Қабілет пен дағды - сол немесе басқа әрекетті орындау қабілеті

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 31 бет
Таңдаулыға:

КУРСТЫҚ ЖҰМЫС

Тақырыбы: Оқушылардың білімін тексеру мен бағалаудың түрлі әдістері

\

2023-2024 оқу жылы

КУРСТЫҚ ЖҰМЫСҚА РЕЦЕНЗИЯ

Мамандығы__________________________ _____________________________
Курс ______________Оқу жылы ___________________________________ __
Пәні ___________________________________ ___________________________
Оқытушы___________________________________ ______________________
Студенттің аты-жөні___________________________________ ____________
Курстық жұмыстың тексерілген күні_______________________________ _
Қорғаудың нәтижесі
___________________________________ _____________________________________ _____________________________________ _____________________________________ _____________________________________ _____________________________________ _____________________________________ _____________________________________ _____________________________________ _____________________________________ ____________________________

Курстық жұмысты тексерген___________________________________ _____

КУРСТЫҚ ЖҰМЫСҚА ТАПСЫРМА

___________________________________ _______________________________

Пән бойынша
Студенттің аты-жөні:___________________________________ ___________
Тобы:___________________________________ _________________________
Тақырыбы:___________________________________ ____________________

Қолданылатын әдебиеттер
___________________________________ _____________________________________ _____________________________________ _____________________________________ _____________________________________ _____________________________________ _____________________________________ _____________________________________ _____________________________________ _____________________________________ ____________________________

Берілу мерзімі:___________________________________ _________________
Тексеру мерзімі:___________________________________ ________________

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3

І ТАРАУ.ОҚУШЫЛАРДЫҢ БІЛІМІН ТЕКСЕРУ МЕН БАҒАЛАУДЫҢ ТҮРЛІ ӘДІСТЕРІ
1.1.Білімнің түсінігі мен мәні ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...5
1.2.Дағдылар мен дағдылардың мәні ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .9
ІІ ТАРАУ.БАСТАУЫШ СЫНЫПТА МАТЕМАТИКАДАН ОҚУШЫЛАРДЫҢ БІЛІМ, БІЛІК, ДАҒДЫЛАРЫН ТЕКСЕРУ ЖӘНЕ ЕСЕПКЕ АЛУ
2.1.Тексерудің рөлі мен функциялары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .12
2.2.Математикадан білім мен дағдыны тексеру және тіркеу түрлері мен әдістері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...18
2.3.Математика сабағында критериалды бағалаудың тиімділігі ... ... ... ... ... ..24

ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 29
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ

КІРІСПЕ

Курстық жұмыстың өзектілігі: Білім берудің сапасын арттыру жолдары білім беру мазмұнын, білім беру бағдарламаларын, педагогикалық және басқару технологияларын жаңартумен байланысты, ол азаматтың әлеуметтік белсенді, шығармашылық тұлғасын қалыптастыруды қамтамасыз етеді, өмірді өз бетінше таңдауға, үздіксіз өзін-өзі тәрбиелеуге қабілетті. , және жеке өзін-өзі жетілдіру.
Білім беруді модернизациялаудың өзекті міндеттерінің қатарында білім беру үдерісін құзыреттілікке негізделген тәсілді жүзеге асыруға, яғни оқушылардың алған білімдері мен іс-әрекет әдістерін нақты өмірде пайдалануға дайындығына негізделген негізгі құзыреттіліктерді қалыптастыруға бағыттау табылады. практикалық мәселелерді шешу үшін өмір.
Бұл көзқарас білімге, қабілеттерге және дағдыларға деген қатынасты баланың жеке басын жан-жақты қалыптастыру мен дамытудың құралы, құралы ретінде анықтайды, осылайша білім берудің зун (білім, қабілет, дағды) бағдарынан субъективтік бағытқа бет бұруды жариялайды. және оқушының тұлғалық дамуы, оның көрсеткіштерінің бірі оқу дағдыларының қалыптасу деңгейі болып табылады.
Курстық жұмыстың мақсаты:
Бастауыш мектеп математикасы бойынша білім, білік, дағдыны тексерудің формалары мен әдістерін зерттеу.
Бастауыш жалпы білім берудің мемлекеттік білім беру стандартының федералдық құрамдас бөлігі бастауыш мектептің басымдылығы жалпы білім беру дағдыларын қалыптастыру болып табылады, оны меңгеру деңгейі негізінен барлық кейінгі білім берудің табыстылығын анықтайды. Осыған байланысты мұғалімдер мен мектеп басшыларының жоғары сапалы бағдарламалық білім, қабілет пен дағдыны ғана емес, сонымен қатар кіші мектеп оқушыларының жалпы білім беру дағдыларын қамтамасыз ету жауапкершілігі артады.
Математика орта мектептің негізгі пәндерінің бірі болып табылады. Ол басқа пәндерді меңгеруді қамтамасыз етеді. Практикалық және математикалық дағдылар мектеп оқушыларының еңбек және кәсіптік дайындығы үшін қажет.
Мектепте математиканы оқытудың негізгі міндеті - қазіргі қоғамның әрбір мүшесінің күнделікті өмірінде және еңбек іс-әрекетінде қажетті, сабақтас пәндерді оқуға және білімін жалғастыруға жеткілікті математикалық білім мен дағдылар жүйесін оқушылардың берік және саналы меңгеруін қамтамасыз ету.

3
Математиканың ішкі үйлесімділігін ашып, математикалық пайымдаудың әсемдігі мен сымбаттылығы туралы түсінік қалыптастыру, геометриялық пішіндерді қабылдауға ықпал ету, симметрия ұғымын меңгерту арқылы математика оқушылардың эстетикалық қабылдауына үлкен үлес қосады. Оны оқу мектеп оқушыларының қиялын дамытады, олардың кеңістіктік түсінігін айтарлықтай байытады және дамытады.
Әрбір математика сабағының және тұтастай алғанда бүкіл оқу процесінің маңызды құрылымдық элементтерінің бірі оқушылардың білімі мен дағдыларын тексеру болып табылады. Ол үнемі мұғалімнің жіті назарында болады және оқу нәтижесін көрсетеді. Жақсы мұғалім жаңа материалды барлық оқушылардың жаңа ғана өткенді толық түсініп, меңгергеніне сенімді болмайынша енгізбейді. Мектеп оқушысы үшін өз білімі мен біліктілігін сынау көбіне терең эмоциялардың қайнар көзі болып табылады - ол өз жұмысына қанағаттанады, жоғары баға алған кезде мақтаныш сезімін тудырады немесе керісінше, өз қабілетіне сенімін жоғалтады, кейде оқуға деген қызығушылықты жоғалтады.
Зерттеу объектісі:Оқушылардың білімін тексеру мен бағалаудың түрлі әдістерін талдау
Зерттеу міндеттері:
1. Білім, білік, дағды ұғымына анықтама беріп, мәнін ашу.
2. Бастауыш сыныпта математикадан оқушылардың білім, білік және дағдыларын тексерудің рөлі мен функцияларын сипаттаңыз.
3. Математикадан білім мен дағдыны тексеру мен тіркеудің түрлері мен әдістерін қарастырыңыз.
Зерттеу құрылымы: Жұмыс кіріспеден, екі тараудан және қорытындыдан тұратын курстық жұмыстың құрылымының қысқаша сипаттамасы берілген.

4
І ТАРАУ.ОҚУШЫЛАРДЫҢ БІЛІМІН ТЕКСЕРУ МЕН БАҒАЛАУДЫҢ ТҮРЛІ ӘДІСТЕРІ
1.1.Білімнің түсінігі мен мәні

Білім оқу мазмұнының өзегін құрайды. Білімге сүйене отырып, оқушылардың дағдылары, ақыл-ой және практикалық әрекеттері қалыптасады; таным - адамгершілік сенімнің, эстетикалық көзқарастың, дүниетанымның негізі.
Білім ұғымы көп мағыналы және бірнеше анықтамалары бар. Ол не сананың бір бөлігі ретінде, не объективті әртүрлілікті бейнелеуде ортақ нәрсе ретінде, немесе шындықты ретке келтіру тәсілі ретінде, немесе танымның белгілі бір өнімі мен нәтижесі ретінде, немесе танымдық объектіні санада жаңғырту тәсілі ретінде анықталады.
Қазақ педагогикалық энциклопедиясында білімге былайша анықтама берілген: қоғамдық-тарихи тәжірибемен расталған және логикамен расталған шындықты тану процесінің нәтижесі; оның адам санасында идея түрінде адекватты бейнеленуі, ұғымдар, пайымдаулар, теориялар.Білім табиғи және жасанды тілдердің белгілері түрінде жазылады.
Бұл анықтамалардың барлығы негізінен ғылыми білім туралы айтады. Бірақ ғылыми білімнен басқа бір адамға ғана белгілі күнделікті білім, жеке білім бар. Л.М. Фридман білім түсінігінің қолданыстағы анықтамаларын талдай отырып, оның неғұрлым жалпы сипатына анықтама береді: Білім бұл әрекеттің қандай нысанда орындалғанына қарамастан: сезімдік немесе экстрасенсуалды түрде, тікелей біздің танымдық әрекетіміздің нәтижесі болып табылады. немесе жанама, басқалардың пікірінше, мәтінді оқу нәтижесінде, фильм немесе теледидар фильмін көргенде және т.б.. Адам бұл танымның нәтижесін сөйлеуде, оның ішінде жасанды, ым-ишара, мимика және т.б. арқылы көрсетеді. Демек, кез келген білім танымдық іс-әрекеттің жемісі, символдық түрде бейнеленеді.Білім - бір нәрсе немесе біреу туралы білместікке, надандыққа, түсініксіздікке қарама-қарсы.
Білім түсінігінің анықтамасындағы екіұштылық білім арқылы жүзеге асырылатын функциялардың көптігіне байланысты. Сонымен, мысалы, дидактикада білім міндетті түрде үйренуге болатын нәрсе ретінде де әрекет ете алады, яғни. оқу мақсаты ретінде де, дидактикалық жоспарды жүзеге асыру нәтижесінде де, мазмұны ретінде де, педагогикалық әсер ету құралы ретінде де. Білім педагогикалық әсер ету құралы ретінде әрекет етеді, өйткені оқушының өткен жеке тәжірибесінің құрылымына еніп, бұл құрылымды өзгертеді және түрлендіреді және сол арқылы оқушыны психикалық дамудың жаңа деңгейіне көтереді. Білім дүниеге деген жаңа көзқарасты қалыптастырып қана қоймайды, оған деген көзқарасты да өзгертеді. Осыдан барлық білімнің тәрбиелік мәні шығады.

5
Білім және оны игерудің дұрыс таңдалған жолы - оқушылардың психикалық дамуының алғы шарты. Білімнің өзі әлі толық психикалық дамуды қамтамасыз етпейді, бірақ онсыз соңғысы мүмкін емес. Адамның дүниетанымының құрамдас бөлігі бола отырып, білім көп дәрежеде оның шындыққа қатынасын, адамгершілік көзқарастары мен сенімдерін, ерікті тұлғалық қасиеттерін анықтайды және адамның бейімділігі мен мүдделерінің қайнар көздерінің бірі, оның дамуының қажетті шарты болып табылады. мүмкіндіктер.
Білімнің жоғарыдағы дидактикалық функцияларын ескере отырып, мұғалімнің алдында бірнеше міндеттер тұр:
::а) білімді оның қатып қалған, бекітілген формаларынан оқушылардың танымдық іс-әрекет процесіне көшіру;
::б) білімді көрсету жазықтығынан оқушылардың ақыл-ой әрекетінің мазмұнына түрлендіру;
::в) білімді тұлға және іс-әрекет субъектісі ретінде қалыптастыру құралына айналдыру.
Білімнің әртүрлі қасиеттері болуы мүмкін. Олар, мысалы: жүйелілік, жалпылық, хабардарлық, икемділік, тиімділік, толықтық, күштілік.
Оқыту процесінде алынған білім оқушылардың олардың мәніне енуінің әртүрлі тереңдігімен сипатталады, ол өз кезегінде мыналармен анықталады: құбылыстардың берілген саласы бойынша білімнің қол жеткізілген деңгейі; үйрену мақсаттары; оқушылардың жеке ерекшеліктері; оларда бұрыннан бар білім қоры; олардың психикалық даму деңгейі; алған білімдерінің оқушылардың жас ерекшеліктеріне сәйкестігі.
Олар білімнің тереңдігі мен кеңдігін, нақты болмыстың белгілі бір аймағының объектілері мен құбылыстарын қамтудың толық дәрежесін, олардың ерекшеліктерін, заңдылықтарын, сондай-ақ білімнің егжей-тегжейлі дәрежесін ажыратады. Ұйымдастырылған мектептегі оқыту білімнің тереңдігі мен кеңдігін нақты анықтауды, оның көлемі мен нақты мазмұнын белгілеуді талап етеді.
Білімнің саналылығы, мәнділігі, оның нақты мазмұнының қанықтылығы, оқушылардың зерттелетін фактілерді атай және сипаттап қана қоймай, сонымен қатар түсіндіріп, олардың өзара байланысы мен байланысын көрсете білуі, алған ережелерін негіздей алуы, қорытынды жасай алуы. олар - мұның бәрі мазмұнды білімді формалды білімдерден ажыратады.
Мектепте негізінен білімнің толықтығы мен беріктігі диагноз қойылады, олардың психикалық дамуына әсер етуіндегі білімнің басқа параметрлері көбінесе мұғалімнің назарынан тыс қалады. Оқушының білімі сонымен қатар жеке ерекшеленетін дағдылар мен дағдылардың болуын қамтиды - жалпы білім беру (оның ішінде оқу ақпаратын іздеу әдістері, есте сақтаудың, ақпаратты сақтаудың, кітаппен жұмыс істеудің және т.б. жеке әдістерді қоса) және жеке (санау, жазу және т.б.)

6
Олардың диагностикасы өткен оқыту нәтижелеріндегі олқылықтарды анықтауға мүмкіндік береді. Оқыту жетістіктер сынақтарымен және мектептегі тұрақты сынақтармен анықталады.
Білімді меңгерудің негізі - мұғалімнің бағыттайтын оқушылардың белсенді психикалық әрекеті. Тәрбиелік таным процесі бірнеше кезеңнен тұрады.
Бұлардың біріншісі - объектіні қабылдау, ол осы объектіні фоннан таңдаумен және оның маңызды қасиеттерін анықтаумен байланысты. Қабылдау кезеңі түсіну кезеңімен ауыстырылады, бұл кезеңде ең маңызды экстра-субъективті байланыстар мен қатынастар қарастырылады.
Білімді қалыптастырудың келесі кезеңі таңдалған қасиеттер мен қарым-қатынастарды қайталап қабылдау және бекіту нәтижесінде басып шығару және есте сақтау процесін қамтиды. Содан кейін процесс қабылданатын және ұғынылатын маңызды қасиеттер мен қатынастар субъектісінің белсенді қайта өндіру кезеңіне өтеді. Білімді меңгеру процесі оның түрлендіру кезеңін аяқтайды, ол не жаңадан қабылданған білімді өткен тәжірибе құрылымына қосумен, не оны басқа жаңа білімді құру немесе оқшаулау құралы ретінде пайдаланумен байланысты. Көбінесе білімді қалыптастырудың аталған кезеңдері олардың игерілу деңгейлерін бағалау критерийлері ретінде қабылданады.
Сонымен, білім бастапқы түсіну мен сөзбе-сөз қайта жаңғыртудан, одан кейін түсінуге өтеді; таныс және жаңа жағдайларда білімді қолдану; осы білімнің пайдалылығы мен жаңалығын оқушының өзі бағалауы.
Егер білім бірінші сатыда қалса, оның дамудағы рөлі аз екені анық, бірақ оқушы оны бейтаныс жағдайларда қолданып, бағаласа, бұл психикалық дамуға жасалған елеулі қадам.
Білімді әртүрлі деңгейде алуға болады:
репродуктивті деңгей- үлгі бойынша, нұсқау бойынша көбейту;
өнімділік деңгейі- жаңа білімді іздеу және табу, әрекеттің стандартты емес тәсілі.
Қызметтің репродуктивті және өнімді түрлерін ажырата отырып және олардың құрылымын жүзеге асырудың дербестігі тұрғысынан қарастыра отырып, В.П. Беспалько оқу ақпаратын ассимиляциялаудың келесі деңгейлерін анықтады.
Оқу ақпаратын игеру деңгейлерінің сипаттамасы (В.П. Беспалько бойынша)

7
Ассимиляция деңгейі
Деңгей атауы
Деңгейлік сипаттамалар
0 (нөл)
Түсіну
Оқушының белгілі бір қызмет түрі бойынша тәжірибесінің (білімінің) болмауы. Сонымен бірге түсіну оның жаңа ақпаратты қабылдау қабілетін көрсетеді, т.б. оқудағы ақаулардың болуы туралы
I
Тану
Студент іс-әрекеттің әрбір операциясын әрекеттің, тұспалдың, тұспалдың (репродуктивті әрекеттің) сипаттамасына сүйене отырып орындайды.
II
Ойнату
Студент бұрын талқыланған типтік жағдайларда ақпаратты өз бетінше жаңғыртады және қолданады, ал оның қызметі репродуктивті.
III
Қолдану
Оқушының алған білімдері мен дағдыларын типтік емес жағдайларда пайдалана білуі; бұл жағдайда оның әрекеті өнімді болып саналады
IV
Жасалу
Студент өзіне белгілі қызмет саласында әрекет ете отырып, күтпеген жағдайларда жаңа ережелерді, әрекет алгоритмдерін жасайды, т.б. жаңа ақпарат; мұндай өнімді іс-әрекеттер нағыз шығармашылық болып саналады

Білімді игерудің аталған өлшемдері мен деңгейлері педагогикалық тәжірибеде және мектеп оқушыларының білімді меңгеру сапасын бағалауда ғылыми мақсатта кең қолданыс тапты.

8
1.2.Дағдылар мен дағдылардың мәні

Кез келген оқу пәнінің тікелей мақсаты - оқушылардың білім жүйесін меңгеруі және белгілі бір дағдыларды меңгеруі. Сонымен бiрге бiлiктiлiк пен дағдыны меңгеру тиiстi қабілеттер мен дағдыларды анықтайтын тиiмдi бiлiмдi игеру негiзiнде жүзеге асады, б.а. белгілі бір дағдыны немесе дағдыны қалай орындау керектігін көрсетеді.
Оқушылардың бойында іскерлік пен дағдыны қалыптастырудың жолдары мен механизмдері туралы мәселені түсіну үшін алдымен дағды мен дағдының не беретінін түсінуіміз керек.
Дағды және дағды ұғымдарының арақатынасы әлі нақтыланған жоқ. Психологтар мен педагогтардың көпшілігі шеберлікті дағдыға қарағанда жоғары психологиялық категория деп есептейді. Практикалық мұғалімдер қарама-қарсы көзқарасты ұстанады: дағды дағдыларға қарағанда дене жаттығулары мен еңбек әрекеттерін меңгерудің жоғары сатысын білдіреді.
Кейбір авторлар дағдыны кәсіби деңгейде кез келген әрекетті жүзеге асыру қабілеті деп түсінсе, дағды іс-әрекетті меңгеру дәрежесін сипаттайтын бірнеше дағдылар негізінде қалыптасады. Демек, дағды қабілеттен бұрын тұрады.
Басқа авторлар дағдыларды кез келген әрекетті немесе операцияны орындау қабілеті деп түсінеді. Олардың концепциясы бойынша қабілет шеберліктен бұрын тұрады, ол іс-әрекетті меңгерудің неғұрлым жетілген сатысы ретінде қарастырылады.
Қабілет пен дағды - сол немесе басқа әрекетті орындау қабілеті. Бұл әрекетті меңгеру дәрежесі (деңгейі) бойынша ерекшеленеді.
Шеберлік- бұл қалыптасудың жоғары деңгейіне жетпеген, толық саналы түрде орындалатын әрекет қабілеттілігі.
Шеберлік- бұл қалыптасудың ең жоғары деңгейіне жеткен, аралық қадамдарды білмей, автоматты түрде орындалатын әрекетті қабылдау қабілеті..
Адам кітапты оқығанда оның мағыналық және стильдік мазмұнын бақылай отырып, әріптер мен сөздерді оқу автоматты түрде жүреді. Ол қолжазбаны оқығанда ондағы қателерді анықтау үшін бақылау әріптер мен сөздерді қабылдауға бағытталады, ал жазылғанның мағыналық жағы өңге түседі. Бірақ екі жағдайда да адам оқуды біледі және бұл қабілет шеберлік деңгейіне жеткізілді.
Дағды - қандай да бір ережеге (білімге) негізделген және белгілі бір есеп класын шешу процесінде білімді дұрыс пайдалануға сәйкес келетін, бірақ дағды деңгейіне әлі жетпеген іс-әрекеттің жаңа әдісін меңгерудің аралық сатысы. Дағды әдетте бастапқы кезеңде меңгерілген білім (ережелер, теоремалар, анықтамалар және т.б.) түрінде көрсетілген деңгеймен сәйкестендіріледі, оны оқушылар түсінеді және ерікті түрде қайта шығаруға болады.

9
Бұл білімді практикалық қолданудың кейінгі процесінде ол осы ережемен реттелетін дұрыс орындалған әрекет түрінде көрінетін кейбір операциялық сипаттамаларға ие болады. Қандай да бір қиындықтар туындаған жағдайда студент орындалып жатқан әрекетті бақылау үшін немесе жіберілген қателермен жұмыс істегенде ережеге жүгінеді.
Дағдылар - адамның саналы әрекетінің автоматтандырылған құрамдас бөлігі, оны жүзеге асыру процесінде қалыптасады. Дағды саналы түрде автоматтандырылған әрекет ретінде пайда болады, содан кейін оны орындаудың автоматтандырылған тәсілі ретінде қызмет етеді. Бұл әрекеттің дағдыға айналуы жеке тұлғаның жаттығу нәтижесінде бұл операцияны жүзеге асыруды өзінің саналы мақсатына айналдырмай жүзеге асыру қабілетіне ие болғанын білдіреді.
Демек, оқушының қандай да бір іс-әрекетті орындауға үйрету үрдісінде дамытатын болсақ, ол алдымен осы іс-әрекетті жан-жақты орындайды, орындалған әрекеттің әрбір қадамын санасына түсіреді. Яғни, әрекетті орындау дағдысы алдымен дағды ретінде қалыптасады. Бұл әрекетті жаттықтыру және орындау кезінде дағды жетілдіріледі, әрекетті орындау процесі қысқарады, бұл процестің аралық сатылары енді саналы емес, іс-әрекет толығымен автоматты түрде орындалады - оқушыда бұл әрекетті орындау дағдысы қалыптасады, т.б. шеберлік шеберлікке айналады.
Бірақ бірқатар жағдайларда іс-әрекет күрделі және оның орындалуы көп қадамдардан тұратын кезде, іс-әрекет қанша жетілдірілсе де, ол дағдыға айналмай, дағды болып қала береді. Сондықтан іскерлік пен дағды да тиісті әрекеттердің сипатына қарай ерекшеленеді.
Егер іс-әрекет қарапайым, қарапайым, күрделірек әрекеттерді орындау кезінде кеңінен қолданылатын болса, онда оны орындау әдетте дағды ретінде қалыптасады, мысалы, жазу, оқу, кіші сандарға ауызша арифметикалық амалдар жасау және т.б. Егер іс-әрекет күрделі болса, онда бұл әрекетті жүзеге асыру, әдетте, бір немесе бірнеше дағдыларды қамтитын дағды ретінде қалыптасады.
Сонымен, дағды терминінің екі мағынасы бар:
1) Кез келген қарапайым әрекетті меңгерудің бастапқы деңгейі ретінде. Бұл жағдайда дағды осы әрекетті меңгерудің ең жоғарғы деңгейі, оның автоматтандырылған орындалуы ретінде қарастырылады: дағды дағдыға айналады.
2) Бірқатар дағдыларды пайдалана отырып, күрделі әрекетті саналы түрде орындау қабілеті ретінде. Бұл жағдайда дағды - дағдыны пайдаланып орындалатын күрделі әрекетті құрайтын элементар әрекеттердің автоматтандырылған орындалуы.

10
Оқу дағдыларына да, дағдыларына да сәйкес келетін әрекеттерді оқушының меңгеруінің келесі деңгейлерін орнатуға болады:
0 деңгей- оқушылар бұл әрекетті мүлде меңгермейді (дағды жоқ).
1-деңгей- оқушылар бұл әрекеттің сипатымен таныс және оны мұғалімнің (ересек) жеткілікті көмегі арқылы ғана орындай алады;
2-деңгей- оқушылар бұл әрекетті өз бетінше орындай алады, бірақ тек үлгі бойынша мұғалімнің немесе құрбыларының әрекетіне еліктеп;
3-деңгей- оқушылар әр қадамнан хабардар бола отырып, іс-әрекеттерді жеткілікті түрде еркін орындай алады;
4-деңгей- оқушылар әрекеттерді автоматты түрде, қысқартылған және дәл орындайды (шебер).
Барлық оқу дағдылары автоматтандыру деңгейіне жетіп, дағдыларға айналуы керек емес. Кейбір оқу дағдылары әдетте мектепте 3-ші деңгейге дейін қалыптасады, басқалары, негізінен жалпы, 4-ші деңгейге дейін қалыптасады, содан кейін олар кейінгі оқытуда жетілдіріледі.
Жалпы білім беру дағдылары- бұл көптеген пәндерді меңгеру процесінде қалыптасатын әрекеттерге сәйкес келетін және көптеген пәндерде және күнделікті өмірде қолданылатын әрекеттерді орындау операцияларына айналатын дағдылар мен дағдылар.
Жеке пәндерді меңгеру үшін арнайы пәндік дағдылар мен дағдылар қажет. Олар кез келген оқу пәнінде қалыптасқан, осы пәннің немесе сабақтас пәндердің тек басқа нақты әрекеттерін орындау операцияларына айналуы мүмкін осындай әрекеттерге сәйкес келеді. Мысалы, натурал сандарды оқу және жазу дағдылары және оларға жасалған амалдар бастапқы қалыптасу кезінде таза математикалық дағдылар (әрекеттер) болып табылады, бірақ олар қалыптасып болған кезде олар әртүрлі математикалық тапсырмаларды орындау үшін ғана емес кеңінен қолданылатын амалдарға айналады. операциялар, сонымен қатар көптеген басқа пәндердегі әрекеттер үшін (тіпті тарих немесе әдебиет сияқты) және күнделікті өмір тәжірибесінде. Сондықтан бұл дағдылар жалпы білім беру дағдылары болып табылады. Бірақ белгілі бір функцияның туындысын табу мүмкіндігі математика курстарында және кейбір жағдайларда физика және химия курстарында қолданылатын әрекетке сәйкес келеді. Сондықтан бұл дағды пәнге тән.

11
ІІ ТАРАУ.БАСТАУЫШ СЫНЫПТА МАТЕМАТИКАДАН ОҚУШЫЛАРДЫҢ БІЛІМ, БІЛІК, ДАҒДЫЛАРЫН ТЕКСЕРУ ЖӘНЕ ЕСЕПКЕ АЛУ
2.1.Тексерудің рөлі мен функциялары

Ғалымдар, мұғалімдер мен әдіскерлер тексерудің келесі функцияларын анықтайды: бақылау, оқыту, бағдарлау және тәрбиелеу.
Тексеру мен есепке алудың бақылау функциясының мәні бағдарламада қарастырылған және білім берудің берілген кезеңіне сәйкес келетін білім алушылардың білім, білік және дағдыларының жағдайын анықтау болып табылады.
Тестілеу мен есепке алудың тәрбиелік қызметінің мәні - тексерілетін білім, білік, дағдыны жетілдіру, оларды жүйелеу, мектеп оқушыларының сөйлеуі мен ойлауын, зейіні мен есте сақтауын дамыту.
Тесттің бағдарлау қызметі - оқушыларды оқу жұмысының нәтижелеріне, жекелеген оқушылардың және жалпы сыныптың оқу мақсатына жетуі туралы мұғалімнің ақпараты негізінде бағдарлау.
Тестілеудің тәрбиелік қызметі мектеп оқушыларының оқу еңбегіне, еңбекқорлығына, еңбек тәртібіне жауапкершілік сезімін тәрбиелеуде жүзеге асырылады; қасиеттерін қалыптастыруда -- адалдық, шыншылдық, табандылық, өзара көмек.
Оқу пәні ретінде математикаға қатысты тексерудің білім беру функциясын толығырақ қарастырайық. Математика мұғалімі алғаш рет жаңа білімді түсіндіргеннен кейін оны меңгеруін тексереді. Оның назары материалдағы негізгі, маңызды нәрселерді түсінуге және меңгеруге аударылады, мектеп оқушыларының назары осы негізгі нәрсеге аударылады. Тестілеудің бұл кезеңінде мұғалім оқушылардың білімін тәжірибе жүзінде ғана емес, сонымен бірге олар оқыған нәрседе ненің маңызды екенін анықтауға, ең бастысы, материалды сұрыптауға үйретеді. Тексеру барысында оқу материалының құрылымы ашылады. Мұғалім сұрақтар қою барысында талданатын материалдың маңызды жақтары ашылады.
Көбінесе түсіндірілген материалды түсінгенін тексеру үшін мұғалім бір мәселе бойынша сөйлесуді ұсынады. Сонымен бірге бақылау функциясымен қатар оқыту функциясы да жүзеге асырылады, өйткені жауап беру арқылы балалар өз білімдерін логикалық және жүйелі түрде жеткізуге, айтылғанды дәлелдеуге және негіздеуге үйренеді. Мектеп оқушыларының тестілеу процесіне белсенді және саналы қатысуы оқушылардың өзіндік жұмысын ұйымдастыру, олардың ақыл-ой әрекетін белсендіру және т.б.
Оқушылардың білімі мен дағдыларын тексерудің және есепке алудың қарастырылған функцияларын жүзеге асыру үшін тестілеудің және жазудың объективтілігін, толықтығын және жүйелілігін қамтамасыз ету қажет, егер тестілеу жоспарланған болса жүргізіледі.

12
Тесттің объективтілігі деп оқушылардың бағдарламада тексерілетін мәселелер бойынша шынайы, объективті бар білімдері белгіленетін тұжырымды түсінеді.
Тексеру, егер ол жүйелі түрде жүргізілсе, ынталандырушы рөл атқарады, оқушыларға олардың білімінің артықшылықтары мен кемшіліктерін көрсетеді және әр сабақта болады: сыныптағы барлық оқушылар шақырылған оқушыны тыңдап, оның жауабына өз пікірлерін білдіруге міндетті. Тәрбие жұмысының ынтасы - оның әділ бағалануы. Тексеру функциялары оқу процесінің жеке кезеңдерінде әртүрлі дәрежеде көрінеді. Тестті тек бақылаушы функция деп санауға болмайды, өйткені тестілеу кезінде білімнің қалыптасуы әлі аяқталмаған, бұл оқушылардың жас және жеке ерекшеліктеріне де, процестің белгілі заңдылықтарына да байланысты. білімнің қалыптасуының өзі.
Көрнекті чех педагогы Я. А. Коменскийден (1592 - 1670) басталған оқу процесін ұйымдастырудың сыныптық-сабақ жүйесі оның бүкіл тарихында отандық мектепті құрылымдық ұйымдастырудың негізі болып табылады. Сонымен бірге, Я. А. Коменскскийдің заманынан бастап бүгінгі күнге дейін әлемдік тәжірибеде оқу процесін ұйымдастыру формалары туралы көзқарастар өзгеріссіз қалғанын атап өткен жөн.
Орта мектептегі
-- мұғалімнің жетекші рөлі;
-- оқушылардың білімін жүйелі тексеру және бағалау.
Бақылау функциясы бағдарламалық материалды оқуда одан әрі ілгерілеу мүмкіндігін анықтау үшін оқушылардың білімі мен дағдыларының жай-күйін анықтау болып табылады және сонымен бірге мұғалімнің өзі қолданатын оқыту әдістері мен әдістерінің тиімділігін бақылау құралы ретінде қызмет етеді.

Бақылаудың тәрбиелік функциясы - оқушыларды жүйелі жұмысқа үйрету, оларды тәртіпке келтіру, олардың күш-жігерін дамыту.
Тексеруді күту оларды сабақтарды үнемі дайындауға мәжбүр етеді, егер олар сабақ дайындауға кедергі келтірсе, ойын-сауық пен бос уақытты тиімдсіз айналысудан бас тарту қажеттілігін тудырады және т. б.

13
Даму функциясы , ең алдымен, оқыту және тәрбиелеу функцияларымен байланысты, өйткені бақылауды дұрыс ұйымдастырумен ойлаудың дамуы, ерікті және басқа да адамгершілік қасиеттерді тәрбиелеу орын алады.

Барлық осы функциялардың мәні мұғалімге оқушылардың үлгерімін есепке алуды ұйымдастыруға мұқият қарауға көмектеседі, оны бірқатар білім беру міндеттерін шешу үшін қолдануға тырысады.Осы талаптардың (және тиімділік шарттарының) қатарына мыналар жатады:
-- жеке оқушының да, жалпы сыныптың да білімін бақылауды жүзеге асырудың жүйелілігі;
-- бақылауды барлық оқушылардың мүддесі мен оларды оқыту, тәрбиелеу және дамыту мақсатында пайдалану;
-- жан-жақты бақылау, бұл білімді игеруді бақылауды да, қажетті дағдыларды қалыптастыруды да қамтиды;
-- бақылау кезінде барлық оқушылар үшін тең жағдай жасауға байланысты объективтілік, оқушылардың түсінушілігімен және олардың бақылау мен қойылған бағалау нысанын қабылдауымен расталады;

Оқу функциясы білімді тексеруді ұйымдастыруды талап етеді, сондықтан оны жүргізу бүкіл сынып үшін пайдалы болады. Оқушылардың сауалнама барысында тақырыптың нашар игерілген бөлімдері бойынша қосымша түсіндірмелерді тыңдауы да оқу маңызына ие. Оқыту функциясы шақырылған оқушы алған білімінде сынып алдында есеп бере отырып, үйренген материалын тағы бір рет қайталайды, білімін, іскерлігін және дағдыларын нығайта отырып, бірқатар жаттығуларды орындайды және ол орындаған жаттығуларды талдау кезінде материалды жақсы түсіне отырып,игереді.

Жазбаша жұмыстар және оларды тексеру.

Мектепте жазбаша үй тапсырмалары барлық дерлік пәндерде кеңінен қолданылады. Барлық білім алушылардың білімін бір уақытта тексерудің жетекші түрі жазбаша бақылау жұмыстары болып табылады.

Жазбаша үй тапсырмаларын тексеру кезінде бақылау функциясы азырақ маңызды емес, өйткені мұғалім арнайы тексерусіз білім алушылардың өз бетінше жұмыс жасайтынына көз жеткізе алмайды. Мұнда оқыту және тәрбиелеу функциялары үлкен мәнге ие. Бақылау жұмысы арқылы білімді тексеру өзіне тән функцияларды толығымен орындауы және педагогикалық тұрғыдан ақталуы үшін бірқатар ережелерді ескеру қажет.

14
Осы ережелердің негізгілері мыналар:
-- мұғалім тест жұмысының сәтті болатынына сенімді болған кезде ғана тест жұмысын жүргізуге құқылы, өйткені материалды көптеген студенттер игереді;
-- тоқсанның соңында да, бір апта ішінде де, тіпті бір күннен артық бақылау жұмыстарын шоғырландыруға тыйым салынады.

Сынақ
Сынақ әр оқушыға белгілі бір тақырып бойынша оқытудың соңғы нәтижелеріне қол жеткізуді анықтау үшін жүргізіледі. Материалды оқуды бастамас бұрын оқушылар тақырып бойынша сұрақтар мен міндетті тапсырмалардың тізімімен, сондай-ақ қосымша сұрақтар мен міндеттермен танысады. Тақырыптық сынақтар сараланған болуы керек, сондықтан оқушы тест деңгейін өз бетінше таңдай алады.

Емтихандар
Емтихандар-бұл қорытынды тексерудің және оқушылардың білімін бағалаудың арнайы формасы, ол сонымен бірге әр мұғалімнің және бүкіл мектептің жұмысын мемлекеттік бақылау құралы ретінде қызмет етеді. Емтихандар халыққа білім беру органдарының бақылауымен және басшылығымен өткізіледі. Емтихандар оқушылардың білімін қорытындылауға және жүйелеуге көмектеседі және оқытудың беріктігінің дидактикалық принципін жүзеге асыруды қамтамасыз етеді. Олар оқушыларды бір жыл бойы оқытуды ынталандыру арқылы тәртіпке келтіреді. Сондықтан емтихандар оқу жұмысын жақсартуға көмектесетін тиімді құрал ретінде қызмет етеді.

15

Оқушылардың өзіндік жұмысы
Білімді бақылаудың дәстүрлі түрі, ол өз мақсатына сәйкес өзін-өзі оқыту және бақылау болып бөлінеді. Шығармашылық сипаттағы өзіндік жұмыс белгілі бір білімді, дағдыларды тексеруге ғана емес, сонымен қатар оқушылардың шығармашылық қабілеттерін дамытуға мүмкіндік береді. Тәуелсіз жұмыс кез-келген тақырыптың қажетті кезеңі болып табылады. Әдетте, ол ұжымдық шешімнен немесе жаңа тақырыптың мәселелерін талқылағаннан кейін жүзеге асырылады және міндетті түрде осы тақырып бойынша тест тапсырмасынан бұрын болады. ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.