Тауартану туралы түсінікті айқындайтын күрделі мәселелер

Мазмұны

Кіріспе 3

1. Тауартану туралы түсінікті айқындайтын күрделі мәселелер.
1.1 Тауартанудың пәні мен тәсілдері. 4
1.2 Тауарлардың негізгі категориялары. 11

2. Тауар саясатының теориялық негіздері.
2.1 Маркетингтегі тауар саясатының ролі. 13
2.2 Тауардың бәсекеге қабілеттілігі және оны бағалау. 16

3. Тауартанудың басқа ғылымдармен және пәндермен байланысы және тауартанудың пайда болуы және дамуы.
3.1 Тауартанудың басқа ғылымдармен және пәндермен байланысы. 23
3.2 Тауартанудың пайда болуы және дамуы. 23

Қорытынды 28

Пайдаланған әдебиеттер 30

Кіріспе
“Тауартану” деген терминнің түбірі “тауар” және “тану” деген екі сөзден құралады. Оның қызметі тауарлардың сапасы мен ассортиментін (түр - түрін) қалыптастыруға, оларды сақтау мәселесін дүрыс шешуге бағытталған.
Еңбек жұмсау арқылы жасалатын тауар өндірісінің жағдайы қоғамдық өндірістің үш жүйесінен құралады. Олар мыналар болып табылады:
- өндіріс жүйесі, мұнда ол еңбектің құралы ретінде көрініс береді және жасалады;
- айналым жүйесі, мұнда ол айырбас (сату болмаса сатып алу, яғни сауда) құралына айналады;
- тұтыну жүйесі, мұнда ол тұтыну құралына айналады.
Тауар өндірісі жағдайындағы тауарлардың объектісіне еңбек жұмсау арқылы жасалатын барлық өнімдердің өнетіндігін ұмытпау керек. Ол адамның жеке сұранымын қанағаттандырады және сауда жолымен бөлінеді, яғни тауар түрінде ие болады. Айырбас нәрсесі ретінде әрбір тауардың бойында өзіне тән екі қасиет болады. Оның біріншісі тұтыну құны, яғни аталған тауардың адамның кез – келген мұқтажын өтеу мүмкіндігі, екіншісі айырбас құны, яғни тауардың белгілі бір дәрежеде мүлік ретінде басқа бір мүлікпен айырбасқа түсе алу мүмкіндігі.
Тауар тұтыну құнын өнімді шығаруға жұмсалатын қоғамдық абстракты еңбектің, сол сияқты белгілі бір қоғамдық қатынастағы құнның диалектикалық тұтастығын қамтиды. Тұтыну құнында өндіргіш күштердің белгілі дәрежеде дамуын қамтамасыз етуге жұмсалатын және нақты істі жүзеге асырушылардың атқарған қызметі бейнеленеді. Құн экономикалық категория ретінде тарихи сипатқа ие болады. Тауар өндірісі тоқтаған уақытта ол да жойылады.
Тұтыну құнының жалпы құннан айырмашылығы бар. Ол еңбек арқылы жасалып, айырбасқа түсетін және жеке тұтынуға пайдаланылатын барлық өнімдерге тән болып келеді. Ол қоғамдық өндіріс саласына кіріптар емес. Сондықтан да тауартануда тауар, мүлік, өнім және басқалары ортақ бір ұғымда қолданылады. Ал экономикалық жағынан алып қарасақ, олардың түрлі мазмұнда болуы мүмкін.
К. Маркс өзінің “Капитал” деген еңбегінде “Тауарлардың тұтыну құны тауартану деп аталатын ерекше пән арқылы сипатталады” деп жазған.
Өндіруші мен тұтынушы арасындағы дәнекер болып табылатын сауда үшін еңбек өнімінің тұтыну құнын бағалау түпкі мақсат емес. Оған белгілі бір тауардың айырбас құнын, яғни қалыптасқан нарық жағдайында тауардың айырбас қабілетін айқындау жетіп жатыр. Осы жағдайда тұтыну құнының бағасы ықтимал сипатта болады, ал оның шындыққа қаншалықты дәл келетіндігі сауда қызметкерінің тауар танудағы біліктілік дәрежесіне, тауар туралы ақпараттық молдығына, нарықтағы қалыптасқан коньюктураға байланысты болып келеді.
Осы айтылғандарды қорыта келіп, мынадай анықтама беруге болады: тауартануда негізгі тауарлардың құны болып табылатын комплексті ғылыми пән деп атауға болады.

Пайдаланған әдебиеттер
1. Алтынбаев Б.А., Истаева А.А. Основы маркетинга: Учебное пособие / Под ред. д.э.н., профессора Н.К. Мамырова. – Алматы: Экономика, 2002. – 166 с.
2. Ассель Г. Маркетинг: принципы и стратегия: Учебник для вузов. – М.: ИФРА – М, 1999, 804 с.
3. Андреева О. Д. Технология бизнеса: маркетинг. Учебное пособие. – М.: Издательская группа ИНФРА М-НОРМА, 2000. – 224 с.
4. Багиев Г.Л. и др. Маркетинг: Учебник для вузов / Г.Л. Багиев, В.М. Тарасевич, Х. Анн; Под общ. Ред. Г.Л. Багиева.-М.:ОАО «Изд-во Экономика», 1999. – 703 с.
5. Голубков Е. П. Основы маркетинга. – М.: Издательство “Финпресс”, 1999. – 656 с.
6. Есимжанова С.Р. Маркетинг в Казахстане: теория, методология, практика. – Алматы: Аян Эдет, 2001. – 17,0 п.л.
7. Завьялов П.П. Маркетинг в схемах, рисунках, таблицах: Учебное пособие. – М: ИФРА – М, 2000. – 496 с.
8. Котлер Ф. Основы маркетинга. М.: Изд-ство “Прогресс”, 1994. – 698 с.
9. Котлер Ф. Маркетинг менеджмент – С-Пб: Питер Ком, 1999. – 896 с.
10. Котлер Ф. , Армстронг Г. и др. Основы маркетинга. – второе европейское издание – К.: М.; С-Пб.: Издат. дом “Вильямс”, 1998. – 1056 с.