңа білімнің заңдылықтары,‭ ‬құрылысы,‭ ‬оқу-тәрбие механизмі,‭ ‬педагогика тарихы мен теориясы,‭ ‬оқу-тәрбие жұмысын ұйымдастыру әдісі,‭ ‬оның мазмұны,‭ ‬принципі,‭ ‬ұйымдастыру формасы және әдістемесі.
‭ ‬Сондықтан қандай ізденіс жұмыстарының түрлері болады‭? ‬Алғашқы қадам‭ ‬-‭ ‬ол студенттің осы саласындағы‭ ‬бейімделуі.‭
Сондықтан ізденушінің кітапханаларда,‭ ‬орталықтарда сақталатын ақпараттарға бет бұруы қажет.‭ ‬Онда ғылыми білімінің жетістіктері жазылған,‭ ‬адамзаттың осы бағыттағы жолы көрсетілген.
‭ ‬Ізденушінің ақпараттарды дұрыс қолдануы және қайнар көздерді дұрыс таңдауы‭ – ‬бұл‭ ‬ізденушінің кәсіби мамандандануы.‭
Кітап‭ ‬-‭ ‬ондағы бірізділік бойынша авторлардың ғылыми негізде‭ ‬көрсеткен жұмыстары бар,‭ ‬бір қолдан‭‬ жазылған‭ ‬монография болып саналады.‭ ‬Басылым көлемі‭ ‬-‭ ‬кемінде‭ ‬100‭ ‬бет.
‭ ‬Монографияда ғылыми-зерттеу нәтижесі өте анық және толық мазмұндалады.‭ ‬Монография авторлары көбінесе үлкен ғалымдар болып келеді,‭ ‬себебі олардың ғылыми тәжірибесі мол.‭ ‬Монография тақырыбының негізінде көптеген атаулы әдебиеттердің тізімімен толықтырылады.‭ ‬Әдебиеттер тізімі бір жағынан авторға өз ойының дұрыстығына көзін жеткізуге көмектессе,‭ ‬ал екінші жағынан бұл тізімдер автор көзқарасының әрі қарай дамуына үлкен жол ашады.‭
Мақалалар‭ ‬-‭ ‬бұл арнайы шағын көлемді басылымдар‭ (‬10-20‭ ‬басылым парағы‭)‬,‭ ‬мұнда әр автордың нақты бір сұрақтарды талқылау барысындағы көзқарастары және шектелген зерттеу жұмыстарының нәтижелері мазмұндалады.‭ ‬Мақалалар педагогика мен психологияға арналған ғылыми журналдарда басылады,‭ ‬жарыққа шығады.
‭ ‬Журнал бетіне жарияланатын мақалалар‭ – ‬бұл ғылымның қозғалысын,‭ ‬көкейтесті мәселелерін қадағалайтын ақпарат жүйесі,‭ ‬сондықтан күнделікті зерттеу,‭ ‬оқу үрдісінде ақпарат арқылы ғылымның қазіргі кездегі жағдайының қандай дәрежеде екенін білуге мүмкіндік береді.
‭ ‬Студент зерттеушілерге арналған ақпарат қайнар көзінің бірі‭ ‬-‭ ‬әртүрлі ғылыми жинақтар болып келеді.‭ ‬Ғылыми жинақтар көбінесе ғылыми журналдарға ұқсас,‭ ‬бірақ олар ғылыми журналдар сияқты басылымға жиі шықпайды.

‭ ‬Басқадай ақпарат қайнар көзі,‭ ‬диссертация,‭ ‬қолжазба,‭ ‬есептер сияқты сақтаулы болады.‭
Диссертация‭ ‬– ол да монография сияқты ғылыми жұмыс,‭ ‬бірақ қолжазба ретінде баспадан шықпаған.‭ ‬Кандидаттық диссертацияны қорғаған соң,‭ ‬ғылым кандидаты атағы беріледі.‭ ‬Дәл солай докторлық диссертацияны қорғайды.‭ ‬Әрбір диссертацияға‭ ‬автореферат жазылады,‭ ‬онда қысқаша мазмұны келтіріп,‭ ‬баспадан басылып шығарылады.‭
2.‭ ‬Әдебиет көздерін зерттеп ізденуші көп ақпараттық мағлұматтармен танысады,‭ ‬бірақ бір адам да кең көлемдегі ақпаратты есіне сақтай алмайды.‭ ‬Сондықтан әрбір ізденуші көптеген әдістерді меңгеруі қажет,‭ ‬қажет кезінде оны тез табуы‭ (‬цитата ретінде‭)‬,‭ ‬не өзінің цитататасын белгілеу кезінде,‭ ‬оның мәтінін тырнақшамен белгілеуі,‭ ‬ал сілтеуде басылымның атын көрсетуі,‭ ‬одан үзіндіні келтіру үшін және қандай бетте,‭ ‬қай жерде ол басылым шыққанын көрсете алуы қажет.
‭ ‬Мысалы:‭ ‬Жоғарыда айтылған жағдайларда зерттеу көздерінің мазмұнын оқудың бастауының орындалатыны сол,‭ ‬не басқа сөздер әдісімен пайдаланады.‭ ‬Сол тапсырманы басқа жолмен шешуге болады,‭ ‬логикалық‭ ‬-‭ ‬құрылысының,‭ ‬заттың негізгі ұғымын көрсету,‭ ‬тапсырманы графикалық схема‭ (‬ноталар‭) ‬арқылы көрсетуге болады.‭
Пікір‭ (‬рецензия‭) – ‬бұл берілген шығармаға сын ретіндегі ой-пікір. Пікірді жазғанда келесі кезеңдерді қадағалау қажет: алынған тақырыптың өзектілігі; автор сол тақырыпты аша алды ма; жазған еңбегі жұмыс барысына сәйкес келе ме (әдістемелік нұсқау емес, ол мәселенің ізденісі; оқу құрал болса диссертация формада болмасын т.с.); терминологиялық аппаратты қолдана алды ма; қойылған мәселеде жаңашылдығы байқала ма; дәлелдеу тезистерінің деңгейі; материал мазмұнының түсініктілігі мен сауаттылығы.
Ал келесі кезеңдермен келіспеушілік болса,‭ ‬сол кезеңдерді жазып көрсету және дәлелдеу.‭ ‬Жұмыстағы жаңашылдық жаңа болмаса,‭ ‬онда нақты жұмыстарға сүйену.‭
Пікір қорытындысының мазмұны жұмыстың түріне байланысты болады:‭ ‬баспаға ұсыну‭; ‬диссертацияға пікір‭; ‬кандидаттық зерттеу жұмысы.
‭ ‬Пікір жазу‭ ‬-‭ ‬ғылыми ізденістің бір түрі,‭ ‬талдауды салыстыруы,‭ ‬тұжырымы және де жұмыстың жаңашылдығын көрсете білуі мен маңыздылығы.‭
Жақсы жазылған пікірлер семинар сабағында оқып талданса,‭ ‬ұжымда ғылыми дискуссиясы қалыптасады.‭

Ғылыми баяндама‭ –‬педагогикалық оқу үрдісінде берілген тақырыптың мазмұнын тыңдарман алдында баяндау.‭ ‬Мұнда таңдаған тақырыптың маңыздылығы мен өзектілігі‭; ‬негізгі ғылыми тұрғыдағы қалпы мен жүйелілігі‭; ‬шешілген сұрақтарын белгілеуі,‭ ‬болашақта шешетін сұрақтардың маңыздылығы қамтылады.‭ ‬Әсіресе түрлі ғалымдардың еңбегін салыстыру әдісі қолданса жақсы болады және де өзінің көзқарасын келтіру қажет.‭
Негізгі баяндама үш ұстанымға сүйенеді:
‭ ‬а‭) ‬көтеретін мәселенің маңыздылығы мен керектігі‭;
ә‭) ‬мәселені шешудің‭ ‬жаңа жолдары‭;
б‭) ‬гипотезаның ғылыми орны.
‭ ‬Курстық жұмыс‭ (‬ғылыми жұмыс‭) ‬қалай жазылады‭?
Көп жылдар бойғы бақылау келесі ойды тудырады:‭ ‬мысалы,‭ ‬жоғарғы оқу орындары арнайы білім береді,‭ ‬бірақ ғылыми‭ – ‬ізденіс жұмысының техникасын білмейді.‭ ‬Сондықтан жас ғалым алдында‭ ‬қалай жазамын,‭ ‬неден бастау керек‭? ‬деген сияқты көптеген сұрақтары туады.‭ ‬Өзінің ғылыми жұмысын жүргізу барысында тақырыбы дұрыс емес,‭ ‬не тақырып күрделі болып,‭ ‬қол жеткізген нәтижесін жазу кезінде сөз таба алмай,‭ ‬қиыншылықтарға тап болады,‭ ‬ғылыми тұрғыда көрсете алмайды т.с.с.‭ ‬Сондықтан‭ ‬ғалым болмасаң да,‭ ‬ғылым кандидаты бола аласың‭ ‬деген сөз пайда болады...
‭ ‬Жалпы курстық жұмысының мақсаты:
-‭ ‬жұмыс пәні бойынша теориялық білімінің жүйелілігі,‭ ‬бекітуі,‭ ‬тереңдігі,‭ ‬талдауы және теориялық білімін ғылыми,‭ ‬тәжірибе мақсатында шешуі‭;
-‭ ‬ғылыми-ізденіс жұмысының өзіндік даму дағдысы,‭ ‬тәжірибелік мақсаттарды шешу жолындағы тәжірибелік әдістемесі.
‭ ‬-‭ ‬студенттің пәнді меңгеруі,‭ ‬практикада алған тәжірибесі,‭ ‬жетекшінің кеңес беру жолындағы және білім-тәрбие,‭ ‬алған білімі,‭ ‬шығармашылығы болашақ маманның жұмысқа дайын екенін көрсетеді.

Тақырыпты қалай табу керек,‭ ‬қалай таңдаймыз‭?
Тақырып‭ – ‬ол ой,‭ ‬соны дәлелденуін талап ету.‭
Жас маман,‭ ‬студенттің әлі де тақырыбы жоқ,‭ ‬оның ойында жұмысының бағыты.‭ ‬Сондықтан,‭ ‬қандай да болсын ой әлі ізденіс жұмысының тақырыбы емес.‭ ‬Бұл ой,‭ ‬біріншіден:‭ ‬фактілермен бекітіліп,‭ ‬қарама‭ ‬-‭ ‬қайшы болмау керек‭; ‬ақиқат‭ – ‬бекіту,‭ ‬шындыққа сай‭; ‬екіншіден,‭ ‬ол жаңа,‭ ‬не жаңаша құрылуы‭ – ‬алғашқы автордан өзгеше,‭ ‬жаңаша дәлелденуі керек‭; ‬үшіншіден,‭ ‬ой,‭ ‬пікірдің‭ ‬теориялық,‭ ‬практикалық құндылығы қажет‭; ‬төртіншіден,‭ ‬ол мазмұнына бай әрі материал кітап,‭ ‬мақала жазуына болатындай болуы шарт.‭
Сондықтан‭ ‬жұмысты арнайы әдебиетті оқу,‭ ‬білу,‭ ‬сұраптаудан бастау қажет.
‭ ‬ Тақырыптың өзектілігі:‭ ‬Бүгінгі заман талабының ағымымен келе жатқан жас ұрпаққа рухани тәрбие беру,‭ ‬шығармашылық‭ ‬қабілетін дамытудағы нақты жағдайларда оларды шешу,‭ ‬күнделікті тәжірибеде оларды іске асыру.
‭ ‬Мақсаты:‭ ‬тақырыпты ашу,‭ ‬келешекте сауатты,‭ ‬рухани бай және әр түрлі шығармашылықтағы жастарды өсіру үшін не істеу керектігін‭ ‬айқындау.
‭ ‬Материалды қалай жинап,‭ ‬жүйелеу керек‭
Енді материалды жинап,‭ ‬жүйелеу керек.‭ ‬Тақырып пен келесі кезең бір бірімен байланысты:‭ ‬бір жағынан материалдар тақырыпты іздегенде кездесті‭; ‬екінші жағынан,‭ ‬осы тақырыпқа байланысты іздеген материалдар болашақ тақырыптарды тудырады.‭ ‬Сондықтан материалды іздеген кезде,‭ ‬оны осы тақырыпқа келмесе де сырт тастамау керек,‭ ‬келесі жолы керек ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Химиядан сыныптан тыс жұмыстардың классификациясы
Сыныптан тыс жұмыстардың түрлері
Шетел тілін оқытудағы сыныптан тыс жұмыстар
Химиядан сыныптан тыс жұмыстар
Қазақ тілінен сабақтан тыс жұмыстарды жүргізу әдістемесі
Математикадан сыныптан тыс жұмыстарды ұйымдастыру тәжірибесі
Оқушылардың шығармашылыққа ұмтылуы
Математикадан факультатив жұмыстарды ұйымдастыру
Математикадан сыныптан тыс жұмыстарды ұйымдастыру формасы
Математикадан сыныптан тыс сабақтар
Пәндер