Жеңіл атлетика түрлері


Дене шынықтыру әдістемесі
жеңіл атлетика және оның түрлері.
Жоспар:
КIРIСПЕ4
1 Жеңіл атлетика спортының дамуы және пайда болуы7
1. 1 Жеңіл атлетика спорты-ерте замандағы адамзаттық өндіріс7
1. 2 Жеңіл атлетика-өнер көрсететін жарыс түрі, әрі мектеп дене тәрбиесінің басты мазмұны9
1. 3 Дене тәрбиесі сабағындағы жеңіл атлетиканың ролі10
2 Дене шынықтыру әдістемесі жеңіл атлетика және оның түрлері15
2. 1 Денсаулықты нығайтудағы жалпы дамыту жаттығуларының маңызы15
2. 2 Жүгіру16
2. 3 Секіру21
2. 4 Лақтыру30
Қорытынды35
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР36
КIРIСПЕ
Мектеп мұғалімдеріне балалар денсаулығы үшін аса үлкен жауаптылық жүктеген. Сондықтан олар сабақ өткізбес бұрын оқушылар отырған орынның гигиеналық талаптарға сай болуына назар аударғаны орынды.
Ал дене тәрбиесі сабағында мұғалім оқушылардың жаттығулар орындағанда дем алысының дұрыс та бірқалыпты болуын бақылайды. Дұрыс терең дем алудың ашық алаң мен жабық орындарда шұғылданушылар үшін орны ерекше. Тағы бір ескертетін жайт-шұғылданушылардың жас ерекшелікте-рін ескерген жөн. Спортпен шұғылдана бастаған бұлдіршіндердің сүйегі қата қоймаған, буындары дұрыс бекімегендіктен, жаттығуды жасына, шама-шарқына қарай шамалап орындайды.
Адамның рухани өсуi мен денесiнiң өсiп-жетiлуi балалық шақта қалыпта-сады. Гимнастикамен, жеңiл атлетикамен, жүзумен, шаңғымен, волейболмен т. б спорт түрлерi және қазақ халқының, сонымен қатар өзге ұлт өкiлдерiнiң ұлттық ойындарымен жүйелi түрде және үздiксiз айналысатын балалар денi сау болып қана қоймай, дене жаттығуларын орындаумен айналыспаған өздерiнiң құрдастарына қарағанда сергек, саналы болып өсетiнiн ғылым мен өмiр тәжiрибесi толық дәлелдеп отыр.
Дене тәрбиесiмен айналысатын оқушы жақсы оқып, бiлгендерiн iске асыратын табанды, жiгерлi азаматтар қатарына қосылады.
Спорт қоғамға жат қылықтармен күресуге көмектесетiнi, ұжымдық және өзара көмек беру сезiмдерiн жетiлдiретiнi, белсендi өмiрлiк көзқарасты тәрбиелейтiнi, жоғары адамгершiлiк қасиеттердi қалыптастыратыны-өмiрде белгiлi қағидалар.
Қазақстанның болашағы-қазiргi жеткiншек жастардың денсаулықтарына, оны нығайту iсiне айрықша назар аударылып, салауатты өмiр салтын тұрмысқа толық енгiзу көзделген. Салауатты өмiр салтының бiр белгiсi әрбiр адамның дене тәрбиесiмен жүйелi түрде айналысуы болып табылады.
Балалар дене тәрбиесiнiң түрлерi сан салалы. Мектептегi сабақ кестесiне енгiзiлетiн дене тәрбиесiнiң мiндеттi сабақтарынан бастап, сыныптан және мектептен тыс секциялық сабақтар, балалар мен жасөспiрiмдер спорт мектептерiндегi жаттығу сабақтары, дене шынықтыру үзiлiстерi, үзiлiс кезiндегi қимылды ойындар, таңертеңгi гимнастика, өздерiнiң арнайы машықтануы - осының бәрi осы жасөспiрiмдердiң денсаулықтарын жетiлдiрiп қана қоймай, оларды адамгершiлiк рухқа, көпшiл болуға тәрбиелейдi.
Күштiлiк, төзiмдiлiк, жылдамдық, икемдiлiк, сергектiк, өмiрге деген құштарлық, мықты денсаулық тәрiздi сапалы қасиеттер дене шынықтыру мен спорт арқылы орнығып, қалыптасады. Спортшы болу балалардың барлығына бiрдей мақсат болмас, бiрақ денi сау, қоғамымызға пайдалы азамат болып өсу - барлық жастардың мiндетi және парызы болып саналады.
Жеңіл атлетика спорты жас жеткіншектерді дене шынықтыруда өте маңызды роль атқарады. Жеңіл атлетика барлық спорт түрлерінің негізі ретінде қарастырылады.
Зерттеу жұмысының мақсаты : дене шынықтыру пәнінің әдістемесін зерттей отырып, жеңіл атлетиканы өтуде дұрыс ұйымдастырудың әдіс-тәсілдерін зерттеу.
Зерттеу жұмысының міндеттері :
-Жеңіл атлетика спортының даму тарихын зерттеу;
-Жеңіл атлетика-өнер көрсететін жарыс түрі, әрі мектеп дене тәрбиесінің басты мазмұны екендігін дәлелдеу;
-Дене тәрбиесі сабағындағы жеңіл атлетиканың ролін анықтау;
-Денсаулықты нығайтудағы жалпы дамыту жаттығуларының маңызын дәлелдеу;
-Жүгіру, секіру, лақтыру іспеттес жеңіл атлетика түрлерін әдіс-тәсілдерін ашу.
1 Жеңіл атлетика спортының дамуы және пайда болуы
1. 1 Жеңіл атлетика спорты-ерте замандағы адамзаттық өндіріс
Жеңіл атлетика спорты әрқайсысы өз мүмкіндігімен ерекшеленетін бірнеше спорт түрінің біріктермесі. Мектеп жасындағы балалардың жас ерекшеліктері мен мүмкіндіктеріне байланысты қойылатын талаптар әртүрлі болады.
Адам ерте заманнан бастап жүгіріп, секіріп, доп немесе ертеректе тас лақтырған. Бұл жаттығуларды Азия, Африка, Таяу және Қиыр Шығыс елдеріндегі халық кеңінен қолданған. Біздің өмір сүріп отырған заманымызға дейінгі кезеңдердің өзінде адамдар жүгіруден жарысқаны тарихтан белгілі. Дегенмен де жеңіл атлетикаға жататын жүгіру, секіру, лақтыру түрлері Ежелгі Грецияда ғана Олимпиядалық ойындар ретінде программаға енгізілген.
«Жеңіл атлетика» термині ежелгі Грециялық бес сайыс деген мағынаны білдіреді.
Орта ғасырда жеңіл атлетика өзінің дамуын тежеп, жүгіру, секіру, лақтыру жаттығулары әскери жаттығулар мен халықтық мерекелерде ғана орын алды.
ХVIII ғасырдың жартысында Еуропалық елдерде, соның ішінде Германия-да гимнастикалық жаттығулар жүйесінде жеңіл атлетика екінші деңгейлі орын алды. Тек ХІХ ғасырдың екінші жартысында дене шынықтыруға деген қызығушылық артып, жеңіл атлетика спорт ретінде қалыптаса бастайды. Сол кездегі капиталистік елдің бірі Англияда спорттық дәстүрлер қалыптаса бастайды.
Англияның соңынан АҚШ-ында да жеңіл атлетика дами бастайды. Алғашқы біріншілік 1871 жылы университеттердің бірінде болады. Ал, 1875 жылы мемлекеттік чемпионат өтеді. Жеңіл атлетикалық клубтар сондай-ақ Франция, Германия, Скандинавия елдерінде де пайда бола бастайды.
Алғашқы Олимпиадалық ойындар француз педагогы және қайраткері Пьера де Кубертенаның ұйымдастыруымен 1896 жылы Афинада өткен. Бастап-қы кезеңде спортшылар жеңіл атлетиканың 12 түрінен ғана жарысса, дами бұл түрлер 23-ке айналды. Содан бері 1916, 1940, 1944 жылдарынан басқа уақыттың бәрінде әр 4 жыл сайын Олимпиадалық ойындар өткізіліп келеді. Бұл жылдары соғыс болған. Олимпиадалық ойындарды өткізу үшін Халықаралық олимпиадалық комитет құрылды. Сонымен қатар әрбір елде бөлек олимпиада-лық комитеттер құрылды. Олимпиадалық ойындардың құрамына кіретін жеңіл атлетика спорт ретінде дами бастады.
1928 жылдан бастап Олимпиадалық ойындарға әйелдер да қатыса бастады, ал қазіргі уақытта әйелдер жеңіл атлетиканың 13 түрінен кең бағдарлама ретінде қатысады.
Олимпиадалық ойындардан басқа көптеген елдерде басқа да халықаралық жарыстар өткізіле бастады. Бұлар-Европа кубогы, Панамерикандық ойындар, Британ елдерінің ойындары, Балқан ойындары, Африка ойындары т. б.
Жеңіл атлетикадан өтетін халықаралық жарыстарды 1912 жылы құрылған Халықаралық жеңіл атлетика федерациясы басқарады. Қазіргі уақытта бұл федерацияға 145-тен астам елдер кіреді.
Жеңіл атлетиканың танымалдылығы жыл өткен сайын артты, адамдар жаппай жеңіл атлетикамен шұғылдана бастады, сонымен қатар әлемдік және халықаралық рекордтар да жаңаланып, артып отырды.
Олимпиадалық ойындардың өту барысында үлкен роль атқаратын жеңіл атлетикадан АҚШ-тың спортшылары алдына жан салмады. Финляндияның жеңіл атлеттері ұзақ қашықтыққа жүгіруден және найза лақытырудан әлемге аттары шықты.
Англия мен Францияның жеңіл атлеттері орта және ұзақ қашықтықтан алғашқы орындарды алды. Жапонияның спортшылары секіруден әлемге әйгілі болды. Бірақ Ұлы Отан соғысынан кейін жеңіл атлетиканың жағдайы біршама төмендеді және түбегейлі өзгерді.
Адамның жеке басының қасиеттері дененің қалыптасуымен тығыз байланысты. Демек денені жүйелеп шынықтыру мен денсаулықты қалыптасты-ру адамның ой санасының жетілуі мен шығармашылық күштерінің дамуының негізі.
Ағза шамасы келетін жаттығуды және дұрыс ұйымдастырылған жұмысты орындағанда ғана дамып, нығайтып жетіледі. Саналы түрде орындалатын жаттығулар денсаулыққа, мінез-құлықтың белгілі бір мүсіннің қалыптасуына қалай әсер етеді деген сұраққа жауап бермесе бұрын ең алдымен азда болса адам ағзасының жұмыс істеу жүйесімен құрылысы жайында бірер сөз айта кеткеніміз жөн. Жалпы білім беретін мектеп бітіретін жасөспірімдер мектеп бағдарламасына сай адам дене құрылысымен танысады. Оның себебі адамның барлық ағзаның, іш құрылысының әрекеті өзара байланысты. Демек, қандай да болсын жеке мүшелерге түскен ауырпашылық бүкіл денеге әсерін тигізеді.
Таңертеңгілік бой жазу жаттығуларын қанша уақыт аралығында орындауға болатынын дәл кесіп айту қиын. Себебі, әркім уақытын өзінше пайдаланады. Бір оқушы 20 минут кетірсе, екіншісі 30-40 минут жасайды. Сондықтан таңертеңгілік бой жазу жаттығуларын өткізу-әркімнің өз қалауы бойынша жүргізіледі. Дегенмен де 15-20 минуттан кем болмағаны жөн.
Дене тәрбиесі жүйесінде спортпен шұғылданып, болашақта жоғарғы көрсеткіштерге жету үшін табиғи орта да қажет. Оларға жататындар: өзімізге жақсы таныс ауа, су және күн сәулесі. Бұндай табиғи ортаны жүйелі пайдаланудың денсаулық үшін үлкен маңызы бар.
Ең әуелі ауаның адам ағзасына тиетін әсерін алайық. Жүгірген, секірген кезде т. б. адамның бұлшық еттері мен ішкі құрылыстарының жұмыс істеу алғашқы қалыптан әлде қайда тездетіледі. Осы кезде дем алу процесі де тездетіледі, ағза ауаны бастапқы тыныштықта тұрған қалыптан 15-20 есе артық көлемде қажет етеді. Осылайша үнемі үзбей өткізілетін жаттығулардың арқасында адамның демалу процесі толық қалпына келеді. Жақсы жаттыққан спортшы алқынуды сезбестен ұзақ уақыт жүгіреді, жүзе де күресе де алады. Ал жаттықпағандар алғашқы кезден-ақ алқынып, өзінің дегеніне жете алмай қалады. Мұның аты-тез шаршау. Демалу жүйесінде қиындық болған адамның ағзасы әлсірейді. Асылы, таңертеңгілік бой жазу жаттығулары немесе спорт жаттығуларын мүмкіндік болғанша далада, таза ауада өткізген жөн. Бұдан шығатын қорытынды-ағзаны жаттықтыру ең әуелі ауамен дем алудан басталады.
Тәуліктің күнге қыздырынып, суға түсетін уақыты таңертеңгі тоғыздар шамасынан он екіге дейін болғаны жөн. Содан кейін түс ауа сағат төрттен алтыға дейін және орайына қарай басқа да уақытты пайдалануға болады.
Күн сәулесі адам ағзасына бірден тез әсер ететін болған соң, күнге күюді мүмкіншілік болғанша уақытпен мөлшерлеп біртіндеп бастаған жөн. Егерде күніне екі реттеп күн сәулесін қабылдайтын жағдай болғанда, ең алғашқы күні 15-20 немесе 30-40 минуттай қыздырынуға болады. Тал түстің алғашқы күні 15-20 минут жеткілікті.
Күн сәулесін қабылдаған кезде суға түсудің қандай жүйесі болады десек, онда суға түскеннің жөні осы екен деп қалай болса солай ұзақ уақытты сарп етуге болмайды. 10-15 минуттан кейін судан шығып, дем алған жөн. Суға түсіп, күнге қыздырынудың да өзіндік ғылыми негізде зерттеліп дәлелденген жүйесі бар. Әсіресе, ең алғашқы күндері суға түскенде дене қызып, терлеп тұрса, келген бетте суға түсуге болмайды. Себебі, ашық күн түсіп тұрған жердің температурасы ең төмен дегенде 40-тан жоғары. Ал судікі болса, одан әлдеқайда төмен болуы мүмкін. Сондықтан ауа мен судың арасындағы температураның айырмашылығы өте жоғары болғандықтан, өзі қызып тұрған ағзаға бірден әсер етеді. Сондықтан денені суытып, терді басып берып қана суға түскен дұрыс.
Спортшылардың өмірінде дене тәрбиесі жаттығуларының гигиенасы маңызды орын алады. Гигиена-денсаулықтың кепілі.
1. 2 Жеңіл атлетика-өнер көрсететін жарыс түрі, әрі мектеп дене тәрбиесінің басты мазмұны
Дене тәрбиесі жүйесінде жеңіл атлетика ең маңызды құралдардың бірі болып табылады. Жеңіл атлетиканың элементтері енбейтін спорт түрлері десе де болады.
Жүрудің, жүгірудің алуан түрін, секірулер мен лақтыруларды қамтитын жеңіл атлетика көп құрал-жабдықтарды қажет етпейді. Сондықтан онымен айналысуға мүмкіндіктер мол.
Жоғары сынып оқушылары дене тәрбиесінің дұрыс жүргізілуі үшін ер балалары мен қыздардың дене дамуын есепке алып, бағалап отыру аса маңызды. Осыған байланысты дене тәрбиесінің мұғалімі жоғары сынып оқушылары үшін жалпы заңдылықтарды да, сондай-ақ қыздар мен ер балалардың өзіне тән ерекше заңдылықтарын да білуі қажет.
Жоғары сыныптағы ер балалар мен қыздардың дене дамуы мен функцио-нальды мүмкіндіктерінің айырмашылығы анық байқалады. Мұның өзі дене тәрбиесі бағдарламасының негізінде оқу процесінің сабақтарын ұйымдасты-руды қамтамасыз етуі көрініс табады.
Жасөспірімдер мен қыздардың дене тәрбиесі бұрын 10-сыныптан бастап бөлек оқытылатын болса, енді 5-сыныптан бастап бөлек оқытылмақ. Алайда "Жеңіл атлетика" тарауы бойынша оқу бағдарламасы қыздар үшін де, ер балалар үшін де жүгірудің бірдей түрін үйренуді қарастырады. Қыздар тек қана кедергілер алабынан өтумен айналыспайды. Олардың шапшаңдық-күштілік қасиетін дамытуы, секіріп, лақтырумен айналысуы үшін көп уақыт бөлінеді. Ер балалар мен қыздар үшін жүгіру қашықтығы да, оқу нормативтері де әр түрлі болады.
Жеңіл атлетика сабақтарында ер балаларды әскер қатарында қызмет етуге даярлау мақсатында ойлы-қырлы жерлерде шаңғымен жүру, әр түрлі кедергілерден өту, сонымен бірге олардың бойында күштілікті, шыдамдылық-ты, икемділікті, шапшаңдықты дамыту секілді дағдыларды жетілдіруге ерекше көңіл бөлінуі керек. Бұл үшін сабақта дене даярлығына уақытты көбірек бөлу қарастырылады. Оның ұйымдастыру сәтін тиянақты, дәл жүргізіп, денені жалпы дамытатын жаттығулардың арнайы кешенін орындауға түйдектеп, лек-легімен өткізу әдісін қолдану есебінен кіріспе бөлімді біршама қысқартуға болады. Сабақтың негізгі бөлімінде техникалық және тактикалық даярлық арасындағы бақыт тиімдірек бөлінеді.
1. 3 Дене тәрбиесі сабағындағы жеңіл атлетиканың ролі
Жеңіл атлетика-бұл дене жаттығуларының біріккен түрі болып саналады. Спорттық жүру, жүгіру, секіру, көпсайыс. Жеңіл атлетика сонымен қатар ғылыми дәлелденген пән болып саналады. Өзінің даму тарихы, ілімі, техникасы, тактикасы, үйрету әдістемесі және жаттығулары бар іргелі пән.
Жеңіл атлетика олимпиядалық спорт түрі және спорттың төресі болып есептеледі. Бұл спорт түрінің сауықтыру жақтары мол, өйткені жеңіл атлетик таза ауада, жүйкесіне, барлық бұлшық еттерге, қозғалыс аппараттарына өзінің пайдалы әсерін тигізеді. Осы жеңіл атлетика жаттығулары арқылы адамды жан-жақты үйлесімді дамуға болады және бұл спорт түрі басқа спорт түрлеріне қарағанда жоғарғы дәрежеде дамыған. Жеңіл атлетика пәнінің эстетикалық маңызы зор.
Балалар мен жас өспірімдердің қозғалыс қабілеттері олардың марфофункциялық негіздерімен тығыз байланысты. Оқушы жас өспірімдердің дамулары үздіксіз, бірақ бәрінде бірдей емес. Әрине, мектеп оқушыларының өсіне негізгі жүгіру, секіру сияқты дене жаттығулары белсенді әсер етеді. Мектеп оқушыларының дамуын үш кезеңге бөлуге болады.
1. Төменгі мектеп жасында: 6-10 жас.
2. Орта мектеп жасында: 11-14 жас.
3. Үлкен мектеп жасы: 15-17 жас.
1. Бұл кезеңде балалардың өсуі интенсивті бір қалыпты болады. Сонымен қатар бұл кезеңде өзгерістер болуы мүмкін. Бір жылда бойы-1 см, салмағы 1, 3 кг өседі. Осы кезеңде ұлдар мен қыздардың өсулері бірдей болады және қаңқалары нық түгел еттеніп болуына көп уақыт бар екендігін көрсетеді. Мысалы, 7-8 жаста жамбастың жаңа жетілуі басталады. Бұл кезеңде жамбасқа күш түсетін жаттығуларды жасатпауды естен шығармаған жөн. Дене бұлшық еттерінің дамуы өте нашар болады.
2. Орта мектеп жасы кезеңінде жасөспірімдерде морфофункцияналдық, жыныстық өзгерістер пайда болады. Бұл кезеңнің соңына қарай бойдың, салмақтың тез өсуі байқалады. Ұлдарға қарағанда қыздардың жыныстық өзгеруі және бойларының өсуі тез болады. Осы кезеңде қыз балаларда секіру, тартылу жаттығуларын орындағанда көптеген қиыншылықтар кездеседі. Бұл кезеңде бір бағытта дене жаттығуларын істеу, дене қасиеттерінің бір бағытта дамуына және омыртқа жотасының дұрыс қалыптаспауына келіп соқтыруы мүмкін. Оқушыларды өз денелеріне дұрыс күтуге, яғни жаттығу кезінде денелерін дұрыс игере білуге үйрету керек. Орта мектеп жасында өне бойы бір қалыптан тез жалығады, сондықтан жаттығулардың көптүрлілігіне көңіл бөлу қажет және жасөспірімдердің тағы бір ерекшелігі бұлар түрлі дене жүктемеле-рінен кейін тез қалыпқа келеді.
3. Үлкен мектеп жасы кезеңі бірдей даму кезеңі болып табылады. Бірақ, қыздарға қарағанда ұлдарда тез өсу, даму болады. Осы кезеңде жыныстық жағынан толықтай жетіледі. 17-18 жастағы ұлдарда бұлшық ет ағзасының қырық бес пайызын құрайды, бұл ұлдардың жетілгендігін байқатады. Ал қыздарда бұл кезеңде жамбас, бөксе, бұлшық еттері сомданып, кейбір жаттығу-ларды жасауда қиыншылықтар туғызады. Бұл жаста қыздардың жаттығу жасаудан қашқақтайтыны байқалады. Жоғарғы мектеп жасында өмірді тану, өмірдегі қатынастарды сезіну спортпен шұғылданғанда да айқын байқалып тұрады.
Оқушылардың дене қасиеттерінің үйлесімді, жан-жақты дамуына жеңіл атлетика жаттығуларының әсері мол. Жүгіру, секіру, лақтыру, жүру әрбір сабақтың қатардағы жаттығуы болып есептеледі. Сондықтан, сабақтан тыс спорттық үйірмелерде, жазғы демалыс орындарында, көп қолданылатын спорттың түрі жеңіл атлетика болып саналады.
Жеңіл атлетикалық түрге ұлттық және президенттік сынамалар жатады. Көбіне жеңіл атлетика жаттығуларын табиғи жаттығулар немесе табиғатта, таза ауада орындалатын жаттығулар деп атайды. Жеңіл атлетика жаттығулары негізгі қозғалыс қасиеттеріне тәрбиелейді және дененің функционалдық қасиеттерін дамытады. Сонымен қатар моральдық ерік-жігерге, қиындықты жеңуге, ұйымшылдыққа тәрбиелейді. Жеңіл атлетика жаттығуларымен шұғыл-данған адамдардың денесінде тек даму, өсу пайда болады.
Жаттығу техникасын орындау кезінде қателер көрініс берсе, оқушы мұғалімнің көмегімен өз қатесін міндетті түрде түсіну қажет. Осыдан кейін мұғалім қимыл техникасының берілген бөліктерінің дұрыс құрылымын оқушы-ға түсіндіріп көрсетеді және осы жаттығуды көп қайтара саналы түрде қайталауды ұсынады және де дұрыс жасалмаған қимылдың тежелуіне, оның орнына дұрыс қимыл жасауға қол жеткізу керек. Қандайда болмасын жаттығуды үйрену үшін біріншіден, алдын-ала жаттығуларын жасап алу керек.
Жеңіл атлетика жаттығуларын орындау кезеңінде сыртқы қозғалыстың ішкі органдар арасында тығыз байланыс болады. Сондықтан жеңіл атлетика жаттығуларын оқушылар ағзасына тек дамытушылық әсерін тигізіп отырады.
Тәрбиесі ісі оқудың белгілі бір нақтылы іс-әрекеттерінің ұйымдастыру жә-не жүзеге асырудың түрі. Тәрбие ісі адамгершілік, эстетикалық, дене тәрбиесі еңбек бастауыш мектепте басқа пәндермен дене шынықтыру сабағында жүйелі біліммен тәрбие беріліп балалардың дені сау болып өуіне ерекше көңіл бөлінеді. Онда аптасына дене шынықтыру пәніне бөлінген 3 сағаттың сабақтан басқа сабақ үстіндегі және үй тапсырмасын орындау кезіндегі сергіту сәттері. Ауысымда оқитын мұғалімнің күнделікті өткізетін денсаулық сағаттарын ұзар-тылған күн тобындағы спорт сағатын және ойын саяхаттарын өткізіп отыру көзделген. Бұлай болуында өзіндік себептер бар. Мысалы мектеп жасына дейінгі балалар үнемі қозғалыста болады. Жүреді, жүгіреді, ойнайды тағы басқа. Ұйқыдан тұрғаннан түнгі ұйқыға жатқанға дейін бүлдіршіндер әдетте 6 сағаттан артық қозғалыста болады. Ал мектеп табалдырығын аттағаннан бастап олардың жүріс-тұрысы, қозғалысы таза ауада болатын уақыты әлдеқайда азаяды, тіпті ұйқысы да бұзылады. Бұл олардың денсаулығының дұрыс қалыптасуына кері әсер тигізеді. Зерттеулер көрсеткендей мектеп оқушылары-ның 80% өзгеруінде ақау болатыны осының дәлелі, әрине аптасына үш-ақ рет өткізілетін дене шынықтыру сабағы оқушының күнделікті қозғалыс қажеттігін қанағаттандыра алмайды.
Мектеп табалдырығын аттаған бірінші сынып мектеппен қалай танысса, дене шынықтыру сабағы солай таныстырылуы қажет. Ал мектептегі жалпы дене шынықтыру, яғни сауықтыру денсаулығының басқа пәндермен салыстыр-ғанда өзіндік ерекшеліктері бар. Оқушылар спорт залға, алаңға арнайы спорттық киіммен ғана шығуы тиіс десек, бұл оларға қойылатын басты талап.
Дене жағынан жетілдіру бұл ең алдымен адамның тұла бойын сапасының жоғары сатысы. Олардың ішіндегі ең маңыздысы, күші төзімділігі, шапшаңды-лығы, ширақтығы болып табылады. Дене тұлғасы жақсы дамып, жетілген адам жеңіл жүгіре береді, тез жүгіреді, шаңғымен жүгіреді, тағы басқа. Яғни өмірде өте қажетті қозғалыс дағдыларын меңгереді, дене жағынан дұрыс жетілу үшін адам өмірінің алғашқы жылдарынан бастап дене тәрбиесінің нәтижесінде ғана қол жеткізе алады.
... жалғасы- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz