Өнеркәсіптік кәсіпорындардағы электрмен жабдықтау жүйелері

1) Кіріспе.
2) Электр қондырғылары және олардың түрлері.
3) Өндірістегі қабылдағыштар мен олардың топтары.
4) Өндірістегі электрмен жабдықтау сенімділігі.
5) Өндірістегі электрмен жабдықтау жүйелерін анықтау.
6) Қосалқы станциялар анықтамасы.
7) Қорытынды.
8) Пайдаланылған әдебиеттер.

Өнеркәсіптердегі электр жабдықтау жүйелері электр энергетиканың негізгі профильдік қызметі болып табылады.
Электр энергиясының құрылғылары негізгі энергия көзін беретін құрылғылардың, соның ішінде электр жабдықтаудың электрмен қуаттандыруда негізгі орны бар. Электр энергиясын беретін электр жүйесі туралы түсіндіре кетсек:
Электрмен жабдықтау жүйесі – өндіру, жеткізу және бөлу үшін арналған электр қондырғыларының өзара байланысқан жүйесі.
Энергетикалық жүйе – жылу және электр энергияларының өндірістегі үсдіксіз энергиямен қамтамасыз етілетін біріккен режимдегі энергетика жүйесі.
Электр жүйесі – электрқондырғыларының электр энергиясын белгілі бір территорияға (қосалқы станциялар, тоқ сымдары, электрэнергиясын беретін жоғарғы кабель жүйелері, қосу, қорғау, басқару аппаратуралары) жеткізетін және бөлетін жүйе.
Электр жеткізудің кабельдік жүйесі деп – қашықтыққа электрэнергиясын тасымалдаушы тоқ тасымалдаушы элементтердің изоляциясы мен тасымалдау жүйесін қамтамасыз ететін электрқондырғысы.
Электр қабылдаушы пункт (ЭҚП) деп – қуаттың сыртқы көздерінен электрқабылдауыштарға келетін электрэнергиясының қондырғысы.

1) Кудрин Б.И. Электроснабжение промышленных предприятий: Учебник для студентов высших учебных заведений. –М.: Интермет Инжиниринг, 2005. -672 с.
2) Князевский Б.А., Липкин Б.Ю. Электроснабжение промышленных предприятий. –М.: Высшая школа, 1986. -400 с.
3) Конюхова Е.А. Электроснабжение объектов: Учебное пособие для сред. проф. образования. –М., 2001. – 320 с.
4) Киреева Э.А. Справочные материалы по электрооборудованию (цеховые электрические сети, электрические сети жилых и общественных зданий). –М., 2004.
5) Справочник по проектированию электроснабжения. Электроустановки промышленных предприятий/Под ред. Ю.Г. Барыбина и др. –М.: Энергоатомиздат, 1990. -476 с.
6) Дәрістер жинағы. – Алматы Энергетика және Телекоммуникация Университеті, 2011.

Пән: Өнеркәсіп, Өндіріс
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 10 бет
Таңдаулыға:

Жоспар:

1) Кіріспе.
2) Электр қондырғылары және олардың түрлері.
3) Өндірістегі қабылдағыштар мен олардың топтары.
4) Өндірістегі электрмен жабдықтау сенімділігі.
5) Өндірістегі электрмен жабдықтау жүйелерін анықтау.
6) Қосалқы станциялар анықтамасы.
7) Қорытынды.
8) Пайдаланылған әдебиеттер.

Кіріспе

Өнеркәсіптердегі электр жабдықтау жүйелері электр энергетиканың негізгі профильдік қызметі болып табылады.
Электр энергиясының құрылғылары негізгі энергия көзін беретін құрылғылардың, соның ішінде электр жабдықтаудың электрмен қуаттандыруда негізгі орны бар. Электр энергиясын беретін электр жүйесі туралы түсіндіре кетсек:
Электрмен жабдықтау жүйесі - өндіру, жеткізу және бөлу үшін арналған электр қондырғыларының өзара байланысқан жүйесі.
Энергетикалық жүйе - жылу және электр энергияларының өндірістегі үсдіксіз энергиямен қамтамасыз етілетін біріккен режимдегі энергетика жүйесі.
Электр жүйесі - электрқондырғыларының электр энергиясын белгілі бір территорияға (қосалқы станциялар, тоқ сымдары, электрэнергиясын беретін жоғарғы кабель жүйелері, қосу, қорғау, басқару аппаратуралары) жеткізетін және бөлетін жүйе.
Электр жеткізудің кабельдік жүйесі деп - қашықтыққа электрэнергиясын тасымалдаушы тоқ тасымалдаушы элементтердің изоляциясы мен тасымалдау жүйесін қамтамасыз ететін электрқондырғысы.
Электр қабылдаушы пункт (ЭҚП) деп - қуаттың сыртқы көздерінен электрқабылдауыштарға келетін электрэнергиясының қондырғысы.

Электр қондырғылары. Оның түрлері.

Электр қондырғылары (ЭҚ) деп - электр энергиясын өндіру, трансформациялау, тасымалдау және тарату мен оны энергияның басқа түріне айналдыру үшін арналған машиналар, аппараттар, сымдар және көмекші құрылғылардың жүйесін айтады.
ЭҚ бөлінеді:
Тоқтың шығу тегіне қарай:
а) тұрақты;
б) ауыспалы;
- Кернеуіне қарай:
а) 1кВ-қа дейін;
б) 1кВ-тан жоғары.

Қауіпсіздік жүйесіне байланысты ЭҚ-лар бөлінеді:
Бейтарап жерасты кернеуі 1кВ-қа дейінгі ЭҚ;
Бейтарап изоляцияланған 1кВ-қа дейінгі ЭҚ;
Төменгі кернеулі ЭҚ (42 В-қа дейін);
Жерге аз тұйықталу тоқты бейтарап изоляцияланған сымды (Іж500 А) кернеуі 1 кВ-тан жоғары ЭҚ;
Жерге жоғарғы тұйықталу тоқты эффективті бейтарап жерасты сымды (Іж500 А) кернеуі 1 кВ-тан жоғары ЭҚ;

Электр энергиясының құрылғылары деп - электр энергиясын энергияның басқа түріне айналдыру үшін арналған аппараттар мен механизмдер.
Электр энергияны тұтынушылар бірнеше параметрлермен сипатталады:
а) Өндіріс орындарында электр энергияны қабылдағыштар ток түріне байланысты келесі топтарға бөлінеді:
1) жиілігі 50Гц, кернеуі 1000В - қа дейігі үш фазалы қабылдағыштар;
2) жиілігі 50Гц, кернеуі 1000В-тан жоғары үш фазалы қабылдағыштар;
3) жиілігі 50Гц, кернеуі 1000В-қа дейігі бір фазалы қабылдағыштар;
4) жиілігі 50Гц-тан жоғары, түрлендіргіштік қосалқы станциялардан және қондырғылардан қоректенетін қабылдағыштар;
5) түрлендіргіштік қосалқы станциялардан және қондырғылардан қоректенетін тұрақты ток қабылдағыштар.
Қазіргі кезде өндіріс орындарында электр жабдықтау үш фазалы айнымалы ток арқылы іске асады. Тұрақты ток қабылдағыштардың қоректенуіне түрлендіргіштік агрегаттар орнатылған (жарты өткізгіштік түзеткіштер, сынаптық түзеткіштер, қозғалтқыш-генератор (Қ-Г) және механикалық түзеткіштер) түрлендіргіштік қосалқы станциялар құрылады.
Түрлендіргіштік агрегаттар үшфазалық ток желісінен қоректенеді, сондықтан оларды үш фазалы ток қабылдағыштар деп атайды.
Меншікті түрлендіргіш агрегаттары бар тұрақты ток қабылдағыштар: Қ-Г жүйе бойынша электр жетегі, ионды электр жетек және т.б. электр жабдықтау бойынша үш фазалы ток қабылдағыштар болып табылады.
Түрлендіруші қосалқы станциялардан қоректі талап ететін тұрақты ток қабылдағыштардың жиі кездесетіндері: завод ішіндегі электрфицирленген көлік, электролизді өндіріс, кейбір көтерме -көліктің және көмекші механизмдердің электр қозғалтқыштары;
б) кернеу бойынша- ПУЭ сәйкес, электр энергияны өндіруші, түрлендіруші, таратушы және тұтынушы электротехникалық қондырғылар, сонымен қатар кернеуі 1000В-қа дейін электр қондырғылар және 1000В-тан жоғары электр қондырғылар болып бөлінеді;
в) бейтарап режимдер:
1) кернеуі 1000В-қа дейінгі қондырғылар жерге қосқыш арқылы, сонымен қатар оқшауланған бейтарап арқылы орындалады, ал тұрақты ток қондырғылары- жерге қосу және оқшауланған нөлдік нүкте арқылы орындалады.
Кернеуі 1000В-қа дейін оқшауланған бейтарабы бар электрлік қондырғыларды аса қауіпсіздікті талап ететін жерде қолдану жөн (торф өндіру кәсіпорындарында, көмір шахталарында және т.б.) және оларға шарт қойылады: желі оқшауламасының бақылауын қамтамасыз ету және теілу сақтандырғыштың тұтастығы, қызметкерлердің жерге тұйықталу зонасын тез арада іздеп табу және оны жою немесе жерге тұйықталу зонасын автомат арқылы өшіру. Қауіптігі аз шартта айнымалы ток төрт сымды желілерде және тұрақты ток үш сымды желілерде бейтарап тұйықтау міндетті түрде керек;
2) кернеуі 1000В-тан жоғары электрлік қондырғылар келесі түрге бөлінеді:
- оқшауланған бейтарабы бар қондырғылар ( кернеуі 35 кВ-қа дейін);
- сыйымдылық тоғын өтемдеу үшін индуктивті кедергі арқылы жерге қосылған бейтарабы бар қондырғылар (кернеуі 35 кВ-қа дейін және сирек кезде 110 кВ);
-жерге қосылған бейтарабы бар қондырғылар (кернеуі 110 кВ-қа дейін және жоғары).
Сонымен қатар бұл қондырғылар аз шамалы жерге тұйықталу тоғы бар қондырғылар (500 А-ге дейін) және үлкен жерге тұйықталу тоғы бар қондырғылар (500А-ден жоғары) болып бөлінеді;
г) ток жиілігі бойынша электр энергияны қабылдағыштар-өндірістік жиілікті қабылдағыштар (50Гц), үлкен жиілікті қабылдағыштар (100 кГц-тен жоғары), жоғары жиілікті қабылдағыштар (10 Гц-ке дейін) және төмен жиілікті қабылдағыштар (50 кГц-тен төмен) болып бөлінеді.
Көп жағдайда қабылдағыштар өндірістік жиіліктегі электр энергияны пайдаланады. Үлкен жиілікті және жоғары жиілікті қондырғылар металды балқыту үшін қолданады. Жоғары жиілікті қондырғыларға, мысалы текстилді өнеркәсіпте жасанды жібек өндіретін электрқозғалтқыштар жатады (133Гц);
д) электр энергия қабылдағыштары режим ұқсастығы бойынша, яғни жүктеме графигінің ұқсастығы бойынша топтарға бөлінеді. Тұтынушылардың осы топтарға бөлінуі жалпы электр жүктеменің қосындысын табуға мүмкіндік береді.

Өндірістегі қабылдағыштар мен олардың топтары
Барлық қабылдағыштардың үш сипаттамалық топтары бар:
а) бір қалыпты немесе аз мөлшерде өзгеретін жүктемемен жұмыс істейтін қабылдағыштар (1-сурет). Бұл режимде электрлік машина немесе аппарат бөлшектерінің температурасы аз белгіленген температурадан аспай ұзақ уақыт жұмыс істей алады.

1-Сурет
Мұндай қабылдағыштар мысалы ретінде компрессор, сорғыш, желдеткіш және т.б. электр қозғалтқышын, жатқызуға болады;
б) қысқа мерзімді жүктеме режимінде жұмыс істейтін қабылдағыштар. Бұл режимде машиналармен аппараттардың жұмыс периодының ұзақтығы аз, тіпті машиналар мен аппараттардың бөлшектерінің температурасы белгіленген шамадан аспайды (2-сурет). Ал машиналар мен аппараттардың өшіп қалу периоды соншалықты ұзақ, тіпті машина қоршаған ортаның температурасына дейін салқындануына үлгереді.

2-Сурет
Бұл топтағы қабылдағыштарға мысалы ретінде метал кесетін станоктардың, қосымша механиздерінің, электр қозғалтқыштарын, жапқыларды және т.б. жатқызуға болады:
1) қайталанбалы - қысқа мерзімді жүктеме режимінде жұмыс істейтін қабылдағыштар (6- сурет). Бұл режимінде машина мен аппараттардың қысқа мерзімді жұмыс периоды қысқа мерзімді өшу периодымен кезектесіп тұрады. Қайталанбалы - қысқа мерзімді жұмыс режимі жұмыс істеудің салыстырмалы жалғастығымен және циклдің ұзақтығымен сипатталады. Қайталанбалы қысқа мерзімді жүктеме режимінде электр машина немесе аппарат шексіз уақытта белгіленген салыстырмалы жұмыс істеу жалғастығымен жұмыс істей алады, ал машина немесе аппаратура бөлшектерінің температурасы белгіленген шамадан аспайды.
Бұл топтағы қабылдағыштарға мысал ретінде крандар, балқу аппараттар және т.б. электр қозғалтқыштарын жатқызуға болады.

3-Сурет
Жоғарыда айтылған қабылдағыштардың жұмыс режимдері үшін ГОСТ-183-74 сәйкес, электр өнеркәсібі белгіленген шарттарға арналған электрлік қозғалтқыштар шығарады;
г) жүктемелердің симметриясыздығы немесе фаза жүктелуінің біркелкісіздігі. Симметриялы жүктемелерге үш фазалы тұтынушының электр қозғалтқыштары және үш фазалы пештер жатады. Симметриялы емес жүктемелерге (бір-екі фазалы) электрлік жарықтандыру, бір фазалы және екі фазалы пештер, бір фазалы балқыту аппараттарын жатқызуға болады;
д) қорек көзінің сенімділігі ПУЭ 1998 ж.

Өндірістегі электрмен жабдықтау сенімділігі
Электрмен жабдықтау сенімділігін қамтамасыз ету барысында электрлік қабылдағыштарды келесі 3 категорияға бөлемді: а) 1 категориялы ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.