Бір қабатты ғимарат

Пән: Құрылыс
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 24 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі

Қарағанды Автокөлік колледжі

Бір қабатты тұрғын үй

Орындаған: Есенгелді Ақнұр Қайратқызы

Тексерген: Ахметов Бейбит Бакиевич

ҚАРАҒАНДЫ-2013

Курстық жұмысқа түсiнiктеме

Мазмұны:

Кiрiспе . . . 1
Жалпы мәлімет . . . 2

3. Функционалдық талаптар . . . 3

3. 1 Iргелер және цокольлер . . . 4-5

3. 2 Қабырғалар . . . 6-7

3. 3 Аражабындар . . . 8

3. 4 Едендер . . . 9-13

3. 5 Төбе, шатыр . . . 14-16

3. 6 Терезелер және есiк . . . 17-20

4. Сыртқы және iшкi әрлеу . . . 21

5. Инженерлiк жабдық . . . 22

6. Пайдаланылған әдебиет . . . 23

Кіріспе

Бір ғимаратты екі отбасы тұруға арналған баспана. Осы баспана соңғы жылдары, еліміздің нарықтық экономикаға көшуіне байланысты көптеген жаңа конструктивтік және декоративтік құрылыс материалдарын қолдана бастауы нәтижесінде салынды. Ұсынылып отырған баспана көптеген отбасылардың жағдайына байланысты арзан, әдемі. Бұл Мемлекет басшысы өзінің 2007 жылғы жолдауында айтқандай адамдардың жағдайына байланысты салынған баспана. Елбасымыз Н. Ә. Назарбаев өзінің «2012 жылдың 27 қаңтарындағы Қазақстан халқына Жолдауында жалға берілетін тұрғын-үй құрылысының көлемін жылына 1 млн шаршы метрге жеткізуді тапсырды. Сонымен бірге адамдар таңдау жасай алуы керек екендігін айтты. Орташа табысы бар адамдарға есептелген, кейінірек сатып алуға болатын, сондай-ақ сатып алуға мүмкіндігі жоқ адамдарға ұзақ мерзімді жалға беру нұсқасын қарастыру керек» деген болатын.

Курстық жұмыстың мақсаты:

- ҚР-ның азаматтарының жағдайына байланысты үй салу;

- адамды баспанамен қамтамасыз ету;

- Елбасымыздың міндеттегенін орындау;

Курстық жұмыстың міндеті:

- Адамдарды баспанамен қамтамасыз ету;

- Сапалы орындау;

- Қаражаттың аз кетуін қамтамасыз ету;

- Құрылысты дәл уақытында тапсыру;

Курстық жұмыстың құрылымы- курстық жұмыс кіріспеден, төрт бөлімнен, қорытындыдан және пайдаланған әдебиеттер тізімінен тұрады, қосымшалар қарастырылған ( сызба бөлімі А3)

Жалпы мәлімет

Қарағанды облысы 1932 жылы 10 наурызда құрылған. Әкімшілік орталығы-Қарағанды қаласы. Бұл жоба Қарағанды қаласында салынбақ. Бұл бір этажды үй бір отбасына арналған. Көлемі 200 шаршы метр, жер көлемі 6 шаршы метр жерде салуға жоспарланған. Тұрғын үй барлық адамдарға тұруға қолайлы үй болып келеді. Үйдің жобасында 1 үлкен ортақ бөлме, 2 жатын бөлме, 1ас бөлме, 1 дәліз, 1 жуынатын бөлме орналасқан. Үйдің алты терезесі, 7 есігі және сыртқа шығатын 1 баспалдағы орналасқан.

Қаланың климаты континенттік. Қыс айының жылдық орташа температурасы -15 - 22°С, жазда + 15 +25°С. Жауын-шашынның жылдық орташа мөлшері - 380 - 450 мм. Оның басым бөлігі көктемде, жазда және күз айларында түседі. Жел негізінен шығыс (34%), оңтүстік (16%) бағыттан соғады. Кейбір жаз айында қуаңшылық болады. Ең алғаш қар қарашаның бас кезінде жауады, ал наурызда қарлар ақырындап ери бастайды. Қардың түсу қалыңдығы 10-15 см дейін жетеді. Ең кап жауаттың жері ол шет жақтарда қалың түседі. Үйдің терезесі 12х12 ал іргетас болса таспалы іргетас үстіне орналасқан кірпішті, блокты, ірі панельді қабырғалалардан түскен күш жүктемелерін бірқалыпты қабылдап тұратын үзіліссіз орнатылған жер асты құрылым.

Функционалдық талаптар

Коттедж жанұяның 3-5 адамы тұруы үшiн арналған. Ғимаратта әрбiр бөлмеге нақтылы функционалдық талаптар көрсетіледi, яғни әрбiр бөлме нақтылы функцияларды орындауы керек.

Үлкен ортақ бөлме қонақтарды күтуге арналған бөлме болып табылады.

Жатын бөлме жанұяның мүшелерiнiң енжар демалысы (ұйқы) үшiн қызметкер бөлме болып табылады.

Асхана даярлау және азықты қабылдауы үшiн қызмет көрсетедi.

Санузел отбасы мүшелерінің жеке бас гигиенасы үшiн қызмет көрсетедi.

Дәлiз ашық (аула немесе баққа) кеңiстiкке шығуды, жылуды оқшаулайтын функцияны орындайды, асханамен және қонақ үйдiң аралығында жақынырақ қатынас үшiн қызмет көрсетедi, сонымен бiрге бiрiншi қабаттың қосымша иллюминациясы үшiн.

Коридорлар бөлмелердiң арасындағы қатынас үшiн арналған.

Іргетастар және цоколдар

Іргетастар- жүктемелерді ғимараттан грунтқа түсіретін жерасты конструкциялары. Іргетастар ғимараттың негізгі құрылымдық бөлшегінің бірі болып табылады. Олар ғимараттан және басқа да әсерлерден пайда болған жуктемелерді қабылдап астындағы негіздерге береді. Іргетастың, ғимарат қабырғасы жататын, жоғарғы жазықтығын іргетастың шегі деп, ал негізге тірелетін жазықтығын табаны деп атайды. Іргетастардың жіктелуі:

1 Материалы бойынша:

А) шойтастан

Б) шойтасты бетоннан

В) бетоннан

Г) темірбетоннан

Д) кірпіштен

С) ағаштан

2. Жасалуы бойынша

А) құймалы;

Б) құрастырмалы;

В) майда бөлшектерден.

3. Құрылымы бойынша;

А) таспалы (ленталы)

Б) діңгекті;

В) қада тәріздес;

Г) біртұтас құймалы.

4. Беріктілігі бойынша:

А) қаттылар іргетас материалдары тек сығылысқа қызмет етеді:

Б) иілімді-іргетас материалдары сы5ылумен қатар, иілімге де қызмет атқарады.

5. Орналасу тереңдігіне байланысты:

А) таяз орналасқан-іргетас табаны 6 метрге дейін;

Б) терең орналасқан-іргетас табаны 6 метрден терең .

Қойылатын талаптар: мықтылық, орнықтылық, жасалу қарапайымдылығы, индустриялдылығы, ұзақ мерзілімділігі, ылғалға төзімділігі, жер суымен жуылып кетпеуі, үнемділігі

Құрама лента сияқты iргелер және жер астындағы ғимараттың бiр бөлiгiнiң қабырғалары болып табылған қабырғалық блоктердiң негiзі жинақталатын тақталардан тұрады.

Негiз тақталар - iргетас табанымен 10- жуандығымен себілген құмды тегiстелген негiзге жастық төгiлген немесе қопсытылған жерлерге тастап кетуге болмайтындай жатқызылады. Оны бошалайды және ол орынына қиыршық тас немесе құмды төгедi. Негiздегi қуыстары 10 см- нан астам бетон қоспаларымен толтырылады. Тақталар - сыртқы қабырғаларға жастық 1400 мм ендерiн алады, iшкiнiң астында - 800 мм. Тақталардың өлшемдер жобалауда негiз 13580-85-шi ГОСТ-қа сәйкес қабылданған.

Тақталар - жастық үзiлулермен жатқызылады. Жастықтың тақтасының ұзын бойына және көлденең қабырғаларының түйiндестері орындардағы олардың арасындағы өте жақын және түйiндестiң орындары жатқызылады бетон қоспаларымен бiтеледi. Жатқызылған тақталарды үстiнен көлденең судан қорғау түзiледi және ол цемент - құмның үстiнде көп бағытталатын арматуралық торды жинақтайтын 30 мм-дiң жуандығымен жиыстыруға арналған.

Цемент жиыстырмасының құрылымдары аяқталған соң котлован үстіне дейін құрастырылған темiрбетон жастықтармен жабылады.

Содан соң үстiнен мастикада рубероидтың екi жiктерiнiң көлденең судан қорғау жiгi түзiлген қатардағы жiктерiнiң таңғышымен бетон iргетас блоктерi жатқызылады. Қабаттай - қабырға бойынша капилляр жер астындағы және атмосфералық дымның миграциясының ерекшелiгi жоғары тағайындау судан қорғау. Iргетас блоктердiң сыртқы қабырғаларына ені- 600 мм тең, iшкiнiң астында - 400 мм.

Негiз қабырғалық блоктердiң өлшемдерi жобалауда 13579-78-шi ГОСТ-қа сәйкес қабылданған.

Iргенiң салуындағы тереңдiк- 1, 8 м- құрайды, бұл осы аудандағы жерлердiң құрылысындағы 1, 15 м- дi құрайтын тоңулардың тереңдiгiнен асады.

Ғимараттың цоколi ғимараттың қабырғасымен бiртұтас жазықтық құрастыра көкейiне қонбайды.

Цоколь гидрофобты цемент негiзіндегі цемент - ерiтiндiмен қапталады және ғимаратқа көркем айқындылықты беретін сәндiк сөгу орындалады.

Ғимараттар барлық периметрі бойынша i= 0, 030 көлбеуi бар 900 мм енiмен беттiк қабат орындалады. Ол жаңбыр және ғимараттың қабырғалары жерге жақын енетiн еріген сулардан iргенi қорғауы үшiн арналған.

Қабырғалар

Ғимараттың қабырғалары қоршаған ортаның әсерлерiнен қоршауға және қорғауға арналған және жоғары жатқан конструкциялар. Іргедегі аражабындар және жамылғылар жүктемені фундаментке береді.

Ғимараттың қабырғаларын тұрғызуда жiктердiң көлденең және тiк таңғышымен қолмен қалау қолданылады. Сыртқы және iшкi қабырғалардың қалау үшiн шылқыған силикат кiрпiштi қолданады.

Қабырғаларды қалау цемент- құмды ерiтiндiде iске асады. Сыртқы қабырғалардың жуандығы теплотехникалық есептеу негiзiнде анықталады. Сыртқы қабырғаның жуандығы бастапқыда 640 мм- тең деп есептеледi. Мұндай жуандық желге және жүктемеге қарсы орнықтылықты қамтамасыз ету үшiн қажет.

Жылу- техникалық есептеу

Бастапқы деректер:

Құрылыстың ауданы - қаласы

Дымқылдықтың - нормалы

Есептi қысқы температура, t _н = - 22 БЖ.

Iшкi ауаның есептi температурасы: = 18 БЖ.

Ауаның шартты ылғалдылығы: 60%.

Бөлмелердiң ылғалдық тәртiбi -қалыпты.

Дымқылдық қалыпты аймағындағы пайдаланудың деңгейі: Б

Iшкi қабырғалар үшiн жылу берудің коэффициенті: ав = 8, 7 Вт/м2 ·˚С

Қысқы шарттардағы сыртқы қабырғалары үшiн жылу берудің коэффициенті: ан = 23 Вт/м2 ·˚С

Сыртқы ауа жағдайына байланысты қоршаушы құралымдардың сыртқы бетiнің коэффициенті: П = 1.

Iшкi ауаның температурасы және қоршаушы құралымдарды iшкi бетiнің температурасының аралығындағы нормативтiк температуралық құламасы Δt _н = 6 оС.

Қабырға жiктерден тұрады:

1. Цемент - құмды сылақ:

r = 1800 кг/м3; l = 0, 93 S =11, 091.

2. Кiрпiш силикат шылқыған:

r = 1800 кг/м3; l = 0, 81 S = 10, 92

3. Цемент - құмды сылақ:

r=1800 кг/м3 l = 0, 93 S =11, 091.

Қабатты қалаудың жуандығын жуандығы d=0, 64 м- тең кiрпiштен анықтаймыз

Формула бойынша оны тексеремiз:

Rn = dn/ln = R1S1 + R2S2 + + RnSn Д

Д = 0, 0161×11, 091 +0, 79×10, 92 +0, 0215×11, 091 = 9, 04

Д>7 шартын қанағаттандырады.

Қабырғаның жуандығы бұдан:

d = d1+d2+d3 = 0, 015+0, 64+0, 02 = 0, 675 м болады

Кiрпiш қалау жуандығын 640 мм- тең қылып бiржолата қабылдаймыз.

Iшкi қабырғалар және қалқа

Iшкi қабырғалар және қалқа - бұл ғимараттардағы iшкi тiк қоршаушы құралымдары. Ғимараттарда ішкi қабырғалар қоршайтын және жүк көтергiш, қалқа - тек қана қоршайтын функцияларды орындайды.

Жобалап қойылған кірпіштен қалау түріндегі ішкі жүк көтергіш қабырғалар және қалқаның жіктермен таңылғандағы жуандығы 380 мм, қалқа 120 мм жуаңдықта.

Iшкi жүк көтергiш қабырғаларға аражабын арқа сүйейдi және олар бөлмелерге бөледi. Қабырғалар және қалқаларды қалау үшiн силикат кiрпiш қолданылады.

Аражабын тақталарында қалқалар толь қабаты бойынша бекiтiледi.

Iшкi қабырғалар және ғимараттың қалқалары бетiне 20 мм жуандықта сылақтың қабаты жағылады.

Осы қабырғалар және қалқалардың конструкциялары берiктiк, орнықтылық, отқа шыдамдылық, дыбыстан қорғаушы нормативтiк талаптарын қанағаттандырады.

Аражабындар

Аражабындар- өз салмағынан және қоршаушы тiк құралымдар, жүк көтергiш көлденең сатылар, сонымен бiрге интерьер, жабдықтың заттарының салмағы және сонда болатын адамдардан тұратын салмақты жүктемелерден қабылдайтын ғимаратты қабаттарға бөлетiн қоршаушы құралымдар. Бұл жүктемелер аражабындардан ғимараттың жүк көтергiш қабырғаларына берiледi.

Көп қуысты темiрбетон тақта тұратын аражабын осы ғимаратта жобалап қойылған. Аражабынды сыртқы қабырғаларда 200 мм-дегi қабырғаның iшкi өлкелерiнен жатқызылады, iшкi жүк көтергiш қабырғаларына- 190 мм.

Шатырдағы және жер төле аражабындары жылытылатын бөлмелерді жылытылмайтындардан бөлу үшiн жылудан қорғаушы талаптар көрсетіледі. Сондықтан шатыр аражабыны керамзиттен 7 см жуандықта жылытқыштың жiгiн алады.

Аражабындар сонымен бiрге дыбыс және жылу изоляцияны қамтамасыз етедi, олар майысудың қаттылық және берiктiктің биiк талаптарына сәйкес келедi.

Едендер

Бұл конструкциялар механикалық әсерге үнемi ұшырайтын жабулар. Қабат аралық аражабындар бойынша едендер дыбыс оқшаулайтын қасиеттерге ие болуы керек. Санитарлық торапта және етектi бойлер бөлмесiнде жабулар керамикалық тақташадан орындалады.

Жалпы еденнің аталуы оның жабылмасының қандай материалдан жасалуына байланысты болады.

Едендерді жабын үстінде немесе тура топырақ бетінде жасайды. Жабынның көтергіш бөлшектері немесе топырақ еден астындағы негіз рөлін атқарады. Топырақ үстіне таза еденді материалы мен қалыңдығы еден түріне және жүктеме сипатына байланысты болатын дайындама (төсеніш) қабаты үстіне жасайды. Дайындама қабаты үстіне бетоннан, цементті-құм ерітіндісінен, асфальттан, гипс бетоннан тегістегіш қабаты орналасады. Тегістегіш қабаты еден жабынына керекті еңкіс жасау үшін де қажет.

Осылармен қатар, еден құрылымына дыбыс өткізбеу, жылу оқшаулағыш, ылғал өткізбеу қабаттары да енгізілуі мүмкін.

Ғимараттың арналуына және бөлмеде өтетін функционалдық процестің сипатына байланысты едендерге төмендегідей талаптар қойылады:

1) Мықтылығы;

2) Жылу ұстамдылығы;

3) Жеткілікті дыбыс өткізбеуі;

4) Сәнді-сәулеттілігі;

5) Ылғал мен суға төзімділігі;

6) Оңай тазаланғыштығы;

7) Ұзақ мерзімділігі;

8) Аз қажалғыштығы;

9) Тайғақсыздығы;

10) Үнемділігі.

Едендердің жіктелуі:

1. Жасалуы бойынша:

а) тұтас құймалы;

б) дана материалдардан;

в) орамалы материалдардан;

2. Жылу ұстамдылығы бойынша:

а) жылы едендер;

б) суық едендер;

3. Жасалатын орны бойынша:

а) топырақ үстінде;

б) жабын тақталары үстінде;

4. Материалы бойынша:

а) ағаштан; б) паркеттен; в) борлама тақтайшалардан; г) линолеумнан; д) цемент ерітіндіден; ж) ағаш жаңқалы тақталардан (АЖП) ; з) мозаикалы.

1-сурет 2-сурет

1 - сурет. Тақтай едендері:1 - кертпе тақтай; 2 - еденарқалық*50; 3 - дыбыс оқшаулағыш төсемі*20; 4 - қарақағаз; 5- кірпіш тіреуіш (екі қатар) ; 6 - бетон төсеніш*80; 7 - нығыздалған топырақ; 8 - Темірбетонды жабын тақтасы.

Ағаш едендері жылы, жеңіл, бірақ ағаш шығынына байланысты үнемсіз, жанғыш.

2 - сурет. Паркет едендері: 1 - паркет ұсақ тіліктері-15; 2- тез қататын масчтика-1; 3 - ц. к. тегістегіш қабаты-20; 4 - дыбыс оқшаулағыш қабаты-30; 5 - темірбетонды жабын тақтасы-220; 6 - бетон төсеніш-80; 7 - нығыздалған топырақ; 8 - ылғал өткізбейтін қабат-20.

Бұл едендер әдемі, жылы, бірақ жасалуы бойынша күрделі, ылғалға төзімсіз, бағасы қымбат. Еден үстінен жүргенде сықырлау дыбысын кетіру үшін паркет астына қатты қағаз салынады. Индустриалдығын өсіру үшін мұндай еденді паркет тақтайлары немесе паркет тақталарынан жасайды.

3-сурет 4-сурет

3 - сурет. Борлама тақтайшалар: 1 - керамикалық тақтайшалар-10; 2 - ц. қ. төсеніші-20; 3 - ылғал оқшаулағыш-5; 4- ц. қ. төсеніші-30; 5 - темірбетонды тақта-140; 6 - төсеніш бетон-80; 7 - нығыздалған топырақ.

Бұл едендер ылғалға төзімді, әр түрлі тақтайшаларға байланысты түрі әдемі, бірақ сынғыш, суық, жасалуы күрделі.

4 - сурет. Линолеум: 1 - линолеум: 2 - тез қататын мастика; -1; 3 - ц. қ. төсеніші; 4 - бетонды төсеніш-80; 5 - нығыздалған топырақ; 6 - екі қабат қара қағаз; 7 - гипс бетонды тақта-50; 8 - дыбыс оқшаулағыш төсеніші-25; 9 - т/б тақта-140.

Мұндай едендер жасалуы бойынша оңай, түрі сәнді, беті тегіс, жеңіл тазаланады, бірақ кейбірі салқын. Линолеум жабылмасын тақтайдан, ағаш талшықты немесе ағаш жаңқалы тақталардан, сонымен қатар цементті-құм ерітіндісінен жасалған негіздер үстіне желімдейді.

Біртұтас құймалы синтетикалық едендер

Бұлар - сұйық синтетикалық пасталардан тұратын құймалы едендер. Олар қалыңдығы 2-4 мм келетін бір немесе екі қабаттан тұрады. Пастаны пигмент және су қосылған синтетикалық шайырдан (смола) жасайды. Өте ұқыпты дайындалған цементті-құм ерітіндісі негізінің бетіне шашыратқыш арқылы жағылған паста екі-үш күн өткен соң берік эластиклық пленкаға айналады. Құймалы едендер жарылмайды, ұсақталмайды, сырғанағыш та емес, электр тогын өткізбейді, дыбысты өте нашар өткізеді, тазалығы жақсы.

Қабаттар бойынша бөлмелердiң тағайындалуы және оларды орналастыруға байланысты, жабулардың келесi конструкциялары қолданылады:

Етек конструкция
Етек қабатта
Қолдану
Функциялар

1-паркеттi тақтай(25 мм) ;

2-рубероидтың төсем жiгi;

3 - лаги(40 мм) ;

4 - цемент - (30 мм) жиыстырма құмды;

5 - (40 мм) керамзит;

6 - (220 мм) аражабын тақтасы ж/б.

Ортақ бөлме

Дыбыс оқшауласы

1 - керамикалық тақташа(30 мм) ;

2 - цемент - құмды жиыстырма (15 мм) ;

3 - рубероидтың жiгi;

4 - цемент - құмды жиыстырма (15 мм) ;

5 - керамзит(40 мм) ;

6 - аражабын тақтасы т/б (220 мм) .

Санузел және бойлер бөлмесi

Судан қорғау, жылуды оқшаулайтын және гигиеналығы

Етек конструкция
Етек қабатта
Қолдану
Функциялар

1-жылуды оқшаулайтын линолеум;

2 - цемент - құмды жиыстырма (15 мм) ;

3 - рубероидтың жiгi;

4 - цемент - құмды жиыстырма (15 мм) ;

5 - керамзит(40 мм) ;

6 - аражабын тақтасы т/б (220 мм) .

Асхана

Судан қорғау және жылудан оқшаулау

1-жылуды оқшаулайтын линолеум;

2 - цемент - құмды жиыстырма (30 мм) ;

3 - керамзит(40 мм) ;

4 - аражабын тақтасы т/б( 220 мм) .

Жататын бөлме.

Едендер баспанаға қабырғаларға тұтасады. Бөлменiң барлық периметрi бойынша сынған жердiң аралығында саңылаулар болмау және қабырға үшiн

ағаш iрге бастырғылар тұтқалайды. Етек бетпен керамикалық тақташа қызмет көрсететiнi баспанаға модалы керамикалық тақташадан iрге бастырғыны қолданылады.

Арқалық жабынның үнемділік шешімдері еден құрылымына байланысты, өйткені олардың құны көтергіш жабын құрылымының 50-ден 100%-ға дейінгі бөлігін қамтиды.

Төбе, шатыр

Төбе - ғимаратқа жауын-шашындардан жоғарғы қоршау болатын ғимараттары қорғауды қамтамасыз ететiн конструкция. Төбе екi жағы құламалы, шатырдағы, шатыр тiреуiш жобалап қойылған.

Итарқа жобалап қойылған қабатталған стропилаға байланған (мауэрлат ) брус бекiтілген сыртқы жүк көтергiш қабырғаларға арқа сүйейдi. Шатыр тiреуiшi аяқтар өлшемдері қимада 220*50 болатын ағаш брус түрiнде жобалап қойылған. Өстердегi шатырдың конструкциясы итарқалардың иiлiс шамасын кiшiрейту үшiн салмақтың әсерiнен сүйеулерді ескереді, олар өз кезегiнде- жатақтарға тiреледi. Жатақ басқарушы өсiндегi iшкi қабырғаның бөлiгiнде 2 болады. Итарқаны төбенiң конструкциялары жоғарғы бөлiкте екi жақты ағаш жапсырма арқылы бiр-бiрiмен жалғастырады. Итарқалардың қаттылығының үлкейту үшiн өстердiң арасындағы тақтайлардың созылуларын қолданады, бағандар және сүйеулер болмайды. Бiр тараппен итарқаны (дәлiздiң үстiнде) гидтiң өстерiнiң арасындағы мауэрлаттарға тiрейдi, шатыр тiреуiш аяқтардың Г. К өстері қабырғаға олардың басқа басқарушы бiлiгi Д торабына сыртқы қабырға орналасқан қимасы 100*40 мм өлшемде бекiнедi.

Төбенiң ағаш элементтерi (шатырдың астында электр өткiзгiштiк өтедi) дымқыл және от қауiптi ортада жұмыс iстейтiндіктен антисептиктермен және антипирендермен өңделуi керек.

Шатыр таскендiр толқынды парақтарынан жобалап қойылған. Парақтар 370 мм адымы бар 50 х100 мм көлденең қимасының тақтайларынан тор көз бойынша жатқызылады. Парақтар 100 ммдегi ұзындығы бойынша айқастыра түйiстiріледi, ені бойынша - толқындарға. Жабын материалы сынықтан аман болу үшiн, шегелермен бекiткiш толқындардың тарамдары бойынша ғана iске асады. Бекiткiш астында саңылаулар алдын ала бұрғылап теседi. Шатыр деп ғимараттың жоғарғы жағын жауын -шашын, күннің ыстық көздерінен қорғайтын бөлігін атайды. Шатыр, сонымен қатар ғимараттың салынып біткендігін білдіреді. Шатыр қоршау және көтергіш бөліктерден тұрады. Қоршау бөлігі жабылмадан жіне білеуше мен тақтайдан жасалған торкөздерден, ал темірбетонды тақталардың үстіне орналасқан цементті -құм ерітіндісі немесе асфальттан жасалған тегістегіш қабаттардан тұрады. Көтергіш бөлігі ағаш немесе темірбетонда итарқадан, итарқалық фермалардан немесе темірбетонды панельдерден тұрады.

Ғимарат төбесінен қар, жаңбыр суларын ағызып жіберу үшін шатырды еңкісті етіп жасайды. Шатыр еңкісі жабылма материалына, сонымен қатар салынатын климотологиялық ауданына байланысты болады.

Шатырлардың жіктелуі:

1. Құрылымы бойынша:

а . төбе асты кеңістігі бар;

б. төбе асты кеңістіксіз.

2. Құламалырдың санына байланысты:

а. бір құламалы

б. екі құламалы;

в. үш құламалы;

г. төрт құламалы.

3. Пайдалану жағдайына байланысты:

а. пайдаланылатын;

б. пайдаланылмайтын.

4. Еңкісі бойынша:

а. құламалы;

б. аз еңкісті;

в. жазық.

5. Шатырлардың сыртқы пішіндері бойынша:

а. бір құламалы;

б. екі құламалы;

в. төрт құламалы;

г. күмбезді;

д. шатырлы;

е. үш құламалы;

ж. пирамидалы;

з. тоғыспалы;

и. көп құламалы.

Тұрбаның тоғысқан жерi және шатыры мырышпен қапталған парақтарымен жиектеледi. Шатырлар жоғарғы бөлiкте 50 х150 мм қимасымен конектi брус және олардан коррозияға қарсы қалпақтары бар шегемен шатырларға тұтқаланатын 2 таскендiр төбедегi бөлшектермен жабылады.

Біріктірілген шатыр

Егер төбе шатыр кеңістігі жабынымен біріктіріліп жасалған болса, онда шатыр біріктірілген деп аталады. Мұндай шатырда төмендегілерді ажыратады:

• көтергіш бөлігі - көпқуысты немесе біртұтас темірбетон тақталар;

• тегістегіш қабаты - қалыңдығы 15 - 20 мм цементті -құм ерітіндісі;

• жылу оқшаулағыш қабаты - тиісті еңкісті қамтамасыз ететін қож немесе керамзит, оның үстіне қатты минералды мақта тақталары, ұялы бетондар салынады. Сусымалы және тақталы жылу оқшаулағыштың жалпы қалыңдығы жылу техникалық есеппен анықталады.

• тегістігіш қабаты -күз, қыс мезгіліне байланысты цементті-құм ерітін- дісінен немесе асфальттан жасалады. Олардың қалыңдығы жылу оқ- шаулағыш материалына байланысты қабылданады.

• негізгі ылғал оқшаулағыш қабаты- 3 немесе 4 қабат рубероид. Рубе -роид қабаттары тегістелгіш қабатқа және бір -біріне битум мастикасы арқылы желімделеді.

• қорғаныш қабаты -түйірлерінің үлкендігі 5 -10 мм болатын битум мастикасына батырылған малта тастар. Бұл қабат жабылмасы ғимаратты

механикалық, жауын -шашын, ыстық күн көздері әсерлерінен қорғайды.

Пайдалану сапасының жеткіліксіздігіне байланысты қазіргі азаматтық ғимараттарда қолдану шектелген.

Суағар - ұйымдаспаған, себебі ғимараттың биiктiгi және қабырғалардың түбегейлi сулануы мүмкін емес. Шатыр жабылмасынан су ағызу сыртқы немесе ішкі құбырлармен ұйымдастырылған және ұйымдастырылмаған түрде болады. Ұйымдастырылмаған түрі сырттай болады, ернеу шеті арқылы отмоскаға төгіледі. Ұйымдастырылмаған су ағызу ғимарат қабаты саны беске дейін болғанда ғана рұқсат етіледі. Сырттай ұйымдастырылған су ағызу түрінде су жинау науашалары жабылма үстінде көлбей орналастырылады да, оған жыналған су қабырға сыртына бекітілген құбырлар арқылы отмоскаға төгіліп ағызылады.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.