Сахараның оңтүстік аймақтары



Африка континентінің басым бөлігін алып жататын тропикалық жаңбырлы ормандар немесе джунглилер экватордың екі жағын да қамтиды. Бұл аймақта аспаннан құлақ тұндыра күнкіреген күн соңын ала бере құйылатын қалың жаңбыр, тропикалық нөсер жиі болып тұрады. Кейде 1-2 күн ішінде-ақ Мәскеуде бүкіл жаз, күз бойы жауатын жаңбырдың көлемінен де асып түсетіндей жауын нөсері болады. Мұнда ауаның температурасы үнемі жоғары, мәңгілік жаз орнаған. Жылу мен ылғалдың үзілмеуі-өсімдік атаулының мол болуының басты шарты.
Тропикалық орман ағаштарының көпшілігінің жапырақтары ірі, тығыз, қалың қабықты болып келеді. Олар біздегі сияқты күз түсісімен бірден түгел түсе салмайды, біртіндеп, жайлап түсіп отырады. Сондықтан да тропикалық ормандар мәңгі жасыл болып тұрады. Ағаштардың тығыз өсетіндігі соншалық, олар бір-бірімен тұтасып нуға айналады да, оның арасынан өту қиынға соғады. Ағаш бұталарының бәрі жоғарыға, жарыққа ұмтыла өсетіндіктен төбе жағы алып шатырға ұқсайды, төмені-сызды, алакөлеңке болып тұрады, ал мұндай қалып орхидей, папоротник бамбуктар үшін өте қолайлы.
Шындығында, джунглидегі өсімдіктер әлемінің патшасы-лиана шырмауықтары. Бұл өсімдіктер ағаштарды шырмай өрмелеп олардың төбесіне дейін өседі де, дәл бір жап-жасыл тұна қалған құлама су секілді әсер қалдырады. Күндіз-түні джунглидегі сан алуан үн толастамайды: тотықұстар бар дауысымен айғай салады, бұтадан бұтаға секірген маймылдар да өзінше дыбыс беріп жатады. Тек жауыз қолтырауындар ғана үндемейді. Олар өзен-көлдерде суға көміліп жатып, өз жемтіктерін күтуден жалықпайды.

Пән: География
Жұмыс түрі:  Материал
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 9 бет
Таңдаулыға:   
Сахараның оңтүстік аймақтары
Африка континентінің басым бөлігін алып жататын тропикалық жаңбырлы
ормандар немесе джунглилер экватордың екі жағын да қамтиды. Бұл аймақта
аспаннан құлақ тұндыра күнкіреген күн соңын ала бере құйылатын қалың
жаңбыр, тропикалық нөсер жиі болып тұрады. Кейде 1-2 күн ішінде-ақ Мәскеуде
бүкіл жаз, күз бойы жауатын жаңбырдың көлемінен де асып түсетіндей жауын
нөсері болады. Мұнда ауаның температурасы үнемі жоғары, мәңгілік жаз
орнаған. Жылу мен ылғалдың үзілмеуі-өсімдік атаулының мол болуының басты
шарты.
Тропикалық орман ағаштарының көпшілігінің жапырақтары ірі, тығыз, қалың
қабықты болып келеді. Олар біздегі сияқты күз түсісімен бірден түгел түсе
салмайды, біртіндеп, жайлап түсіп отырады. Сондықтан да тропикалық ормандар
мәңгі жасыл болып тұрады. Ағаштардың тығыз өсетіндігі соншалық, олар бір-
бірімен тұтасып нуға айналады да, оның арасынан өту қиынға соғады. Ағаш
бұталарының бәрі жоғарыға, жарыққа ұмтыла өсетіндіктен төбе жағы алып
шатырға ұқсайды, төмені-сызды, алакөлеңке болып тұрады, ал мұндай қалып
орхидей, папоротник бамбуктар үшін өте қолайлы.
Шындығында, джунглидегі өсімдіктер әлемінің патшасы-лиана шырмауықтары.
Бұл өсімдіктер ағаштарды шырмай өрмелеп олардың төбесіне дейін өседі де,
дәл бір жап-жасыл тұна қалған құлама су секілді әсер қалдырады. Күндіз-түні
джунглидегі сан алуан үн толастамайды: тотықұстар бар дауысымен айғай
салады, бұтадан бұтаға секірген маймылдар да өзінше дыбыс беріп жатады. Тек
жауыз қолтырауындар ғана үндемейді. Олар өзен-көлдерде суға көміліп жатып,
өз жемтіктерін күтуден жалықпайды.

Питон.
Ұзындығы 10 метрге жететін алып жылан. Оңтүстік Африкада тіршілік етеді.
Суда жақсы жүзеді, биік ағаштарға да жылдам өрмелеп шыға алады. Питон өз
жемтігін шақпайды. Оған сақина жасай оралып, әбден тұншықтырып өлтіргенше
қыса береді. Содан соң жемтігін бүтін күйінде жұтып жібереді де, оны
қорытып болғанша бірнеше сағат қимылсыз жатады. Питонның негізгі қорегі-
бөкен, құстар, кеміргіштер, павиандар. Олардың ішінен сирек болса
дақабыландарды да ұшырастыруға болады.

Логиаф бақасы.
Әлемдегі ең ірі бақа. Оның салмағы 3 кг тартса, бойы 25см-ге дейін
жетеді. Бұл бақа өте сирек кездеседі, ол тек Камерунда ғана тіршілік етеді.

Жако.
Тотықұстардың ішіндегі ең көп сөз білетіні. Ол жүзден аса сөзді сақтай
алады. Жако өте жақсы ұша да алады. Әрі мықты, әрі тұтқыр тұмсығы бұтадан
бұтаға жылдам ауысуға үшінші аяқ секілді қызмет етеді, сондай-ақ бұл құс
тұмсығын жаулардан қорғайтын құрал ретінде пайдаланады. Тотықұстың негізгі
асы-бана, жаңғақ, басқа да жемістер.

Африкалық айрылмастар.
Дөңгелене біткен қысқа құйрығы бар кішігірім тотықұс. Олардың қоразы мен
мекиені мәңгілік жұптасып тіршілік ететіндіктен де, айрылмастар деп
аталады. Ұясында жұмыртқа басатын кездерден басқа уақытта олар топтанып
жүреді. Түрлі шөптермен, өсімдіктермен, жаңғақтармен қоректенеді.
Ағаштардың қуысына ұя салады. Олар өте ұғымтал, әуесқой, қолға да тез
үйренеді және иесіне тез бауыр басады, оны таниды, сәлемдесе біледі.

Құбылмақ.
Ол кесірткеден аумайды. Ол өзінің түсін тұрған ортасына ыңғайлап өзгерте
алады. Бұлай құбылу қорыққанда, ашыққанда, жарық түскенде де болады.
Хамелеонның айдары, үлкен аузы мен жаратылысы өзгеше көзі көңіл аударады.
Ол көзін айналдыра аударып-төңкеріп жан-жағының бәрін көре алады. Ол бұғып
отырып насекомдарды желімдей жабыстырар қасиеті бар ұзын тілін еркін
лақтырып-ақ аулай береді.

Окапи.
Ол тропикалық ормандағы тартымды әрі бірегей сүтқоректілердің бірі.
Ғалымдардың назарына ол тек XX ғасырда түскен еді. Бойы есектің бойындай.
Оның жібектей үлпілдеген терісі бар, тек аяғындағы алашааттардікіндей ақ-
қара жолақтары да ерекше. Окапи ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Сахара шөлінің жоғарыдан көрінісі
Африканың шөлдену аймақтарының проблемалары
Шөлдің солтүстік және оңтүстік бөліктері
Дүние жүзінің мұхиттарымен құрлықтары
Африканың географиялық белдеулері
Африканың субтропикалық климатына сипаттама
Африканың табиғаты, елдері мен халықтары
Дүниежүзілік нәсілдер құрамы
Африка континенті
Еуропа туралы
Пәндер