Тауар тарату арналары. өткізудің маркетингтік жүйелері

Пән: Маркетинг
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 36 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ 3

ТАУАР ТАРАТУ АРНАЛАРЫ. ӨТКІЗУДІҢ МАРКЕТИНГТІК ЖҮЙЕЛЕРІ. КӘСІПОРЫНДАҒЫ ӨТКІЗУ ҚЫЗМЕТІ. ТАУАР ҚОЗҒАЛЫСЫ. 1. 1 Тарату арналары туралы ұғым. 41. 2 Өткізудің маркетингтік жүйелері. 91. 3 Кәсіпорындағы өткізу қызметінің рөлі. 151. 4 Тауар қозғалысы мәселесін шешу. 15
КӨТЕРМЕ САУДА. БӨЛШЕК САУДА. 2. 1 Көтерме сауданың мәні, рөлі және қызмет аясы. Көтерме делдалдарының негізгі типтері мен сипаттамалары. 212. 2 Бөлшек сауда, оның түрлері және даму тенденциялары. 233. ХАЛЫҚАРАЛЫҚ САУДА. 3. 1 Халықаралық саудада салыстырмалы артықшылықты іске асыру. 29

3. 2 Еркін сауда және протекционизм. 31

3. 3 Протекционизмді жақтаушы және қарсылары. 33

3. 4 Халықаралық сауда саясаты. 35

ҚОРЫТЫНДЫ 37

ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР 38

КІРІСПЕ

Тарату арналары -бұл тасымалдауды, сақтауды және тәуекелді қоса алғанда, тауарларды өндірушілерден тұтынушыларға дейін жеткізу жолдарын реттеу болып табылады.

Аралық таратушылар, делдалдар не үшін керек?

Өндірушілер өнімдерін таратуға байланысты жұмыстардың бір бөлігін неліктен аралық таратушыларға, делдалдарға аударғысы келеді? Әрі олар мұны тауарларының қалай өтіп, қалай падаланылғанына бақылау жасау мүмкіндігінен айырылатынын біле тұра істейді. Солай бола тұра, олар делдалдарды пайдалану өздеріне белгілі бір пайда әкелетінін біледі.

Тікелей маркетингтің көмегімен тауарлар таратудың экономикалық жағынан тиімді болатынын білгендіктен, өнім өндірушілердің өздері де басқа өндірушілерге делдалдық қызмет көрсеткісі келеді.

Алайда өндіруші тарату арналарын өзі таба білсе де, көп ретте ол өзінің негізгі бизнесіне күрделі қаржыны неғұрлым көбірек пайда табатынын жақсы біледі. Егер өнім өндіру пайда табу нормасының 20% қамтамасыз етсе, ал бөлшек саудадан оның келетін мөлшері 10% қана болса, әрине ол сатумен өзі шұғылданбайды.

Делдалдарды пайдалану негізінен олардың мақсатты нарықтар тауап, оларды қажетті тауарлармен қамтамасыз ете білуімен, өздеріне ешкімнің тең келмейтіндігімен байлынысты түсіндіріледі. Олар өздерінің байланыстарына, тәжірибелеріне, мамандануына және қызмет ауқымының кеңдігіне байланысты фирмаға ол жеке өзі тапқан пайдамен салыстырғанда әлдеқайда көп пайда әкеледі.

ТАУАР ТАРАТУ АРНАЛАРЫ. ӨТКІЗУДІҢ МАРКЕТИНГТІК ЖҮЙЕЛЕРІ. ТАУАР ҚОЗҒАЛЫСЫ.

1. 1 Тарату арналары туралы ұғымы, олардың аумағы мен функциялары.

Өндірілген тауарды тұтынушыға міндетті түрде жеткізу керек. Өндірушілер осы қызметті екі әдіспен жүзеге асырады: өзіндік өткізу бөлімшелері арқылы немесе дербес делдалдар арқылы. Тауарды тікелей өткізу әрқашан да тиімді емес, сондықтан өндірушілер делдалдардың қызметін қажет етеді. Өзінің байланыстары, тәжірибесі және мамандануы арқасында делдалдар бірқатар қызметтер ұсынып, фирманың өз бетінше ала алатын шамадан көбірек пайда табуға жәрдемдеседі. Дистрибьюторлармен, бөлшек сауда дүкендермен, тәуелсіз делдалдармен келісім негізінде құрылған арналарды қажет кезде өзгерту өте қиын. Сондықтан, басқарушы қызметкерлер өткізу арналарын құруға байсалды, байыпты қарауға тиіс.

Өткізу - өнімді кеңістік пен уақыт ішінде жылжытып ауыстыру жөніндегі іс - әрекет түрлерінің жиынтығы, сондай-ақ меншік құқығын өндірушіден тұтынушыға беру. Қысқаша айтқанда: өнім мен қызметтерді тұтынушыға жеткізу.

Өткізу арнасына қатысушылардың міндетті қызмет аясы:

Ақпараттық - маркетингтік зерттеулер жүргізу, ақпаратты жинау және оларды тарату.
Коммуникациялық - жарнамалық ақпаратты жасау және тарату.
Тауарларды бейімдеу-тауарларды сатып алушының талабына сай ыңғайлау (өндіріс, іріктеу, құрастыру және орау) .
Байланыстарды орнату-мүмкін болатын сатып алушылармен байланысты орнату және қолдап отыру.
Келіссөздер жүргізу - тауар меншігін иемденуге беру әрекетін жүзеге асыру үшін бағаны және басқа да шарттар туралы келіссөздер жүргізу.
Тауар қозғалысын ұйымдастыру - тауарды тасымалдау және қоймаға қою.
Қаржыландыру-арнаның қызмет атқаруына қажетті шығындарды жабатын қаржыны іздеу және пайдалану.
Тәуекелге бару - өткізу арнасының жауапкершілігін өз міндетіне алу.
Төлем жасау-тауарды өндірушіден алуға және тұтынушыға сатуға байланысты операциялар.
Меншік құқығын табыстау-тауарларды иемдену құқығын бір жеке немесе заңды тұлғадан екінші бір тұлғаға табыстау.

Арнаның өткізу қызметтерін тек өндірушілер де, делдалдар да жүзеге асыруы мүмкін. Өткізу процестерін жалпы жаттай келе, оның арналар, деңгейлер, жүйелер және өткізу нысандары деген құрамдастарын бөліп атайды.

Өткізу арнасы - ол өндірушіден тұтынышыға дейін тауарды жылжыту процесіне қатысатын фирмалар мен жеке тұлғалар жиынтығы. Маркетингтік әдебиеттерде кездесетін тарату арналары, тауар қозғалысының арналары, өткізу арналары немесе маркетингтік арналар деген терминдердің мағынасы бірдей.

Өткізу арналарын таңдау кезінде мынадай факторлар тексеріледі:

Өндіруші фирманың мінез-құлқы, оның мақсаттары, пайдамен табатын өткізу процесін бақылау мүмкіндігі; ресурстары, өндіріс көлемі және мерзімділігі, жүк жөнелту жиілігі, тәжірибесі, әдістері, өткізу жүйесі.
Тұтынушылар, олардың саны, территориялық орналасуы, сатып алудың орташа мөлшері, сұраныс деңгейі, тұтынушылардың мінез-құлқы, нарық сегменттері, төлем тәсілдері (қолма - қол төлеу, несие алу, қарызға алу), сатып алу орындарының нысандары (супермаркет, пошта арқылы тапсырыс және т. б. ) .
Тауар немесе қызмет көрсетудің сипаты, ассортименті және сапасы. Тауарларды өткізу кезінде сапалық қасиеттері, оны жасау күрделілігі, жаңалығы, құны және басқа да параметрлері ескеріледі. Қызмет көрсетуді сатып-өткізу кезінде-оның материалдық еместігі, сапасының өзгергіштігі, ұзақ уақыт сақталмайтындығы, өндіру және тұтынудың бөлінбейтіндігі қарастырылады.

Маркетинг жөніндегі менеджердің стратегиялық шешімін тікелей немесе көтерме және бөлшек саудадан тұратын жанама өткізуді таңдауына байланысты. Жанама өткізуді таңдаған кезде оның міндеттерінің бір бөлігін маркетингтік концепциялары сенімді, іскер серіктес болып табылатын делдалдарға беріледі. Оңтайлы өткізу арналарын таңдағанда, қанша және қандай сауда орындарын жұмылдыру қажет екенін шешу керек.
Тәжірибеде өткізу арналарының тікелей және жанама деген 2 негізгі типі қолданылады. Олардың әрқайсысы бірнеше топтарға бөлінеді.

Тікелей өткізу арнасы-тауарлар мен қызмет көрсетулердің өндірушілерден тұтынушыларға тәуелсіз делдалдарсыз тікелей ауысып, жылжуы. Өндіріс құралдары өндірушілер тікелей өткізуді жиі қолданады, өйткені олардың мақсатты нарықтары шектеулі, олар тұтынушылармен тығыз байланыста болуға тырысады. Мысалы, Алматы ауыр машина зауыты (АЗТМ), “Қазмұнайгаз” және “Қазхром” компанияларына поршеньдік насостарды, тербелмелерді, редукторларды, ал Соколов-Сарыбай тау-кен байыту өндірістік бірлестігіне (CCГПО) -сым созатын станоктарды, тау-кен құрал жабдықтарын делдалдарсыз тікелей өткізеді.

Жанама өткізу арналары-тауарлар мен қызметтердің өндірушіден тәуелсіз делдалға, одан кейін - тұтынушыға жылжуына байланысты арналар. Мұндай жағдайда өндіруші тауарды кімге сатқанын білмеуі мүмкін. Мысалы, тамақ өнеркәсібінде өндірушілер әдетте тауарларын көтерме саудагерлер арқылы сатады, ал олар бөлшек сауда дүкендерімен жұмыс істейді.

Өткізу арнасын қалыптастырудың кезінде басты мәселе оған қатысушылар саны. Өткізу арналарының деңгейі - бұл тауарды өндірушіден тұтынушыға жылжыту бойынша тізбектегі қайсыбір жұмысты орындайтын кез келген делдал. Өткізу арнасының ұзындығы арнаның арналық деңгейлерінің санымен анықталады, осыған байланысты өткізу арналары қысқа және ұзын болып қалыптасады.

1 - суретте тұтынушы және өнеркәсіп маркетингінің өткізу арналарының ерекшеліктері көрсетілген.

Өнеркәсіптік

маркетинг

Тұтынушы

маркетингі

Нөлдік деңгейдегі арна. Бұл арна тұтынушы мен өндірушіден ғана тұрады. Ол екеуінің арасында өткізу деңгейі болмайды, сондықтан тікелей маркетинг деп аталады. Тікелей маркетингте шығарып сату, үйде сату, телемаркетинг, пошталық сауда және тағы басқалары жатады.

Бір деңгейлі арна. Құрамына бір делдал кіреді. Тұтыну нарығында делдал ретінде әдетте бөлшек сатушы, әр өндірісте пайдалану тауарлары нарығында - өткізу жөніндегі агент, дистрибьютор және дилер атқарады. Мысалы: тұрмыстық техниканың негізгі түрлерін, жиhазды, теледидарды өндірушілер өз өнімдерін ірі бөлшек сатушыларға сатады, ал олар оны түпкі тұтынушыларға өткізеді.

Екі деңгейлі арна. Құрамында екі делдал кіреді. Тұтыну нарығында- көтерме және бөлшек саудагерлер, өндірістік құралдары нарығында- дистрибьютор және дилерлер. Мұндай арналарды әдетте азық-түлік, дәрі -дәрмек өндірушілер және тағы басқалары қолданады.

Үш деңгейлі арна. Құрамында үш делдал: көтерме, ұсақ көтерме және бөлшек саудагер болуы мүмкін. Мысалы, ет өңдеу өндірісінде көтерме сауда және бөлшек сауда сатушыларының арасында ұсақ көтермелеуші орналасады.

Бұлардан да ұзын өткізу арналары болады, бірақ олар сирек кездеседі. Мысалы: Жапонияда азық-түлік өнімдерін өткізу арналары деңгейлерінің саны 6-ға жетеді. Арнада делдалдар саны көбейген сайын, өндірушіге өнім өткізуді бақылап отыру күрделене түседі.

Өндіріске арналған тауарларды өткізудің тұтыну тауарларын өткізуге қарағанда, өзіндік ерекшеліктері бар. Осындай нарықтарда сатушылары мен тұтынушылары аз болғандықтан және тұтынатын тауарлардың күрделілігіне байланысты тұтынушылар өндірушілермен тікелей қарым - қатынаста болуды қалайды. Бұл жағдайда олар делдалдарға қарағанда, өндірушінің сауда қызметкерлерінің біліктілігіне сенім артады. Сондықтан өндіріске арналған тауарлар нарығында тікелей маркетинг елеулі орынға ие болады. Мысалы, “Hewlett - Packard” компаниясы өз өнімдерін тек ірі сатып алушыларға ғана сатады.

Өндіріске арналған тауарларды өткізген кезде делдалдардың, (дистрибьютерлердің, агенттердің) қызметі ұсақ тұтынушыларға қажет немесе компанияның нарықтағы позициясы берік болғанда пайдаланылады. Фотопленкаларды өңдеуге арналған күрделі құралдары шығаратын “Kodak” компаниясы өз өнімдерін агенттер арқылы өткізеді. Кәсіби деңгейі жоғары болғандықтан, компания агенттерді өз бөлімшелері ретінде қарап оларға зор сенім артады.

Қызмет көрсетуді өткізу тауарды өткізуден ерекшеленеді. Қызметтің көбі тұтынушыға тұтыну кезінде көрсетіледі, сондықтан осы салада негізінен тікелей енгізу қолданылады. Мысалы, денсаулық сақтау қызметтері, қонақүй, жеке қызмет көрсету және тағы басқалары. Қызмет көрсету делдалдар арқылы да сатылады. Мысалы, авиабилеттер туристік агенттіктер арқылы сатылады, ал жылжымайтын мүлік тұтынушылары жылжымайтын мүлік жөніндегі брокерлерге өтініш жасайды.

Белгілі бір өткізу түрін қолдану, өзіндік (собственные) және сыртқары (сторонние) арналарды таңдауды талап етеді.

Өзіндіктер -бұлар тікелей кәсіпорынға жататын өткізу органдары. Құқықтық тұрғыдан қарағанда, олар дербес немесе дербес емес болуы мүмкін.

Кәсіпорындардың өзіндік өткізу органдарына мыналар жатады:

еншілес өткізу компаниялары.
саудалық өкілдіктер және бөлімшелер.
фирмалық дүкендер.
коммивояжерлер, дилерлер, сауда агенттері.

Өткізі жүйесінің құрылу ерекшеліктерін қазақстандық кондитерлік кәсіпорындар мысалында көрсетуге болады (2-ші сурет) .

Cуретте көрсетілгендей, “Рахат” ААҚ-тың облыстарда өнімін өткізумен айналысатын еншілес кәсіпорындары бар. “Қарағанды конфеты” және “Баян сұлу” ААҚ-тың облыстардағы өткізу қызметтерін, аймақтарда өндірушінің мүддесін қолдайтын сауда өкілдіктері жүзеге асырады. “Қарағанды конфеті” және “Баян сұлу” компанияларының Қарағанды және Қостанай қалаларында сауда үйлері, ал облыстарда - сауда өкілдіктері бар. Мысалы, Қарағанды кондитер фабрикасының Ресейде “Конкор”, Орталық және Солтүстік Қазақстанда “Гулливер”, Оңтүстік Қазақстанда “Дәмді” атты сауда өкілдіктері бар. Мұндай өкілдік Германияда да бар.

“Баян сұлу” кондитер фабрикасы өз өнімнің 70%-ға жуығын сауда үйлері арқылы сатады, ал қалған бөлігін ірі көтерме саудагерлерге өткізеді.

Кейбір өндірушілердің өз тауарларын сататын өзіндік бөлшек сауда дүкендері бар. Мұндай стратегияны өндіруші бөлшек және көтерме саудагерлердің қызметін тиімді орындай алса, қолдануға болады.

Фирмалық сауданы дамыту үшін өндірушінің өзіндік өткізу сауда нүктелерінің желісі болуы қажет. Фирмалық сауданың артықшылықтары: түпкі тұтынушылармен тығыз байланыс болуы және олардың қажеттіліктіріндегі өзгерістерге жедел көңіл аударуы. “Беккер және К” компаниясында фирмалық сауда жақсы дамыған. Онда шұжық өнімдерінің 90%-ы қаланың әртүрлі аудандарында орналасқан өзінің фирмалық 35 сауда орындары арқылы өткізіледі, ал қалған 10%-ы көтерме және бөлшек сауда арқылы сатылады.

Өнімді тікелей cауда жүйесіне сату-нарыққа жылжытудың, әсіресе жаңа тауар үшін, ең тиімді тәсілі. Бөлшек сауда сатушылары кейде тауарды көтерме делдалдардан емес, тікелей өндірушінің бағасымен сатып алуды көздейді.

“Бахус” ААҚ шығарған өнімнің 70%-ға жуығын дилерлер жүйесі арқылы сатып, өткізеді.

Сыртқары өткізу ұйымдары категориясына мыналар жатады:

тауарға меншік құқығы бар дербес көтерме және бөлшек кәсіпорындар.
сататын тауарлардың меншікті иесі емес және коммерциялық тәуекелді кәсіпорындар. Олар іскерлік байланысты орнату, делдалдық қызметті көрсету немесе мәмілерді жасау жолымен кәсіпорынның өткізу қызметін қолдайды. Өткізу жөніндегі көмекшілерге бір немесе бірнеше фирма атынан өкілдік ететін, делдалдық іс-әрекетпен немесе басқа біреудің атынан және басқа біреудің атынан мәміле жасаумен шұғылданған жеке тұлға; сауда өкілі; комиссионер (ол атынан, бірақ тапсырыс берушінің шотына сатады, делдалдық тауарды өткізуге құқығы бар) ; маклер (мәмілер кезіндегі делдалдық келісім-шарттар жасауға көмектесушілер, мәмілеге қатысушы екі жақтың да мүддесін қорғайды) жатады.
Тауар қозғалысында белгілі бір қызметтер атқаратын тұлғалар және ұйымдар: транспорттық фирмалар, қойма шаруашылықтары, жүк тасымалдаушылар, тауарды ішкі және халықаралық нарықта өткізуде әртүрлі қызмет көрсететін банктер, сақтандыру компаниялары. Оларды өткізудегі басқа да көмекшілер деп атайды.

Өткізудің ерекше түрі ретінде әртүрлі жәрмеңкелерде, аункциондардағы, көрмелердегі, шығын базарлардағы сату болып табылады. Өндіріске арналған тауарлар нарығындағы өткізу арналары тұтыну тауарларына қарағанда қысқа, ол осы нарықтың көп шығарлануы мен сатып алушылардың аздығына байланысты.

1. 2 Өткізудің маркетингтік жүйелері.

Өткізудің маркетингтік жүйелерінің түрлері өткізу арналарының құрылымына байланысты болады.

Дәстүрлі-бұған тәуелсіз өндіруші, бір немесе бірнеше көтерме немесе бөлшек сатушы кіреді. Жүйенің әрбір мүшесі өз қызметін атқарып, максималды табыс табуды көздейді. Жүйе мүшелері бір - бірінің қызметін толық бақылай алмайды. Таратудың дәстүрлі арналарының басшылығы, пәрменсіз және тиімділігі төмен болады. Мысалы, көптеген тамақ өнімдерін өндіретіп отандық кәсіпорындардың өткізу жүйесін өзара іс - қимыл жасау сипаты бойынша дәстүрлі жүйеге жатқызуға болады. Бұл жүйенің әрбір арнасы басқаларға тәуелсіз және тек қана өзінің пайдасын көбейтуге ұмтылады.
Тік маркетингтік жүйелер (ТМЖ) . ТМЖ алдыңғы қатарлы өткізу жүйесі ретінде есептеледі. Дәстүрлі арнаға қарағанда, ТМЖ (ВМС) бір бүтін жүйе ретінде қызмет ететін өндірушілерден, бір немесе бірнеше, көтерме және бөлшек саудагерлерден тұрады. Осы кезде арнаның бір мүшесі қалған фирмалардың меншік иесі болып келеді немесе олармен келісім-шартқа отырады, сондай-ақ оның қуаттылығы арнада белсенді орын алып, басқа қатысушыларға ықпалы зор болады. ТМЖ-да басшы ретінде өндіруші немесе көтерме бөлшек фирмалары да болуы мүмкін. ТМЖ өткізу арнасының жұмыс істеуін қамтамасыз ету және оған қатысушылардың арасында болатын қақтығыстарды шешу үшін құрылады. АҚШ-тың тұтыну нарығының 70-80% - ында ТМЖ-ы алған. Мысалы, ұлттық ЖАҚ “Қазмұнайгаз” компаниясы мұнай және мұнай өнімдерін өндіру, өңдеу, тасымалдау және өткізумен айнадысады. Осы жағдайда бұл компания интегралды ТМЖ ретінде қызмет етеді.

ТМЖ-ның корпоративтік, келісімді, басқарылатын деген негізгі үш типі бар.

Корпоративтік ТМЖ негізінде өндіріс пен өткізудің кезеңдері және өткізу арналарының қатысушылары бір билікте болады. Тарату жүйесінде иелік ететін өндіруші меншігіне осы жүйедегі бөлшек сауда дүкендері жатады. Өндірушінің бөлшек сату желісіне меншігі алға бағытталған интеграция деп аталады, өйткені компания тарату тізбегінің тұтынушыға жақын бір ұяшығын сатып алады. Мысалы, мұнай компаниясы меншігіндегі жанармай құю станциялары арқылы жанармай сатады. АҚШ-та Сирис әмбебап дүкендер жүйесінде сатылатын тауар лардың 50%-ын оның толықтай немесе жартылай меншігіндегі компаниялар өндіреді. Көтерме және бөлшек фирмалар жабдықтау көздерін бақылай алатын болса, мұндай жеке меншік нысаны, артқа бағытталған интеграция деп аталады.

Келісімді ТМЖ -үлкен коммерциялық жетістікке жету мақсатында, арна қатысушылары арасындағы келісімді қатынастарды орнату жүйесі. Келісімдер олардың қызмет көрсету өрісін толығымен қамтиды. Келісімді ТМЖ көп таралған және оның 3 түрі бар:

Көтерме сатушы ұйымдастырған, бөлшек саудагерлердің өз еркімен бірігуі. Тауарлардың ірі партияларын сатып алғанда қаражаттарды үнемдеу мақсатында көтерме фирма бөлшек дүкендерді біріктіреді.
Бөлшек саудагерлердің кооперативтері. Бұл-көтерме сатып алу ұяшығын құрайтын, тәуелсіз дүкендер тобы. Дүкендер сатып алуды осы кооператив арқылы жүзеге асырады. Ал, кооператив өз тарапынан баға белгілеу стратегиясын, қорды сақтау, дүкендерге жарнама көмек көрсету қызметін орындайды.
Франчайзинг-келісімді ТМЖ-ға кіреді. Ол кәсіпкер өз тауарларын сату құқығын (лицензиясын) шектеулі сауда кәсіпорындарына тік кооперация арқылы ұсынатын өткізу жүйесі. Франчайзинг- фирманың ұзақ мерзімдік келісім-шарттық қатынастары. Жасалған келісім- шарт бойынша франшизер (франшиза ұсынушы) франшизиантқа (франшизаны сатып алушы) өзінің тауарлық белгісін, атын (жеңілдіктері мен артықшылықтары), шектеулі территорияда белгіді бір бизнесті жүргізуге арналған технологияны пайдалану құқығын сатып, қрйылған шарттардың орындалуын қадағалайды. Франшизер франшизиантты бастапқы капиталмен, технологияны, бухгалтерияны және маркетингтік ұйымдастыру туралы кеңеспен қамтамасыз етеді. Өз тарапынан франшизер тұрақты лицензиялық, құрал-жабдықтарда жалға алу төлемдерін және табыстың белгілі бір үлесін алады. Франшизиант франшизерге келісім бойынша бастапқы және сатудан түсетін төлемін төлеп, оның орнына франшизердің тауарлық белгісін және тәжірибесін тұрақты қолдану құқығына ие болады.

Франшизаны алушы заңды түрде тәуелсіз және өзінің іс - әрекеті үшін жауапты болады. Франшизердің сауда белгісінің әйгілігі және мол тәжірибесі тәуекел мен шығындарды азайтып, сатуды жеңілдетеді.

Франшизаның дамуы мынадай шарттарды талап етеді.

Тұтынушы қайталай алатын дәлелді бизнестің сәттілігі;
Жоғары сапалы тауарлар мен қызметті өткізу.
Ноу-хауды тұтынушыға табыстау және оны бизнес жүргізу әдісіне үйрету.
Франчайзер мен франшизиант арасында ұзақ қатынастардың болуы, бизнес жүргізу әдісін жақсарту, жаңа тауарлар мен қызмет көрсету тураы идеяларымен өзара қолмасу.

Әлемдік тәжірибеде франчайзингтің мынадай типтері қалыптасты:

Өндіруші мен бөлшек саудагер арасындағы франчайзинг. Мысалы, “Форд” және оның делдалдары арасындағы келісімдік қатынастар. “Adidas” компаниясы Шығыс Еуропада франшиздік дүкендер жүйесін ұйымдастырды.
Өндіруші мен көтерме саудагер арасындағы франчайзинг. Мысалы: “Coca - Cola” және “Pepsi - Cola” компанияларын концентраттарын сусындарды өндіріп, бөтелкелерге құятын және бөлшек сауда орындарында сататын зауыттарға көтерме саудагерлеріне) сатады.
Көтерме және бөлшек саудагерлер арасында. Мысалы, ойыншықтар сататын “Христиансенс” дүкендері.
Дистрибьютор және қызмет көрсету фирмасы арасындағы франчайзинг. Әлемнің көптеген елдерінде қызмет ететін “McDonald’s” компаниясы және оның кәсіпорындары франчайзинг жағдайындағы тиімді серіктестікті жүргізудің нақты мысалы бола алады.

Бизнестің бұл түрін Достастық елдері ішінен бірінші болып Ресейдің Тольятти қаласындағы “Дока-Пицца” фирмасы қолданды. Франшизер ретінде бұл фирма өз серіктестеріне құрал-жабдықтарды сатады, пицца жасаудың технологиялары мен рецептураларын, жарнамалық материалдарды ұсынады, сондай-ақ персоналды оқыту сияқты қызметтер көрсетеді. “Бали” фирмасымен франчайзинг жағдайында “Акцепт”, “Pepsi-Cola International” мен қазақстандық “PRG Bottlers” компаниясы жемісті жұмыс істеуде. “PRG Bottlers” компаниясы франчайзи құқығын “Pepsi-Cola International” компаниясынан сатып алып, өнімді өткізудің америкалық тәжірибесін қолданады. Компанияның Қазақстан территориясында Pepsi-Cola сусындарын өндіру мен өткізуге құқығы бар. “Resmi group” компаниясы он жыл бұрын Қазақстанда 18 филиалы бар және 12 мың тұтынышыға қызмет көрсететін “Uni Commerce” дистрибьюторлық жүйесін құрды. Өзіндік дистрибьюторлық желіні құру қиын және қымбат болғандықтан, “PRG Bottlers” өз өнімін тарату және тиімді түрде өткізу үшін “Uni Commerce” жүйесін ұйымдастырды. Мұндай дистрибьюторлық желі жоғары сапалы тауарлар болуын және Қазақстанның бүкіл территориясында бірыңғай баға саясатын ұстауды көздейді.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.