Машина бөлшектерін жобалау



I Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 3
II Электродвигательді таңдау және жетектің кинематикалық және күштік есебі. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 6
III Редуктордың есебі. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 8
III.I. Материал таңдау. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 8
IV Редуктор білігін алдын.ала есептеу және червякті дөңгелекті, червякты құрастыру. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 12
V Редуктор корпусының конструктивті өлшемдері ... ... ... ... ... ... . 13
VI Редуктор компоновкасының I этапы. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 14
VII Подшипникті ұзақтыққа тексеру. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 16
VIII Шпонкалы қосылыстарды беріктікке тексеру. ... ... ... ... ... ... . 21
IX Редуктор компоновкасының II этапы. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 22
X Редукторды жылуға есептеу. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 23
XI Муфта таңдау. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 24
XII Шынжырлы берілістің параметрлерін есептеу. ... ... ... ... ... ... 25
XIII Біліктің дәлдік есебі. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 27
XIV Май сортын таңдау. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 35
XV Қорытынды. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 36
Қолданылған әдебиеттер тізімі:
1. «Курсовое проектирование деталей машин» С.А. Чернавский, Г.М. Ицкович, К.Н. Боков, И.М. Чернин, Д.В. Черинлевский.
2. «Курстық жобаны орындауға арналған әдістемелік нұсқау».
3. «Деталеи машин» А.Т. Батурин.
4. «Машиностроительное черчение» С.Г. Суворов, Н.С. Суворова.
5. «Атлас по детали машин» под ред. Решетов.

Қазақстан Республикасы білім және ғылым министрлігі

Қ. Жұбанов атындағы Ақтөбе мемлекеттік университеті

Факультет: Техникалық

Кафедра: Жалпы техникалық пәндер

Машина бөлшектері пәнінен курстық жобаға

Түсіндірме есеп жазба

І І – семестр

Орындаған:
ТТТиТК-2 курс студенті
Оңалбаев Қ.Е.

Тексерген: аға оқытушы Ахметова
М.Р.

Ақтөбе 2010 ж
Мазмұны:
I
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... . 3
II Электродвигательді таңдау және жетектің кинематикалық және күштік
есебі.
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ... ... ... ... ... .. 6
III Редуктордың есебі.
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... 8
III.I. Материал таңдау.
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... .. 8
IV Редуктор білігін алдын-ала есептеу және червякті дөңгелекті,
червякты құрастыру.
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ... . 12
V Редуктор корпусының конструктивті
өлшемдері ... ... ... ... ... ... . 13
VI Редуктор компоновкасының I этапы.
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 14
VII Подшипникті ұзақтыққа тексеру.
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 16
VIII Шпонкалы қосылыстарды беріктікке тексеру.
... ... ... ... ... ... . 21
IX Редуктор компоновкасының II этапы.
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 22
X Редукторды жылуға есептеу.
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 23
XI Муфта таңдау.
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... . 24
XII Шынжырлы берілістің параметрлерін есептеу.
... ... ... ... ... ... 25
XIII Біліктің дәлдік есебі.
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 27
XIV Май сортын таңдау.
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 35
XV Қорытынды.
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ... 36

ІІ. Электродвигательді таңдау және жетектің кинематикалық және күштік
есебі.

Nқаж= , кВт;

мұндағы , N3- жетектің шығыс бөлігіндегі қуат, кВт;
ηжалпы –жетектің жалпы пайдалы әсер коэффициенті.

ηж=η1 η2 η3 ... ηn=ηш*ηч* η ηм,
ηж =0,95*0,75*0,992 *0,9= 0,63.

мұндағы , ηч –червякті берілістің пайдалы әсер коэффициенті; ηч=0,75;
ηш – шынжырлы берілістің П.Ә.К.-і, ηш=0,95;
ηп – подшипниктердің берілісінің П.Ә.К.- і,
ηп=0,99;
ηм– муфтаның П.Ә.К.-і, ηм=0.9; [I, кесте 1.1].

Nқаж= 4,3 0.6=6.82 кВт.

Қажетті қуатқа байланысты электродвигательдің қуаты мен айналыс саны
анықталады [ I кесте 1.3]. Nэд=7,5 кВт, n эд=n1=1455 айнмин.
Беріліс сандарын анықтау. Жетектің жалпы беріліс саны:

uж = i = n1 n3
uж =145540 = 36.4 40.

Жеке берілістердің беріліс сандары [I, кесте 1.2]
uч=8÷40 болғандықтан; uч = 8 деп алынады, осыдан:

uш= uж uч
uш= 408=5.

Біліктердің бұрыштық жылдамдықтары және айналыс жиілігі:

ω 1=πn130, сек-1

ω 1=3,14* 145530=159,29 сек-1.
n2= n1 uч, айн\мин
n2=1455 8= 181,87 айн\мин.
ω 2= ω 1uч, сек-1
ω 2= 159,29 8=19 айн\мин.
n3= n2uш, айн\мин
n3=181,87 5= 36,3740 айн\мин.

Біліктердің айналу моменттері:
M1=Nқω1, Н*мм
М1=6,82152,29= 44,78*103 Н*мм.
M2= M1* uч* η ж, Н*мм
М2 =44,78*8*0,63 =225*103 Н*мм.

III. Редуктордың есебі
III.I. Материал таңдау.
Червяктің орам сандары z1 беріліс қатынасына байланысты қабылданады z1=1
[I, кесте 1.1]. Червякті дөңгелектің тіс сандары:
z2=z1*u
z2= 1*40 =40.

Червяк және червякті дөңгелек тәжінің материалын таңдау.
Червяк үшін шынықтырылған болат 45. Қаттылығы HВ45 (Ажарлау арқылы).
Редукторға арнайы талаптардың қойылмауына байланысты және экономикалық
тиімділік мақсатында червякті дөңгелектің тәжі үшін қола Бр.АЖ9 -4Л.
Ілінісудегі сырғанау жылдамдығын vt=3.5мс деп қабылдап, мүмкіндік
жанасу кернеуін []=165 Нмм2 тандайды [I, кесте 4.9].
Иілу мүмкіндік кернеуі:

[]F = КНL * [], Н мм2.

мұндағы: КНL=0.543 – ұзақ жұмыста тістің күштік циклі, []=98
Нмм2 [I,кесте 4.8].

[]F =0,543*98 =53,3 Н мм2.

Червяк диаметрінің коэффициенті q= 10 деп қабылдайды.
Күш коэффициентін k = 1 деп қабылдайды. Жанасу беріктігі шартынан ось
аралық қашықтық:
aω=, мм
aω=(4010+1) мм.

Ілінісу модулі:

m = 2 aω (z2 +q), мм
m = 2 *123(40+10) = 5 мм.

[2, кесте 4.3 ] бойынша стандарттық мәнін m= 5; q=10; қабылдайды.

aω= (m (z2 +q))2, мм
aω =(5(40+10))2=125 мм.

Беріліс саны:
u=z2 z1
u =401 =40.

Червяктің геометриялық өлшемдері:
Червяктің бөлгіш диаметрі:

d1=qm, мм
d1= 10*5 =50 мм.

Червяк орамының жоғарғы (төбесінің) диаметрі:

dа1= d1+2m, мм
dа1= 50 + 2*5 = 60 мм.

Червяк орамының табанының диаметрі:

df1= d1-2.4m, мм
df1= 50 – 2,4*5 = 38 мм.

Червяктің шлифтеліп кесілген бөлігінің ұзындығы [1, формула 4.7 ]

в(11+0.06z2)m +25, мм
в = (11+0.06*40)5+25 =92 мм.

Бөлгіш көтерілу бұрышы:
tgγ= z1 q
tgγ =1 10=0.1, γ=.

Червякті дөңгелектің тәжінің негізгі өлшемдері:
Червякті дөңгелектің бөлгіш диаметрі:

d2=z2*m, мм
d2 =40*5 =200 мм.

Червякті дөңгелек тіс төбесінің диаметрі:

da = d2+2m, мм
da =200+2*5 =210 мм.

Червяк дөңгелегінің тіс табанының диаметрі:

df= d2 – 2.4m, мм
df= 200 - 2.4*5 = 188 мм.

Червяк дөңгелегінің ең жоғарғы диаметрі:

dam da+, мм
dam = 210 + =220 мм.

Червяк дөңгелегінің тәжінің ені:

в2 0.75 da, мм
в2 =0.75*60 =45 мм.

Червяктің шеңберлік жылдамдығы:

vs=v1 cos γ, мс
vs = 3807.25*10-3 cos()=3.80.99=3.8 мс.

Осы жылдамдыққа байланысты []H = 162Нмм2 қабылдайды [2, кесте 4.9].
Ауытқуы ((165-162)162)*100%=2%; vs=3.8 мс сырғанау жылдамдығына
байланысты ажарланған червяк және қалайысыз қола үшін үйкеліс коэффиценті
[2, кесте 4.4] f '= 0,03, үйкеліс бұрышы g'= келтірілген.
Тіректердегі шығынды ескере отырып, редуктордың п.ә.к.-і:

η= (0,950,96)
η = (0,950,96) =0,73.

7-ші дәлдік дәрежесін қабылдайды [2, кесте 4.7], бұл уақытта
динамикалық коэффициент тең.
Күштің бір қалыпты емес таралу коэффициенті [1, формула 4.26]:

k= 1+ (z2 θ)3 (1 – x)

мұндағы: червяк деформациясының коэффициенті q=10 және z1=1 бойынша [2,
кесте 4.6] Ө =72 деп, ал х = 0,21 [1, формула 4.27] қабылдайды.

k= 1+ (40 72)3 (1 – 0,21)≈1,14.

Күш коэффициенті:
k= k k
k= 1,14*1,1 =1,25.

Жанасу кернеуіне тексеремін:
= , Нмм2
= = 160 Нмм2.

Бұл беріктік = 165 Нмм2 мүмкіндік шарттын 2%-ке орындайды.
Червякті дөңгелек тістерін иілу беріктігіне тексеру.
Эквивалент тіс сандары:
zv= z2 cos3γ
zv=40(cos )=40.6.

Тіс формасының коэффиценті: YF= 2.26 [2,кесте 4.5] zv -қа байланысты
қабылданады.
Иілу кернеуі:
=1.2M2KYF(z2b2 m2), Нмм2
= 1.2*225*103*1.25*2.26(40*45*52)=16 .9 Нмм2.

Иілу кернеуіне беріктік = =53.3 мүмкіндік шарттын орындайды.

ІV. Редуктор білігін алдын-ала есептеу және червякті дөңгелекті,
червякті құрастыру.

Біліктің шығыс бөлігіндегі диаметрінің бұралудың есептелуі :

, мм
мм.

Бірақ, электродвигателді білікпен жалғастыру үшін 32 мм деп
қабылдайды. Осыдан, подшипник диаметрі 35 мм қабылданады.
Подшипниктер тіректерінің арасындағы қашықтық 220 мм. Біліктің
кірісінің түбіне ең жақын арадағы тірек дейінгі қашықтық 70мм.
Жетектегі білік үшін шығыс диаметрі:

, мм
мм.

Осыдан шығыс диаметрін 40 мм деп қабылдайды. Осы диаметрден жетектегі
біліктің подшипник орнататын диаметрі 45 мм, байланысты червяк
дөңгелегін орнатын білік диаметрін 50 мм қабылдайды.
Червякті дөңгелек күпшегінің диаметрі:

, мм
мм.

Осыдан 80 мм қабылдайды. Червякті дөңгелектің күпшегінің ұзындығы:

, мм
мм.

Бұдан қабылдайды 80 мм.

V. Редуктор корпусының конструктивті өлшемдері
Қақпақ пен корпус қабырғасының қалыңдығы:

, мм
мм.

8 мм қабылдайды.
, мм
мм.
8 мм қабылдайды.
Қақпақ пен корпус фланецтерінің қалыңдығы:

, мм
мм.

Бобышека бар кезіндегі корпустың төменгі белдігінің қалындығы:

, мм
мм.
, мм
мм.

20 мм қабылдайды.
Болттардың диаметрі:
Фундаменттік , мм
мм.

Болт М14 қабылдайды, болт диаметрлері: 8мм және 10мм.

VI.Редуктор компоновкасының І этапы
Компоновканың сызбасы екі проекцияда орындалады. Червякті дөңгелектің
және червякті білік осьтерінен кесу арқылы көрсетіледі, оны 1:1 масштабымен
сызған дұрыс.
Сызбаны бастаған кезде ватман ортасынан горезонталь ось аралық
қашықтығы =125мм өлшемінде бір-біріне параллель алынады. Осы
сызықтарға перпендикуляр екі остік сызық жүргізіліп, осы осьтерге червякті
дөңгелекті және червякті білікті тұрғызады. Содан кейін червяк дөңгелегінің
сыртынан арақашықтығын - 15мм етіп алып, корпусты сызады.
Червяктің df = 38мм диаметріне байланысты бірінші подшипниктің оң
және сол жақтары таңдалады, ал жетектегі біліктің подшипниктерінің оң және
сол жақтары червякты дөңгелектің шығысындағы біліктің dв=40мм
диаметріне байланысты таңдалынады. Бұл подшипниктердің параметрлері келесі
кестеде көрсетілген.

Подшипниктің d D b, T B C
белгілеуі Y e
Өлшем бірлігі, мм
46207 35 72 17 - 22.3 0.87 0.68
7509 45 85 25.0 23.5 50.6 1.442 0.416

Червяк подшипнигін 220мм арақашықтығында бір – біріне
симметриялы орналастырады. Сол сияқты червякті дөңгелектің білігіндегі
подшипнигін де симметриялы орналастырады. Олардың арасындағы қашықтықты
сызбадағы l2 = 104мм бойынша алады.
Червякті іліністе белгілі бір осьтік күштердің пайда болуына
байланысты, радиалды-сүйеніш подшипниктерін: червяк үшін орта сериялы
шарикті және червякті дөңгелектің білігі үшін жеңіл сериялы конус тәріздес
роликті подшибникті қабылдайды [1, П11 және П12 кестесі].

VII. Подшипникті ұзақтылыққа тексеру
Ілінісудегі күштер.
Червякті дөңгелектің шеңберлік күші сызбадағы осьтік күшке тең:

, Н
2*225*103200 = 2.2*103 ≈ 2200 Н.

Червяктің шеңберлік күші дөңгелектің осьтік күшіне тең:

, H
Н.

Дөңгелек пен червяктің радиал күштері:
, H
2.2*103 Н.
Арнайы талап қойылмағанда червяк орамдары оң бағытта болуы керек.
Червяк білігі.Тіректердің арақашықтығы 220мм, 50мм.
XZ жазықтығында:
, Н
Н.
YZ жазықтығында:

Н.

Н.

Тексеру: .
Реакциялардың қосындысы:
, Н

Н.

Н.
Шарикті радиал тіректі подшипниктің радиал реакциялардың осьтік
құраушылары:
, Н
=0.68*863=586.8 Н.
, Н
=0.68*1070=727.6 Н.

Бұрышы α=26°осьтік күшінің коэффициенті 0.68. болғандықтан,
подшипниктердің осьтік күштері тең:

586.8, Н
, Н
=586.8 + 2200 = 2786.8 Н.

Сол жақ подшипник.
қатынасы 586,8863≈0.68=е болғандықтан осьтік күш ескерілмейді.
Эквивалент күштер:

= 863*1.3=1121.9 Н.

Ұзақтылықты подшипниктің көбірек жүктелген бөлігінен анықтайды.
Оң жақтағы подшипник:
қатынасы 2786.81070=2.6е болғандықтан эквивалент күшті осьтік
күшті ескере отырылып анықталады.

, Н
=(0,4*1070*1 + 0,87* 2786.8)1,3=3708.2 Н.

Ұзақтылыққа есептеу:
, млн. айн.
=(22,33,7) =219 млн. айн.
, сағ.
= 219*103(60*1455) =2508.6 сағ.
Мұндағы n =1455 айнмин – червяктің айналыс саны
Жетектегі білік.
Тіректердің арақашықтығы: Радиал реакциялар түсірілген нүктенің
арақашықтары: 104мм, 200мм.
XZ жазықтығында:
, Н
Н.
YZ жазықтығында:

, Н
Н.

, Н
Н.

Тексеру:1200 - 2000 + 800 =0.
Реакциялардың қосындысы:
, Н
Н.
, Н
Н.
Шарикті радиал тіріекті подшипниктің радиал реакциясының осьтік
құраушылар:
, Н
Н.
, Н
Н.

Бұрышы α=26°осьтік күшінің коэффициенті 0.416 болғандықтан
подшипниктердің осьтік ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Машина құрастыру негіздері пәнінен жоғарғы және орта кәсіптік мамандар дайындайтын техникалық оқу орындарының студенттері үшін арналған дәрістік конспект
Бәсеңдеткішті құрастыру
Жалпы сызба бөлшектерін зерттеу
АВТОМОБИЛЬ ШАССИІНІҢ ҚҰРЫЛЫМЫ
НЕГІЗГІ БӨЛІМ АВТОМОБИЛЬДЕР РЕССОРЛАРЫ
Компас бағдарламасының интерфейсі
Машина жасау мамандығы
Машина бөлшектерінің беріктігі және оны арттырудың технологиялық әдістері
Цилиндрлік тісті беріліс
Кентау құрылыс алаңы
Пәндер