Балабақшадағы ертенгіліктерді ұйымдастыру әдістемесі

Жоспар
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...3.4
1 Ертенгіліктер балалардың өміріндегі жарқын бөлігі
1.2Мектеп жасына дейінгі балалардың танымдық қабілеттерін дамытудағы ертенгіліктердің маңызы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 5.7
1.2 Ертенгіліктер балалар өмірінде ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 8.9

2 Балабақшадағы ертенгіліктерді ұйымдастыру әдістемесі
2.1 «Қош бол, балабақша» ертеңгілігін өткізу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .10.14
2.2 Балабақшадағы көктем мерекесіндегі 8 наурыз ертеңгілігін ұйымдастыру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 15.17
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..18.19
Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...20

КІРІСПЕ
Балабақшадағы ертенгіліктер тәрбие жұмысымен өмірімен байланысты арттыруға, балалардың топта алған тәрбиесін одан әрі тереңдетуге, ең маңыздысы, олардың сегіз қырлы, бір сырлы, білімді де, парасатты, адамгершілігі жоғары азаматтар болып өсуіне жағдай жасайды, ықпал етеді. Ертенгіліктерді осындай сан-салалы жұмыстарды тартымды да, қызықты, әсерлі етіп ұйымдастырған тәрбиеші, тек жақсы оқитын балаларды ғана емес, үлгерімі төмен, тәртібі нашар балалардың да талабын оятпақ.
Өйткені онда тәрбиеші мен бала арасында көзге көрінерлік шекара болмайды. Әрбиеші баламен бірге тыныстайды, бірге ойлайды, істі бірге істеп, бірге шешеді
Ертенгіліктерді өткізу кезінде, қалыптасатын адамгершілік қарым-қатынас сипаты балабақшада беки түседі. Балалар түрлі ертенгіліктерге қатысу кезінде тапсырмаларды орындайды, ертеңгілік пен жиындарда, түрлі сайыстарда кездеседі. Өзара бірлескен қарым-қатынасын қажетті бағытқа қайта құруына мүмкіндік туады. Сан қырлы мерекелерде балалар өздерінің жаңа қырларынан танылады. Өз өнерлерін көрсетеді. Өнерлі балалар өз орындарын табады. Балабақша балаларды жаңа қырларынан тагытады.
Баланың шығармашылық тұлғасын жан-жақты үйлесімді дамыту үшін оның өз мүддесіне қарай ұжымдарға балалардың түрлі іс-шараларға қатысуы үлкен мәнге ие. Балаларға ертенгілік жұмыстарын ұйымдастыра отырып, олар тек кана дамылумен ғана емес, өз өмірлерін қызықты, мазмұнды өмірге зер салып қарауға үйренуі керек. Ертенгіліктердің тәрбиелік қызметі дара және базалы дайындық сабақтастықты, тұлғаны тәрбиелеуде әр түрлі жақтардың арасындағы және тәрбиенің кешенді тәсілдерімен өзара байланысын ашу болып табылады.
Жас өспірімдердің шығармашылық тұлғасының белсенді бағытын оның тек сабақтарға жалпы қатынасы ғана емес, сондай-ақ білімді практикалық іскерліктерді қабылдау мен меңгеру процесінің өзі де анықтайды. Ертенгіліктер біріншіден, бұл жас өспірімдерді бірігуге тартатын, одан өзінің іскерлігі мен қатыстығын көрсетуді талап ететін тақырыптық-практикалық әрекеттің жаппай және топтық түрлері.
Сайыстар

Шығармашылық мейрамдар

кешенді ойын

Жарыстар

Фестивальдар

Бұларға қатыса отырып, балада таңдау мүмкіндігі туады. Өз бойына танымдықты, рақатты, көңіл көтеруді біріктіретін жұмысқа қатысудың еріктілігі балаларға өз күшін сынауға, ұнауға, лайықты болуға өзінің жетістіктерін жолдастарының табыстарымен салыстыруға жағдай жасайды. Екіншіден, бағытталған қызығушылыққа және мүмкіншілікке сәйкес жүйелі әрекетпен айналысқысы келетін балалар үшін үйірмелер, секциялар, студиялар, және басқа да шығармашылық бірлестіктер. Мұндай ұйымдастыру формалары қабілеті мен дайындығына қарай ниет білдірушілер барлық жас өспірімдерді бірдей қатысуға мүмкіндік туғызады. Осы заманғы қоғамның басты міндеті-жан-жақты дамыған тұлғаны қалыптастыру.

Пайдаланылған әдебиеттер

1.Богданова О.С. “Бастауыш сыныптардағы тәрбие жұмысының методикасы” Петрова В.И. Алматы. “Мектеп ”(1980ж)
2.БолдыревН.И. Мектептегі тәрбие жұмысының әдістемесі .Алматы.“Мектеп”(1987ж)
3.Омаров Е.О. Қазақстандағы мәдени –ағарту жұмыстарының тарихы. Шымкент.(1991ж)
4.Серғожаев Н. Сенде бір кірпіш дүниеге ...Алматы “Рауан”(1990)
5.“Бастауыш мектеп”журналы 2005 №2
6. “Сынып жетекшісі” журналы 2004 №6
7. Черемошкина Балалардың есте сақтауын дамыту 1996
8. Миншник. Л.М. Балаларды есте сақтауға үйретіңдер 1985
9. Баланың танымдық процесін дамыту В. Д. Щадрикова 1991
10. 12 жылдық білім № 1 2007
11. Бастауыш мектеп № 8 2005
12. Мектеп психологіне көмекші құрал. Мамашбаева, Н. Байтелиева, Момынова
13. .Бастауыш мектеп. №1-2004
14. Бастауыш мектеп. №10-1992 ж
15. Бастауыш мектеп. №7-2007ж
16. Мектепке дейінгі тәрбие стандарттарын дайындау мәселелері жөніндегі халықаралық конференциясының материалдары.Алматы,13-16 маусым 2007
17. Р.Наурызбаева Бастауыш мектепте халықтық тәлім-тәрбие берудің шығармашылық жолдары.-Алматы, «Білім»2006,6-9б

Пән: Педагогика
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 20 бет
Таңдаулыға:

Жоспар
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .3-4
1 Ертенгіліктер балалардың өміріндегі жарқын бөлігі
1.2Мектеп жасына дейінгі балалардың танымдық қабілеттерін дамытудағы ертенгіліктердің маңызы ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 5-7
1.2 Ертенгіліктер балалар өмірінде ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..8-9

2 Балабақшадағы ертенгіліктерді ұйымдастыру әдістемесі
2.1 Қош бол, балабақша ертеңгілігін өткізу ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... 10-14
2.2 Балабақшадағы көктем мерекесіндегі 8 наурыз ертеңгілігін ұйымдастыру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..15-17
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 18- 19
Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...20

КІРІСПЕ
Балабақшадағы ертенгіліктер тәрбие жұмысымен өмірімен байланысты арттыруға, балалардың топта алған тәрбиесін одан әрі тереңдетуге, ең маңыздысы, олардың сегіз қырлы, бір сырлы, білімді де, парасатты, адамгершілігі жоғары азаматтар болып өсуіне жағдай жасайды, ықпал етеді. Ертенгіліктерді осындай сан-салалы жұмыстарды тартымды да, қызықты, әсерлі етіп ұйымдастырған тәрбиеші, тек жақсы оқитын балаларды ғана емес, үлгерімі төмен, тәртібі нашар балалардың да талабын оятпақ.
Өйткені онда тәрбиеші мен бала арасында көзге көрінерлік шекара болмайды. Әрбиеші баламен бірге тыныстайды, бірге ойлайды, істі бірге істеп, бірге шешеді
Ертенгіліктерді өткізу кезінде, қалыптасатын адамгершілік қарым-қатынас сипаты балабақшада беки түседі. Балалар түрлі ертенгіліктерге қатысу кезінде тапсырмаларды орындайды, ертеңгілік пен жиындарда, түрлі сайыстарда кездеседі. Өзара бірлескен қарым-қатынасын қажетті бағытқа қайта құруына мүмкіндік туады. Сан қырлы мерекелерде балалар өздерінің жаңа қырларынан танылады. Өз өнерлерін көрсетеді. Өнерлі балалар өз орындарын табады. Балабақша балаларды жаңа қырларынан тагытады.
Баланың шығармашылық тұлғасын жан-жақты үйлесімді дамыту үшін оның өз мүддесіне қарай ұжымдарға балалардың түрлі іс-шараларға қатысуы үлкен мәнге ие. Балаларға ертенгілік жұмыстарын ұйымдастыра отырып, олар тек кана дамылумен ғана емес, өз өмірлерін қызықты, мазмұнды өмірге зер салып қарауға үйренуі керек. Ертенгіліктердің тәрбиелік қызметі дара және базалы дайындық сабақтастықты, тұлғаны тәрбиелеуде әр түрлі жақтардың арасындағы және тәрбиенің кешенді тәсілдерімен өзара байланысын ашу болып табылады.
Жас өспірімдердің шығармашылық тұлғасының белсенді бағытын оның тек сабақтарға жалпы қатынасы ғана емес, сондай-ақ білімді практикалық іскерліктерді қабылдау мен меңгеру процесінің өзі де анықтайды. Ертенгіліктер біріншіден, бұл жас өспірімдерді бірігуге тартатын, одан өзінің іскерлігі мен қатыстығын көрсетуді талап ететін тақырыптық-практикалық әрекеттің жаппай және топтық түрлері.
Сайыстар

Шығармашылық мейрамдар

кешенді ойын

Жарыстар

Фестивальдар

Бұларға қатыса отырып, балада таңдау мүмкіндігі туады. Өз бойына танымдықты, рақатты, көңіл көтеруді біріктіретін жұмысқа қатысудың еріктілігі балаларға өз күшін сынауға, ұнауға, лайықты болуға өзінің жетістіктерін жолдастарының табыстарымен салыстыруға жағдай жасайды. Екіншіден, бағытталған қызығушылыққа және мүмкіншілікке сәйкес жүйелі әрекетпен айналысқысы келетін балалар үшін үйірмелер, секциялар, студиялар, және басқа да шығармашылық бірлестіктер. Мұндай ұйымдастыру формалары қабілеті мен дайындығына қарай ниет білдірушілер барлық жас өспірімдерді бірдей қатысуға мүмкіндік туғызады. Осы заманғы қоғамның басты міндеті-жан-жақты дамыған тұлғаны қалыптастыру.

1 Ертенгіліктер балалардың өміріндегі жарқын бөлігі
1.1 Мектеп жасына дейінгі балалардың танымдық қабілеттерін дамытудағы ертенгіліктердің маңызы
Халық даналығында: Ойнай білмеген,ойлай білмейді, Ойында озған,озады,-деген асыл сөздің сырына жүгінсек мектепке дейінгі баланың ойынға деген құлқы, қарым-қатынасы, мінезі олар өсіп есейгенде де өмірде жалғаса береді. Ертенгіліктер барысында бала өзін қоршаған үлкендер сияқты,өзінің сүйікті әңгімелері мен ертегілеріндегі кейіпкерлері сияқты өмір сүреді,әрекет жасайды.
Баланың бірінші әрекеті мереке,сондықтан оның мәнісі ерекше.Тәрбие процесінде халық мұрасының танымдық,тәрбиелік мәні ұлан-ғайыр дүние,ол тұтастай алғанда жас ұрпақ үшін ғана адам өмінінің рухани-эстетикалық қуатының қайнары. Бабаларымыз өзінің барлық асыл сөз,даналық ойларын,санамақтар,мақал-мәтелдер,н ақыл сөздер етіп кейінгі ұрпаққа қалдырып отырған.
Балабақшада ертенгіліктерді өткізу ойлауға шығармашылықты шыңдауға бағыт алады. Баланың ойын кезіндегі қимыл-қозғалысы дене бітімін жетілдірсе,іс-әрекеттегі амал-тәсілдері ой-сананының дамуына ықпал етеді,ал қарым-қатынастағы пайымдаулары өзіндік таным-түсінік,мінез-құлық әдептерін бекітуіне әсер етеді.
Жас балалардың танымдық қабілеттерін қалыптастыруда санамақтар ерекшке рөл атқарады. Ең алдымен ұйқасты өлеңдер баланың поэзияға құмарлығын арттырып,әдемі сөйлеуге дағдыландырса,санамақты көп жаттауға деген құлшыныс,олардың жаттау қабілеттерін, танымдық ой-өрісін дамытады. Балаға санамақты ырғағы мен айта білуге, мәнерлі сөйлеуге үйретсе, санамақты бұзбай айту баланы сергектікке, байқампаздыққа, турашылдыққа баулиды.
Бала ертенгілік арқылы бір әрекеттен екінші әрекетке ауыса отырып өзіне түрлі ақпараттар ала алады,бала бір нәрсе туралы толық түсінік алу үшін оны есту,көру,сезіну арқылы жүзеге асатындығы туралы дәлелденіп отыр.
Тәрбиеші мен ата-ананың міндеті-балалардың ертенгіліктерге ынтасы мен қызығушылығын арттырып отыру. Ертенгілік барысында баланың бойында қайырымдылық, қарапайымдылық, көргенділік қасиеттері дамиды.
Балалардың сөйлеу дағдылары мен біліктерін, ойлау қабілеттерін қалыптастыруда ертеңгіліктер сабаққа деген қызығушылығын туғызумен қатар,еркін тілдік қарым- қатынасқа түсу белсенділіктерінің артқанын байқадым. ертеңгіліктерді мынадай бағыттарда жүргізуге болады;
1. Сөздік қорын молайту,
2. Сөзбен сөзді байланыстыра сөйлеуге үйрету,
3. Өзін-өзі басқара білу мен қатар өзгелерге өзін көрсету,
Ертеңгіліктер отырып, өз пікірін, екінші бір балаға толық жеткізуіне, ойын ашық айтуға баулиды.
Балаға айналадағы өмір шындығының әсері мол. Айналасындағы үлкендердің, өзінен ересек балалардың бір-бірімен қарым - қатынасы, көңіл-күй ерекшеліктері, жүріс-тұрысы, еңбек әрекеті - бәрі де балаға үлгі-өнеге.
Бала тәрбиесіндегі балабақшаның орны ерекше. Балабақша, одан кейін мектеп адамның қоршаған ортада жеке тұлға ретінде қалыптасуына көмектеседі. Отбасындағы тәрбие мен балабақшадағы тәрбиені ұштастыра отырып, ары қарай жақсы жолға түсуіне себепкер болады деп ойлаймын.
Мектеп жасына дейінгі балалардың әсемдікке көзқарасы тез, үздіксіз дамиды. Оған себеп болатын нәрсе-балабақшадағы түрлі мерекелер қоғамдық пайдалы және тұрмыстық еңбектің жаңа жүйеге түсуі. Әсемдікке көзқарасты тәрбиелеудің негізгі құралы-мереке. Ол шындықты көркем, сезімді қабылданылатын бейнелер арқылы бере отырып және осылар арқылы адам сезімі мен санасына әсер етіп, оның көзқарасын қалыптастыруға жәрдем етеді. Әсемдікті оқуда, еңбекте, күнделікті өмірде көруге, сезінуге және жасауға оқушыларды бірте-бірте үйрету керек. Балабақшадағы ертенгіліктерөте әсерлі сезімдерді оятып, әуен қимылдарын қалыптастырып, бала жүріс-тұрысына ықпал етеді. Мерекелерде ән тыңдау, ән салу балалар үшін өнегелік-әсемдік мәні бар, себебі көтеріңкі, ержүректік сезімдерден ортақ әсер алу оларды рухани өрлеу үстінде біріктіреді және топтастырады. Әсемдікке көзқарас тәрбиелігінің әлеуметтік мөлшерлеу шартына өнерге, өнер мен өмірдің әсемдік құбылыстарына қатынасу қажеттігін айқындауды жатқызу керек. Тек бұл ғана емес, әсемдікке көзқарас тәрбиелігі баланың бүкіл тәртіп және қатынастарының жиынтығымен айқындалады. Баланың қылықтары, еңбек іс-әрекеттері, қоғамдық және күнделікті өмірдегі адамдармен қатынасы, өзінің киімі мен сыртқы түріне қатынасы адамның әсемдік тәрбиелігі дәрежесінің, сөз жоқ, сенімді куәсі.

1.2Ертенгіліктер балалар өмірінде
Ертенгіліктер жалпы мектепке дейінгі мекемелерде балалардың ой-өрісін, санасына туған тіліне, халқына деген сүйіспеншілігі мен мақтаныш сезімін ұялатып, қиялдарын қанаттандыру, ұлттық рухты бойларына сіңіру, ана тілі мен Отанына, тарихы мен мәдениетіне деген сезімдерін қалыптастыруда қазақ халқының ауыз әдебиетінің орны ерекше. Ұрпақтан ұрпаққа жалғасып келе жатқан халқымыздың ауыз әдебиеті - мектепке дейінгі жастағы балалардың ой өрістерін дамытуға, қиялын шарықтатуға, тіл байлығын молайтуға тигізетін пайдасы ұшан-теңіз.
Ертеңгіліктің өзіндік құрылысы, көркемдік ерекшелігі бар. Қандай ертеңгілікті алсақ та, ол белгілі бір сюжетке құрылады, оқиғаның желісінің басталуы, аяқталуы, өзіндік шешімі болады. Әсіресе адам өміріне байланысты іс-әрекет өткір сықақ-мысқылмен беріліп, бала сезімін селт еткізіп, күлкіге мәз етеді. Бала жағымсыз кейіпкердің жексұрын әрекетінен бой тартып жақсылыққа құмартады. Ертеңгіліктің әр жақты сырын қызықты, тартымды, бала санасына лайықтай жеткізу айтушының шынайы шеберлігіне тікелей байланысты.
Бақшада ертегілік оқу сабақта және сабақтан тыс уақыттарда өтіледі. Оқу жұмысы баланың жас ерекшелігіне орай жоспарланады. Сәбилер тобында ауызша әңгімелеп беру тәсілі қолданылады.
Сәбилер тобында оқығанды тыңдату және әңгімелеп беру қатар жүргізіледі. Мұндай мақсат - ертеңгілікті ауызекі әңгімелеуге тәсілдіре отырып оқылғанды шыдамдылықпен тыңдай білуге үйрету.
Ұрпақ тәрбиесі қай уақытта болсын күн тәртібінен түспеген келелі мәселелердің бірі. Бала тәрбиесі ана сүтінен басталып, өмір бойы қалыптасқан күрделі құбылыс. Тәрбиенің ең алғаш негізі отбасынан қаланады да, одан әрі балабақшамен байланыс арқылы жасалады. Біздің мектеп - бақшаның басты мақсаты - жас ұрпақты ұлттық игіліктер мен адамзаттық құндылықтар, рухани - мәдени мұралар сабақтастығын сақтай отырып тәрбиелеу. Ол үшін біздің бақшамызда баланың күнделікті өміріне қажет мүмкіндіктер мен жағдайлар жасалған. Сондай - ақ, қазіргі кезде салт - дәстүрді бала санасына жас кезінен қалыптастыру мақсатында балабақшада және топтарда түрлі ертеңгіліктер өткізіледі.
* Адамдар, жануарлар және құстардың әрекеттерін ойын арқылы келтіру. Адамның негізгі эмоциясы (күн көрінді - балалар қуанады, күледі, алақандарын соғады, орындарында секіреді)
* Кейіпкердің эмоциясын біреу арқылы іс- әрекеттің бірізділікпен байланысындағы ойын- әрекеті.
* Жақсы таныс ертегілер кейіпкерлерінің бейнесіндегі ойын - әрекеті.
* Музыкалық ойын- әрекеті.
* Тәрбиешінің оқуы арқылы бір кейіпкермен мәтіндегі өлең арқылы ойын - әрекеті.
Ортаңғы топтағы балалар үшін ертеңгіліктер біртіндеп көрермендер үшін жасалған қойылымға ауысады.
Бұл жастағы балалардың театрландырылған ойынға қызығушылықтары тереңдей түседі.
Ортаңғы мен ересектер тобының балалары саханалық өнерді үйреніп, сезіне бастағанаолардың тілі, ойлау түйсігі, өнерге құштарлығы арттады. Қандайда да
саханалық қойылымның алдында балалармен бірнеше кіріспе жұмыс
жүргізіледі.
1.Тәрбиешілер балаларға ертеңгіліктердің сценариін оқып, не әңгімелеген кезде кейіпкерлердің мінез-құлқына, дауысының ырғағына, қимылдарына назар аударылады.
2.Әр кейіпкердің киіміне көңіл бөлінеді. Қуыршақ театрында қуыршақтардың киімі өзгертіліп отырады.
Сөйтіп, балабақшадағы ертеңгіліктерді сахналайды.

2 Балабақшадағы ертеңгіліктерді ұйымдастыру әдістемесі
2.1 Қош бол,балабақша ертеңгілігін өткізу
Қош бол,балабақша ертеңгілік
Зал мерекеге сай безендірілген.
Мерекені Есіл ағады өленімен ересек тобы жұп биімен ашады.
1-ші жүргізуші: - Қадірлі ата-аналар, қонақтар, бүгін біз бірнеше жыл мәпелеп, күтіп тәрбиелеген бүлдіршіндерімізді ұямыздан ұшырып, мектепке шығарып салғалы отырмыз.
Өтті қызық көп күндер,
Жеті жасқа жеттіңдер
Барасыңдар мектепке
Бір белестен ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.