Бюджетпен есеп айырысу есебі. Салықтар
Кіріспе
І. Салық туралы ұғым және салық жүйесін ұйымдастыру
1.1 Салықтардың экономикалық мазмұны
1.2 Салық элементтері
1.3Салық есебі
ІІ. Бюджетпен есеп айырысу есебі
2.1 Тікелей салық бойынша есеп айырысудың есебі
2.2 Жанама салық бойынша есеп айырысудың есебі
2.3 Басқа да алымдар мен міндетті төлемдер бойынша есеп айырысудың есебі
ІІІ. «ERK.TRUST» ЖШС.де бюджетпен қарым . қатынас есебі
3.1 Бюджетпен тікелей салықтар бойынша есеп айырысу есебі
3.2 Бюджетпен жанама салықтар бойынша есеп айырысу есебі
3.3 Бюджеттік төлемдерді талдау
3.4 Салық есебін жетілдіру жолдары
Қорытынды
Қолданылған әдебиеттер тізімі
І. Салық туралы ұғым және салық жүйесін ұйымдастыру
1.1 Салықтардың экономикалық мазмұны
1.2 Салық элементтері
1.3Салық есебі
ІІ. Бюджетпен есеп айырысу есебі
2.1 Тікелей салық бойынша есеп айырысудың есебі
2.2 Жанама салық бойынша есеп айырысудың есебі
2.3 Басқа да алымдар мен міндетті төлемдер бойынша есеп айырысудың есебі
ІІІ. «ERK.TRUST» ЖШС.де бюджетпен қарым . қатынас есебі
3.1 Бюджетпен тікелей салықтар бойынша есеп айырысу есебі
3.2 Бюджетпен жанама салықтар бойынша есеп айырысу есебі
3.3 Бюджеттік төлемдерді талдау
3.4 Салық есебін жетілдіру жолдары
Қорытынды
Қолданылған әдебиеттер тізімі
Қазақстан Республикасы егемендік алып, тәуелсіз мемлекет болған соң өзінің салық жүйесін қалыптастыруға қажет болды. Мемлекет салықтар тек қана бюджеттік кіріс жағын құрып қоймай, сонымен қатар экономикаға реттеу жүргізіп отырады.Салықтар тауарлық өндіріспен, қоғамның класстарға бөлінуімен және әскер, сот және басқа қажеттіліктерді ұстау үшін қаражатты қажет ететін мемлекеттің пайда болуымен бірге қалыптасты.
Бюджет жүйесінің негізін салықтардың құрайтыны белгілі. Салық – қаржылық ғылымдарындағы негізгі түсініктерінің бірі. Сондықтан да оның мәнін, міндеттері мен мақсаттарын оқудың маңызы зор.
Салықтар – мемлекет бiржақты тәртiппен заң жүзiнде белгiлеген, белгiлi бiр мөлшерде жүргiзілетiн, қайтарымсыз және өтеусiз сипатта болатын, бюджетке төленетiн мiндеттi ақшалай төлем.
Салық кодексі салықты және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдерді белгілеу, енгізу және есептеу мен төлеу тәртібі жөніндегі билік катынастарын, сондай–ақ мемлекет пен салық төлеуші арасындағы салық міндеттемелерін орындауға байланысты қатынастарды реттейді.
Салық пен басқа да міндетті төлемдерді есептеу мен төлеу тәртібі нормативтік базалармен реттеледі. Кәсіпорынның салық есебі Бухгалтерлiк есеп пен қаржылық есептiлiк туралы Заңының ережелеріне сәйкес жасалынуы тиіс және де осы заң Қазақстан Республикасында бухгалтерлiк есеп пен қаржылық есептiлiк жүйесiн реттейдi, бухгалтерлiк есептi жүргiзу мен қаржылық есептiлiктi жасаудың принциптерiн, негiзгi сапалық сипаттамалары мен ережелерiн белгiлейдi.
Салық салудың негізгі мақсаты – белгілі бір территорияда заңда көрсетілген мөлшерлемеге сәйкес салық алу ғана емес, сонымен қатар салықтың барлық құраушы элементтерін анықтау болып табылады. Осы механизмнің дұрыс құрылуы салық қызметінің негіздері мен салық салудың принциптеріне негізделуі тиіс. Бұл салықтың қызметі мен мәнін, олардың
Бюджет жүйесінің негізін салықтардың құрайтыны белгілі. Салық – қаржылық ғылымдарындағы негізгі түсініктерінің бірі. Сондықтан да оның мәнін, міндеттері мен мақсаттарын оқудың маңызы зор.
Салықтар – мемлекет бiржақты тәртiппен заң жүзiнде белгiлеген, белгiлi бiр мөлшерде жүргiзілетiн, қайтарымсыз және өтеусiз сипатта болатын, бюджетке төленетiн мiндеттi ақшалай төлем.
Салық кодексі салықты және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдерді белгілеу, енгізу және есептеу мен төлеу тәртібі жөніндегі билік катынастарын, сондай–ақ мемлекет пен салық төлеуші арасындағы салық міндеттемелерін орындауға байланысты қатынастарды реттейді.
Салық пен басқа да міндетті төлемдерді есептеу мен төлеу тәртібі нормативтік базалармен реттеледі. Кәсіпорынның салық есебі Бухгалтерлiк есеп пен қаржылық есептiлiк туралы Заңының ережелеріне сәйкес жасалынуы тиіс және де осы заң Қазақстан Республикасында бухгалтерлiк есеп пен қаржылық есептiлiк жүйесiн реттейдi, бухгалтерлiк есептi жүргiзу мен қаржылық есептiлiктi жасаудың принциптерiн, негiзгi сапалық сипаттамалары мен ережелерiн белгiлейдi.
Салық салудың негізгі мақсаты – белгілі бір территорияда заңда көрсетілген мөлшерлемеге сәйкес салық алу ғана емес, сонымен қатар салықтың барлық құраушы элементтерін анықтау болып табылады. Осы механизмнің дұрыс құрылуы салық қызметінің негіздері мен салық салудың принциптеріне негізделуі тиіс. Бұл салықтың қызметі мен мәнін, олардың
1. Бухгалтерлiк есеп пен қаржылық есептiлiк туралы Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 28 ақпандағы N 234 Заңы
2. Үмбеталиев А.Д., Керімбек F. Салық және салық салу. – Алматы: Экономика, 2006. – 864 бет.
3. Салық және бюджетке төленетін баска да міндетті төлемдер туралы Қазақстан Республикасының КОДЕКСІ (01.01.2011 ж. өзгертулер мен толықьтырулармен)
4. Сұлтанова Б.Б. Салық есебі.– Алматы: Экономика, 2008.– 240бет.
5. Дүйсенбаев К.Ш., Төлегенов Э.Т, Жұмағалиева Ж.Г. Кәсіпорынның қаржылық жағдайын талдау. – Алматы: Экономика, 2001. – 330 бет
6. Кеулімжаев Қ.К., Әжібаева З.Н., Құдайбергенов Н.А.,
Жантаева А.О–Қаржылықесеп. – Алматы: Экономика, 2001. – 330 бет
7. Сейдахметова Ф.С. Қазіргі замандағы бухгалтерлік есеп – Алматы: LEM, 2008 – 500 бет
8. Кеулімжаев Қ.К., Құдайбергенов Н.А. Бухгалтерлік есеп теориясы және негіздері. – Алматы: Экономика, 2006. – 382 бет
9. Әбдіманапов Ә. Қаржылық есеп. – Алматы. 2007. – 452 бет
10. Баймуханова С. Б. Қаржылықесеп – Алматы:Экономика, 2007–296бет
11. Қабылова Н.Қ., Доспалинова III.А. Бухгалтерлік есеп негіздері–Алматы: Фолиант, 20077–316 бет
26. Әбдіманапов Ә. Бухгалтерлік және қаржылық есеп принциптері.–Алматы: 2006. – 536 бет
27.ҚабыловаН, ДоспалиповаШ, Оразалинов Е. Бухгалтерлікесепнегіздері. – Алматы: Фолиант, 2008. – 364 бет
28. Салық органының сайты www.salyk.kz
29. Қаржы министрлігінің сайты www.minfin.kz
2. Үмбеталиев А.Д., Керімбек F. Салық және салық салу. – Алматы: Экономика, 2006. – 864 бет.
3. Салық және бюджетке төленетін баска да міндетті төлемдер туралы Қазақстан Республикасының КОДЕКСІ (01.01.2011 ж. өзгертулер мен толықьтырулармен)
4. Сұлтанова Б.Б. Салық есебі.– Алматы: Экономика, 2008.– 240бет.
5. Дүйсенбаев К.Ш., Төлегенов Э.Т, Жұмағалиева Ж.Г. Кәсіпорынның қаржылық жағдайын талдау. – Алматы: Экономика, 2001. – 330 бет
6. Кеулімжаев Қ.К., Әжібаева З.Н., Құдайбергенов Н.А.,
Жантаева А.О–Қаржылықесеп. – Алматы: Экономика, 2001. – 330 бет
7. Сейдахметова Ф.С. Қазіргі замандағы бухгалтерлік есеп – Алматы: LEM, 2008 – 500 бет
8. Кеулімжаев Қ.К., Құдайбергенов Н.А. Бухгалтерлік есеп теориясы және негіздері. – Алматы: Экономика, 2006. – 382 бет
9. Әбдіманапов Ә. Қаржылық есеп. – Алматы. 2007. – 452 бет
10. Баймуханова С. Б. Қаржылықесеп – Алматы:Экономика, 2007–296бет
11. Қабылова Н.Қ., Доспалинова III.А. Бухгалтерлік есеп негіздері–Алматы: Фолиант, 20077–316 бет
26. Әбдіманапов Ә. Бухгалтерлік және қаржылық есеп принциптері.–Алматы: 2006. – 536 бет
27.ҚабыловаН, ДоспалиповаШ, Оразалинов Е. Бухгалтерлікесепнегіздері. – Алматы: Фолиант, 2008. – 364 бет
28. Салық органының сайты www.salyk.kz
29. Қаржы министрлігінің сайты www.minfin.kz
Жоспар
Кіріспе
І. Салық туралы ұғым және салық жүйесін ұйымдастыру
1.1 Салықтардың экономикалық мазмұны
1.2 Салық элементтері
1.3Салық есебі
ІІ. Бюджетпен есеп айырысу есебі
2.1 Тікелей салық бойынша есеп айырысудың есебі
2.2 Жанама салық бойынша есеп айырысудың есебі
2.3 Басқа да алымдар мен міндетті төлемдер бойынша есеп айырысудың есебі
ІІІ. ERK - TRUST ЖШС - де бюджетпен қарым - қатынас есебі
3.1 Бюджетпен тікелей салықтар бойынша есеп айырысу есебі
3.2 Бюджетпен жанама салықтар бойынша есеп айырысу есебі
3.3 Бюджеттік төлемдерді талдау
3.4 Салық есебін жетілдіру жолдары
Қорытынды
Қолданылған әдебиеттер тізімі
КІРІСПЕ
Қазақстан Республикасы егемендік алып, тәуелсіз мемлекет болған соң өзінің салық жүйесін қалыптастыруға қажет болды. Мемлекет салықтар тек қана бюджеттік кіріс жағын құрып қоймай, сонымен қатар экономикаға реттеу жүргізіп отырады.Салықтар тауарлық өндіріспен, қоғамның класстарға бөлінуімен және әскер, сот және басқа қажеттіліктерді ұстау үшін қаражатты қажет ететін мемлекеттің пайда болуымен бірге қалыптасты.
Бюджет жүйесінің негізін салықтардың құрайтыны белгілі. Салық - қаржылық ғылымдарындағы негізгі түсініктерінің бірі. Сондықтан да оның мәнін, міндеттері мен мақсаттарын оқудың маңызы зор.
Салықтар - мемлекет бiржақты тәртiппен заң жүзiнде белгiлеген, белгiлi бiр мөлшерде жүргiзілетiн, қайтарымсыз және өтеусiз сипатта болатын, бюджетке төленетiн мiндеттi ақшалай төлем.
Салық кодексі салықты және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдерді белгілеу, енгізу және есептеу мен төлеу тәртібі жөніндегі билік катынастарын, сондай - ақ мемлекет пен салық төлеуші арасындағы салық міндеттемелерін орындауға байланысты қатынастарды реттейді.
Салық пен басқа да міндетті төлемдерді есептеу мен төлеу тәртібі нормативтік базалармен реттеледі. Кәсіпорынның салық есебі Бухгалтерлiк есеп пен қаржылық есептiлiк туралы Заңының ережелеріне сәйкес жасалынуы тиіс және де осы заң Қазақстан Республикасында бухгалтерлiк есеп пен қаржылық есептiлiк жүйесiн реттейдi, бухгалтерлiк есептi жүргiзу мен қаржылық есептiлiктi жасаудың принциптерiн, негiзгi сапалық сипаттамалары мен ережелерiн белгiлейдi.
Салық салудың негізгі мақсаты - белгілі бір территорияда заңда көрсетілген мөлшерлемеге сәйкес салық алу ғана емес, сонымен қатар салықтың барлық құраушы элементтерін анықтау болып табылады. Осы механизмнің дұрыс құрылуы салық қызметінің негіздері мен салық салудың принциптеріне негізделуі тиіс. Бұл салықтың қызметі мен мәнін, олардың қоғамдық өндірістегі рөлі мен жалпы салықтың экономикадағы әсерін тереңірек түсінуге мүмкіндік береді.
Еліміздегі салық нормаларының өзіндік құрылу ерекшеліктеріне байланысты мемлекет өзінің нормативтік базасын құруға мәжбүр болды, бұл нормативтік базаның көмегімен салық жүйесінің құрылу мен салықтық қарым - қатынастардың құқықтық реттелуі, белгілі салық түрлері мен төлемдердің есептеу мен төлеу тәртібін бір жүйеге келтіру мақсатында Қазақстанда Салық Кодексі қабылданды.
Салық пен бюджетке төленетін басқа төлемдерді есептеу мен төлеу тәртібі - бухгалтерия қызметтерінің бірі болып табылады. Бухгалтерия - әр кәсіпорынның жүрегі, осы салықтық өзгерістерге өте сезімтал келеді. Салық жүйесінің құрылымы ұйымның қызметін жоспарлау мен болжауда шешуші рөл атқарады.
Менің курстық жұмысымның зерттеудегі мақсаты - нақты кәсіпорын мысалында бюджетке төленетін салықтар есебін жүргізу мен талдауды ашып көрсету, оны жетілдіру жолдарын қарастыру.
Осы қойылған мақсатқа жету үшін келесідей міндеттердішешу қарастырылды:
салықтар мәні мен салықтың қызметтеріне түсініктеме беру;
салық төлемдерінің жіктемесін зерттеу;
кәсіпорында салық және басқа да міндетті төлемдер бойынша есеп айырысу есебін талдау;
Жұмыстыңзерттеу объектісі - Астана қаласы ERK - TRUST ЖШС.
Зерттеудің ақпараттық базасын бюджетпен есеп айырысу есебі бойынша Қазақстандық және шетел авторларының еңбектері; осы саланы реттейтін нормативтік - құқықтық актілер; ERK - TRUST ЖШС - нің жылдық қаржылық есептіліктері мен бюджетке төленетін төлемдердің есебі құрайды.
Курстық жұмысты орындау барысында экономика ғылымының баланстық, экономикалық - статистикалық, монографиялық және бухгалтерлік есептің өзіндік әдістері мен тәсілдерінің жиынтығы қолданылды.
І. Салық туралы ұғым және салық жүйесін ұйымдастыру
1.1 Салықтардың экономикалық мазмұны
Салықтардың экономикалық мәні - шаруашылық субъектілерінен, азаматтардан ұлттық табыстың бір бөлігін алу жөніндегі өндірістік қатынастардың бір бөлігі болып табылатындығы, сонымен қатар, мемлекет өз пайдасына жалпы ішкі өнімнің белгілі мөлшерін нақтылы жарна ретінде алып қалуы.
Салық дегеніміз - белгілі бір мерзімде және белгілі бір көлемде алынатын, заң бойынша қарастырылған міндетті төлемдер.
1. Өндіріп алу тәсілі немесе салықтарды салу объектісі бойынша:
* тікелей салықтар
* жанама салықтар
Тікелей салық - тікелей табыс, немесе меншік иеленушілерін алынады.
Оған жататындар: корпорациялық табыс салығы, жеке табыс салығы, жер қойнауын пайдаланушылардың салықтары, әлеуметтік салық, жер салығы, мүлік салығы.
Жанама салық - тауар бағасына қосылады және тауар сатқанда тұтынушылардан өндіріп алынуы. Мәселен, қосылған құн салығы, акциз салығы.
2. Салықтарды пайдалану ретінде немесе тәртібіне қарай:
* жалпы салықтар;
* мақсатты салықтар болып бөлінеді.
Жалпы салықтар - бір қазынаға түсетін және жалпы бір мақсатқа жұмсалатын салықтар.
Мақсатты немесе арнайы салықтар - бұл белгілі бір мақсатқа арналған салықтар.
3. Салықтарды төлеуге байланысты затпен, немесе ақшалай салықтар болып бөлінеді. Заттай салық - салықтарды затпен немесе тауар түрінде төлейді.
Ақшалай салықтар - ақша түрінде төленеді. Қазіргі кезде бұл салық салушылардың кең қолданылатын нысаны болып саналады. Қазақстан Республикасының салық кодексінде Салық ақша түрінде төленсін деп атап көрсетілген.
4.Салық субъектілеріне қарай немесе салықты төлеушіге байланысты былайша топтауға болады:
* заңды тұлғалардың салықтары;
* жеке тұлғалардың салықтары.
Аралас салықтар деген де болады, яғни салықты әрі заңды тұлға, әрі жеке тұлға ретінде төлейді. Қазақстан Республикасында аралас салықтарға:
* қосылған құн салықтары;
* акциз салықтары;
* жер салықтары;
* әлеуметтің салықтар жатады.
5.Салықтардың қолданылу қызметтеріне орай жай және төтенше салықтар деп те бөлінеді.
Жай салықтар - мемлекеттің күнделікті қызмет барысында қолданылады.
Төтенше салықтар - мемлекеттік шығындардың деңгейлерінің көбеюіне орай қосымша табыстарды қажет еткен жағдайда, форс-мажор кезінде қолданылады. Форс-мажор - өзара шарт талаптарының орындалмау себептері орындаушыға байланысты болмаған жағдайларда, әдетте осы себептерді көрсету үшін пайдаланылатын термин.
6.Салықты есептеу және төлеу субъектісі бойынша салықтар:
* қызметақылы;
* қызметақысыз деп бөлуге болады.
7.Активті және пассивті салықтар.
Активті салықтар салу төлеушілердің ағымдағы шаруашылық және
өндірістін қызметтерінің нәтижесінде салық салынатын объект, салық базасы және төлем көзі анықталады.
Пассивті салық кезінде салықтар объектілері және салықтың іс-әрекет салық төлеушілердің белгілі бір қызметтерінің нәтижесінде алынған түсім, табыс, пайдаға байланысты болмайды.
8.Сонымен қатар салықтарды салық төлеушілердің арасында бөлуге байланысты былайша бөлуге болады:
* үлестірме (репартиционды, контингенттеу);
* сандық.
Салықтың материалдық белгілі - салық төлеуші белгілі бір соманы мемлекетке міндетті түрде беруі болып келеді.
Сонымен салықтардың мазмұны мынандай:
* материалдық категория жағынан - бұл белгілі бір ақша сомасы болса;
* экономикалық категория ретінде - бұл мемлекеттің табысы;
* заңдық категория жағынан - бұл заң жүзінде белгіленген міндеттеме;
Салықтардың экономикалық белгілері ретінде келесі көрсетілгендерді атауға болады:
* Салық - мемлекетке тиесілі қоғамдық жиынтық өнімді бөледі.
* Салық - ақшалай нысанда төленеді.
* Салық - қайтарылмайтын төлем болып табылады.
* Салық - баламасыз сипатта болады.
* Салық - салықты төлеген кезде меншік нысандары айқындалады.
* Салық - тұрақты экономиканың қатынас туғызады.
Салықты жоспарлау - салық міндеттемелерін заңды қысқарту әдістері. Активтерді және табысты ұтымды орналастыру, қаржыларды инвестициялау мен жинау мәселелері салықты жоспарлаудың кезеңі болып табылады.
Салық теориясы - салықтың маңызы мен қызметі туралы ғылыми білім және ұғымдардың жүйесі, мемлекеттік қаржы қызметіндегі олардың рөлі. Салық несиесі - салықты төлеу мерзімінің өзгеруін өрнектейтін жеңілдік.
Салық рыногы - салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдерді төлеу жөніндегі барлық салық міндеттемелерін есептеу кезінде салық төлеуші қолданатын салық заңдары нормаларының жиынтығы.
2.2 Салық элементтері
Салық элементтері - салық заңы регламенттелген салықтың қолданылу жағдайын анықтайтын құрамдас бөліктерінің жиынтығы. Салықтың бірнеше элементтері бар, атап айтқанда:салық субъектісі, салық объектісі, салық көзі,
салық мөлшері, салық жеңілдіктері, салық ставкасы, салық кезеңі, салықты есептеу тәртібі,салық есептілігі, салықты төлеу тәртібі
1.Салық субъектісі - заңды немесе жеке тұлға, яғни салықты төлеушілерді атаймыз.
2. Салық объектісі - салық есептелетін база, яғни салық не үшін төленетін қарастырады, мәселен: табыс, мүлік, тауар, мұра, жер және т.б. аталғандар салық төленеді.
3. Салық көзі - салық төлеу үшін белгіленген және қолданылатын ақша қаражаттары, бұл жалақы, кіріс, дивидендтер, яғни салық кеден төленетіндігін анықтау.
4. Салық мөлшері - салық төлеушінің табысына қарай алынатын соның сомасын білдіреді және ол шекті жеңілдікпен, орташа, нөлдік болып бөлінеді.
5. Салық жеңілдіктері - төлем қабілетін, қоғамдық өндіріске қатысу және басқа да факторларды ескеріп, заңмен қарастырылған жалпы ережеден шығару.
6. Салық ставкасы - салық базасының өлшем бірлігіне салық есептеулерінің шамасын білдіреді. Салык ставкасы салық базасынын өлшем бірлігіне процентпен немесе абсолютті сомамен белгіленеді.
7. Салық кезеңдері.Негізінде салықты есептеудің 5 кезеңі бар:
* бірінші - салық салынатын объектісіне есепке алу
* Екінші - салық салу объектісінен салық базасын есептеу
* Үшінші - салық ставкаларын қолдану
* Төртінші - салық жеңілдіктерін қолдану
* Бесінші - салық сомасын есептеу
8. Салықты есептеу тәртібі - салық есептілігі салық төлеуші және салық агенті салық органдарына табыс ететін, салық міндеттемелерін емептеу туралы ақпараты бар құжаттама.
9. Салық есептілігі - салық төлеуші және салық агенті салық органдарына
табыс ететін, салық міндеттемелерін есептеу туралы ақпараты бар құжаттама.
10. Салық төлеу тәртібі - белгіленген мерзімде салықты төлеген кезде алдымен бюджетке қандай салықтар төлеу керек екенін, яғни төлеу кезінде белгілі бір дәйектілікті белгілейді.
1.3 Салық есебі
Салық есебі - бұл Салық Кодексімен қарастырылған, топтастырылған тәртіпке сәйкес алғашқы құжаттар деректері негізінде салық бойынша салық базасын анықтау үшін ақпараттарды қорытындылау жүйесі. Кең мағынада алғанда салық есебі бюджетке енгізілуге қажетті салықты анықтау мақсатында, салық төлеушінің мүлігін, олармен жүргізілетін операцияларын және оның нәтижелерін анықтау үдірісі түрінде көрінеді.
Салық есебі салық салымы үшін қажетті салық кезеңі ішінде өткізілетін, шаруашылық операцияларының есебінің тәртібі туралы толық және нақты ақпараттарды қалыптастыру мақсатында, сондай - ақ бюджетке салық төлемін дұрыс,толық және уақытында есептелуін бақылау үшін ішкі және сыртқы пайдаланушыларды ақпараттармен қамтамасыз ету мақсатында жүргізіледі.
Салық есебінің жүйесі салық есебінің ережесі мен мөлшерін ретті қолдану қағидасынан шыға отырып, яғни бір салықтық кезеңінен екіншісіне реттілікпен шығу арқылы өз бетімен қалыптасады.
Осы салық мазмұны - салық құпиясы болып табылады. Салық есебінің деректері бар ақпаратқа рұқсат алған адам салық құпиясын сақтауға міндетті. Оны жариялағандар жауапкершіліке тартылады.
Салық деректері салық салу объектілері туралы топталған ақпараттарда, әзірленген кестелерде, бухгалтер анықтамасында және басқа да құжаттарда есептеледі. Салық есебінің деректері есеп объектісіне үздіксіз, хронологиялық тәртіпте салық салу мақсаты үшін көрсетілуі тиіс. Сонымен бірге деректерді талдау есебі алғашқы құжаттардың ақпараттарын жинақтап, жүйелендіру және салық базасының қалыптастыру тәртібінің ашық болуын ұтымды ұйымдастыруға тиісті.
Салық есебінің жеті негізгі әдістерін бөліп алуға болады:
бухгалтерлік есептің деректеріне негізделген және тек салық салу мақсатында пайдаланатын арнаулы есептік - салықтық көрсеткіштерді және түсініктерді енгізу;
бухгалтерлік есептік - қаржылық арнаулы ереже мен әдістерден ерекшелігі бар есептік - салық көрсеткіштерінің қалыптасуының арнаулы ережесін белгілеу;
салық салымы базасы есебін қалыптастыру әдісі;
тек салық салу мақсаты үшін кейбір жалпы қабылданған ережелер мен түсініктерін ашып түсіндіру;
салық дисконтын белгілеу (салық салу мақсатындағы жалған табыс);
салық кезеңдегі әрбір салық түрі үшін анықтау;
арнаулы салық тіркелімін және басқа да салық құжаттарын белгілеу.
Арнаулы салық құжаттарын енгізу салық есебі әдіснамасының нысанды - техникалық тәсілі болып табылады. Салық құжаттары құжаттартардың үш түрінен тұрады:
салықтық есеп айырысу;
салық есеп айырысуының көрсеткіштерін негіздеуші құжаттар;
салықтық тіркелімдер.
Салықтық құжаттардың ерекшелігі оның құрамында мамандандырылған салықтық, алғашқы құжаттар болмайды, өйткені салық есебін енгізу үшін жүргізілген шаруашылық операцияларының факт екендігін көрсететін алғашқы бухгалтерлік есептік құжаттар қажет болады.
Салық есеп айырысуының мәліметтеріне негізделген құжаттар салық есеп айырысуына негіздейтін және шешетін анықтамалық материалдардың рөлін атқарады. Олар екі түрлі болады:
салықты есептеу үшін қажетті құжаттар, мысалы: мүлікке салықтар бойынша - бұл кәсіпорынның мүлкінің орташа жылдық құнының есеп айырысуы;
есеп айырысуға сәйкесті (салықтық орган) тікелей есептелетін сомаға әсер етпейтін құжаттар.
Бюджетке төленетін салықтар мен міндетті төлемдер міндетті түрде бухгалтер есебінің тіркелімі мен шоттарында көрсетілуі - салық есебінің арнаулы ерекшеліктері болып табылады. Сондықтан салық есебінің саясатындағы алғашқы бухгалтерлік және алғашқы салықтық құжаттардан бастап, талдаулық және синтетикалық есептің тіркелімімен аяқталғандығы салықтық есептік ақпараттарды өңдеудің барлық реттілігін алдын ала қарастыру қажет.
Салықтық - есептік ақпараттарды өңдеу үдерісі 1 - суретте көрсетілген.
1-сурет
Салықтық-есептік ақпараттарды өңдеу үдерісі
Алғашқы (бухгалтерлік) және салықтық құжаттар
Салық есебінің тіркелімдері
Салық бойынша есеп айырысу көрсеткіштері негізделген құжаттама
Ордер журналы бойынша немесе шоттар бойынша карточкалар
Талдаулық есептің тіркелімдері
Шоттар бойынша айналым - қалдық тізімдеме.Бас кітап
Салық бойынша есеп айырысулар
Алғашқы (бухгалтерлік) және салықтық құжаттар
Салық есебінің тіркелімдері
Салық бойынша есеп айырысу көрсеткіштері негізделген құжаттама
Ордер журналы бойынша немесе шоттар бойынша карточкалар
Талдаулық есептің тіркелімдері
Шоттар бойынша айналым - қалдық тізімдеме.Бас кітап
Салық бойынша есеп айырысулар
ІІ. Бюджетпен есеп айырысу есебі
2.1 Тікелей салық бойынша есеп айырысудың есебі
Тікелей салықтар - салық төлеушінің табысы немесе мүлкінен тікелей алынатын салықтар. Тікелей салықтың түрлері:корпорациялық табыс салығы, жеке табыс салығы, әлеуметтік салық, жер салығы, көлік құралдары салығы, мүлік салығы т.б.
Корпоративті табыс салығы. Қазақстан Республикасында корпоративті табыс салығы салықтардың ішінен ең күрделісі және салық сомасы жағынан ең ауқымды.Корпоративті табыс салығын салу бойынша объектісі болып мыналар табылады:
# салық салынатын табыс;
# төлем көзінен салық салынатын табыс;
# Қазақстан Республикасында қызметін тұрақты мекеме арқылы жұмыс істейтін резидент емес заңды тұлғаның таза табысы.
Корпоративті табыс салығы бойынша бюджетпен есеп айырысу 3110 Төленуге тиісті корпорациялық табыс салығы пассивті шотта жүргізіледі. Республикасындағы көздерден тек қана төлем көзінен салық салуға жататын табыстар алатын және Қазақстан Республикасында қызметін тұрақты мекеме арқылы жүзеге асырмайтын резидент еместі қоспағанда, корпоративтік табыс салығын төлеуші, корпоративтік табыс салығы бойынша декларацияны орналасқан жеріндегі салық органына есептік салық кезеңінен кейінгі жылдың 31 наурызынан кешіктірмей табыс етеді.Корпоративтік табыс салығын төлеуші корпоративтік табыс салығы бойынша декларациямен бір мезгілде өзі орналасқан жердегі салық органына қаржылық есептіліктің халықаралық стандарттарына және бухгалтерлік есеп пен қаржылық есептілік туралы Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарына сәйкес жасалған жылдық қаржылық есептілікті табыс етеді.
Жеке тұлғалардан ұсталатын табыс салығы. Жеке табыс салығы - жеке тұлғалардың ең бірінші кезекте төлейтін салығы болып табылады. Себебі, тапқан табыстарынан немесе табыс көздерінің бір бөлігін салық ретінде аударып отырады.Жеке тұлғалар бойынша бюджетпен есеп айырысу есебі 3120 пассивті шотында жүреді. Есепті жыл бойы салық салынатын табысқа ие болған жеке тұлғалар салық төлеушілер болып табылады.
Жеке табыс салығы бойынша негізінен екі салық салу объектілері бар:
төлем көзінен салық салынатын табыстар;
төлем көзінен салынбайтын салықтар.
Дара кәсіпкерлерді Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес мемлекеттік тіркеу мақсатында салық салуға жататын табыстың жеке табыс салығы салынбайтын мөлшерін жеке тұлға үшін күнтізбелік жылда тиісті қаржы жылына арналған республикалық бюджет туралы заңда белгіленген ең төменгі жалақының 12 еселенген мөлшері құрайды.
Жеке табыс салығының мөлшерлемесі соңғы жылдары елеулі өзгертілген жоқ. Қолданылып жатқан 2010 жылғы Салық кодексінің 158 бабында жеке табыс салығы 10%-ды құрады, ал Қазақстан Республикасындағы және одан тысқары жерлердегі көздерден алынған дивидендтер түріндегі табыстар мөлшері 5% болып қалды.Жеке тұлғалардың жылдық жиынтық табысына еңбекақы түрінде алынатын табыстар, кәсіпкерлік қызметтен алатын табыстары, жеке тұлғалардың мүліктік табыстары тағы да басқа табыстары кіреді. Жеке тұлғалардың мүліктік табысына тек қана активтің келесі түрлерінің құндарына инфляцияға байланысты түзетуді есепке ала отырып өткізуден түскен құнның өсімі жатады: салық төлеушінің тұрақты тұратын жері болып табылмайтын жылжымайтын мүліктің, құнды қағаздардың, заңды тұлғаларға және басқа да материалдық емес активтерге қатысу үлесі; шетелдік валюта; асыл тастар және асыл металдардан, олардан жасалған зергерлік бұйымдардан, құрамында асыл тастар және металдар бар басқа да бұйымдардан, өнер туындылары мен антикварианттар. Жеке тұлғалардың салық төлейтін табыстарының құрамы салық кодексінде қаралады.
Жер салығы.Жер салығы - жер ресурстарын басқару жөніндегі уәкілетті органға әр жылдың 1 қаңтарындағы жағдай бойынша берген жерлердің мемлекеттік сандық және сапалық есебінің деректері негізінде меншік құқығын, тұрақты жер пайдалану құқығын, өтеусіз уақытша жер пайдалану құқығын куәландыратын құжаттарға сәйкес есептеледі.Бюджетке төленетін жер салығының есебі 3160 шоттында көрініс табады.
Жер салығын төлеушілер болып келесі аталғандар табылады:
жеке меншік құқығындағы салық салу объектілері бар заңды және жеке тұлғалар;
тұрақты жер пайдалану құқығындағы салық салу объектілері бар тұлғалар;
бастапқы өтеусіз уақытша жер пайдалану құқығындағы салық салу объектілері бар тұлғалар.
Жердің қандай да болсын санатқа тиесілігі Қазақстан Республикасының жер заңнамасында белгіленеді. Елді мекендер жерлері салық салу мақсаты үшін мынадай екі топқа бөлінген:
тұрғын үй қоры, соның ішінде олардың жанындағы құрылыстар мен ғимараттар орналасқан жерлерді қоспағанда, елді мекендер жерлері;
тұрғын үй қоры, соның ішінде олардың жанындағы құрылыстар мен ғимараттар орналасқан жерлер.
Жердің мынадай санаттарына салық салынбайды:
ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың жерлері;
орман қорының жерлері;
су қорының жерлері;
босалқы жерлер.
Аталған жерлер, запастағы жерлерді қоспағанда тұрақты жер пайдалануға немесе бастапқы өтеусіз уақытша жер пайдалануға берілген жағдайда, жер салығында белгіденген тәртіппен салық салуға жатады.
2.2 Жанама салық бойынша есеп айырысудың есебі
Жанама салықтар - тауардың бағасына еңгізіледі. Жанама салықтар салық төлеушілердің пайдасын (табысын) пайдалану үдерісімен байланысты салынады. Олардың салық төлеушінің экономика әлуетімен (табыс әкелуге қабілетімен) байланысы жанама түрде болады. Жанама салықтың түрлері: қосылған құн салығы, акциздік салық.
Қосылған құн салығы.Бұл өндіріс процесіне және тауардың, жұмыстың, қызметтердің айналысына қосылған, сату айналымына салынатын құн бөлігінің бюджетке аударылатын, қосылған құн салығы болып табылады, сондай-ақ Қазақстан Республикасының аумағына тауарларды импорттау кезінде жасалатын аударымдар. Бюджетке төлеуге жататын қосылған құннан, орындалған жұмыстан, көрсетілген қызметтен ұсталынады. Қосылған құн салығы 3130 шотында көрініс табады.
Қазақстан Республикасында қосылған құн салығы бойынша есепке тұрған мына тұлғалар қосылған құн салығын төлеушілер болып табылады:
* дара кәсіпкерлер;
* мемлекеттік мекемелерді қоспағанда, резидент - заңды тұлғалар;
* қызметін Қазақстан Республикасында филиал, өкілдік арқылы жүзеге асыратын резидент еместер;
* сенімгерлікпен басқару құрылтайшыларымен не сенімгерлікпен басқару туындайтын өзге жағдайларда пайда алушылармен сенімгерлікпен басқару шарттары бойынша тауарларды, жұмыстарды, қызмет көрсетулерді өткізу бойынша айналымды жүзеге асыратын сенімгерлікпен басқарушылар;
* Қазақстан Республикасының кеден заңнамасына сәйкес Қазақстан Республикасының аумағына тауарларды импорттаушы тұлғалар қосылған құн салығын төлеушілер.
Қосылған құн салығының негізгі салық салу объектілері мыналар:
* салық салынатын айналым;
* салық салынатын импорт табылады.
Қазақстан Республикасында тауарлар, жұмыстарды, қызмет көрсетулерді өткізу бойынша, Қазақстан Республикасында қосылған құн салығын төлеуші болып табылмайтын және қызметін филиал, өкілдік арқылы жүзеге асырмайтын резидент еместен жұмыстарды, қызмет көрсетулерді сатып алу бойынша қосылған құн салығын төлеуші жасайтын айналым салық салынатын айналым болып табылады.
Қазақстан Республикасының кеден заңнамасына сәйкес декларациялануға жататын, Қазақстан Республикасының аумағына әкелінетін немесе әкелінген тауарлар салық салынатын импорт болып табылады.
Қосылған құн салығының ставкасы 12 процентті құрайды және салық салынатын айналым мен салық салынатын импорттың мөлшеріне қолданылады.
Акциз салығы. Акциздік салық дегеніміз - сатылатын тауарлардың бағасына қосылатын, сатып алушы төлейтін салық болып табылады. Акциз салығын бойынша бюджетпен есеп айырысу шоты 3140. Акциз салығы Қазақстан Республикасының аумағында шығарылған және Қазақстан Республикасының аумағына импортталатын тауарларға салынады. Яғни спирттің барлық түрлері, темекі өнімдері,құрамында темекісі бар басқа да өнімдер және күнделікті қолданылмайтын басқа да бұйымдар жатады.
Акцизделмейтіндерге мыналар жатады:
:: акцизделген тауарларды сыртқа (экспортқа) сатқан жағдайда;
:: мемлекеттік өкілетті органдармен анықталған квота шегіндегі этил спирттері;
:: медицинаға арналған құрамында спирт бар өнімдер.
Қазақстан Республикасы аумағында акцизделуге жататын тауарларды өндіретін немесе акциздеуге тиісті тауарларды импорттайтын немесе Қазақстан Республикасы аумағында ойын бизнесін жүзеге асыратын барлық заңды тұлғалар акциз салығын төлеушілер болып табылады.
2.3 Басқа да алымдар мен міндетті төлемдер бойынша есеп айырысудың есебі
Бұл басқа да алымдар мен міндетті төлемдер бойынша есеп айырысудың есебі ҚР салық кодексінің 16 бөлімінде көрсетілген.Басқадай есептелген шығындардың есебі Басқа да кредиторлық борыштар мен есептелген шығындар деп аталатын 3190 шотында жүргізіледі. Бұл шотта негізгі құралдарды жөндеуге арналған резервтер, өнеркәсіптің маусымдық салаларының шығындарын жабуға арналған және тағы да басқа жасалған резервтер сомаларының есебі жүргізіледі.
:: Негізгі құрал-жабдықтарды жөндеу үшін арналған резерв сомасын құру барысында ай сайын апарылатын шығындар сомаларына:
Д-т: Тауарлардысатубойыншашығындар
Жалпыәкімшілікшығындары жәнетағы да басқашоттардыңтиістілері;
К-т: Басқа да кредиторлықборыштар мен есептелгеншығындар шотытүріндегіекіжақтыжазужазылады.
Жөндеужұмыстарынжүргізунемесеоларды ңтөлемақысыменбайланыстынақтышығынд арөнімніңөзіндікқұнынақосылмайды, керісіншеоныңжүргізілуінеқарай:
Д-т: Басқа кредиторлық борыштар мен есептелген шығындар шоты;
К-т: Көмекші өндіріс немесе Жабдықтаушы және мердігерлермен есеп айырысу шоты және тағы да басқа шоттар түрінде жазылады.
Жылдың аяғында пайдаланбаған резервтер сомасы шегеріліп тасталады. Сондай-ақ бұл шотта басқа да жасалған резервтер есептеледі.
ІІІ. ERK - TRUST ЖШС - де бюджетпен қарым - қатынас есебі
3.1 Бюджетпен тікелей салықтар бойынша есеп айырысу есебі
Қазақстан Республикасында қазіргі таңда арнайы бағдарлама қабылданып электронды үкімет жүйесі қарқынды дамып жатыр. Жылдық және тоқсандық салық есептілікті салық қызмет органдарына тапсыру үшін арнайы Салық салушының Кабинеті деген бағдарлама арқылы интернет желісін қолданады. ERK - TRUST ЖШС - де салықтық есептілікті ұсыну үшін Салық есептілігін өңдеу (СОНО) жүйесі қолданылады.
Корпоративтік табыс салығы үшiн 1 қаңтар - 31 желтоқсан аралығындағы күнтізбелік жыл салық кезеңi болып табылады.
Кәсіпорынның жылдық табысы Қазақстан Республикасында алынуға жататын табыстардан тұрады.
Жылдық жиынтық табыстан кәсіпорын мынандай шегерімдерді №1-регистрде Корпоративті табыс салығы қосымша ретінде көрсетеді :
1) қызмет бабымен іс-сапарға кеткен шығындар: іс-сапар орнына дейін бару және кері қайту кезіндегі нақты өндірістік шығындар, тұрғын үй-жайды жалдауға нақты шығын, кәсіпорынмен белгіленген жұмыскерге берілетін тәулікақы шығыны;
2) өкілдік шығындар;
3) күмәнді қарыз талабы бойынша шегерімдер;
4) жұмыскерлердің табысы мен табысы болмайтын басқа да төлемдер бойынша кәсіпорынның шығыны: жеке тұлғаға және оның денсаулығына келтірілген зиянды өтеу, жұмыскерлердің жұмысы жолда жасалған жағдайда өтемақы, жұмыскерлерді үйінен жұмысқа тасымалдау шығындары, берілген ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Кіріспе
І. Салық туралы ұғым және салық жүйесін ұйымдастыру
1.1 Салықтардың экономикалық мазмұны
1.2 Салық элементтері
1.3Салық есебі
ІІ. Бюджетпен есеп айырысу есебі
2.1 Тікелей салық бойынша есеп айырысудың есебі
2.2 Жанама салық бойынша есеп айырысудың есебі
2.3 Басқа да алымдар мен міндетті төлемдер бойынша есеп айырысудың есебі
ІІІ. ERK - TRUST ЖШС - де бюджетпен қарым - қатынас есебі
3.1 Бюджетпен тікелей салықтар бойынша есеп айырысу есебі
3.2 Бюджетпен жанама салықтар бойынша есеп айырысу есебі
3.3 Бюджеттік төлемдерді талдау
3.4 Салық есебін жетілдіру жолдары
Қорытынды
Қолданылған әдебиеттер тізімі
КІРІСПЕ
Қазақстан Республикасы егемендік алып, тәуелсіз мемлекет болған соң өзінің салық жүйесін қалыптастыруға қажет болды. Мемлекет салықтар тек қана бюджеттік кіріс жағын құрып қоймай, сонымен қатар экономикаға реттеу жүргізіп отырады.Салықтар тауарлық өндіріспен, қоғамның класстарға бөлінуімен және әскер, сот және басқа қажеттіліктерді ұстау үшін қаражатты қажет ететін мемлекеттің пайда болуымен бірге қалыптасты.
Бюджет жүйесінің негізін салықтардың құрайтыны белгілі. Салық - қаржылық ғылымдарындағы негізгі түсініктерінің бірі. Сондықтан да оның мәнін, міндеттері мен мақсаттарын оқудың маңызы зор.
Салықтар - мемлекет бiржақты тәртiппен заң жүзiнде белгiлеген, белгiлi бiр мөлшерде жүргiзілетiн, қайтарымсыз және өтеусiз сипатта болатын, бюджетке төленетiн мiндеттi ақшалай төлем.
Салық кодексі салықты және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдерді белгілеу, енгізу және есептеу мен төлеу тәртібі жөніндегі билік катынастарын, сондай - ақ мемлекет пен салық төлеуші арасындағы салық міндеттемелерін орындауға байланысты қатынастарды реттейді.
Салық пен басқа да міндетті төлемдерді есептеу мен төлеу тәртібі нормативтік базалармен реттеледі. Кәсіпорынның салық есебі Бухгалтерлiк есеп пен қаржылық есептiлiк туралы Заңының ережелеріне сәйкес жасалынуы тиіс және де осы заң Қазақстан Республикасында бухгалтерлiк есеп пен қаржылық есептiлiк жүйесiн реттейдi, бухгалтерлiк есептi жүргiзу мен қаржылық есептiлiктi жасаудың принциптерiн, негiзгi сапалық сипаттамалары мен ережелерiн белгiлейдi.
Салық салудың негізгі мақсаты - белгілі бір территорияда заңда көрсетілген мөлшерлемеге сәйкес салық алу ғана емес, сонымен қатар салықтың барлық құраушы элементтерін анықтау болып табылады. Осы механизмнің дұрыс құрылуы салық қызметінің негіздері мен салық салудың принциптеріне негізделуі тиіс. Бұл салықтың қызметі мен мәнін, олардың қоғамдық өндірістегі рөлі мен жалпы салықтың экономикадағы әсерін тереңірек түсінуге мүмкіндік береді.
Еліміздегі салық нормаларының өзіндік құрылу ерекшеліктеріне байланысты мемлекет өзінің нормативтік базасын құруға мәжбүр болды, бұл нормативтік базаның көмегімен салық жүйесінің құрылу мен салықтық қарым - қатынастардың құқықтық реттелуі, белгілі салық түрлері мен төлемдердің есептеу мен төлеу тәртібін бір жүйеге келтіру мақсатында Қазақстанда Салық Кодексі қабылданды.
Салық пен бюджетке төленетін басқа төлемдерді есептеу мен төлеу тәртібі - бухгалтерия қызметтерінің бірі болып табылады. Бухгалтерия - әр кәсіпорынның жүрегі, осы салықтық өзгерістерге өте сезімтал келеді. Салық жүйесінің құрылымы ұйымның қызметін жоспарлау мен болжауда шешуші рөл атқарады.
Менің курстық жұмысымның зерттеудегі мақсаты - нақты кәсіпорын мысалында бюджетке төленетін салықтар есебін жүргізу мен талдауды ашып көрсету, оны жетілдіру жолдарын қарастыру.
Осы қойылған мақсатқа жету үшін келесідей міндеттердішешу қарастырылды:
салықтар мәні мен салықтың қызметтеріне түсініктеме беру;
салық төлемдерінің жіктемесін зерттеу;
кәсіпорында салық және басқа да міндетті төлемдер бойынша есеп айырысу есебін талдау;
Жұмыстыңзерттеу объектісі - Астана қаласы ERK - TRUST ЖШС.
Зерттеудің ақпараттық базасын бюджетпен есеп айырысу есебі бойынша Қазақстандық және шетел авторларының еңбектері; осы саланы реттейтін нормативтік - құқықтық актілер; ERK - TRUST ЖШС - нің жылдық қаржылық есептіліктері мен бюджетке төленетін төлемдердің есебі құрайды.
Курстық жұмысты орындау барысында экономика ғылымының баланстық, экономикалық - статистикалық, монографиялық және бухгалтерлік есептің өзіндік әдістері мен тәсілдерінің жиынтығы қолданылды.
І. Салық туралы ұғым және салық жүйесін ұйымдастыру
1.1 Салықтардың экономикалық мазмұны
Салықтардың экономикалық мәні - шаруашылық субъектілерінен, азаматтардан ұлттық табыстың бір бөлігін алу жөніндегі өндірістік қатынастардың бір бөлігі болып табылатындығы, сонымен қатар, мемлекет өз пайдасына жалпы ішкі өнімнің белгілі мөлшерін нақтылы жарна ретінде алып қалуы.
Салық дегеніміз - белгілі бір мерзімде және белгілі бір көлемде алынатын, заң бойынша қарастырылған міндетті төлемдер.
1. Өндіріп алу тәсілі немесе салықтарды салу объектісі бойынша:
* тікелей салықтар
* жанама салықтар
Тікелей салық - тікелей табыс, немесе меншік иеленушілерін алынады.
Оған жататындар: корпорациялық табыс салығы, жеке табыс салығы, жер қойнауын пайдаланушылардың салықтары, әлеуметтік салық, жер салығы, мүлік салығы.
Жанама салық - тауар бағасына қосылады және тауар сатқанда тұтынушылардан өндіріп алынуы. Мәселен, қосылған құн салығы, акциз салығы.
2. Салықтарды пайдалану ретінде немесе тәртібіне қарай:
* жалпы салықтар;
* мақсатты салықтар болып бөлінеді.
Жалпы салықтар - бір қазынаға түсетін және жалпы бір мақсатқа жұмсалатын салықтар.
Мақсатты немесе арнайы салықтар - бұл белгілі бір мақсатқа арналған салықтар.
3. Салықтарды төлеуге байланысты затпен, немесе ақшалай салықтар болып бөлінеді. Заттай салық - салықтарды затпен немесе тауар түрінде төлейді.
Ақшалай салықтар - ақша түрінде төленеді. Қазіргі кезде бұл салық салушылардың кең қолданылатын нысаны болып саналады. Қазақстан Республикасының салық кодексінде Салық ақша түрінде төленсін деп атап көрсетілген.
4.Салық субъектілеріне қарай немесе салықты төлеушіге байланысты былайша топтауға болады:
* заңды тұлғалардың салықтары;
* жеке тұлғалардың салықтары.
Аралас салықтар деген де болады, яғни салықты әрі заңды тұлға, әрі жеке тұлға ретінде төлейді. Қазақстан Республикасында аралас салықтарға:
* қосылған құн салықтары;
* акциз салықтары;
* жер салықтары;
* әлеуметтің салықтар жатады.
5.Салықтардың қолданылу қызметтеріне орай жай және төтенше салықтар деп те бөлінеді.
Жай салықтар - мемлекеттің күнделікті қызмет барысында қолданылады.
Төтенше салықтар - мемлекеттік шығындардың деңгейлерінің көбеюіне орай қосымша табыстарды қажет еткен жағдайда, форс-мажор кезінде қолданылады. Форс-мажор - өзара шарт талаптарының орындалмау себептері орындаушыға байланысты болмаған жағдайларда, әдетте осы себептерді көрсету үшін пайдаланылатын термин.
6.Салықты есептеу және төлеу субъектісі бойынша салықтар:
* қызметақылы;
* қызметақысыз деп бөлуге болады.
7.Активті және пассивті салықтар.
Активті салықтар салу төлеушілердің ағымдағы шаруашылық және
өндірістін қызметтерінің нәтижесінде салық салынатын объект, салық базасы және төлем көзі анықталады.
Пассивті салық кезінде салықтар объектілері және салықтың іс-әрекет салық төлеушілердің белгілі бір қызметтерінің нәтижесінде алынған түсім, табыс, пайдаға байланысты болмайды.
8.Сонымен қатар салықтарды салық төлеушілердің арасында бөлуге байланысты былайша бөлуге болады:
* үлестірме (репартиционды, контингенттеу);
* сандық.
Салықтың материалдық белгілі - салық төлеуші белгілі бір соманы мемлекетке міндетті түрде беруі болып келеді.
Сонымен салықтардың мазмұны мынандай:
* материалдық категория жағынан - бұл белгілі бір ақша сомасы болса;
* экономикалық категория ретінде - бұл мемлекеттің табысы;
* заңдық категория жағынан - бұл заң жүзінде белгіленген міндеттеме;
Салықтардың экономикалық белгілері ретінде келесі көрсетілгендерді атауға болады:
* Салық - мемлекетке тиесілі қоғамдық жиынтық өнімді бөледі.
* Салық - ақшалай нысанда төленеді.
* Салық - қайтарылмайтын төлем болып табылады.
* Салық - баламасыз сипатта болады.
* Салық - салықты төлеген кезде меншік нысандары айқындалады.
* Салық - тұрақты экономиканың қатынас туғызады.
Салықты жоспарлау - салық міндеттемелерін заңды қысқарту әдістері. Активтерді және табысты ұтымды орналастыру, қаржыларды инвестициялау мен жинау мәселелері салықты жоспарлаудың кезеңі болып табылады.
Салық теориясы - салықтың маңызы мен қызметі туралы ғылыми білім және ұғымдардың жүйесі, мемлекеттік қаржы қызметіндегі олардың рөлі. Салық несиесі - салықты төлеу мерзімінің өзгеруін өрнектейтін жеңілдік.
Салық рыногы - салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдерді төлеу жөніндегі барлық салық міндеттемелерін есептеу кезінде салық төлеуші қолданатын салық заңдары нормаларының жиынтығы.
2.2 Салық элементтері
Салық элементтері - салық заңы регламенттелген салықтың қолданылу жағдайын анықтайтын құрамдас бөліктерінің жиынтығы. Салықтың бірнеше элементтері бар, атап айтқанда:салық субъектісі, салық объектісі, салық көзі,
салық мөлшері, салық жеңілдіктері, салық ставкасы, салық кезеңі, салықты есептеу тәртібі,салық есептілігі, салықты төлеу тәртібі
1.Салық субъектісі - заңды немесе жеке тұлға, яғни салықты төлеушілерді атаймыз.
2. Салық объектісі - салық есептелетін база, яғни салық не үшін төленетін қарастырады, мәселен: табыс, мүлік, тауар, мұра, жер және т.б. аталғандар салық төленеді.
3. Салық көзі - салық төлеу үшін белгіленген және қолданылатын ақша қаражаттары, бұл жалақы, кіріс, дивидендтер, яғни салық кеден төленетіндігін анықтау.
4. Салық мөлшері - салық төлеушінің табысына қарай алынатын соның сомасын білдіреді және ол шекті жеңілдікпен, орташа, нөлдік болып бөлінеді.
5. Салық жеңілдіктері - төлем қабілетін, қоғамдық өндіріске қатысу және басқа да факторларды ескеріп, заңмен қарастырылған жалпы ережеден шығару.
6. Салық ставкасы - салық базасының өлшем бірлігіне салық есептеулерінің шамасын білдіреді. Салык ставкасы салық базасынын өлшем бірлігіне процентпен немесе абсолютті сомамен белгіленеді.
7. Салық кезеңдері.Негізінде салықты есептеудің 5 кезеңі бар:
* бірінші - салық салынатын объектісіне есепке алу
* Екінші - салық салу объектісінен салық базасын есептеу
* Үшінші - салық ставкаларын қолдану
* Төртінші - салық жеңілдіктерін қолдану
* Бесінші - салық сомасын есептеу
8. Салықты есептеу тәртібі - салық есептілігі салық төлеуші және салық агенті салық органдарына табыс ететін, салық міндеттемелерін емептеу туралы ақпараты бар құжаттама.
9. Салық есептілігі - салық төлеуші және салық агенті салық органдарына
табыс ететін, салық міндеттемелерін есептеу туралы ақпараты бар құжаттама.
10. Салық төлеу тәртібі - белгіленген мерзімде салықты төлеген кезде алдымен бюджетке қандай салықтар төлеу керек екенін, яғни төлеу кезінде белгілі бір дәйектілікті белгілейді.
1.3 Салық есебі
Салық есебі - бұл Салық Кодексімен қарастырылған, топтастырылған тәртіпке сәйкес алғашқы құжаттар деректері негізінде салық бойынша салық базасын анықтау үшін ақпараттарды қорытындылау жүйесі. Кең мағынада алғанда салық есебі бюджетке енгізілуге қажетті салықты анықтау мақсатында, салық төлеушінің мүлігін, олармен жүргізілетін операцияларын және оның нәтижелерін анықтау үдірісі түрінде көрінеді.
Салық есебі салық салымы үшін қажетті салық кезеңі ішінде өткізілетін, шаруашылық операцияларының есебінің тәртібі туралы толық және нақты ақпараттарды қалыптастыру мақсатында, сондай - ақ бюджетке салық төлемін дұрыс,толық және уақытында есептелуін бақылау үшін ішкі және сыртқы пайдаланушыларды ақпараттармен қамтамасыз ету мақсатында жүргізіледі.
Салық есебінің жүйесі салық есебінің ережесі мен мөлшерін ретті қолдану қағидасынан шыға отырып, яғни бір салықтық кезеңінен екіншісіне реттілікпен шығу арқылы өз бетімен қалыптасады.
Осы салық мазмұны - салық құпиясы болып табылады. Салық есебінің деректері бар ақпаратқа рұқсат алған адам салық құпиясын сақтауға міндетті. Оны жариялағандар жауапкершіліке тартылады.
Салық деректері салық салу объектілері туралы топталған ақпараттарда, әзірленген кестелерде, бухгалтер анықтамасында және басқа да құжаттарда есептеледі. Салық есебінің деректері есеп объектісіне үздіксіз, хронологиялық тәртіпте салық салу мақсаты үшін көрсетілуі тиіс. Сонымен бірге деректерді талдау есебі алғашқы құжаттардың ақпараттарын жинақтап, жүйелендіру және салық базасының қалыптастыру тәртібінің ашық болуын ұтымды ұйымдастыруға тиісті.
Салық есебінің жеті негізгі әдістерін бөліп алуға болады:
бухгалтерлік есептің деректеріне негізделген және тек салық салу мақсатында пайдаланатын арнаулы есептік - салықтық көрсеткіштерді және түсініктерді енгізу;
бухгалтерлік есептік - қаржылық арнаулы ереже мен әдістерден ерекшелігі бар есептік - салық көрсеткіштерінің қалыптасуының арнаулы ережесін белгілеу;
салық салымы базасы есебін қалыптастыру әдісі;
тек салық салу мақсаты үшін кейбір жалпы қабылданған ережелер мен түсініктерін ашып түсіндіру;
салық дисконтын белгілеу (салық салу мақсатындағы жалған табыс);
салық кезеңдегі әрбір салық түрі үшін анықтау;
арнаулы салық тіркелімін және басқа да салық құжаттарын белгілеу.
Арнаулы салық құжаттарын енгізу салық есебі әдіснамасының нысанды - техникалық тәсілі болып табылады. Салық құжаттары құжаттартардың үш түрінен тұрады:
салықтық есеп айырысу;
салық есеп айырысуының көрсеткіштерін негіздеуші құжаттар;
салықтық тіркелімдер.
Салықтық құжаттардың ерекшелігі оның құрамында мамандандырылған салықтық, алғашқы құжаттар болмайды, өйткені салық есебін енгізу үшін жүргізілген шаруашылық операцияларының факт екендігін көрсететін алғашқы бухгалтерлік есептік құжаттар қажет болады.
Салық есеп айырысуының мәліметтеріне негізделген құжаттар салық есеп айырысуына негіздейтін және шешетін анықтамалық материалдардың рөлін атқарады. Олар екі түрлі болады:
салықты есептеу үшін қажетті құжаттар, мысалы: мүлікке салықтар бойынша - бұл кәсіпорынның мүлкінің орташа жылдық құнының есеп айырысуы;
есеп айырысуға сәйкесті (салықтық орган) тікелей есептелетін сомаға әсер етпейтін құжаттар.
Бюджетке төленетін салықтар мен міндетті төлемдер міндетті түрде бухгалтер есебінің тіркелімі мен шоттарында көрсетілуі - салық есебінің арнаулы ерекшеліктері болып табылады. Сондықтан салық есебінің саясатындағы алғашқы бухгалтерлік және алғашқы салықтық құжаттардан бастап, талдаулық және синтетикалық есептің тіркелімімен аяқталғандығы салықтық есептік ақпараттарды өңдеудің барлық реттілігін алдын ала қарастыру қажет.
Салықтық - есептік ақпараттарды өңдеу үдерісі 1 - суретте көрсетілген.
1-сурет
Салықтық-есептік ақпараттарды өңдеу үдерісі
Алғашқы (бухгалтерлік) және салықтық құжаттар
Салық есебінің тіркелімдері
Салық бойынша есеп айырысу көрсеткіштері негізделген құжаттама
Ордер журналы бойынша немесе шоттар бойынша карточкалар
Талдаулық есептің тіркелімдері
Шоттар бойынша айналым - қалдық тізімдеме.Бас кітап
Салық бойынша есеп айырысулар
Алғашқы (бухгалтерлік) және салықтық құжаттар
Салық есебінің тіркелімдері
Салық бойынша есеп айырысу көрсеткіштері негізделген құжаттама
Ордер журналы бойынша немесе шоттар бойынша карточкалар
Талдаулық есептің тіркелімдері
Шоттар бойынша айналым - қалдық тізімдеме.Бас кітап
Салық бойынша есеп айырысулар
ІІ. Бюджетпен есеп айырысу есебі
2.1 Тікелей салық бойынша есеп айырысудың есебі
Тікелей салықтар - салық төлеушінің табысы немесе мүлкінен тікелей алынатын салықтар. Тікелей салықтың түрлері:корпорациялық табыс салығы, жеке табыс салығы, әлеуметтік салық, жер салығы, көлік құралдары салығы, мүлік салығы т.б.
Корпоративті табыс салығы. Қазақстан Республикасында корпоративті табыс салығы салықтардың ішінен ең күрделісі және салық сомасы жағынан ең ауқымды.Корпоративті табыс салығын салу бойынша объектісі болып мыналар табылады:
# салық салынатын табыс;
# төлем көзінен салық салынатын табыс;
# Қазақстан Республикасында қызметін тұрақты мекеме арқылы жұмыс істейтін резидент емес заңды тұлғаның таза табысы.
Корпоративті табыс салығы бойынша бюджетпен есеп айырысу 3110 Төленуге тиісті корпорациялық табыс салығы пассивті шотта жүргізіледі. Республикасындағы көздерден тек қана төлем көзінен салық салуға жататын табыстар алатын және Қазақстан Республикасында қызметін тұрақты мекеме арқылы жүзеге асырмайтын резидент еместі қоспағанда, корпоративтік табыс салығын төлеуші, корпоративтік табыс салығы бойынша декларацияны орналасқан жеріндегі салық органына есептік салық кезеңінен кейінгі жылдың 31 наурызынан кешіктірмей табыс етеді.Корпоративтік табыс салығын төлеуші корпоративтік табыс салығы бойынша декларациямен бір мезгілде өзі орналасқан жердегі салық органына қаржылық есептіліктің халықаралық стандарттарына және бухгалтерлік есеп пен қаржылық есептілік туралы Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарына сәйкес жасалған жылдық қаржылық есептілікті табыс етеді.
Жеке тұлғалардан ұсталатын табыс салығы. Жеке табыс салығы - жеке тұлғалардың ең бірінші кезекте төлейтін салығы болып табылады. Себебі, тапқан табыстарынан немесе табыс көздерінің бір бөлігін салық ретінде аударып отырады.Жеке тұлғалар бойынша бюджетпен есеп айырысу есебі 3120 пассивті шотында жүреді. Есепті жыл бойы салық салынатын табысқа ие болған жеке тұлғалар салық төлеушілер болып табылады.
Жеке табыс салығы бойынша негізінен екі салық салу объектілері бар:
төлем көзінен салық салынатын табыстар;
төлем көзінен салынбайтын салықтар.
Дара кәсіпкерлерді Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес мемлекеттік тіркеу мақсатында салық салуға жататын табыстың жеке табыс салығы салынбайтын мөлшерін жеке тұлға үшін күнтізбелік жылда тиісті қаржы жылына арналған республикалық бюджет туралы заңда белгіленген ең төменгі жалақының 12 еселенген мөлшері құрайды.
Жеке табыс салығының мөлшерлемесі соңғы жылдары елеулі өзгертілген жоқ. Қолданылып жатқан 2010 жылғы Салық кодексінің 158 бабында жеке табыс салығы 10%-ды құрады, ал Қазақстан Республикасындағы және одан тысқары жерлердегі көздерден алынған дивидендтер түріндегі табыстар мөлшері 5% болып қалды.Жеке тұлғалардың жылдық жиынтық табысына еңбекақы түрінде алынатын табыстар, кәсіпкерлік қызметтен алатын табыстары, жеке тұлғалардың мүліктік табыстары тағы да басқа табыстары кіреді. Жеке тұлғалардың мүліктік табысына тек қана активтің келесі түрлерінің құндарына инфляцияға байланысты түзетуді есепке ала отырып өткізуден түскен құнның өсімі жатады: салық төлеушінің тұрақты тұратын жері болып табылмайтын жылжымайтын мүліктің, құнды қағаздардың, заңды тұлғаларға және басқа да материалдық емес активтерге қатысу үлесі; шетелдік валюта; асыл тастар және асыл металдардан, олардан жасалған зергерлік бұйымдардан, құрамында асыл тастар және металдар бар басқа да бұйымдардан, өнер туындылары мен антикварианттар. Жеке тұлғалардың салық төлейтін табыстарының құрамы салық кодексінде қаралады.
Жер салығы.Жер салығы - жер ресурстарын басқару жөніндегі уәкілетті органға әр жылдың 1 қаңтарындағы жағдай бойынша берген жерлердің мемлекеттік сандық және сапалық есебінің деректері негізінде меншік құқығын, тұрақты жер пайдалану құқығын, өтеусіз уақытша жер пайдалану құқығын куәландыратын құжаттарға сәйкес есептеледі.Бюджетке төленетін жер салығының есебі 3160 шоттында көрініс табады.
Жер салығын төлеушілер болып келесі аталғандар табылады:
жеке меншік құқығындағы салық салу объектілері бар заңды және жеке тұлғалар;
тұрақты жер пайдалану құқығындағы салық салу объектілері бар тұлғалар;
бастапқы өтеусіз уақытша жер пайдалану құқығындағы салық салу объектілері бар тұлғалар.
Жердің қандай да болсын санатқа тиесілігі Қазақстан Республикасының жер заңнамасында белгіленеді. Елді мекендер жерлері салық салу мақсаты үшін мынадай екі топқа бөлінген:
тұрғын үй қоры, соның ішінде олардың жанындағы құрылыстар мен ғимараттар орналасқан жерлерді қоспағанда, елді мекендер жерлері;
тұрғын үй қоры, соның ішінде олардың жанындағы құрылыстар мен ғимараттар орналасқан жерлер.
Жердің мынадай санаттарына салық салынбайды:
ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың жерлері;
орман қорының жерлері;
су қорының жерлері;
босалқы жерлер.
Аталған жерлер, запастағы жерлерді қоспағанда тұрақты жер пайдалануға немесе бастапқы өтеусіз уақытша жер пайдалануға берілген жағдайда, жер салығында белгіденген тәртіппен салық салуға жатады.
2.2 Жанама салық бойынша есеп айырысудың есебі
Жанама салықтар - тауардың бағасына еңгізіледі. Жанама салықтар салық төлеушілердің пайдасын (табысын) пайдалану үдерісімен байланысты салынады. Олардың салық төлеушінің экономика әлуетімен (табыс әкелуге қабілетімен) байланысы жанама түрде болады. Жанама салықтың түрлері: қосылған құн салығы, акциздік салық.
Қосылған құн салығы.Бұл өндіріс процесіне және тауардың, жұмыстың, қызметтердің айналысына қосылған, сату айналымына салынатын құн бөлігінің бюджетке аударылатын, қосылған құн салығы болып табылады, сондай-ақ Қазақстан Республикасының аумағына тауарларды импорттау кезінде жасалатын аударымдар. Бюджетке төлеуге жататын қосылған құннан, орындалған жұмыстан, көрсетілген қызметтен ұсталынады. Қосылған құн салығы 3130 шотында көрініс табады.
Қазақстан Республикасында қосылған құн салығы бойынша есепке тұрған мына тұлғалар қосылған құн салығын төлеушілер болып табылады:
* дара кәсіпкерлер;
* мемлекеттік мекемелерді қоспағанда, резидент - заңды тұлғалар;
* қызметін Қазақстан Республикасында филиал, өкілдік арқылы жүзеге асыратын резидент еместер;
* сенімгерлікпен басқару құрылтайшыларымен не сенімгерлікпен басқару туындайтын өзге жағдайларда пайда алушылармен сенімгерлікпен басқару шарттары бойынша тауарларды, жұмыстарды, қызмет көрсетулерді өткізу бойынша айналымды жүзеге асыратын сенімгерлікпен басқарушылар;
* Қазақстан Республикасының кеден заңнамасына сәйкес Қазақстан Республикасының аумағына тауарларды импорттаушы тұлғалар қосылған құн салығын төлеушілер.
Қосылған құн салығының негізгі салық салу объектілері мыналар:
* салық салынатын айналым;
* салық салынатын импорт табылады.
Қазақстан Республикасында тауарлар, жұмыстарды, қызмет көрсетулерді өткізу бойынша, Қазақстан Республикасында қосылған құн салығын төлеуші болып табылмайтын және қызметін филиал, өкілдік арқылы жүзеге асырмайтын резидент еместен жұмыстарды, қызмет көрсетулерді сатып алу бойынша қосылған құн салығын төлеуші жасайтын айналым салық салынатын айналым болып табылады.
Қазақстан Республикасының кеден заңнамасына сәйкес декларациялануға жататын, Қазақстан Республикасының аумағына әкелінетін немесе әкелінген тауарлар салық салынатын импорт болып табылады.
Қосылған құн салығының ставкасы 12 процентті құрайды және салық салынатын айналым мен салық салынатын импорттың мөлшеріне қолданылады.
Акциз салығы. Акциздік салық дегеніміз - сатылатын тауарлардың бағасына қосылатын, сатып алушы төлейтін салық болып табылады. Акциз салығын бойынша бюджетпен есеп айырысу шоты 3140. Акциз салығы Қазақстан Республикасының аумағында шығарылған және Қазақстан Республикасының аумағына импортталатын тауарларға салынады. Яғни спирттің барлық түрлері, темекі өнімдері,құрамында темекісі бар басқа да өнімдер және күнделікті қолданылмайтын басқа да бұйымдар жатады.
Акцизделмейтіндерге мыналар жатады:
:: акцизделген тауарларды сыртқа (экспортқа) сатқан жағдайда;
:: мемлекеттік өкілетті органдармен анықталған квота шегіндегі этил спирттері;
:: медицинаға арналған құрамында спирт бар өнімдер.
Қазақстан Республикасы аумағында акцизделуге жататын тауарларды өндіретін немесе акциздеуге тиісті тауарларды импорттайтын немесе Қазақстан Республикасы аумағында ойын бизнесін жүзеге асыратын барлық заңды тұлғалар акциз салығын төлеушілер болып табылады.
2.3 Басқа да алымдар мен міндетті төлемдер бойынша есеп айырысудың есебі
Бұл басқа да алымдар мен міндетті төлемдер бойынша есеп айырысудың есебі ҚР салық кодексінің 16 бөлімінде көрсетілген.Басқадай есептелген шығындардың есебі Басқа да кредиторлық борыштар мен есептелген шығындар деп аталатын 3190 шотында жүргізіледі. Бұл шотта негізгі құралдарды жөндеуге арналған резервтер, өнеркәсіптің маусымдық салаларының шығындарын жабуға арналған және тағы да басқа жасалған резервтер сомаларының есебі жүргізіледі.
:: Негізгі құрал-жабдықтарды жөндеу үшін арналған резерв сомасын құру барысында ай сайын апарылатын шығындар сомаларына:
Д-т: Тауарлардысатубойыншашығындар
Жалпыәкімшілікшығындары жәнетағы да басқашоттардыңтиістілері;
К-т: Басқа да кредиторлықборыштар мен есептелгеншығындар шотытүріндегіекіжақтыжазужазылады.
Жөндеужұмыстарынжүргізунемесеоларды ңтөлемақысыменбайланыстынақтышығынд арөнімніңөзіндікқұнынақосылмайды, керісіншеоныңжүргізілуінеқарай:
Д-т: Басқа кредиторлық борыштар мен есептелген шығындар шоты;
К-т: Көмекші өндіріс немесе Жабдықтаушы және мердігерлермен есеп айырысу шоты және тағы да басқа шоттар түрінде жазылады.
Жылдың аяғында пайдаланбаған резервтер сомасы шегеріліп тасталады. Сондай-ақ бұл шотта басқа да жасалған резервтер есептеледі.
ІІІ. ERK - TRUST ЖШС - де бюджетпен қарым - қатынас есебі
3.1 Бюджетпен тікелей салықтар бойынша есеп айырысу есебі
Қазақстан Республикасында қазіргі таңда арнайы бағдарлама қабылданып электронды үкімет жүйесі қарқынды дамып жатыр. Жылдық және тоқсандық салық есептілікті салық қызмет органдарына тапсыру үшін арнайы Салық салушының Кабинеті деген бағдарлама арқылы интернет желісін қолданады. ERK - TRUST ЖШС - де салықтық есептілікті ұсыну үшін Салық есептілігін өңдеу (СОНО) жүйесі қолданылады.
Корпоративтік табыс салығы үшiн 1 қаңтар - 31 желтоқсан аралығындағы күнтізбелік жыл салық кезеңi болып табылады.
Кәсіпорынның жылдық табысы Қазақстан Республикасында алынуға жататын табыстардан тұрады.
Жылдық жиынтық табыстан кәсіпорын мынандай шегерімдерді №1-регистрде Корпоративті табыс салығы қосымша ретінде көрсетеді :
1) қызмет бабымен іс-сапарға кеткен шығындар: іс-сапар орнына дейін бару және кері қайту кезіндегі нақты өндірістік шығындар, тұрғын үй-жайды жалдауға нақты шығын, кәсіпорынмен белгіленген жұмыскерге берілетін тәулікақы шығыны;
2) өкілдік шығындар;
3) күмәнді қарыз талабы бойынша шегерімдер;
4) жұмыскерлердің табысы мен табысы болмайтын басқа да төлемдер бойынша кәсіпорынның шығыны: жеке тұлғаға және оның денсаулығына келтірілген зиянды өтеу, жұмыскерлердің жұмысы жолда жасалған жағдайда өтемақы, жұмыскерлерді үйінен жұмысқа тасымалдау шығындары, берілген ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz