Тауарды тарату әдістері

Пән: Маркетинг
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 61 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ 2

ТАУАРДЫ ТАРАТУ ӘДІСТЕРІ. ТАРАТУ АРНАЛАРЫ ЖӘНЕ ТАУАР ҚОЗҒАЛЫСЫ. 1. 1 Тарату арналарының табиғаты. 31. 2 Арна құрылымы туралы шешім қабылдау. 121. 3 Арнаны басқару туралы шешім қабылдау. 141. 4 Тауар қозғалысы проблемасы жөнінде шешім қабылдау. 16
ТАУАРДЫ ТАРАТУ ӘДІСТЕРІ: БӨЛШЕК ЖӘНЕ КӨТЕРМЕ САУДА. 2. 1 Бөлшек сауда. 242. 2 Көтерме сауда. 51

ҚОРЫТЫНДЫ 60

ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР 62

КІРІСПЕ

Тарату арналары -бұл тасымалдауды, сақтауды және тәуекелді қоса алғанда, тауарларды өндірушілерден тұтынушыларға дейін жеткізу жолдарын реттеу болып табылады.

Аралық таратушылар, делдалдар не үшін керек?

Өндірушілер өнімдерін таратуға байланысты жұмыстардың бір бөлігін неліктен аралық таратушыларға, делдалдарға аударғысы келеді? Әрі олар мұны тауарларының қалай өтіп, қалай падаланылғанына бақылау жасау мүмкіндігінен айырылатынын біле тұра істейді. Солай бола тұра, олар делдалдарды пайдалану өздеріне белгілі бір пайда әкелетінін біледі.

Тікелей маркетингтің көмегімен тауарлар таратудың экономикалық жағынан тиімді болатынын білгендіктен, өнім өндірушілердің өздері де басқа өндірушілерге делдалдық қызмет көрсеткісі келеді.

Алайда өндіруші тарату арналарын өзі таба білсе де, көп ретте ол өзінің негізгі бизнесіне күрделі қаржыны неғұрлым көбірек пайда табатынын жақсы біледі. Егер өнім өндіру пайда табу нормасының 20% қамтамасыз етсе, ал бөлшек саудадан оның келетін мөлшері 10% қана болса, әрине ол сатумен өзі шұғылданбайды.

Делдалдарды пайдалану негізінен олардың мақсатты нарықтар тауап, оларды қажетті тауарлармен қамтамасыз ете білуімен, өздеріне ешкімнің тең келмейтіндігімен байлынысты түсіндіріледі. Олар өздерінің байланыстарына, тәжірибелеріне, мамандануына және қызмет ауқымының кеңдігіне байланысты фирмаға ол жеке өзі тапқан пайдамен салыстырғанда әлдеқайда көп пайда әкеледі.

1. ТАУАРДЫ ТАРАТУ ӘДІСТЕРІ. ТАРАТУ АРНАЛАРЫ ЖӘНЕ ТАУАР ҚОЗҒАЛЫСЫ.

1. 1 Тарату арналарының табиғаты.

Өндірушілердің көпшілігі өз тауарларын делдалдар арқылы ұсынады. Олардың әрқайсысы өз жеке тарату арналарын ұйымдастыруға тырысады.

Тарату арнасы - нақтылы тауарды не қызметті өндірушіден тұтынушығак жеткізу жолындағы жекеменшіктік құқты, ия өз қарамағына алатын, басқа біреуге беруге көмектесетін фирмалар не жеке адамдар жиынтығы.

Делдалдар не үшін керек.

Өндіруші өткізу жұмысының біршамасын делдалдарға аударуға не үшін дайын. Өйткені ол тауардың кімге және қалай сатылғанын бақылауды жоғалту деген сөз ғой. Дегенмен, өндірушілер делдалдарды пайдалану бірқатар пайда келтіреді деп санайды. Осы пайдалар туралы одан әрі әңгімелейік.

Көптеген өндірушілердің тікелей маркетингті атқаруға қаржы қорлары жетіспейді. Мысалға, “Дженерал моторс” өз автомобильдерін 18 мың тәуелсіз диллерлердің көмегі бойынша сатады. Тіпті осындай корпорацияның өзіне де осыншама дилерлік кәсіпорындарды сатып алу қиын болған болар еді. Тікелей маркетингтің көмегі бойынша жалпылама тарату жүйесінің тиімділігіне қол жеткізу үшін көптеген өндірушілер өзінен басқа өндірушілердің тауарларын сататын делдалдар болуларына тура келер еді. Мысалға, “У Ригли” фирмасы шайнау резиналарын сататын дүкендерді бүкіл ел бойынша ашуды не резинасын коммивояжерлер арқылы сатуды, не оны пошта заказы арқылы сатуды қажетсіз деп санаған болар еді. Оған шайнау резиналарын көптеген майда-шүйделермен қосып сатып, ақырында ол не аптек-дәмхана жүйелеріне, не азық-түлік дүкендер жүйелеріне арналған болар еді. Фирманың ойынша, оған кең тараған жеке дистрибьюторлар жүйесі арқылы жұмыс атқару оңайырақ соғады.

Тіпті, егер өндірушінің өзіндік тарату арналарын ұйымдастыруға мүмкіншілігі болғанының өзінде де, ол көпшілік жағдайда өзінің негізгі бизнесіне қаржыны молырақ жұмсау арқылы табысты көбірек табады. Егер өндіріс табыс нормасының 20%-і беретін болса, ал бөлшек сауда тек 10% беретіндіктен, фирма жеке саудамен айналысқанды қостамайды.

Делдалдарды пайдалану, негізінде, олардың тауарға қол жеткізу, мүмкіншілігін кеңейту және мақсатты нарыққа жеткізуді қамтамасыз ету арқылы өте тиімді болуында. Өзінің байланыстарының, тәжірибесінің, мамандырылуының және әрекеттерінің пәрменділігі арқасында делдалдардың фирмаға берері оның әдеттегі жеке әрекеттерінен көбірек болады.

1 суретте делдалдарды пайдалану арқылы қол жететін негізгі үнемдеу көздерінің бірі көрсетілген. “А” бөлігінде үш өндіруші тікелей маркетинг әдісімен үш клиентке қол жеткізуге тырысады. Бұл әдіс тоғыз жеке контактінің болғанын талап етеді. “Б” бөлігінде тағы да үш өндірушінің бір дистрибьютор арқылы барлық үш клиентпен контакт жасауы көрсетілген. Мұндай жүйеде тек қана алты контакт қажет. Міне, осылай делдалдар орындалуға қажетті жұмыс көлемін қысқартуға көмектеседі.

Ө-өндіруші К-клиент Д-дистрибьютор

А. Контактілер саны Б. Контактілер саны

(Ө*K=3*3=9) (Ө+К=3+3=6)

Тарату арнасының функциясы.

Тарату арнасы-тауардың өндірушіден тұтынушыға жылжитын жолы. Оған байланысты тауар және қызметтің оларды пайдаланғысы келетіндерден fжырауының ұзақтығы, орыны және жеке меншік құқы жойылады. Тарату арнасының мүшелері бірқатар маңызды функцияларды атқарады.

Зерттеу жұмысы - алмастыруды жеңілдетуге және жоспарлауға қажетті ақпаратты жинау.
Өткізу ынталандыру ия тауарды насихаттау коммуникацияларын болдыру және тарату.
Қатынастарды болдыру - потенциальды сатып алушылармен байланысты ұйымдастыру және қолдау.
Тауарды бейімдеу - тауарды сатып алушының талабына сай қиыстыру. Бөл өндіру, сорттау, монтаждау және орауыштауы сияқты жұмыстарды қамтиды.
Кеңестер жүргізу - жекеменшікті не игерлікті келешекте тапсыру актісін іске асыру үшін бағаны және басқа жағдайлар шарттарын келісуге талаптану.
Таура қозғалысын ұйымдастыру - тауарды тасымалдау және жинастыру.
Қаржылау-арнаның қызмет атқаруына қажетті шығындарды өтейтін қаржыны іздеу және пайдалану.
Қауіптілікті қабылдау-арнаның қызмет атқару жауапкершілігін өз міндетіне алу.

Алғашқы бес қызмет түрін орындау келісім жасауға көмектессе, қалған үшеуі келісілген бітімді аяқтауға арналады.

Мәселе бұл қызметтерді орындау не орындамауда емес, оларды міндетті түрде орындау қажет, анығырақ айтқанда, оларды кімдер орындау керектігінде. Бұл қызметтердің бәріне де үш жалпы қасиеттер тән: олар көптеген дефицитті ресурстарды өзіне тартумен қатар, көпшілік жағдайда қызметін жақсарту арнайылануына байланысты әртүрлі арналар мүшелерімен орындалуы мүмкін. Егер олардың біршамасын өндіруші орындайтын болса, оның шығындары өсіп оған сәйкес баға да жоғарылайды. Бұл қызметтердің бірқатарын делдалдарға берген жағдайда өндірушінің шығыны, соның нәтижесінде баға төмендейді. Бұл жағдайда делдалдар өзінің жұмысын ұйымдастыру шығындарын қайтару үшін қосымша ақы алуы керек. Арнаға тән әртүрлі қызметтерді кім орындайды деген мәселе-атап айтқанда салыстырмалы нәтижелілікті және тиімділікті шешу деген сөз. Егер бұл қызметтерді нәтижелірек орындауға мүмкіншілік пайда болса, оған сәйкес арналар қайта құрылуы керек.

Арналар деңгей саны.

Тарату арналарын деңгей құрамы саны бойынша сипаттамалауға болады.

Тарату арнасының деңгейі -тауарды және оған деген жекеменшіктік құқты соңғы сатып алушыға жақындататын кез келген делдал. Өндірушінің өзі де және соңғы сатып алушы да бұл бағытта бірқатар жұмыстар атқаратын болғандықтан, олар кез келген арна құрамына кіреді. Сізбен біз арна ұзындығын, ондағы аралық деңгейлер санымен белгілейміз. 2-ші суретте әртүрлі ұзындығы маркетинг арналары көрсетілген.

Ноль

деңгейлегі

арна

Бір

деңгейлі

арна

Екі

деңгейлі

арна

Үш

деңгейлі

арна

2-ші сурет. Әртүрлі деңгейлі тарату арналырының мысалдары

Ноль деңгейлі арна (тікелей маркетинг арнасы) деп те аналатын тауарды тікелей тұтынушыларға сатушы өндірушіден құралады. Тікелей сатудың үш түрді әдістеріне-шығарып сату, посылка саудасы және өндірушінің меншігіндегі дүкендер арқылы сату түрлері жатады.

Эйвон фирмасының коммивояжерлері үй бикелеріне косметиканы сатарда шығарып сату әдісін пайдаланады. “Франклин минт” фирмасы коллекциялау заттарын сатарда поштамен жіберу әдісін пайдаланса, “Зингер” фирмасы өзінің тігін машиналарын өз дүкендері арқылы сатады.

Бір деңгейлі арна құрамына бір делдал кіреді. Тұтыныс нарқында бұл делдал ретінде әдетте бөлшек сатушы болатын болса, өндірісте пайдалану тауарлары нарқында оның қызметін өткізу агенті не брокер атқарады.

Екі деңгейлі арна құрамына екі делдал кіреді, тұтыныс нарқында мұндай делдалдар міндеттерін көтерме және бөлшек сатушылар атқарса, ал өндірісте пайдалану тауарлары нарқында олар өндіріс дистрибьюторлары және дилерлер болуы мүмкін.

Үш деңгейлі арна құрамына үш делдал кіреді. Мысалға, ет өңдеу өндірісінде көтерме сауда және бөлшек сауда сатушыларының арасында майда көтермелеуші, орналасады. Майда көтермеушілер тауарды ірі көтерме сауда сатушыларынан сатып алып оны ірі көтерме саудашыларымен байланысы жоқ майда бөлшек сауда сатушыларына қайтара сатады.

Сирегірек мұнан да көп деңгейлі арналар болады. Өндірушілерінің көзқарасы бойынша тарату арнасының неғұрлым деңгейі көбірек, солғұрлым оларды бақылау мүмкіншілігі азаяды.

Қызмет жасау өрісіндегі араналар.

Тарату арналарының концепциясы тек қана физикалық тауарлармен шектелмейді. Қызметті және идены өндірушілер (иегерлері) де өз ұсыныстарын мақсатты аудиторияға жеткізу үшін бірқатар проблемаларды шешуге тура келеді. Ол үшін олар “білімді тарату жүйелерін”, “денсаулықты қамтамасыз ету жүйелерін” т. б. Шашыранды жайылған аудиторияны қамту үшін олар өз өкілеттіктерінің түрлерін және орналасуын ойластыруы керек.

Ауруханалардың географиялық орналасуы регион тұрғындарның барлығына толық дәрігерлік қызмет алу мүмкіншілігін қамтамасыз етуі керек. Мектепте оқитын балалардың тұратын орталықтарына жақын жерде салынуы керек. Өрт командалары өрт шығуы мүмкін жерлерге өрт сөндірушілерінің тез жетуін қамтамасыз ететін тәртіппен орналасуы керек. Дауыс беру учаскелері оған жетіп дауыс беру үшін артық уақыт, күш және қаражат жұмсалмайтын жағдайда орналасуы керек. Штаттардың көпшілігінде өте жоғары білімді адамдардың келешек ұрпақтарының тұруы үшін студент қалашықтарының фирмаларын орналастыруды таңдау проблемалары бар. Қалаларда балалар ойнайтын алаңдарды салу үшін оларды қажетті жағдайда орналастыру қажет. Көптеген халқы тым артық елдерде, тұрғындар арасында тууды шектеу әдістері туралы ақпараттарды тарататын, жан ұяларды жоспарлау орталықтарын салу қажет.

Қызмет атқару кәсіпорындары өз тауарларының ерекшеліктеріне сәйкес өз тарату жүйелерін ұйымдастыруы керек. Мұндай кәсіпорынның мысалы ретінде “Дельта Эйрлайнс” әуе компаниясын айтуға болады. Тарату арналарын “жеке адамдар” маркетинг процесінде де пайдалануға болады. 1940 ж. дейін комиктер аудиториямен байланысу үшін мынадай жеті арналарды пайдаланатын: ворьете, радио, кино, карнавалдар, театрлар. 50 жылдарда верьетелер жойылса, оның орнына жаңа, қуатты арна - теледидар пайда болды. Саясаткерлер өз үндеулерін сайлаушылар арасында тарату үшін қаржы жағынан рентабельді тарату арналарын-жалпылама ақпарат құралдары, митингілер, түскі демалыс кезіндегі бір шыныаяқ кофе үстіндегі кеңесу әдістерін іздестіруі керек. Арнаға тән нәрсе, тауардың алға қарай жылжуы. Бірақ, керісінше жүріс арналары туралы да айтуға болады. Зигмунд және Стентон былай деп жазады:

“Қатты қалдықтарды рециркуляциялау үлкен экологиялық проблемаға айналып отыр. Оларды қайтадан пайдалану техникалық мүмкіншілік бойынша шешілгеніне қарамастан, материалдарды тарату арнасымен кейін қарай жылжытуды ұйымдастыру проблемасы, сыпырынды ескі-құсқы маркетингісін ұйымдастырғанда “кейін жүріс” арнасын ұйымдастыру проблемасы туындайды. Қазіргі кездегі бар “кейін жүріс” арналары өте қарапайым, ал олармен байланысты ынталандыру қаржысы жеткіліксіз тұтынушының ролін өзгертіп, оны өндірушіге, таратуды керісінше бағытта итермелеуші, инициаторлыққа бастаушы болуға мүдделендіру қажет”.

Авторлар “кейн жүріс” арнасындағы бірқатар роль атқара алатын бірнеше делдалдарды атайды. Олар: 1) өндірушінің қабылдау пункттері, 2) “тазалық күндерін” ұймдастырушы қоғамдық топтар, 3) алкогольсіз сусындары сатудағы делдалдар сияқты дәстүрлі делдалдар, 4) сыпырындыларды (ескі - құсқыларды) жинаушы мамандар, 5) қалдықтарды екінші рет өңдеуші орталықтар, 6) сыпырындыларды өңдеуге сатушы брокерлер, қалдықтарды өңдеуші орталықталынған қойма кәсіпорындар.

Вертикальды маркетингілік жүйелерді тарату.

Соңғы кездегі маңызы зор оқиғалардың бірі әртүрлі тарату арналарын жарысқа шақырушыға-вертикальды маркетингілік жүйесінің пайда болуы жатады. 3 суретте екі арналардың құрылым үлігілері келтірілген. Тіпті, дәстүрлі тарату арнасы тәуелсіз өндірушіден, бір не бірнеше көтерме сатушылардан және бір, не бірнеше бөлшек сауда сатушыларынан құрылады. Толық жүйесінің максимальды табыс табуы қайшылығына қарамастан, арнаның әр мүшесі мүмкіншілігінше максимальды табыс табуға тырысатын, жеке кәсіпорындар ретінде болады. Арна мүшелерінің біріде басқа мүшелердің әрекеттеріне не толық, не толыққа жақынырақ бақылау жасай алмайды.

Вертикальды маркетингілік жүйе (ВМЖ), керісінше, біртұтас жүйе ретінде жұмыс атқаратын өндірушіден, бір немесе бірнеше көтерме саудашылардан, бір немесе бірнеше бөлшек сауда сатушыларынан құралады. Бұл жағдайда арна мүшелерінің бірі не басқаларының иеленушісі, не оларға сауда жеңілдіктерін беруші, не олардың толық ынтамақтастығын ұйымдастыра алатындай қуатты болуы керек. Вертикальды маркетингілік жүйе шегінде үстемші күш ретінде не өндіруші, не көтермеші, не бөлшек сауда сатушысы болуы мүмкін. ВМЖ арна мінездерін бақылау және олардың өз мақсаттарын ойластырушы жеке мүшелерінің арасындағы шиеленістікті алдын ала болдырмау үшін пайда болған. ВМЖ мөлшелер көзқарасынан алғанда өте тиімді, нарықтық зор билігі бар және жарыса жұмыс атқаруды болдырмайды. ВМЖ тұтыныс маркетинг өрісіндегі тарату түрлерінде басымдылық алып, оның үлесіне толық нарықтың 64% келеді. Қазір біз 4 суретте келтірілген ВМЖ - нің үш негізгі түрлерін қаралық.

КОРПОРАТИВТІ ВМЖ. Корпоративті ВМЖ -де бір ізді өндіріс және тарату кезеңдері бір қолда болады. Мысалға:

“Шервинн - Уильямс” фирмасының иелегінде және басқаруында 2000 астам бөлшек сауда кәсіпорындары бар. Бар деректерге қарағанда “Сирс” корпорациясының сататын тауарларының 50% акциялары корпорацияның өзіне тиесілі дүкендерге түседі. “Холидей иннс” қонақ үй фирмасы кілем тоқу фирмасын, жиhаз фирмасын және фирма ішіндегі тауарларды қайтара бөлу мекемелерінің көпшілігін иеленіп бірте-бірте өзін - өзі қамтамасыз ететін кәсіпорынға айналуда. Қысқаша айтқанда осылар және басқа мекемелер қуатты интеграцияланған вертикальды жүйелерге жатады. Оларды “бөлшек саудашылары”, “өндірушілер”, не “мотель иелері” деп атау -олардың әрекеттерінің күрделілігін оңайлату және реальды нарықты елемегендік болады.

ШАРТТЫ ВМЖ. Шартты ВМЖ шартты қатынастармен байланысқан және, жекеленіп орындағаннан гөрі, бірлесу арқылы үлкен тиімділікке не үлкен коммерциялық нәтижелерге қол жеткізу үшін, өз әрекет бағдарлармаларын үйлестіріп жасайды. Шартты ВМЖ тіпті кейінгі кездерде тарап отыр және шаруашылық өміріндегі маңызды феноменнің бірі болып отыр. Шартты ВМЖ-ның үш түрі болады.

Көтермешілердің қамқорлығындағы бөлшек сауда сатушыларының ерікті тізбегі. Көтерме сатушылар ірі тарату жүйелерімен бәсекелестік күреске төтеп беруге көмектесетін ерікті бөлшек сауда сатушыларының бірлестігін ұйымдастырады. Көтермешілер бөлшек сауда сатушыларының сауда тәжірибелерін стандарттайтын және сатып алудың тиімділігін қамтамасыз етіп, барлық топтың жүйелерімен тиімді бәсекелесу бағдарламасын дайындайды. Мұндай бірлестіктің мысалына “тәуелсіз бакалейщиктердің” одағы жатады.

Бөлшек сауда сатушыларының кооперативтері. Бөлшек саудашылары инициативаны өз қолдарына алып көтерме операцияларды, ал мүмкіншілігінше өндіріспен де айналысатын жаңа дербес шаруашылық бірлестіктерін ұйымдастыруы мүмкін. Бірлестікке қатысушылар өздерінің негізгі сатып алуларын кооператив арқылы орындап, жарнамалық әрекеттерді бірге жоспарлайды. Келтірілген табыс кооператив мүшелерінің сатып алу көлемдеріне сәйкес пропорциональды түрде бөлінеді. Кооперативке мүше емес бөлшек саудашылар да кооператив арқылы сатып алуы мүмкін болғанымен, олар табыстарды бөлісуге қатыспайды. Мұндай кооперативтің мысалы ретінде “Бакалейщиктер ассоциациясы” айтуға болады.

Жеңілдіктерді ұстау мекемелері. Жеңілдіктің иегері деп аталатын арна мүшесі бірқатар бірізді өндіріс және тарату процесі кезендерін бірлестіруі мүмкін. Соңғы жылдарда шапшаң тараған сауда жеңілдіктерін беру тәжірибесі бөлшек сауда өрісіндегі ең қызықты феномендерінің бірі болып саналады. Бұл феноменнің түп нұсқалы идеясы көптен бері белгілі болғанымен жеңілдікке негізделген практикалық әрекеттердің бірқатар формалары жақында ғана пайда болған. Жеңілдік формаларының үш түрін айыруға болады:

Бірінші - өндірушілерінің қамқорлығындағы бөлшек сауда жеңілдік жүйелерін ұстаушылар автомобиль өндірінде кең тараған. Мысалға, “Форд” фирмасы өз автомобильдерін сату құқын беретін лицензияларды белгіленген өткізу және қызмет жасау шарттарын орындауға келісім берген тәуелсіз дилерларға береді.

Екінші - өндірушілердің қамқорлығындағы көтерме сауда жеңілдік жүйелерін ұстаушылар, алкогольсіз сусындар сауда өрісінде кең тараған. Мысалға, “Кока - кола” фирмасы әртүрлі нарықтарда сауда құқын беретін лицензияларды одан сусын концентратын сатып алып, оны газдайтын, шиналарға құятын және жергілікті бөлшек саудашыларына сататын құю зат иелеріне (көтермешілерге) береді.

Үшінші - қызмет жасау фирмалары қамқорлығындағы бөлшек сауда жеңілдік жүйелерін ұстаушылар. Бұл жағдайда қызмет жасау фирмасы қызметті тұтынушыға ең тиімді әдіспен жеткізуді мақсат тұтатып кешенді жүйені құрастырады. Мұндай жүйелердің мысалдары автомобильді жалға беру өрісінде (“Херц” және “Авис” фирмалары), тек қызмет жасап қоғамдық тамақтандыру кәсіпорындарында (“Макдональдс”, “Бергер кинг” фирмалары), мотель бизнесінде (“Говард Джонсон”, “Рамада инк” фирмалары) кездеседі.

БАСҚАРЫЛМАЛЫ ВМЖ. Басқарылмалы ВМЖ - өндірістің және таратудың бірқатар бірізді жұмыс кезеңдерін, олардың бір иегерлікте болуына байланысты емес, оған қатысушылардың әрбірінің мөлшері мен қуатына байланысты үйлестіру. Жетекші маркалы тауарды өндіруші осы тауарды арадағы сатушылардың ынтымақтастығына және қолдауына сүйене алады. Демек, “Дженерал электроник”, “Проктер энд Гэмбл”, “Крофт” және “Кэмбелл суп” корпорациялары өз тауарларын арада сатушыларымен экспозицияларды ұйымдастыру, сауда алаңдарын бөлу, ынталындыру шараларын дайындау және баға саясатын құрастыру мәселелерінде өте тығыз ынтымақтастыққа қол жеткізе алады.

Горизонтальды маркетингілік жүйелердің таралуы.

Тарату арналарына тән феноменнің тағы бірі-екі және одан да көп фирмалардың ашылып келе жатқан жаңа маркетингілік мүмкіншіліктерді бірігіп игеруге өз күштерін біріктіруге дайындығы. Жеке фирмалардың жалғыз қимылдауға не капиталы, не техникалық білімдері, не өндірістік қуаттары жетіспейді, не ол қауіп - қатерден қорқады, не басқа фирмамен күш біріктіруде өзіне аз табыс келмейтінін байқайды. Фирмалар уақытша не тұрақты ынтымақтастықта болуы мүмкін, ал тіпті біріккен жеке компанияда ұйымдастыруы мүмкін. Мысалға, “Доктор Пеппер” фирмасы өзінің алкогольсіз сусындарын құюға қуаты жетіспегендіктен “Кока - кола” фирмасымен ынтымақтастықта болған құю кәсіпорнын лицензиялық негізде өзіне қатыстырған.

Көп арналы маркетингілік жүйелердің таралуы.

Фирма бір нарықта қайта-қайта ұсыну немесе бірнеше нарықты қамту үшін, көп арналы маркетингілік жүйелерін пайдалануға жиірек ұмтылуда. Мысалға, Чикагоның жиhаздары бөлшек саудада сататын “Джон Смит” фирмасы барлық жиhаздар ассортиментін өз жиhаз дүкендері арқылы сатуымен қатар, өзінің көрме - залдары бар “Хоуммейкер” бөлімшелі қойма - дүкендер жүйесін де пайдаланады. Сатып алушылар жиhаз бұйымдарының көпшілігін бірінші және екінші арналар арқылы алуына мүмкіншілігі бар және де екінші арна арқылы алу олар үшін, қағида бойынша, арзанырақ болады. Тағы бір мысал: “Дж. К. Пенни” фирмасының әмбебап дүкендер жүйесі, активті өткізу дүкендер жүйесі және мамандырылған дүкендер жүйесі бар.

Көптеген фирмаларда көп арналы маркетинг жүйелері әртүрлі заказчиктерге қызмет атқару үшін пайдаланылады. Мысалға, “Дженерал электрик” корпорациясы ірі тұрмыс электр приборларын тәуелсіз дилерлер арқылы да (әмбебап дүкендері, төмен бағалы дүкендер және каталог бойынша сататын бөлшек сауда кәсіпорындары), сондай-ақ үй салумен айналысатын ірі мәрдігерлерге де сатады. Тәуелсіз дилерлер әрине “Дженерал электриктің” құрылысшыларымен тікелей сауда байланысының тоқтатылғанын жөн көруі де мүмкін. Дегенмен, “Дженерал электрик” өзінің бұл әрекетін ақтау үшін, құрылысшыларға және бөлшек сауда сатушыларына өткізу мүлде әртүрлі маркетингілік жолдарды талап ететінін сылтауратады.

Тарату арналарының ынтымақтастықтары, дауластықтары және бәсекелестері.

Бір арнаға қатысушылардың арасында және де әр арналардың арасында ынтамақтастық, дауластық және бәсекелестік әртүрлі дәрежеде болуы мүмкін.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.