Клапанды гомогенизатор сұлбасы
Қазақстан Республикасының Білім және
Ғылым Министрлігі
Алматы Технологиялық Университеті
Курстық жұмыс
Тақырыбы: Қуаттылығы аусымына 45 тонна сүт өндіретін цехтың жобасы
Алматы, 2015
Жоспар
1.Кіріспе бөлім
1.1 Сүт шикізатын қабылдау, дайындау және сапасын бағалау
1.2 Сүтті алғашқы механикалық өндеу
1.2.1 Сүтті тазалау және салқындату
1.2.2 Сүтті сепарирлеу
1.2.3 Сүтті гомогендеу
1.2.4 Сүтті пастерлеу
1.2.5 Сүтті сақтау және тасымалдау
2.Негізгі бөлім
2.1 Пастерленген сүт технологиясы
2.2 Стерилденген сүт
2.3 Айран технологиясы
2.4 Қаймақ
2.5 Сүзбе
2.6 Қуаттылығы ауысымына 45 тонна сүт зауыты.
Сүтөндірукелесітехнологиялықпроцест ердентұрады:
*
сүттіқабылдаужәнеоныңсапасынанықтау ;
*
сүттінормалау;
*
сүттітазалау;
*
сүттігомогенизациялау;
*
жылуменөңдеу (пастеризация, қайнату, сте - рилизация);
*
сүттісалқындатужәнеқұю;
*
сүттімаркілеу;
*
дайынөнімдімсақтаужәнетасымалдау.
Шикізатты қабылдау, дайындау және сапасын бағалау
Сүтті қайта өңдеу өндірістерінде сүтті қабылдау мен сапасын бағалау бекітілген ереже бойынша жүреді.Біріншіден тара инспекциясын жүргізеді. (Пломбаның тазалағымен бүтіндігін, толтыру дұрыстығын, құты қақпағы астындағы резиналы сақинаның болуын тексеру, температурасын, қышқылдылығын, майдың массалық үлесін, тығыздықты, тазалық тобын, сүттің табиғилығын, органолептикалық көрсеткіштерін, шикізат массасын). Сүтті қабылдау үшін аспалы жүк түсіретін платформаны орнатады. Ол асфальтталған транспорт келуіне ыңғайлы болуы керек. Цистерна мен флягадан қабылдау бөлмедегі сүт сақтайтын резервуарларға сүтті қотару үшін платформаны тат баспайтын болаттан жасалған шлангімен жабдықтайды. Сүт өндірісінде технологиялық өңдеу үшін МЕМСТ 13264 талаптарына сәйкес келетін сүтті қабылдайды. Осы стандарт бойынша сүтті дені сау, инфекциялық ауруы жоқ шаруашылықтардың малдарынан алады (кесте-1). Малда инфекциялық ауруы бар сүтті ветеринарлы заңдылықпен тағамға пайдалануға рұқсат етілмейді.
1 кесте - МЕМСТ 13264 бойыншасүттіңсипаттамасы
Сүт өнімдерін өңдеу үшін жіберілмейтін сүт шикізаты:
1) МЕМСТ 13264-88 талаптарын қанағаттандырмаса;
2) сиыр туғаннан кейін бірінші жеті күнде алынған сүт (уыз сүт) және соңғы жеті күнде сауылған сүт;
3) бейтараптандыратын және консервілейтін заттар қосылса;
4) мұнай өнімі және химикат иісі болса;
5) өсімдіктер мен малдарды қорғайтын құрамында химиялық заттардың қалдық мөлшері, сондай-ақ антибиотик және ДДТ болса;
6) ашыған, борсыған, шіріген иісті және жем шөбіне байланысты өткір исі болса (пияз, сарымсақ, жусан, күнжара, сүрлем);
7) сүттің өзіне тән қалыпты түсі өзгерсе, қабыршақ, қойыртпақ, шырышты-жабысқақ болса;
8) бруцеллез, туберкулез, аусыл, сальмонеллез аурулары бар шаруашылықтан алынған сүт болса;
9) сортталмаған, жұқпалы аурулары бар шаруашылықтан алынған жағдайда;
10) құрамында нейтралды заттар, ауыр метал, күшала (мышьяк), пестицид мөлшерінің қалдықтары болса.
0.1 Сүтті алғашқы механикалық өңдеу
0.1.1 Сүтті тазалау және салқындату
Сүтті тазалау кезінде оны механикалық қоспалардан, сонымен бірге микроорганизмдерден тазартады, пастерлеу тиімділігін жоғарылатуға қолайлы жағдай тудырады. Сүтті тазалау үшін механикалық дизинфекцияның екі тәсілі қолданылады- сүзу және центрифугалау. Сүтті механикалық қоспалардан тазалау үшін түрлі конструкциялы сүзгілер (пластиналы, дискілі, цилиндрлік) арналады. Сүзгіш материалдарды (марлі, лавсанды мата, мақталы сүзгіш) үнемі ауыстырып тұру қажет. Олай етпесе сүзгіштер қажетсіз бөгде микрофлора көзіне айналады. Сүт өңдеу желісінде өндірістің үздіксіз өтуі үшін екі параллельді сүзгіш - тазалағышты орнатады. Бір сүзгіште сүзгіш матаны ауыстырған кезде, екіншісі сүзеді.
Сүт сапасы, әсіресе оның бактериологиялық көрсеткіштері оны сақтау ұзақтығы мен температурасына байланысты. Сондықтан, зауытқа қабылданған сүтті 4-6°С температураға дейін салқындатады. Егер сүтті 45°С температурада тазартылса, онда сүтті 4-6°С температураға дейін арнайы пластиналы салқындатқышта салқындатады.
1- сурет. Пластиналы салқындатқыштың сұлбасы
0.1.1 Сүтті сепарирлеу
Сүтті сепарирлеу- өнімді тығыздығы әртүрлі фракцияларға немесе кілегейге және майсыз сүтке сепараторда бөлу процесі.Сепаратор қондырғысында сүт табақшалар арасында жұқа қабатпен жайылады. Жеңіл бөлшектер сепарирлеу қондырғысының айналу осіне, ал ауыр бөлшектер қондырғының шетіне қарай қозғалады. Сепарирлеу сапасына сүттің температурасы, тұтқырлығы әсер етеді, сондықтан, сүттің температурасы 35-40°С болу керек.
1- сурет . Сүт тазалағыш сепаратор барабанының жұмыс сұлбасы
1-корпус; 2-резеңке сақина; 3-табақша тұғыры; 4- бөлгіш табақшалар пакеті; 5-жаппа корпус; 6-терезе; 7-бекіту гайкасы.
0.1.1 Сүтті гомогендеу
Гомогенизация- май түйіршіктерін өте майда түйіршіктерге бөлу мақсатында механикалық өңдеу процесі. Жаңа сауылған сүтте май түйіршіктерінің мөлшері 2-18 мкм, орташа 4 мкм. Гомогенделген сүтте май түйіршіктерінің мөлшері 1-2 мкм-ге дейін болады.Сүтті гомогендеуге арнайы гомогенизаторды қолданады. Ең кең тараған түрі- клапанды гомогенизатор. Гомогенизатор- үшсатылы плунжерлі насос, тарту құбырында гомогендеу клапаны орналасқан. Плунжерлі насостың әсерінен түзілген қысыммен клапан сәл ашылып, сүт қысыммен өтеді, сонда май түйіршіктері майда бөлшектерге бөлінеді. Гомогендеу температурасы 28-36°С болу керек. Егер гомогендеу пастерлеуден кейін жүргізілсе, онда сүттің температурасы 62-63°С бол керек.Бірақ гомогендеу процесінің ең жақсы нәтижесі сүттің температурасы 60-65°С- та болады. Сүтті гомогендеу қысымы 8-15 МПа.
3-сурет. Клапанды гомогенизатор сұлбасы
0.1.2 Сүтті пастерлеу
Сүтті пастеризациялау дегеніміз- сүтті қайнату дәрежесіне дейін жеткізе қыздыру. Пастеризациялау барысында сүттің дәмі, иісі және қою-сұйықтығы ешбір өзгермей, ауру туғызатын көптеген микроорганизмдер жойылады.
Пастеризациялау - ұзақ, қысқа және лезде болып үшке бөлінеді. Ұзақ пастеризациялағанда - сүтті 63- 65 С градусқа дейін ысытады да, осы температурада 30 минуттай ұстайды, қысқа уақытта пастеризациялағанда - сүтті 72-74 С градуста 15-20 секундтай ысытады, ал тез пастеризациялағанда - сүтті 85-87 С градуста лезде ысытып алады. Мұнда сүтті пастеризациялау тем - пературасы мен уақытын мұқият бақылап отыру керек, тек сонда ғана сүттегі зиянды микроорганизмдер жойылуға себеп болады. Сүтті пастеризациялау үшін кейіннен сүтті салқындататын арнайы жабдықты пайдаланады.
Пастеризациялаған кезде сүттегі ауру тудыратын бактериялардың споралары өлмейді. Осындай пастеризацияланған сүтті әдеттегі температура жағдайында сақтағанда, олар өсіп-өніп, микроорганизмдер көбейеді де, соның салдарынан сүт тез бұзылады.
Сүтті пастеризациялу үшін арнайы машинаны-пастеризаторды пайдаланады. Олар негізгі екі түрге бөлінеді: сүтті үздіксіз жылытып өңдейтін пастеризатор және сүтті мезгіл-мезгіл ұзақ уақыт пастеризациялайтын пастеризациялық ванна болып бөлінеді. Оның бірінші түріне ОПД-1М барабанды пасте - ризатор, ал екіншісіне ВДП-300, ВДП-600 және ВДП-1000 ванналары жатады.
0.1.3 Сақтаужәнетасымалдау
Пастерленген сүттің технологиялық үрдісі аяқталғаннан соң ол 0 - 6°С температурада 36 сағаттан артық емес уақыт сақталады және жабық изотермиялық жағдайда тасымалдануы керек. Сүтті алыс жерлерге флягаларда немесе басқа ыдыстарда тасымалдайды, оларды транспортты цистерна деп атайды. Сүтті өңдеу өнеркәсібіне жіберер алдында фермада арнайы ыдыстарда сақтайды. Фермадан өндейтін өнеркәсіптерге сүтті флягтар, автоцистерналар, сүт құбырлары арқылы тасымалдайды. Үлкен көлемдегі (1000 литрдан көп) сүтті цистерналарда машина, темір жолдар, су транспортымен тасымалдайды. Аз көлемдегі сүтті флягаларда, жүк автокөлігімен тасымалдайды, бірақ бұл әдісті қолданғанда жұмыс көп жұмсалады. Автоцистерналар бір немесе бірнеше элипс тәрізді сфералық түптері бар секциялар. Сыртынан секциялар термоизолятормен, ағашпен, пергаментпен қапталған, оның сыртын жұқа көміртекті болатпен қапталған. Ағаш термоизоляцияланған материалын (көбіне металл немесе пенопластты) механикалық бүлінуден, ал сыртқы қабығы ылғалдан қорғайды. Автоцистерналардың сиымдылығы 1250, 2300, 3800, 5000 л болады.
2.1 Пастерленген сүтті өндірудің технологиялық схемасы мына операциялардан тұрады:
Сүттіқабылдау
Суыту, резервуарлау (8-100С )
Сүттінормалау
Сүттітазалау (40-45 0С)
Пастерлеу (t=76+-20С; t=20с)
Гомогендеу (60-65 0С) (P=15+-2,5 МПа)
Суыту (t=4...60С)
Құю, қаптау, маркілеу
Сақтау (0-60С, 36 сағаттан кем емес )
Тасымалдау
2 сурет-Пастерленгенсүттіңтехнологиял ықсызбасы
1 - сүткеарналған насос , 2 - сүткеарналғанесептеуіш, 3 - резервуар, 4 - пластикалықсуытуқондырғысы, 5 - теңестіргішбөшке, 6 - пластиналыпастеризациялық-суытқышқо ндырғы, 7 - сепаратор, 8 - гомогенизатор, 9 - құбырлыпастеризациялық-суытқышқонды рғы, 10 - араластыруғаарналған резервуар.
Пастерленген сүтті ұсақ ыдыстарда (құмыра мен пакеттерде), сонымен қатар флягтар мен цестерналара құйып өндіреді. Оны МЕМСТ 13277-79 сәйкес өндіреді.Қалалық сүт зауыттарында пастерленген сүтін төмендегі технологиялық кесте бойынша өндіреді.
Шикізатты қабылдау. Майлылығы 2,5 және 3,2% пастерленген сүтті өндіру үшін сапасы бойынша екінші сорттан төмен емес тұтас сүті және қышқылдығы 19°Т жоғары емес, тығыздығы 1030 кгм3 төмен емес майсыз көк сүт және майдың массалық үлесі 30%, қышқылдығы 24°Т жоғары емес кілегей қолданылады. Қаймағы алынбаған сүтті номалау үшін жоғары майлылықтағы кілегей алу әдісімен өндірілген сары майдан алынған іркітті кеңінен қолданады. Күз-қыс мезгілдеріндерінде зауытқа сүттің келіп түсуі азайған кезде, сонымен қатар кейбір аймақтарда климаттың жағдайына байланысты сүт мүлдем болмаған кезде пастерленген сүтті өндіру үшін жоғары сапалы сүт қалбырлары пайдаланылады. Оларға шашыраңқы әдіспен алынған құрғақ жоғары сұрыпты қаймағы алынбаған сүт, құрғақ жоғары сұрыпты кілегей және құрғақ майсыз көк сүт, қойытылған майсыз көк сүт жатады.Майдың массалық үлесі 3,5% пастерленген сүт өндру үшін сапасы бойынша екінші сорттан төмен емес қаймағы алынбаған сүт, кілегей және майсыз көк сүт қолданылады. Майлылығы 6% пастерленген сүт өндіруге арналған нормаланған қоспанытек сапасы бойынша бірінші сорттан төмен емес қаймағы алынбаған сүттен және кілегей мен майсыз көк сүттен дайындайды. Майсыз пастерленген сүтті өндіру үшін майсыз көк сүтті немесе шашыраңқы әдіспен өндірілген құрғақ майсыз көк сүтті пайдаланады.Шикізаттың барлық түрлері сапасы бойынша және стандарттың талаптарына сәйкес сапасы бойынша қабылданады.
Шикізатты нормалау. Пастерленген сүттің барлық түрлеріне шикізатты майлылығы бойынша нормалайды. Қоспаның майлылығы дайын өнімнің майлылығынан 0,05% көп болуы керек. Процесті нормалаушы-сепараторда немесе араластыру жолымен ваннада жүргізеді. Майдың массалық үлесі 2,5-3,2% пастерленген сүтті өндірген кезде қаймағы алынбаған тұтас сүттің массасын анықтайды.Судағы құрғақ сүттің еруі екі қабырғалы араластырғышы бар ванналарда жүреді. Аз мөлшердегі құрғақ сүтті қалпына келтіру үшін арнайы қондырғы қолданады. Құрғақ сүттің температурасы 38-42°С жылы суда ерітеді. Төмен температурада құрғақ сүттің еруі баяулайды, өте жоғары емпературада ұнтақтың түйіршіктері пайда болады да, еруге кедергі тигізеді. Процесті жылдамдату үшін құрғақ сүт пен судың қоспасын үздіксіз араластырады немесе ортадан тепкіш сораптың көмегімен циркуляциялайды.Алынған қалпына келтірілген сүтті ерімей қалған ірі түйіршіктерден металл сүзгіштің диаметрі 3 мм-ден аспауы керек. Ерітіп тазалағаннан кейін қалпына келтірілген сүтті тез арада 5-8°С-қа дейін салқындатып, сыйымдылыққа жіберіп, құрғақ сүттің бөлшектері толығымен еруі үшін 3-4 са,ат аралығында ұстайды. Ұстау аяқталғаннан кейін қалпына келтірілген сүттің құрамы тексеріледі және қажет болған жағдайда нормалауды жүргізеді.Қалпына келтірілгн сүттен нормаланған қоспаны құрастыру үшін оған қаймағы алынбаған пастерленген сүтті енгізу ұсынылады.
Сүтті гомогендеу. Гомогенизация - бұл май түйіршітерін майдалау процесі. Тұтас сүттің құрамындағы май түйіршігінің өлшемі d=1 мкм. Гомогенизация май түйіршіктерін 10 есе майдалайды. Сүт өнеркәсіптерінде гомогонизация сүт, кілегей, балмұздақ қоспасы үшін қолданылады. Майдалау нәтижесінде сүт біркелкі, аздап тұтқырлығы жоғары болып келеді. Сүттен кілегейдің бөлінуі тез жүреді, 2-3 сағаттан кейін сүттің беткі жағында кілегей қабатын көруге болады. Кілегей бөліну жылдамдығына май түйіршіктерінің өлшемі сүттің тұтқырлығы және май түйіршіктерінің агрегаттары әсер етеді. Сүттің құрамындағы белгілі мөлшерде глобулиннің ақуызы болады. Сүттің төменгі температурасында ол адсорбцияланып, май түйіршіктері бір-біріне жабысып, агрегат түзеді. Агрегат жалғыз түйіршіктерге қарағанда жылдам балқып шығады. Сүттің температурасы жоғарылаған кезде глобулинмен сүт плазмасына көшеді. Мұнымен жылы сүтке қарағанда суық сүтте кілегей бөлінуі тез өтеді. Егер салқындату кезінде сүтті араластырып отырсақ, кілегей бөлінуі жылдамдайды, май түйіршіктерінің агрегат түзуіне жағдай жасайды. Глобулин ақуызы жоғары температура және механикалық әсерінен оңай денатурацияланады. Осыдан кейін глобулин май түйіршіктерінің балқып шығу жылдамдығы стокс формуласы бойынша анықталады.
И = 29 *r2(p-p1)gMОсыдан май түйіршігінің балқып шығуы оның радиусының квадратына пропорционал екендігі анықталады. Гомогенизацияға түскен сүттің тұтқырлығы аздап жоғарылайды, бұл кілегейдің бөлуін төмендетеді. Май түйіршігінің дисперсті деңгейінің жоғарлауы гомогенизация кезіндегі майлы фаза мен сүт плазмасының арасында өтеді. Соның нәтижесінде майдың құрамы мен ақуыз қасиеттері өзгереді. Гомогенизация көптеген сүт өнімдерінің сапасын жоғарлатқанмен, оны көбіне өнеркәсіпте қолданады және ішетін сүт, кілегей және олардан сусын, сонымен қатар стерильденген сүт және кілегей өндіруде қолданылады. Гомогенденген өнім ағзамен оңай қолданылады. Бұл оларды алмастыру кезінде жұмсақ ақуызды қоймалжың бөлінеді, ал сүт майы ішек қабырғаларымен өзінің дисперстілігінің жоғары болуымен жеңіл қабылданады. Сүт өнімдерін гомогенизациялау үшін гомогенизатор қолданылады. Көбінесе майлы түйіршік өнімді плунжерлі сораппен гомогендеуші бастиек көмегімен итеру нәтижесінде майдалайтын клапан тәрізді машиналар қолданылады. Гомогенизатор ағызушы құбырда гомогендеуші клапан орналасқан үш сатылы плунжерлі сорап тәрізді болып келеді. Клапан диаметрі 5-10 мм серіппемен саңылауға бекітілген. Ол сетка деп аталады. Плунжердің солға кіріуі кезінде цилиндрде саңылау пайда болып, сұйық сорушы құбырдан сорушы клапан арқылы цилиндрге келіп түседі. Плунжер артқа қайту кезінде сорушы клапан жабылып, цилиндрдегі қысым жоғырылап, цилиндерден сүт сорушы клапан көмегімен сорушы камераға өтеді. Сорушы клапаннан өту үшін сұйық серіппе қысымынан өтіп, седлоға тығыз бекітілген гомогендеуші бастиекті көтеру керек. Седлоның ортасында сұйық өтуге арналған саңылау бар, келіп түсетін сұйық қысымынан гомогендеу үшін клапан көтеріліп, өте жеңішке саңылау түзеді. Жоғары жылдамдықтағы сұйықтық одан сорушы құбырға келіп түсіп гомогенизатордан шығады. Сонымен, клапан зонасында сүт жоғары механикалық әсерге беріліп, нәтижесінде май түйіршіктерін майдалау өтеді. Қазіргі уақытта гомогенизацияның даму теориясы жоқ. Май түйіршіктерің майдалау механизмін түсіндіретін гипотезалар қатары бар. И. Бараловскийдің гепотезасы бойынша, май түйіршіктері клапанды саңылауға кіре берісте жылдамдығын өзгерткен кезде майдаланады.Сорушы клапанда жылдамдық қозғалысы и6 9 мс құрайды. Сорушы камерадан жіңішке, биіктігі 0,1 мм клапанды саңылауға бағытын өзгертуге нәтижесінде жылдамдық жоғарылайды. Клапанды саңылауда сүт жылдамдығы и1200 мс құрайды. Майлы түйіршіктердің төмен жылдамдық и0 зонасынан жоғары жылдамдық и1 зонасына өтуі кезінде түйіршіктің алдыңғы жағы саңылауға жоғары жылдамдықпен өтіп, и1созылып, бөліктер одан бөлінеді. Қысымға байланысты жылдамдық и1 неғұрлым жоғары болса, соғұрлым түйіршіктік қатты созылып, ұсақ бөліктерге майдаланады. Жылдамдық өзгеру зонасы дөңгелектеніп, қилыс биіктігі h диаметрі d айналмалы ағын түрінде болып келеді. Май түйіршіктерінің созылу мен майдалануына, сонымен қатар арты мен жанындағы жоғары жылдамдық зонасындағы қысымға р1 қарағанда көп гидродинамикалық қысым р0 әсер етеді. Сондықтан май түйіршіктерін майдалау қысымға байланысты, қысым неғұрлым жоғары болса, май түйіршіктері соғұрлым ұсақ болады. Гомогенизация процесіне, сонымен қатар температуралық режим де әсер етеді. Сүтті әр түрлі температурада гомогендеуге болады, сүт майының балқу нүктесінен бастап 30°С төмен температурадын қанағатталатын нәтиже алуға болмайды. Себебі, сүт майы бұл температурада сұйық күйде болмайды. Температураны 30°С-тан 65°-ке дейін жоғарылатсақ, гомогенизация эфектісі жақсарады. Жақсы нәтижені 60-65°С температурада алуға болады. Гомогенизацияның ары қарай жоғарлауы температурасы сүттің қасиеттеріне әсер етеді. Оның тұтқырлығының төмендеуі мен кілегейдің бөлінуінің жоғарлауы байқалады. 85-90°С-тан жоғары гомогенизацияның жұмыс істеуін қиындатады. Гомогенизация үшін, сонымен қатар сепаратор-кларификсаторларды қолданылады, онда май түйіршіктерін майдалау немесе сүтті тазалау өтеді. Кларификсатор барабанында гомогенизация камерасын қарастыратын арнай құралым болады. Сүт тарелка арасындағы саңылау арқылы өтіп, сепараторлауға беріледі. Алынған кілегейлер жоғары көтеріліп, гомогенизация камерасында беріледі, онда арнайы күш түсіретін диск болады. Одан өтіп, май түйіршіктері түсіретін диск болады. Одан өтіп, май түйіршіктері жартылай майдаланып, ал кілегей қайтадан төмен қайтып, сүтпен араластырады. Сүтке түскен кілегей қайтадан сепараторлауға беріледі. Өлшемі 4 мкм ұсақ май түйіршіктері қайталап сепараторлау кезінде бөлінбей, аппараттан сүтпен бірге шығады. Аса үлкен майлы түйіршіктер күш түсіретін дискіден бірнеше рет өтіп, керек өлшемге дейін майдаланады. Кларификсаторларды жоғары деңгейде қажет етпейтін өнімдерді өндірген кезде қолданылады (мысалы ішетін сүт)
Сүтті пастерлеу - бұл сүттің қайнату температурасынан төмен температурада сүтті жылумен өңдеу. Пастерлеу мақсаты - патогенді микроорганизмдерді жою, сүттің бұзылуын тудыратын ферментті бұзу. Пастерлеуден кейін споралы микроорганизмдер көлемі азаяды. Пастерлеу эффектісі 99% құрайды. Пастерлеудің үш әдісі бар:
1.Ұзақ.
2.Қысқа.
3.Лезде.
1)Температуралықрежимі 63-65°С-та 30 мин., олмаркасы ВДП ванналарындаұзақпастерлеужүргізілед і. Пастерлеудіңбұләдісісирекқолданылад ы, себебіуақыткөпкетіп, аз өнімшығарылады. Мұндай режим үлкензауыттардасүтөнімдерінөндіруүш інқолданылады.
2)Қысқамерзімдіпастерлеу.
а) температуралықрежимі 71-76°С-та 15-20 сек. ұстау.
б) 80°С температурадаірімшікөндіргенкездеұс тау. Маркасы ОПЛ-5, ОПЛ-10 пастеризатор салқындатқышқондырғыларындажүргізіл еді.
3)Лездепастерлеу. Темпаратурасы 80°С жоғарыұстаусыз май, сүтқалбырын, сүтқышқылдыөнімдердіөндіргенкездеқо лданылады. лездепастерлеуқұбырлы пастеризатор немесе пастеризатор салқындатқышқондырғыларындажүргізіл еді. Пастерленгенсүттіпастерлеутемперату расы 76+-2°С 20 с пастерлейді.
Ыдысқа құю, тығындау, таңбалау. Пастерленген сүтті ұсақ және ірі ыдыстарға құяды. Ұсақ ыдыс ретінде шыны құмыралар, полимерлі астарлары бар қағаз пакеттер, сыйымдылығы 0,25; 0,5; 1,0 л полиэтилен пакеттер, сонымен қатар сыйымдылығы - тен 25-ке дейін полиэтиленді қаптар қолданылады. Ірі ыдыс ретінде флягтар мен цистерналар қолданылады. Шыны құмыраларға сүтті құю арнайы құрал-жабдықта жүргізіледі. Жәшіктердеге құмыралар транспортермен арнайы машинаға келіп түседі, осында құмыралар автоматты түрде жәшіктерден босатылып, құмыра жуу машинасы беріледі. ... жалғасы
Ғылым Министрлігі
Алматы Технологиялық Университеті
Курстық жұмыс
Тақырыбы: Қуаттылығы аусымына 45 тонна сүт өндіретін цехтың жобасы
Алматы, 2015
Жоспар
1.Кіріспе бөлім
1.1 Сүт шикізатын қабылдау, дайындау және сапасын бағалау
1.2 Сүтті алғашқы механикалық өндеу
1.2.1 Сүтті тазалау және салқындату
1.2.2 Сүтті сепарирлеу
1.2.3 Сүтті гомогендеу
1.2.4 Сүтті пастерлеу
1.2.5 Сүтті сақтау және тасымалдау
2.Негізгі бөлім
2.1 Пастерленген сүт технологиясы
2.2 Стерилденген сүт
2.3 Айран технологиясы
2.4 Қаймақ
2.5 Сүзбе
2.6 Қуаттылығы ауысымына 45 тонна сүт зауыты.
Сүтөндірукелесітехнологиялықпроцест ердентұрады:
*
сүттіқабылдаужәнеоныңсапасынанықтау ;
*
сүттінормалау;
*
сүттітазалау;
*
сүттігомогенизациялау;
*
жылуменөңдеу (пастеризация, қайнату, сте - рилизация);
*
сүттісалқындатужәнеқұю;
*
сүттімаркілеу;
*
дайынөнімдімсақтаужәнетасымалдау.
Шикізатты қабылдау, дайындау және сапасын бағалау
Сүтті қайта өңдеу өндірістерінде сүтті қабылдау мен сапасын бағалау бекітілген ереже бойынша жүреді.Біріншіден тара инспекциясын жүргізеді. (Пломбаның тазалағымен бүтіндігін, толтыру дұрыстығын, құты қақпағы астындағы резиналы сақинаның болуын тексеру, температурасын, қышқылдылығын, майдың массалық үлесін, тығыздықты, тазалық тобын, сүттің табиғилығын, органолептикалық көрсеткіштерін, шикізат массасын). Сүтті қабылдау үшін аспалы жүк түсіретін платформаны орнатады. Ол асфальтталған транспорт келуіне ыңғайлы болуы керек. Цистерна мен флягадан қабылдау бөлмедегі сүт сақтайтын резервуарларға сүтті қотару үшін платформаны тат баспайтын болаттан жасалған шлангімен жабдықтайды. Сүт өндірісінде технологиялық өңдеу үшін МЕМСТ 13264 талаптарына сәйкес келетін сүтті қабылдайды. Осы стандарт бойынша сүтті дені сау, инфекциялық ауруы жоқ шаруашылықтардың малдарынан алады (кесте-1). Малда инфекциялық ауруы бар сүтті ветеринарлы заңдылықпен тағамға пайдалануға рұқсат етілмейді.
1 кесте - МЕМСТ 13264 бойыншасүттіңсипаттамасы
Сүт өнімдерін өңдеу үшін жіберілмейтін сүт шикізаты:
1) МЕМСТ 13264-88 талаптарын қанағаттандырмаса;
2) сиыр туғаннан кейін бірінші жеті күнде алынған сүт (уыз сүт) және соңғы жеті күнде сауылған сүт;
3) бейтараптандыратын және консервілейтін заттар қосылса;
4) мұнай өнімі және химикат иісі болса;
5) өсімдіктер мен малдарды қорғайтын құрамында химиялық заттардың қалдық мөлшері, сондай-ақ антибиотик және ДДТ болса;
6) ашыған, борсыған, шіріген иісті және жем шөбіне байланысты өткір исі болса (пияз, сарымсақ, жусан, күнжара, сүрлем);
7) сүттің өзіне тән қалыпты түсі өзгерсе, қабыршақ, қойыртпақ, шырышты-жабысқақ болса;
8) бруцеллез, туберкулез, аусыл, сальмонеллез аурулары бар шаруашылықтан алынған сүт болса;
9) сортталмаған, жұқпалы аурулары бар шаруашылықтан алынған жағдайда;
10) құрамында нейтралды заттар, ауыр метал, күшала (мышьяк), пестицид мөлшерінің қалдықтары болса.
0.1 Сүтті алғашқы механикалық өңдеу
0.1.1 Сүтті тазалау және салқындату
Сүтті тазалау кезінде оны механикалық қоспалардан, сонымен бірге микроорганизмдерден тазартады, пастерлеу тиімділігін жоғарылатуға қолайлы жағдай тудырады. Сүтті тазалау үшін механикалық дизинфекцияның екі тәсілі қолданылады- сүзу және центрифугалау. Сүтті механикалық қоспалардан тазалау үшін түрлі конструкциялы сүзгілер (пластиналы, дискілі, цилиндрлік) арналады. Сүзгіш материалдарды (марлі, лавсанды мата, мақталы сүзгіш) үнемі ауыстырып тұру қажет. Олай етпесе сүзгіштер қажетсіз бөгде микрофлора көзіне айналады. Сүт өңдеу желісінде өндірістің үздіксіз өтуі үшін екі параллельді сүзгіш - тазалағышты орнатады. Бір сүзгіште сүзгіш матаны ауыстырған кезде, екіншісі сүзеді.
Сүт сапасы, әсіресе оның бактериологиялық көрсеткіштері оны сақтау ұзақтығы мен температурасына байланысты. Сондықтан, зауытқа қабылданған сүтті 4-6°С температураға дейін салқындатады. Егер сүтті 45°С температурада тазартылса, онда сүтті 4-6°С температураға дейін арнайы пластиналы салқындатқышта салқындатады.
1- сурет. Пластиналы салқындатқыштың сұлбасы
0.1.1 Сүтті сепарирлеу
Сүтті сепарирлеу- өнімді тығыздығы әртүрлі фракцияларға немесе кілегейге және майсыз сүтке сепараторда бөлу процесі.Сепаратор қондырғысында сүт табақшалар арасында жұқа қабатпен жайылады. Жеңіл бөлшектер сепарирлеу қондырғысының айналу осіне, ал ауыр бөлшектер қондырғының шетіне қарай қозғалады. Сепарирлеу сапасына сүттің температурасы, тұтқырлығы әсер етеді, сондықтан, сүттің температурасы 35-40°С болу керек.
1- сурет . Сүт тазалағыш сепаратор барабанының жұмыс сұлбасы
1-корпус; 2-резеңке сақина; 3-табақша тұғыры; 4- бөлгіш табақшалар пакеті; 5-жаппа корпус; 6-терезе; 7-бекіту гайкасы.
0.1.1 Сүтті гомогендеу
Гомогенизация- май түйіршіктерін өте майда түйіршіктерге бөлу мақсатында механикалық өңдеу процесі. Жаңа сауылған сүтте май түйіршіктерінің мөлшері 2-18 мкм, орташа 4 мкм. Гомогенделген сүтте май түйіршіктерінің мөлшері 1-2 мкм-ге дейін болады.Сүтті гомогендеуге арнайы гомогенизаторды қолданады. Ең кең тараған түрі- клапанды гомогенизатор. Гомогенизатор- үшсатылы плунжерлі насос, тарту құбырында гомогендеу клапаны орналасқан. Плунжерлі насостың әсерінен түзілген қысыммен клапан сәл ашылып, сүт қысыммен өтеді, сонда май түйіршіктері майда бөлшектерге бөлінеді. Гомогендеу температурасы 28-36°С болу керек. Егер гомогендеу пастерлеуден кейін жүргізілсе, онда сүттің температурасы 62-63°С бол керек.Бірақ гомогендеу процесінің ең жақсы нәтижесі сүттің температурасы 60-65°С- та болады. Сүтті гомогендеу қысымы 8-15 МПа.
3-сурет. Клапанды гомогенизатор сұлбасы
0.1.2 Сүтті пастерлеу
Сүтті пастеризациялау дегеніміз- сүтті қайнату дәрежесіне дейін жеткізе қыздыру. Пастеризациялау барысында сүттің дәмі, иісі және қою-сұйықтығы ешбір өзгермей, ауру туғызатын көптеген микроорганизмдер жойылады.
Пастеризациялау - ұзақ, қысқа және лезде болып үшке бөлінеді. Ұзақ пастеризациялағанда - сүтті 63- 65 С градусқа дейін ысытады да, осы температурада 30 минуттай ұстайды, қысқа уақытта пастеризациялағанда - сүтті 72-74 С градуста 15-20 секундтай ысытады, ал тез пастеризациялағанда - сүтті 85-87 С градуста лезде ысытып алады. Мұнда сүтті пастеризациялау тем - пературасы мен уақытын мұқият бақылап отыру керек, тек сонда ғана сүттегі зиянды микроорганизмдер жойылуға себеп болады. Сүтті пастеризациялау үшін кейіннен сүтті салқындататын арнайы жабдықты пайдаланады.
Пастеризациялаған кезде сүттегі ауру тудыратын бактериялардың споралары өлмейді. Осындай пастеризацияланған сүтті әдеттегі температура жағдайында сақтағанда, олар өсіп-өніп, микроорганизмдер көбейеді де, соның салдарынан сүт тез бұзылады.
Сүтті пастеризациялу үшін арнайы машинаны-пастеризаторды пайдаланады. Олар негізгі екі түрге бөлінеді: сүтті үздіксіз жылытып өңдейтін пастеризатор және сүтті мезгіл-мезгіл ұзақ уақыт пастеризациялайтын пастеризациялық ванна болып бөлінеді. Оның бірінші түріне ОПД-1М барабанды пасте - ризатор, ал екіншісіне ВДП-300, ВДП-600 және ВДП-1000 ванналары жатады.
0.1.3 Сақтаужәнетасымалдау
Пастерленген сүттің технологиялық үрдісі аяқталғаннан соң ол 0 - 6°С температурада 36 сағаттан артық емес уақыт сақталады және жабық изотермиялық жағдайда тасымалдануы керек. Сүтті алыс жерлерге флягаларда немесе басқа ыдыстарда тасымалдайды, оларды транспортты цистерна деп атайды. Сүтті өңдеу өнеркәсібіне жіберер алдында фермада арнайы ыдыстарда сақтайды. Фермадан өндейтін өнеркәсіптерге сүтті флягтар, автоцистерналар, сүт құбырлары арқылы тасымалдайды. Үлкен көлемдегі (1000 литрдан көп) сүтті цистерналарда машина, темір жолдар, су транспортымен тасымалдайды. Аз көлемдегі сүтті флягаларда, жүк автокөлігімен тасымалдайды, бірақ бұл әдісті қолданғанда жұмыс көп жұмсалады. Автоцистерналар бір немесе бірнеше элипс тәрізді сфералық түптері бар секциялар. Сыртынан секциялар термоизолятормен, ағашпен, пергаментпен қапталған, оның сыртын жұқа көміртекті болатпен қапталған. Ағаш термоизоляцияланған материалын (көбіне металл немесе пенопластты) механикалық бүлінуден, ал сыртқы қабығы ылғалдан қорғайды. Автоцистерналардың сиымдылығы 1250, 2300, 3800, 5000 л болады.
2.1 Пастерленген сүтті өндірудің технологиялық схемасы мына операциялардан тұрады:
Сүттіқабылдау
Суыту, резервуарлау (8-100С )
Сүттінормалау
Сүттітазалау (40-45 0С)
Пастерлеу (t=76+-20С; t=20с)
Гомогендеу (60-65 0С) (P=15+-2,5 МПа)
Суыту (t=4...60С)
Құю, қаптау, маркілеу
Сақтау (0-60С, 36 сағаттан кем емес )
Тасымалдау
2 сурет-Пастерленгенсүттіңтехнологиял ықсызбасы
1 - сүткеарналған насос , 2 - сүткеарналғанесептеуіш, 3 - резервуар, 4 - пластикалықсуытуқондырғысы, 5 - теңестіргішбөшке, 6 - пластиналыпастеризациялық-суытқышқо ндырғы, 7 - сепаратор, 8 - гомогенизатор, 9 - құбырлыпастеризациялық-суытқышқонды рғы, 10 - араластыруғаарналған резервуар.
Пастерленген сүтті ұсақ ыдыстарда (құмыра мен пакеттерде), сонымен қатар флягтар мен цестерналара құйып өндіреді. Оны МЕМСТ 13277-79 сәйкес өндіреді.Қалалық сүт зауыттарында пастерленген сүтін төмендегі технологиялық кесте бойынша өндіреді.
Шикізатты қабылдау. Майлылығы 2,5 және 3,2% пастерленген сүтті өндіру үшін сапасы бойынша екінші сорттан төмен емес тұтас сүті және қышқылдығы 19°Т жоғары емес, тығыздығы 1030 кгм3 төмен емес майсыз көк сүт және майдың массалық үлесі 30%, қышқылдығы 24°Т жоғары емес кілегей қолданылады. Қаймағы алынбаған сүтті номалау үшін жоғары майлылықтағы кілегей алу әдісімен өндірілген сары майдан алынған іркітті кеңінен қолданады. Күз-қыс мезгілдеріндерінде зауытқа сүттің келіп түсуі азайған кезде, сонымен қатар кейбір аймақтарда климаттың жағдайына байланысты сүт мүлдем болмаған кезде пастерленген сүтті өндіру үшін жоғары сапалы сүт қалбырлары пайдаланылады. Оларға шашыраңқы әдіспен алынған құрғақ жоғары сұрыпты қаймағы алынбаған сүт, құрғақ жоғары сұрыпты кілегей және құрғақ майсыз көк сүт, қойытылған майсыз көк сүт жатады.Майдың массалық үлесі 3,5% пастерленген сүт өндру үшін сапасы бойынша екінші сорттан төмен емес қаймағы алынбаған сүт, кілегей және майсыз көк сүт қолданылады. Майлылығы 6% пастерленген сүт өндіруге арналған нормаланған қоспанытек сапасы бойынша бірінші сорттан төмен емес қаймағы алынбаған сүттен және кілегей мен майсыз көк сүттен дайындайды. Майсыз пастерленген сүтті өндіру үшін майсыз көк сүтті немесе шашыраңқы әдіспен өндірілген құрғақ майсыз көк сүтті пайдаланады.Шикізаттың барлық түрлері сапасы бойынша және стандарттың талаптарына сәйкес сапасы бойынша қабылданады.
Шикізатты нормалау. Пастерленген сүттің барлық түрлеріне шикізатты майлылығы бойынша нормалайды. Қоспаның майлылығы дайын өнімнің майлылығынан 0,05% көп болуы керек. Процесті нормалаушы-сепараторда немесе араластыру жолымен ваннада жүргізеді. Майдың массалық үлесі 2,5-3,2% пастерленген сүтті өндірген кезде қаймағы алынбаған тұтас сүттің массасын анықтайды.Судағы құрғақ сүттің еруі екі қабырғалы араластырғышы бар ванналарда жүреді. Аз мөлшердегі құрғақ сүтті қалпына келтіру үшін арнайы қондырғы қолданады. Құрғақ сүттің температурасы 38-42°С жылы суда ерітеді. Төмен температурада құрғақ сүттің еруі баяулайды, өте жоғары емпературада ұнтақтың түйіршіктері пайда болады да, еруге кедергі тигізеді. Процесті жылдамдату үшін құрғақ сүт пен судың қоспасын үздіксіз араластырады немесе ортадан тепкіш сораптың көмегімен циркуляциялайды.Алынған қалпына келтірілген сүтті ерімей қалған ірі түйіршіктерден металл сүзгіштің диаметрі 3 мм-ден аспауы керек. Ерітіп тазалағаннан кейін қалпына келтірілген сүтті тез арада 5-8°С-қа дейін салқындатып, сыйымдылыққа жіберіп, құрғақ сүттің бөлшектері толығымен еруі үшін 3-4 са,ат аралығында ұстайды. Ұстау аяқталғаннан кейін қалпына келтірілген сүттің құрамы тексеріледі және қажет болған жағдайда нормалауды жүргізеді.Қалпына келтірілгн сүттен нормаланған қоспаны құрастыру үшін оған қаймағы алынбаған пастерленген сүтті енгізу ұсынылады.
Сүтті гомогендеу. Гомогенизация - бұл май түйіршітерін майдалау процесі. Тұтас сүттің құрамындағы май түйіршігінің өлшемі d=1 мкм. Гомогенизация май түйіршіктерін 10 есе майдалайды. Сүт өнеркәсіптерінде гомогонизация сүт, кілегей, балмұздақ қоспасы үшін қолданылады. Майдалау нәтижесінде сүт біркелкі, аздап тұтқырлығы жоғары болып келеді. Сүттен кілегейдің бөлінуі тез жүреді, 2-3 сағаттан кейін сүттің беткі жағында кілегей қабатын көруге болады. Кілегей бөліну жылдамдығына май түйіршіктерінің өлшемі сүттің тұтқырлығы және май түйіршіктерінің агрегаттары әсер етеді. Сүттің құрамындағы белгілі мөлшерде глобулиннің ақуызы болады. Сүттің төменгі температурасында ол адсорбцияланып, май түйіршіктері бір-біріне жабысып, агрегат түзеді. Агрегат жалғыз түйіршіктерге қарағанда жылдам балқып шығады. Сүттің температурасы жоғарылаған кезде глобулинмен сүт плазмасына көшеді. Мұнымен жылы сүтке қарағанда суық сүтте кілегей бөлінуі тез өтеді. Егер салқындату кезінде сүтті араластырып отырсақ, кілегей бөлінуі жылдамдайды, май түйіршіктерінің агрегат түзуіне жағдай жасайды. Глобулин ақуызы жоғары температура және механикалық әсерінен оңай денатурацияланады. Осыдан кейін глобулин май түйіршіктерінің балқып шығу жылдамдығы стокс формуласы бойынша анықталады.
И = 29 *r2(p-p1)gMОсыдан май түйіршігінің балқып шығуы оның радиусының квадратына пропорционал екендігі анықталады. Гомогенизацияға түскен сүттің тұтқырлығы аздап жоғарылайды, бұл кілегейдің бөлуін төмендетеді. Май түйіршігінің дисперсті деңгейінің жоғарлауы гомогенизация кезіндегі майлы фаза мен сүт плазмасының арасында өтеді. Соның нәтижесінде майдың құрамы мен ақуыз қасиеттері өзгереді. Гомогенизация көптеген сүт өнімдерінің сапасын жоғарлатқанмен, оны көбіне өнеркәсіпте қолданады және ішетін сүт, кілегей және олардан сусын, сонымен қатар стерильденген сүт және кілегей өндіруде қолданылады. Гомогенденген өнім ағзамен оңай қолданылады. Бұл оларды алмастыру кезінде жұмсақ ақуызды қоймалжың бөлінеді, ал сүт майы ішек қабырғаларымен өзінің дисперстілігінің жоғары болуымен жеңіл қабылданады. Сүт өнімдерін гомогенизациялау үшін гомогенизатор қолданылады. Көбінесе майлы түйіршік өнімді плунжерлі сораппен гомогендеуші бастиек көмегімен итеру нәтижесінде майдалайтын клапан тәрізді машиналар қолданылады. Гомогенизатор ағызушы құбырда гомогендеуші клапан орналасқан үш сатылы плунжерлі сорап тәрізді болып келеді. Клапан диаметрі 5-10 мм серіппемен саңылауға бекітілген. Ол сетка деп аталады. Плунжердің солға кіріуі кезінде цилиндрде саңылау пайда болып, сұйық сорушы құбырдан сорушы клапан арқылы цилиндрге келіп түседі. Плунжер артқа қайту кезінде сорушы клапан жабылып, цилиндрдегі қысым жоғырылап, цилиндерден сүт сорушы клапан көмегімен сорушы камераға өтеді. Сорушы клапаннан өту үшін сұйық серіппе қысымынан өтіп, седлоға тығыз бекітілген гомогендеуші бастиекті көтеру керек. Седлоның ортасында сұйық өтуге арналған саңылау бар, келіп түсетін сұйық қысымынан гомогендеу үшін клапан көтеріліп, өте жеңішке саңылау түзеді. Жоғары жылдамдықтағы сұйықтық одан сорушы құбырға келіп түсіп гомогенизатордан шығады. Сонымен, клапан зонасында сүт жоғары механикалық әсерге беріліп, нәтижесінде май түйіршіктерін майдалау өтеді. Қазіргі уақытта гомогенизацияның даму теориясы жоқ. Май түйіршіктерің майдалау механизмін түсіндіретін гипотезалар қатары бар. И. Бараловскийдің гепотезасы бойынша, май түйіршіктері клапанды саңылауға кіре берісте жылдамдығын өзгерткен кезде майдаланады.Сорушы клапанда жылдамдық қозғалысы и6 9 мс құрайды. Сорушы камерадан жіңішке, биіктігі 0,1 мм клапанды саңылауға бағытын өзгертуге нәтижесінде жылдамдық жоғарылайды. Клапанды саңылауда сүт жылдамдығы и1200 мс құрайды. Майлы түйіршіктердің төмен жылдамдық и0 зонасынан жоғары жылдамдық и1 зонасына өтуі кезінде түйіршіктің алдыңғы жағы саңылауға жоғары жылдамдықпен өтіп, и1созылып, бөліктер одан бөлінеді. Қысымға байланысты жылдамдық и1 неғұрлым жоғары болса, соғұрлым түйіршіктік қатты созылып, ұсақ бөліктерге майдаланады. Жылдамдық өзгеру зонасы дөңгелектеніп, қилыс биіктігі h диаметрі d айналмалы ағын түрінде болып келеді. Май түйіршіктерінің созылу мен майдалануына, сонымен қатар арты мен жанындағы жоғары жылдамдық зонасындағы қысымға р1 қарағанда көп гидродинамикалық қысым р0 әсер етеді. Сондықтан май түйіршіктерін майдалау қысымға байланысты, қысым неғұрлым жоғары болса, май түйіршіктері соғұрлым ұсақ болады. Гомогенизация процесіне, сонымен қатар температуралық режим де әсер етеді. Сүтті әр түрлі температурада гомогендеуге болады, сүт майының балқу нүктесінен бастап 30°С төмен температурадын қанағатталатын нәтиже алуға болмайды. Себебі, сүт майы бұл температурада сұйық күйде болмайды. Температураны 30°С-тан 65°-ке дейін жоғарылатсақ, гомогенизация эфектісі жақсарады. Жақсы нәтижені 60-65°С температурада алуға болады. Гомогенизацияның ары қарай жоғарлауы температурасы сүттің қасиеттеріне әсер етеді. Оның тұтқырлығының төмендеуі мен кілегейдің бөлінуінің жоғарлауы байқалады. 85-90°С-тан жоғары гомогенизацияның жұмыс істеуін қиындатады. Гомогенизация үшін, сонымен қатар сепаратор-кларификсаторларды қолданылады, онда май түйіршіктерін майдалау немесе сүтті тазалау өтеді. Кларификсатор барабанында гомогенизация камерасын қарастыратын арнай құралым болады. Сүт тарелка арасындағы саңылау арқылы өтіп, сепараторлауға беріледі. Алынған кілегейлер жоғары көтеріліп, гомогенизация камерасында беріледі, онда арнайы күш түсіретін диск болады. Одан өтіп, май түйіршіктері түсіретін диск болады. Одан өтіп, май түйіршіктері жартылай майдаланып, ал кілегей қайтадан төмен қайтып, сүтпен араластырады. Сүтке түскен кілегей қайтадан сепараторлауға беріледі. Өлшемі 4 мкм ұсақ май түйіршіктері қайталап сепараторлау кезінде бөлінбей, аппараттан сүтпен бірге шығады. Аса үлкен майлы түйіршіктер күш түсіретін дискіден бірнеше рет өтіп, керек өлшемге дейін майдаланады. Кларификсаторларды жоғары деңгейде қажет етпейтін өнімдерді өндірген кезде қолданылады (мысалы ішетін сүт)
Сүтті пастерлеу - бұл сүттің қайнату температурасынан төмен температурада сүтті жылумен өңдеу. Пастерлеу мақсаты - патогенді микроорганизмдерді жою, сүттің бұзылуын тудыратын ферментті бұзу. Пастерлеуден кейін споралы микроорганизмдер көлемі азаяды. Пастерлеу эффектісі 99% құрайды. Пастерлеудің үш әдісі бар:
1.Ұзақ.
2.Қысқа.
3.Лезде.
1)Температуралықрежимі 63-65°С-та 30 мин., олмаркасы ВДП ванналарындаұзақпастерлеужүргізілед і. Пастерлеудіңбұләдісісирекқолданылад ы, себебіуақыткөпкетіп, аз өнімшығарылады. Мұндай режим үлкензауыттардасүтөнімдерінөндіруүш інқолданылады.
2)Қысқамерзімдіпастерлеу.
а) температуралықрежимі 71-76°С-та 15-20 сек. ұстау.
б) 80°С температурадаірімшікөндіргенкездеұс тау. Маркасы ОПЛ-5, ОПЛ-10 пастеризатор салқындатқышқондырғыларындажүргізіл еді.
3)Лездепастерлеу. Темпаратурасы 80°С жоғарыұстаусыз май, сүтқалбырын, сүтқышқылдыөнімдердіөндіргенкездеқо лданылады. лездепастерлеуқұбырлы пастеризатор немесе пастеризатор салқындатқышқондырғыларындажүргізіл еді. Пастерленгенсүттіпастерлеутемперату расы 76+-2°С 20 с пастерлейді.
Ыдысқа құю, тығындау, таңбалау. Пастерленген сүтті ұсақ және ірі ыдыстарға құяды. Ұсақ ыдыс ретінде шыны құмыралар, полимерлі астарлары бар қағаз пакеттер, сыйымдылығы 0,25; 0,5; 1,0 л полиэтилен пакеттер, сонымен қатар сыйымдылығы - тен 25-ке дейін полиэтиленді қаптар қолданылады. Ірі ыдыс ретінде флягтар мен цистерналар қолданылады. Шыны құмыраларға сүтті құю арнайы құрал-жабдықта жүргізіледі. Жәшіктердеге құмыралар транспортермен арнайы машинаға келіп түседі, осында құмыралар автоматты түрде жәшіктерден босатылып, құмыра жуу машинасы беріледі. ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz