Нарықтық тепе-теңдік және оның түрлері

Кіріспе
1 Сұраныс пен ұсыныс негіздері
1.1 Сұраныс функциясы және сұраныс қисығының қалыптасуы
1.2 Ұсыныс функциясы және ұсыныс қисығы
1.3 Нарықтық тепе.теңдік
2 Мемлекеттің нарықтық тепе.теңдікке әсері
2.1 Тұтынушылар мен өндірушілердің ұтысы
2.2 Мемлекеттік реттеудің нарықтық тепе.теңдікке ықпалы
3 Қазақстанның экономикалық тепе.теңдік ерекшеліктері, мәселелері.
3.1 Қазақстанның экономикалық тепе.теңдік жағдайы
3.2 Экономиканы мемлекеттік реттеу жүйесі
Қорытынды
Қолданылган әдебиеттер тізімі

Бұл қурстық жұмыстың тақырыбы «Нарықтық тепе-теңдік және оның түрлері». Курстық жұмыстың мақсаты нарықтық тепе-теңдік және оның улгілерін зерделеу.
Бүгінгі таңда нарықтық тепе-теңдік микроэкономика саласында елеулі орын алуда. Осы күндері сұраныс пен ұсыныс арасындағы өзгешеліктер өзекті мәселенің біріне айналуда. Сондықтан да осыншама кең ауқымды мәселені түсіну үшін, оның теориялық және практикалық негіздемелерін біліп, түсіну қажет.
Жұмыста қойылған негізгі міндеттер:
- Cұраныс пен ұсынысты қарастырып, қисықтарын қалыптастыру
- Тұтынушылар мен өндірушілердің ұтысын қарастыру
- Экономиканы мемлекеттің реттеу жуйесін қарастыру
Бұл еңбек 3 бөлімнен тұрады:
1) Сұраныс және ұсыныс негіздері
Бұл бөлімде нарықтық тепе-теңдікке әсер ететін, оны құрайтын және анықтайтын факторлар: ұсыныс пен сұраныс негіздері қарастырылған.
2) Мемлекеттің нарықтық тепе-теңдікке әсері атты бөлімде мемлекеттің нарықтық тепе-теңдікке, жалпы дотация және салық енгізудің түрінде ықпалы көрсетілген.
3) Қазақстанның экономикалық тепе-теңдік ерекшеліктері мен проблемалары атты бөлімінде ҚР экономикалық тепе-теңдік жағдайы және мемлекеттің экономиканы реттеу жуйелері туралы жазылған.
Еңбекті жазу барысында микроэкономика саласының дамуына елеулі үлес қосқан ғалымдардың еңбектері қолданылды. Соның ішінде, Симкина Р.А, Корнейчук, Нуреев, Емцов, Гребенников, сонымен қатар, Хайман, Р. Пиндайк, Д. Рубинфельд, Мұхамедиев, Мамыров.
Нарық (market) жүйедегі тұтынушылар мен өндірушілер арасындағы еркін және бір тауардың бағасы бір мезетте тепе-теңдік жағдайына келе алатын қатынастарды көрсетеді.
Нарық – біріншіден, өндірушілер мен тұтынушылар кездесетін орын. Олардың арасында баға айырбасы болады. Оны келісе отырып қоюға болады. Бұл жағдайда тұлға өз меншігінен бас тартады, ал біреудің меншігін өзіне алады. Екіншіден, нарық меншік құқығын келісе отырып беруді білдіреді. Келісімді жүзеге асыру үшін шығындар ескерілуі қажет. Олар ақпарат іздеумен байланысты, келіссөздер жүргізуге, сатып алынатын тауардың немесе қызметтің сандық және сапалық мінездемесін анықтауға, меншік құқығын қорғауға, келісімді қорытындылауға жұмсалатын шығындар. Сондықтан, нарықты трансакциялардың (transaction-келісім) бірлігі түрінде анықтауға болады.
Қоғамдық индустриалды дамуда нарық жеке тұлғалар мен жеке өндірушілер кездейсоқ кездескен ауданын емес, әлеуметтік механизмді, яғни экономикалық игіліктерді тұтынушылар мен өндірушілер арасында әрдайым бөлу қатынастарын білдіреді.
Сату және сатып алу объектісі тұтыну тауарлары мен ресурстары болып табылады. Соған байланысты тұтыну тауарлары мен қызметтер нарығын және ресурстар нарығын (еңбек, жер, капитал, ақпарат) айырып қарайды. Тауар нарығымен бірге ақша нарығы жүреді. Нарықтағы баға сату, сатып алу процесінде ғана емес, сонымен бірге сол кезеңге дейін де қалыптаса алады. Біз мұндай тауар және қызметтермен жиірек кездесеміз, ал олардың бағалары алдын-ала қойылады. Нарықтағы бағалар өзгешеліксіз және жеке процесте қалыптасуы мүмкін.
Кез келген қоғамда белгілі бір игіліктерді алу үшін қолданылатын ресустар шектелуіне байланысты олардың жетіспеушілігін байқауға болады. Өздерінің қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін адамдар таңдауға мәжбүр.
Экономика – шектеулі ресурстарды орынды пайдаланатын ғылым деп айтуға болады. Бір тармағы – микроэкономика. «Микроэкономика» – үй шаруашылығы, фирмалар, салалар сияқты кіші бірліктердің экономикалық іс-әрекеттерін (мінез-құлқын) зерттейді.

1 Шеденов Ө.Қ, Жүнісов Б.А, Байжомартов Ү.С, Мүсіров Ғ.М. Экономикалық ілімдер тарихы: Оқулық – Алматы – Актөбе: 2006 ж – 314 бет.
2 Шеденов Ө.Қ, Жүнісов Б.А, Байжомартов Ү.С,Сағындықов Е.Н. Жалпы экономикалық теория: Оқулық – Ақтөбе: 2004 ж – 455 бет.
3 Темірбекова А.Б. Экономикалық теория: Оқу құралы – Алматы: 2008 ж – 276 бет.
4 Мамыров Н.Қ, Есенғалиева Қ.С, Тілеужанова М.Ә. Микроэкономика: Оқу құралы – Алматы: 2004 ж – 420 бет.
5 Нұрпейісов Ж.Қ. Микроэкономика негіздері: Оқу құралы – Астана: 2001ж – 113 бет.
6 Нуреев Р. М. Курс микроэкономики: Учебник – 2005 г – 576 стр.
7 Мұхамедиев Б.М. Микроэкономика: Оқу құралы – Алматы: 2003ж – 219 бет.
8 Гальперин В.М, Игнатьев С.М, Моргунов В.И. Микроэкономика: Учебник – 1999 г – 349стр.
9 Тарасевич Л.С, Гребенников П.И, Леусский А.И. Микроэкономика:Учебник – 2006 г – 374 стр.
10 Емцов Р.Г. Микроэкономика: Учебник- Москва: 1999 г – 320 стр.
11 Вэриан Х.Р. Микроэкономика: Учебник – 1997г – 767стр.
12 Селищев А.С. Микроэкономика : Учебник – 2002 г – 449 стр.
13 Пиндайк Р.С, Рубинфельд Д.Л. Микроэкономика : Учебник – 2001 г - 808 стр.
14 Корнейчук Б.В, Симкина Л.Г. Микроэкономика: Учебник – 2003 г – 432 стр.
15 Максимова В.Ф. Микроэкономика: Учебник – Москва: 2003 г - 129 стр.