Химия сабақтарында жобалау әдісін пайдалану

Қоғамның дамуы жас ұрпақтың меңгерген білімі мен қалыптасқан іскерлік дәрежесіне байланысты. Ұлтты ұлт етіп дүниежүзілік деңгейге көтеретін оның саналы да дарынды талапты ұрпағы. Олай болса дарынды балалардың қабілеттерін дамыту үшін, алдымен олардың дара ерекшеліктерін танып білуіміз қажет. Осы орайда мені: «Дарынды балалардың ерекшеліктері қандай?», «Олармен қандай қатынаста болу керек?» деген сұрақтар толғандырды.
Көптеген ғылыми зерттеулерге қарағанда, дарынды балалар жинақталған білімін, тәжірибесін кең пайдалана біледі, хабарларды жүйелеп бөліп, талдайды. Кейбір балаларда математикалық қабілет басым, көпшілігінде оқу қабілеті басым келеді. Дарынды балалар өте зейінді, өзіне қызықты мәселені шешуге талпынып, табандылық көрсетеді. Өмір тәжірибесінің аздығына қарамастан әлі келмейтін мәселелерді шешуге тырысады. Сол себептен нәтежиесіз ісіне көңіл аудармай, оларды түсініп, әрекетіне басшылық жасау керек. «Бұлақ көрсең-көзін аш» дегендей, дарынды баланың бойындағы қабілетін, қасиеттерін аша білу- әрбір ұстаздың міндеті.
Оқушы – ізденуші тұлға. Сократ: «Біреуді бір нәрсеге иландырғың келсе, құр сөзбен уағыздама, одан да бірге әрекеттен. Дені сау бала өзінің өмір сүрген уақытындағы табиғат заңы, саясат заңы білімін онсыз да біледі. Енді оны ғылымға түсірту- мұғалімнің жұмысы»,- деп ұстаздың негізгі бақылаушылық рөлін белгілеп береді. Осыған байланысты мұғалім оқушыны неге, қандай мәселеге жетелеу керектігін біліп, өздігінен қорытынды шығара білуге нұсқаушы, бағыттаушы, бейімдеуші болуы керек. Оқушының жасырын, тіпті тым тереңде жатқан қабілеттерінің көрінуіне мүмкіндік жасау тек оқыту үрдісі кезінде мұғалімдердің басшылығымен жүзеге асады. Осындай мәселелерді ескере отырып, өзім сабақ беретін сыныптардың ішінен шығармашылықпен жұмыс істей алатын, соған талпынысы бар оқушыларды дамыту қажеттігі туралы ой туындады.
Осы диаграммаға қарап отырып, оқушылардың шығармашылықпен, яғни ғылыми зерттеу жұмыстарымен айланысуға ниет білдірулері мені ойландырды. Осыған орай алдыма мынадай мақсат қойдым: оқытудың жобалау әдісін қолдана отырып, сабақта және сыныптан тыс жұмыстарда оқушылардың пәнді үйренуге деген ішкі ниетіне, көңіл-күйіне, тұлғалық қасиеттерінің көрінуіне, шығармашылық және зерттеушілік жұмыстарының жандануына ықпал ету және құзіреттілігін қалыптастыру. Осы мақсатпен мектеп психологымен бірлесе отырып, осы сыныптардағы дарынды балаларды анықтау тәжірибесін жүргіздік. ТЖР методикасы бойынша оқушылардың ойлау қабілетін дұрыс бағыттау үшін алдымен 4 жаттығу есептері, сонан соң 12 негізгі есептер берілді. Тәжірибе нәтижесінде 2 оқушының рефлекстік деңгейдегі теориялық ойлауының қалыптасқандығы, 3 оқушының жоспарланған деңгейдегі теориялық ойлауының қалыптасқандығы, 5 оқушының теориялық ойлау деңгейінің аналитикалық екендігі, 8 оқушының эмпирикалық ойлау даму деңгейінің қалыптасқандығын көрсетті.
Сондағы зерттеу мәселесі: дарынды оқушылардың өзіндік шығармашылығын дамыту, ғылыми ізденіске жетелеу болды.Сондықтан алдыма төмендегідей міндеттер

ӘДЕБИЕТТЕР:
1. Бабанский Ю.К. Проблемы повышения эффективности педагогических исследований // Педагогика, 1982-192 с.
2. Егоров В.В. Организация и технология научного исследований. // Новосибирск. ОАО «Новосибирское книжное издательство» 2006-426 с.
3. Нургалиева Г.К. Педагогические исследования в области информатизации образования // Вестник Академии пед.наук Казахстана 2005 №1.
4. Селевко Г.К. Опыт системного анализа современных педагогических систем // Школьные технологии – 1996 – №6 – с. 3-43