Қазақстан Республикасының Азия аймағындағы сыртқы саясаты



Қазақстан 1991ж. өз тәуелсіздігін алғаннан кейін, Шығыс пен Батыстыың тоғысар тұсында орналасқан, күрделі геосаяси жағдайда өмір сүріп келе жатқан мемлекеттің шығысымен де, батысымен де, оңтүстігімен де,солтүстігімен де өркениетті байланыста болуы ауадай қажет болды. Бұл Сыртқы саясатымызды ғана анықтар өлшем емес, республикалық ішкі сасясатымызды да айқындай түсер тұрақтылықтың басты кепілі.
Әсіресе тілі, діні, географиалық орнаналасу жағынан ұқсас Орта Азия елдерімен дипломатиалық қарым-қатынастың маңызы ерекше.
Орта Азия - Өзбекстан, Тәжік, Қырғыстан, Түркіменстан және Қазақстанның оңтүстігін қамтитын ірі физикалық-географиялық аймақ. Жері 2400 км2
Соңғы жылдары аймақтық интеграция, ғаламдастыру процесімен қатар, Мемлекеттер арасындағы арасындағы сауда экономикалық қарым қатынастарда үстемдік сипатындағы тенденцияға айналды. Сондықтан орталық Азиядағы мемлекеттермен ынтымақтастықты ұлғайту Қазақстанның сыртқы саясатының негізгі міндеттерінің бірі бола бермек. Орталық Азия мемлекеттерімен өзара тату көршілік, тұрақты қарым-қатынас біздің еліміздің ұлттық қауіпсіздік қамтамасыз етудің маңызды факторы .
Интеграцияның анағұрлым маңызды құрамдас бөлігі экономика, тарихи қалыптасқан шаруашылық байланыстар, сондай-ақ геосаяси жағдайдың ерекшелігі жиынтық экспорттың және транзиттік-көліктік әлеуетті тиімді пайдалану қажеттігін талап етеді. Оның үстіне аймақта бірқатар елеулі проблемалары бар, оларды екі жақты негізде шешу мүмкін емес. Әнгіме аймақтық суэнергетикалық ресурстарын және транзиттік-көліктік әлеуттік келіскен түрде сондай-ақ ұтымды пайдалану,ауқымды,экологиялық,атап айтқанда,Арал теңізі ауданындағы опаттың салдарын бірлесіп шешу; аймақтық экстремизмге тиімді жүйесін құру; терроризмге, діни экстремизмге және есірткі бизнесіне қарсы күресті бірлескен қызметті үйлестіру туралы болып отыр.
Пайдаланылған әдебиеттер

1. Қасым Жомарт Тоқаев «Қазақстан Республкасының дипломатиясы» Алматы 2002 ж
2. Қазақ ССР тарихы Алматы 1981 ж V том.
3. Н. Назарбаев «Жаңа Әлемдегі Жаңа Қазақстан»
4. Н. Назарбаев «Ғасырлар тоғысында» Алматы 1996 ж

Пән: Халықаралық қатынастар
Жұмыс түрі:  Материал
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:   
Қазақстан Республикасының
Азия аймағындағы сыртқы саясаты
Қазақстан 1991ж. өз тәуелсіздігін алғаннан кейін, Шығыс пен Батыстыың
тоғысар тұсында орналасқан, күрделі геосаяси жағдайда өмір сүріп келе
жатқан мемлекеттің шығысымен де, батысымен де, оңтүстігімен
де,солтүстігімен де өркениетті байланыста болуы ауадай қажет болды. Бұл
Сыртқы саясатымызды ғана анықтар өлшем емес, республикалық ішкі
сасясатымызды да айқындай түсер тұрақтылықтың басты кепілі.
Әсіресе тілі, діні, географиалық орнаналасу жағынан ұқсас Орта Азия
елдерімен дипломатиалық қарым-қатынастың маңызы ерекше.
Орта Азия - Өзбекстан, Тәжік, Қырғыстан, Түркіменстан және
Қазақстанның оңтүстігін қамтитын ірі физикалық-географиялық аймақ. Жері
2400 км2
Соңғы жылдары аймақтық интеграция, ғаламдастыру процесімен қатар,
Мемлекеттер арасындағы арасындағы сауда экономикалық қарым қатынастарда
үстемдік сипатындағы тенденцияға айналды. Сондықтан орталық Азиядағы
мемлекеттермен ынтымақтастықты ұлғайту Қазақстанның сыртқы саясатының
негізгі міндеттерінің бірі бола бермек. Орталық Азия мемлекеттерімен өзара
тату көршілік, тұрақты қарым-қатынас біздің еліміздің ұлттық қауіпсіздік
қамтамасыз етудің маңызды факторы .
Интеграцияның анағұрлым маңызды құрамдас бөлігі экономика, тарихи
қалыптасқан шаруашылық байланыстар, сондай-ақ геосаяси жағдайдың ерекшелігі
жиынтық экспорттың және транзиттік-көліктік әлеуетті тиімді пайдалану
қажеттігін талап етеді. Оның үстіне аймақта бірқатар елеулі проблемалары
бар, оларды екі жақты негізде шешу мүмкін емес. Әнгіме аймақтық
суэнергетикалық ресурстарын және транзиттік-көліктік әлеуттік келіскен
түрде сондай-ақ ұтымды пайдалану,ауқымды,экологиялық,атап айтқанда,Арал
теңізі ауданындағы опаттың салдарын бірлесіп шешу; аймақтық экстремизмге
тиімді жүйесін құру; терроризмге, діни экстремизмге және есірткі бизнесіне
қарсы күресті бірлескен қызметті үйлестіру туралы болып отыр.
Орталық Азия мемлекеттерін аймақтық интеграциялау идеясы Біртұтас
Эканомикалық Кеңесті құру туралы (БЭК) шартқа 1994 жылғы 30 сәуірде қол
қоюмен нақты жүзеге асты. Қазақстан, Қырғыстан және Өзбекстан оның
қатысушылары болды (1998ж 26 наурыздан бастап Тәжікістан шарттың толық
құқылы қатысушысына айналды) Шартты дамыту турасында 1994ж шілдеде
Президенттердің шешімімен мемлекетаралық Кеңес және оның негізгі
институттары-Премьер-министрлер кеңесі, сыртқы істер министрлер кеңесі,
қорғаныс министрлерінің және олардың тұрақты қызмет істейтін жұмыс органы-
Атқару Комитеті құрылды.Сөз болып отырған уақытта Орталық Азияның
ынтымақтастық және даму банкін (ОАЫДБ) құру туралы келісімге қол қойылды,
оның капиталы қатысушы мемлекеттердің үлестік қорларынан қалыптасады.
Сонымен бірге орталық Азия елдеріон экономикалық реформалар
деңгейіндегі елеулі айырмашылық Орталық Азия одағының біршамаша оқшаулығы
осы ұйымның шеңберіндегі жұмыстың жаңа нысанын қажет етті. Сондықтан
мемлекет аралық кеңестік мәжілісінде (1998ж 17-18 шілде) аймақтық
бірлестіктің жаңа атауы Орталық Азия қоғамдастығы (ОАЭҚ) бекітілді.
Мемлекет аралық Кеңес 1996 жылы тамызда Ресейді бақылаушы ретінде
қабылдады, 1999 жылы шілдесінде тап осындай мәртебені Грузия, Туркия,
Украина алды.
1994 жылы қол қойған шарт шаруашылық жүргізуші субъектілер арасындағы
тікелей экономикалық байланыстарды дамытуға тауарлардың каптиалдың
көрсетілетін қызмет пен жұмыс күшін еркін қозғалысына басымдық берілетін
солардағы өндірістік бірлестіктерге: инвестиция, бюджет, салық, баға,
кеден, валюта сол сыяқты проблемалар бойынша консультациялар өткізуге
коммуникация саласындағы саясатты жүзеге асыруға қолайлы жағдайларды
қамтамасыз етуге маңызды рол атқарды. Орталық Азия аймағында көп жағында
ынтымақтастықты одан әрі дамыту үшін 1997 жылы 10 қаңтарда Бішкекте қол
қойған Қазақстан, Өзбекстан, Қырғыстан арасында мәңгілік достық туралы
шарттың маңызы ерекше. Бұл құжатқа қол қоюдың бастамасы ҚР Президенті Н.Ә.
Назарбаев болды. Үш мемлекеттің өзара қарым-қатынасының бүкіл кешешінін
қамтитын шарт өзара сенім білдіру, тәуелсіздік, егемендік, аумақтық,
тұтастық тең құқылық ынтымақтастықты одан әрі тереңдетуді көздейді. Орталық
Азия елдерінің саяси өзара іс-қимылы және экономикалық ынтымақтастығы
олардың аймақтық, экономикалық интеграцияға жіті көңіл болуға байланысты.
Осы жаңа үрдісті ескере отырып, Президент Н. Назарбаев Орталық Азия
экономикасы үшін ортақ бағдарлама құру туралы бастама көтерді. Мақсаты:
аймақ мемлекеттерінің артасыондағы экономикалық байланыстарды одан әрі
нығайту және Орталық Азия елдерінің Европамен – Азиямен ынтымақтастығын
дамыту болды.
ОАЭҚ мемлекет аралық кеңесінің 2000 жылғы 14 маусымда Душанбеде өткен
мәжілісінде орталық Азия елдерінің президенттері қоғамдастықты дамыту
перспективаларымен Орталық Азия аймағының су энергетикалық консерциумын
құру туралы келісімге қол қоюға қатысты Қазақстанның ұсынысын қабылдады.
Консерциум, аймақтық барлық мемлекеттері мүдделерінің жолында
трансшекаралық өзендерінің су ресурстарын ұтымды пайдалануды қамтамасыз
етеді.
ОАЭҚ шеңберіндегі интергацияны тереңдетуге ұмтыла отырып, президенттер
2005 жылы кезеңге дейін арналған ұйымдастықтың даму стратегиясын бекітті.
Бұл құжат экономикалық өзара іс –қимылдың төмендегідей басымдық берілетін
бағыттар:
- сауда –экономикалық байланыстарды жандандыру
- су және энергетиканың ресурстарын бірлескен түрде және ұжымды
пайдалану
- көліктік –коммуникациялық жүйені дамыту саласында келісілген
саясатты жүргізу
- қалыптасқан шаруашылықтарды жетілдіру және импортты алмастыратын
өндірісті дамыту
- ОАЭҚ елдерінің халықтары арасындағы гумнитарлық мәдени
... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Тәуелсiз Мемлекеттер Достастығы аймағындағы Қазақстанның саясаты
Қазақстан Азия-тынық мұхиты аймағындағы мемлекеттермен қарым-қатынастары
Энергетикалық ресурстардың дамуындағы мемлекеттің рөлі
Германия Федеративті Республикасының Орталық Азияға қатысты сыртқы саяси концепцияларының негізінде орталық азиялық бағытының басымдылықтарын көрсету
Орталық Азия одағы
Шанхай Ынтымақтастық Ұйымының құрылуы: ланкестікпен күрес тәжірибесі
АҚШ - Қазақстан қарым-қатынастары (1991-2007 жж.)
Орталық Азия мемлекеттерінің аймақтық қауіпсіздік саласындағы өзара экономикалық жүйесінің қалыптасу негіздерін анықтау
АҚШ-тың ОА аймағындағы сыртқы саясатын кешенді зерттеу
Орталық азиядағы геосаяси жағдайлардың дамуы
Пәндер