Физика сабағында электр және магнетизм курстарын оқыту

Пән: Физика
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 37 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ . . . 4

І. ФИЗИКА САБАҒЫНДА «ЭЛЕКТР ЖӘНЕ МАГНЕТИЗМ» КУРСЫН ОҚЫТУДЫҢ ӘДІСТЕМЕЛІК НЕГІЗДЕРІ

1. 1 Электр және магнетизм ұғымдарына қысқаша сипаттама . . . 7

1. 2 Мектеп физика курсы электродинамика бөлімінің теориялық негіздері . . . 8

1. 3 Мектеп физика курсында электр және магнетизмді оқыту әдістемесі . . . 15

ІІ. ЭЛЕКТР ЖӘНЕ МАГНЕТИЗМДІ ОҚЫТУДАҒЫ ФИЗИКАЛЫҚ ЕСЕПТЕРДІҢ МАҢЫЗЫ

2. 1 Электр тізбектеріндегі резонанс . . . 21

2. 2 Активті және реактивті кедергілерді параллель қосқанда байқалатын токтардың резонансы . . . 23

2. 3 Электр өткізгіштік . . . 30

2. 4 Магнетизм теориясы . . . 35

ҚОРЫТЫНДЫ . . . 38

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕРТІЗІМІ . . . 40

КІРІСПЕ

Тақырыптың өзектілігі. Дүние жүзілік деңгейге жеткізу мақсатымен егеменді еліміз соңғы кезде осы саланы қайта құру жағдайын бастан өткізіп отыр. Әсіресе, жастарға орта білім берудің мазмұны мен түрлері жүйелі түрде өзгере отырып (лицей, гимназия, колледж т. б. ), жоғары сыныптарда бағытты және тереңдете оқыту мәселелері де қолға алынуда. Орта мектепте математикалық бағытта терең білім беру мәселесін күшейтуге байланысты, физика курсының да мазмұнын тереңдете отырып, оқушыларға физикалық білімді саналы меңгертуді қамтамасыз ету мақсаттары жүзеге аспақ. Болашақ қоғам мүшелерінің жаратылыстану ғылымдарының негізін толық меңгеріп шығуы қазіргі заман талабынан туындайтынын ескерсек, оның іргетасы орта мектеп физика курсын игеруден бастап қаланатыны белгілі.

Қазіргі таңда білім мазмұнын жаңарту, тереңдету және оны саналы меңгертудің әдіс-тәсілдерін жетілдіру педагогикалық зерттеулер көзіне айналуда. Олай болса, орта білім берудің негізгі бағытының бірі- оқушыларға физика курсын тереңдетіп, жетілдіре отырып меңгерту болмақ. Әсіресе, физика курсының «Электр және магнетизм» бөлімін мазмұн жағынан және әдістемелік тұрғыдан тереңдете жетілдірудің маңызы зор.

Қазақстан мемлекеті алдағы уақытта ғылыми-техникалық прогресті өркендету арқылы нарықтық бәсекеге қабілетті мемлекеттер қатарына қосылу үшін іргелі ғылыми пәндерді оқыту ісін жетілдіруді білім беру ісінің басты міндеті деп есептейді. Соған байланысты, осы жұмысты орындау барысында физиканы оқытуда оның теориялық тұстары мен оқыту әдісін жетілдіруге, соның ішінде «Электр және магнетизм» бөлімін оқытуға арналған Ефименко В. Ф., Кротов В. М., Сүлеймен С. Д., Снежко М. Я., Перышкин А. В., Пикени А. А. секілді белгілі әдіскерлердің еңбектерінің негізгі бағыттары мен қағидаларына сүйенуді жөн көрдік. Ал Қазақстан және Орталық Азия көлеміндегі Әбілқасымова А. Е., Бабаев Д. Б., Ерматов С. Е., Жаңабергенов Қ. Ж., Кенжебаев Т. К., Косов В. Н., Мамбетакунов У. Э., Чечин Л. М. сияқты танымал әдіскерлердің зерттеулері математика мен физиканы оқытудың сан-салалы мәселелерін шешуге бағытталған. Бұл жұмыстардың қай-қайсысы да орта мектептегі физика курсын оқытуда оқушылардың танымдық қабілеті мен белсенділігін арттыру жолдарын зерттеудің басты міндеті етіп қоя білген. Бірақ, олардың ешқайсысы электродинамика бөлімін тереңдете оқытуды және осы мәселенің әдістемелік негізін қалауды алдына мақсат етіп қоймаған.

Қазіргі кезеңде физика ғылымының негізінде өрбіген жаңа техникалық бағыттардың (электроника, автоматика, томография, робот техникасы, есептеу машиналары, . . . ) барлығы дерлік электрлік құбылыстарды кеңінен қолдану арқылы ғана бүгінгі деңгейге көтеріле алды. Сондықтан да бұл үрдіс болашақта жоғарғы қарқынмен дами түспек. Осындай күрделі де қиын саланы теориялық тұрғыдан тереңдете отырып, саналы түрде меңгерту және алған білімдерін практикада қолдануға жаттықтыру мектеп қабырғасынан бастап қолға алынуға тиіс. Бұл мәселенің бір саласы- орта мектептегі физика курсының «Электр және магнетизм» бөлімін тереңдете оқыту арқылы жүзеге асырылады. Бірақ, қазіргі таңда мектеп қабырғасында физика курсының «Электр және магнетизм» бөлімін тереңдете оқытуға байланысты бірнеше қайшылықтар туындап отыр:

-пән бағдарламасында қойылып отырған тереңдете оқытуға байланысты туындайтын талаптардың іс жүзінде орындалмауы;

- физиканың «Электр және магнетизм» бөлімін теориялық тұрғыдан тереңдете оқытуға арналған материалдар мазмұнының іріктелмеуі;

- «Электр және магнетизм» бөлімін тереңдете оқытуға мүмкіндік беретін, арнайы дайындалған зертханалық оқу-құралдарының болмауы;

- «Электр және магнетизм» бөлімін тереңдете оқытуға байланысты ғылыми тұрғыда негізделген әдістемелік нұсқаулардың дайындалмауы;

- мектептердегі білім берудің мазмұны мен оқыту әдістемелерінің дәстүрлі қалыптасқан жағдайдан аса алмай отырғандығы.

Диплом жұмысының мақсаты:

- мектеп физика курсының «Электр және магнетизм» бөлімінің мазмұнын жан-жақты талдай отырып, оның теориялық тұстарын тереңдету;

- «Электр және магнетизм» бөлімін оқытудың тиімді әдістерін ұсыну;

- «Электр және магнетизм» бөлімін саналы меңгеруді қамтамасыз ететін зертханалық оқу-құралдарын анықтау.

Тақырыптың ғылыми болжамы: егер білім беру саласы бұрыннан қалыптасып келген дәстүрлі мұғалім-оқу құралы-оқушы парадигмасынан оқушы- информациалық орта- мұғалім парадигмасына ауысатын болса, яғни алдыңғы орынға оқушының білімді саналы игеру әрекеті қойылса, «Электр және магнетизм» бөлімі теориялық тұрғыдан тереңдетіліп, оны оқытудың белсенді әдістерін саралап, тиімді оқу құралдарымен қамтамасыз етілсе, онда оқушылардың физикалық білімінің деңгейі көтеріліп, олардың шығармашылық әрекеттерін қалыптастыруға болады.

Зерттеу нысаны: орта мектептерде физика курсын оқыту үрдісі.

Зерттеу пәні: орта мектеп физика курсының «Электр және магнетизм» бөліміне теориялық тұрғыдан дифференциалдық түрде талдау жасай отырып, тереңдете оқыту үрдісі.

Зерттеудің әдіснамалық негізі физиканың негізгі заңдылықтары мен қағидаларының орындалуына, олардың арасындағы табиғи байланыстарды, әрбір заңның физикалық мәнін және қолдану аясын терең, жан-жақты ұғып түсіну мен меңгерудің танымдық теориясына, оқушының білімге бейімделуін және оны игеруінің психофизиологиялық теориясына, педагогикалық теория мен практиканың ажырамас бірлігіне, ғылым мен техниканың даму бағытын айқындаудың философиялық қағидаларына сүйеніп құрылады.

Зерттеудің мақсаты, пәні және ғылыми болжамының негізінде диплом жұмысының басты міндеттері айқындалады:

негізгі орта мектептің физика курсының «Электр және магнетизм» бөлімін тереңдете оқытудың теориялық негізін беру;

физика курсының «Электр және магнетизм» бөлімінің мазмұнын жетілдіруге бағытталған материалдарды іріктеу, топтау;

«Электр және магнетизм» бөлімін оқытуда оқушылардың танымдық әрекетіне негізделген тиімді әдістерді саралау.

Тақырыптың ғылыми жаңалығы:

физика курсының «Электр және магнетизм» бөлімін тереңдете оқытудың теориялық мәселелерінің ғылыми тұрғыдан талдануы.

Диплом жұмысы кірсіпеден, екі бөлімнен, қорытындыдан және пайдаланылған әдебиеттер тізімінен тұрады.

І. ФИЗИКА САБАҒЫНДА «ЭЛЕКТР ЖӘНЕ МАГНЕТИЗМ» КУРСЫН ОҚЫТУДЫҢ ӘДІСТЕМЕЛІК НЕГІЗДЕРІ

1. 1 Электр және магнетизм ұғымдарына қысқаша сипаттама.

Электромагниттік өріс жайлы ілімнің негізін М. Фарадей қалады. Ол 1831 жылы электромагниттік индукцияны ашты. 19 ғасырдың 60 жылдары Дж. Максвелл Фарадейдің әлектромагниттік өріс жайлы көзқарасын онан әрі дамытып, оны матем. тұрғыдан жетілдірді. 19 ғасырдың екінші жартысында физиканың техниканы дамытудағы ролі ерекше артты. Электр жайлы ілім байланыс жұмыстарымен (телефон, телеграф) ғана шектеліп қоймай, энергетикалық мақсатта да қолданыла бастады. Электромагниттік толқындар сымсыз байланыс жүйесін (А. С. Попов) дамытуға мүмкіндік беріп, радиобайланыс кең өріс ала бастады. Техникалық термодинамика іштен жанатын двигателъдердің дамуына ықпал жасады. Төмен температуралар техникасы пайда болды. Сөйтіп физиканың жаратылыстану ғылымдарына ықпалы арта бастады.

19 ғасырдың соңында кейбір физиктер физиканың дамуы аяқталды деп санады. Классикалық Ф-ны кез келген құбылысқа (галактикалардан бастап атом дүниесіне дейін) пайдаланбақ болу - елеулі қайшылықтарға, тіпті күрделі қателерге әкеліп соқты. Классикалық физикаға, оның негізгі қағидаларына ғылми тұрғыдан қарап, өзгеріс енгізу ол кездегі ғалымдарға үлкен қиындыққа түсті. Дәл осы тұста молекула мен атомның реалдығы жөніндегі қорытындыға күмәнданған ғалымдар да болды. Тіпті В. Рентген өзі сабақ беретін факультетте «электрон» деген сөзді айтуға тыйым салған.

Магнетизм - 1) электр токтарының, токтар мен магниттік моменті бар денелердің (магниттердің) және магниттердің араларындағы өзара әсерлесудің ерекше түрі; 2) физиканың осы өзара әсерлесуді және осындай қасиеттер білінетін заттарды (магнетиктерді) зерттейтін бөлімі. Жалпы түрде магнетизмді қозғалыстағы электрлік зарядталған бөлшектердің арасындағы материалдық өзара әсерлесудің ерекше формасы түрінде анықтауға болады. Кеңістікпен бөлінген денелердің арасында магниттік өзара әсерлесуді қамтамасыз ететін, оны бір денеден екіншісіне жеткізетін - магнит өрісі. Ол электр өрісімен қатар, материя қозғалысының электрмагниттік формасы білінуінің бірі болып табылады. Электр өрісінің көздері электр зарядтары болып табылса, ал магнит өрісі үшін ондай көздер табиғатта әзірше анықталмаған. Магнит өрісінің көзі - қозғалыстағы электрлік заряд, яғни электр тогы. Сыртқы магнит өрісінің заттарға тигізетін негізгі екі түрлі эффектісі (әсері) белгілі: 1) Фарадейдің электрмагниттік индукция заңы бойынша, сыртқы магнит өрісі затта әрқашанда индукциялық ток тудырады және бұл токтың магнит өрісінің бағыты бастапқы магнит өрісіне қарсы бағытталады (Ленц ережесі) . Сондықтан, заттың сыртқы өріс тудырған магниттік моменті сыртқы өріске қарама-қарсы бағытталады; 2) егер атомның магниттік моменті 0-ден өзгеше болса (спиндік, орбиталдық немесе спин-орбиталдық), онда сыртқы өріс оны өз бағыты бойынша бағдарлауға ұмтылады. Нәтижесінде, магнит өрісіне параллель магниттік момент пайда болады, ол парамагниттік деп аталады. Атомдық магниттік моменттері бір-біріне параллель бағдарланған заттар ферромагнетиктер (ферромагниттер), ал осыған сәйкес іргелес атомдық моменттері антипараллель орналасқан заттар - антиферромагнетиктер (антиферромагниттер) деп аталады. Заттардың магниттік қасиеттерін қарастырғанда “магнетик” деп аталатын жалпылама термин пайдаланылады. Заттардың магниттік қасиеттері оларды құрайтын бөлшектердің магнетизмімен анықталады. Магнит өрісі - қозғалыстағы электр зарядтары мен магниттік моменті бар денелерге (олардың қозғалыстағы күйіне тәуелсіз) әсер ететін күштік өріс. Магнит өрісі магниттік индукция векторымен (В) сипатталады. В-ның мәні магниттік моменті бар қозғалыстағы электр зарядына және денелерге өрістің берілген нүктесінде әсер етуші күшті анықтайды. “Магнит өрісі” терминін 1845 ж. ағылшын физигі Майкл Фарадей енгізген. Макроскопиялық магнит өрісінің көздері - магниттелген денелер, тогы бар өткізгіштер және қозғалыстағы зарядталған денелер. Айнымалы магнит өрісі - электр өрісінің, ал электр өрісі магнит өрісінің уақыт бойынша өзгерісі нәтижесінде пайда болады. Электр және магнит өрістері, олардың бір-бірімен өзара әсерлері Максвелл теңдеуімен толық сипатталады. Магнит өрісінің кернеулігі (Н) мен магнит индукциясы (В) - өрістің күштік сипаттамасы. Кернеулік векторы өріс пайда болған орта қасиетіне тәуелсіз шама болса, индукция векторы қарастырылатын денедегі қорытқы өрісті сипаттайды. Сондай-ақ, индукция векторы магнит өрісінде қозғалған зарядқа әсер ететін күшті, магниттік моменті бар денеге магнит өрісінің тигізетін әсерін, өріс тарапынан байқалатын басқа да әсерлерді анықтайды. Табиғатта магнит өрісінің сан алуан түрі кездеседі. Техникада магниттік дефектоскопия мен бақылаудың магниттік әдістері кең қолданылыс тапты. Магниттік материалдар генератор, трансформатор, реле, сондай-ақ магниттік күшейткіштердің, магниттік жады (есте сақтау) элементтерінің магниттік сымдарын (өткізгіштерін), компас тілдерін, т. б. магниттік жазу таспаларын жасауда қолданылады.

1. 2 Мектеп физика курсы электродинамика бөлімінің теориялық негіздері

Мектеп қабырғасында физика курсын үздіксіз, жүйелі түрде оқып-үйрену негізінде оқушының логикалық ойлау, ой қорыту қабілетінің қалыптасып, шығармашылық іс-әрекетінің жан-жақты жетілуіне жағдай туады. Физика курсы білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандартына сәйкес құрыла отырып, оқушының келешекте игеретін кәсіби дайындығының бастапқы сатысын құрайды. Орта мектепте оқылатын физика пәнінің осындай мүмкіндіктерін ескере отырып, оны тиімді оқытудың негізгі мақсаттары айқындалды:

- іргелі физикалық теориялардың бір тұтас жүйесі түрінде көрініс беретін әлемнің шынайы физикалық бейнесі арқылы оқушының ғылыми дүниетанымын қалыптастыру; жеке және әлеуметтік мәселелерді шешуге мүмкіндік туғызатын базалық білім жүйесін қабылдау тәсілдерін үйрету; Осыған орай төмендегідей міндеттерді де шешу көзделеді: оқушыларды үздіксіз білім алуға дайындау; оқушының табиғатты біртұтас танып білу көзқарасын қалыптастыру; оқушының шығармашылық және ойлау қабілетін дамыту; оларды жедел қарқынмен дамып отырған қоғамда өмір сүруге бейімдеу мәселелері жүзеге асырылуы тиіс.

Физикалық білім беру мемлекеттік жалпыға міндетті білім стандарты бойынша жүргізіледі. Қазақстанның мемлекеттік білім стандарты Ресей мемлекеттік білім стандартымен үндес құрылған. Екі мемлекетте де физика 7-11сыныптар аралығында оқылады. Қазақстан мектептеріндегі негізі білім сатысы 7-9 сыныптарда физика пәнінен білім берудің негізгі бағдарламасы бойынша механика, молекулалық физика және термодинамика, электродинамика, атомдық физика секілді бөлімдер қамтылады (1-сурет) .

Физика пәні әрбір сыныпта аптасына 6 сағаттан беріле отырып, екі оқу жылында 204 сағатты қамтиды. Мектептің жоғарғы сатысына (10-11-сыныптарда) физика пәнінің механика, молекулалық физика, электродинамика, кванттық физика бөлімдері енгізілген. Пәнді оқытуға арналған сағат мөлшері сыныптардың бағыттарына сәйкес өзгереді. Мәселен, мектептің жаратылыстану математика бағытындағы 10-сыныпта механика бөліміне 22 сағат, молекулалық физикаға-28 сағат, электродинамикаға-42сағат (соның ішінде электростатика және тұрақты электр тоғы 10*2=20сағат, магнит өрісі-8сағат, элетромагнитік индукция-6 сағат, әртүрлі ортадағы электр тоғы-10сағат барлығы 44сағат) жоспарланған. Осы бағыттың 11-сыныбында электродинамика бөлімі электромагниттік тербелістер тақырыбы бойынша 8сағат, айнымалы электр тоғы-7сағат, элетромагниттік толқындар және радиотехниканың физикалық негіздері-8сағат, небәрі 23сағат көлемінде өту көзделген, 10-сыныпта физикалық практикум жоспарланбаған, ол 11-сыныпта өткізуге арналған 6 тақырыптың екеуі ток көзінің электр қозғаушы күшін екі тәсілмен анықтауға арналған. Қоғамдық-гуманитарлық бағыттың 10-сыныбына арналған физика курсында электродинамика бөлімі ескерілмеген, ал 11-сыныбында электродинамика бөлімін 15 сағат көлемінде өткізу жоспарланған және бірде-бір физикалық практикум ескерілмеген.

Қоғамдық гуманитарлық бағыттарда аптасына 2 сағаттан, барлығы 68 сағатты құраса, жаратылыстану-математикалық бағыттарда аптасына 6 сағаттан, оқу жылына 102 сағатты, екі оқу жылында барлығы 204 сағатты құрайды.

Ресей стандарты бойынша білім берудің 1-сатысы 7-8 сыныптардан, 2-сатысы 9-11 сыныптардан құралады, яғни алғашқы сатыны оқушылар екі жылда, келесі сатыны үш жылда тамамдайды екен (2-сурет) . 1-сатының 7-сынып көлемінде оқушыларға заттың құрылымы туралы алғашқы мағлұматтар, механика мен гидростатика және жылу құбылыстары туралы бастапқы түсініктер берілсе, 8-сыныпта электромагниттік құбылыстар мен жарық табиғатын сипаттайтын процестер оқылады. Мектептің ІІ-сатысының 9-сыны-

бында-механика және молекулалық физика, 10-сыныпта- электродинамика, 11-сыныпта кванттық физика кеңейтіліп өтіледі. Осы келтірілген деректерден мектептің екі сатысында да электродинамика молекулалық физикадан кейін оқылатындығын байқауға болады. Электр, магнетизм және электродинамиканың негізгі мәселелері 8, 10 және 11-сыныптарда және факультатив сабақтарда талданады. 8-сыныпта электродинамикаға 32 сағат, ал 10 және 11 сыныптарда сол үшін 138 сағат бөлінеді. Бұл физикаға бөлінген барлық уақыт бюджетінің 37% құрайды. Осы аралықта оқушылармен 25 сарамандық сабақ (оның тоғызы барлығына ортақ фронталдық, 16 сабақ-физикалық практикум) ұйымдастырылуға тиіс. Бұдан байқайтынымыз- Ресей мектептерінің физика курсының құрылымы осы пәннің Қазақстандық құрылымынан логикалық тұрғыдан қарағанда тиімді және игеруге қолайлы болып берілгендігі.

Мемлекеттік міндетті білім стандарттарының негізгі міндеті - әрбір бөлімнің арасында және бөлім ішіндегі тақырыптар арасында ғылыми логикалық байланыстың болуын қамтамасыз ету. Курстың әрбір бөлімі кезінде жеке-дара, көптеген талқылануды, талдауды басынан өткізді, жаңа ұғымдармен байытылды, ғылымның соңғы жетістіктерімен толықтырылды. Осындай терең ойлы зерттеулердің, ғылыми ізденістердің нәтижесінде электродинамика бөлімінде қандай мәселелер қарастырылуы тиіс және олар бір-бірімен өзара физикалық тұрғыдан қарағанда қандай логикалық байланыста болу керектігі анықталып, электродинамика бөлімі бүгінгі күнгі құрылымдық дәрежесіне ие болып отыр (3-сурет) .

Әлемнің физикалық бейнесі заңдар арқылы сипатталады. Физикалық заңдар дегеніміз физикалық құбылыстардың белгілі жағдайда туу, орындалу және дамуы туралы соңғы тұжырым және әртүрлі ережелердің, теоремалар мен принциптердің жиынтығы. Бүкіл физика әлемі, тіпті барлық іргелі ғылымдар саласы үшін табиғат заңдары-дүниетанудағы ақиқаттың соңғы сатысы, білім беру ісіндегі ең маңыздысы. Сондықтан да физикалық заңдарды игеру - олар туралы дұрыс түсініктің қалыптасуының негізгі алғы шарты. Ендеше физикалық заңдарды жетік игерудің жолдары мен стратегиясын төмендегідей тұжырымдауға болады. Физикалық заңдарды жүйелі түрде топтамалау мақсатымен оларды үш топқа жіктеуге болады:

3-сурет- Физика курсы электродинамика бөлімі құраушыларының өзара тақырыптық - логикалық байланысы.

Эксперименталдық түрде дәлелденетін заңдар. Бұл топқа физикалық құбылысты тәжірибе жүзінде бақылау, талдау, нәтижесін логикалық тұрғыдан пайымдау барысында қорытылып шығарылатын заңдарды жатқызу қажет.
Идеал заңдар. Бұл заңдар тәжірибе арқылы тікелей дәлелдеуге келмейді, алайда жеткілікті түрде жинақталған факторларға сүйене отырып дәлелденетін заңдар осы топтың негізін қалайды.
Теориялық заңдар. Бұл топқа бірінен екіншісі фактілік дәлелдер арқылы туындайтын заңдар жатқызылады.

Өкінішке орай, қолданыстағы оқулықтарда физикалық заңдарды осылай топтамалау ескерілмеген. Нәтижесінде, физикалық көзқарасы жаңа ғана қалыптасып келе жатқан жас жеткіншектер физикалық заңдардың мағынасына тереңдемей, механикалық түрде, жүйесіз жаттаумен шұғылданады. Осыны ескеріп, біз өз зерттеуімізде аталмыш топтамалардағы заңдарды оқытудың төмендегідей әдістерін ұсындық.

Эксперимент нәтижесінде туындаған заңдарды оқыту әдістеріне :

а) тәжірибеге сүйене отырып іздену;,

ә) заңдылықты ауызша талдаудан өткізіп, дәлелдеу;

б) демонстрациялық материалдарды пайдалану арқылы оқыту .

Ал идеал заңдар мен теориялық заңдарды оқыту математикалық тәсілдерді пайдаланып, оқушыны жаңа заңдылықты дәлелдеп шығуға жетелеу әдісі арқылы жүзеге асырылады.

Сонымен қатар, физикалық заңдарды оқыту барысында

физикалық заңдардың орындалу шартын жете және терең түсіну;
физикалық заңдар арасындағы байланысты жете меңгеру және топтаманың қай түріне жатқызылатынын анықтау;
әрбір заңның физикалық мағынасын терең ұғыну;
әрбір физикалық заңның қолдану аумағын және қандай мәселелермен құбылыстарды шешуге мүмкіндігі бар екенін білуге көңіл аудара отырып, сабақты меңгерудің, физикалық заңдылықтарды ұғып-түсінудің үш алғы шарттарын енгізуді ескердік. Олар-негізгі ұғымдарды айқындау; негізгі заңдарға қанық болу; негізгі амалдарды жетік меңгеру.

Осы аталған алғы шарттарды үш негіз деп тұжырымдауға толық негіз бар.

Оқыту, білім беру мәселесін өз алдына бір бүтін жүйе деп қарастыратын болсақ, оның құрамына оқытудың мақсаты, жоспары, оқу материалдары, ұстаздың іс-әрекеті, оқушының іс-әрекеті және оқытудың нәтижесі жатады. Осындай жүйенің зерттеу жұмысының ғылыми болжамына сәйкес құрылымдық пішінін және өзара ішкі логикалық байланысын 4-суреттен көруге болады.

Физиканың электродинамика бөлімін тереңдетіп оқыту барысында негізгі дидактикалық принциптерге сүйендік. Әсіресе бөлімнің мазмұнын тереңдетуге арналған материалдардың ғылымилығын, жүйелілігін, көрнекілігін, теорияның практикамен байланысын және оқытудың деңгейлілігі мен сапалылығын, білімнің тиянақтылығын және саналы меңгерту мүмкіндігін ескердік.

Оқыту әдісін анықтау және таңдау барысында алдымен сабақтың басты мақсаты мен негізі міндеттерін айқындап алып, соған байланысты оқушының танымдық әрекетін дамытуға мүмкіндік беретін әдіс- тәсілдер ойластырылды.

Сабақтың нәтижелі болуының басты кепілі - педагогтың ұстаздық аланты және адами қасиеті . Қазіргі таңда бұл мәселе ұстаздың

педагогикалық шеберлігі арқылы шешіледі. Ендеше оқыту технологиясының орынына педогогикалық технология атауының қолданылуы орынды. Сондықтан педогогикалық технологияны жүйелі категориялардың бірі ретінде қарастыра отырып, оның анықтамасын білім берудің, оқытудың, оны ұйымдастыру мен басқарудың рационалдық жолдарын іздеуге және оқу үрдісінде қолдануға арналған, әлемнің бүтін физикалық бейнесін оқушы санасында жүйелі түрде қалыптастыруға бағытталған ілім- деп беруге болады. Педагогикалық технологияны білім берудің философиялық негізіне, қолдану дәрежесіне, меңгерудің ғылыми концепциясына, құрылымы мен мазмұнына, оқушының танымдық әрекетін басқару мен оның ұйымдастырылуына, ұстаздың оқушымен арадағы қатынасына және адами тұлғалық қасиеттеріне байланысты жеті топқа жіктеуге мүмкіндік бар.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.