ЖайықЖылуҚуат АҚ-ның турбиналық цехын электрмен жабдықтау

Пән: Электротехника
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 56 бет
Таңдаулыға:

К іріспе

1652 жылдың 20 мамырында КСРО Министрлер Кеңесі «Орал қаласында ЖЭС салу туралы» №12261-р шешім шығарды. Бұл Орал облысында 60 жылдардың басына дейін орталықтандырылған электрэнергиямен жылу энергиясы көзінің болмауынан туындаған шешім. Қаланың кейбір кәсіпорындарында, соның ішінде - механикалық, Ворошилов атындағы арматуралық заводтарында локальді дизельді электростанциялар жумыс жасады. Электрэнергия көздерінің қуаты аз, кернеуі төмен, ал шағын деген аудандардың электрмен жабдықталуы қанағаттандырарлықсыз болды. Орталықтандырылған жылумен қамтуда болмады. Орал ЖЭС құрылысы 1953 жылы басталды. Сол уақытта 40 жыл бойы электростанцияның құрылыс, монтаждық және қайта құру жұмыстарын жүргізген «Уральскпромстрой» тресті құрылған болатын. 1960 жылдың 22 желтоқсанында Брянск машина жасау зауытының қуаты 12 МВт ПТ-12-35\10 типті №1 турбоагрегаты және өнімділігі 50т/сағ БКЗ-50-39-ф энергетикалық қазандығы іске қосылды. 1961 жылдың 2 қаңтарында БКЗ-50-39-ф типті №2 энергетикалық қазандығы іске қосылды. 1961 жылы жылу жүйелерінің құрылысы басталды. Сол жылы №3 БКЗ-50-39-ф типті энергетикалық қазандығы және №2 турбогенератор іске қосылды. 1962 жылдың 2 қазанында Батыс Қазақстан Кеңестік Халықтық Шаруашылық басшылығының бекітуімен Орал ЖЭСның кеңейтілуі жөнінде жобалық тапсырма жасалынды. ЖЭСда әрқайсысының өнімділігі 75 т/сағ БКЗ-50-39-ф типті қосымша екі энергетикалық қазандығы орнатылды. 1966 жылдың желтоқсанында №4, 1967 жылдың желтоқсанында №5, ал 1969 жылдың желтоқсанында қуаты 12МВт №3 турбоагрегаты іске қосылды. 1967 жылдың тамызынан 1969 жылдың сәуірі аралығында №1, 2, 3 қазандықтары М-100 типті мазут жағуға ауысады. 1971 жылдың қыркүйегінен 1973 жылдың шілдесі аралығында әрқайсысының өнімділігін 75т/сағ дейін жоғарлату үшін №1, 2, 3 энергетикалық қазандықтары модернизацияланды. 1965 жылы ЖЭС Куйбышев энергожүйесіне қосылды. 1973 жылдың желтоқсанынан 1981 жылдар аралығында қаланы жылумен қамту үшін әрқайсысының жылу өнімділігі 100 Гкал/сағ ПТВМ-100 типті төрт су жылыту қазандықтары іске қосылады. 1979-1980жж. орташа қысымды ГРП және 0, 5-1, 0 атм. төменгі қысымды газопровод салынады. 1980-1981 жж. қазандықтарды табиғи газ жағуға көшіру жұмыстары жүргізілді. 1980, 1982 жж. ПТ-12-35\10 типті №1, 2 турбиналар модернизацияланды. Қазіргі уақытта Орал ЖЭСда келесі негізгі қондырғылар орнатылған:

Энергетикалық қазандықтар БКЗ-75-39ГМ №1-5

Су жылыту қазандықтары ПТВМ-100 №6-9

КВГМ-100 №10-12

Бу турбиналары ПР-10-35\10\1, 2 №1

ПТ12\15-35\10М №2

ПТ-8-35\10 №3

Белгілі болгандай, облысымыздың электроэнергия рыногы өзіміздің энергокөздеріміз жане Ресейден импортталу негізінде қалыптасқан.

Сол себепті энергия сактаушы технологиялардың модельді жобасының Орал ЖЭСда жасалуы өңіріміздегі электроэнергия дефицитін жою, өнеркәсіптің жаңа түрлерін игеру сияқты маңызды сұрақтарды шешуге негіз болды. 2002 жылы БҚО Әкімшілігі мен НЕДО Жапондық Мемлекеттік Организациясы арасында «Орал ЖЭСда энергия сақтаушы технологиялардың модельдік жобасын» жүзеге асыру жөнінде меморандумға қол қойылды. Бұл келісім бойынша НЕДО организациясы энергетикалық жабдықтарды жеткізу жөніндегі спонсор болды. Қазақстандықтар жағынанда қосымша жабдықтар, құрылыс және монтаждау жұмыстарын жүргізу үшін бюджеттен қаражат бөлінді.

2004 жылы жоба құрылыс - монтаждау жұмыстары кезеңіне көшті. Бұл жобаға қазақстандық компаниялармен қатар жапондық Тохоку Электрик Пауер компаниясыда қатысты. Ал ГТУдың ресми іске қосылуы 2006 жылы елбасымыздың қатысуымен жүзеге асырылды.

Орал ЖЭСның Батыс Қазақстан Облысы энергожүйесінің дамып өркендеуіне зор үлесін қосып келеді.

1. Объект сипаттамасы

Орал ЖЭС құрамына энергия өндірудің технологиялық процесін қамтамасыздандыратын негізгі цехтар кіреді:

Қазандық цех - қазандық агрегаттар жабдықтарына және жанар май беру қондырғылары мен механизмдеріне қызмет көрсету.

Турбиналық цех - турбиналық қондырғылармен олардың көмекші жабдықтарына қызмет көрсету.

КИПиА цехы - жылулық процесстер автоматикасына және өлшегіш приборларға қызмет көрсету.

Химиялық цех - қосымша суды дайындау мен жұмсарту қондырғыларына, химиялық аналитикалық зертханасына қызмет көрсету.

Электрлік цех - электрлік генераторлар және станцияның барлық электрлік жабдықтары мен өлшегіш приборлары, релелік қорғанысы, электротехникалық зертханасы мен электржөндегіш учаскесіне қызмет көрсету.

Өткен уақыт ішінде ЖЭС кейбір технологиялық өзгерістерді басынан кешірді және қазіргі танда бұнда келесі негізгі қондырғылар жұмыс істеуде:

Энергияны түрлендірудің негізгі жабдықтарының жұмысын қамтамасыз ететін энергоқондырғылар өзіндік қажеттіліктер болып табылады.

Электрэнергияны өндірудің, тасымалдаудың, таратудың технологиялық процессі келесідей орындалады.

Қазандық цехтағы энергетикалық қазандықтарда өндірілген қызған бу белгілі бір қысыммен бу турбиналарына барады. Турбиналарды айналымға келтіретін генеретор болып табылады. Олар өз алдына электр тоғын өндіреді.

Әрбір генератормен өндірілген кернеуі 10кВ электрэнергиясы байланыс линиялары арқылы бөлек орналасқан ГРУ-10кВ ғимаратының құрама шиналарының секцияларына келеді. ГРУ-10кВ келген электрлік энергия коммутациялық қондырғылар арқылы тұтынатын орындарға таратылады.

Кесте 1. Қозғалтқыштардың параметрлері

Қозғалтқыштардың белгіленуі

Қозғалтқыштардың атаулары

Саны

Орнатылған қуаты кВт

Қозғалтқыштардың белгіленуі: М1-М2

Қозғалтқыштардың атаулары: Шикі су сорғышы

Саны: 2

Орнатылған қуаты кВт: 125

Қозғалтқыштардың белгіленуі: М3-М8

Қозғалтқыштардың атаулары: Қоректендіргіш электр сорғышы

Саны: 6

Орнатылған қуаты кВт: 320

Қозғалтқыштардың белгіленуі: М9-М10

Қозғалтқыштардың атаулары: Тораптық электр сорғышы

Саны: 2

Орнатылған қуаты кВт: 800

Қозғалтқыштардың белгіленуі: М11-М12

Қозғалтқыштардың атаулары: Конденсаттық бойлер сорғыштары

Саны: 2

Орнатылған қуаты кВт: 22

Қозғалтқыштардың белгіленуі: М13-М15

Қозғалтқыштардың атаулары: Конденсаттық сорғыш

Саны: 3

Орнатылған қуаты кВт: 30

2. Электр жүктемелерін есептеу

Берілген мәндері электрлік жүктемені есептеу үшін мыналар беріледі; орнатылған қуаты және жүктеменің өзгеру мәні, анықталған технологиялық режим және график жүктемесінде белгіленген. Графиктер және есептік нагрузкалар бір-бірімен коэффициентімен байланысты. Олардың мәні сапалы жолмен анықталған. Есептеу кезінде төменде берілген электрлік жүктемелер анықталады.

Максималды жүктеме қыздыру бойынша ток тартқыш бөлшектердің қиылысуы және экономикалық ток көлемі, шығынды анықтау, кернеудің ауытқуы және тораптағы қуат шығыны, трансформатор қуатын таңдау, түрлендіретін және ескерілетін құрылғылар, қорғанысты есептеу үшін қызмет етеді.

Есептік жүктеме өзгермейтін уақыт жүктемесіне сәйкес келеді сонымен қатар ауыспалы жүктеме бойынша аса көп ауырлы жылу изоляциясының тозуына эквивалентті.

Ауыспалы кезінде есептікті максималдысын орта жүктеме ұзақтығынан 30 мин қабылдайды. Есептік жарты сағатты максималды активті қуатты Р _М , реактивті қуатты Q _M және толық қуатты S _M

Орташа жүктеме $(активті\ \ және\ реактивті)$ - орташа максималды толықтырылған ауысылым үшін (Р _см ; Q _CM ) максималды жүктемені анықтау керек. Орташа жылдық жүктеме үшін (Р _о- р и Q _c . _P ) жылдық электроэнергиясының шығыны есептеледі.

Максималды қысқа уақытты (пиковая) жүктеме/ $Ι_{пик}$ қосқан кезде, электрдәнекерлеу құралымен жұмыс істеген кезде, доғалық пештер және ауытқымалы кернеуін есептегендегі қызметі, қорғаныс және торапты тексеру өздігімен қозғалтқышты қосу шарты бойынша кездерінде пайда болады.

Электрқабылдағыштың орнатылған қуаты р _у [кВт] - паспорт бойынша анықталатын қуат тораптан ұзақ уақыт тұтына алады номиналды кернеу кезінде және жалғастыру жұмыс режимі кезінде.

Электрмен жабдықтау жүйесін жобалаудың бірінші сатысы болып электр жүктемелерді анықтау болып табылады. Электр жүктемелердің мәндері бойынша электрмен жабдықтау жүйесінің электрқондырғыларын(шиналар, кабелдер, өткізгіштер) таңдауға, электрэнергия мен қуаттар шығынын анықтауға болады. Күтуге болатын жүктемелерді дұрыс бағалау нәтижесіне электрмен жабдықтау жүйесінің капиталды шығындары, эксплуатациялық шығындар, электрқондырғыларының жұмысының сенімділігі тәуелді. Электрмен жабдықтау жүйесін жобалауда немесе жұмыс режимін анализдеуде электрэнергия тұтынушыларын жүктеме ретінде қарастырамыз. Жүктеменің келесідей түрлері бар: активті қуат P, реактивті қуат Q, толық қуат S және тоқ I.

Басты есептік және электржүктемелерді анықтауға келесі анықтау әдістерін жатқызамыз:

Орнатылған қуаттар және сұраныс коэффициенті.
Орташа қуаттары және орташадан есептік жүктеменің ауытқулары.
Орташа қуаттар және коэффициент формасының жүктемелік графигі.
Орташа қуаттар және максимум коэффициенті(жүктеме график көрсеткішінің реттелген диаграмма әдісі) .

2. 1 Аса жүктелген ауысымда максималды жүктемені анықтау

Өндірістік кәсіпорынның электрлік жүктемелері кәсіпорынды жабдықтаудағы барлық жүйе элементтері анықтайды. Сондықтан электр жүктемелерін дұрыс анықтау кәсіпорынның энергожүйесін жобалау мен тасымалдаудағы ең басты шешушң фактор болып табылады.

Ауысымды қуат аса жүктелген ауысымда жұмсалған мөлшер қуатын есептейді.

Күштік орташа жүктемелері номиналды қуат пен пайдалану коэффициенті арқылы анықталады.

Р _НОМ =∑Р _Н (2. 1. 1)

Р _СМ =К _И ×Р _НОМ (2. 1. 2)

Q _СМ = Р _СМ ×tgα (2. 1. 3)

Мұндағы К _И - пайдалану коэффициенті, цехтағы бір электрқабылдағыштың немесе электрқабылдағыштар тобы үшін [3] .

Р _НОМ - электрқабылдағыштар тобы үшін орнатылған жиынтық қуат [шарт бойынша] .

tgφ - cosφ менінен анықталады, әрбір электрқабылдағыш үшін қабылданады.

Турбиналық цехтың электрқабылдағыштарын келесі екі топқа бөлеміз К _И = 0, 7 және 0, 8.

1. (1) формула бойынша электрқабылдағыштар тобының жиынтық номиналды қуатын табамыз:

Р _НОМ = 125*2+320*6 = 2170 кВт

2. (2), (3) формулалары бойынша аса жүктелген ауысым кезіндегі орташа максималды қуатты табамыз:

Активті: Р _{СР. МАХ. 0, 7} = 0. 7*2170 = 1519 кВт

Реактивті: Q _{СР. МАХ. 0, 7} = 1519*0. 5 =759. 5 кВАр

К _И = 0, 8 тобы үшін;

1. (1) формула бойынша электрқабылдағыштар тобының жиынтық номиналды қуатын табамыз:

Р _НОМ = 800*2+22*2+30*3 = 1734 кВт

2. (2), (3) формулаларымен аса жүктелген ауысымдағы орташа максималды қуатты анықтаймыз:

Активті: Р _{СР. МАХ. 0, 8} = 0, 8*1734 = 1387, 2 кВт

Реактивті Q _{СР. МАХ. 0, 8} = 1387, 2*0, 62 = 860 кВАр

Кесте 2. Аса жүктелген ауысымдағы орташа максималды жүктемелер

қабылдағыштар тобы

К _И = 0, 7

К _И = 0, 8

барлығы

қабылдағыштар тобы: Р _НОМ , кВт

КИ= 0, 7: 2170

КИ= 0, 8: 1734

барлығы:

қабылдағыштар тобы: Р _{СР. МАХ} , кВт

КИ= 0, 7: 1519

КИ= 0, 8: 1387, 2

барлығы: 2906, 2

қабылдағыштар тобы: Q _{СР. МАХ} , кВар

КИ= 0, 7: 759, 5

КИ= 0, 8: 860

барлығы: 1619, 5

қабылдағыштар тобы: S _{СР. МАХ,} кВА

КИ= 0, 7:

КИ= 0, 8:

барлығы: 3327

Р _{СР. МАХ.} = Р _{СР. МАХ. 0, 65} +Р _{СР. МАХ. 0, 7} (2. 1. 4)

Q _{СР. МАХ. 1ШР} = Q _{СР. МАХ. 0, 65} +Q _{СР. МАХ. 0, 7} (2. 1. 5)

(2. 1. 6 )

(4) формуласы бойынша аса жүктелген ауысымдағы орташа максималды активті қуатты анықтаймыз:

Р _{СР. МАХ.} = 1519+1387. 2 = 2906. 2 кВт

(5) формуласы бойынша аса жүктелген ауысымдағы орташа максималды реактивті қуатты анықтаймыз:

Q _{СР. МАХ. 1ШР} = 759. 5+860 = 1619. 5 кВАр

(6) формуласы бойынша аса жүктелген ауысымдағы максималды толық қуатты анықтаймыз:

2. 2 Есептік жүктемені максимум коэффициенті әдісімен анықтау

Максимум коэффициентін ескергендегі электрқабылдағыштар тобының жүктемелерінің негізі болып реттелген диаграмма әдісі табылады. Номиналды қуат және мінездемесі арқылы есептік жүктеменің максимумын анықтауға болады:

Р _р = К _МAX × Р _{СР. МАХ} = К _МAX ×К _И ×Р _НОМ (2. 2. 1. )

мұндағы К _МAX - жүктеменің максимум коэффициенті;

К _И - белгілі n топ пайдалану коэффициенті;

Р _НОМ - n _ЭФ қарастырылатын номиналды қуаты.

Пайдалану коэффициентіне тәуелді К _{М =} f (К _И , n _ЭФ ) арқылы немесе [3] келтірілген кестеден табуға болады.

Топтағы эффективті санын мына формуламен анықтайды

n _ЭФ = ( ∑ Р _НОМ ) ² / ∑ Р ² _НОМ (2. 2. 2. )

Есептік реактивті жүктемені төменгі формуламен анықтайды:

Q _Р = Р _Р × tgα (2. 2. 3. )

Топтың толық есептік жүктемесін мына формуламен анықтайды:

(2. 2. 4. )

К _И = 0, 7 электрқабылдағыштар тобы үшін:

1. (8) формуламен топтағы эффективті санын анықтаймыз:

n _ЭФ = (2170) ² /( 125² +320² ) = 40

n _ЭФ =40.

2. Таблица бойынша К _МAX анықтаймыз:

К _МAX = 1, 09

3. (7) формуласы бойынша топтың толық есептік активті жүктемесін анықтаймыз:

Р _Р = 1. 09*1519 = 1655. 7 кВт

4. (9) формуласы бойынша топтың толық есептік реактивті жүктемесін анықтаймыз:

Q _Р = 1655. 7*0. 5 = 828 кВАр.

(10) формуласы бойынша топтың толық есептік жүктемесін анықтаймыз:

К _И = 0, 8 электрқабылдағыштар тобы үшін:

1. (8) формуласы бойынша топтағы эффективті санын анықтаймыз:

n _ЭФ = (1734) ² /(800² + 22² + 30² ) =5

n _ЭФ =5.

2. Кесте бойынша К _МAX анықтаймыз:

К _МAX = 1, 12

3. (7) формуласы бойынша топтың есептік активті жүктемесін табамыз:

Р _Р = 1, 12*1387, 2 = 1554 кВт

4. (9) формуласы бойынша топтың есептік реактивті жүктемесін табамыз:

Q _Р = 1554*0, 62 = 963, 3 кВАр.

5. (10) фрмуласы бойынша топтың толық есептік жүктемесін табамыз:

Кесте 3. Есептік жүктемелер

Қабылдағыштар тобы

К _И = 0, 7

К _И = 0, 8

Барлығы

Қабылдағыштар тобы: Р _НОМ , кВт

КИ= 0, 7: 2170

КИ= 0, 8: 1734

Барлығы:

Қабылдағыштар тобы: Р _Р , кВт

КИ= 0, 7: 1655, 7

КИ= 0, 8: 1554

Барлығы: 3209, 7

Қабылдағыштар тобы: Q _Р , кВар

КИ= 0, 7: 828

КИ= 0, 8: 963, 3

Барлығы: 1791, 3

Қабылдағыштар тобы: S _Р, кВА

КИ= 0, 7: 126, 34999

КИ= 0, 8: 501, 3936

Барлығы: 3675, 7

2. 3 Турбиналық цехтың жүктеме картограммасы

Қосалқы станцияның орналасу жөніндегі таңдау туралы жалпы мғлұмат.

Қосалқы станция ( главная понизительная ГПП, главная распределительная ГРП, цеховая трансформаторная ТП) - әрбір өндіріс өнеркәсіптегі электржабдықтау жүйесіндегі басты көзі болып табылады. Сондықтан да қосалқы станцияны орналастырудың оптималды шешімі өнеркәсіп өндіріс территориясында. Ең басты сұрақ ол рационалдық жүйесіндегі электржабдықтаудағы құрастыру. Әртүрлі салаларындағы электржабдықтау жүйесін жобалау кезінде жобалау объектісінің өндірісте генералдық жоспар жасалынады. Осыған барлық өндірістік цехтар кіргізіледі. Цехтакрдың орналасуы технологиялық өндіріс процесінен анықталады. Генералдық жоспарда барлық ондық орнатылған немесе есептік қуаттары көрсетіледі. Сонымен қатар жобалауда цехтардың және барлық өнеркәсіптің электрлік жүктеме графигі көрсетіледі. Жобалаудың ең басты мақсаттарының бірі өндіріс өнеркәсіп территориясында ГПП, ГРП және ТП оптималды орналастыру болып келеді. Сондықтан да қосалқы станцияларда орналастыру электр жабдықтау жүйесіндегі капиталды шығындар мен эксплуатациялық шығындарға сәйкес келу керек.

Электр жабдықтау жүйесін жобалау кезінде ГПП, ГРП және ТП орналастыру жері өндіріс өнеркәсібінде генералдық жоспарына картограмма жүктемесі енгізіледі.

Өндіріс өнеркәсібіндегі картограмма жүктемелері - ол генералдық жоспар бойынша ауданына аймақ орналастыру. Осы масштабпен таңдалған аймақ цехтың есептік жүктемесіне тең. Әр цехқа өзінің аймағы енгізіледі. Олардың центрі цехтың жүктемелік центріне сәйкес келеді:

Өнеркәсіптің немесе цехтың жүктемелік центрі электрэнергияның тұтыну көзі болып табылады. Басты төмендеткіш, таратқыш және цехтық қосалқы станцияларды жүктеменің центріне қарай орналастырған жөн. Себебі бұл жоғарғы кернеуді электрэнергия тұтынатын центріне қарай жақындатылады және қысқартады. Өнеркәсіп торабының жоғарғы кернеулі тарату ұзақтықтары және цехтың төменгі кернеулі электр тораптары өткізгіш материалдарының шығынын азайтады және электрэнергия шығынын төмендетеді. Электрлік жүктеме картограммасы өнеркәсіп өндіріс территориясында жүктемені таратуды айқындайды.

Өнеркәсіптің картограмма жүктемелері аймақтан және ауданнан тұрады. Әр шектелген осы аймақтар , масштаб бойынша т осы цехтың есептік жүктемесіне тең :

(2. 3. 1)

Осыдан аймақ радиусы (2. 3. 2)

Мұндағы т - аудан шеңберін анықтау үшін мастаб.

Әр шеңбер екі секторға бөлінеді. Жарықтандыру және күштік жүктемелер. Бұл жағдайда картограмма тек ғана жүктеменің мәнін анықтамайды. Сонымен қатар структурасын анықтайды.

Бірақта картограмманы генералды жоспарға активті және реактивті жүктемеден бөлек енгізген жөн.

Бұның себебі активті және реактивті жүктемелердің қоректенуі әртүрлі қорек көзінен қоректенеді.

Реактивті жүктемелердің қоректенуі реактивті қуаттардың қоректену жерінде орналасқан конденсаторлы батареялармен жүзеге асады және реактивті қуаттарының қасында орналасқан синхронды қозғалтқыштардың немесе синхронды компенсаторларының қоздыруынан.

Бұл жағдайда центрін және реактивті қуаттарды тұтынатын центрін тапқан жөн. Синхронды компенсатордың дұрыс орналастырмау жері кеңістікте реактивті қуаттарының өнеркәсіп электржабдықтау жүйесі бойынша ағынын тудырады және электрэнергия шығынын тудырады.

Жоғарыда айтылғандар бойынша екі генералды жоспар болған жөн.

Біреуі активті жүктемесі бар картограмма
Екіншісі реактивті картограммасы бар картограмма

Бірінші нұсқау қоректенетін қосалқы станциялардың рационалдық жері үшін ГПП (ГРП), екіншісі өнеркәсіп өндірісінде электржабдықтау жүйесі синхронды компенсатордың рационалды орналасуын анықтап береді.

Электр жүктеменің шартты центрін анықтау.

Қазіргі жағдайда цехтарда және өнеркәсіп өндірісінде электр жүктеме центрін анықтауда математикалық қатар әдісі қолдану аналитикалық жолмен.

Бірінші әдіс теориялық механиканың көмегімен цехтардың электр жүктеме центрін анықтап береді.

Егерде цехтардың тарату жүктемесін цехтың ауданы бойынша есептейтін болсақ, онда жүктемелер центрін фигураның ауырлық центрімен цех жоспарларында берілгенімен сәйкестендіруге болады.

Егер тарату жүктемені ескеретін болсақ, онда жүктемелер центрі цехтың жоспары бойынша фигураның ауыр цетрі бойынша сәйкес келмейді. Бұл жағдайда ауырлық центрі анықталады. Цехтың электр жүктемелері мен массасының центр координатасы келесі формула бойынша анықталады:

Өнеркәсіп өндірісіндегі жүктемелер центрін қарапайымдылық әдіспен анықталады. ЦВМ жеңіл жүзеге асады. Бірақта оларды қамтамасыз ететін дәлдігі 5 - 10% аралықта болу қажет.

Картограмма тұрғызуда цех бөлімдерінің есептік күштік жүктемелерін білу қажет. Олар бұл жағдайда орнатылған қуаттар бойынша табылады. Анықталған жүктемелер 4 кестеде келтірілген. Картограмманың әрбір шеңберінің радиусын анықтаймыз:

Р _рi - қарастырылып отырған цех бөлімінің есептік активті қуаты

m - таңдалынған масштаб,

m=0, 001кВт/мм ²

Турбиналық цех Р _р =2906кВт

r= =962мм

Қалған шығарылған мәндерді 4 кестеге түсіреміз.

Кесте 4. Жүктеме картограммасын тұрғызу үшін берілгендер

Цех аталуы

Р _рi , кВт

r, мм

Цех аталуы: Электр цехы

Ррi, кВт: 1960

r, мм: 790

Цех аталуы: Турбиналық цех

Ррi, кВт: 2906

r, мм: 962

Цех аталуы: Химиялық цех

Ррi, кВт: 549

r, мм: 418

Цех аталуы: КИПиА цехы

Ррi, кВт: 845

r, мм: 518

Цех аталуы: Қазандық цех

Ррi, кВт: 740

r, мм: 485, 5

Электрлік жүктемелерінің ортасының координатасы мына формуламен анықталады:

(2. 3. 4. ) (2. 3. 5. )

Сонымен зауыдтың электрлік жүктемелерінің ортасын табамыз:

3. Қуатты анықтау және теңгеру қондырғысын таңдау

Егер тұтынатын тоқ фаза бойынша кернеуден қалатын болса, онда реактивті қуат оң таңбаға ие, ал егер тоқ кернеуден асатын болса, реактивті қуат теріс таңбаға ие.

Қазіргі уақытқа дейін реактивті қуатты мінездейтін басты нормалық көрсеткіш қуат коэффициенті cos ϕ. Оның мәні 0, 92-0, 95 аралығында болуы керек. Сәйкесінше P/S қатынастары нормаға сәйкес реактивті қуаттың динамикалық өзгерісі жөніндегі дәл мәнін бермейді.

Реактивті қуаттарды өнеркәсіп тораптарында электр жабдықтар және трансформаторларда жүктеу олардың өтпелік қасиетін төмендетеді және әуелік, кабелдік желілердің сым қимасын өсіруді талап етеді.

Өндірісте бұған шешім табылған. Ол негізінен арнайы теңгеру қондырғысын орнату.

Теңгеру қондырғысын таңдауда кернеуді жоғарлату және реактивті қуат теңгеру үшін кешенді қолданылуын анықтайды.

Қуат коэффициенті есептік жүктеме бойынша cosϕ _шма1 = 0, 66және
cosϕ _шма2 = 0, 78, ал ПУЭ бойынша қалыпты жіберілетін cosϕ = 0, 95.

Өндірістік кәсіпорындардың cosϕ мәнін жоғарлату үшін екі әдісті қолданамыз: табиғи және жасанды. .

Табиғи әдіске келесі шаралар жатады:

Асинхронды қозғалтқыш бос жүріс режимде жұмыс жасағанда cosϕ _{х. х.} = 0, 1 - 0, 3, сондықтан бос жүрісте жұмысты тежейтін теңгеру қондырғылары қолданылады;

Аз жүктелген қозғалтқыштарды қуаты аз қозғалтқыштарға ауыстыру;

Егер екі трансформатордың жүктелуі 30 % аз болса, онда біреуін ажырату керек;
Асинхронды қозғалтқыштың орнына синхронды қозғалтқыштарды қолдануға мүмкіндік болған кезде, оның cosϕ жоғары;
Қозғалтқыштарға сапалы жөндеу жүргізу.

Жасанды әдіске келесі орнатқыштар жатады:

статикалық конденсаторлар;
синхронды теңгергіштер;
аса қоздырылған синхронды қозғалтқыштар;
реактивті қуаттың тиристорлық көзі

Кәсіпорындарда реактивті қуатты теңгеру көбінесе статикалық конденсатормен орындалады.

Жобалайтын цехта реактивті қуатты теңгеру қондырғысын орнатамыз. Ол үшін таңдалған комплектілі теңгеру қондырғысын (КТҚ) автомат қорабы арқылы таратқыш шинаға қосамыз.

Комплектілі теңгеру қондырғысының қуаты Q _кку , кВАр төмендегі формуламен анықталады :

Q _кку = P _м. × (tgϕ ₁ - tgϕ ₂ ) . (3. 1. )

Р _м1 = 2170кВт; tgϕ ₁ = 0, 92; tgϕ ₂ = 0, 5

Q _кку1 =2170× (0, 92 - 0, 5) = 868 кВАр.

Р _м2. = 1734кВт; tgϕ ₁ = 0, 92; tgϕ ₂ = 0, 62

Q _кку2 = 1734 × (0, 92 - 0, 62) = 520кВАр

КТҚ қондырғысына : УКЛ(П) -0, 38-450-150 және УКЛ(П) -0, 38-600-НЛУЗ, жиынтық Q _кку = 694 кВАр, магистралды шиналарға АПВ7(3×70) және АПВ7 (3 × 120) маркылы екі сым арқылы қосылған.

I _доп. ≥ I _м. = (3. 2. )