Орал қаласының механикалық зауытының механикалық цехын электрмен жабдықтау

Кіріспе (схемалар болек файлда бар bapiev@mail.ru)
1 Жұмыс объектісінің қысқаша сипаттамасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...7
1.1 Жобалау цехының техникалық процесіне жалпы сипаттама ... ... ... ... ..7
1.2 Электр энергиясымен қоректенетін құрылғыларға сипаттама. Цехтағы қабылдағыштардың электрмен жобалау сұлбасын және кернеуді таңдау ... ...7.11
2 Электрмен қамту ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .12
2.1 Жарықтандыру және күштік жүктемені есептеу ... ... ... ... ... ... ... ..12.16
2.1.1.1 Цехты жарықтандыруға қажет қуатты есептеу ... ... ... ... ... .17.23
2.2 Электр жүктемесін есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .24.26
2.3 Жүктеме картограммасы және электрлік жүктеме отралығы ... ... .27.28
2.4 Реактивті қуатты компенсациялау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..29.30
2.5 Цехтық трансформаторлық қосалқы станциясының саны мен қуатын және түрін аныктау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..31.36
2.6 Электрмен жобалау сұлбасына электр жабдықтарын таңдау ... ... ..37.39
2.7 Электрмен жобалау сұлбасына сымдар мен шоғырсымдарды таңдау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 40.46
2.8 Қысқа тұйықталу тоғын есептейміз ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...40.46
2.9 Жүйе элементтерін тексеру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .47.49
2.10 Жоғарғы кернеу жағына күштік ажыратқышты таңдап тексеру..50.51
2.11 Цехтық трансформатордың релелік қорғанысын есептеп, релелік қорғаныс элементтерін таңдау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 52.55
2.12 Электр қондырғылардың жерге тұйықтау құрылғысын есептеу..56.58
3 Жобаның экономикалық бөлімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 59
3.1 Цехты электрмен жабдықтауға кеткен шығынды есептеу ... ... ... ...59.64
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 65
Пайдаланған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .66

Кіріспе
Электр энергиясы технологиясы өнеркәсіптің дамуын жеделдетеді, жоғары сапалы материалдар жасауға әсер етіп, еңбек өнімділігін арттырады. Электр энергиясын пайдаланып жұмыс істейтін автоматтандыру және механикаландыру жүйесімен жабдықтау халықтың тұрмысына жәрдемдесетін табыс алу мақсатында жедел арттыру жолымен Қазақстанның энергетикалық ресурстарын тиімді пайдалану Н.Ә.Назарбаевтың "Қазақстан-2030" Қазақстан халқына жолдауында "Энергетика ресурстары" бөлімінде электрлендірудің маңызы корсетілген [1].
Электр энергетикасын озық өркендету принципі еліміздің өндіргіш күштерін онан әрі қарай дамытудың шешуші шарты. Мұнымен қатар, бұл принцип электр энергиясын мол тұтынатын өндірістердің жаңа обьектілерін салудың, технологиялық процестердің прогрессивтік түрлерін енгізу тиімділігін күрт арттырудың, халықтың материалдық және мәдени дәрежесін жақсартудың да бірден-бір көзі екені бәрімізге де айқын болуға тиіс. Ресурстардың тиімділігі тамаша да орасан зор. Энергетика қорлары жақын уақыт ішінде және аз мөлшерлі қаржы шығынымен өте күрделі де жоғары рентабельді электр энергетикасының негізі болғалы отыр. Осындай өндіріс негізі өндіргіш күштердің дұрыс орналасуы үшін тиімді шешімдер қабылдап, халық шаруашылығының жаңа аудандарын ұйымдастыруға және бүкіл республика халық шаруашылығын да бұрын болып көрмеген биік белеске көтеруге болады.
Өнеркәсіптің электр энергияны пайдалану базасында электр қондырғылардың алар орны айрықша. Электр машиналары, аппараттары, қондырғылары мен құрылғыларының қатысуымен электр энергиясын басқа энергия түрлеріне айналдырып, технологиялық процестерді автоматтандыру жүзеге асалды.
«Беларус» МТЗ-80, МТЗ-82 тракторларына иінді валды өндіру және түрлендіру үшін, электр энергиясын тұтынып жұмыс жасайтын құрылғылар мен станоктарды пайдаланамыз.
Иінді валды механикалық өндеу көптеген техникалық процестер мен операциялардан тұрады:
- валдың артқы ілмегінің, ернемегінің үстіңгі қабатын және вал шейкін токарлық өндеу;
- түпкі және шатунды шейкті тегістеу және қырнау;
- әр түрлі тесіктерді бұрғылау (орталандыру тесігі, май каналдарының тесігі, майқалташасының, маховик пен қарсы салмақтылықтың резбаларының тесігі және т.с.с);
- термоөндеу;
- түпкі және шатунды шейк пен артқы ілмегін, ернемегінің үстінгі қабатын және фланцты тазалау;
- суперфиништік, ысып жылтырату және жеткізу операциясы;
- құрастыру операциясы (қарсы салмақтылықты, бітеуішті, айырғыш түтікті және т.с.с жйынтқ бөлшектерін орналастыру);
- тұрақтандыру операциясы;
бұл операциялардың барлығы толасыз-механикалық сонымен қатар көп бөлігі арнайы құрылғылар көмегімен жүзеге асады.
Машина жасау саласының коптеген цехтарында трансформаторлы қосалқы станция комплектісі (ТҚСК), тарату қондырғы комплектісі (ТҚК), күштік және жарықтандыру шиносымдары, коммутация аппараттары, қорғаныс құрылғылары және т.с.с қондырғылар кеңінен қолданылады. Яғни бұл электрмен жабдықтаудың сенімділігін арттырып, электр энергия шығынын үнемдейді.
Өндірісті автоматтандыруда көп қозғалтқышты электр торап пен электрмен басқару құрылғылары бірінші дәрежеге ие.
Бұл дипломдық жобаның мақсаты Орал қаласының механикалық зауотындағы №3 механикалық цехты электрмен жабдықтауды жобалау болып табылады. Жобаның негізгі мақсатының бірі бұл: минималды капитал шығынымен цехтағы электр қабылдағыштарды үзіліссіз, сенімді электр энергиясымен қамтамассыз ету.

1. Назарбаев, Н.Ә Қазақстан - 2030. Ел Президентінің Қазақстан халқына жолдауы / http://portal.mfa.kz/portal/page/portal/mfa/kz/content/reference/ strategy2030
2. Правила устройства электроустановок республики Казахстан / Астана – 2003
3. Овчеренко А.С, Рабинович М.Л, Мозырский В.И, Розинский Д.И Справочник по электроснабжению промышленных предприятий / Киев: «Техника» 1985
4. Кнорринг Г.M, Фадин И.М, Сидров В.Н Справочная книга для проектированию электрического освещения / Санкт-Петербург: Энергоатомиздат, 1992
5. Козловская В.Б, Радкейвич В.Н, Сацукевич В.Н Электрическое освещение. Справочник / Минск: «Техноперспектива» 2007
6. Колесник Г.П Электрическое освещение: основы проектирования. Учебное пособие / Владим. гос. ун-т. Владимир, 2006
7. Артемов А.И Электроснабжение промышленных предприятий / Смолинск: 2000
8. Федоров А.А, Старкова Л.Е Учебное пособие для курсового и дипломнога проектирование / М.: Энергоатомиздат, 1987
9. Липкин Б.Ю Электроснабжение промышленных предприятий и установок / Москва, издательство «Высшая школа», 1990
10. http://www.laborant.ru/eltech/04/_tabl/r0069t01.html
11. Алиев И.И Справочник по электронной технике и электрооборудованию / Москва, издательство «Высшая школа», 2000
12. http://uztt.ru/tmz250
13. Шеховцов В.П Расчет и проектирование схем электроснабжения / М.: Форум: инфра-м, 2010.
14. http://www.designers.schneider-electric.ru/Attachments/ed/cat/LF-11-2006-RU.pdf
15. http://window.edu.ru/window_catalog/files/r57109/tpu008.pdf
16. Курочкина Н.В Методическое пособие по выполнению экономической части дипломного проекта / Воткинск, ВМТ, 2008
17. http://revolution.allbest.ru/economy/d00008737.html
18. http://www.online-electric.ru/power/power.php
19. http://sozdik.kz/
20. http://www.ilk.kz/

Пән: Электротехника
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 65 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны

Кіріспе

1 Жұмыс объектісінің қысқаша сипаттамасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...7

1.1 Жобалау цехының техникалық процесіне жалпы сипаттама ... ... ... ... ..7

1.2 Электр энергиясымен қоректенетін құрылғыларға сипаттама. Цехтағы қабылдағыштардың электрмен жобалау сұлбасын және кернеуді таңдау ... ...7-11

2 Электрмен қамту ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 12

2.1 Жарықтандыру және күштік жүктемені есептеу ... ... ... ... ... ... ... ..12-16

2.1.1.1 Цехты жарықтандыруға қажет қуатты есептеу ... ... ... ... ... .17-23

2.2 Электр жүктемесін есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..24-26

2.3 Жүктеме картограммасы және электрлік жүктеме отралығы ... ... .27-28

2.4 Реактивті қуатты компенсациялау ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... .29 -30

2.5 Цехтық трансформаторлық қосалқы станциясының саны мен қуатын және түрін аныктау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...31-3 6

2.6 Электрмен жобалау сұлбасына электр жабдықтарын таңдау ... ... ..37-39

2.7 Электрмен жобалау сұлбасына сымдар мен шоғырсымдарды таңдау ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .40-46

2.8 Қысқа тұйықталу тоғын есептейміз ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ..40-46

2.9 Жүйе элементтерін тексеру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..47-49

2.10 Жоғарғы кернеу жағына күштік ажыратқышты таңдап тексеру..50-51

2.11 Цехтық трансформатордың релелік қорғанысын есептеп, релелік қорғаныс элементтерін таңдау ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 52-55

2.12 Электр қондырғылардың жерге тұйықтау құрылғысын есептеу..56-58

3 Жобаның экономикалық бөлімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 59

3.1 Цехты электрмен жабдықтауға кеткен шығынды есептеу ... ... ... ...59-64

Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 65

Пайдаланған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .66

Кіріспе

Электр энергиясы технологиясы өнеркәсіптің дамуын жеделдетеді, жоғары сапалы материалдар жасауға әсер етіп, еңбек өнімділігін арттырады. Электр энергиясын пайдаланып жұмыс істейтін автоматтандыру және механикаландыру жүйесімен жабдықтау халықтың тұрмысына жәрдемдесетін табыс алу мақсатында жедел арттыру жолымен Қазақстанның энергетикалық ресурстарын тиімді пайдалану Н.Ә.Назарбаевтың "Қазақстан-2030" Қазақстан халқына жолдауында "Энергетика ресурстары" бөлімінде электрлендірудің маңызы корсетілген [1].

Электр энергетикасын озық өркендету принципі еліміздің өндіргіш күштерін онан әрі қарай дамытудың шешуші шарты. Мұнымен қатар, бұл принцип электр энергиясын мол тұтынатын өндірістердің жаңа обьектілерін салудың, технологиялық процестердің прогрессивтік түрлерін енгізу тиімділігін күрт арттырудың, халықтың материалдық және мәдени дәрежесін жақсартудың да бірден-бір көзі екені бәрімізге де айқын болуға тиіс. Ресурстардың тиімділігі тамаша да орасан зор. Энергетика қорлары жақын уақыт ішінде және аз мөлшерлі қаржы шығынымен өте күрделі де жоғары рентабельді электр энергетикасының негізі болғалы отыр. Осындай өндіріс негізі өндіргіш күштердің дұрыс орналасуы үшін тиімді шешімдер қабылдап, халық шаруашылығының жаңа аудандарын ұйымдастыруға және бүкіл республика халық шаруашылығын да бұрын болып көрмеген биік белеске көтеруге болады.

Өнеркәсіптің электр энергияны пайдалану базасында электр қондырғылардың алар орны айрықша. Электр машиналары, аппараттары, қондырғылары мен құрылғыларының қатысуымен электр энергиясын басқа энергия түрлеріне айналдырып, технологиялық процестерді автоматтандыру жүзеге асалды.

Беларус МТЗ-80, МТЗ-82 тракторларына иінді валды өндіру және түрлендіру үшін, электр энергиясын тұтынып жұмыс жасайтын құрылғылар мен станоктарды пайдаланамыз.

Иінді валды механикалық өндеу көптеген техникалық процестер мен операциялардан тұрады:

- валдың артқы ілмегінің, ернемегінің үстіңгі қабатын және вал шейкін токарлық өндеу;

- түпкі және шатунды шейкті тегістеу және қырнау;

- әр түрлі тесіктерді бұрғылау (орталандыру тесігі, май каналдарының тесігі, майқалташасының, маховик пен қарсы салмақтылықтың резбаларының тесігі және т.с.с);

- термоөндеу;

- түпкі және шатунды шейк пен артқы ілмегін, ернемегінің үстінгі қабатын және фланцты тазалау;

- суперфиништік, ысып жылтырату және жеткізу операциясы;

- құрастыру операциясы (қарсы салмақтылықты, бітеуішті, айырғыш түтікті және т.с.с жйынтқ бөлшектерін орналастыру);

- тұрақтандыру операциясы;

бұл операциялардың барлығы толасыз-механикалық сонымен қатар көп бөлігі арнайы құрылғылар көмегімен жүзеге асады.

Машина жасау саласының коптеген цехтарында трансформаторлы қосалқы станция комплектісі (ТҚСК), тарату қондырғы комплектісі (ТҚК), күштік және жарықтандыру шиносымдары, коммутация аппараттары, қорғаныс құрылғылары және т.с.с қондырғылар кеңінен қолданылады. Яғни бұл электрмен жабдықтаудың сенімділігін арттырып, электр энергия шығынын үнемдейді.

Өндірісті автоматтандыруда көп қозғалтқышты электр торап пен электрмен басқару құрылғылары бірінші дәрежеге ие.

Бұл дипломдық жобаның мақсаты Орал қаласының механикалық зауотындағы №3 механикалық цехты электрмен жабдықтауды жобалау болып табылады. Жобаның негізгі мақсатының бірі бұл: минималды капитал шығынымен цехтағы электр қабылдағыштарды үзіліссіз, сенімді электр энергиясымен қамтамассыз ету.

1 Жұмыс объектісінің қысқаша сипаттамасы

1.1 Жобалау цехының техникалық процесіне жалпы сипаттама

Механикалық цех, бұл механикалық зауыттың негізгі цехтарының бірі болып табылады. Цехта иінді валды өндеу жұмыстары жүргізіледі. Яғни жеткізілген құйманы бірнеше техникалық операциялардан (жону, тазалау, тесу, қырнау, тұрақтандыру т.с.с) өткізіп, дайын өнімді саттыққа шығарады. Метал өндеу құрылғылары мен қондырғылары арқылы металды өңдеп, кесу жұмыстарымен айналысады.

Цехта ені 18 метр болатын екі жұмыс алаңы жұмыс істейді. Технологиялық қондырғылар, яғни бұйымдарды өңдеу талабына сай келетін метал кесу станогы, сонымен қатар жалпы өндірістік қондырғылар, яғни транспорттық көтергіш механизмдер, сорғыштар, желдеткіштер цехтың негізгі жұмысын атқарады.

1.2 Электр энергиясымен қоректенетін құрылғыларға сипаттама. Цехтағы қабылдағыштардың электрмен жобалау сұлбасын және кернеуді таңдау

Механикалық цехтың негізгі электр энергиясын тұтынатындар олар: метал кесу станогтары, электр пештері, көтергіш механизмдер, сорғыштар, желдеткіштер болып табылады. Сонымен қатар цехта әртүрлі жұмыстарға арналған (токрлық жұмыстарға, бұрғылауға, кесуге, тазартуға, қырнауға, айналдырып кесуге т. с. с) станктармен қамтамассызданған.

Электр қондырғыларын орналастыру ережесіне (ЭҚОЕ) сәйкес үздіксіздігі бойынша электрқабылдағыштар II және III категорияға жатады. Электрқабылдағыштар қайталама-қысқауақытты (ҚҚР) және ұзатылған режимде жұмыс жасайды [2].

Жарықтандыру және күштік жүйе кернеуін таңдау электрмен жобалау барысында шешімін табатын қажетті техникалық тапсырма болып есептеледі. Себебі кернеу шығыны, электр шығыны тағыда көптеген басқа факторлар кернеудің дұрыс таңдалғандығына байланысты. Сонымен қатар кернеу таңдау ол, технико-экономикалық көрсеткіштердің тиімділігін арттыру жолында әр түрлі нұсқаларды қарастыруға негізделеді [3].

Қазақстан Республикасының Электр қондырғыларын орналастыру ережесі және Тасымалдау техникасының ережесіне сәйкес 1000 В-қа дейінгі (U ≤ 1000 В) айнымалы тоқ кернеуі үшін келесі стандарттар қабылданған: 110 В, 220 В, 380 В, 660 В [2].

Машина жасау саласындағы өнеркәсіптер арасында кеңінен тараған жүйе бұл 380220 В кернеулі 50 Гц жиелікпен жұмыс жасайтын бітеу жерлендірілген, үшфазалы тоқ жүйесі. Сондай-ақ 660380 В кернеулі жүйеде кеңіннен тараған.

Күштік және жарықтандыру жүктемесін бір трансформатордан қоректендіруге мүмкіндік беретіндіктен 380220 В кернеулі бітеу жерлендірілген, үшфазалы тоқ жүйесін жобалауцехына таңдаймыз.

380 В күштік қондырғыларды қоректендіруге, ал 220 В жарықтандыруға пайдаланамыз. Техникалық қауіпсіздік талабына сай басқару цептері мен жергілікті жарықтану төмендетілген кернеумен қоректендіріледі. Басқару цептері 110 В кернеумен жарықтану 12 немесе 24 В кернеумен қоректенеді.

Егер күштік және жарықтандыру желісін бір трансформаторлы қосалқы станциядан қоректендірсек, жарықтандыру құрылғыларының жыпылықтауына әкеліп соғады, себебі үлкен двигателдерді қосқан кезде өте үлкен қосу тоғы пайда болады. Сондықтан екі трансформаторлы қосалқы станция комплектісіннен (ҚСК) қоректендіреміз. Жие ең жоғарғы жүктемелі күштік қабылдағыштарды ҚСК трансформаторларының біреуіне жалғау керек, ал қалғанын екінші трансформаторға. Яғни жұмыстық жарықты екінші трансформатордан қоректендірген жөн, ал апаттық жарықты бірінші трансформатордан. Жұмыстық жарықтың сапалы да ұзақ жұмыс істеуін қамтамассызету үшін.

Цехтағы қабылдағыштарды электрмен жобалау сұлбасын таңдау көтеген факторларға байланысты:

• жекелеген тұтынушы қуатына;

• тұтынушының орналасыуына;

• цехтың ауданына;

• цехтың технологиялық процессіне;

Электрмен жабдықтау жүйесікелесі талаптарға сай болуы қажет:

• қызмет көрсетудің ыңғайлылығы мен сенімділігі;

• электр энергиясының сапалылығы;

• қалыпті және апатты режим уақытында электр энергиясының үздіксіздігі және сенімділігі;

• жүйенің экономдылығы, яғни ең аз капитал шығыны мен пайдалану шығыны;

• жүйенің икемділігі, яғни қосалғы шығынсыз өндіріс көлемін үлкейтуге икемділігі.

Цехтағы тұтынушыларға электр энергиясын жеткізу мен тарату үшін трансформатор – магистраль сұлбасын аламыз, цехтың қосалқы станциясын арзандатып, жеңілдету үшін. Бұндай сұлбалар өте көп таралған және жүйенің икемділігі мен сенімділігіне қоса материалдық шығынды экономдауға мүмкіндік жасайды.

Электр мен жабдықтау ТҚ-дан қорек алатын магистралды шинасымнан - 0,4 цехтық ҚСК, оған таратқыш шинасым жалғанады, одан тарамдалған желі арқылы барлық элекртрқабылдағышты қоректендіреді.

№3 механикалық цехтың электрқабылдағыштары туралы мәліметтер тізімі 1.2.1 таблицасында көрсетілген.

1.2.1 таблицасы №3 механикалық цехтың электрқабылдағыштары туралы мәліметтер тізімі

№
Электрэнергиясын тұтынушылар тізімі
Үлгісі
Шығарыл-ған жылы
Қуаты
Ки
cosφ
Кс
Гидравликалық пресс
PVE-63
1980
7,5
0,65
0,8
0,75
Гидравликалық пресс
П 63В
1978
7,5
0,65
0,8
0,75
Екі жағыннан арнайы горизонтальді бұрғылайтын станок
КЛ-1А589
1978
7,5
0,12
0,4
0,15
Екі жағыннан арнайы горизонтальді бұрғылайтын станок
12А225
1983
6,75
0,12
0,4
0,15
Вертикалды фрезерлы станок
6Н 13П
1959
6,6
0,18
0,65
0,25
Вертикалды фрезерлы станок
6Н 13П
1974
6,6
0,18
0,65
0,25
Көп кескішті арнайы токарлық станок
МК 8215
1985
4,0
0,12
0,4
0,15
Көп кескішті арнайы токарлық станок
МК 8215
1985
4,0
0,12
0,4
0,15
Көп кескішті арнайы токарлық станок
МК 8215
1987
2,0
0,12
0,4
0,15
Гидравликалық пресс
PVE-63
1963
4,5
0,65
0,8
0,75
Дөңгелектеп ажарлайтын станок
ХШ2-16 Н32
1984
4,4
0,18
0,65
0,25
Дөңгелектеп ажарлайтын станок
ХШ2-12 Н162
1976
15,5
0,18
0,65
0,25
Дөңгелектеп ажарлайтын станок
ХШ2-12Н163
1976
5,5
0,18
0,65
0,25
Дөңгелектеп ажарлайтын станок
ХШ2-16 Н163
1976
6,0
0,18
0,65
0,25
Арнайы горизонталді кескіш станок
АМ 16815
1982
3,6
0,18
0,65
0,25
Горизонталді фрезерлі станок
ГФ – 9
1948
4,2
0,18
0,65
0,25
1.2.1 таблицасының жалғасы
Көп кескішті арнайы токарлық станок
МК-857
1982
7,5
0,12
0,4
0,15
Көп кескішті арнайы токарлық станок
МК-857
1982
7,5
0,12
0,4
0,15
Көп кескішті арнайы токарлық станок
1А 857
1956
7,5
0,12
0,4
0,15
Көп кескішті арнайы токарлық станок
1А 857
1956
7,5
0,12
0,4
0,15
Гидравликалық пресс
PYE-63
1982
6,75
0,65
0,8
0,75
Арнайы дөңгелектеп ажарлайтын станок
ХШ2-01
1966
6,6
0,18
0,65
0,25
Арнайы дөңгелектеп ажарлайтын станок
ХШ2-01
1966
6,6
0,18
0,65
0,25
Арнайы дөңгелектеп ажарлайтын станок
ЛТ-81
1988
4,0
0,18
0,65
0,25
Арнайы бұрғылайтын станок
АМ 5452
1969
2,0
0,12
0,4
0,15
Арнайы бұрғылайтын станок
10А 409
1978
4,5
0,12
0,4
0,15
Арнайы бұрғылайтын станок
КЛ-1А591
1987
4,4
0,12
0,4
0,15
Арнайы бұрғылайтын станок
КЛ-1А592
1987
15,5
0,12
0,4
0,15
Арнайы бұрғылайтын станок
КЛ-1А592
1987
15,5
0,12
0,4
0,15
Арнайы бұрғылайтын станок
КЛ-1А592
1990
5,5
0,12
0,4
0,15
Арнайы бұрғылайтын станок
КЛ-1А598
1987
4,35
0,12
0,4
0,15
Арнайы бұрғылайтын станок
КЛ-1А599
1987
4,35
0,12
0,4
0,15
Арнайы бұрғылайтын станок
КЛ-1А606
1979
3,2
0,12
0,4
0,15
Арнайы бұрғылайтын станок
КЛ-1А601
1987
3,2
0,12
0,4
0,15
Арнайы бұрғылайтын станок
АМ 16816
1987
0,12
0,4
0,15
Арнайы бұрғылайтын станок
КЛ-1А 595
1979
8,5
0,12
0,4
0,15

1.2.1 таблицасының жалғасы
Арнайы бұрғылайтын станок
АМ-4
1979
0,75
0,12
0,4
0,15
Арнайы бұранда кескіш станок
АМ 5460
1974
0,12
0,4
0,15
Арнайы бұрғылайтын станок
КЛ-1А590
1986
4,3
0,12
0,4
0,15
Гидрокөшіргі арнайы токарлық станок
ЕМ-473
1985
0,12
0,4
0,15
Гидрокөшіргі арнайы токарлық станок
1Е-713
1982
0,12
0,4
0,15
Электрлік эрозионды станок
46611
1982
2,5
0,12
0,4
0,15
Электрлік эрозионды станок
46611
1982
2,5
0,12
0,4
0,15
Вертикалды бұрғылайтын станок
2Н 125
1985
3,0
0,12
0,4
0,15
Вертикалды бұрғылайтын станок
2Н 125
1982
7,5
0,12
0,4
0,15
Токарлы винт жасайтын станок
1К625
1969
13,5
0,12
0,4
0,15
Арнайы домалататын станок
НТ 81
1970
0,17
0,65
0,23
Дефектоскоп
ПМД-70
1981
3,0
0,14
0,5
0,16
Баланстайтын машина
9716
1978
2,5
0,18
0,65
0,24
Вертикалды бұрғылайтын станок
2Н135
1982
2,0
0,12
0,4
0,15
Вертикалды бұрғылайтын станок
2С132
1980
3,0
0,12
0,4
0,15
Гидравликалық пресс
PVE-63
1989
3,0
0,65
0,8
0,15
Токарлық станок
КТ 38 Б
1964
13,0
0,12
0,4
0,15
Вертикалды бұрғылайтын станок
2Н135
1985
0,125
0,12
0,4
0,15
Вертикалды бұрғылайтын станок
2Н135
1987
0,125
0,12
0,4
0,15
Гидравликалық пресс
PVE-63
1989
3,0
0,65
0,8
0,75
Электротельфер
жк 0,125 т

0,36 (ҚҚ 40%)
0,15
0,18
0,2

2 Электрмен қамту

2.1 Жарықтандыру және күштік жүктемені есептеу

2.1.1.1 Цехты жарықтандыруға қажет қуатты есептеу

Жұмыс орнының жеткілікті жарықтылығы дегеніміз – бұл адамның қалыпты жұмыс жасауы мен жоғары деңгейде еңбек етуін қамтамассыздандыру [4].

Жобалау цехын жалпыға бірдей жергілікті біріктірілген жарықтандыру жүйесін аламыз.

Жарықтандыруды есептеу келесі тәртіппен жүргізіледі:

• Шамдарды орналастыру тәртібі

• Жарықтандыру құрылғысын есептеу

Өндірістік орныдарда шамдарды орналастыру кезінде келесі негізгі шарттарды ескерген жөн:

а) жарықтандыру орнында жарықтың қаліптілігін сақтап, экономикалық тиімді жолмен жарықтандыру;

б) жарықтың сапасының талаптарыңың сақталуы (біркелкілік, жарықтың бағыты, көлеңкенің шектілігі, жарықтың қаліптілігі, сонымен қатар тікелей шағылыспауы);

в) қауіпсіз қызмет көрсетуге ыңғайлылығын қамтамассыз ету;

г) топтық жүйені монтаждауға ыңғайлылығын қарастыру;

д) жарық көзінің сенімді бекітілуін;

Нр - жұмыс бетіннен шырақтың ілу биіктігі, өлшем бірлігі м, 1 сурет бойынша келесі формуламен анықтаймыз:

Нр. = Н – hc. – hp., м [5].

мұндағы:

Н – цехтың биіктігі, м. 8 м;

hc. – төбе мен шамның арақашық-

тығы, м. hc. = 0,7 м;

hp. – жұмыс бетінің еденнен биік-

тігі, м. hр. = 0,8 м.

Нр. = 8 – 0,7 – 0,8 = 6,5 м

Берілген цехтың жарықтандыру бетінің ауданы Sцех, м2:

Sцех. = B × L, м2

мұндағы: B – аумақтың ені, м. B = 36 м;

L – аумақтың ұзындығы, м. L = 96 м;

Sжа= 36 × 96 = 3456 м2

Шамдардың бір бірінен ара қашықтығын немесе шамдардың қатарларының ара қашықтығын келесі формуламен анықтаймыз:

м [6].

мұндағы λ-анықтама бойынша аламыз [6].

Қатардағы шамдардың саны:

[6].

N'=11 – деп аламыз;

Қатар мен қабырғаның арақашықтығын lа келесі формуламен анықтаймыз:

м [6].

Қатарлар саны:

немесе шарты бойынша тікбұрыштың бойымен орналастыратын болсақ онда:

немесе [6].

Lқат = 6 м деп алып, қатарлардыңн санын анықтаймыз:

[6].

n =2 деп алып, аралықтағы шамның санын анықтаймыз:

[6].

Аралықты жарықтандыру үшін 22 шам қажет.

Аралықтың ұзындығыннан қатардың қашықтығы

м [6].

Сурет 2 Бір аралықтағы ДРЛ шамдарының орналасуы.

Бұл бір аралыққа есептелген, яғни цехта екі аралық бар сондықтан есеп нәтижиесін екіге көбейтеміз:

Цехты жарықтандыру үшін 44 шам қажет.

Анықтама бойынша: ρтөбе= 0,5; ρқаб= 0,3; ρж.беті= 0,1; Қор коэффиценті Кқ = 1,5; Кедір-бұдырлық коэффиценті z = 1,15 [5].

Бөлменің индикісін келесі формуламен есептейміз:

[6].

Бөлменің индиксі мен қабырғаның, төбенің, жұмыс бетінің шағылу коэффициенті арқылы анықтамадан жарық ағынының пайдалану коэффициентін анықтаймыз; η=0,73 [5].

Анықтама бойынша берілген цехтың қаліпті жарықтануы Еқал. = 300 Лк [6].

Жарық толқынын келесі формуламен анықтаймыз:

Лм [6].

Анықтамадан жарық толқыны 55000 Лм болатын ДРЛ 1000 шамын таңдаймыз [5].

2.1.1.1.1 таблица, ДРЛ шамдарының техникалық сипаттамасы

Шамның түрі
Рш., Вт
Uн., В
Ф, Лм
Жұмыс жасау уақыты, сағ
Шамның өлшемі, мм
Жұмыстық тоғы, А

D
L

ДРЛ 1000
1000
145
55000
10000
181
410
7,5

ДРЛ шамының тұтынатын жалпы қуатын тауып, 2.2.1-таблицасына еңгіземіз.

кВт [7].

Кс=0,95 ДРЛ шамы үшін

Ең жүктеулі ауысым үшін ауысымдық активті қуатты келесі формула бойынша анықтаймыз:

[7].

мұндағы -пайдалану коэффиценті;

- ДРЛ шамының тұтынатын жалпы қуаты, кВт.

кВт

Ең жүктеулі ауысым үшін ауысымдық реактивті қуатты келесі формула бойынша анықтаймыз:

[7].

кВАр

Жұмыстық жарық апатқа ұшыраған кезде кәсіп орын жұмысшыларын қауіпсіздігін қамтамассыздандыру мақсатында апаттық жарық көзін қарастырамыз. Цехтағы апаттық жарық қуаты Рап., Вт жұмыстық жарық қуатының 10% (0,1) қабылдайды.

Рап. = 0,1 × 46,816 = 4,6816 кВт [4].

Апаттық жарық үшін Г түріндегі 500 Вт-тық қыздырма шамдарды таңдаймыз [4].

2.1.1.1.2 таблица Апатық жарық шамдарының техникалық сипаттамасы

Шамның атауы
Шамның түрі
Рк., Вт
Uш., В
Ф, Лм
Шамның өлшемі, мм

D
L
H
УПД
Г
500
220
8300
112
240
180

2.2 Электр жүктемесін есептеу

Элетрмен жабдықтау жүйесінің жобалауда ең негізгісі бұл - электр жүктемесін есептеу болып табылады. Барлық аппараттар, тоқ жүретін бөлімдердің қимасының аудандары жүктемеге тәуелді. Күштік жүйенің барлық элементтеріндегі электр жүктемесінің дұрыс анықталуы, күштік жүктеме есептеу кезінде аса маңызды. Егер де есептік жүктеме қажетті жүктемеден көп шыққан болса – онда материял шығынына ұшыраймыз, ал керсінше аз шыққан болса – онда электр жүйесінің тоқ өткізетін қасиеті төмендеп, күштік электр қабылдағыштардың қаліпсіз жұмыс жасауына әкеліп соғады [8].

Элетр жүктемесін есептейтін әр түрлі әдістер бар. Есепті жүктемесі ең көп болатын бастапқы 30 мин ішінде цехтың тұтынатын максимальды қуаты бойынша максимальды коэффициент әдісін қолданып шығарамыз.

ШС №1 – ге жалғанған электр қабылдағыштарды пайдалану коэффициенті бойынша топтастырамыз, яғни қуаттары бірдей емес бірақ техникалық процесстері ұқсас, бірдей қондырғыларды топтастырамыз.

ШС №1 – ге 31 станок 31 электртельфер жалғанған, оларды топтастырамыз.

Арнайы бұрғылайтын станоктың пайдалану коэффициентін және -ін анықтамадан аламыз. ;

- ді арқылы табамыз:

Жалпы жұмыстық қуатты анықтаймыз, яғни номинальды қуатының қосындысын:

кВт

Ең жүктеулі ауысым үшін ауысымдық активті қуатты келесі формула бойынша анықтаймыз:

[9].

мұндағы -пайдалану коэффиценті;

- Арнайы бұрғылайтын станоктардың жалпы жұмыстық қуатты, кВт.

кВт

Ең жүктеулі ауысым үшін ауысымдық реактивті қуатты келесі формула бойынша анықтаймыз:

[9].

кВАр

Арнайы горизонталді кескіш станок тобын, арнайы дөңгелектеп ажарлайтын станок тобын, гидравликалық пресс тобын, горизонталді фрезерлі станок тобын, дөңгелектеп ажарлайтын станок тобын, екі жағыннан арнайы горизонтальді бұрғылайтын станок тобын, көп кескішті арнайы токарлық станок тобын, вертикалды фрезерлы станок тобын және электртельфер тобын осындай жолмен есептеп, 2.2.1 – таблицасына нәтижесін жазамыз.

Ескерту: электртельфердің жұмыс режимі қысқа уақытты қайта қосу режим болғандықтан оның номинальді қуатын келесі формуламен шығарамыз:

[9].

мұндағы, Рп – электртельфердің паспортындағы қуат.

ШС №1 – ге жалғанған барлық электр қабылдағыштардың суммалық қуатын анықтаймыз:

кВт

ШС №1 – ге жалғанған барлық электр қабылдағыштардың суммалық ауысымдық активті және аусымдық реактивті қуаттын анықтаймыз:

ШС №1 – ге жалғанған барлық электр қабылдағыштардың орташа пайдалану коэффицентін анықтаймыз:

[9].

Күштік құрылым көрсеткіші келесі формула бойынша анықталады:

[9].

мұндағы, - ең үлкен электр қабылдағыштың номинальды қуаты, кВт;

- ең кіші электр қабылдағыштың номинальды қуаты, кВт.

Электр қабылдағыштардың тиімді санын n≥5; Кп≥0,2; m≥3; Рнрм≠ const, болғандағы шарты бойынша келесі формуламен анықтаймыз:

[9].

Тиімді саны мен пайдалыну коэффициенті бойынша анықтамадан максимал коэффициентін анықтаймыз [9].

Максималды активті қуатты келесі формуламен анықтаймыз:

[9].

мұндағы, - максимал коэффициенті;

- суммалық ауысымдық активті қуат, кВт.

кВт.

Максималды реактивті қуатты: nт≤10 болса Qмакс=1,1Qау; ал nт≥10 болса Qмакс=Qау; шартын ескеріп nт≥10 шарты бойынша келесі формуламен анықтаймыз:

[9].

мұндағы, - суммалық ауысымдық реактивті қуат,, кВАр.

кВАр

Толық максимал қуатты келесі формуламен анықтаймыз:

[9].

мұндағы, - ШС №1 – ге жалғанған электр қабылдағыштардың максималды активті қуатты, кВт;

- ШС №1 – ге жалғанған электр қабылдағыштардың максималды реактивті қуатты, кВАр.

кВА

ШС №1 тарату шиносымының жүктемесінің максимальды тоғын келесі формуламен анықтаймыз:

[9].

мұндағы, - ШС №1 – ге жалғанған электр қабылдағыштардың толық максималды қуатты, кВА;

- Электр қабылдағыштардың номинальды кернеуі, кВ.

А

Толық күштік құрылғылардың қуатының топтық коэффициенті:

Қалған ШС, ТП –лардың және цех бойынша электрлік жүктемесін осындай жолмен есептеп, нәтижесін 2.2.1 таблицасына жазамыз.

2.2.1 таблица Электр жүктемесінің есептік мәні
Электр қабылдағыштың атауы

ШС №1

Арнайы бұрғыл-айтын станок
2,0-15,5
51,75

0,12

6,21
14,22

Арнайы горизонталді кескіш станок
3,6
3,6

0,18

0,648
0,758

Арнайы дөңгел-ектеп ажар-лайтын станок
4,0-6,6
17,2

0,18

3,096
3,622

Гидравликалық пресс
6,75-7,5
26,25

0,65

17,0625
12,797

Горизонталді фрезерлі станок
4,2
4,2

0,18

0,756
0,885

Дөңгелектеп ажарлайтын станок
4,4-15,5
31,4

0,18

5,652
6,613

Екі жағыннан арнайы горизонтальді бұрғылайтын станок
6,75-7,5
14,25

0,12

1,71
3,916

2.2.1 таблицасының жалғасы
Көп кескішті арнайы токарлық станок
2,0-7,5

0,12

4,8
10,992

Фертикалды фрезерлы станок
6,6
13,2

0,18

2,376
2,78

Электртельфер
0,23
7,13

0,15

1,0695
5,84

ШС №1 бойын-ша нәтижие
-
208,98
3
0,21
0,74

0,91
43,38
62,423
1,56
67,673
62,423
92,067
139,88

ШС №2

Арнайы бұранда кескіш станок

12

0,12

Арнайы бұрғыл-айтын станок
0,75-15
39,3

0,12

Арнайы домала-татын станок
10

0,17

Баланстайтын машина
2,5
2,5

0,18

Вертикалды бұрғылайтын станок
0,125-7,5
15,75

0,12

Гидравликалық пресс

0,65

2.2.1 таблицасының жалғасы
Гидрокөшіргі арнайы токарлық станок

0,12

Дефектоскоп
3

0,14

Токарлы винт жасайтын станок
13,5
13,5

0,12

Токарлық станок
13

0,12

Электрлік эроз-ионды станок
2,5

0,12

Электртельфер
0,23
5,75

0,15

ШС №2 бойынша нәтижие
-
169,8
3
0,14
0,71

0,99
24,439
50,074
2,06
50,248
50,074
70,938
107,780

Жарықтандыру
22

0,73
0,5

1,73
16,06
27,785

22

0,73
0,5

1,73
16,06
27,785

Цех бойынша нәтижие

422,78

0,24
0,93

0,4
99,778
119,1

326,274
131,01
351,594
534,192

2.3 Жүктеме картограммасы және электрлік жүктеме отралығы

Электр энергиясын және металлды үнемдеу мақсатында цехтың, өнеркәсіптің электрлік жүктеме орталығына цехтық ҚС немесе ҚСК, сонымен қатар БТҚС және ТҚС-сын орнатуға кеңес беріледі.

Бас жоспар территориясының өлшемін ескеріп, ең үлкен және ең кіші ыңгайлы радиусқа сүйене отырып жүктеменің масштабын таңдаймыз. Бас жоспар масштабы m = 1:100 =0,01.

2.3.1 Таблица

Өндірістік орын
Белгі-ленуі
Х
Y
P

кВт
PJ

кВт
cosφ
tgφ
Rа

км
ω
3-ші цех
1Н
0,8038
0,7713
250
4,4
0,93
0,4
0,315
6,336
2-ші цех
2Н
0,8503
1,1531
1000
97,05
0,9
0,5
0,631
34,94
8-ші цех
3Н
0,6815
1,471
250
5,6
0,75
0,88
0,315
8,064
Ағаш өңдейт. цех
4Н
0,9082
1,9677
400
11,5
0,8
0,75
0,4
10,35
Сорғыш стан-сы
5Н
1,1819
1,9252
250
2,96
0,89
0,51
0,315
4,262
Құр. материалын өндіретін цех
6Н
2,0289
1,8126
630
20,84
0,87
0,57
0,501
11,91
Дай. өн. қоймасы
7Н
1,8799
1,6571
12,77
0,68
1,08
0,1
183,9
4-ші цех
8Н
1,2884
0,8643
630
92,1
0,75
0,88
0,601
52,63
6-ші цех
9Н
1,5824
0,416
1000
56,8
0,85
0,62
0,631
20,45

Ең аз жүктеме 7-ші нұктеде болғандықтан оның радиусын Rа.7Н = 0,1 км деп аламыз. Сонда:

кВткм2

Шамамен та = 800 кВткм2

Ең көп жүктеме 2-ші нұктеде деп алып оның радиусын есептейміз:

км

Жүктемені бас жоспарға осы масштабта еңгізуге болатынына көз жеткіздік.

Осындай жолмен қалған жүктеменің радиусын анықтап 2.3.1 таблицасына еңгіземіз.

Әр нүктенің реактивті жүктемесін келесі формуламен анықтаймыз:

кВАр

Қалған нүктелердің реактивті қуатын осындай жолмен есептейміз.

Активті жүктеменің масштабындай масштабты қолданып әр жүктеменің реактивті жүктеме радиусын келесі формуламен есептейміз:

км

Қалған нүктелердің реактивті жүктеме радиусын осындай жолмен есептеп 2.3.1 таблицасына еңгіземіз.

Сектор бұрышын ω анықтаймыз, сектор бұрышы әр нүктенің жалпы жүктемесінің қанша бөлігін жарықтандыру жүктемесі алатынын көрсетеді.

Қалған нүктелердің сектор бұрышын осындай жолмен есептеп 2.3.1 таблицасына еңгіземіз.

Жүктемелер бас жоспарға дөңгелектеніп салынады, активті жүктеме қалың сызықпен, ал реактивті жүктеме үзік сызықпен. Сектор бұрышының ауданы боялады.

Активті және реактивті электрлі жүктеме орталығы шартты түрде анықталады.

А(1,2626; 1,1558) нүктесіне жақын жерге БТҚС орналастырамыз. Неғұрлым жақын болған сайын со ғұрлым тиімді.

В(1,2659; 1,1559) нүктесіне жақын жерге синхронды компенсатор немесе КҚК-сін орналастырамыз. Неғұрлым жақын болған сайын со ғұрлым тиімді.

2.3.1 сурет Жүктеме картограммасы және электрлік жүктеме отралығы

2.4 Реактивті қуатты компенсациялау

Электр қондырғылардың cos Э-ін жоғарылатудың маңыздылығы зор. Себебі электр жүйеде реактивті тоқтың болуы кернеуге, активті қуатқа яғни электрэнергиясынна қосымша шығын алып келетіні шарт. Сонымен қоса желінің өткізгіштік қасиетіде нашарлайды.

Цехтағы магистральдардың есептік қуаттық коэффициенті cosЦАТШ1 = 0,74 және cos АТШ2 = 0,71 (2.2.1 - таблицада), ЭҚЕ-не сәйкес берілген өндірістік орынға cos = 0,92 [9].

Өндірістік кәсіпорынының электр қондырғыларының cosӨ-ін үлкейтудің екі әдісі бар: табиғи және жасанды.

Табиғи әдіске келесі келесі шаралар жатады:

• Асинхронды қозғалтқыш бос жүріс режимінде жұмыс жасау кезінде cosбх.х. = 0,1 – 0,3, сондықтан бос жүріс режимінде жұмыс жасауды шектейтін құрылғыны пайдаланамыз;

• Аз жүктелген қозғалтқыштарды аз қуатты қозғалтықтарға ауыстыру;

• Егерде екі трансформатор 30 % дан томен жүктелген болса онда бір трансформаторды айырып қою;

• Асинхронды қозғалтқыштардың орнына шама келгенше синхронды қозғалтқыштарды пайдалану, себебі синхронды қозғалтқыштың cosА үлкен болады;

• Қозғалтқыштарды сапалы жөндейден өткізу.

Жасанды әдіске келесі құрылғылар жатады:

• Статикалық конденсаторлар;

• Синхронды компенсаторлар;

• Аса қоздырылған синхронды қозғалтқыштар;

• Тиристорлы реактивті қуат көзі (ТИРМы).

Реактивті қуатты компенсациялау негізіннен статикалық конденсаторлар көмегімен жүргізіледі.

Жобалау цехының реактивті қуатын топтастырып компенсациялаймыз. Сол үшін таңдалған КҚК-ні (компенсатциялайтын құрылғы комплектісі) АТШ-ға (Алюминий тарату шиносы) автоматты ұяшық арқылы жалғаймыз.

Компенсатциялайтын құрылғы комплектісінің қуаты Qкқк [кВАр], келесі формуламен анықтаймыз:

Qкқк = Pмакс (tg 1 - tg 2) [9].

мұндағы, Рмакс1 – ШС №1-дегі максималды қуаты - 67,673 кВт;

tgt1 = 0,91 (2.2.2 таблицадан);

tgt2 – ні cosc2 = 0,92 бойынша табамыз: tgt2= 0,43.

Qкқк1 =67,673 (0,91 – 0,43) =32,483 кВАр.

Рмакс2 – ШС №2-дегі максималды қуаты - 50,248 кВт;

tgt1 = 0,99 (2.2.1 таблицадан);

tgt2 – ні cosc2 = 0,92 бойынша табамыз: tgt2= 0,43

Qкку2 = 50,248 (0,99 – 0,43) = 28,139 кВАр

Қондырғыға екі КҚК-сін анықтама бойынша таңдаймыз: УКН-0,38-36 У3 (36 кВАр) 2 дана, суммалық номинальды қуаты Qкку = 72 кВАр [10].

КҚК-нің орналастыратын оптимальды орынды келесі формуламен есептеп табамыз:

Lопт. = L0 + (1 – ) ) L, м [9].

мұндағы, L0 – трансформатор қосалқы станциясының комплектісінен (ТҚСК) электр қабылдағыштардың жалғану нүктесіне дейінгі магистралдың ұзындығы; м

L – қабылдағыштардың жалғану нүктесінің басынан аяғына дейінгі арақашықтықтағы магистральдың ұзындығы. М

Q –суммалық реактивті қуат, кВАр

Q кВАр
L0 м
L м
ШС №1
62,423
ШС №2
50,074

АТШ – 1 Lопт. = 10 + (1 – ) ) 80 = 66,93 м.

АТШ – 2 Lопт. = 35 + (1 – ) ) 70 = 79,83м.

2.5 Цехтық трансформаторлық қосалқы станциясының саны мен қуатын және түрін аныктау

Қазирги уақытта трансформаторлық қосалқы станция комплектісі (ТҚСК) кеңінен қолданылады. ТҚСК-сін қолдану монтаждау және жөндеу жұмыстарын айтарлықтай жеңілдетіп, тасымалдауда қауіпсіздік пен сенімділікті қамтамассыз етеді.

Қосалқы станция – трансформаторлардан немесе басқа да электр энергиясын түрлендіргіштен, 1000 вольтқа дейінгі және жоғары кернеуді тарату құрылғысынан, қабылдау құрылғыынан, түрлендіру, тарату және электр энергияны тұтынушыға жеткізу құрылғыларынан тұрады.

Трансформаторлар және коммутациялық аппараттардан тұратын тарату құрылғылары, қорғаныс құрылғысы мен автоматтар, өлшеуіш аспаптар, құрама және жалғау шинолары жәнеде басқа көмекші құралдар қосалқы станцияның негізгі электрқондырғысы болып саналады. [11].

Реактивті қуатты компенсациялануын ескере отырып жүктеменің есептік қуатын Sм.', келесі формуламен есептеледі:

Sм.' = [9].

Sм.' = = 331,567 кВА.

Тұтынушылардың I-ші және II-ші котегория екенин ескерип , екі трансформаторлы қосалқы станция комплектісін таңдаймыз. Трансформатордың номинальды қуатын келесі формуламен анықтаймыз:

Sном.т = [9].

мұндағы, S – цехтағы есептелген қуат, кВА

N – трансформатор саны,

Kж – жүктелу коэффициенті, анықтама бойынша 1-категория

үшін Kж=0,65-0,7 аралығында.

Sном.т = кВА

Есептік қуат бойынша анықтамадан есептік қуатқа сәйкес келетін трансформаторды таңдап 2.5.1 таблицаға еңгіземіз [12].

2.5.1 таблицаТрансформатордың техникалық сипаттамасы

Түрі
Sн.
U1Iн1
U2Iн2
uк.з.
iх.х.
Рх.х.
Рк.з.
Өлшемі
Салмағы

кВА
кВА
кВА
%,
%
кВт
кВт
мм
т
ТМЗ
250
1013,7
0,4360,8
4,5
1,9
0,61
3,7
1200073071776
1,23

Трансформатордың біреуі істен шықты деп алып, яғни апаттық жағдайда екінші трансформатордың мүмкіндік жүктелуін анықтау үшін келесі шарттың орындалуын тексереміз:

1,4 Sном.т ≥ Sм.'

1,4 ×250 ≥ 331,567

Шарт орындалды, яғни таңдаған ТҚСК жұмысқа жарамды.

ТҚСК-не таңдалған ТМЗ 250100,4 үлкен трансорматорлық қорға ие, яғни цехтың болашақта жүктемесі үлкейген кезде трансформаторды үлкен қуатты трансформаторға болатынын көрсетеді, сонымен қатар электр энергиясын үнемдеу мақсатында трансформатордың біреуін айырып қойуға мүмкіндік бар.

2.6 Электрмен жобалау сұлбасына электр жабдықтарын таңдау

Электр жүйесі электр энергиясын өнеркәсіптік кәсіпорын цехының тұтынушыларына таратып, жеткізу үшін қызмет етеді. Кернеу бойынша тоқ ағынының шамасын, технологиялық құрылғының орналасуын, қоршаған ортаның сипатын ескере отырып шиносымдарды, сымдарды және кабелдерді таңдаймыз [7].

Автоматты ажыратқыштар күштік шынжырдың коммутация қызметі мен қоса электр қабылдағыштарды қорғауды қамтамассыздандырады, сонымен қоса қысқа тұйықталу мен асқын жүктемеден қорғайды. Аппараттар жылулық және электромагниттік айырғыштан тұрады. Автоматтар фибрадан жасалған доға сөндіргішпен немесе доға сөндіргішті камерамен жабдықталады.

QF1-ге кіріспелік автоматты ажыратқышты, трансформатордың номинальды тоғы бойынша келесі формуламен таңдаймыз:

[7].

мұндағы, Sтр –трансформатордың толық қуаты, кВА;

U2 – трансформатора төменгі жағының кернеуі, кВ.

Автоматты ажыратқыштың номиналды тоғы есептік тоқтан үлкен немесе тең болуы керек:

[7].

Құрамдастырылғын айырғыштың орнатылуы келесі формуламен анықталады:

[7].

ВА 55-41-344730 1000А автоматты ажыратқышты таңдаймыз, номинальды тоғы: 1000 А. Автоматтың жартылай өткізгішті ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.