Жаңа дәуірдегі Франция мемлекетінің құқықтық жүйесінің ерекшеліктері

ЖОСПАР
І Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
ІІ Негізгі бөлім ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
. Жаңа дәуірдегі Франция ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
. Жаңа дәуірдегі Францияның буржуазиялық құқығы ... ... ... ... ... ... ... ... .
ІІІ Корытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
ІV Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...

І Кіріспе
ХVІІІ ғасыр Франция үшін Ұлы француз буржуазиялық революциясымен ерекшеленді. Оның түбірлі себебі болып өндірістік күштер мен феодалдық өндірістік қатынастардың арасындағы шиелініскен қарама-қайшылықтардың өршуі табылды. Феодализм елдің объективтік тарихи дамуын тежеді. Жаңа формацияның ауқатты топтары — өнеркəсіп иелері, саудагерлер, банкирлар өздерінің жағдайына көңілі толмады. Ішкі нарық өнеркəсіп үшін өте тар болды. 1788 жылы Францияда айрықша экономикалық тоқырау орын алды. Селолардағы астықтың шықпауы шаруалардың көтерілісіне түрткі болды. Француздың ұлы ағартушылары Ш.Монтескье, Вольтер, Ж.Ж.Руссо бұл мəселеге қатысты түбегейлі реформаларды жүзеге асыру қажеттігін негіздеді. Ш.Монтескье өзінің “Заңдардың рухы туралы” еңбегінде былай деп жазды: “Заң шығарушы, атқарушы жəне сот билігінің бір тұлғаның немесе органның қолында шоғырлануы жағдайында бостандықтың болуы мүмкін емес”.
Патша үкіметі аталған талаптарды орындауға мəжбүр болды. Ол бір жарым ғасырдан астам уақыт шақырылмаған Бас штаттарды шақыру туралы жариялады. Бас штаттарды шақыру 1789 жылғы 5 мамырда өтті. Бұдан соң бірден мына мəселелерге қатысты даулар басталды: депуттардың өкілеттігін тексеру тəсілдері, біріккен жəне бөлек отырыстар, Бас штаттардың мақсаттары, үшінші сословиенің (буржуазияның) құқықтары туралы. Патшаның қолдауын тапқан алғашқы екі сословие — дворяндар мен дін қызметкерлері дауыс берудің ескі тəртібін жақтады

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР

1. Мемлекет және құқықтың жалпы тарихы. Булгакова Д.А., Истаев А.Ж., оқу-әдістемелік құрал, Алматы, 2004 ж., 122-154 б
2. Шетелдердің мемлекет және құқық тарихы. Мұхтарова А.Қ., алматы, 2005 ж., 228-288 б

Пән: Құқық, Криминалистика
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 11 бет
Таңдаулыға:

ЖОСПАР
І
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
ІІ Негізгі
бөлім ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
– Жаңа дәуірдегі
Франция ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... .
– Жаңа дәуірдегі Францияның буржуазиялық
құқығы ... ... ... ... ... ... ... . ...
ІІІ
Корытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
ІV Пайдаланылған
әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ..

І Кіріспе
ХVІІІ ғасыр Франция үшін Ұлы француз буржуазиялық революциясымен
ерекшеленді. Оның түбірлі себебі болып өндірістік күштер мен феодалдық
өндірістік қатынастардың арасындағы шиелініскен қарама-қайшылықтардың өршуі
табылды. Феодализм елдің объективтік тарихи дамуын тежеді. Жаңа формацияның
ауқатты топтары — өнеркəсіп иелері, саудагерлер, банкирлар өздерінің
жағдайына көңілі толмады. Ішкі нарық өнеркəсіп үшін өте тар болды. 1788
жылы Францияда айрықша экономикалық тоқырау орын алды. Селолардағы астықтың
шықпауы шаруалардың көтерілісіне түрткі болды. Француздың ұлы ағартушылары
Ш.Монтескье, Вольтер, Ж.Ж.Руссо бұл мəселеге қатысты түбегейлі реформаларды
жүзеге асыру қажеттігін негіздеді. Ш.Монтескье өзінің “Заңдардың рухы
туралы” еңбегінде былай деп жазды: “Заң шығарушы, атқарушы жəне сот
билігінің бір тұлғаның немесе органның қолында шоғырлануы жағдайында
бостандықтың болуы мүмкін емес”.
Патша үкіметі аталған талаптарды орындауға мəжбүр болды. Ол бір жарым
ғасырдан астам уақыт шақырылмаған Бас штаттарды шақыру туралы жариялады.
Бас штаттарды шақыру 1789 жылғы 5 мамырда өтті. Бұдан соң бірден мына
мəселелерге қатысты даулар басталды: депуттардың өкілеттігін тексеру
тəсілдері, біріккен жəне бөлек отырыстар, Бас штаттардың мақсаттары, үшінші
сословиенің (буржуазияның) құқықтары туралы. Патшаның қолдауын тапқан
алғашқы екі сословие — дворяндар мен дін қызметкерлері дауыс берудің ескі
тəртібін жақтады: əр сословиеден бір дауыс берілді. Бұнымен үшінші
сословиенің өкілдері келіспеді. Олар отырыс тардың сословиелер бойынша
бөлек емес, бірге өтуін жəне осы отырыстардағы шешім көпшілік дауыспен
қабылдануын талап етті. Үкімет дауыс берудің мұндай тəрітібін қабылдаудан
бас тартты. Бұған жауап ретінде үшінші сословиенің өкілдері 17 маусымда
өздерін Ұлттық жиналыс деп, ал 1789 жылғы 9 шілдеде француз халқының атынан
заңдарды қабылдауға жəне жоюға құқығы бар Құрылтай жиналысы деп жариялады.
Патша мен ақсүйектер Версальға (бұл жерде Құрылтай жиналысы орналасқан
болатын) əскер жинай бастады. Парижде патшаның бұл шаралары туралы мəлім
болған соң, халық қарулы көтеріліске шықты. Көп ұзамай көтеріліске шыққан
халықтың жағына əскердің басым көпшілігі өтті, сөйтіп, қала толығымен
көтерілісшілердің қолына өтті. 1789 жылғы 14 шілдеде халық патшаның
абсолюттік билігінің рəмізі — қорған-түрме — Бастилияны басып алды. Бұл күн
француз халқының ұлттық мерекесі болып саналады.

Француз заңгерлері революция кезінің өзінде де кодификация жасауға
талпыныстарды жүзеге асырған. 1791 жылы қылмыстық кодекстің жобасы, ал
1793, 1794, 1796 жылдары азаматтық кодекстің жобалары жасалып, ұсынылды.
Алайда, тұрақты мемлекеттік билік болмағандықтан олар еш нəтиже бермеді.
Тұрақтылық тек Наполеон Бонапарттың тұсында орнады. Оның үкіметі жарлықтар
арқылы революцияға дейінгі құқықты түбірімен жойды. Наполеондық дəуірдегі
заңгерлер бес негізгі кодекстерді қабылдады: азаматтық, қылмыстық,
саудалық, қылмыстық іс жүргізушілік, азаматтық іс жүргізушілік.
1804 жылғы француздық азаматтық кодекс (Наполеон кодексі).
Кодекс жобасын дайындаумен айналыысқан комисияның құрамына Тронше,
Порталис, Малльвиль, Биго-Преамке сияқты Францияның ұлы заңгерлері енді.
Жоба төрт айдың ішінде жасалды. 1804 жылғы 21 наурыздағы заң барлық 36
титулды (тарауларды) біртұтас Азаматтық Кодекстің құрамына біріктірді. 1807
жылдан бастап ол Наполеон Кодексі деп аталды. Бұл акт 1789 жылғы “Адам жəне
азамат құқықтары декларациясында” бекітілген келесі азаматтық-құқықтық
қағидаларды одан əрі дамытқан: заңды теңдік, заңдылық, құқықтар мен
бостандықтардың тұтастығы. Кодекстің құрылымына рим құқығы əсер еткен. Ол
интституциялық жүйе бойынша құрастырылған. Кодекс кіріспелік титулдан жəне
үш кітаптан тұрған. Кіріспелік титулда заңдарды жариялау, қолдану жəне
олардың
күші туралы айтылған. Бірінші кітап тұлғаларға, екінші кітап мүліктер мен
меншіктің түрлеріне, үшінші кітап меншікті иелену тəсілдеріне арналған.
Азаматтық құқықтың субъектілері.
Азаматтар (француздар) барлық азаматтық құқықтарды пайдаланатын.
Шетелдіктер мен күйеуі бар əйелдердің құқықтары шектелген болатын. Заңды
тұлғалар азаматтық құқықтың субъектілері ретінде танылмады.
Меншік құқығы.
Кодексте меншік құқығына анықтама берілмеген, алайда, 544-бапта
меншік иесінің негізгі құқықтары — мүлікті пайдалану жəне оған билік ету
аталып өткен. Үшінші тұлғалардың мүддесі үшін кодекс меншік иесінің
құқықтарын белгілі бір дəрежеде шектейді. Кодексте жер учаскесі иесінің
құқықтары, сервитут, жерді жалға беру жəне т.б. жоғары деңгейде реттеліп
өткен.
Жер учаскесінің иесінің құқықтары 552-бапта анықталған: “Жерге меншік
жер үстіндегі жəне жер астындағы заттарға меншікті біріктірген”. Жылжитын
мүлік иелері (банкирлер, саудагерлер) 2279-баппен қорғалған: “Жылжитын
мүліктерге қатысты иелік бұл затқа құқықтың заңды негізі болып табылады”.
Негісіз иелік дəлелденуі тиіс болған (2268-бап).
Кодекспен реттелген заттық құқықтарға сонымен қатар мыналар жатқан:
бөтен заттарға құқық, иелік, затты ұстау.
Міндеттемелік қатынастар.
Кодексте міндеттемелердің жалпы түсінігі берілмеген, алайда 1101-
бапта шартқа нақты анықтама берілген: “Шарт дегеніміз бір немесе бірнеше
тұлғалардың басқа тұлғаның немесе тұлғалардың алдында белгілі бір
əрекеттерді істеуге немесе істемеуге, бір затты беруге немесе бермеуге
міндеттенуі”.
Шарттың жарамдығының жағдайы ретінде тараптардың келісімі, шынайы
келісім (қорқытусыз, алдаусыз, адасусыз 1108,1109-баптар) танылған.
Шарттың өзгертілмеу қағидасы 1134-бапта бекітілген: “Заңды түрде
бекітілген келісімдер оларды бекіткен тұлғалар үшін заңды күшке ие. Олар
тек тараптардың өзара келісімі бойынша немесе заңмен көзделген жағдайларда
тоқтатылады. Бұл шарттар міндетті түрде орындалуы тиіс болатын”. Кодекс
мүліктердің эвикциясы мəселесін де қарастырып өткен. Мүліктің айқын көзге
көрініп тұрған кемшіліктері үшін сатушы жауап бермейді, ал жасырын
кемшіліктерін сатушы міндетті түрде көрсетуі тиіс (1641,1642-баптар).
Зиян келтірген жағдайдағы міндеттемелер 1384-бапта қарастырылып
өткен: ”Тапсырма берген тұлғалар, оны орындаушы тұлға қызметтік міндеттерді
орындау барысында зиян келтірген болса, сол зиян үшін жауап береді”.
Кодексте “заттай міндеттемелер” де талданған, оларды орындауды сот
тəртібімен талап етуге болмайтын. Алайда, егер міндеттеме орындалып қойса,
оған тыйым салынбайтын.
Кодексте “заттай міндеттеме” ретінде балаларға жасау беру міндеті аталған.
Неке-отбасы қатынастары күйеу мен əкенің билігіне жəне əйелдің шектелген
құқық қабілеттігіне негізделген. Азаматтық неке мен ажырасуға рұқсат беру
кодекстің енгізген жаңалықтары болып табылды. Кодекс некені шарт ретінде
қарастырады, сол себепті, ерлі-зайыптылардың келісімі маңызды роль
атқарған. Неке жасы анықталды (ерлер үшін — 18 жас, əйелдер үшін — 15 жас),
сонымен қатар, қажетті жағдай ретінде басқа некеде болмау танылған.
Ажырасуға мына себептер бойынша рұқсат етілген: зинақорлық; өзара
өкпелер; ерлі-зайыптылардың бірін ауыр жəне ұятты жазаға тарту; ерлі-
зайыптылардың келіспеушілігі ( 229-233-баптар).
Ерлі-зайыптылардың мүліктік ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.