XI – XV ғасырлардағы Монғолия

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ 3

1. XI . XV ҒАСЫРЛАРДАҒЫ МОНҒОЛИЯ.
1.1 XI . XII ғасырлардағы Монғолияның әлеуметтік . экономикалық жағдайы. 4
1.2 Монғолдар державасының құрылуы. Моңғол Темужиннің билікке келуі. 6
1.3 Монғол жаулап алушылықтары. 8
1.4 Монғолдар державасының ыдырауы. 9

2. КЕЙІНГІ ОРТА ҒАСЫРЛАРДАҒЫ МОНҒОЛИЯ.
2.1 XV . XVI ғасырдың басындағы Монғолияның әлеуметтік . экономикалық жағдайы. 11
2.2 Монғолиядағы феодалдық бытыраңқылық және онымен күрес. 12
2.3 XVI ғасырдағы Монғол . Қытай қатынастары. Ламаизмнің таралуы. 13
2.4 XVII ғасырдағы маньчжурлар шапқыншылығы. 14
2.5 XVII ғасырлардағы монғол мәдениеті. 14

ҚОРЫТЫНДЫ 16

ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР 20

КІРІСПЕ
Моңғолия жерін адамдар тас дәуірінен мекендей бастады. Б.з. 6 – 12 ғасырларында қазіргі Моғолия аумағы Түрік, Ұйғыр, Қырғыз қағандықтары мен Ляо кидан мемлекеттерінің құрамында болды. 13 – ғасырда Шыңғыс – хан ьүрікі – моңғол тайпаларын біріктірді, көптеген көршілес елдер мен халықтарды бағындырып, Шыңғыс хан империясын құрды.
13 – ғасырдың 2 – жартысында Шыңғыс хан империясы 4 – ке бөлініп, моңғол үстіртін мекендеген түркі тайпалары Алтау тауының батысына қарай қоныс аударды. Ал қазіргі Моңғолия Құбылай хан негізін қалаған Юань империясына қарады. 1358 жылы Юань империясы жойылып, моңғолдар ел астанасы Пекин мен оның төңірегінен қуылды.
14 – 15 ғасырларда моңғолдар Қытайда билікке келген жаңа әулет Мин империясымен қиын – кескі соғыстар жүргізді.
16 ғасырда моңғолдар бытыраңқылықты бастан кешіріп, олар үшке: Оңтүстік Моңғолия (Чахар хандығы), Солтүстік Моңғолия (Халха) мен Батыс Моңғолия (Жоңғар хандығы) бөлініп кетті.
1634 жылы Моңғолия тайпалары Маньчжур ханы Абахайдың әскерімен шайқаста жеңіліп, 1636 жылы Оңтүстік Моңғолия Маньчжур империясының құрамына өте бастады.
1691 жылға дейін оңтүстік пен солтсүтіктегі моңғолдар тайпаларының бәрі Манчьжур билеушілерінің үстемдігін мойындауға мәжбүр болды (қ. Цинь империясы).
1756 – 1758 жылдары Жоңғар хандығы жойылды.

ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
1. История Востока. В 6 – ти томах. Т. 2. Восток в средние века. – М., 1995. – 364 – 429, 524 – 528 бб.
2. История Монгольской народной Республики/Ш. Нацагдорж, Б. Цэдэн, Б. Ширендыб и др. – М., 1983.
3. Моңғолдың құпия шежіресі. A., 1998.
4. История Востока. Т. II. Восток в средние века. М.: Восточная литература РАН, 1995. – 564 – 567 бб.
5. История Востока. Т. III. Восток на рубеже средневековья и нового времени. XVI – XVIII вв. – М.: Восточная литература РАН, 1999. – 564 – 567 бб.
6. Қазақстан ұлттық энциклопедиясы. 6 том. Бас редакциясы Алматы 2004 ж. 563 – 564 бб.
7. C.Ә. Тортаев Орта ғасырлардағы Азия және Африка тарихы. Алматы 2009 ж.
8. Булгакова Д.А., Истаев А.Ж. Мемлекет және құқықтың жалпы тарихы. Оқу - әдістемелік құрал. Алматы 2004 ж.
9. Чулууны Далай Монголия в XIII - XIV веках, "Наука", М. 1983
10. История народов Восточной и Центральной Азии, "Наука", М. 1986.
11. С.Г. Кляшторный Государства татар в Центральной Азии (дочингисова эпоха)//“Mongolica: К 750-летию “Сокровенного сказания”, “Наука”-Издательская фирма “Восточная литература” РАН, М. 1993.
12. Л.Р. Кызласов Ранние монголы// “История и культура Востока Азии. т.3 - Сибирь, Центральная и Восточная Азия в средние века”, “Наука”, Новосибирск 1976.
13. Е.И. Кычанов Жизнь Темучжина, думавшего покорить мир, Издательская фирма “Восточная литература” РАН, М. 1995.
14. Н.Ц. Мункуев Заметки о древних монголах// “Татаро-монголы в Азии и Европе”, 2-е изд., “Наука”, М. 1977.
15. С.А. Плетнева Кочевники Средневековья, “Наука”, М. 1982.
16. Ш. Сандаг Образование единого монгольского государства и Чингисхан// “Татаро-монголы в Азии и Европе”, 2-е изд., “Наука”, М. 1977.
17. И. П. Петрушевский Поход монгольских войск в Среднюю Азию в 1219 - 1224 гг. и его последствия// “Татаро-монголы в Азии и Европе”, 2-е изд., “Наука”, М. 1977 г.
18. Е.И. Кычанов Кочевые государства от гуннов до маньчжуров, Издательская фирма “Восточная литература” РАН, М. 1997.
19. Р. Груссе Чингисхан: Покоритель Вселенной, “Молодая гвардия”, М. 2002.
20. Л.Л. Викторова Монголы, “Наука”, М. 1980.