Паскаль тілінде циклдік операторлармен жұмыс

Мазмұны

КІРІСПЕ

I.ПАСКАЛЬ ТІЛІНІҢ ОПЕРАТОРЛАРЫ
1.1Процедура операторы
1.2. Енгізу және экранға шығару операторы
1.3. Құрамды оператор
1.4. Шартты оператор
1.4. Таңдау операторы

II. ПАСКАЛЬ ТІЛІНДЕГІ ЦИКЛДІК ОПЕРАТОРЛАР
2.1. Алғышартты қайталау операторы
2.2. Соңғышартты қайталау операторы
2.3. Параметрлерді қайталау операторы
2.4. Қайталану командалары

Пайдаланған әдебиеттер

КІРІСПЕ

Паскаль программалау тілінің алғашқы баламасы Швейцария ғалымы Никлаус Виртпен 1968 жылы құрастырылды. Алғашында, программалау тілі тек оқып-үйренуге арналды, себебі ол біршама детерминантты болған, яғни құрамындағы барлық элементтері белгілі бір ережеге бағынған еді. Негізгі ерекшеліктері: программалауды бастауға болатын негізгі түсініктердің басқа тілдерге қарағанда онша көп еместігі, қарапайым синтаксис, берілген мәтінді компьютерлік кодке айналдыратын, жылдам жұмыс жасайтын компилятор.
1992 жылы Borland International фирмасы Паскаль программалау тілінің негізінде құрылған екі құрама программа шығарады: Borland Pascal 7.0 және Turbo Pascal 7.0. Олардың алғашқысы үш түрлі режимде жұмыс істей алады – MS DOS-тің қарапайым мен қорғанған жүйесінде және Windows операциялық жүйесінде. Оның жұмысы үшін қатты дискіде 30 Мбайт бос орын және жедел жадтың 2 Мбайт бөлігі қажет. Ал, Турбо Паскаль 7.0 MS DOS-тың қарапайым режимінде және Windows операциялық жүйесінде жұмыс істей алады, ол компьютер құрылғыларының сипаттамаларына Borland Pascal 7.0 программалау тіліне қарағанда өте төмен талаптар қояды. Біз берілген курстық жұмыста Турбо Паскальді сипаттай отырып оның негізгі типтерін қарастырамыз.
Turbo Pascal 7.0. программалау тілі жоғары деңгейлі программалау алгоритмінен, құрамына еңгізілген өңдегіш және программаларды қосу және жөндеуге арналған ортадан тұрады. Сонымен қатар, программа құрамында мол көмек ақпараты бар (ағылшын тілінде). Барлағымызға белгілі, программалау тілдері екі түрге бөлінеді: интерпретаторлар және компиляторлар. Турбо Паскаль компиляторлік тілдер құрамына іреді.
Программалау тілі стандартқа қарағанда кеңейтілген мүмкіндіктерімен, операциондық жүйенің мүмкіндіктерін қолдана алатын, оверссызықты құрылымдарды құрастыратын, еңгізу-шығарулы ұйымдастыратын

Пайдаланған әдебиеттер

Блашкин И.И., Буров А.А. Новые возможности Turbo Pascal 6.0. СПб.: Изд-во
Васильев П.П. Турбо Паскаль − мой друг: М.: Компьютер, ЮНИТИ, 1995.-96 б.
Зуев Е.А. Язык программирования Turbo Pascal 6.0-М.: Унитех, 1992.-298 б.
Мизрохи. Turbo Pascal и объектно-ориентированное программирование.-М.: Финансы и статистика, 1992.-185 б.
Справочник по процедурам и функциям Borland Pascal with Objects 7.0 – Киев: «Диалектика», 1993.-272 б.
Фаронов В.В. Программирование на персональных ЭВМ в среде Турбо паскаль.-М.: Изд-во МГТУ, 1990.-580 б.
Фаронов В.В. Турбо Паскаль (в 3-х книгах). Кн.1. Основы Турбо Паскаля.-М.: Учебно-инженерный центр «МВТУ-ФЕСТО ДИДАКТИК», 1992.-304 б.
Фаронов В.В. Турбо Паскаль (в 3-х книгах). Кн.3. Практика программирования. Часть 1.-М.: Учебно-инженерный центр «МВТУ-ФЕСТО ДИДАКТИК», 1993.-256 б.
Фаронов В.В. Турбо Паскаль (в 3-х книгах). Кн.3. Практика программирования. Часть 2.-М.: Учебно-инженерный центр «МВТУ-ФЕСТО ДИДАКТИК», 1993.-304 б.
Федоров А. Особенности программирования на Borland Pascal.-Киев: Диалектика, 1994.-144 б.
Хершель Р. Турбо Паскаль /2-е изд., перераб.-Вологда: МП «МИК», 1991.-342 б.
Культин. Программирование в Turbo Pascal 7.0 и Delphi /2-е изд., перераб. и доп.-СПб.: БХВ-Петербург, 2002.-151 б.
Климов Ю.С., Касаткин А.И., Мороз С.М. Программирование в среде Turbo Pascal 6.0.-Минск: Высшая школа, 1992.-158 б.
Перминов О.Н. Программирование в языке Паскаль.-М.: Радио и связь, 1988.-244 б.
Эрбо Х.Э., Шгольц О. Введение в программирование на языке Паскаль.-М.: Мир, 1989.-299 б.-----------------------------------------------------------------------------------------

Пән: Информатика, Программалау, Мәліметтер қоры
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 30 бет
Таңдаулыға:

Паскаль тілінде циклдік операторлармен жұмыс

Мазмұны

КІРІСПЕ
I.ПАСКАЛЬ ТІЛІНІҢ ОПЕРАТОРЛАРЫ
1.1Процедура операторы
1.2. Енгізу және экранға шығару операторы
1.3. Құрамды оператор
1.4. Шартты оператор
1.4. Таңдау операторы
II. ПАСКАЛЬ ТІЛІНДЕГІ ЦИКЛДІК ОПЕРАТОРЛАР
2.1. Алғышартты қайталау операторы
2.2. Соңғышартты қайталау операторы
2.3. Параметрлерді қайталау операторы
2.4. Қайталану командалары
Пайдаланған әдебиеттер

КІРІСПЕ

Паскаль программалау тілінің алғашқы баламасы Швейцария
ғалымы Никлаус Виртпен 1968 жылы құрастырылды. Алғашында, программалау тілі
тек оқып-үйренуге арналды, себебі ол біршама детерминантты болған, яғни
құрамындағы барлық элементтері белгілі бір ережеге бағынған еді. Негізгі
ерекшеліктері: программалауды бастауға болатын негізгі түсініктердің басқа
тілдерге қарағанда онша көп еместігі, қарапайым синтаксис, берілген мәтінді
компьютерлік кодке айналдыратын, жылдам жұмыс жасайтын компилятор.
1992 жылы Borland International фирмасы Паскаль программалау тілінің
негізінде құрылған екі құрама программа шығарады: Borland Pascal 7.0 және
Turbo Pascal 7.0. Олардың алғашқысы үш түрлі режимде жұмыс істей алады – MS
DOS-тің қарапайым мен қорғанған жүйесінде және Windows операциялық
жүйесінде. Оның жұмысы үшін қатты дискіде 30 Мбайт бос орын және жедел
жадтың 2 Мбайт бөлігі қажет. Ал, Турбо Паскаль 7.0 MS DOS-тың қарапайым
режимінде және Windows операциялық жүйесінде жұмыс істей алады, ол
компьютер құрылғыларының сипаттамаларына Borland Pascal 7.0 программалау
тіліне қарағанда өте төмен талаптар қояды. Біз берілген курстық жұмыста
Турбо Паскальді сипаттай отырып оның негізгі типтерін қарастырамыз.
Turbo Pascal 7.0. программалау тілі жоғары деңгейлі программалау
алгоритмінен, құрамына еңгізілген өңдегіш және программаларды қосу және
жөндеуге арналған ортадан тұрады. Сонымен қатар, программа құрамында мол
көмек ақпараты бар (ағылшын тілінде). Барлағымызға белгілі, программалау
тілдері екі түрге бөлінеді: интерпретаторлар және компиляторлар. Турбо
Паскаль компиляторлік тілдер құрамына іреді.
Программалау тілі стандартқа қарағанда кеңейтілген мүмкіндіктерімен,
операциондық жүйенің мүмкіндіктерін қолдана алатын, оверссызықты
құрылымдарды құрастыратын, еңгізу-шығарулы ұйымдастыратын графикалық
суретті құратын жақсы дамыған модульдердің қорымен және т.б. белгілі.
Программалау ортасы программлардың мәтіндерін құруға, оларды
компияциялауға, яғни құрастыруға, қателерін тауып, оларды жедел түрде
дұрыстауға, стандарт модульдерді қоса отырып, программаны бөлек
бөлшектерден құрастыруға, кейінгіге қалдырылған программамен жұмыс атқаруға
мүмкіндік береді.
Жоғарғы деңгейлі программалау тілдерінің бірі − Паскаль. Оның алғашқы
вариантын 70-жылдары Швейцария ғалымы Н. Вирт жарыққа шығарған болатын.
Қазіргі кезде Паскаль тілінің кеңейтілген ондаған диалектісі бар, оның
ішінде IBM PC-ге үйлесімді дербес компьютерлер жұмыс істей алатын Турбо
Паскаль диалектісінің варианттары да жеткілікті.
Бейсик тілі сияқты, Паскаль оқып-үйренуге жеңіл, түрлі салалық
информациямен жұмыс істеуде нәтижелі болғандықтан, дүние жүзінде көп
тараған тілдердің бірі. Оның ыңғайлылығы:
тіл алгоритм құрылымын сақтап құрылған. Мұнда программаны бірте-бірте
дамыту арқылы жинақты түрде құруға болады. Ол программалау тәсілін үйрену
үшін де қажет;
тілге дамытылған берілгендер типтері енгізілген. Олар өңделетін берілгендер
элементтерін толық сәйкестендіріп сипаттауға және жаңа берілгендер типтерін
енгізуге мүмкіндік береді;
мұнда кішігірім жеңіл программалармен бірге күрделі құрылымды
программаларды құру да мүмкін;
тіл синтаксисі қиын емес; нұсқаулардың (операторлардың) саны мүмкіндігінше
азайтылған, т.б.
Паскаль тілінде құрылған программаны мәшинелік кіріспе тілге аудару үшін
компилятор пайдаланылады.
Паскаль тілі бұрын құрылған (Фортран, Алгол және т.б.) программалау
тілдерінен маңызды ерекшелігі ол құрылымдық программалау идеясын өмірге
біртіндеп енгізу. Паскаль тілінің тағы бір ерекшелігі ол деректер
құрылымының концепциясының алгоритм түсінігімен қатар программалаудың
негізінде жатқан фундаменталды түсініктер қатарына кіруі.
Төменде Паскальда ерекше орын алатын файлдар туралы толық мағлұмат
келтірілген.

I.Паскаль тілінің операторлары

Программаның операторлар бөлімі, әрқайсысы жеке-жеке амал-әрекет
етеін операторлар тізбегінен тұрады. Әрбір оператордың жазылуы нүктелі
үтірмен аяқталуы шарт.

1.1. Процедура операторы
Паскаль тілінде кез-келген процедура,шартты түрде, оператор деп
есептелінеді.Күні бұрын сипатталынған арнайы процедуралар стандартты
модулдар мен арнайы кітапханаларда жинақталады.Процедураларды қолдан
прогаммалауғада болады.Процедура операторы орындалуы үшін,оның аты
жазылып,болса,жай жақшалардың ішіне параметрлері көрсетілуі тиіс.
Процедура операторларының мысалдары:
Read(a); (пернетақтадан айнымалыға мән енгізу)
Readln; (Enter түймесін басқанша күту)
Writeln; (экранға бос жол шығару)
GotoXY(x,y); (курсорды позицияға қою)
ClrScr; (экранды тазалау)
Init5Scr(x,y,a,b,cr);

2. Енгізу экранға шығару операторы
Паскаль программалау тілінде пернетақтамен экран стандартты енгізу
және шығару құрылғыларының ішінен (принтер,диск,порт және т.б) ерекше
орын алады. Ақпаратты енгізу және шығару үшін файлдар
пайдаланылады.Паскаль программасы орындалғанда,арнайы аттары бар,Input
және Output файлдары автоматты түрде ашылады.Input файлы
пернетақтадан оның символдарын енгізуді,ал Output файлы символдармен
графикалық элементтерді экранға шығаруды қамтамасыз етеді.Read және
Readln процедуралары пернетеақтадан енгшізуді,ал Write және Writeln
экранға шығарда іске қосады.
Read(Айнымалылар тізімі);
Readln(Айнымалылар тізімі);
Write(Өрнектер тізімі);
Writeln(Өрнектер тізімі);
Read процедурасы тізімде көрсетілген барлық айнымалыларға,олардың
типтеріне сәйкес мән енгізуді және болған соң Enter түймесін басуды
талап етеді.Read процедурасы орындалып болғанда курсор өзінің соңғы
позициясында қалып қояды,ал Readln орындалғанда- келесі жолдың бірінші
позициясына орын ауыстырады.Write процедурасы тізімде көрсетілген
барлық өрнектердің мәндерін есептеп, берілген ретпен экранға
тізбелеп шығарады.Write процедурасы орындалып болғанда курсор озінінің
соңғы позициясында қалып қояды,ал Writeln орындалғанда- келесі
жолдың бірінші позициясына орын ауыстырады. Өрнек мәндерін экранға
пішімдеп шығаруғада болады.Нақты мәндерді пішімдеуӨрнек:m:m түрінде(
жалпы позиция саны,n-,-бөлшегінің позиция саны),ал бүтін мәндер
үшінӨрнек:m (m-позиция саны) түрінде жазылады.

1.3.Құрамды оператор
Тіл конструкциясының ережесі бонынша, кейде бір опраторды ғана
қолдануға рұхсат етіледі.Мұндай жағдай,көбінесе, қайталаумен шартты
операторды программалағанда жиі кездеседі. Бұл тығырықтран құрамды
опнраторды пайдаланып қана шығуға болады. Құрамды оператор,қажетіне
қарай,бірнеше операторды біріктіріп,бір оператор жасақтайды.
Begin
1оператор;
2оператор;
...
n оператор;
End;

Құрамды оператордың мысалы:
Begin
p:=(a+b+c)2;
s:=sqrt(p*(p-а)*(р-b)*(р-с)); {sqrt-квадрат түбір табу функциясы}
writeln (‘s=’,s);
end;
1.4. Шартты оператор
1 нұсқа; if логикалық өрнек thenоператор;
Логикалық өрнектің (шарттың) тек қана екі мәні болады-
True(ақиқат) немесе False (жалған).Бұл нұсқада өрнектің мәні True болса,
онда then қызметші сөзінен кейінгі( жай немесе құрамды оператор)
орындалады.Қарсы жағдайда келесі операторға беріледі.

2 нұсқа.
If логикалық өрнек then 1 оператор else 2оператор;
Бұл нұсқада, логикалық өрнектің мәні Тrue болса, онда then қызметші
сөзінен кейінгі, әйтпесе,else қызметші сөзінен кейінгі оператор(жай
немесе құрамды орындалады). Шартты оператордың құрамына шартты
операторлар енгізілген жағдайда, сенімді болу үшін,begin...end
операторлық жақшаларымен пайдалаған жөн.
Шартты оператордың мысалдары:
If x2 then writeln (‘Функцияның мәні жоқ’)
Else begin
y:sqrt(2-х);
writeln (‘y=’,y);
end.
If x0 then
Begin
If x5 then y:sqr(х) else y:=-x;
End.
If x0 then
Begin
If x5 then y: sqr(х); {sqr-квадрат дәрежеге шығару}
End
Else y:=-x;
Соңғы екі оператордың қызметтері бірдей емес,ал алғашқысын
If x0 then if x5 then y:sqr(ч) else y:=-x; түрінде жазуға да
болады.

1.4. Таңдау операторы
Бірнеше нұсқадан тұратын қызметтерде таңдау операторын
пайдалану өте ыңғайлы болып келеді.Оның түрі мынадай:
Case өрнек of
1тізім:1оператор;
2тізім:2оператор;
...
n тізім:n оператор;
Else оператор;
End;
Мұнда, және of қызметші сөздерінің аралығына жазылған өрнек-селектор
деп аталады.Оның мені скляр типке жатуы тиіс.Нақты сандар типі
скаляр типке жатпайтындықтан,селектордың мәні нақты сан бола
алмайды.Оператордағы тізімдер селектордың қайталанбайтын мәндерінің
тізбегі болуы шарт.Таңдау операторы орындалғанда,әуелі селектор мәні
есептелінеді.Соно соң, оның мәнінің қай тізімге тиісті екендігі
анықталады да, сол тармақтың операторы орындалады.Егер селектор мәні
бардық тізімнен табылмаса,онда else тармағындағы оператор орындалады.
Ескерту:Қажетсіз болса, программадв else тармағын пайдаланбауға да
болады.
Таңдау операторының мысалы:
Case month of
1,3,5,7,8,10,12: d:=31;
2: d:=28;
4,6,9,11: d:=30;
Else wtiteln (‘қате’);
End;
Программалауда қайталау операторларының рөлі ерекше.Олар,белгілі бір
қызметті,көп рет қайталап орнату үшін қоданылады.
II.Паскаль тіліндегі цикльдік оператор

2.1.Алғышарттарды қайталау операторы

While логикалық өрнек do оператор

Алғышартты қайталау операторы орындалғанда әуелі логикалық
өрнектің мәні анықталады(шарт тексеріледі). Егер шарт True болса,
онда оператор ( цикл денесі) орындалады да, шарт қайтадан тексеріледі
және т.с.с.Бббұл процесс False болғанда ғана тоқтайды және қайталау
операторының қызметі де аяқталады.
Ескерту: алғышарттфы қацталау опетарында, оның шартына байланысты,цикл
денесі бір ретте орындала беруі де мүмкін. Сондықтан циклді
программалағанда, оның шартын мұқият тексеріп алу қажет.
Мысалдар:
1}while xx+1 do y:=sqr(x)
2)while x+1 do y:=y+x;
3)while ia do
Begin
I:=i+1;
x:=x0+2*I;
end;
Бұл мысалдарда, бірінші цикл бірде- бір рет орындалмайды,ал екіншісі-
шексіз орындала береді.

2.2.Соңғышартты қайталау операторы
Repeat оператор until логикалық өрнек ;
Соңғышаотты қайталау операторы орындалғанда,әуелі оператор(цикл
денесі) орындалады,содан соң логикалық өрнектің мәні анықталады(шарт
тексеріледі).Егер шарт True болса,онда оператордың қызметі аяқталады
да,False болса, оператор (цикл денесі) қайтадан орындалады және
т.с.с.Мұнда, цикл денесінің кем дегенде бір рет орындалатынын есте
сақтаған жөн.
Ескрту: Соңғышартты қайталау операторында цикл денесі құрамды
рператор болған жағдайда,begi...end операторлық жақшаларын жазбауғада
болады.
Мысалы.
Repeat
X:=x+1
Y:=Y+sqr(х);
Until y 10000;

2.3.Параметрлі қайталау операторы

1 нұсқа: for i:m1 to m2 do оператор;
Мұнда, i-циклдың басқарушысы айнымалысы (параметрі) деп аталады. Ол
сакаляр типті болуы шарт. Цикл орындалғанда, әуелі m1, сонан соң m2
өрнегінің мәндері есептелінеді. Әрі қарай, параметр m1-ден m2-ге
дейінгі мәндерді өсу ретімен, бір-бірлеп қабылдайды да, цикл денесі
орыедала береді. Егер m1 мәні m2-ден артық болса, онда цикл
орындалмайды,ал тең болса бір рет қана орындалады.
2 нұсқа: for i:=m1 downto m2 do оператор ;
Мұнда, параметр m1-ден m2-ге дейінгі мәндерді кему ретімен,бір-бірлеп
қабылдайды да, цикл денесі орындала береді.10:38 Егер m1 мәні m2-ден
кем болса, онда цикл орындалмайды,ал тең болса, бір рет қана
орындалады.
Параметрлі циклдан,оны аяқтамай шығып кетудің бірден бір тәсілі-
System модулінің Break процедурасын пайдалану.Ол үшін цикл денесін
арнайы шарттоы енгізу қажет.Осы модульдің Continue процедурасы, цикл
денесінің аяғына жетпей, келесі қайталауды бастату үшін
пайдаланылады. Оларды басқа циклдарда да пайдалаеуға әбден болады.

2.4.Қайталану командалары.
Программаның белгілі бір бөлігінің орындалуын бірнеше рет
қайталау үшін қолданылатын командаларды қайталану командалары деп
атайды. Көптеген есептеулерде айнымалылардың әртүрлі мәндері үшін
кейбір операторлар бірнеше рет қайталанып орындауды қажет етеді. Бұл
операторларды, қайталап орындалуы үшін, программаға қайта – қайта жаза
берсек, онда программа құру үшін көп уақыт кетеді, әрі программалық текст
өте ұзақ және оқуға ынғайсыз болып жазылады. Сондықтан программалық текстер
қысқа әрі оқуға жеңіл болу үшін қайталану процесін циклдық операторлар
қолданып ұйымдастырады. Циклдік процесс ұйымдастыру үшін келесі операторлар
қолданылады:
1.FOR – параметрлі циклдік оператор;
2.WHILE – алдын – ала циклдің орындал шартын тексеретін оператор;
3.REPEAT – соңында циклдің тоқтау шартын тексеретін оператор.

Циклдік операторлар структуралық операторлар тобына жатады, өйткені
құрамына бірнеше операторлар кіреді. Программада алдымен циклдің тақырыбы
жазылады, онан кейін қайталанатын операторлар бөлімі – цикл денесі
жазылады. Цикл денесі бір немесе бірнеше операторлардан тұруы мүмкін.
Барлық циклдық операторлардың келесі ерекшелігі бар:
а) Қайталанатын операторлар ( циклдің денесі ) бір – ақ рет жазылады;
ә) Циклге тек қана басынан ( тақырыбы ) ғана кіруге болады;
б) Циклің айнымалылары алдын – ала циклге дейін анықталуы тиіс;
в) Цикл денесінде көшу операторын ( Goto ) қолданып программаның басқа
бөліктеріне шығуға болады.
д) Цикл ұйымдастырғанда, міндетті түрде циклден шығу шарты орындалатынын
қарастыру керек, әйтпесе программа орындалуы циклге келгенде тоқтап тұрып
қалады ( программа мәңгі циклденіп қалады ).
Цикл денесінің әр қайталауында цикл айнымалыларының мәндері де өзгеріп,
жаңа мән қабылдап отырады. Қайталану саны циклдің тақырыбында және цикл
денесінде берілетін айнымалылардың мәндеріне байланысты болады.

FOR циклдік операторы ( Үшін циклі ).

Параметрлі циклдік операторлар цикл денесінің қайталануы арқылы алдын
– ала белгілі болғанда қолданылады.Жалпы жазылу түрі төмендегідей болады:
FOR K: = M TO N DO
ЦИКЛ ДЕНЕСІ;
МҰНДАҒЫ: К – циклдік айнымалы ( есептеуіш ), әр цикл орындалғанда К – ға 1
қосылып тұрады.
М – К айнымалысының алғашқы мәні.
N – К айнымалының соңғы мәні.
Цикл денесі жай немесе құрама оператордан тұруы мүмкін, егер цикл денесі
құрама оператордан тұрса,онда ол операторлық жақшаға алынып жазылады.
Циклдің параметрі ( К ) тек қана айнымалы болуы тиіс, ал М және N өрнек
болуы да мүмкін ( нақты Real – типтен басқа ). Көбінесе цикл параметріне
бүтін типті айнымалы қолданылады, оның мәні циклдің әр орындалуынан соң 1 –
ге артып отырады ( қадам 1 – ге тең ).
FOR циклінің блок – схемасы:

Цикл денесінің орындалуы FOR операторындағы К параметрінің мәні соңғы
М параметрінің мәніне жеткенге дейін қайталанады. Егер К мәні М мәнінен
асып кетсе, онда қайталану процесі тоқтап, басқару циклі денесінен кейін
тұрған операторға беріледі. Сондай – ақ FOR және DOWNTO операторларының
көмегімен кері циклдер ұйымдастыруға болады, кері циклдің жалпы жазылу түрі
төмендегідей:
FOR := N DOWNTO M
Цикл денесі;
Мұндағы: К – циклдік айнымалы ( есептеуіш ), әр цикл орындалғанда – 1 – ге
азайып тұрады.
М – к айнымалысының алғашқы мәні. Т – К айнымалысының соңғы мәні.
Енді FOR операторымен циклдер құру мысалдарын қарастырайық:
Алты бұрыштың қабырғалары берілген. Үшбұрыштардың ауданын программаның бір
орындалуында шығару керек.
а)Егер есепті шығару үшін сызықты программа құратын болсақ, онда
программада үшбұрыштың қабырғаларын ендіру және оның жарты периметрі мен
ауданын есептеу формулаларын төмендегідей етіп алты рет жазу керек:
PROGRAM AUDAN;
VAR A, B, C: Byte; P, S:REAL;
BEGIN Write ( 1,’үшбұрыштың қабырғаларын енгіз:’ );Readln ( A, B, C );
P:= ( A+ B + C )2; S := SQRT ( P*(P – A)*(P – B)*(P – C) );
Writeln ( ‘ аудан S ’ , 1 , ’ = ’ , S : 5 : 2 );
Write ( 2 , ’ үшбұрыштың қабырғаларын енгіз: ’); Readln ( A, B, C );
P:= ( A+ B + C )2; S := SQRT ( P*(P – A)*(P – B)*(P – C) );
Writeln ( ‘ аудан S ’ , 2 , ’ = ’ , S : 5 : 2 );
Write ( 3 , ’ үшбұрыштың қабырғаларын енгіз: ’); Readln ( A, B, C );
P:= ( A+ B + C )2; S := SQRT ( P*(P – A)*(P – B)*(P – C) );
Writeln ( ‘ аудан S ’ , 23, ’ = ’ , ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.