«Новый» 110/10 кВ қосалқы станциясын жобалау
Мазмұны
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...6
1. Жобаланушы объектінің сипаттамасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 7
1.1 Электрлік жүктеме мен қоршаған орта туралы мағұлматтар ... ... ... ... ... ... 7
2 Электрлік жүктеме графигін тұрғызу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 8
2.1 Жалпы жағдай ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .8
2.2 Электрлік жүктеменің тәуліктік және жылдық графигін тұрғызу ... ... ... ... 8
3 110/10 кВ қосалқы станциясындағы күштік трансформаторларды таңдау ... ... ... 12
4. 110/10 кВ қосалқы станциясының электрлік жалғау сұлбасын таңдау және қысқа тұйықталу токтарын есептеу ... ... ...13
4.1 110/10 кВ қосалқы станцияның электрлік жалғау сұлбасын таңдау ... ... 13
4.2 Қысқа тұйықталу тотарын есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..14
5 Электрлік аппараттарды таңдау және оларды қысқа тұйықталу токтар әсеріне тексеру ... ... ...20
5.1 Коммутациялық аппараттарды таңдау және оларды тексеру ... ... ... ... ...20
5.2 Шиналардырды таңдау және тексеру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 20
5.3 Шиналық көпірді таңдау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 23
5.4 Оқшаулатқыштарды таңдау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..25
5.5 Айырғышпен ажыратқышты таңдау және тексеру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .27
5.6 Разрядтауыш пен асқын кернеу шектегішін тандау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..30
5.7 Өлшегіш трансформаторларын таңдау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 31
5.8 Өзіндік мұқтаждық трансформаторларын таңдау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...36
6. Типтік жобаға сәйкес негізгі конструктивті шешімдер ... ... ... ... ... ... ... ... ..37
6.1 Жабдықтарды орналастыру мен құрастыру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 37
6.2 Трансформатор нөлне жерлендіргіш таңдау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...38
7. ТДТН.10000кВА Күштік трансформатордың релелік қорғанысы ... ... ... ... 39
7.1 Күштік трансформаторларды қорғау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...39
7.2 Бойлық дифференциалдық қорғанысты есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 49
7. 3 Газдық қорғаныс ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 42
7.4 Максимал тоқтық корғаныс ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..42
7.5 Күштік трансформаторды асқын жуктемеден қорғау ... ... ... ... ... ... ... ... ...43
7.6 Күштік трансформатордың тоқтық бөлгіші ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 44
8. Еңбекті қорғау, қауіпсіздік техникасы және қоршаған ортаны қорғау ... ... 46
8.1 Өндірісте еңбекті қорғаудың міндеті ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...46
8.2 Қызметкерлерге талаптар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..46
8.3 Өртке қарсы қауіпсіздік ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 47
8.4 Қосалқы станцияны найзағайдың тіке соққысынан қорғау ... ... ... ... ... ... ...48
8.5 Жерге қосқышты есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .49
8.6 Қосалқы станция жарықтандыруын таңдау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 52
9. Техникалық . экономикалық көрсеткіштер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .54
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .59
Қолданылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 60
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...6
1. Жобаланушы объектінің сипаттамасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 7
1.1 Электрлік жүктеме мен қоршаған орта туралы мағұлматтар ... ... ... ... ... ... 7
2 Электрлік жүктеме графигін тұрғызу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 8
2.1 Жалпы жағдай ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .8
2.2 Электрлік жүктеменің тәуліктік және жылдық графигін тұрғызу ... ... ... ... 8
3 110/10 кВ қосалқы станциясындағы күштік трансформаторларды таңдау ... ... ... 12
4. 110/10 кВ қосалқы станциясының электрлік жалғау сұлбасын таңдау және қысқа тұйықталу токтарын есептеу ... ... ...13
4.1 110/10 кВ қосалқы станцияның электрлік жалғау сұлбасын таңдау ... ... 13
4.2 Қысқа тұйықталу тотарын есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..14
5 Электрлік аппараттарды таңдау және оларды қысқа тұйықталу токтар әсеріне тексеру ... ... ...20
5.1 Коммутациялық аппараттарды таңдау және оларды тексеру ... ... ... ... ...20
5.2 Шиналардырды таңдау және тексеру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 20
5.3 Шиналық көпірді таңдау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 23
5.4 Оқшаулатқыштарды таңдау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..25
5.5 Айырғышпен ажыратқышты таңдау және тексеру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .27
5.6 Разрядтауыш пен асқын кернеу шектегішін тандау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..30
5.7 Өлшегіш трансформаторларын таңдау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 31
5.8 Өзіндік мұқтаждық трансформаторларын таңдау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...36
6. Типтік жобаға сәйкес негізгі конструктивті шешімдер ... ... ... ... ... ... ... ... ..37
6.1 Жабдықтарды орналастыру мен құрастыру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 37
6.2 Трансформатор нөлне жерлендіргіш таңдау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...38
7. ТДТН.10000кВА Күштік трансформатордың релелік қорғанысы ... ... ... ... 39
7.1 Күштік трансформаторларды қорғау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...39
7.2 Бойлық дифференциалдық қорғанысты есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 49
7. 3 Газдық қорғаныс ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 42
7.4 Максимал тоқтық корғаныс ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..42
7.5 Күштік трансформаторды асқын жуктемеден қорғау ... ... ... ... ... ... ... ... ...43
7.6 Күштік трансформатордың тоқтық бөлгіші ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 44
8. Еңбекті қорғау, қауіпсіздік техникасы және қоршаған ортаны қорғау ... ... 46
8.1 Өндірісте еңбекті қорғаудың міндеті ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...46
8.2 Қызметкерлерге талаптар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..46
8.3 Өртке қарсы қауіпсіздік ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 47
8.4 Қосалқы станцияны найзағайдың тіке соққысынан қорғау ... ... ... ... ... ... ...48
8.5 Жерге қосқышты есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .49
8.6 Қосалқы станция жарықтандыруын таңдау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 52
9. Техникалық . экономикалық көрсеткіштер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .54
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .59
Қолданылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 60
Энергетика саланың материалды-техникалық базасы және энергетикалық кәсіпорындардың негізгі фондтарының жоғары дәрежеде тозуы қазіргі заманғы талаптарға және энерготұтынудың өсу темпіне сай келмейді.
Тұтынушылар электрэнергиясының сапасына, электрмен жабдықтаудың сенімділігі мен тұрақтылығына талаптар іс жүзінде өсті. Қоршаған табиғи ортаны қорғауға, энергияны сақтауға, электр қондырғыда істейтін қызметшінің қауіпсіздігіне және тұрғындарға талаптар қатайды. Осы жағдайлар өзімен бірге көптеген басқарушы, нормативті және методикалық құжаттарды ( ПУЭ, СНиП, СН, НТПС, РД, ПТБ, ПТЭ және басқалар), сондай-ақ заң шығарушы және құқтық актілерді өңдеуге және нақтылауға алып келді. Жалпы қабылданған халықаралық техникалық стандарттар мен нормаларға ауысу және бейімделу мен оларды Қазақстан Республикасының әсер етуші заңдарына сәйкестендіру процесі іске асырылуда.
Экономикалық талдау әдісін, таратқыш тораптың эксплуатациялық сенімділігін есептеуді, сондай-ақ жобалық шешімдердің экономикалық тиімді жаңа жүйелерін құруды жетілдіру қажеттілігі туындады.
Ғылыми-техникалық прогрестің салдарынан жоғарғы тиімділіктегі өнімдердің жаңа түрлері мен үлгілері - энергетикалық жабдықтар мен құрылғыларды, прогрессивті конструктивті және электротехникалық материалдарды, қазіргі заманғы релелік қорғаныстардың, автоматиканың, басқару және байланыстың микропроцессорлы кешендерін меңгеру жүргізілді.
Қазақстан рыногына алдыңғы қатарлы әлемдік өндірушілердің жаңа заманғы коммутациялық жабдықтары ене бастады. Қажетті жағдайларда отандық өнімге жалпы бейімделу отандық стандарттарға және республикадағы қажетті сертификацияға сай келетін, көбірек жетілдірілген импорттық жабдықтар және электротехникалық материалдар қолданумен ақталады.
Тораптық объектілерді қазіргі заманғы талаптарға сай тиісті эксплуатациялық жағдайға келтіру – бұл өте кең ресурсті, көп еңбекті және ұзақ жұмыс. Таратқыш тораптардың жоғары капитал сиымдылығын есепке алғанда, инвестицияның қажеттілігін және мемлекеттің ат салысуын ескеру қажет.
Барлық осы факторлар энергетикалық тораптар және электр энергияның қосымша қорек көздері кірістерінің аймақтық бағдарламасын этапты модернизация бойынша өңдеуді қамтамасыз етеді.
Тұтынушылар электрэнергиясының сапасына, электрмен жабдықтаудың сенімділігі мен тұрақтылығына талаптар іс жүзінде өсті. Қоршаған табиғи ортаны қорғауға, энергияны сақтауға, электр қондырғыда істейтін қызметшінің қауіпсіздігіне және тұрғындарға талаптар қатайды. Осы жағдайлар өзімен бірге көптеген басқарушы, нормативті және методикалық құжаттарды ( ПУЭ, СНиП, СН, НТПС, РД, ПТБ, ПТЭ және басқалар), сондай-ақ заң шығарушы және құқтық актілерді өңдеуге және нақтылауға алып келді. Жалпы қабылданған халықаралық техникалық стандарттар мен нормаларға ауысу және бейімделу мен оларды Қазақстан Республикасының әсер етуші заңдарына сәйкестендіру процесі іске асырылуда.
Экономикалық талдау әдісін, таратқыш тораптың эксплуатациялық сенімділігін есептеуді, сондай-ақ жобалық шешімдердің экономикалық тиімді жаңа жүйелерін құруды жетілдіру қажеттілігі туындады.
Ғылыми-техникалық прогрестің салдарынан жоғарғы тиімділіктегі өнімдердің жаңа түрлері мен үлгілері - энергетикалық жабдықтар мен құрылғыларды, прогрессивті конструктивті және электротехникалық материалдарды, қазіргі заманғы релелік қорғаныстардың, автоматиканың, басқару және байланыстың микропроцессорлы кешендерін меңгеру жүргізілді.
Қазақстан рыногына алдыңғы қатарлы әлемдік өндірушілердің жаңа заманғы коммутациялық жабдықтары ене бастады. Қажетті жағдайларда отандық өнімге жалпы бейімделу отандық стандарттарға және республикадағы қажетті сертификацияға сай келетін, көбірек жетілдірілген импорттық жабдықтар және электротехникалық материалдар қолданумен ақталады.
Тораптық объектілерді қазіргі заманғы талаптарға сай тиісті эксплуатациялық жағдайға келтіру – бұл өте кең ресурсті, көп еңбекті және ұзақ жұмыс. Таратқыш тораптардың жоғары капитал сиымдылығын есепке алғанда, инвестицияның қажеттілігін және мемлекеттің ат салысуын ескеру қажет.
Барлық осы факторлар энергетикалық тораптар және электр энергияның қосымша қорек көздері кірістерінің аймақтық бағдарламасын этапты модернизация бойынша өңдеуді қамтамасыз етеді.
Қолданылған әдебиеттер тізімі:
1 Каганов И.Л. «Курсовое и дипломное проектирование» М. Колос, 1970, 303с.
2 Федоров А.А., Старкова Л.А. «Учебное пособие для курсового и дипломного проектирования» Москва, Энергоатомиздат,1987, 367 с.
3 Рожкова Л.Д., Козулин В.С., «Электроснабжение станций и подстанций» М. Энергия, 1980, 598с.
4 Смирнов А.Д., Антипов К.М. «Справочная книга энергетика» М. Энергоатомиздат, 1984, 435с.
5 Федоров А.А., Каменева В.В. «Основы электроснабжения промышленных предприятий» Москва, Энергия, 1979, 407 с.
6 Матаев У.М., Умбеткулов Е.К., Абрахманова А.А. «Методические рекомендации к выполнению дипломного проектирования по электроснабжению сельского хозяйства» Каз.НАУ, Алматы 2005, 48с.
7 Блок В.М. «Пособие к курсовому и дипломному проектированию для электротехнических специальностей вузов» М. Высшая школа, 1990, 382с.
8 Правила устройств электроустановок. РД 34 РК 20/03. 501/202.04 Астана,2004. 11 Исламбакиев Д.К., Джаржанова Л.А., Абдурахманов А.А. «Практическое руководство к выполнению раздела: «Определение технико-экономических показателей и составление бизнес плана» в курсовом и дипломном проектировании по электроснабжению сельского хозяйства» Алматы: КАЗНАУ. 2000, 14с.
9 Правила техники безопасности при эксплуатации электроустановок. РД 34.03.202. М.1989.
10 Шабад А.М. «Расчеты релейной защиты и автоматики распределительных сетей» Л. Энергоатомиздат, 1985, 295с.
12 Афанасьев В.В. «Справочник по электрическим аппаратам высокого напряжения» Л. Энергоатомиздат, 1987, 351, 452с.
13 Будзко И.А., Гессен В.Ю. «Электроснабжение сельского хозяйства» М. Колос, 1973, 14с.
14 Акимцев Ю.И., Веялис Б.С. «Электроснабжение сельского хозяйства» М. Колос, 1983, 162 с.
15 Дьяков А.Ф., «Правила технической эксплуатации электрических станций и сетей» М. Энергоатомиздат, 1989, 178, 432с.
16 Андреев В.А «Релейная защита и автоматика»
1 Каганов И.Л. «Курсовое и дипломное проектирование» М. Колос, 1970, 303с.
2 Федоров А.А., Старкова Л.А. «Учебное пособие для курсового и дипломного проектирования» Москва, Энергоатомиздат,1987, 367 с.
3 Рожкова Л.Д., Козулин В.С., «Электроснабжение станций и подстанций» М. Энергия, 1980, 598с.
4 Смирнов А.Д., Антипов К.М. «Справочная книга энергетика» М. Энергоатомиздат, 1984, 435с.
5 Федоров А.А., Каменева В.В. «Основы электроснабжения промышленных предприятий» Москва, Энергия, 1979, 407 с.
6 Матаев У.М., Умбеткулов Е.К., Абрахманова А.А. «Методические рекомендации к выполнению дипломного проектирования по электроснабжению сельского хозяйства» Каз.НАУ, Алматы 2005, 48с.
7 Блок В.М. «Пособие к курсовому и дипломному проектированию для электротехнических специальностей вузов» М. Высшая школа, 1990, 382с.
8 Правила устройств электроустановок. РД 34 РК 20/03. 501/202.04 Астана,2004. 11 Исламбакиев Д.К., Джаржанова Л.А., Абдурахманов А.А. «Практическое руководство к выполнению раздела: «Определение технико-экономических показателей и составление бизнес плана» в курсовом и дипломном проектировании по электроснабжению сельского хозяйства» Алматы: КАЗНАУ. 2000, 14с.
9 Правила техники безопасности при эксплуатации электроустановок. РД 34.03.202. М.1989.
10 Шабад А.М. «Расчеты релейной защиты и автоматики распределительных сетей» Л. Энергоатомиздат, 1985, 295с.
12 Афанасьев В.В. «Справочник по электрическим аппаратам высокого напряжения» Л. Энергоатомиздат, 1987, 351, 452с.
13 Будзко И.А., Гессен В.Ю. «Электроснабжение сельского хозяйства» М. Колос, 1973, 14с.
14 Акимцев Ю.И., Веялис Б.С. «Электроснабжение сельского хозяйства» М. Колос, 1983, 162 с.
15 Дьяков А.Ф., «Правила технической эксплуатации электрических станций и сетей» М. Энергоатомиздат, 1989, 178, 432с.
16 Андреев В.А «Релейная защита и автоматика»
Мазмұны
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .6
1. Жобаланушы объектінің сипаттамасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 7 1.1 Электрлік жүктеме мен қоршаған орта туралы мағұлматтар ... ... ... ... ... ... 7 2 Электрлік жүктеме графигін тұрғызу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .8 2.1 Жалпы жағдай ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .8 2.2 Электрлік жүктеменің тәуліктік және жылдық графигін тұрғызу ... ... ... ... 8 3 11010 кВ қосалқы станциясындағы күштік трансформаторларды таңдау ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...12 4. 11010 кВ қосалқы станциясының электрлік жалғау сұлбасын таңдау және қысқа тұйықталу токтарын есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..13
4.1 11010 кВ қосалқы станцияның электрлік жалғау сұлбасын таңдау ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...13 4.2 Қысқа тұйықталу тотарын есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...14 5 Электрлік аппараттарды таңдау және оларды қысқа тұйықталу токтар әсеріне тексеру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..20 5.1 Коммутациялық аппараттарды таңдау және оларды тексеру ... ... ... ... ...20 5.2 Шиналардырды таңдау және тексеру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 20 5.3 Шиналық көпірді таңдау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..23 5.4 Оқшаулатқыштарды таңдау ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..25 5.5 Айырғышпен ажыратқышты таңдау және тексеру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .27 5.6 Разрядтауыш пен асқын кернеу шектегішін тандау ... ... ... ... ... ... ... . ... ... .30 5.7 Өлшегіш трансформаторларын таңдау ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ...31 5.8 Өзіндік мұқтаждық трансформаторларын таңдау ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ..36 6. Типтік жобаға сәйкес негізгі конструктивті шешімдер ... ... ... ... ... ... ... ... ...37 6.1 Жабдықтарды орналастыру мен құрастыру ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ..37 6.2 Трансформатор нөлне жерлендіргіш таңдау ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ..38 7. ТДТН-10000кВА Күштік трансформатордың релелік қорғанысы ... ... ... ... 39 7.1 Күштік трансформаторларды қорғау ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ..3 9 7.2 Бойлық дифференциалдық қорғанысты есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 49 7. 3 Газдық қорғаныс ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..4 2 7.4 Максимал тоқтық корғаныс ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 42 7.5 Күштік трансформаторды асқын жуктемеден қорғау ... ... ... ... ... ... ... . ... ..43 7.6 Күштік трансформатордың тоқтық бөлгіші ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 44 8. Еңбекті қорғау, қауіпсіздік техникасы және қоршаған ортаны қорғау ... ... 46 8.1 Өндірісте еңбекті қорғаудың міндеті ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 46 8.2 Қызметкерлерге талаптар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 46 8.3 Өртке қарсы қауіпсіздік ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .47 8.4 Қосалқы станцияны найзағайдың тіке соққысынан қорғау ... ... ... ... ... ... ...48 8.5 Жерге қосқышты есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..49 8.6 Қосалқы станция жарықтандыруын таңдау ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ...52 9. Техникалық - экономикалық көрсеткіштер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..54
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .59Қолданылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 60
Кіріспе
Энергетика саланың материалды-техникалық базасы және энергетикалық кәсіпорындардың негізгі фондтарының жоғары дәрежеде тозуы қазіргі заманғы талаптарға және энерготұтынудың өсу темпіне сай келмейді.
Тұтынушылар электрэнергиясының сапасына, электрмен жабдықтаудың сенімділігі мен тұрақтылығына талаптар іс жүзінде өсті. Қоршаған табиғи ортаны қорғауға, энергияны сақтауға, электр қондырғыда істейтін қызметшінің қауіпсіздігіне және тұрғындарға талаптар қатайды. Осы жағдайлар өзімен бірге көптеген басқарушы, нормативті және методикалық құжаттарды ( ПУЭ, СНиП, СН, НТПС, РД, ПТБ, ПТЭ және басқалар), сондай-ақ заң шығарушы және құқтық актілерді өңдеуге және нақтылауға алып келді. Жалпы қабылданған халықаралық техникалық стандарттар мен нормаларға ауысу және бейімделу мен оларды Қазақстан Республикасының әсер етуші заңдарына сәйкестендіру процесі іске асырылуда.
Экономикалық талдау әдісін, таратқыш тораптың эксплуатациялық сенімділігін есептеуді, сондай-ақ жобалық шешімдердің экономикалық тиімді жаңа жүйелерін құруды жетілдіру қажеттілігі туындады.
Ғылыми-техникалық прогрестің салдарынан жоғарғы тиімділіктегі өнімдердің жаңа түрлері мен үлгілері - энергетикалық жабдықтар мен құрылғыларды, прогрессивті конструктивті және электротехникалық материалдарды, қазіргі заманғы релелік қорғаныстардың, автоматиканың, басқару және байланыстың микропроцессорлы кешендерін меңгеру жүргізілді.
Қазақстан рыногына алдыңғы қатарлы әлемдік өндірушілердің жаңа заманғы коммутациялық жабдықтары ене бастады. Қажетті жағдайларда отандық өнімге жалпы бейімделу отандық стандарттарға және республикадағы қажетті сертификацияға сай келетін, көбірек жетілдірілген импорттық жабдықтар және электротехникалық материалдар қолданумен ақталады.
Тораптық объектілерді қазіргі заманғы талаптарға сай тиісті эксплуатациялық жағдайға келтіру - бұл өте кең ресурсті, көп еңбекті және ұзақ жұмыс. Таратқыш тораптардың жоғары капитал сиымдылығын есепке алғанда, инвестицияның қажеттілігін және мемлекеттің ат салысуын ескеру қажет.
Барлық осы факторлар энергетикалық тораптар және электр энергияның қосымша қорек көздері кірістерінің аймақтық бағдарламасын этапты модернизация бойынша өңдеуді қамтамасыз етеді.
1 Жобаланушы объекттің сипаттамасы
1.1 Электрлік жүктеме мен қоршаған орта туралы мағлұматтар
Жобаланушы 11010 кВ Новый ҚС Ақтөбе облысыда орналасқан.
Инженерлі-геологиялық зерттеулер мәліметтері бойынша қосалқы станцияның құрылыс алаңында келесі грунттар орналасқан:
Климаттық жағдайлар:
Мұздақ бойынша ІІІ аудан (мұздақ дуалының қалыңдығы 10 мм дейін)
Жел бойынша ІІІ аудан (желдің жылдамдықтық арыны 50 Нм2 дейін)
Найзағайдың орташа ұзақтығы 40 - 50 сағжыл
Суглинок грунттың меншікті кедергісі Омxм;
Грунттың қатуының нормативті тереңдігі - 120 см.
Ауаның есептік температурасы: ең суық бескүндіктің орташасы (-36 0С);
2 Электрлік жүктеме графигін тұрғызу
2.1 Жалпы жағдай
Электр станцияның энергожүйедегі жұмыс режимінің анықтаушысы болып табылатын жеке тұтынушылардың электрлік жүктемесі, осыған сәйкес олардың қосынды жүктемесі үздіксіз өзгереді. Бұл деректі жүктеме графигімен, яғни электр қондырғы қуатының (тогының) уақыт ішіндегі өзгеріс диаграммасы түрінде, бейнелеу қабылданған. Осыған орай оларды тәуліктік (24 сағат), маусымдық, жылдық және т.б. деп бөледі
Графиктерді зерттеу орнына немесе олар жатқызылған энергожүйе элементіне байланысты келесі топтарға бөлуге болады:
- тұтынушылардың жүктеме графиктері - тұтынушылық қосалқы станциясының шиналарында анықталатын;
- тораптық жүктеме графиктері - аудандық және тораптық қосалқы станцияның шиналарындағы;
- энергожүйенің жүктеме графиктері - энергожүйенің нәтижелендіруші жүктемесін сипаттайтын;
- электр станцияның жүктеме графиктері;
Графиктерді электр қондырғылардың жұмысын сараптау үшін, электрмен жабдықтау жүйесін жобалау үшін, электр тұтыным болжамдарын құрастыру үшін, жабдықтарды жөндеуді жоспарлау үшін, сонымен қатар пайдалану кезінде қалыпты жұмыс режимін жүргізу үшін қолданады.
1.2 Электрлік жүктеменің тәуліктік және жылдық графигін тұрғызу
Жобаланушы 11010 кВ Новый ҚС уақыт бойынша өзгеруі әртүрлі сипатталатын тұтынушылары бар. Олар әдетте жобалау кезінде типтік графиктер арқылы анықталады.
Жүктеменің типтік графигі тұтынушылар зерттеуі нәтижелеріне сәйкес тұрғызылады, график сатылық етіп орындалады.
кесте -1. 10 кВ қысқы жүктеме картограммасын тұрғызуға қажет мәндер
10 кВ
Қыс
00:00
02:00
04:00
06:00
08:00
10:00
12:00
14:00
16:00
18:00
20:00
22:00
1
АГЭС ВЛ-3
0,7
0,7
0,6
0,5
0,4
0,4
0,4
0,4
0,4
0,5
0,7
0,8
2
АГЭС ВЛ-4
0,4
0,3
0,3
0,4
0,4
0,5
0,5
0,5
0,6
0,7
0,7
0,8
3
Казтрансойл
0,4
0,3
0,3
0,3
0,4
0,4
0,4
0,4
0,4
0,5
0,6
0,6
4
СН Ульке
0,2
0,1
0,1
0,1
0,1
0,0
0,0
0,0
0,0
0,1
0,1
0,2
5
Райгаз
0,2
0,1
0,1
0,1
0,1
0,1
0,1
0,1
0,1
0,1
0,1
0,2
6
ТООАнвар
0,2
0,2
0,2
0,2
0,2
0,1
0,1
0,1
0,1
0,2
0,3
0,3
7
ЦРП-2
1,0
0,5
0,5
0,5
0,9
1,0
1,0
1,0
1,0
1,1
1,1
1,2
8
Сады
0,3
0,3
0,3
0,3
0,5
0,5
0,5
0,5
0,5
0,4
0,4
0,4
Қортынды есебі
3,4
2,5
2,4
2,4
3,0
3,0
3,0
3,0
3,1
3,7
4,0
4,5
кесте -2, 10 кВ жазғы жүктеме картограммасын тұрғызуға қажет мәндер
10 кВ
Жаз
00:00
02:00
04:00
06:00
08:00
10:00
12:00
14:00
16:00
18:00
20:00
22:00
1
АГЭС ВЛ-3
0,6
0,6
0,6
0,6
0,6
0,7
0,7
0,7
0,8
0,8
0,8
0,8
2
АГЭС ВЛ-4
0,3
0,2
0,2
0,3
0,3
0,3
0,3
0,4
0,4
0,4
0,5
0,4
3
Казтрансойл
0,2
0,2
0,2
0,2
0,3
0,3
0,4
0,5
0,5
0,5
0,4
0,3
4
СН Ульке
0,1
0,1
0,1
0,1
0,2
0,3
0,4
0,4
0,4
0,4
0,4
0,2
5
Райгаз
0,1
0,1
0,1
0,1
0,2
0,2
0,2
0,2
0,2
0,2
0,1
0,1
6
ТООАнвар
0,1
0,1
0,1
0,1
0,2
0,2
0,2
0,2
0,2
0,2
0,1
0,1
7
ЦРП-2
0,3
0,3
0,3
0,5
1,0
1,2
1,2
1,2
1,2
1,2
1,0
0,5
8
Сады
0,3
0,3
0,3
0,3
0,8
0,7
0,5
0,5
0,5
0,5
0,3
0,3
Қортынды есебі
2,0
1,9
1,9
2,2
3,6
3,9
3,9
4,1
4,2
4,2
3,6
2,7
Барлық кернеулерге арналған жүктемелер графиктері кесте-1,2 көрсетілген
Тәуліктік қысқы активті энергия шығынын анықтау;
Wтәу=(3,4+2,5+2,4+2,4+3+3+3+3+3,1+3 ,7+4+4,5) * 2 = 85 МВт*сағ
Тәуліктік қысқы активті энергия шығынын біле отыра біз жылдықты таба аламыз;
Wжыл =365 Wтәу=365*85=31025 кВт*сағ
Тәуліктегі орташа қуатты анықтау;
Рорт= Wтәу.24= 8524 = 3,55МВт
Энергия қолдану ұзақтығы;
Тмакс = Wтәу Pмакс = 310256,3 = 4924,6
Тәуліктік жазғы активті энергия шығынын анықтау;
Wтәу=(2+1,9+1,9+2,2+3,6+3,9+3,9+4,1 +4,2+4,2+3,6+2,7) * 2 = 76,4 МВт*сағ
Тәуліктік қысқы активті энергия шығынын біле отыра біз жылдықты таба аламыз;
Wжыл =365 Wтәу=365*76,4=27886 кВт*сағ
Тәуліктегі орташа қуатты анықтау;
Рорт= Wтәу.24= 76,424 = 3,2МВт
Энергия қолдану ұзақтығы;
Тмакс = Wтәу Pмакс = 278866,3 = 4426,3
Трансформатордың номиналды қуатын анықтаймыз;
Sном=(0.65...0.7)Smax̕= 0,65*6,493=4,22
ҚС максималды жүктемесін компенсация қондырғысын ескере есептеу;
Smax̕=Pmax2+(Qmax-Qку)2 = 6,32 +(4,725-3,15)2 = 6,493
Реактив қуатты компенсациялауын есептеу
мұндағы: -максимал актив қуат;
- -дің берілген мәніне байланысты анықталады;
;
Өтеме құрылғыларының қуаты анықталады:
мұндағы: -энергожүйемен торапқа берілетін реактив қуат;
мұндағы: tg φб =0,3 110 кВ ҚС үшін;
3 11010 кВ қосалқы станциясындағы күштік трансформаторларды таңдау
Сенімділік шарттары бойынша қосалқы станцияда 22011010 кВ Актюбинская қосалқы станциясынан 110 кВ желісі арқылы қоректенетін екі трансформаторды таңдаймыз. Екі трансформаторлы қосалқы станциялары үшін трансформаторлардың номинал қуаты Sн.т. мына шарттан таңдалады:
;
ТДТН - 10000110 екі трансформаторын таңдаймыз, олардың номинал қуаты 10000 кВА.
Трансформаторлардың біреуі апаттық жағдайда ажыратылғанда екіншісі 40% асқын жүктелумен қосалқы станцияның барлық тұтынушыларын қоректендіруді қамтамасыз ету керек. Трансформаторлардың техникалық мәліметтері 3 кестеде берілген.
кесте-3 11010 кВ ҚС күштік трансформаторларының техникалық мәліметтері
Трансформатор түрі
Номиналды қуат, Sн.т.,кВА
Номина
лды кернеу,
Uн,кВ
Қысқа тұйықталу кернеуі,Uk,%
Бос жүріс шығындары,Рхх,
кВт
Қысқа тұйықталу шығындары, Ркз, кВт
Бос жүріс тоғыIxx,%
ТДТН - 10000110
10000
110
=10,5
23
76
1,1
4. 11010 кВ қосалқы станциясының электрлік жалғау сұлбасын таңдау және қысқа тұйықталу токтарын есептеу
4.1 11010 кВ Қосалқы станцияның электрлік жалғау сұлбасын таңдау
Екі трансформаторлы қосалқы станцияның құрылысы кезінде жоғары кернеу жағынан электрлік жалғау сұлбасының ең қарапайымын орындаған дұрыс. Мұндай сұлба болып, мысалға, жоғары кернеу жағында ажыратқышы бар, 5 суретте келтірілген сұлба болып табылады. Ажыратқыштар саны жалғаным санынан аз болып келетін қарапайым сұлбаны қолдану, әлдеқайда тиімді, себебі ажыратқыш құны трансформаторды қондыру құнымен шамалас болып табылады.
Қосалқы станцияда типі ТДН-10000110, кернеуі 11010 кВ, қуаты 10000 кВА, кернеуді 11513x1,78 кВ аралықта жүктелген кезде автоматтық реттей алатын, екі трансформаторды қондыру қарастырылады.
Қосалқы станцияның қалыпты жұмыс режимі трансформаторлардың бөлек жұмыс жасауын қарастырады. Осы кезде қысқа тұйықталу тогы екі есе төмендейді, бұл өз алдына төмен кернеу жағындағы аппараттардың жұмыс жағдайын жеңілдетеді. Трансформаторлардың біреуінің сөнуі кезінде екіншісі секциялық автомат немесе ажыратқыш арқылы қосылады да, өзіне жүктеменің барлығын немесе бөлігінің қабылдап, қоректендіру қалпына келтірілгенге дейін асқын жүктелумен жұмысын жалғастырады.
Қосалқы станцияның өзіндік қажеттілік тұтынушыларын қоректендіру 100,4 кВ, қуаты 63кВА екі трансформатор арқылы жүзеге асады. Қосалқы станцияның өзіндік қажеттілік тұтынушыларының кернеуі - 380220 В айнымалы ток; шұғыл ток - тұрақты, ол кернеуі 220 В аккумулятор батареясынан алынады, және КРУ 10 кВ шкафтар үшін - түзетілген 220 В.
Желілерден жиырлатынқуылатын (набегающий) найзағайлық толқындардан қосалқы станция жабдықтарының қорғанысы асқын кернеу шектегіші көмегімен орындалады. Олар күштік трансформаторлар шықпаларына және тарату құрылғылары шиналарына жалғанады. Қосалқы станцияның жабдығы қысқа тұйықталу токтары әсерлеріне төзімді болып келеді.
Қосалқы станцияның барлық жабдықтары, таралу тогына кедергісі 0,5 Омға тең, жобаланушы жермен қосу құрылғысына жалғанады. Қосалқы станцияның сыртқы жарықтандыруы ПЗС-45 прожекторларымен қарастырылған. Олар прожекторлік діңгектерге қондырылады.
Шұғыл ауыстырып қосу кезінде қате әрекеттерді алдын алу үшін қосалқы станциядағы тарату құрылғы элементтерінің электромагниттік және механикалық блоктауы қарастырылады.
Қосалқы станцияның найзағайлардың тіке соққысынан қорғанысы жайтартқыш көмегімен жүзеге асырлады.
4.2 Қысқа тұйықталу токтарын есептеу
Қысқа тұйықталу (Қ.Т.) токтарын есептеу аппаратураны таңдау үшін және электр қондырғы элементтерін (шыналар, оқшаулатқыштар, кабельдер және т.б.) электродинамикалық және термиялық орнықтылыққа тексеру үшін орындалады. Сонымен қатар релелік қорғанысты жобалау және баптау үшін, найзағайдан қорғау құралдары мен сұлбаларын таңдау үшін, токшектеуіш және жермен қосу құрылғыларын таңдау мен есептеу үшін орындалады.
А-1 парағында, 22011010 кВ Актюбинская ҚС-нан 110 кВ - ӘЖ арқылы қоректенген, 11010кВ Новый екі трансформаторлық қосалқы станциясының есептік сұлбасы келтірілген. ҚС трансформаторлардың жұмыс режимі - дара.
Есептік сұлба негізінде (баламалық) эквиваленттік ауыстыру сұлбасын құрастырамыз. Бұл сұлбаға Қ.Т. токтар шамасына әсер ететін электр қондырғының барлық элементтері өздерінің кедергілері түрінде енгізілуі керек. Эквиваленттік (баламалық) ауыстыру сұлбасын құрастыру кезінде кернеуі 1000 В жоғары электр қондырғылар үшін электрлік машиналардың, күштік трансформаторлар мен автотрансформаторлардың, реакторлардың, әуелік және кабельдік желілердің индуктивтік кедергілері ескеріледі. Активтік кедергілер тек қана кішкентай қималы әуелік желілер үшін ескеріледі.
Сұлбада үшфазалық қысқа тұықталудың К1, К2, К3 нүктелерін саламыз да, олардың токтары мен қуаттарын анықтаймыз. Бізге электрлік торап шексіз үлкен қуатты жүйеге жалғанғаны белгілі. Есептеуге қажет параметрлердің барлығы сұлбада көрсетілген.
Есептеуді салыстырмалы бірлік әдісімен орындаймыз. Ауыстыру сұлбасы 6 б) суретте келтірілген.
Базистік қуаттың шамасын Sб=100МВА деп аламыз. Кедергілері есептеу кезінде ескерілетін сұлбаның барлық элементтерін нөмірлейміз.
Эквиваленттік (баламалық) ауыстыру сұлбасы элементтерінің кедергілерін анықтаймыз.
Әуелік желілердің реактивтік және активтік кедергілерін табамыз:
Трансформатордың кедергісін табамыз:
Әуелік желілердің реактивтік және активтік кедергілерін табамыз:
К1, К2 нүктелерінің қысқа тұйықталу тоғының активті кедергісін анықтау;
r11 =r3*r4r3+r4=2,26*0,92,26*0,9=0,64
r12=r11*r5r11+r5=0,64*0,680,64+0,68 =0,32
r13=r12*r6r12+r6=0,32*0,90,32+0,9=0 ,236
r14=r13*r7r13+r7=0,236*0,680,236+0, 68=0,175
r15=r14*r8r14+r8=0,175*0,680,175+0, 68=0,139
r16=r15*r9r15+r9=0,139*0,680,139+0, 68=0,115
r17=r16*r10r16+r10=0,115*0,450,115+ 0,45=0,09
К1, К2 нүктелерінің қысқа тұйықталу тоғының реактивті кедергісін анықтау;
x11=x3*x4x3+x4=3,9*1,563,9+1,56=1,1 1
x12=x11*x5x11+x5=1,11*1,171,11+1,17 =0,57
x13=x12*x6x12+x6=0,57*1,560,57+1,56 =0,417
x14=x13*x7x13+x7=0,417*1,170,417+1, 17=0,3
x15=x14*x8x14+x8=0,3*1,170,3+1,17=0 ,238
x16=x15*x9x15+x9=0,238*1,170,238+1, 17=0,198
x17=x16*x10x16+x10=0,198*0,780,198+ 0,78=0,158
К1 нүктесі үшін қысқа тұйықталу (қ.т.) токтарының есептеуі
Толық нәтижелендіруші кедергі:
rэкв=r1*r17r1+r17=0,03*0,090,03+0,0 9=0,0225
x18=x2+x17=0,158+0,09=0,248
xэкв=x18*x1x18+x1=0,248*0,050,248+0 ,05=0,041
zэкв=xэкв2+ rэкв2=0,00168+0,0225=0,092
Ik1*=EэквXэкв =10,092=10,87
Iб1=Sб3Uб=1003*115=0,5
Ik1(3)=I*k1*Iб1=10,87*0,5=5,4
Ik1(2)=0,87*Ik1(3)=4.7
К2 нүктесі үшін қысқа тұйықталу (қ.т.) токтарының есептеуі
Толық нәтижелендіруші кедергі:
rэкв=r1*r17r1+r17=0,03*0,090,03+0,0 9=0,0225
x18=x2+x17=0,05+1,05=1,1
xэкв=x18*x17x18+x17=1,1*0,1581,1+0, 158=0,138
zэкв=xэкв2+ rэкв2=0,4
Ik2*=EэквXэкв =10,14=7,1
Iб2=Sб3Uб=1003*10,5=5,5
Ik2(3)=I*k2*Iб2=7,1*5,5=39,2
Ik2(2)=0,87*Ik2(3)=34,1
К1 нүктесіндегі Қ.Т. 11010 кВ қосалқы станцияның 110 кВ шиналарындағы Қ.Т. сәйкес келеді. Апериодтық құраушы уақыттың тұрақтысы:
Ta1=Xэквwrэкв=0,0412*3,14*0,0225=0, 29
Соғу коэффициентінің мәні мына формула бойынша анықталады:
Kуд=1+e-0.01Ta=1.96
мұндағы - - апериодтық құраушы уақыттың тұрақтысы
Үшфазалық соғу тогы мына теңдікке тең
iуд1=2*Kуд1*Ik1(3) =2*1,96*5,4=14,96
мұндағы: Kуд -соғу коэффициенті.
К2нүктесіндегі Қ.Т. 11010 кВ қосалқы станцияның 10 кВ шиналарындағы Қ.Т. сәйкес келеді. Апериодтық құраушы уақыттың тұрақтысы:
Ta1=Xэквwrэкв=0,0412*3,14*0,0225=0, 98
Соғу коэффициентінің мәні мына формула бойынша анықталады:
Kуд=1+e-0.01Ta=1,99
мұндағы - - апериодтық құраушы уақыттың тұрақтысы
Үшфазалық соғу тогы мына теңдікке тең
iуд1=2*Kуд1*Ik1(3) =2*1,96*5,4=110,3
мұндағы: Kуд -соғу коэффициенті.
кесте - 4 Қысқа тұйықталу токтарының есептеу нәтижелері
,кА
,кА
,кА
K1
5,4
4,7
14,96
1.96
0,29
K2
39,2
34,1
110,3
1,99
0,98
5. Электрлік аппараттарды таңдау және оларды қысқа тұйықталу токтар әсеріне тексеру
5.1 Коммутациялық аппараттарды таңдау және оларды тексеру
Электрлік аппараттарды дұрыс, теориялық дәлелді таңдау, көбінесе олардың қалыпты және апаттық режимдерде сенімді жұмыс жасауын қамтамасыз етеді.
5. 2 Шиналарды таңдау және тексеру
Шиналардың қимасы қызуына, майысу моментіне және тартылу күшіне байланысты тексеріледі. Ашық орындалған қосалқы бекет электрқондырғыларында 35 В және одан жоғары кернеулерде шиналар жуан, көпсымды өткізгіштен орындалады, 10 кВ және төменгі кернеулерде тікбұрышты жалғанған шиналар қолданылады. Шиналар ұзақ мүмкін болатын тоғы бойынша таңдалады Ідоп және электродинамикалық, термиялық беріктіктеріне тексеріледі. Оқшауланбаған өткізгіштермен жасалған 35 кВ және жоғары кернеулі АТҚ-лар шиналарын тоқтың электродинамикалық әсеріне тексермейді.
110 кВ-қа шина тандау.
Қимасы F, мм2 болатын желіге (кернеуі 110 кВ және оданда жоғары) экономиялық тоқ тығыздығына байланысты таңдалады:
Iраб - қалыпты жағдайдағы жұмыс тоғы, A;
-токтың экономикалық тығыздығы, ол өткізгіш материалымен, торап конструкциясымен, максимал жүктемені пайдалану сағаттар санымен Тм және т.б. анықталады, Амм2.
Жұмыс тоғын анықтау:
мұндағы: -қосалқы станцияның максимал қуаты, МВА, өтеме құрылғыларын ескеруімен;
-қосалқы станцияның жоғарғы жағындағы кернеуі, кВ;
Табылған қима жуық стандарт мәнге дейін дөңгектеледі. АС-70 маркалы сымның стандарт қимасын қабылдаймыз;
Таңдалған қиманы бір тізбектің ажыратылғандағы апаттық режим кезіндегі қызуға байланысты тексеру керек:
Iдл.доп.Iав
мұндағы: -таңдалған желі қимасының ұзақ мерзімді рауалы тогы, 380А
-апаттық ток, А;
Апаттық ток мына формула бойынша анықталады:
I ав=2*Iраб=2*34,07=69,4
38069,4
35 кВ және одан жоғары, экономикалық тығыздық бойынша таңдалып, апаттық режимде қызуына байланысты тексерілген көпсымды сымдар қосымша тәжденуге байланысты тексерілуі керек, себебі қосалқы станцияда сымдар арасындағы қашықтық желідегі арақашықтықтан әлдеқайда кіші болып келеді. Тәж түріндегі разряд электр өрісінің бастапқы критикалық кернеулігінң максимал мәні Еокр, кВсм кезінде пайда болады:
мұндағы: U -желілік кернеу, кВ;
Dср - -фаза сымдарының арасындағы орташа геометриялық қашықтық, см; Dср =1,26xD =1,26x250=315 см (D -көршілес фазалар арасындағы қашықтық, D=250см)
Егер төмендегі шарт орындалса сымдар тәжденбейді:
Emax1,07 0,9E0кр
;
Шарт орындалады
Дәл осындай әдістеме бойынша 10 кВ ӘЖ үшін сымдарды таңдаймыз
Қоректендіруші желі (мм) қимасы (F) экономикалық тығыздық бойынша таңдалады:
Fэ=Iрабjэ=374.871=374.87 мм2,
мұндағы: - қосалқы станцияның жоғары кернеу жағындағы жұмыстық ток; -токтың экономикалық тығыздығы, ол өткізгіш материалымен, торап конструкциясымен, максимал жүктемені пайдалану сағаттар санымен Тм және т.б. анықталады, Амм2.
Қосалқы станция үшін апаттық ток анықталады:
Iраб=Smax̕3UВН=64933∙10=374.87 А,
мұндағы: -қосалқы станцияның максимал қуаты, МВА, өтеме құрылғыларын ескеруімен;
- қосалқы станцияның ортанғы жағындағы кернеуі, кВ;.
Табылған қима жуық стандарт мәнге дейін дөңгектеледі.
Мұздақ бойынша ауданды және механикалық жүктемені ескеру арқылы АС-400 маркалы сымның стандарт қимасын қабылдаймыз;
Таңдалған қиманы бір тізбектің ажыратылғандағы апаттық режим кезіндегі қызуға байланысты тексеру керек:
Iдл.доп.Iав,
мұндағы: -таңдалған желі қимасының ұзақ мерзімді рауалы тогы, 330А;
-апаттық ток, А;
Апаттық ток мына формула бойынша анықталады:
Iав=2∙Iраб=2∙374.87=749.7 А
Тәж түріндегі разряд электр өрісінің бастапқы критикалық кернеулігінң максимал мәні Еокр, кВсм кезінде пайда болады:
Е0кр=30,3m(1+0,299r0)=30,3∙0,82(1+0 ,2991,08)=32 кВсм,
мұндағы: m-сым бетінің бұдырлығын ескеруші коэффициент (көпсымды сымдар үшін m=0,82)
r0 - сым радиусы, r0 =1.08см;
Тарамдалмаған сымның қасындағы электр өрісінің кернеулігі (Е) мына теңдеу арқылы анықталады:
Е=0,354∙Ur0∙lg∙Dсрr0=0,3541,08∙lg∙3 151,08=1.33 кВсм,
мұндағы: U -желілік кернеу, кВ;
Dср - фаза сымдарының арасындағы орташа геометриялық қашықтық, Dср =1,26xD =1,26x150=189 см (D -көршілес фазалар арасындағы қашықтық, D=150см)
Егер төмендегі шарт орындалса сымдар тәжденбейді:
Emax=1,07 E0,9E0кр
1.4228.8
Шарт орындалады.
5.3 Шиналық көпірді таңдау
Шиналық көпір - бұл трансформатордың төменгі кернеулі таратушы құрылғысымен байланысы. Шиналық көпір ретінде иілгіш, сондай-ақ қатты шиналар, сонымен қатар жинақталған ток өткізгіштер қолданылуы мүмкін. Қатты шиналар металдық немесе темірбетонды конструкцияларында орнатылған істікті оқшаулағыштарға бекітіледі. Фазалар мен оқшаулағыштар арасындағы қашықтық есептеу бойынша алынады, әдетте 6-10кВ құрылғылар үшін фазалар арасындағы қашықтық 0,6- 0,8 м , оқшаулағыштар арасында 1 - 1,5м. Нәтижесінде ТҚ және трансформаторда шиналық компенсаторлар қарастырылған. Мұндай жалғанудың артықшылығы- қарапайым, ал үлкен емес ұзындықта - сенімділік пен үнемділік. Жылу беруді жақсарту мен пайдаланудың ыңғайлылығы үшін шиналар боялады: айнымалы токта а фазасы- сары, В фазасы- жасыл.
Шиларды термиялық беріктікке тексереміз:
ҚТ тоқғының жылулық импульсі:
Bк=Iк3(3)2∙(tотк+TаНН)=39.2(0,2+0,9 8)=223.1 кА2∙с
Термиялық беріктікке минимальды қимасы:
Fmin=BкС=223.1∙10317=28 мм2
мұндағы С = 17
Fmin=28 мм2 таңдалынған қимасы (60x8)мм2 алюмин шиналық көпір таңдаймыз, термиялык беріктік талаптарына сай келіеді
Құрама шиналарды механикалық беріктікке тексеру.
Механикалық беріктікке мына шартпен тексеріледі:
σрасч=σдоп,
Шиналарға әсер ететін күшті анықтаймыз:
F=3∙10-7∙iуд(3)2∙la=3∙10-7∙(110.3∙1 03)2∙11=2107.2 Н,
Мұндағы l - тірегіш оқшаулағыш арасындағы қашықтық l=1-1,5 м);
iуд(3)- 10кВ шинадағы үш фазалық қысқа тұйықталудағы соққы тоғы.
а - шина фазалары арасындағы қашықтық. а=0,6-0,8 м
Июші момент:
М=F∙l10=2107.2*110=210.7кг
Есептік кернеу:
σрасч=F∙l10∙w
Шиналар бір горизонталь жазықтықта етпетінен орналасқан деп қабылдаймыз. Олай болса кедергі моменті:
W=b∙h26=15∙0,326=0,225 см3
Есептік кернеу:
σрасч=2107.2∙110*0.225=936.44 МПа
Шинаны механикалық беріктік талабына тексереміз:
210.7 кПа 42 МПа
Механикалық берік талапқа сай келеді.
5.4 Оқшаулатқыштарды таңдау
Иілгіш шиналары таңдалғандықтан тіректік оқшаулатқыштарды таңдау қажет емес. Аспалы оқшаулатқыштар кернеуге байланысты таңдалады. 110 кВ АТҚ-да иілгіш сымдарды бекіту үшін аспалы оқшаулатқыштар тіркесі қолданылады. Аспалы тіркедегі оқшаулатқыштар саны қосалқы станцияның номинал кернеуіне және қоршаған орта жағдайына тәуелді болып келеді. Жоғары жағындағы аспалы оқшаулатқыштар механикалық беріктікке тексерілмейді. 110 кВ кернеуге қондыру үшін 7 оқшаулатқыштан тұратын ПС-70Д типті тіркені қабылдаймыз.
* 110 кВ оқшаулағыштарды таңдау және оларды тексеру
Оқшаулатқыштарды таңдау кезінде олардың бірқатар параметрлер бойынша жарамдылыққа тексерілуі жүргізілу керек:
- номинал кернеу бойынша
- рауалы механикалық жүктеме бойынша
- өткерме оқшаулатқыштар үшін номинал ток бойынша
Сонымен қатар оқшаулатқыштардың қандай (ішкі немесе сыртқы) қондыру үшін арналғандығын ескеру керек.
мұндағы: - оқшаулатқыштың номинал кернеуі;
- қондырғының номинал кернеуі;
110 кВ=110кВ
1) Рұқсат етілетін кернеу:
Fрасч=Fдоп ,
Fрасч - тіректік оқшаулатқыштар үшін есептік механикалық жүктеме;
Fдоп - изоляторға рұқсат етілген жүктеме.
Fдоп=0,6Fразр=0,6∙8=4,8 кН,
Fразр - оқшаулатқышты опыртатын (бұзатын) механикалық жүктеме
Fрасч=3∙10-7∙iуд(3)2∙la∙kh= 3∙10-7∙(14,96∙103)2∙10,6∙1=64,6 Н,
мұндағы: iуд(3)- үш фазалық Қ.Т. соққы тоғы.А;
l - тірек изоляторы арасындағы қашықтық м;
а - фазалары арасындағы қашықтық, м;
kh - шина биіктігіне түзету коэффициенті, kh≈1.
64,6 Н4,8 кН
C4-450 I УХЛ Т1 типті оқшаулағышты қабылдаймыз.
Шарт орындалды.
oo аспалы оқшаулағыштарды таңдау.
ПС-11А, типті аспалы оқшаулағыштарды таңдаймыз, гирляндта 7 данадан болады.
* 10 кВ оқшаулағыштарды таңдау
oo Тірек оқшаулағышын таңдау;
Тарату құрылғыларында шиналар тіреуіш және аспалы оқшалатқыштарына бекітіледі. Шиналарды оқшаулатқышта бекітіп ұстайтын шина ұстауыштар қызу салдарынан созылған кезде олардың бойлық ығысуына рұқсат етеді. Шинасымның ұзындығы тым үлкен болған кезде сол материалдан жасалған жіңішке кесінділерден тұратын компенсаторды орнатады. Қатаң шиналар тіреуіш оқшаулатқыш үстіне бекітіледі.
Фарфорлы тіреуіш оқшаулатқышты тандау келесі ретпен өткізіледі:
oo қондырғының номиналды кернеуі бойынша:
Uуст=Uном;
10 кВ=10 кВ
oo рұқсат етілген механикалық жүктеме бойынша:
Fрасч=Fдоп
Fдоп=0,6Fразр=0,6∙4=2,4 кН,
мұндағы - оқшаулатқышқа әсер ететін күш, ;
Fрасч=3∙10-7∙iуд(3)2∙la∙kh= 3∙10-7∙(110,3∙103)2∙10,6∙1=3512 Н,
мұндағы: iуд(3)- үш фазалық Қ.Т. соққы тоғы.А;
l - тірек изоляторы арасындағы қашықтық, м;
а - фазалары арасындағы қашықтық, м;
kh - шина биіктігіне түзету коэффициенті, kh≈1.
C4-80 I УХЛ Т1 типті оқшаулағышты қабылдаймыз
3512 Н3,6 кН
Тандалған оқшаулатқыштар барлық шарттар бойынша өтеді.
oo Өтпелі оқшаулағыштарды таңдау
Өтпелі оқшаулағыштар жабындысының, жерлендіргішін, түрендіргіш кабықшасымен өткізгіштерді өткізгіштерді өткізуге арналған
Өтпелі оқшаулағышты максимал тоқ бойынша таңдаймыз:
Imax=PmaxU=630010=630А
ИП-10630750,У,ХЛ, Imax=630; UВН=10кВ ;Iдоп=1600А; Fразр=30000Н.
Оқшаулатқышқа әсер ететін күшті табамыз:
Fрасч=32∙10-7∙iуд(3)2∙la= 32∙10-7∙(110,3∙103)2∙10,6∙1=1756Н
Fдоп=0,6Fразр=1053,6Н.
5.5 Айырғышпен ажыратқышты таңдау және тексеру
Ажыратқыш электр қондырғылардың негізгі коммутациялық аппараты болып саналады. Ол пайдаға асырудың түрлі режимінде тізбекті ажырату мен қосу үшін, номиналды ток, қысқа тұйықталу тогы, күштік трансформатордың бос жүріс тогы және конденсатор батареясы мен ұзын желілер сыйымдылық тогын ажырату мен қосу үшін қызмет етеді. Мұндағы қысқа тұйықталу тогын ажырату ең қиын және жауапты операция болып саналады.
Айырғыштар ішінде ток өтпеген кезде жоғары қуатты тізбекті ажырату үшін қажет. Жөндеу жұмыстары өткізілген кезде айырғыштармен аппараттың ток өткерме бөліктері арасында ажырау көрінісі пайда болады. Айырғыштар оперативті емес, жөндеу аппараты болып табылады.
Ажыратқыштарға келесі талаптар қойылады:
- ондық амперден бастап, ажыратудың номиналды тогына дейінгі түрлі шамадағы токтың сенімді ажыратылуы;
- әрекет шапшаңдығы;
- ажыратудан кейінгі шапшаң косылуы;
- 110 кВ және одан да жоғары ажыратқыштары үшін фазалап басқару мүмкіндігі;
- қопарылыс және өрт қауіпсіздігі;
- түйіспе мен механикалық бөлімін байқау мен тексеру қолайлығы;
- тасымалдау мен қызмет көрсету қолайлылығы.
Ажыратқыштарды таңдау реті:
oo кернеу бойынша:
oo формуласына сәйкес:
oo ұзақ тогы бойынша:
oo формуласына сәйкес:
394,1 2000 А.
oo ажырату қабілеттігі бойынша:
oo формуласына сәйкес:
3 40 кА,
* 110 кВ Айырғышпен ажыратқышты таңдау
а) ВГБ-110А элегазды ажыратқыш таңдаймыз
б) РДЗ-110Б1000Н УХЛ1 айырғышты таңдаймыз
Тип привода ПД-5У1(ХЛ1).
Кесте 5.1 Есептік мәндері және каталог берілгені
Таңдау шарты
Есептік мәндері
Каталог берілгені
ВГБ-110А
РДЗ-110Б1000Н УХЛ1
Uуст=Uном
Iрасч=Iном
Ino=Iпр.с
iуд=iпр.с
Inτ=Iотк.ном
Вк=Inτ2∙t
Uуст=110 кВ
Iрасч=66,8 А
Ino=2950 А
iуд=6800 А
Inτ=40000 А
Вк=1910 кА2∙с
Uном=110 кВ
Iном=2000 А
Iпр.с=40000 А
iпр.с=138000 А
Iотк.ном=40000 А
Inτ2∙t=402∙3
=4800000кА2∙с
Uном=110 кВ
Iном=1000 А
-
iпр.с=63000 А
-
Inτ2∙t=252∙3=1875000кА2∙с
* 10 кВ Айырғышпен ажыратқышты таңдау
а) ВВТЭ-10-10630У2 элегазды ажыратқыш таңдаймыз
б) РЛДЗ.1-10.11400 У1 айырғышты таңдаймыз
Тип привода ПРЗ-10-1У1.
Кесте 5.2 Есептік мәндері және каталог берілгені
Таңдау шарты
Есептік мәндері
Каталог берілгені
ВВТЭ-10-10630У2
РЛДЗ.1-10.11400 У1
Uуст=Uном
Iрасч=Iном
Ino=Iпр.с
iуд=iпр.с
Inτ=Iотк.ном
Вк=Inτ2∙t
Uуст=10 кВ
Iрасч=367 А
Ino=2940 А
iуд=8150 А
Inτ=10000 А
Вк=3890 кА2∙с
Uном=10 кВ
Iном=630 А
Iпр.с=10000 А
iпр.с=25000 А
Iотк.ном=10000 А
Inτ2∙t=202∙3
=300000кА2∙с
Uном=10 кВ
Iном=400 А
-
iпр.с=25000 А
-
Inτ2∙t=102∙1=100000кА2∙с
5.6 Разрядтауыш пен асқын кернеу шектегішін тандау
110 кВ жағында номинал кернеуі бойынша ОПН -110\73-10 11 УХЛ1 маркалы 5.3 кестеде келтірілген номинал параметрлері бар асқын кернеу шектеуіштерін таңдаймыз.
Электр қондырғылар жұмыс істеген кезде номиналды мәнді асырып тастайтын кернеу (асқын кернеу) пайда болады. Бұл асқын кернеулер қондырғы элементтерінің электр оқшалатқыштарын тесіп тастап, қондырғыны істен шығарып тастауы мүмкін. Бұл мақсатта оқшауламаның электр беріктігі ұлғайғанымен, электр аппараттарының габариттарын көбейтпейтін ыңғайлы аппарат болып табылатын разрядтауыштар қолданылады.
Түтікше разрядтауыш қосалқы станцияның қондырғыларын асқын кернеуден қорғану үшін қолданылмайды, себебі олар ол үшін бейімделмеген. Олар негізінен сызықты оқшауламадан (аспалы оқшаулатқыштармен істелген оқшаулама) қорғану үшін қолданылады. Қосалқы станция қондырғыларын асқын кернеуден қорғау үшін вентильді разрядтауыштар қолданылады. Сонда да, оксидті-мырышты материал негізінде жаңа жоғары желілі резисторларды құру вентильді разрядтауыш қызметін атқаратын асқын кернеу шектеуішін (АКШ) жетілдіріп істеуге мүмкіндік берді. Вентильді разрядтауышқа қарағанда, асқын кернеу шектеуіште ұшқын аралығы жоқ және ол желі немесе қорғаныс объектісіне тікелей қосылады. АТ1 және АТ2 трансформаторларының барлық кернеулерінің орамалары үшін, ОПН-110 және ОПН-10 типті асқын кернеу шектеуіштері тандалады. Кернеуі 110 кВ трансформаторларын қорғау үшін қондыруға РВС-110 типті вентильді разрядтауыштарды қабылдаймыз. Сонда да, кернеу трансформаторына дейін әрбір шина секциясында екі жермен қосқыш пышағы бар РНДЗ-2-110-1000 типті айырғыш орнатылады. Кернеуі 10 кВ трансформаторын қорғау үшін қондыруға РВН-10 типті вентильді разрядтауыш қабылдаймыз. Сонда да, кернеу трансформаторына дейін ПКТ-102А сериялы сақтандырғыш арқылы разрядтауыш пен кернеу трансформаторының коаксиалды қосылысы орындалады
Кесте 5.3 ОПН 110 кВ
Жүйе кернеуі
110 кВ
Ең ұзақ жіберілетін тоқ
73 кВ
Номинал разрядтауыш ток, кА
10 кА
Коммутациялық асқын кернеудің есептік тогы кезінде қалушы кернеу, кВ
1000 А
5-10 кА
176 кВ
182 кВ
206(222) кВ
110 кВ жағында номинал кернеуі бойынша ОПН -110\12-10 1 УХЛ1 маркалы 5.4 кестеде келтірілген номинал параметрлері бар асқын кернеу шектеуіштерін таңдаймыз.
Таблица 5.4 Параметры ОПН 10 кВ
Жүйе кернеуі
10 кВ
Ең ұзақ жіберілетін тоқ
12 кВ
Номинал разрядтауыш ток, кА
10 кА
Коммутациялық асқын кернеудің есептік тогы кезінде қалушы кернеу, кВ
500 А
1000 А
5-10 кА
29 кВ
30,2 кВ
35,4 (39,1) кВ
5.7 Өлшегіш трансформаторларын таңдау
* Ток трансформаторлары (ТТ)
Ток трансформаторлары бірінші реттік тізбектің номинал тогы бойынша, дәлдік классы бойынша, екінші реттік тізбектің номинал қуаты бойынша таңдалады да, қысқа тұйықталудың өтпе токтары ағып өтуі кезіндегі электродинамикалық және термиялық төзімділікке тексеріледі.
Ток трансформаторларын номинал кернеу мен бірінші реттік тізбек тогы бойынша таңдау кезінде келесі шарттар орындалуы тиіс:
,
мұндағы: - ток трансформаторының номинал кернеуі;
-ток трансфоматорының бірінші реттік орама тогы
110 кВ-тық Ток трансформаторлары
Жоғарғы кернеу - 110 кВ жағында ТВТ-110-I-6005 типті сыртқа шығарылған ток трансформаторын қондыруға қабылдаймыз. Ол өлшеуіш аспаптарына, номинал кернеуі 110 кВ, жиілігі 50 Гц айнымалы ток қондырғыларындағы қорғаныс пен басқару құрылғыларына өлшеу ақпарат сигналының берілісі үшін арналған.
Ток трансформаторы қамтамасыз етеді:
- жоғары кернеу тізбегіндегі айнымалы токтың стандартты өлшеуіш аспаптар немесе қорғаныс құралдар көмегімен тікелей өлшеу үшін жарамды токқа пропорционал түрлендіруді
- қызмет көрсету персоналдың мұрсаттығы (доступ) бар өлшеуіш аспаптар мен қорғаныс құрылғыларды жоғары кернеу тізбектерінен оқшаулауды.
- трансформатор ашық ауада қоңыржай және салқын климатты аудандарда, қопарылысқа қауіпсіз қоршаған ортада, металлдар мен оқшауламаны бұзушы агресив газдар мен булар концентрациясын құрамайтын жерде қолдануға арналған.
Трансформатордың негізгі параметрлері мен техникалық сипаттамалары 5.5.кестеде келтірілген.
кесте - 5.5 ТРГ-110 кВ ток трансформаторының техникалық сипаттамалары
Таңдау шарты
Есептік берілгені
Каталог берілгені
ТВТ-110-I-6005.
Uуст=Uном
Iрасч=Iном
iуд=iпр.с
Вк=Inτ2∙t
Uуст=110 кВ
Iрасч=66,8 А
iуд=6800 А
Вк=1931 кА2∙с
Uном=110 кВ
Iном=200 А
iпр.с=400 кА
Inτ2∙t=252∙3=1875000кА2∙с
10 кВ-тық Ток трансформаторлары
Төменгі кернеуде - 110 кВ жағында ТЛМ-10- 2У3 типті сыртқа шығарылған ток трансформаторын қондыруға қабылдаймыз.
кесте-5.6 ТЛМ-10- 2У3 ток трансформаторының техникалық сипаттамалары
Таңдау шарты
Есептік берілгені
Каталог берілгені
ТЛМ-10- 2У3
Uуст=Uном
Iрасч=Iном
iуд=iпр.с
Вк=Inτ2∙t
Uуст=10 кВ
Iрасч=367 А
iуд=8,15 кА
Вк=3890 кА2∙с
Uном=10 кВ
Iном=800 А
iпр.с=100 кА
Inτ2∙t=262∙3
=1587000кА2∙с
Кесте-5.7 Кернеу трансформаторы үшін екінші ретті жүктемелерді есептеу
Аспап
Түрі
Фазаларға жүктеме, ВА
А
В
С
Амперметр
Э-335
0,5
-
-
Ваттметр
Д-335
0,5
-
0,5
Активті энергия есептнгіші
САЗ-И680
2,5
-
2,5
Реактивті энергия есептегіші
САЗ-И680
2,5
-
2,5
Қортынды
6
-
5,5
Кестеде көрсетілген, ең көп жүктелген фаза жүктемесі S2приб=6 ВА немесе rприб=S2прибI22=652=0,24 Ом сым кедергісін табамыз:
rпров=ρ∙lрасчq=0,0283∙3∙52,5=0,098 Ом,
мұндағы ρ - алюмин сым кедергісі, (ρ=0,0283)
lрасч - сымның ұзындығы;
q - сымның қимасы:
q, мм[2]=2,5 мм[2] алюмин сым үшін.
Жалғағыш сымдарының ұзындығы, тоқ трансформаторының жалғану схемасына байланысты.
lрасч=m∙l=3∙5 ,
мұндағы m - қосылу схемасының коэффициенті;
l - сым ұзындығы (ҚС l=5 м қолданылады ).
Толық кедергі екінші цептегі:
r2=rприб+rпров+rконт=0,24+0,098+0,1 =0,438 Ом ,
Мұндағы rконт=0,1 Ом - түйспелер кедергісі.
Куәліктік және есептік берілгендерін салыстырамыз:
r2нrн
0,6 Ом0,438 Ом
Таңдалынған тоқ трансформаторы барлық талаптарға сай келеді
* Кернеу трансформаторларын таңдау және оларды тексеру
Кернеу трансформаторлары (КТ) өлшеуіш аспаптардың параллель орамаларын және есептеу ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .6
1. Жобаланушы объектінің сипаттамасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 7 1.1 Электрлік жүктеме мен қоршаған орта туралы мағұлматтар ... ... ... ... ... ... 7 2 Электрлік жүктеме графигін тұрғызу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .8 2.1 Жалпы жағдай ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .8 2.2 Электрлік жүктеменің тәуліктік және жылдық графигін тұрғызу ... ... ... ... 8 3 11010 кВ қосалқы станциясындағы күштік трансформаторларды таңдау ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...12 4. 11010 кВ қосалқы станциясының электрлік жалғау сұлбасын таңдау және қысқа тұйықталу токтарын есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..13
4.1 11010 кВ қосалқы станцияның электрлік жалғау сұлбасын таңдау ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...13 4.2 Қысқа тұйықталу тотарын есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...14 5 Электрлік аппараттарды таңдау және оларды қысқа тұйықталу токтар әсеріне тексеру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..20 5.1 Коммутациялық аппараттарды таңдау және оларды тексеру ... ... ... ... ...20 5.2 Шиналардырды таңдау және тексеру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 20 5.3 Шиналық көпірді таңдау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..23 5.4 Оқшаулатқыштарды таңдау ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..25 5.5 Айырғышпен ажыратқышты таңдау және тексеру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .27 5.6 Разрядтауыш пен асқын кернеу шектегішін тандау ... ... ... ... ... ... ... . ... ... .30 5.7 Өлшегіш трансформаторларын таңдау ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ...31 5.8 Өзіндік мұқтаждық трансформаторларын таңдау ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ..36 6. Типтік жобаға сәйкес негізгі конструктивті шешімдер ... ... ... ... ... ... ... ... ...37 6.1 Жабдықтарды орналастыру мен құрастыру ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ..37 6.2 Трансформатор нөлне жерлендіргіш таңдау ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ..38 7. ТДТН-10000кВА Күштік трансформатордың релелік қорғанысы ... ... ... ... 39 7.1 Күштік трансформаторларды қорғау ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ..3 9 7.2 Бойлық дифференциалдық қорғанысты есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 49 7. 3 Газдық қорғаныс ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..4 2 7.4 Максимал тоқтық корғаныс ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 42 7.5 Күштік трансформаторды асқын жуктемеден қорғау ... ... ... ... ... ... ... . ... ..43 7.6 Күштік трансформатордың тоқтық бөлгіші ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 44 8. Еңбекті қорғау, қауіпсіздік техникасы және қоршаған ортаны қорғау ... ... 46 8.1 Өндірісте еңбекті қорғаудың міндеті ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 46 8.2 Қызметкерлерге талаптар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 46 8.3 Өртке қарсы қауіпсіздік ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .47 8.4 Қосалқы станцияны найзағайдың тіке соққысынан қорғау ... ... ... ... ... ... ...48 8.5 Жерге қосқышты есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..49 8.6 Қосалқы станция жарықтандыруын таңдау ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ...52 9. Техникалық - экономикалық көрсеткіштер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..54
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .59Қолданылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 60
Кіріспе
Энергетика саланың материалды-техникалық базасы және энергетикалық кәсіпорындардың негізгі фондтарының жоғары дәрежеде тозуы қазіргі заманғы талаптарға және энерготұтынудың өсу темпіне сай келмейді.
Тұтынушылар электрэнергиясының сапасына, электрмен жабдықтаудың сенімділігі мен тұрақтылығына талаптар іс жүзінде өсті. Қоршаған табиғи ортаны қорғауға, энергияны сақтауға, электр қондырғыда істейтін қызметшінің қауіпсіздігіне және тұрғындарға талаптар қатайды. Осы жағдайлар өзімен бірге көптеген басқарушы, нормативті және методикалық құжаттарды ( ПУЭ, СНиП, СН, НТПС, РД, ПТБ, ПТЭ және басқалар), сондай-ақ заң шығарушы және құқтық актілерді өңдеуге және нақтылауға алып келді. Жалпы қабылданған халықаралық техникалық стандарттар мен нормаларға ауысу және бейімделу мен оларды Қазақстан Республикасының әсер етуші заңдарына сәйкестендіру процесі іске асырылуда.
Экономикалық талдау әдісін, таратқыш тораптың эксплуатациялық сенімділігін есептеуді, сондай-ақ жобалық шешімдердің экономикалық тиімді жаңа жүйелерін құруды жетілдіру қажеттілігі туындады.
Ғылыми-техникалық прогрестің салдарынан жоғарғы тиімділіктегі өнімдердің жаңа түрлері мен үлгілері - энергетикалық жабдықтар мен құрылғыларды, прогрессивті конструктивті және электротехникалық материалдарды, қазіргі заманғы релелік қорғаныстардың, автоматиканың, басқару және байланыстың микропроцессорлы кешендерін меңгеру жүргізілді.
Қазақстан рыногына алдыңғы қатарлы әлемдік өндірушілердің жаңа заманғы коммутациялық жабдықтары ене бастады. Қажетті жағдайларда отандық өнімге жалпы бейімделу отандық стандарттарға және республикадағы қажетті сертификацияға сай келетін, көбірек жетілдірілген импорттық жабдықтар және электротехникалық материалдар қолданумен ақталады.
Тораптық объектілерді қазіргі заманғы талаптарға сай тиісті эксплуатациялық жағдайға келтіру - бұл өте кең ресурсті, көп еңбекті және ұзақ жұмыс. Таратқыш тораптардың жоғары капитал сиымдылығын есепке алғанда, инвестицияның қажеттілігін және мемлекеттің ат салысуын ескеру қажет.
Барлық осы факторлар энергетикалық тораптар және электр энергияның қосымша қорек көздері кірістерінің аймақтық бағдарламасын этапты модернизация бойынша өңдеуді қамтамасыз етеді.
1 Жобаланушы объекттің сипаттамасы
1.1 Электрлік жүктеме мен қоршаған орта туралы мағлұматтар
Жобаланушы 11010 кВ Новый ҚС Ақтөбе облысыда орналасқан.
Инженерлі-геологиялық зерттеулер мәліметтері бойынша қосалқы станцияның құрылыс алаңында келесі грунттар орналасқан:
Климаттық жағдайлар:
Мұздақ бойынша ІІІ аудан (мұздақ дуалының қалыңдығы 10 мм дейін)
Жел бойынша ІІІ аудан (желдің жылдамдықтық арыны 50 Нм2 дейін)
Найзағайдың орташа ұзақтығы 40 - 50 сағжыл
Суглинок грунттың меншікті кедергісі Омxм;
Грунттың қатуының нормативті тереңдігі - 120 см.
Ауаның есептік температурасы: ең суық бескүндіктің орташасы (-36 0С);
2 Электрлік жүктеме графигін тұрғызу
2.1 Жалпы жағдай
Электр станцияның энергожүйедегі жұмыс режимінің анықтаушысы болып табылатын жеке тұтынушылардың электрлік жүктемесі, осыған сәйкес олардың қосынды жүктемесі үздіксіз өзгереді. Бұл деректі жүктеме графигімен, яғни электр қондырғы қуатының (тогының) уақыт ішіндегі өзгеріс диаграммасы түрінде, бейнелеу қабылданған. Осыған орай оларды тәуліктік (24 сағат), маусымдық, жылдық және т.б. деп бөледі
Графиктерді зерттеу орнына немесе олар жатқызылған энергожүйе элементіне байланысты келесі топтарға бөлуге болады:
- тұтынушылардың жүктеме графиктері - тұтынушылық қосалқы станциясының шиналарында анықталатын;
- тораптық жүктеме графиктері - аудандық және тораптық қосалқы станцияның шиналарындағы;
- энергожүйенің жүктеме графиктері - энергожүйенің нәтижелендіруші жүктемесін сипаттайтын;
- электр станцияның жүктеме графиктері;
Графиктерді электр қондырғылардың жұмысын сараптау үшін, электрмен жабдықтау жүйесін жобалау үшін, электр тұтыным болжамдарын құрастыру үшін, жабдықтарды жөндеуді жоспарлау үшін, сонымен қатар пайдалану кезінде қалыпты жұмыс режимін жүргізу үшін қолданады.
1.2 Электрлік жүктеменің тәуліктік және жылдық графигін тұрғызу
Жобаланушы 11010 кВ Новый ҚС уақыт бойынша өзгеруі әртүрлі сипатталатын тұтынушылары бар. Олар әдетте жобалау кезінде типтік графиктер арқылы анықталады.
Жүктеменің типтік графигі тұтынушылар зерттеуі нәтижелеріне сәйкес тұрғызылады, график сатылық етіп орындалады.
кесте -1. 10 кВ қысқы жүктеме картограммасын тұрғызуға қажет мәндер
10 кВ
Қыс
00:00
02:00
04:00
06:00
08:00
10:00
12:00
14:00
16:00
18:00
20:00
22:00
1
АГЭС ВЛ-3
0,7
0,7
0,6
0,5
0,4
0,4
0,4
0,4
0,4
0,5
0,7
0,8
2
АГЭС ВЛ-4
0,4
0,3
0,3
0,4
0,4
0,5
0,5
0,5
0,6
0,7
0,7
0,8
3
Казтрансойл
0,4
0,3
0,3
0,3
0,4
0,4
0,4
0,4
0,4
0,5
0,6
0,6
4
СН Ульке
0,2
0,1
0,1
0,1
0,1
0,0
0,0
0,0
0,0
0,1
0,1
0,2
5
Райгаз
0,2
0,1
0,1
0,1
0,1
0,1
0,1
0,1
0,1
0,1
0,1
0,2
6
ТООАнвар
0,2
0,2
0,2
0,2
0,2
0,1
0,1
0,1
0,1
0,2
0,3
0,3
7
ЦРП-2
1,0
0,5
0,5
0,5
0,9
1,0
1,0
1,0
1,0
1,1
1,1
1,2
8
Сады
0,3
0,3
0,3
0,3
0,5
0,5
0,5
0,5
0,5
0,4
0,4
0,4
Қортынды есебі
3,4
2,5
2,4
2,4
3,0
3,0
3,0
3,0
3,1
3,7
4,0
4,5
кесте -2, 10 кВ жазғы жүктеме картограммасын тұрғызуға қажет мәндер
10 кВ
Жаз
00:00
02:00
04:00
06:00
08:00
10:00
12:00
14:00
16:00
18:00
20:00
22:00
1
АГЭС ВЛ-3
0,6
0,6
0,6
0,6
0,6
0,7
0,7
0,7
0,8
0,8
0,8
0,8
2
АГЭС ВЛ-4
0,3
0,2
0,2
0,3
0,3
0,3
0,3
0,4
0,4
0,4
0,5
0,4
3
Казтрансойл
0,2
0,2
0,2
0,2
0,3
0,3
0,4
0,5
0,5
0,5
0,4
0,3
4
СН Ульке
0,1
0,1
0,1
0,1
0,2
0,3
0,4
0,4
0,4
0,4
0,4
0,2
5
Райгаз
0,1
0,1
0,1
0,1
0,2
0,2
0,2
0,2
0,2
0,2
0,1
0,1
6
ТООАнвар
0,1
0,1
0,1
0,1
0,2
0,2
0,2
0,2
0,2
0,2
0,1
0,1
7
ЦРП-2
0,3
0,3
0,3
0,5
1,0
1,2
1,2
1,2
1,2
1,2
1,0
0,5
8
Сады
0,3
0,3
0,3
0,3
0,8
0,7
0,5
0,5
0,5
0,5
0,3
0,3
Қортынды есебі
2,0
1,9
1,9
2,2
3,6
3,9
3,9
4,1
4,2
4,2
3,6
2,7
Барлық кернеулерге арналған жүктемелер графиктері кесте-1,2 көрсетілген
Тәуліктік қысқы активті энергия шығынын анықтау;
Wтәу=(3,4+2,5+2,4+2,4+3+3+3+3+3,1+3 ,7+4+4,5) * 2 = 85 МВт*сағ
Тәуліктік қысқы активті энергия шығынын біле отыра біз жылдықты таба аламыз;
Wжыл =365 Wтәу=365*85=31025 кВт*сағ
Тәуліктегі орташа қуатты анықтау;
Рорт= Wтәу.24= 8524 = 3,55МВт
Энергия қолдану ұзақтығы;
Тмакс = Wтәу Pмакс = 310256,3 = 4924,6
Тәуліктік жазғы активті энергия шығынын анықтау;
Wтәу=(2+1,9+1,9+2,2+3,6+3,9+3,9+4,1 +4,2+4,2+3,6+2,7) * 2 = 76,4 МВт*сағ
Тәуліктік қысқы активті энергия шығынын біле отыра біз жылдықты таба аламыз;
Wжыл =365 Wтәу=365*76,4=27886 кВт*сағ
Тәуліктегі орташа қуатты анықтау;
Рорт= Wтәу.24= 76,424 = 3,2МВт
Энергия қолдану ұзақтығы;
Тмакс = Wтәу Pмакс = 278866,3 = 4426,3
Трансформатордың номиналды қуатын анықтаймыз;
Sном=(0.65...0.7)Smax̕= 0,65*6,493=4,22
ҚС максималды жүктемесін компенсация қондырғысын ескере есептеу;
Smax̕=Pmax2+(Qmax-Qку)2 = 6,32 +(4,725-3,15)2 = 6,493
Реактив қуатты компенсациялауын есептеу
мұндағы: -максимал актив қуат;
- -дің берілген мәніне байланысты анықталады;
;
Өтеме құрылғыларының қуаты анықталады:
мұндағы: -энергожүйемен торапқа берілетін реактив қуат;
мұндағы: tg φб =0,3 110 кВ ҚС үшін;
3 11010 кВ қосалқы станциясындағы күштік трансформаторларды таңдау
Сенімділік шарттары бойынша қосалқы станцияда 22011010 кВ Актюбинская қосалқы станциясынан 110 кВ желісі арқылы қоректенетін екі трансформаторды таңдаймыз. Екі трансформаторлы қосалқы станциялары үшін трансформаторлардың номинал қуаты Sн.т. мына шарттан таңдалады:
;
ТДТН - 10000110 екі трансформаторын таңдаймыз, олардың номинал қуаты 10000 кВА.
Трансформаторлардың біреуі апаттық жағдайда ажыратылғанда екіншісі 40% асқын жүктелумен қосалқы станцияның барлық тұтынушыларын қоректендіруді қамтамасыз ету керек. Трансформаторлардың техникалық мәліметтері 3 кестеде берілген.
кесте-3 11010 кВ ҚС күштік трансформаторларының техникалық мәліметтері
Трансформатор түрі
Номиналды қуат, Sн.т.,кВА
Номина
лды кернеу,
Uн,кВ
Қысқа тұйықталу кернеуі,Uk,%
Бос жүріс шығындары,Рхх,
кВт
Қысқа тұйықталу шығындары, Ркз, кВт
Бос жүріс тоғыIxx,%
ТДТН - 10000110
10000
110
=10,5
23
76
1,1
4. 11010 кВ қосалқы станциясының электрлік жалғау сұлбасын таңдау және қысқа тұйықталу токтарын есептеу
4.1 11010 кВ Қосалқы станцияның электрлік жалғау сұлбасын таңдау
Екі трансформаторлы қосалқы станцияның құрылысы кезінде жоғары кернеу жағынан электрлік жалғау сұлбасының ең қарапайымын орындаған дұрыс. Мұндай сұлба болып, мысалға, жоғары кернеу жағында ажыратқышы бар, 5 суретте келтірілген сұлба болып табылады. Ажыратқыштар саны жалғаным санынан аз болып келетін қарапайым сұлбаны қолдану, әлдеқайда тиімді, себебі ажыратқыш құны трансформаторды қондыру құнымен шамалас болып табылады.
Қосалқы станцияда типі ТДН-10000110, кернеуі 11010 кВ, қуаты 10000 кВА, кернеуді 11513x1,78 кВ аралықта жүктелген кезде автоматтық реттей алатын, екі трансформаторды қондыру қарастырылады.
Қосалқы станцияның қалыпты жұмыс режимі трансформаторлардың бөлек жұмыс жасауын қарастырады. Осы кезде қысқа тұйықталу тогы екі есе төмендейді, бұл өз алдына төмен кернеу жағындағы аппараттардың жұмыс жағдайын жеңілдетеді. Трансформаторлардың біреуінің сөнуі кезінде екіншісі секциялық автомат немесе ажыратқыш арқылы қосылады да, өзіне жүктеменің барлығын немесе бөлігінің қабылдап, қоректендіру қалпына келтірілгенге дейін асқын жүктелумен жұмысын жалғастырады.
Қосалқы станцияның өзіндік қажеттілік тұтынушыларын қоректендіру 100,4 кВ, қуаты 63кВА екі трансформатор арқылы жүзеге асады. Қосалқы станцияның өзіндік қажеттілік тұтынушыларының кернеуі - 380220 В айнымалы ток; шұғыл ток - тұрақты, ол кернеуі 220 В аккумулятор батареясынан алынады, және КРУ 10 кВ шкафтар үшін - түзетілген 220 В.
Желілерден жиырлатынқуылатын (набегающий) найзағайлық толқындардан қосалқы станция жабдықтарының қорғанысы асқын кернеу шектегіші көмегімен орындалады. Олар күштік трансформаторлар шықпаларына және тарату құрылғылары шиналарына жалғанады. Қосалқы станцияның жабдығы қысқа тұйықталу токтары әсерлеріне төзімді болып келеді.
Қосалқы станцияның барлық жабдықтары, таралу тогына кедергісі 0,5 Омға тең, жобаланушы жермен қосу құрылғысына жалғанады. Қосалқы станцияның сыртқы жарықтандыруы ПЗС-45 прожекторларымен қарастырылған. Олар прожекторлік діңгектерге қондырылады.
Шұғыл ауыстырып қосу кезінде қате әрекеттерді алдын алу үшін қосалқы станциядағы тарату құрылғы элементтерінің электромагниттік және механикалық блоктауы қарастырылады.
Қосалқы станцияның найзағайлардың тіке соққысынан қорғанысы жайтартқыш көмегімен жүзеге асырлады.
4.2 Қысқа тұйықталу токтарын есептеу
Қысқа тұйықталу (Қ.Т.) токтарын есептеу аппаратураны таңдау үшін және электр қондырғы элементтерін (шыналар, оқшаулатқыштар, кабельдер және т.б.) электродинамикалық және термиялық орнықтылыққа тексеру үшін орындалады. Сонымен қатар релелік қорғанысты жобалау және баптау үшін, найзағайдан қорғау құралдары мен сұлбаларын таңдау үшін, токшектеуіш және жермен қосу құрылғыларын таңдау мен есептеу үшін орындалады.
А-1 парағында, 22011010 кВ Актюбинская ҚС-нан 110 кВ - ӘЖ арқылы қоректенген, 11010кВ Новый екі трансформаторлық қосалқы станциясының есептік сұлбасы келтірілген. ҚС трансформаторлардың жұмыс режимі - дара.
Есептік сұлба негізінде (баламалық) эквиваленттік ауыстыру сұлбасын құрастырамыз. Бұл сұлбаға Қ.Т. токтар шамасына әсер ететін электр қондырғының барлық элементтері өздерінің кедергілері түрінде енгізілуі керек. Эквиваленттік (баламалық) ауыстыру сұлбасын құрастыру кезінде кернеуі 1000 В жоғары электр қондырғылар үшін электрлік машиналардың, күштік трансформаторлар мен автотрансформаторлардың, реакторлардың, әуелік және кабельдік желілердің индуктивтік кедергілері ескеріледі. Активтік кедергілер тек қана кішкентай қималы әуелік желілер үшін ескеріледі.
Сұлбада үшфазалық қысқа тұықталудың К1, К2, К3 нүктелерін саламыз да, олардың токтары мен қуаттарын анықтаймыз. Бізге электрлік торап шексіз үлкен қуатты жүйеге жалғанғаны белгілі. Есептеуге қажет параметрлердің барлығы сұлбада көрсетілген.
Есептеуді салыстырмалы бірлік әдісімен орындаймыз. Ауыстыру сұлбасы 6 б) суретте келтірілген.
Базистік қуаттың шамасын Sб=100МВА деп аламыз. Кедергілері есептеу кезінде ескерілетін сұлбаның барлық элементтерін нөмірлейміз.
Эквиваленттік (баламалық) ауыстыру сұлбасы элементтерінің кедергілерін анықтаймыз.
Әуелік желілердің реактивтік және активтік кедергілерін табамыз:
Трансформатордың кедергісін табамыз:
Әуелік желілердің реактивтік және активтік кедергілерін табамыз:
К1, К2 нүктелерінің қысқа тұйықталу тоғының активті кедергісін анықтау;
r11 =r3*r4r3+r4=2,26*0,92,26*0,9=0,64
r12=r11*r5r11+r5=0,64*0,680,64+0,68 =0,32
r13=r12*r6r12+r6=0,32*0,90,32+0,9=0 ,236
r14=r13*r7r13+r7=0,236*0,680,236+0, 68=0,175
r15=r14*r8r14+r8=0,175*0,680,175+0, 68=0,139
r16=r15*r9r15+r9=0,139*0,680,139+0, 68=0,115
r17=r16*r10r16+r10=0,115*0,450,115+ 0,45=0,09
К1, К2 нүктелерінің қысқа тұйықталу тоғының реактивті кедергісін анықтау;
x11=x3*x4x3+x4=3,9*1,563,9+1,56=1,1 1
x12=x11*x5x11+x5=1,11*1,171,11+1,17 =0,57
x13=x12*x6x12+x6=0,57*1,560,57+1,56 =0,417
x14=x13*x7x13+x7=0,417*1,170,417+1, 17=0,3
x15=x14*x8x14+x8=0,3*1,170,3+1,17=0 ,238
x16=x15*x9x15+x9=0,238*1,170,238+1, 17=0,198
x17=x16*x10x16+x10=0,198*0,780,198+ 0,78=0,158
К1 нүктесі үшін қысқа тұйықталу (қ.т.) токтарының есептеуі
Толық нәтижелендіруші кедергі:
rэкв=r1*r17r1+r17=0,03*0,090,03+0,0 9=0,0225
x18=x2+x17=0,158+0,09=0,248
xэкв=x18*x1x18+x1=0,248*0,050,248+0 ,05=0,041
zэкв=xэкв2+ rэкв2=0,00168+0,0225=0,092
Ik1*=EэквXэкв =10,092=10,87
Iб1=Sб3Uб=1003*115=0,5
Ik1(3)=I*k1*Iб1=10,87*0,5=5,4
Ik1(2)=0,87*Ik1(3)=4.7
К2 нүктесі үшін қысқа тұйықталу (қ.т.) токтарының есептеуі
Толық нәтижелендіруші кедергі:
rэкв=r1*r17r1+r17=0,03*0,090,03+0,0 9=0,0225
x18=x2+x17=0,05+1,05=1,1
xэкв=x18*x17x18+x17=1,1*0,1581,1+0, 158=0,138
zэкв=xэкв2+ rэкв2=0,4
Ik2*=EэквXэкв =10,14=7,1
Iб2=Sб3Uб=1003*10,5=5,5
Ik2(3)=I*k2*Iб2=7,1*5,5=39,2
Ik2(2)=0,87*Ik2(3)=34,1
К1 нүктесіндегі Қ.Т. 11010 кВ қосалқы станцияның 110 кВ шиналарындағы Қ.Т. сәйкес келеді. Апериодтық құраушы уақыттың тұрақтысы:
Ta1=Xэквwrэкв=0,0412*3,14*0,0225=0, 29
Соғу коэффициентінің мәні мына формула бойынша анықталады:
Kуд=1+e-0.01Ta=1.96
мұндағы - - апериодтық құраушы уақыттың тұрақтысы
Үшфазалық соғу тогы мына теңдікке тең
iуд1=2*Kуд1*Ik1(3) =2*1,96*5,4=14,96
мұндағы: Kуд -соғу коэффициенті.
К2нүктесіндегі Қ.Т. 11010 кВ қосалқы станцияның 10 кВ шиналарындағы Қ.Т. сәйкес келеді. Апериодтық құраушы уақыттың тұрақтысы:
Ta1=Xэквwrэкв=0,0412*3,14*0,0225=0, 98
Соғу коэффициентінің мәні мына формула бойынша анықталады:
Kуд=1+e-0.01Ta=1,99
мұндағы - - апериодтық құраушы уақыттың тұрақтысы
Үшфазалық соғу тогы мына теңдікке тең
iуд1=2*Kуд1*Ik1(3) =2*1,96*5,4=110,3
мұндағы: Kуд -соғу коэффициенті.
кесте - 4 Қысқа тұйықталу токтарының есептеу нәтижелері
,кА
,кА
,кА
K1
5,4
4,7
14,96
1.96
0,29
K2
39,2
34,1
110,3
1,99
0,98
5. Электрлік аппараттарды таңдау және оларды қысқа тұйықталу токтар әсеріне тексеру
5.1 Коммутациялық аппараттарды таңдау және оларды тексеру
Электрлік аппараттарды дұрыс, теориялық дәлелді таңдау, көбінесе олардың қалыпты және апаттық режимдерде сенімді жұмыс жасауын қамтамасыз етеді.
5. 2 Шиналарды таңдау және тексеру
Шиналардың қимасы қызуына, майысу моментіне және тартылу күшіне байланысты тексеріледі. Ашық орындалған қосалқы бекет электрқондырғыларында 35 В және одан жоғары кернеулерде шиналар жуан, көпсымды өткізгіштен орындалады, 10 кВ және төменгі кернеулерде тікбұрышты жалғанған шиналар қолданылады. Шиналар ұзақ мүмкін болатын тоғы бойынша таңдалады Ідоп және электродинамикалық, термиялық беріктіктеріне тексеріледі. Оқшауланбаған өткізгіштермен жасалған 35 кВ және жоғары кернеулі АТҚ-лар шиналарын тоқтың электродинамикалық әсеріне тексермейді.
110 кВ-қа шина тандау.
Қимасы F, мм2 болатын желіге (кернеуі 110 кВ және оданда жоғары) экономиялық тоқ тығыздығына байланысты таңдалады:
Iраб - қалыпты жағдайдағы жұмыс тоғы, A;
-токтың экономикалық тығыздығы, ол өткізгіш материалымен, торап конструкциясымен, максимал жүктемені пайдалану сағаттар санымен Тм және т.б. анықталады, Амм2.
Жұмыс тоғын анықтау:
мұндағы: -қосалқы станцияның максимал қуаты, МВА, өтеме құрылғыларын ескеруімен;
-қосалқы станцияның жоғарғы жағындағы кернеуі, кВ;
Табылған қима жуық стандарт мәнге дейін дөңгектеледі. АС-70 маркалы сымның стандарт қимасын қабылдаймыз;
Таңдалған қиманы бір тізбектің ажыратылғандағы апаттық режим кезіндегі қызуға байланысты тексеру керек:
Iдл.доп.Iав
мұндағы: -таңдалған желі қимасының ұзақ мерзімді рауалы тогы, 380А
-апаттық ток, А;
Апаттық ток мына формула бойынша анықталады:
I ав=2*Iраб=2*34,07=69,4
38069,4
35 кВ және одан жоғары, экономикалық тығыздық бойынша таңдалып, апаттық режимде қызуына байланысты тексерілген көпсымды сымдар қосымша тәжденуге байланысты тексерілуі керек, себебі қосалқы станцияда сымдар арасындағы қашықтық желідегі арақашықтықтан әлдеқайда кіші болып келеді. Тәж түріндегі разряд электр өрісінің бастапқы критикалық кернеулігінң максимал мәні Еокр, кВсм кезінде пайда болады:
мұндағы: U -желілік кернеу, кВ;
Dср - -фаза сымдарының арасындағы орташа геометриялық қашықтық, см; Dср =1,26xD =1,26x250=315 см (D -көршілес фазалар арасындағы қашықтық, D=250см)
Егер төмендегі шарт орындалса сымдар тәжденбейді:
Emax1,07 0,9E0кр
;
Шарт орындалады
Дәл осындай әдістеме бойынша 10 кВ ӘЖ үшін сымдарды таңдаймыз
Қоректендіруші желі (мм) қимасы (F) экономикалық тығыздық бойынша таңдалады:
Fэ=Iрабjэ=374.871=374.87 мм2,
мұндағы: - қосалқы станцияның жоғары кернеу жағындағы жұмыстық ток; -токтың экономикалық тығыздығы, ол өткізгіш материалымен, торап конструкциясымен, максимал жүктемені пайдалану сағаттар санымен Тм және т.б. анықталады, Амм2.
Қосалқы станция үшін апаттық ток анықталады:
Iраб=Smax̕3UВН=64933∙10=374.87 А,
мұндағы: -қосалқы станцияның максимал қуаты, МВА, өтеме құрылғыларын ескеруімен;
- қосалқы станцияның ортанғы жағындағы кернеуі, кВ;.
Табылған қима жуық стандарт мәнге дейін дөңгектеледі.
Мұздақ бойынша ауданды және механикалық жүктемені ескеру арқылы АС-400 маркалы сымның стандарт қимасын қабылдаймыз;
Таңдалған қиманы бір тізбектің ажыратылғандағы апаттық режим кезіндегі қызуға байланысты тексеру керек:
Iдл.доп.Iав,
мұндағы: -таңдалған желі қимасының ұзақ мерзімді рауалы тогы, 330А;
-апаттық ток, А;
Апаттық ток мына формула бойынша анықталады:
Iав=2∙Iраб=2∙374.87=749.7 А
Тәж түріндегі разряд электр өрісінің бастапқы критикалық кернеулігінң максимал мәні Еокр, кВсм кезінде пайда болады:
Е0кр=30,3m(1+0,299r0)=30,3∙0,82(1+0 ,2991,08)=32 кВсм,
мұндағы: m-сым бетінің бұдырлығын ескеруші коэффициент (көпсымды сымдар үшін m=0,82)
r0 - сым радиусы, r0 =1.08см;
Тарамдалмаған сымның қасындағы электр өрісінің кернеулігі (Е) мына теңдеу арқылы анықталады:
Е=0,354∙Ur0∙lg∙Dсрr0=0,3541,08∙lg∙3 151,08=1.33 кВсм,
мұндағы: U -желілік кернеу, кВ;
Dср - фаза сымдарының арасындағы орташа геометриялық қашықтық, Dср =1,26xD =1,26x150=189 см (D -көршілес фазалар арасындағы қашықтық, D=150см)
Егер төмендегі шарт орындалса сымдар тәжденбейді:
Emax=1,07 E0,9E0кр
1.4228.8
Шарт орындалады.
5.3 Шиналық көпірді таңдау
Шиналық көпір - бұл трансформатордың төменгі кернеулі таратушы құрылғысымен байланысы. Шиналық көпір ретінде иілгіш, сондай-ақ қатты шиналар, сонымен қатар жинақталған ток өткізгіштер қолданылуы мүмкін. Қатты шиналар металдық немесе темірбетонды конструкцияларында орнатылған істікті оқшаулағыштарға бекітіледі. Фазалар мен оқшаулағыштар арасындағы қашықтық есептеу бойынша алынады, әдетте 6-10кВ құрылғылар үшін фазалар арасындағы қашықтық 0,6- 0,8 м , оқшаулағыштар арасында 1 - 1,5м. Нәтижесінде ТҚ және трансформаторда шиналық компенсаторлар қарастырылған. Мұндай жалғанудың артықшылығы- қарапайым, ал үлкен емес ұзындықта - сенімділік пен үнемділік. Жылу беруді жақсарту мен пайдаланудың ыңғайлылығы үшін шиналар боялады: айнымалы токта а фазасы- сары, В фазасы- жасыл.
Шиларды термиялық беріктікке тексереміз:
ҚТ тоқғының жылулық импульсі:
Bк=Iк3(3)2∙(tотк+TаНН)=39.2(0,2+0,9 8)=223.1 кА2∙с
Термиялық беріктікке минимальды қимасы:
Fmin=BкС=223.1∙10317=28 мм2
мұндағы С = 17
Fmin=28 мм2 таңдалынған қимасы (60x8)мм2 алюмин шиналық көпір таңдаймыз, термиялык беріктік талаптарына сай келіеді
Құрама шиналарды механикалық беріктікке тексеру.
Механикалық беріктікке мына шартпен тексеріледі:
σрасч=σдоп,
Шиналарға әсер ететін күшті анықтаймыз:
F=3∙10-7∙iуд(3)2∙la=3∙10-7∙(110.3∙1 03)2∙11=2107.2 Н,
Мұндағы l - тірегіш оқшаулағыш арасындағы қашықтық l=1-1,5 м);
iуд(3)- 10кВ шинадағы үш фазалық қысқа тұйықталудағы соққы тоғы.
а - шина фазалары арасындағы қашықтық. а=0,6-0,8 м
Июші момент:
М=F∙l10=2107.2*110=210.7кг
Есептік кернеу:
σрасч=F∙l10∙w
Шиналар бір горизонталь жазықтықта етпетінен орналасқан деп қабылдаймыз. Олай болса кедергі моменті:
W=b∙h26=15∙0,326=0,225 см3
Есептік кернеу:
σрасч=2107.2∙110*0.225=936.44 МПа
Шинаны механикалық беріктік талабына тексереміз:
210.7 кПа 42 МПа
Механикалық берік талапқа сай келеді.
5.4 Оқшаулатқыштарды таңдау
Иілгіш шиналары таңдалғандықтан тіректік оқшаулатқыштарды таңдау қажет емес. Аспалы оқшаулатқыштар кернеуге байланысты таңдалады. 110 кВ АТҚ-да иілгіш сымдарды бекіту үшін аспалы оқшаулатқыштар тіркесі қолданылады. Аспалы тіркедегі оқшаулатқыштар саны қосалқы станцияның номинал кернеуіне және қоршаған орта жағдайына тәуелді болып келеді. Жоғары жағындағы аспалы оқшаулатқыштар механикалық беріктікке тексерілмейді. 110 кВ кернеуге қондыру үшін 7 оқшаулатқыштан тұратын ПС-70Д типті тіркені қабылдаймыз.
* 110 кВ оқшаулағыштарды таңдау және оларды тексеру
Оқшаулатқыштарды таңдау кезінде олардың бірқатар параметрлер бойынша жарамдылыққа тексерілуі жүргізілу керек:
- номинал кернеу бойынша
- рауалы механикалық жүктеме бойынша
- өткерме оқшаулатқыштар үшін номинал ток бойынша
Сонымен қатар оқшаулатқыштардың қандай (ішкі немесе сыртқы) қондыру үшін арналғандығын ескеру керек.
мұндағы: - оқшаулатқыштың номинал кернеуі;
- қондырғының номинал кернеуі;
110 кВ=110кВ
1) Рұқсат етілетін кернеу:
Fрасч=Fдоп ,
Fрасч - тіректік оқшаулатқыштар үшін есептік механикалық жүктеме;
Fдоп - изоляторға рұқсат етілген жүктеме.
Fдоп=0,6Fразр=0,6∙8=4,8 кН,
Fразр - оқшаулатқышты опыртатын (бұзатын) механикалық жүктеме
Fрасч=3∙10-7∙iуд(3)2∙la∙kh= 3∙10-7∙(14,96∙103)2∙10,6∙1=64,6 Н,
мұндағы: iуд(3)- үш фазалық Қ.Т. соққы тоғы.А;
l - тірек изоляторы арасындағы қашықтық м;
а - фазалары арасындағы қашықтық, м;
kh - шина биіктігіне түзету коэффициенті, kh≈1.
64,6 Н4,8 кН
C4-450 I УХЛ Т1 типті оқшаулағышты қабылдаймыз.
Шарт орындалды.
oo аспалы оқшаулағыштарды таңдау.
ПС-11А, типті аспалы оқшаулағыштарды таңдаймыз, гирляндта 7 данадан болады.
* 10 кВ оқшаулағыштарды таңдау
oo Тірек оқшаулағышын таңдау;
Тарату құрылғыларында шиналар тіреуіш және аспалы оқшалатқыштарына бекітіледі. Шиналарды оқшаулатқышта бекітіп ұстайтын шина ұстауыштар қызу салдарынан созылған кезде олардың бойлық ығысуына рұқсат етеді. Шинасымның ұзындығы тым үлкен болған кезде сол материалдан жасалған жіңішке кесінділерден тұратын компенсаторды орнатады. Қатаң шиналар тіреуіш оқшаулатқыш үстіне бекітіледі.
Фарфорлы тіреуіш оқшаулатқышты тандау келесі ретпен өткізіледі:
oo қондырғының номиналды кернеуі бойынша:
Uуст=Uном;
10 кВ=10 кВ
oo рұқсат етілген механикалық жүктеме бойынша:
Fрасч=Fдоп
Fдоп=0,6Fразр=0,6∙4=2,4 кН,
мұндағы - оқшаулатқышқа әсер ететін күш, ;
Fрасч=3∙10-7∙iуд(3)2∙la∙kh= 3∙10-7∙(110,3∙103)2∙10,6∙1=3512 Н,
мұндағы: iуд(3)- үш фазалық Қ.Т. соққы тоғы.А;
l - тірек изоляторы арасындағы қашықтық, м;
а - фазалары арасындағы қашықтық, м;
kh - шина биіктігіне түзету коэффициенті, kh≈1.
C4-80 I УХЛ Т1 типті оқшаулағышты қабылдаймыз
3512 Н3,6 кН
Тандалған оқшаулатқыштар барлық шарттар бойынша өтеді.
oo Өтпелі оқшаулағыштарды таңдау
Өтпелі оқшаулағыштар жабындысының, жерлендіргішін, түрендіргіш кабықшасымен өткізгіштерді өткізгіштерді өткізуге арналған
Өтпелі оқшаулағышты максимал тоқ бойынша таңдаймыз:
Imax=PmaxU=630010=630А
ИП-10630750,У,ХЛ, Imax=630; UВН=10кВ ;Iдоп=1600А; Fразр=30000Н.
Оқшаулатқышқа әсер ететін күшті табамыз:
Fрасч=32∙10-7∙iуд(3)2∙la= 32∙10-7∙(110,3∙103)2∙10,6∙1=1756Н
Fдоп=0,6Fразр=1053,6Н.
5.5 Айырғышпен ажыратқышты таңдау және тексеру
Ажыратқыш электр қондырғылардың негізгі коммутациялық аппараты болып саналады. Ол пайдаға асырудың түрлі режимінде тізбекті ажырату мен қосу үшін, номиналды ток, қысқа тұйықталу тогы, күштік трансформатордың бос жүріс тогы және конденсатор батареясы мен ұзын желілер сыйымдылық тогын ажырату мен қосу үшін қызмет етеді. Мұндағы қысқа тұйықталу тогын ажырату ең қиын және жауапты операция болып саналады.
Айырғыштар ішінде ток өтпеген кезде жоғары қуатты тізбекті ажырату үшін қажет. Жөндеу жұмыстары өткізілген кезде айырғыштармен аппараттың ток өткерме бөліктері арасында ажырау көрінісі пайда болады. Айырғыштар оперативті емес, жөндеу аппараты болып табылады.
Ажыратқыштарға келесі талаптар қойылады:
- ондық амперден бастап, ажыратудың номиналды тогына дейінгі түрлі шамадағы токтың сенімді ажыратылуы;
- әрекет шапшаңдығы;
- ажыратудан кейінгі шапшаң косылуы;
- 110 кВ және одан да жоғары ажыратқыштары үшін фазалап басқару мүмкіндігі;
- қопарылыс және өрт қауіпсіздігі;
- түйіспе мен механикалық бөлімін байқау мен тексеру қолайлығы;
- тасымалдау мен қызмет көрсету қолайлылығы.
Ажыратқыштарды таңдау реті:
oo кернеу бойынша:
oo формуласына сәйкес:
oo ұзақ тогы бойынша:
oo формуласына сәйкес:
394,1 2000 А.
oo ажырату қабілеттігі бойынша:
oo формуласына сәйкес:
3 40 кА,
* 110 кВ Айырғышпен ажыратқышты таңдау
а) ВГБ-110А элегазды ажыратқыш таңдаймыз
б) РДЗ-110Б1000Н УХЛ1 айырғышты таңдаймыз
Тип привода ПД-5У1(ХЛ1).
Кесте 5.1 Есептік мәндері және каталог берілгені
Таңдау шарты
Есептік мәндері
Каталог берілгені
ВГБ-110А
РДЗ-110Б1000Н УХЛ1
Uуст=Uном
Iрасч=Iном
Ino=Iпр.с
iуд=iпр.с
Inτ=Iотк.ном
Вк=Inτ2∙t
Uуст=110 кВ
Iрасч=66,8 А
Ino=2950 А
iуд=6800 А
Inτ=40000 А
Вк=1910 кА2∙с
Uном=110 кВ
Iном=2000 А
Iпр.с=40000 А
iпр.с=138000 А
Iотк.ном=40000 А
Inτ2∙t=402∙3
=4800000кА2∙с
Uном=110 кВ
Iном=1000 А
-
iпр.с=63000 А
-
Inτ2∙t=252∙3=1875000кА2∙с
* 10 кВ Айырғышпен ажыратқышты таңдау
а) ВВТЭ-10-10630У2 элегазды ажыратқыш таңдаймыз
б) РЛДЗ.1-10.11400 У1 айырғышты таңдаймыз
Тип привода ПРЗ-10-1У1.
Кесте 5.2 Есептік мәндері және каталог берілгені
Таңдау шарты
Есептік мәндері
Каталог берілгені
ВВТЭ-10-10630У2
РЛДЗ.1-10.11400 У1
Uуст=Uном
Iрасч=Iном
Ino=Iпр.с
iуд=iпр.с
Inτ=Iотк.ном
Вк=Inτ2∙t
Uуст=10 кВ
Iрасч=367 А
Ino=2940 А
iуд=8150 А
Inτ=10000 А
Вк=3890 кА2∙с
Uном=10 кВ
Iном=630 А
Iпр.с=10000 А
iпр.с=25000 А
Iотк.ном=10000 А
Inτ2∙t=202∙3
=300000кА2∙с
Uном=10 кВ
Iном=400 А
-
iпр.с=25000 А
-
Inτ2∙t=102∙1=100000кА2∙с
5.6 Разрядтауыш пен асқын кернеу шектегішін тандау
110 кВ жағында номинал кернеуі бойынша ОПН -110\73-10 11 УХЛ1 маркалы 5.3 кестеде келтірілген номинал параметрлері бар асқын кернеу шектеуіштерін таңдаймыз.
Электр қондырғылар жұмыс істеген кезде номиналды мәнді асырып тастайтын кернеу (асқын кернеу) пайда болады. Бұл асқын кернеулер қондырғы элементтерінің электр оқшалатқыштарын тесіп тастап, қондырғыны істен шығарып тастауы мүмкін. Бұл мақсатта оқшауламаның электр беріктігі ұлғайғанымен, электр аппараттарының габариттарын көбейтпейтін ыңғайлы аппарат болып табылатын разрядтауыштар қолданылады.
Түтікше разрядтауыш қосалқы станцияның қондырғыларын асқын кернеуден қорғану үшін қолданылмайды, себебі олар ол үшін бейімделмеген. Олар негізінен сызықты оқшауламадан (аспалы оқшаулатқыштармен істелген оқшаулама) қорғану үшін қолданылады. Қосалқы станция қондырғыларын асқын кернеуден қорғау үшін вентильді разрядтауыштар қолданылады. Сонда да, оксидті-мырышты материал негізінде жаңа жоғары желілі резисторларды құру вентильді разрядтауыш қызметін атқаратын асқын кернеу шектеуішін (АКШ) жетілдіріп істеуге мүмкіндік берді. Вентильді разрядтауышқа қарағанда, асқын кернеу шектеуіште ұшқын аралығы жоқ және ол желі немесе қорғаныс объектісіне тікелей қосылады. АТ1 және АТ2 трансформаторларының барлық кернеулерінің орамалары үшін, ОПН-110 және ОПН-10 типті асқын кернеу шектеуіштері тандалады. Кернеуі 110 кВ трансформаторларын қорғау үшін қондыруға РВС-110 типті вентильді разрядтауыштарды қабылдаймыз. Сонда да, кернеу трансформаторына дейін әрбір шина секциясында екі жермен қосқыш пышағы бар РНДЗ-2-110-1000 типті айырғыш орнатылады. Кернеуі 10 кВ трансформаторын қорғау үшін қондыруға РВН-10 типті вентильді разрядтауыш қабылдаймыз. Сонда да, кернеу трансформаторына дейін ПКТ-102А сериялы сақтандырғыш арқылы разрядтауыш пен кернеу трансформаторының коаксиалды қосылысы орындалады
Кесте 5.3 ОПН 110 кВ
Жүйе кернеуі
110 кВ
Ең ұзақ жіберілетін тоқ
73 кВ
Номинал разрядтауыш ток, кА
10 кА
Коммутациялық асқын кернеудің есептік тогы кезінде қалушы кернеу, кВ
1000 А
5-10 кА
176 кВ
182 кВ
206(222) кВ
110 кВ жағында номинал кернеуі бойынша ОПН -110\12-10 1 УХЛ1 маркалы 5.4 кестеде келтірілген номинал параметрлері бар асқын кернеу шектеуіштерін таңдаймыз.
Таблица 5.4 Параметры ОПН 10 кВ
Жүйе кернеуі
10 кВ
Ең ұзақ жіберілетін тоқ
12 кВ
Номинал разрядтауыш ток, кА
10 кА
Коммутациялық асқын кернеудің есептік тогы кезінде қалушы кернеу, кВ
500 А
1000 А
5-10 кА
29 кВ
30,2 кВ
35,4 (39,1) кВ
5.7 Өлшегіш трансформаторларын таңдау
* Ток трансформаторлары (ТТ)
Ток трансформаторлары бірінші реттік тізбектің номинал тогы бойынша, дәлдік классы бойынша, екінші реттік тізбектің номинал қуаты бойынша таңдалады да, қысқа тұйықталудың өтпе токтары ағып өтуі кезіндегі электродинамикалық және термиялық төзімділікке тексеріледі.
Ток трансформаторларын номинал кернеу мен бірінші реттік тізбек тогы бойынша таңдау кезінде келесі шарттар орындалуы тиіс:
,
мұндағы: - ток трансформаторының номинал кернеуі;
-ток трансфоматорының бірінші реттік орама тогы
110 кВ-тық Ток трансформаторлары
Жоғарғы кернеу - 110 кВ жағында ТВТ-110-I-6005 типті сыртқа шығарылған ток трансформаторын қондыруға қабылдаймыз. Ол өлшеуіш аспаптарына, номинал кернеуі 110 кВ, жиілігі 50 Гц айнымалы ток қондырғыларындағы қорғаныс пен басқару құрылғыларына өлшеу ақпарат сигналының берілісі үшін арналған.
Ток трансформаторы қамтамасыз етеді:
- жоғары кернеу тізбегіндегі айнымалы токтың стандартты өлшеуіш аспаптар немесе қорғаныс құралдар көмегімен тікелей өлшеу үшін жарамды токқа пропорционал түрлендіруді
- қызмет көрсету персоналдың мұрсаттығы (доступ) бар өлшеуіш аспаптар мен қорғаныс құрылғыларды жоғары кернеу тізбектерінен оқшаулауды.
- трансформатор ашық ауада қоңыржай және салқын климатты аудандарда, қопарылысқа қауіпсіз қоршаған ортада, металлдар мен оқшауламаны бұзушы агресив газдар мен булар концентрациясын құрамайтын жерде қолдануға арналған.
Трансформатордың негізгі параметрлері мен техникалық сипаттамалары 5.5.кестеде келтірілген.
кесте - 5.5 ТРГ-110 кВ ток трансформаторының техникалық сипаттамалары
Таңдау шарты
Есептік берілгені
Каталог берілгені
ТВТ-110-I-6005.
Uуст=Uном
Iрасч=Iном
iуд=iпр.с
Вк=Inτ2∙t
Uуст=110 кВ
Iрасч=66,8 А
iуд=6800 А
Вк=1931 кА2∙с
Uном=110 кВ
Iном=200 А
iпр.с=400 кА
Inτ2∙t=252∙3=1875000кА2∙с
10 кВ-тық Ток трансформаторлары
Төменгі кернеуде - 110 кВ жағында ТЛМ-10- 2У3 типті сыртқа шығарылған ток трансформаторын қондыруға қабылдаймыз.
кесте-5.6 ТЛМ-10- 2У3 ток трансформаторының техникалық сипаттамалары
Таңдау шарты
Есептік берілгені
Каталог берілгені
ТЛМ-10- 2У3
Uуст=Uном
Iрасч=Iном
iуд=iпр.с
Вк=Inτ2∙t
Uуст=10 кВ
Iрасч=367 А
iуд=8,15 кА
Вк=3890 кА2∙с
Uном=10 кВ
Iном=800 А
iпр.с=100 кА
Inτ2∙t=262∙3
=1587000кА2∙с
Кесте-5.7 Кернеу трансформаторы үшін екінші ретті жүктемелерді есептеу
Аспап
Түрі
Фазаларға жүктеме, ВА
А
В
С
Амперметр
Э-335
0,5
-
-
Ваттметр
Д-335
0,5
-
0,5
Активті энергия есептнгіші
САЗ-И680
2,5
-
2,5
Реактивті энергия есептегіші
САЗ-И680
2,5
-
2,5
Қортынды
6
-
5,5
Кестеде көрсетілген, ең көп жүктелген фаза жүктемесі S2приб=6 ВА немесе rприб=S2прибI22=652=0,24 Ом сым кедергісін табамыз:
rпров=ρ∙lрасчq=0,0283∙3∙52,5=0,098 Ом,
мұндағы ρ - алюмин сым кедергісі, (ρ=0,0283)
lрасч - сымның ұзындығы;
q - сымның қимасы:
q, мм[2]=2,5 мм[2] алюмин сым үшін.
Жалғағыш сымдарының ұзындығы, тоқ трансформаторының жалғану схемасына байланысты.
lрасч=m∙l=3∙5 ,
мұндағы m - қосылу схемасының коэффициенті;
l - сым ұзындығы (ҚС l=5 м қолданылады ).
Толық кедергі екінші цептегі:
r2=rприб+rпров+rконт=0,24+0,098+0,1 =0,438 Ом ,
Мұндағы rконт=0,1 Ом - түйспелер кедергісі.
Куәліктік және есептік берілгендерін салыстырамыз:
r2нrн
0,6 Ом0,438 Ом
Таңдалынған тоқ трансформаторы барлық талаптарға сай келеді
* Кернеу трансформаторларын таңдау және оларды тексеру
Кернеу трансформаторлары (КТ) өлшеуіш аспаптардың параллель орамаларын және есептеу ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz