Микроскоп

Пән: Биология
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 9 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны

Кіріспе

Негізгі бөлім

Микроскоп

Микроскоптың жұмыс істеу принцпі

Қорытынды

Пайдаланған әдебиеттер тізімі

Кіріспе

Линза заттың немесе нүктенің шын және жалған кескінің береді. Егеркемкін линзадан сынған сәулелердің қиылысуынан алынса, ол шын болады да егерде кескін сәулелердің кері бағытындағы жалғастарының қиылысуынан алынса, жалған болады. Шын кескіндерді экранға спектрлеуге болады, ол жалған кескінді болмайды. Және де линза тура, кері, үлкейтілген, кішрейтілген кескін береді. Тура кескін орлентациясы кеңістікте сақталатын кескін Кері-кескін орлентациясы қарама-қарсыға өзгереді. Үлкейтілген кескін- қарастырылып жатқан объектінің өлшеміне қарасты кескіннің сызықтық өлшемінің үлкен болуы. Кішірейтілген кескін - кескін объектігі қарағанда кіші болады. Геодезиялық және маркшейдерлік құралдарда жеке линзалармен қатар күрделі оптикалық жүйелердің құрамына кіретін линзалар да қолданылады. Оптикалық жүйелердің диафрагмасы. Реалды оптикалық жүйенің кескінінің сапасын жақсарту үшін арнайы диафрагмаларды қолжданады. Кескіннің жарықтығын шектейтін диафрагманы апертуралық немесе жасалып жатқан деп аталса, жүйенің көру өрісін шектейтін диафрагма-өрістік деп аталады. Істегі диафрагма - объектінің опрафасы, өрістік диафрагма объектив пен окуляр арасында тордың жазықтығында орналасады.

Микроскоп

Лупа - жақын орналасқан заттарды үлкейтіп көру үшін арналған қарапайым немесе аберрациясы дұрысталған қысқа фокусты линза. Теодолиттердің верньерлік Құрылғыларында қолданылады. 10х теодолит құрылғыларына дейін үлкейтеді. Микроскоп - обьектив пен окулярдан тұратын күрделі оптикалық жүйе. Ол лупа тәрізді майда заттарды қарауға арналған. Маркшейдерлік -микроскоп, әдетті, микроскоп - бағалаушы, шкалды микроскопты, микроскоп - микрометр т. б. ретінде отчеттік құрылғыларда қолданылады. Жалпы үлкейтілімі 70х (крат), объективтің 3х (Ғоб=3х) үлкейтілімі кезінде окулярдың үлкейтілімі =25х (Ғоб=25х) . Көру түтігі - алыстағы заттарды көруге және оларға визирлеу арналған. Көру түтігі келейдей оптикалық бөліктерден тұрады: Өзінің артқыфокальды жазықтығында алыстағы заттың шын, кері кескінін беретін объектив, лупа тәрізді өзінің алдыңғы фокальды жазықтығымен біріктірілген зат кескінін беретін окуляр; окулярдың алдыңғы фокальды жазықтығында орналасқан және қиылысушы сызықтары бар жазық параллель табақшаның жіптер торы. Көру түтігінің ішкі және сыртқы тоғысулы түрлері бар. Сыртқы тоғысулы көру түтігі. Жіптер торымен (диафрагмамен) кескін көру түтігінің оптикалық осі бойынша окуляр мен диафрагманың орын ауыстыру есесінен алынады. Себебі, заттан объективке дейінгі қашықтықтың өзгеруінен объективтен затқа дейінгі қашықтық өзгереді.

Өзінің оптикалық қасиеттері бойынша визуальді құралдар жақын орналасқан обьектілерді үлкейту үшін қолданылатын құралдар - бұл лупа микроскоп және алыстағы обьектілерді қарастыратын және оларды визирлейтін құрал-көру құралы. Микроскоптар мен көру құбырлары-келейдей оптикалық жүйелерден тұратын күрделі жүйелер: обьектив, окуляр, визирлік құрылғы (шкала, жіктер торы) . Оптикалық құралдағы затқа қараған және оның тура кескінің құратын линза және линзалар жүйесі обьектив деп аталады. Негізгі артықшылықтары : қарапайымдылық және оптикалық бөліктердің аздығы. (минимумы)

Кемшіліктері: көру түтігінің әлсіз герметикалылығы, үлкен көлемі немесе өлшемі, түтіктің қайта фокустауы кезіндегі визирлік осьтің көлденең ығысуының болуы. Егер көру түтігінде кәдімгі объективті оптикалық ось бойымен орын ауыстыратын телеобъективпен алмастырса, ішкі фокусты түтікті аламыз. Объективтен кескінге дейінгі қашықтық тұрақты. Заттан объективкедейінгі R қашықтық өлшенген кезінде көру көру түтігінің оптикалық осі бойымен тоғысқан линзасының орын ауыстыруы есесінен объективтің фокустың қашықшығы өзгереді. Сөйтіп, окулярдың алдыңғы фокусынан қашықта орналасқан жіптер торы мен кескінінің бірігуі жүзеге асады. Көру түтігінің негізгі сипаттамалары. Көру түтігінің үлкейтілімі. Көру түтігінің үлкейтілімі объективтің рұқсат етілген күшіне сәйкес келуі керек, ал нивелирлерде, сонымен қатар деңгейдің бөлік құнына да сәйкес болуы керек. Бұл қатынастарды тексеру үшін көру түтігінің үлкейтілімін анықтау қажет.

Көру түтігінің көрінетін үлкейтілімі:

- объективтің артқы қашықтығының акулярдың артқы фокустық қашықтығына қатысты.

Практикада көру түтігінің үлкейтілімінін анықтаудың 2 түрі бар:

1 әдіс:түтікті жарықтандырылған ақшыл фонға бағыттап, оны шексіздікке фокустайды; окулярға апарылатын восковкаға шығу қарашығының шапшаң кескіні алынады және де өлшегіш пен масштабты сызғыштың көмегімен оның d диаметрін анықтайды:объективтің кіру саңылауының (D) диаметрін өлшейді.

2 әдіс - Галилей әдісі: Бұл әдіс бөліктері бар рейканы бір уақытта бақылаумен жүзеге асады : бір көзбен бақылау түтігі арқылы, екіншісімен тура көзбен. Мұнда рейканың n бөліктер саны мен құралсыз көзбен қарастырылатын рейканың n1 бөлік саны саналады. M1N1 - Сәулелердің кері жолында объективпен салынған MN өрістік диафрагмасының шын кескіні . Ол құралсыз көзге көрінетін (окулярдың артқы фокусы) n бөліктері санын шектейді.

L - көзден рейкаға дейінгі қашықтық;

L1 - алдыңғы фокустан рейкаға дейінгі қашықтық;

f1-f1' - объективтің фокустық қашықтығы;

f2-f2' - окулярдың фокустық қашықтығы:

Көру түтігінің өрісі.

Көру түтігінің көру аймағы, түтік шексіздікке тоғысқанда, объективке кіретін шеткі негізгі сәулелердің арасындағы 2 u бұрышпен анықталады. Көру түтігінің объектив жағындағы көру өрісі объективті деп аталады. Окулярдан көрінетін өрістік MN диафрагмасын көре алатын 2 u бұрышы окулярлық деп аталады. Көру түтігі объективті көру аймағымен сипатталады. Ол мына формуламен анықталады; мұндағы p' радиандағы минут саны (p'=3438)
Бұрыш өлшеуіш құралдар үшін көру түтігінің көру өрісі келесі әдіспен анықталады. Түтікті алыстағы нүктеге 2 рет бағыттайды:1-ші рет өрістік диафрагманың 1 шетімен (жоғарғы немесе оң), 2-ші рет қарама-қарсы(төменгі немесе сол жақ) . Әр бағыттаудан кейін тік және көлденең лимбадан N1 және N2 есептерін алады. Көру өрісінің бұрышы келесі формуламен есептелінеді: 50 м қашықтықта нивелирлердің түтігінің көру өрісін анықтау үшін түтіктің визирлік осіне ↓ етіп рейкаорнатылады. Түтіктің тік жібін рейканың осімен біріктіріп, өрістік диафрагманың төменгі b1 және жоғарғы b2 шеттерінен отчеттер алынады. Рейкадан оюъективке дейінгі L қашықтықты өлшеп, көру өрісінің бұрышын мына формуласымен есептейді: Көру түтігінің рұқсат ету қабілеті. Рұқсат ету қабілеті немесе рұқсат ету күші дегеніміз екі жақын орналасқан нүктелерді бөлек бейнелейтін (кескіндейтін) оптикалық жүйе. Рұқсат ету қабілетін екі нүктені бөлек көрсететін ең кіші r бұрышы сипаттайды.

Жүйенің объективтің рұқсат ету күші толығымн көзбен қолданылатын оптикалық жүйенің үлкейтілімі ΓΗ нормаль үлкейтілім деп аталады.

Микроскоптың жұмыс істеу принцпі

Микроско́п (греч. μικρός - ұсақ және σκοπέω -көремін) бұл құрал үлкейтілген күйде көруге арналған. Сонымен қатар көзге көрінбейтін ұсақ заттардың структурасын өлшеуге арналған. Микроскоптардың жасалуы мен қолдануын микроскопия деп атайды

Зерттеуге алынған заттың мүмкіншілігі оның құралдың мүмкіншіліктеріне тікелей байланысты. Бұл мінездеме ең бірінші микроскопта қолданылатын толқындардың ұзындығына байланысты (ультракүлгін, рентгенд сәулесі, көрінетін сәулелер) жатады. Бұл құралдың басты ерекшелігі электромагниттік сәулелер арқылы сәуле толқындары қанша ұзын болса, соншалықты ұсақ заттарды көруге мүмкін болады.