Шартты рефлекс

Кіріспе

Шартсыз рефлекстердің түрлері: Инстинкт – шартсыз рефлекс түрi, рефлекторлы реакцияның тiзбектi түрде жүруi, яғни бір рефлекторлық реакцияның аяқталуы келесi реакцияға тiтiркендiргiш болып табылады. Инстинкттің ерекшелігі:
• рефлекторлық реакцияның тізбекті түрде жүруі;
• гормондық (жыныстық және ата-аналық инстинкт жыныс бездері қызметінің циклдық өзгерістерімен байланысты) және метаболиттік (мысалы: организмнің ашығуында, ондағы зат алмасудың өзгеруіне тәуелді) факторларға тәуелділігі;
• басымдылықтың көптеген қасиеттерімен сипатталады.
Шартты рефлекс түрлері. Тітіркендіргішке жауаптың пайда болу уақытына байланысты ШР келесі түрлерін ажыратады:
А. 1-реттегі ШР дегеніміз - шартты тiтiркендiргiш және шартсыз тiтiркендiргiштің бірмезетте ұштастырылу барысында қалыптасатын рефлекстер.
Б. 2-реттегі ШР - оларды құрастыру барысында шартты тiтiркендiргiш, шартсыз тiтiркендiргiшпен бекiтілмегенде, УБ туады.
В. 3-реттегі ШР - екінші реттегі ШР негізінде белгісіз жаңа тітіркендіргішті пайдалану арқылы осы рефлекстерді қалыптастыруға болады.
Г. Жоғарғы реттегі ШР – бұл бұрын пайда болған шартты рефлекстердің негізінде қалыптасатын рефлекстер.
ЖЖІӘ-тежелудің түрлері. И. П. Павлов ШР зерттей отырып, мидың барлық әрекеті қозу және тежелу үрдістерінен тұрады деп тұжырымдады. И.П.Павлов бойынша қозу мен тежелу үрдістері таралуы және жинақталуы мүмкін. Өте күшті тітіркендіргіш әсер еткенде қозудың таралуы іске асырылады.

Пән: Биология
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:

Шартты рефлекс
Шартсыз рефлекс
1. Берілген анықтамасы бойынша:
-жеке даму барысында ағзаның жүре пайда болған реакциясы
-тұқым қуалау арқылы берілетін, эволюция кезінде түзіліп, бекітілген, ағзаның туа біткен реакциясы.
2. Рефлекстердің сипаттамасы бойынша:
-жеке болып табылады, тіршілік барысында тукады, бекітіледі де сөнеді.
-түрлік болып табылады, барлық адам мен жануарларда туа пайда болады.
3. Осы рефлекстердің тууы бойынша:
-тууы үшін арнайы жағдай қажет, кез-келген қабылдағыш аймақтың кез-келген тітірукендіргішінде түзілуі мүмкін.
-арнайы жағдайдың қажеті жоқ, анық бір рецепторға үйркеншікті тітіркендіргіш әсер етсе, онда осы рефлекс туады.
4. Осы рефлекстердің сақталынуы бойынша:
-өзгергіш, қозғалғыш, жоғалуы немесе сөнуі мүмкін.
-тұрақты, өмір бойы сақталынады.
1. Осы рефлекстердің жүзеге асуында қатысатын
ми құрылымдары бойынша:
-ми қыртысы.
-қыртсы пен қыртыс асты құрылымдар (жұлын, ми бағаны).

Шартсыз рефлекстердің түрлері: Инстинкт - шартсыз рефлекс түрi, рефлекторлы реакцияның тiзбектi түрде жүруi, яғни бір рефлекторлық реакцияның аяқталуы келесi реакцияға тiтiркендiргiш болып табылады. Инстинкттің ерекшелігі:
* рефлекторлық реакцияның тізбекті түрде жүруі;
* гормондық (жыныстық және ата-аналық инстинкт жыныс бездері қызметінің циклдық өзгерістерімен байланысты) және метаболиттік (мысалы: организмнің ашығуында, ондағы зат алмасудың өзгеруіне тәуелді) факторларға тәуелділігі;
* басымдылықтың көптеген қасиеттерімен сипатталады.
Шартты рефлекс түрлері. Тітіркендіргішке жауаптың пайда болу уақытына байланысты ШР келесі түрлерін ажыратады:
А. 1-реттегі ШР дегеніміз - шартты тiтiркендiргiш және шартсыз тiтiркендiргiштің бірмезетте ұштастырылу барысында қалыптасатын рефлекстер.
Б. 2-реттегі ШР - оларды құрастыру барысында шартты тiтiркендiргiш, шартсыз тiтiркендiргiшпен бекiтілмегенде, УБ туады.
В. 3-реттегі ШР - екінші реттегі ШР негізінде белгісіз жаңа тітіркендіргішті пайдалану арқылы осы рефлекстерді қалыптастыруға болады.
Г. Жоғарғы реттегі ШР - бұл бұрын пайда болған шартты рефлекстердің негізінде қалыптасатын рефлекстер.
ЖЖІӘ-тежелудің түрлері. И. П. Павлов ШР зерттей отырып, мидың барлық әрекеті қозу және тежелу үрдістерінен тұрады деп тұжырымдады. И.П.Павлов бойынша қозу мен тежелу үрдістері таралуы және жинақталуы мүмкін. Өте күшті тітіркендіргіш әсер еткенде қозудың таралуы іске асырылады.
ЖЖІӘ-тежелудің 2 тобын ажыратады:
1. Шартсыз (туа біткен), оның екі түрі бар:
сөнуші, тәжірибе кезінде бөгде тітіркендіргіш әсер еткенде, адам мен жануарларда бағдарлау рефлексінің пайда болуының біртіндеп жойылуы және тұрақты, сөнбейтін организмде патологиялық үрдістер кезінде туатын тежелулер деп екіге бөлінеді.
2. Шартты (жүре пайда болған)
Кешікпелі-тітіркендіргіштің оқшауланып әсер етуінің 20 секундтық уақытында ШР жасырын кезеңі 2-4 сек. тең.
Ажыратпалы-екі агенттің, яғни шартсыз тітіркендіргіштің тұрақты түрде бекітілуі және оның бекітілмеуінің арқасында құрастырылады.
Өшуден тежелу - шартты тітіркендіргіш шартсызбен бекітілмесе, онда тітіркендіргіш біртендеп өзінің сигналдық мәнінен айырылады да, оған деген рефлекс өшеді.
Шартты тежегіш келесі түрде құрастырылады: шартты сигналға кез-келген қосалқы агентті байланыстырады және осы кешен шартсызбен ұштастырылмайды.
Ми қыртысының түзу-талдау әрекеті. Талдау және түзуге организмнің ішкі ортасына келіп түскен ақпараттар ұшырайды. Оның ішінде негізгі орынды миға проприорецептордан, буын мен сіңірлерден келген ақпараттар, ал адамдарда сөйлеу мүшелерінен келген ақпараттар алады.
И.М.Сеченов мидың түзу-талдау әрекетінің тегершігі- адамның заттарды сезіну және қабылдауымен тікелей байланысты екендігін дәлелдеді.
Ми қыртысының түзу және талдау әрекетінің 3 деңгейі бар:
1-деңгейі, әрбір талдағыштың рецепторында басталады.
2-деңгейі қыртыс асты түйіндерінде жүреді.
3-деңгейі ми қыртысында орындалады.
ЖЖІӘ-типтері. Темперамент - жігерлі, қызба мінез-құлықтың өткірлігі және организмнің жалпы қызметінің жылдам құбылатындығы.
Гиппократ бойынша:
* қызу қандылар (sangvis) - тірі қандылар
* кілегейлі (phlegma) - кілігейлі
* күйгілікті (cole) -өт
* бұзылған қара өт (melancole)- қара өт
И.П. Павлов жүйкелік үрдістің 3 қасиетін сипаттады; яғни қозу мен тежелудің күші; тепе-теңдігі; қозғалғыштығы.
1. Жүйкелік үрдістің күші - қыртыстағы жүйкелік жасушалардың күшті және кездейсоқ күшті тітіркендіргіш әсеріне үйреншікті түрде жауап беруі (холерик; сангвиник және флегматикке тән).
2. Жүйкелік үрдістің тепе-теңдігі - бұл қозу мен тежелу күшінің тепе-тең болуы (сангвиник және флегматикке тән).
3. Жүйкелік үрдістің қозғалғыштығы - қыртыстағы жүйкелік жасушалардың тітіркендіргіш әсерінен қозудың тежелуге және керісінше жағдайға өту қасиеті (холерик және сангвиникке тән).
Сонымен:
1. Күшті, қозғалғыш, тепе-тең қасиеті басым ЖЖІӘ сангвиник типі болып табылады. Осы түрге жататын жануарлар қозғалғыш, белсенді болып табылады; қозудан тежелу және керісінше жағдайға тез өте алады (5-6 тәжірибеден кейін); бұл жануарларда кешігуші ШР тез құрастырылады және ол, ДС өте алады.
2. Күшті, қозғалғыш, тепе-теңсіз - қасиеті басым, темпераменттің холериктік (ұстамсыз) типі болып табылады.
Жануарлары өте күшті қозғыш, тежелуге қарағанда қозу басым болғандықтан, жүйкелік үрдістің тепе-теңсіздігі анықталады, оларда ШР тез құрастырылады, тежелуші (айырмашылық, тежегіш) ШР баяу және толық емес түрде түзіледі, көбіне тежеледі.
3. Күшті, тепе-теңді, инертті флегматик (салмақты) болып табылады. Инертті - қозудан тежелуге және керісінше жағдайда ұзақ түрде өту қасиеті. Жануарлары: жүйкелік жасушалары жұмысқа өте жақсы қабілетті; қозу мен тежелу үрдістері теңескен, тітіркендіргіш әсеріне үйреншікті түрде, оңай жауап береді.
4. Жүйкелік үрдістің әлсіз түрі - меланхолик. Тежелудің әлсіздігінен жүйкелік үрдістердің тепе-теңдігі мен қозғыштығы ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.