Мектепке даярлық тобындағы негізгі қозғалыстар

Пән: Педагогика
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:

Мектепке даярлық тобындағы негізгі қозғалыстар

Жүру. 7 жасқа аяқ басқан балалардың жүрісі жеткілікті түрде үнемді және әдемі. Балалардың көпшілігіне жоғары талаптар қоюға болады: денені жай, бос, кеудесі мен басы тік, иықтарын сәл артқа керіңкі ұстайды, қол мен аяқтың қимылы еркін және табиғи, олар алма-кезек кезектесіп отырады; серпілетін аяқ арт жағынан түзуленеді, итере басқаннан кейін тізеден бүгіліп, алға қарай шығады да, өкшесімен «жұмсақ» қадам жасап, бірте-бірте табанын толық басады, аяғын жерге тигізген кезде тізесі ептеп бүгіліп, серпілу жұмсарады. Барлық қимыл жеңіл, дәл және жігерлі жасалады. Тек кейбір балалардың жүрісінде ғана жекелеген кемшіліктер байқалады. Олардың негізгілері: денені қалай болса солай бос ұстау, қолдың баяу қозғалуы және табандарының дұрыс қойылмауы болып табылады, қол мен аяқтың үйлесінсіз қозғалыстар өте сирек кездеседі. Табанын аяғының ұшына қойып жүру дағдылары меңгеріледі. Бұрынғыдай барлық жаттығулар түгел топ немесе оның бір бөлігі үшін бір мезгілдік, ұжымдық тапсырмалар түрінде өткізіледі. Тәрбиеші мектепке дайындық тобындағы балаларға қалай дем алу керек екенін түсіндіреді. Дем алу режимі шамамен мынадай болуы керек: ішке қарай демді терең алу мұрын арқылы анағұрлым тез жасалады, дәл осы кезде бірден демін сыртқа шығару басталады. Демін сыртқа шығару ұзағырақ (4-5 адым ішінде) мұрын арқылы, ал жиі дем алғанда мұрын және ауыз арқылы бірге жасалады.

Жүгіру. 7 жасқа аяқ басқан балалардың жүгірісі белгілі дәрежеде дұрыс та әдемілене түседі. Жүгірген кезде денесін еркін ұстайды, басын сәл көтеріңкі, иықтарын бір қалыпты түзу ұстайтын болады. Аяқтары мен қолдарының қимылдары жақсы үйлескен. Бала жүгірудің әр түрлі тәсілдерін меңгерген. Жүгіру адымдары бір қалыптығымен, жігерлілігімен сипатталады. Жүгіру салыстырмалы түрде жеңіл және жылдам бола бастайды. Үйретудің негізгі мақсаты - жүгіру адымын қалыптастыру үшін жұмысты жалғастыру. Адымдағыш аяғының тізесі мен жіліншігін алға шығару және сүйенетін аяғын табанының ұшымен жерге жұмсақ қоюды үйренеді, адымдағыш аяғының жіліншігін алға шығарудың алдында артқа қарай тастау үйретіле бастайды. Қимылдың осы бір элементін үйрену үшін балаларға өздерінің қимылдағыштығына және әсерлілігіне қарай тез итеріп алатын біраз оңай жаттығулар қолданылады, масалы, тізелерін бүгіп, өкшелері бөкселеріне тиетіндей етіп қатты серпіле артқа қарай жүгіру тапсырылады. Бұл тапсырма екі тәсілмен орындалады: 1) тізесін төмендетіп, тіпті жамбасын біршама артқа жылжытады; 2) жіліншігі артқа қарай қозғалған кезде тізесі аздап алға қарай көтеріледі. Бұл жаттығулар көп күш жұмсауды керек етеді, оларды орындай арасында аз үзіліспен 3-4 рет қайталанатын 10-15 қадаммен шектеледі. Дайындық тобында жүгіруге үйрету кезіндегі маңызды тапсырмалардың бірі жүгіру жылдамдығын арттыруға көмектесетін қолмен белсенді қимылдар жасап үйрену болып табылады. Тәрбиеші дұрыс қимылдарды жасап көрсетіп, түсіндіреді. Жүгіріп келе жатқан адамның қолдары алға-жоғары қарай шамамен кеудесіне немесе иығының тұсына дейін көтеріле жылжиды. Саусақтары бүгілген қолдары аздап ішке қарай жүгірудің орта сызығына қарай бағытталады. Алға қарай сермегеннен кейін қолдарын тез артқа алып кетулері керек. Шынтақтарын жан-жаққа аздап жазып созады. Балалар бұл жаттығуды бір орында сапта тұрып, одан соң залдың ішінде ары-бері жүгіріп өткенде жасап көреді. Жүгіріс жылдамдығын дамыту үшін 20-30 м. жерге қайталап тез жүгіру қолданылады; 30м. жерге біртіндеп екпіндей жүгіру, топ-тобымен жарыса жүгіру; дөңгелене жүгіру. Жүгірістің жылдамдығы біртіндеп өткізілетін жаттығу сабақтарының барлық жүйесінің негізінде жетілдіріледі. Балалар бақшасында жүгіру техникасын үйретпей, оның жылдамдығын қалыптастыруға болмайды.

Секіру. Балалар қимылдарының жеңілдігі мен ырғағын жетілдіре отырып, секірудің әр түрін жасап жаттығады. Секіруді көп жағдайда басқа қимылдармен жасалатын жаттығулар аяқтайды. Бұдан басқа, балалар жоғарыдан секірген кезде белгілі бір жерде, мысалы, балалар үстінен секіретін орындықтың немесе басқа заттың алдынан 15-20 метр жерге сызылған сызықтың ар жағына немесе жіптен жасалған шеңбердің ішіне дәл секіріп түсуге үйренеді. Мұндай тапсырмалар балалардан итеру күшін ара қашықтықпен секіретін қашықтықтың ұзындығымен салыстыра білулерін, белгілі жерге дәл секіруді талап етеді. Балалар секіріп түсетін заттардың биіктігі 30-40 см-ден жоғары болмау керек.

Бір орыннан ұзындыққа секіруге өне бойы жаттығу жақсы нәтижелерге жетуге көмектеседі. Секіру әдісінің кейбір қосымша элементтері одан әрі жалғастырылады. Тәрбиеші секіру үшін қолайлы бастапқы қалып, мысалы, аяқтарын бірінен-бірі алыстау ұстап, аздап бүгіп, тізелері мен аяқтарының басы бір сызықтың бойында болатындай етіп тұру қолайлы екендігін көрсетеді. Балалар жаттығу кезінде өздері және тәрбиешінің көмегімен тұрған қалыптарының дұрыстығын тексеріп отырады. Дайындық тобындағы балалардың алғаш орнынан тебініп қозғалған кезіндегі қол және аяқтарының қимылдарының үйлесімділігі мен жігерлілігі анағұрлым жақсарады, секірудің биіктігі мен ұзындығы артады. Секірудің нәтижесі көп жағдайда екі аяқты бірдей алға қарай қатты адымдай шығаруға байланысты болады. Бүкіл денесі мен қолдарының секіру бағытына қарай ұмтылуы және басты еркін ұстай білудің де мәні зор. Балаларды жерден қаттырақ итеріліп алысқа секіруге үйрету үшін әр түрлі бағдарлар - балалардың секіріп жететін немесе асып түсетін жерін көрсететін - сызық және жалауша қолданылады. Балалардың ойын аласа кедергіден (10-15 см. ) жеткілікті биіктікте секіріп өтуге, екі аяғымен бірдей немесе бір аяғымен қатар қойылған екі матрацқа немесе басқа қалыңдау заттарға секіріп түсуге бөлулеріне көмектеседі. Кейде баланың едәуір қатты және алысқа секіруі жерге түскен кезінде артқа қарай жығылумен аяқталады. Бұлай болмау үшін аяқтарын топыраққа тиісімен-ақ қолдарын дереу алға шығару керек. Қолымен бірге бүкіл денесі де алға қарай ауысады.

Жүгіріп келіп биіктікке және ұзындыққа секірген кезде жүгірудің жігерлілігі оның соңына қарай екпінін арттыру сияқты қасиеттерін үйрену және жерден итерілудің алдындағы соңғы үш қадамынан өте дәл және тез жасалуына көп көңіл бөлу керек. Аяқпен итерілетін жерді барынша дәл басуға және жүгіріс пен серпілудің бір-бірімен тығыз байланысты болуына қойылатын талаптар арта түседі. Балалардың дер кезінде мүмкіндігінше қолдары мен серпілетін аяғын қатты итере сермеу арқылы өздеріне көмектесіп, орындарында тұрып қалмай секіруін қадағалау керек. Секірген кезде балалар бар денесін жинақы ұстап үйренеді және жерге түсер алдында аяқтарын түзу ұстай бастайды. Мұндайда жерге түсу анағұрлым орнықты болады. Бағдарламаға ересектер тобына арналған секірудің барлық түрлерін қайталау енгізіледі. Жалпы секіргішпен секіру бірте-бірте түрлене және қиындай түседі, қимылдарының жақсы байланыстылығын, бірнеше баланың іс-әрекетінің өзара үйлесімділігін, ептілікті, төзімділікті, жақсы дамыған ырғақты сезіну қабілетін қажет ететін жаттығулар енгізіледі, мысалы: секіргішпен жүгіру, айналып тұрған секіргіштің астына ерсілі-қарсылы жүгіру т. б.

Еңбектеу, өрмелеу. Жаттығулардың нәтижесінде бұл қимылдардың әр түрлі дағдылары жетілдіріле түседі және есте қалады. Балалардың оларды жасаған кезде өздеріне сенімділігі едәуір артады, белгілі жағдайларда орнын ауыстыру, қажетті ең дұрыс қимыл әдістерін таңдап алу және оның екпіні мен жылдамдығын реттеу мүмкіндігі өсе түседі. Балалар өрмелеу кезінде аяқ пен қолдың қимылының үйлесімділігін жақсартуға және балалардың күші мен ептілігінің артуына байланысты. Балалар өрмелеу кезінде аяқтарын қатар қойып және кезекпен алмастырып жүріп, олардың айырмашылықтарын көрсетіп және түсіндіріп үйренеді. Балалар еңбектеудің жаңа тәсілдерін үйренбейді. Олар өздеріне таныс қимылдарды барған сайын күрделендіре жаттығады, мысалы: төрт тағандап еденнен 50 см-ге горизонталь қойылған баспалдақпен жүру, гимнастикалық орындықтың үстімен төрт тағандап арқасымен алға қарай еңбектеу. Балалар орындықтың үстімен арқасымен сырғанап көреді. Бұл жаттығуда олар екі қолымен белінің тұсынан орындықтың екі шетінен ұстап денесін алға қарай жылжыта немесе қолдарын басынан асыра созып, орындықтан ұстап тартылады. Алдымен сырғанауға аяқтарымен итеріп көмектесуге болады, содан соң жаттығулар қиындатылып, аяқтарын қимылсыз ұстау керек. Барлық басқа бұрынғы топтардағылардай еңбектеу, денесін түзу және бос ұстау сияқты тапсырмалармен жалғастырылады. Көлбеу және тік баспалдақтармен өрмелеу кезінде аяқты кезектеп басудың аттас және әр аттас тәсілдері одан әрі игеріледі. Олардың айырмашылығын білу кейбір балаларға көп қиынға түседі. Сондықтан үйлесімділігі қиын басқа қимылдар сияқты, мұнда да баланың қимылдарын өзара үйлестіру кезіндегі қателеріне көп көңіл аудара бермеу керек және дұрыс үйлестіре білу қабілетін арртыруға асықпау керек. Өрмелеуге үнемі жаттығулар жасау аяқ пен қолдың қозғалыстарының өзара алмасуының қажетті ретін бірте-бірте үйренуге көмектеседі. Дайындық тобында балалар гимнастикалық қабырғаның қиғаш ашық жерінің бірінен-біріне түсіп-шығып әдеттенеді. Бұдан басқа балалар қабырғаның үстінен асып басқа жағына өтіп үйренеді. Бұл жаттығу көбінесе екі жағынан бірдей жақындауға болатын баспалдақ сияқты өрмелелеу жабдығы бар учаскелерде өткізіледі. Балаларды сақтандыру үшін тәрбиешінің баспалдақтың түсетін жағына тұрғаны ыңғайлы. Еңбектеу мен өрмелеудің дағдылары қимылды ойындар кезінде одан әрі дамытыла түседі.

Лақтыру. Доппен қимыл жасауды меңгере түседі. Балалар допты еркін ұстап, бір-біріне береді, лақтырады, ұстап ала алады. Балалар допты бір-біріне бергенде немесе әр қалыпта тұрып бір-біріне лақтырғанда батыл және еппен қимылдайды. Бұл - тез қимылдауға үйретеді және осы қозғалыстарды жарысу жаттығуларында және эстафеталарда қолдануға мүмкіндік береді. Жаттығуларды жасағанда онша ауыр емес іші толтырылған доптар қолданылады. Допты қағып ала булі дағдылары да жетіле түседі. Балалар допты қалай қағып алу керектігін осы кезде-ақ түсінеді. Енді тәрбиеші допты әдейі дәл лақтырмай, баланы допты ұстағанда қимылдауға, зейінділікке, допты бегілісз бағыттан күтуге мәжбүр етеді. Балалар екі қолымен доптарды төменнен, кеудесінен, жоғарыдан және екі қолымен жерге ұрып, бір-біріне лақтырып бере білулері керек. Лақтыру еркін ырғақпен ғана емес, тәрбиешінің санап тұруымен де жасалады. Балалар допты лақтыруға қосақтасып қимылдар жасаған кезде де жаттығады. Допты оң немесе сол қолымен алып жүру дағдылары жаттықтырылады. Допты жылдамдатып едәуір қашықтыққа (20-30м. ) алып жүру және допты алып жүру кезінде қосымша тапсырмаларды орындауға мүмкіндік туады. Алысқа лақтырудың техникасын үйрену одан әрі жалғастырылады. Балалар аяқтарын бастапқы қалыпқа дұрыс қоюға, құлашын кең сермеп, бірден лақтыруға, оны қолын созып саусақтарымен лақтыру бағытына қарай қатты қимыл жасауға дағдыланады. Балалар көлденең және тік нысаналарға лақтыруда да белгілі табыстарға жетеді. Балалардың меңгеруіне қарай жаттығулар бірте-бірте күрделендіре түседі: нысанаға дейінгі қашықтық өсе түседі, нысана кішірейеді, жылжымалы нысаналар қолданылады. Балаларға шеңберге тастау, городки, серсо сияқты нысанаға лақтырудың әр түріне байланысты ойындар ұсынылады. Бұл ойындарда балалар лақтырудың әр түрлі әдістерін қолданады. Лақтырудың әр түрлі әдістерін саналы түрде игеруді үйрете отырып, балаларға олардың затты белгілі нысанаға немесе алысқа қалай лақтыратындарын және неге басқаша емес, тек осылай екенін түсіндіріп беру ұсынылады.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.