Delphi 7 жүйесінің негізгі түсініктері мен принциптері

Жоспар
Кіріспе

Жоспар:

І. Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .2
1. Delphi 7 жүйесінің негізгі түсініктері мен принциптері ... ...3
1.1 Бағдарламалаудың негізгі түсініктері мен принциптері..3
1.2 Алгоритмдер мен бағдарламалар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .3
2. Delphi 7 ортасы және оның құрылымы ... ... ... ... ... ... ... ... ... .4
2.1 Delphi 7 бағдарламаның негізгі терезелері ... ... ... ... ... ... ..4
2.2 Компонентті әдіс.амал ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .6

ІІ. Негізгі бөлім ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..8
1. МББЖ.мен (СУБД) бірге жұмыс істеуге арналған утилиттер..9
1.1 Мәліметтер база туралы түсінік ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..9
1.2 Мәліметтер базаның құрлымы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...9
1.3 Кестелерді құру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 10
2. Мәліметтерді көрсету және редактілеу компоненттер ... ... ... ...12
2.1 Формаға мәліметтерді көрсету және редактілеу компоненттерін орналастыру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 12
2.2 Оларды бір.бірімен қосу, байланыстыру ... ... ... ... ... ... ... .12
2.3 Бағдарламаны құрастыру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...13

3. Бағдарламаны құрастырған негізгі компоненттердің сипаттамасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 14
3.1 TPageControl компоненті ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 14
3.2 TDataSource компоненті ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .14
3.3 TTable компоненті ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...14
3.4 TQuery компоненті ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..15
3.5 TBitBtn компоненті ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..15

4. Қосымшалар:
I қосымша ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .16
II қосымша ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .17
III қосымша ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 18
IV қосымша ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 19
V қосымша ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 20
VI қосымша ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 21
5. Бағдарламаның коды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..22

III. Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...25

1. Delphi 7 жүйесінің негізгі түсініктері мен принциптері.

1.1 Бағдарламалаудың негізгі түсініктері мен принциптері.

Компьютерлік бағдарлама – бұл файлдағы байттардың машиналық код тізбектілік түрде көрсетілген процессордың элементарлы командалардың жиынтығы болып табылады. Әр команда бір немесе бірнеше байттармен кодталған.Бұл түрдегі бағдарламаны қолмен істеуге болады, бірақ қарапайым командалардың көмегімен тікелей процессорды басқарудың күрделігінен адам бұндай жұмысты істеуге шамасы жетпейді. Сондықтан бағдарлама жай мәтін сияқты бағдарламалаудың тілінде жазылады. Бұл мәтін бағдарламаның негізгі мәтін (немесе негізгі код) деп аталынады.
Бағдарламалау тілінің командалары түсінікті және көрнекті болып табылады. Мысалы, келесі шартты мәтін екі санның қосындысының кішкентай бағдарламасы болып табылады.

А1 және А2 жолдарға пайдаланушымен енгізілген мәндерді алу
Бұл мәндердің қосындысын есептеу
Нәтижесін А3 жолына орналастыру

Толық шрифтпен белгіленген сөздер командалардың атаулары болып табылады. Бағдарламалау тілінің жиі қолданылатын негізгі командалар операторлар деп аталынады және әдетте олар арнайы символдардың немесе кілттік сөздердің көмегімен жазылады. Мысалы, есептеудің нәтижесін компьютер жадысына орналастыруы меншіктеу оператор көмегімен ұйымдастырылады.

1.2 Алгоритмдер мен бағдарламалар.

Бағдарламаны құрастыруына дейін бағдарлама жұмысының алгоритмін құрастыру және ойластыру қажет. Алгоритм – тапсырманы шешу процесінің сипаттамасы қатаң және формалды болу керек. Бағдарламаның негізгі мәтіні компилятор деп аталынатын арнайы бағдарламаның көмегімен процессордың нұсқау жиынына автоматты түрде аударылады. Delphi 7 жүйесінде бұл үшін тек бір команданы істеп немесе бір батырмасын басу процесі жетеді. Бір секунда ішінде – компилятор-бағдарлама негізгі кодының мыңдаған жолдарын талдап, аударады.

Пән: Информатика, Программалау, Мәліметтер қоры
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 18 бет
Таңдаулыға:

Жоспар:

І.
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... 2
1. Delphi 7 жүйесінің негізгі түсініктері мен принциптері ... ...3
1. Бағдарламалаудың негізгі түсініктері мен принциптері..3
2. Алгоритмдер мен
бағдарламалар ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ...3
2. Delphi 7 ортасы және оның
құрылымы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..4
1. Delphi 7 бағдарламаның негізгі терезелері ... ... ... ... ... ... . .4
2. Компонентті әдіс-
амал ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..6

ІІ. Негізгі
бөлім ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .8

1. МББЖ-мен (СУБД) бірге жұмыс істеуге арналған утилиттер..9
1. Мәліметтер база туралы
түсінік ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..9
2. Мәліметтер базаның
құрлымы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...9
3. Кестелерді
құру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ...10
2. Мәліметтерді көрсету және редактілеу компоненттер ... ... ... ...12
1. Формаға мәліметтерді көрсету және редактілеу компоненттерін
орналастыру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 12
2. Оларды бір-бірімен қосу,
байланыстыру ... ... ... ... ... ... ... ..12
3. Бағдарламаны
құрастыру ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... .13
3. Бағдарламаны құрастырған негізгі компоненттердің
сипаттамасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ..14
1. TPageControl
компоненті ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ...14
2. TDataSource
компоненті ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... 14

3. TTable
компоненті ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... 14
4. TQuery
компоненті ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ...15
5. TBitBtn
компоненті ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ...15
4. Қосымшалар:
I
қосымша ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ..16
II қосымша
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... .17
III қосымша
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... 18
IV
қосымша ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ...19
V
қосымша ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... 20
VI
қосымша ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ...21
5. Бағдарламаның
коды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 22

III.
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... 25

Кіріспе

❖ Delphi 7 жүйесінің негізгі түсініктері
мен принциптері.
❖ Delphi 7 ортасы және оның құрылымы.

1. Delphi 7 жүйесінің негізгі түсініктері мен принциптері.

1.1 Бағдарламалаудың негізгі түсініктері мен принциптері.

Компьютерлік бағдарлама – бұл файлдағы байттардың машиналық код
тізбектілік түрде көрсетілген процессордың элементарлы командалардың
жиынтығы болып табылады. Әр команда бір немесе бірнеше байттармен
кодталған.Бұл түрдегі бағдарламаны қолмен істеуге болады, бірақ қарапайым
командалардың көмегімен тікелей процессорды басқарудың күрделігінен адам
бұндай жұмысты істеуге шамасы жетпейді. Сондықтан бағдарлама жай мәтін
сияқты бағдарламалаудың тілінде жазылады. Бұл мәтін бағдарламаның негізгі
мәтін (немесе негізгі код) деп аталынады.
Бағдарламалау тілінің командалары түсінікті және көрнекті болып
табылады. Мысалы, келесі шартты мәтін екі санның қосындысының кішкентай
бағдарламасы болып табылады.

А1 және А2 жолдарға пайдаланушымен енгізілген мәндерді алу
Бұл мәндердің қосындысын есептеу
Нәтижесін А3 жолына орналастыру

Толық шрифтпен белгіленген сөздер командалардың атаулары болып
табылады. Бағдарламалау тілінің жиі қолданылатын негізгі командалар
операторлар деп аталынады және әдетте олар арнайы символдардың немесе
кілттік сөздердің көмегімен жазылады. Мысалы, есептеудің нәтижесін
компьютер жадысына орналастыруы меншіктеу оператор көмегімен
ұйымдастырылады.

1.2 Алгоритмдер мен бағдарламалар.

Бағдарламаны құрастыруына дейін бағдарлама жұмысының алгоритмін
құрастыру және ойластыру қажет. Алгоритм – тапсырманы шешу процесінің
сипаттамасы қатаң және формалды болу керек. Бағдарламаның негізгі мәтіні
компилятор деп аталынатын арнайы бағдарламаның көмегімен процессордың
нұсқау жиынына автоматты түрде аударылады. Delphi 7 жүйесінде бұл үшін тек
бір команданы істеп немесе бір батырмасын басу процесі жетеді. Бір секунда
ішінде – компилятор-бағдарлама негізгі кодының мыңдаған жолдарын талдап,
аударады.

2. Delphi 7 ортасы және оның құрылымы.

2.1 Delphi 7 бағдарламаның негізгі терезелері.

Delphi 7 ортасы дайын қосымшаны (1 сур.) құрудағы әр түрлі
бөліктеріне жауапты арнайы бағдарламалардың жиынтығы кіретін өңдеушінің
интегралды ортасы болып табылады.

1 сур. Delphi 7 жүйесінің негізгі терезелері.

Бағдарламаның негізгі мәтіні Delphi 7 ортасында негізгі мәтіндердің
енгізілген редактор көмегімен жасалынады. Бұл редактор арнайы белгілеудің
иілгіш мүмкіндіктермен ажыратылады және жиі кездесетін құрылымдарының тез
енгізуіне мүмкіндік береді.
Delphi 7 бағдарламаның 6 түрлі терезелер бар:
1. негізгі терезе
2. ағаш объекті терезе
3. объектілердің инспектор терезе
4. браузер терезе
5. форма терезе
6. бағдарлама-коды терезе

➢ Негізгі терезе. Бағдарлама құрастыратын проектіні басқарудың
негізгі формасын негізгі терезе арқылы іске асыруға болады, ол
терезенің көлемі өзгермейді, онда бағдарламаның негізгі мәзірі,
пиктографиялық батырмалар және компоненттер палитрасы
орналастырылған.
Терезенің негізгі мәзірі проектіні басқару үшін қажетті
құралдармен жабдықталған және де терезенің барлық элементтері
арнайы панелдерде орналастырып, оның сол жақ бөлігінде панелді
басқаратын кнопкалар бар. Негізгі мәзірден басқа да кез келген
панелдің терезеден алып тастауға не экраннан басқа терезеге
жіберуге болады.
➢ Ағаш объекті терезесі. Бұл терезе тек 6-шы нұсқауда пайда
болды. Оның қажеттілігі күрделі бағдарлама жазу кезінде қажетті
бағдарламаның тез іздеп табу үшін арналған. Мұнда компоненттер
сілтеуіштегі файлдар сияқты орналасады.
Бұл терезеде кез келген компоненттері бар тышқанның пернесін екі
рет бассаңыз, сол компонентке арналған OnClick оқиғасы шығады.
Ал, бір рет бассаңыз сәйкес компонент формада белгіленеді.
➢ Объектілердің инспектор терезесі. Бұл терезеде екі парақ бар:
▪ Properties – қасиет
▪ Events – оқиға
➢ Форма терезесі. Бұл терезе болашақ бағдарламаның бейнесі, яғни
Windows проекциясы. Басында бұл терезе бос болады, дәлірек
айтқанда, онда максимизация, минимизация және терезені жабу
батырмалармен тақырыптық жолды қамтитын рамкадан тұрады.
Терезенің барлық жұмыс аймағы координаталық сеткалардың
нүктелермен толтырылған. Ол қажетті компоненттерді дұрыс
орналыстыруға арналған. Бірақ бағдарлама орындалу барысында бұл
нүктелер көрінбейді. Егер бұл нүктелер қажет емес десеңіз
ToolsEnvironment Options алып таңдайсыз.
Delphi 7 жүйесінде, айтып кеткендей, арнайы формаларды
проектілеуші бар, оның көмегімен болашақ бағдарламаның терезелері форма
түрінде дайындайды. Проектілеуші терезелердің оптималды өлшемін таңдауға,
әр түрлі басқару элементтер мен мәзірді орналастыру және келтіруге, дайын
суреттерді қосуға, мәтінді енгізуге көмектеседі.
Құрастырылып жатқан бағдарламаның негізгі міңездемесі –
тұтынушы интерфейстің қолайлылығы, қажетті басқарушы элементтердің бар
болуы және ыңғайлылығы.

2. Компонентті әдіс-амал.

Формаларды проектілегенде бағдарлама дайын компоненттерден –
машиналық кодының бөліктері – құрастырлып, оларды формаға тышқанның бірнеше
шертеуімен орналастыруға болады. Компоненттер бірнеше өзіндік панелдерге
бөлінген компоненттер палитрасында орналасады. (2 сур.)

2 сур. Компоненттердің палитрасы.

Компоненттердің өзіндік қасиеттер жиынтығы бар, олар бір-бірінен
ажыратылған ерекшеліктермен сипатталады. Кейбір қасиеттер, мысалы Caption,
көптеген компоненттерде бар - өйткені бас атау терезеге де, батырмаға да
қажет. Кейбір қасиеттер нақты компоненттерге тән, мысалы Simpletext
қасиеті, оның құрамында Қалып-күй жол (Строка состояния) компонентіне
арналған мәтін болып табылады.
Форманы проектілеу процесінде компоненттердің қасиеттері Object
Inspector көмегімен келтіріледі. Бұл категориялар және алфавит бойынша
топталған берілген компоненттің барлық қасиеттерінің тізімін көрсететін
арнайы бағдарлама.
Әр қасиеттің мәнін ауыстыруға болады, ол үшін Object Inspector-дың
қажетті жолына жаңа жолды енгізу арқылы немесе қолайлы мәндердің ашылған
тізімде керекті мәнді таңдау арқылы жасауға болады. Кей қасиеттерде
енгізілген көмекші қасиеттер бар, мысалы Font қасиеті өлшем, стиль, түс,
гарнитурасымен ерекшеленеді. Нақты компонентке арнайы жасалған және
стандартты редакторлар көмегімен осындай қасиеттерді редактілеуге ыңғайлы
болып табылады.
Қасиеттерден басқа компоненттерде әдістер – қасиеттердің мәндерін
өңдейтін бағдарламалық код - және оқиғалар – бағдарламаның жұмыс істеу
барысында анықталған іс-әрекет жасалғанда компонент қосымшадан алатын
хабарлар (мысалы, тудың (флажок) қалпы өзгереді). Бағдарламалаушы әр
компоненттің әр қасиетіне бағдарламаның реакциясын өз қолымен түрлендіре
алады.
Компоненттерді дұрыс таңдап алып және бір-бірімен байланыстыруға
арналған қасиеттердің қолдану жолымын олардың бірыңғай жұмысын дұрыс
өңдегенде негізгі мәтіннің бір де бір жолды қолмен жазбай қосмшаны жиі
құруға болады. Delphi 7 жүйесінде жүздеген дайын компоненттер бар және
көптеген тапсырмаларды шығарғанда мүмкін басқа адамдармен істелінген
бағдарламалаудың жұмысын істеудің орнына қажетті компонентті (мысалы,
Интернетте) табу пайдалырақ болады. Бағдарламаларды құрудағы компонентті
әдіс-амал дайын өңдеушілерді қайта қолдануға мүмкіндік береді және көптеген
жағдайларда еңбектің эффективтілігін жоғарылатады.

Дайын компоненттерді қолдана алмаған жағдайда қолмен бағдарламалаудың
қажеттілігі туады. Жоғарыда аталған мысалда А1, А2 енгізу жолдары мен А3
нәтижені шығару жолын Delphi 7-нің стандартты компоненттер түрде көрсетуге
болады, бірақ енгізілген сандардың қосуын есептеу үшін бағдарламаның
мәтіндегі сәйкес мысалы, батырма-компонентті шерткенде жұмыс істейтін
оператор керек

Негізгі бөлім

❖ МББЖ-мен (СУБД) бірге жұмыс істеуге арналған
утилиттер
❖ Мәліметтерді көрсету және редактілеу компоненттер
❖ Бағдарламаны құрастырған негізгі компоненттердің
сипаттамасы

1. МББЖ-мен (СУБД) бірге жұмыс істеуге арналған утилиттер.

1. Мәліметтер база туралы түсінік.

Мәліметтер базасы – қиылысқан сілтемелері бар әр түрлі типті
жазбалардың жиынтығы болып табылады. Мәліметтер базасының ішінде бір типті
жазбалар кестелерде сақталады. Кестелер бөлек файлдарда және бірге де
сақталынады және керісінше бір кестені сақтау үшін бірнеше файлдар қолдануы
мүмкін. Қиылысқан сілтемелерді қолдау және тез табу үшін әдетте қосымша
арнайы файлдар белгіленеді. Мәліметтер базасымен жұмыс істеу барысында
әдетте жазба және кесте деген жоғарғы логикалық деңгейлі түсініктер
қолданылады.
Сондықтан мәліметтер базасы – қиылысқан сілтемелері бар кестелердің
жиынтығы болып табылады. Одан универсалды түрде жазба топтарын алу, оларды
өңдеу, өзгерту және жою үшін арналған бағдарламалар қолданылады, олар
Мәліметтер Базасымен Басқару Жүйесі немесе қысқаша МББЖ (СУБД) деп аталады.
Әр түрлі МББЖ –ның функционалды мүмкіндіктері кең диапозонда, ауқымда
жатыр. Кейбір комплексте бағдарламалаудың арнай тілдер, сонымен бірге
визуалды өңдеудің толық жүйелер, күрделі есептің генераторлар, аналитикалық
модульдер қосылған. Олар ондаған мың тұтынушылардың мәліметтермен бір
мезгілді жұмысын қолдай алады. Басқа МББЖ –лардың тек базалық жиынтығы
болды (кестелерде мәліметтердің сақталу және сұраныстың қанағаттандыруы).
Оларды қолданғанда өңдеушілер есепті құру, ыңғай көру және мәліметтер
базасының құрамын редактілеу жұмысын қолмен бағдарламалауға мәжбүр болады.

1.2 Мәліметтер базасының құрылымы

Енді, МББЖ түсінігімен танысқаннан кейін, Turbo Pascal бағдарламалау
тілінің сөздікті құрыстыру процесіне өтейік.
Қолданылатын мәліметтер базасы 4 бағанадан тұратын болады. Олардың әр
біреуінде біртекті құрылымы бар жазбалардың жиынтығы сақталынады.
Бірінші бағана – RegNo деп аталады, онда сөздіктегі сөздердің
реттілігі, екінші бағана – Russian деп аталады, оның құрамында Turbo Pascal
бағдарламалау тілінің орыс тіліндегі сөздер, терминдер орналасады, үшінші
бағана – Kazakh деп аталады, осы бағанада Turbo Pascal бағдарламалау
тілінің қазақ тіліндегі сөздер, терминдер орналасады және соңғы төртінші
бағана - English деп аталады, онда ағылшын сөздері орналасады.
Келесі қадам – мәліметтер базасының ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.