Кәсіпорын қызметінің нәтижелігін талдау және бағалау

Пән: Экономика
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

ТАҚЫРЫБЫ : «Кәсіпорын қызметінің нәтижелігін талдау және бағалау»

Мазмұны

Кіріспе

І. Кәсіпорын қызметінің нәтижижелігін арттыру жолдары

ІІ. Кәсіпорын қызметінің нәтижелігін талдау

Қорытынды

Қолданылған әдебиеттер тізімі

Кіріспе

Тақырып « кәсіпорын қызметінің нәтижелігін талдау және бағалау» деп аталады. Бірінші, яғни негізгі бөлімде кәсіпорынның қызметінің нәтижелігі оның қаржылық жағдайымен теңестіріліп, сол бойынша талқыладым. Екінші бөлімде «Халлибуртон Интернэшнл Инк. » компаниясын мысалға ала отырып оның қаржылық жағдайына және оның қаржылық тұрақтылығын қамтамасыз етудің тиімді жолдарына жолдарына талдау жасадым.

В. М. Радионова мен М. А. Федотова кәсіпорынның қаржылық жағдайы "қаржы ресурстарының калаптасуымен, таратылуы және пайдалануымен көрсетіледі" деп жазады. Кәсіпорынның қызметінің нәтижесі оның қаржылық жағдайынан көрініс табады, яғни қаржылық жағдайының тұрақты және жақсы болуы, оның қызметінің тиімді іске асырылып, дұрыс жұмыс жасап жатқанын көрсетеді. Кәсіпорынның қарыздарын уақтылы төлеу мүмкіндігі оның қаржылық жағдайының жақсылығын көрсетеді.

Кәсіпорынның қаржылық жағдайын талдауда негізгі ақпарат көзі қызметін бухгалтерлік баланс атқарады. Бухгалтерлік баланс қаржылық есептің негізгі түрі бола отырып, ол есепті кезеңдегі кәсіпорын мүлкінің құрамы мен кұрылымын, ағымдағы активтердің айналымдылығы мен өтімділігін, меншікті капитал мен міндеттеменің қолда барын, дебиторлық және кредиторлық борыштың динамикасы мен жағдайын және кәсіпорынның несие қабілеттілігі мен төлеу қабілеттілігін анықтауға мүмкіндік береді.

Кәсіпорынның тұрақты қаржылық жағдайын қалыптастыруда оның өз контрагенттерімен (салық органдары, банктер, жабдықтаушылар, сатып алушылар, акционерлер және тағы басқалар) өзара қарым-қатынасы үлкен әсер етеді. Сондықтан да серіктестермен реттелген іскерлік қатынаста болу - жақсы қаржылық жағдайдың бірден-бір шарты болып табылады. Яғни ұйымдық қызметте әрбір қатысушының қажеттіліктерін қанағаттандыра білу қажет.

І. Кәсіпорын қызметінің нәтижижелігін арттыру жолдары

Кәсіпорынның қызметінің нәтижесі оның қаржылық жағдайынан көрініс табады. Кәсіпорынның қарыздарын уақтылы төлеу мүмкіндігі оның қаржылық жағдайының жақсылығын көрсетеді. В. М. Радионова мен М. А. Федотова кәсіпорынның қаржылық жағдайы "қаржы ресурстарының калаптасуымен, таратылуы және пайдалануымен көрсетіледі" деп жазады. Кәсіпорынның қаржы жағдайы осы кәсіпорынның белгілі бір кезеңдегі қаржылық тұрақтылығын және оның өз шаруашылық қызметін үздіксіз жүргізуі мен өзінің қарыз міндеттемелерін уақтылы өтеуі үшін қаржы ресурстарымен қамтамасыз етілуін көрсетеді. Ал кәсіпорынның қаржылық тұрақтылығы нені білдіреді? Бұл сұрақ та арнайы оқулықтарда түрліше түсіндіріледі. Бір авторлар қаржылық тұрақтылықты "өз қаражаттарын шебер пайдалану қабілеттілігі, жұмыс процессінде үздіксіздігін қамтамасыз ететін қаржының жеткілікті болуы" деп түсіндіреді. Кәсіпорынның тұрақты қаржылық жағдайын қалыптастыруда оның өз контрагенттерімен (салық органдары, банктер, жабдықтаушылар, сатып алушылар, акционерлер және тағы басқалар) өзара қарым-қатынасы үлкен әсер етеді. Сондықтан да серіктестермен реттелген іскерлік қатынаста болу - жақсы қаржылық жағдайдың бірден-бір шарты болып табылады.

1997 жылға дейін бухгалтерлік баланс екі бөліктен: актив және пассивтен тұратын кесте түрінде құрылып келді. Активтер дегеніміз бұл кәсіпорын нені иеленеді және ол нені алуға тиіс, соны көрсетеді (немесе активтер - бұл кәсіпорынның иелігіндегі және алуға тиісті мүлкі) ; пассивтер - бұл кәсіпорынның өзінің біреуге берешек қарызы немесе борышы. Активтер сомасы әрқашан да пассивтер сомасына тең болуы тиіс. Кәсіпорын қызметінің тиімділігін арттырудың ең бір маңызды жолы - өзіндік құнды азайту болып табылады. Өнімнің өзіндік құнын төмендетудің бірден бір жолы - өндірілетін өнімнің көлемін арттыру болып табылады, өйткені бұл жағдайда өнім бірлігіне келетін тұрақты шығындардың мөлшері азаяды.

ІІ. Кәсіпорын қызметінің нәтижелігін талдау

Талдау объектісі ретінде «Халлибуртон Интернэшнл Инк. » компаниясы алынды.

«Халлибуртон Интернэшнл Инк. » компаниясының қаржылық жағдайын талдау.

«Халлибуртон Интернэшнл Инк. » компаниясы 1919 жылы құрылған. Оның негізгі қызметі мұнай өндірісі, құрылысы, мұнай газ өңдіру скаважиналарын жөңдеу және іске қосуға қажетті құрал жабдықтарды жасау және жабдықтау-мен айналысу болып табылады. Кәсіпорынның әлемнің 120 мемлекетінде бөлімшелері бар, солардың қатарында Қазақстан да бар. Қазақстандағы кәсіпорынның бөлімшесі Каспий-дегі мұнай жобаларын әзірлеумен айналысады.

Кесте-1

«Халлибуртон Интернэшнл Инк. » компаниясының баланс активтерінің құрамы мен құрылуы.

Активтер

Сомасы, мың тг.

Құрылымы, %

Өзгеріс (+ ; -)

Активтер:

Сомасы, мың тг.: Жыл бас

Құрылымы, %: Жыл соң

Өзгеріс (+ ; -): Жыл бас

Жыл соң

Мың тг.

Үлес салм, %

Активтер: Негізгі құралдар

Сомасы, мың тг.: 147 795

Құрылымы, %: 210 260

Өзгеріс (+ ; -): 40, 03

58. 44

+62 465

+42, 26

Активтер: Аяқталмаған өнд.

Сомасы, мың тг.: 45 300

Құрылымы, %: 17 280

Өзгеріс (+ ; -): 12, 27

4, 80

-28 020

-61, 85

Активтер: Ұз. мерз. қарж. салым.

Сомасы, мың тг.: 18 590

Құрылымы, %: 18 590

Өзгеріс (+ ; -): 5. 03

5. 17

Активтер: Алдағы кез. шығ.

Сомасы, мың тг.: 395

Құрылымы, %: 655

Өзгеріс (+ ; -): 0, 11

0, 18

+260

+65, 82

Активтер: Жиыны

Сомасы, мың тг.: 212 080

Құрылымы, %: 246 785

Өзгеріс (+ ; -): 57. 44

68, 60

+34 705

+16, 36

Активтер: Тауарлы-мат. қорлар

Сомасы, мың тг.: 57 780

Құрылымы, %: 53 600

Өзгеріс (+ ; -): 15, 65

14, 90

-4 180

-7, 23

Активтер: Дебит. борыш

Сомасы, мың тг.: 91 595

Құрылымы, %: 47 525

Өзгеріс (+ ; -): 24, 81

13, 21

-44 070

-48, 11

Активтер: Қысқа мерзімді қаржылық салым

Сомасы, мың тг.: 0

Құрылымы, %: 670

Өзгеріс (+ ; -): 0, 00

0, 19

+670

Активтер: Ақша қараж.

Сомасы, мың тг.: 1 505

Құрылымы, %: 5 470

Өзгеріс (+ ; -): 0, 41

1, 52

+3 965

+263, 46

Активтер: Басқа да қысқа мерз. акт.

Сомасы, мың тг.: 6 290

Құрылымы, %: 5 715

Өзгеріс (+ ; -): 1, 71

1, 58

-575

-9, 14

Активтер: Жиыны

Сомасы, мың тг.: 157 170

Құрылымы, %: 112 980

Өзгеріс (+ ; -): 42, 56

31, 40

-44 190

-28, 12

Активтер: Барлығы

Сомасы, мың тг.: 369 250

Құрылымы, %: 359 765

Өзгеріс (+ ; -): 100, 00

100, 00

-9 485

2, 57

Кесте мәліметтерінен активтердің нақты құнын көрсететін баланс валютасы-ның есепті жылы 9 485 мын теңгеге немесе 2, 57%-ға кемігенін көруге болады. Бұл кәсіпорын дамуының теріс нәтижесін сипаттайды.

Кәсіпорынның төлем қабілеттілігін талдау.

Кесте-2

«Халлибуртон Интернэшнл Инк. » компаниясының мәліметтері негізінде баланс активінің өтімділік дәрежесі және оның пассивінің мерзімінің шұғылдығы бойынша баптарының тобы.

Кәсіпорынның табыстылығын талдау.

Кесте-3

«Халлибуртон Интернэшнл Инк. » компаниясы қызметінің нәтижесін сипаттайтын көрсеткіштер.

Көрсеткіштер

Жыл соңы ылжыл

Жыл басы

Өзгеріс

Көрсеткіштер: Сатудан түскен түсім

Жыл соңы ылжыл: 377 085

Жыл басы: 364 805

Өзгеріс: +12 280

Көрсеткіштер: Өзіндік құн

Жыл соңы ылжыл: 376 690

Жыл басы: 356 350

Өзгеріс: +20 340

Көрсеткіштер: Жалпы табыс

Жыл соңы ылжыл: 395

Жыл басы: 8 455

Өзгеріс: -8 060

Көрсеткіштер: Таза табыс (шығын)

Жыл соңы ылжыл: -1 065

Жыл басы: -2 025

Өзгеріс: +960

Сатудан түскен түсімнің алдыңғы жылмен салыстарғанда 3, 4%-ға, яғни 12280 мың теңгеге өскеніне қарамастан, кәсіпорынның жалпы табысы 95%-ға немесе 8060 мың теңгеге азайған. Сонымен қатар кәсіпорын өткен және ағым-дағы кезеңдердегі таза табыс таппай отыр. Алайда шығын мөлшері алдыңғы жылмен салыстырғанда 960 мың теңгеге азайған және ол 1065 мың теңгені құ-рады. Жалпы табыстың азаюы рентабельділіктің төмендеуі мен өндірістік шы-ғындардың өсуін білдіреді.

Кәсіпорынның қаржылық жағдайын жетілдірудің негізгі бағыттары.

Кесте-4

Көрсеткіштер

Өзгеріске дейін

Өзгерістен кейін

Өзгеріс

Көрсеткіштер: Меншікті айналым қаражаттары

Өзгеріске дейін: 52 625

Өзгерістен кейін: 67 625

Өзгеріс: +15000

Көрсеткіштер: Ағымдағы өтімділік коэффициенті

Өзгеріске дейін: 2, 2

Өзгерістен кейін: 3, 7

Өзгеріс: +1, 5

Көрсеткіштер: Аралық өтімділік коэффициенті

Өзгеріске дейін: 0, 98

Өзгерістен кейін: 1, 68

Өзгеріс: +0, 7

Көрсеткіштер: Абсолюттік өтімділік коэффициенті

Өзгеріске дейін: 0, 1

Өзгерістен кейін: 0, 2

Өзгеріс: +0, 1

Қысқа мерзімді міндеттемелерді ұзақ мерзімді міндеттемелерге қайта құрылымдау нәтижесіндегі кәсіпорынның өтіділігі мен төлем қабілеттілігіндегі өзгерістер.

Екінші әдіс тауарлы-материалдық қорлардың көлемін 25 млн. теңгеге азай-тып, оларды ақша қаражаттарына аударуды қарастырады. Бұл жағдайда баланстағы “ақша қаражаттары” статьясы 5470 мың теңгеден 30470 мың теңге-ге дейін артады, ал “тауарлы-материалдық қорлар” 53600 мың теңгеден 28600 мың теңгеге дейін азаяды.

Кесте-5

Тауарлы-материалдық қорлардың көлемін азайту нәтижесіндегі кәсіпорынның өтіділігі мен төлем қабілеттілігіндегі өзгерістер.

Көрсеткіштер

Өзгеріске дейін

Өзгерістен кейін

Өзгеріс

Көрсеткіштер: Меншікті айналым қаражаттары

Өзгеріске дейін: 52 625

Өзгерістен кейін: 52 625

Өзгеріс: 0

Көрсеткіштер: Ағымдағы өтімділік коэффициенті

Өзгеріске дейін: 2, 2