Мектеп музейін ұйымдастыру және оның кейбір мәселелері

Пән: Мәдениеттану
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 107 бет
Таңдаулыға:

Кіріспе

Тәуелсіздікпен бірге келген тарихқа, тарихи-мәдени мұраларға жаңаша көзқарастар мүддесінен туындаған үрдістердің ғылым, білім мен ақпарат жүйелері сияқты т. б. әлеуметтік салалардың бағыт-бағдарлары, қызыметі мен мақсаты-орталық саясат кезеңдерінде жоғалтқан құндылықтарды қалпына келтіріп, ұлттық мәдени үстемдікке ие болуды қалыптастыру болып табылады. Осы тұрғыда музейлер қызметінің көтерер салмағы зор.

Музей қоғам мүшелеріне, жас ұрпаққа тәлім-тәрбие беретін ғылыми-мәдени және рухани мекеме болғандықтан, бүгінгі тәуелсіз еліміздің жас ұрпақтарының ұлттық сана-сезімінің өршіл болып қалыптасуына және оларды отаншылдық рухта тәрбиелеу үшін қазіргі заманға сай, ғылыми негізде жүйеленген мектеп музейлерін көптеп ұйымдастыру алдымызда тұрған өзекті мәселелердің бірі.

Музейдің негізгі жұмысы-тарих арқылы тарихи-мәдени ескерткіштерді, тарихи оқиғаларды насихаттау, сол арқылы жас ұрпақты рухани - адамгершілік және патриоттық рухта тәрбиелеу.

Оларды туған елінің тарихын, әдет-ғұрып, салт-дәстүрін, өнерін үйренуге баулу.

Республика бойынша білім беру саласында барлығы 80055 мектеп бар. Олардың ішінде 1185 мектеп музейлері жұмыс істейді.

- 460 тарихи музей;

- 310 әскери даңқ музейі;

- 301 мемориалдық музей;

- 105 этнографиялық музей т. б.

Бұлардың ішінде үлгілі мектеп музейлері туралы айта кетуге болады. Мысалы: Арқалық қаласындағы Абай Құнанбаев атындағы № 6 мектеп музейі, Алматы қаласындағы № 54 гимназияның әскери даңқ музейі, Батыс Қазақстан облысы Қазталов ауданы Қошанкөл ауылы Ғали Бегалиев атындағы орта мектептің тарихи-өлкетану музейі т. б.

Мектеп музейін ұйымдастыру

Музей /грек. museim/ - музаға арнаған орын, муза ғибадатханасы деген сөздің мағынасын білдіреді. “Музалар”-деп гректерде өнер туындыларын айтады.

Музей тарихи-ғылыми деректерді, көне заман ескерткіштерін, олардың үлгі нұсқаларын, өнер туындыларын, мәдени құндылықтарды т. б. мұраларды зерттеп жинақтаушы, сақтаушы, әрі бұл мұраларды ұрпақтан-ұрпаққа жеткізе отырып, солардың негізінде жастарға, жалпы қоғам мүшелеріне тәлім-тәрбие беретін ғылыми, мәдени және рухани мекеме.

Музейлер өздерінің біріңғайлығымен мәдениеттің ерекше өрісін құрайды, онда рухани құндылықтарды құрудың негізі болып, адам іс-әрекетінің заттық нәтижелері мен табиғат объектілері қызымет атқарады.

Адамзат баласының қазіргі таңдағы тарихқа қызығушылығы артқан жағдайда музей үлесіне үлкен міндет жүктеліп отыр.

Жас ұрпақ дүние сырларын ақтара қарап, бүгінгі күннің көкейтесті сауалдарына жауап іздейді, қоғамның бұдан былайғы заңдарын түсінгісі келеді. Таным дүниесіне зейін қойып қарасақ, музей өткен мен болашақты жалғастырушы түйін болып табылады.

Өйткені, музей экспонаттары тарих негізі. Ол сонау ата - бабаларымыздың жүріп өткен жолдарын айғақтайды. Олай болса, музейді тарихи куәгер ретінде қарауымыз керек.

Сондықтан да, бүгінгі күні әлем мемлекеттері арасында музейі жоқ елді кездестіру мүмкін емес. Бұл кез-келген халықтардың өзінің тарихы мен мәдениетіне деген көзқарасына немқұралықпен қарамай, болашақты өткен ғасырдың рухани жетістіктерімен ұштастыра отырып құруға деген ұмтылыс жігерінің белгісі.

Дегенмен, қай жерде қандай музей болмасын, олар өзінің алдына қойған басты міндетін музей қорындағы жинастырған экспонаттар негізінде халыққа мәдени-білім беру қызыметін көрсету арқылы жүзеге асырады.

Осы мақсатта музейлер өз қорларын түрлі экспонаттармен толықтырып, экспозиция бөлімдерін әсем безендіріп қана қоймай, олардың қарапайым көрермен үшін түсінікті болуын, кез келген экспонаттың тарихын, оның мәні мен мағынасын түсіндіруді қамтамасыз етуге тиіс.

Себебі: музейді көріп тамашалауға келген көрермендердің барлығы бірдей оның құрылу тарихын, көрме бөлімдерінде орналасқан экспонаттардың музей қорына түсу жолдарын, оларды эстетикалық талғаммен, қазіргі заманға сай жүйелі орналастыру және көрермен назарына шебер ұсына білудегі музей қызыметкерлерінің өнері мен қажырлы еңбектері жайлы хабардар бола білмейтіні де шындық.

Сондықтан да, мәдени ошақтардың бірі болып саналатын музейлердің құрылыу мен даму тарихын, мәдени-білім беру қызыметін жан-жақты зерттей отырып, олардың нәтижелерімен көпшілік көрермендерді таныстырып отыру қажет.

Музей білімнің, ғылымның, мәдениеттің қалыптасуына ықпал ететін ғылыми мекеме ретінде өскелең ұрпақтың тәрбиесіне, тарихи сананың қалыптасуына да ықпал етеді.

Білім беру мекемелерінде жұмыс істейтін музейлер де басқа музейлердей ғылыми-зерттеу және мәдени-білім беру мекемелері болып табылады. Ол өткен дәуірдің келер ұрпақтарға қызықты болатын материалдар мен мәдени, рухани, бағалы мұраларды жинастырып, тарихи-ғылыми, көркем дүниелер негізінде жастарды тәрбиелеуде кең жұмыс жүргізуге мүмкіндік береді. Мектеп музейлері көпшіліктің бастамасы бойынша ұйымдастырылады және жұмыс істейді. Музей құру мен оның жұмыстарына қатысулары арқылы оқушылар зерттеу жұмыстарының жаңа қырларын танып, біліп шығармашылық қабілеттері оянып қалыптасады.

Музей құруды ұйымдастырмас бұрын, жауапкершілік жүктелетін жетекші маманды тағайындап алу керек. Кез-келген музей құрылмас бұрын өз ісін ұйымдастыру жұмыстарынан бастайды. Музей құру және ұйымдастыру жұмыстарының басты мақсаты құрылатын орынды дұрыс таңдау. Мысалы: бөлменің кеңдігі, жарықтың түсуі, ауласының ылғалдығының бірқалыпта болуы т. б. Егер бұл айтылған жағдайлар сақталмаса музей экспонаттары бірнеше жылдан кейін бүлініп, жоғалады.

Мектеп музейін ұйымдастыру барысында жетекші мұғалім алдымен оқушылар арасынан “Еңбек тобын” құрады. Оған әр сыныптың оқушылары қатыстырылады. Әр қайсысына белгіленген жоспар бойынша тапсырма беріліп, ұйымдастырылу жұмыстары жүргізіледі.

Ал, “Еңбек тобының” құрамында жоқ оқушылар да бұл жұмысқа араласып, экспонаттар жинау, оны кітапқа тіркеу, нөмірлеу, анықтама жазу, терминдер жазу, іріктеу, экспозицияға қойылатын экспонатқа этикетка жазу т. б. жұмыстар жүргізеді.

Мұғалімдердің жетекшілігімен музей кеңесі экспозициялық жоспар құрып, тақырыптарын айқындап, керекті экспонаттардың тізімін жасап, оларды іздестіру жолдарына ұсыныстар беріп, осы мақсатқа байланысты консультациялар ұйымдастырылады. Әрбір сыныпқа тапсырмалар дайындап мезгілін белгілеу керек.

Экспонаттарды (музей заттарын) жинастыру жолдары әрқалай болуы мүмкін. Олардың негізгілері тақырыптар арқылы таңдалып, музей материалдардан жинай отырып, оқу барысында жүйелік тапсырмалар арқылы, экспедиция кезіндегі сапарларда, экскурсияда, мекемелермен, ұйымдармен кездесулерде және жеке тұлғалармен хат алысу жолдары арқылы келісіп жұмыс жасау т. б.

Оқушыларға іздеп, жинақтау жұмыстары барысында төменгі талаптарды ескеру керек:

1. Оқушыларға жүктелген тапсырма нақты да, қызықты болуы тиіс;

2. Ұжым оқушыларына, мұғалімдерге тексеріп айқындай алмайтындай тапсырмалар берілмеуі керек;

3. Оқушылардың күші мен мүмкіндіктерін ескеру керек;

4. Оқушылар тапсырмаларға сай экспонаттарды жинай отырып, іздестірілген нақты істердің іске асырылуын қадағалау керек;

5. Көрмелер, экспозициялар ұйымдастыруда, кештерде, кездесулерде пікір алысып отыру керек;

6. Оқушылар ең бастысы экспонаттар жинағанда нені жинайтынын, қалай жинайтынын білулері керек;

7. Оларға экспонаттарды жинау әдістерін оқып-үйренетін, тақырыптары қаралған әдебиеттерді оқуға ұсыныстар жасалуы қажет және қосымша әдебиеттермен жұмыс істеуді үйретіп, анықтамаларды, құжаттарды мұрағаттық /архивтік/ құжаттарды пайдалануды үйрету керек;

Оқушыларға мектептегі, аудандағы кітапханалардан қандай материалдарды іздестіру қажет екенін жергілікті музейге, ауылдың байырғы тұрғындарына жолығып, керекті материалдар жайында мағұлымат жинау, нақты өтініштер арқылы мектепке, музейге осы тарихи оқиғаларды іздестіру арқылы басқа қалалардағы осы тақырыпта ізденушілермен хабарласуды ұсыну керек. Оқушылармен әңгімелер өткізіп, жиналған материалдарды құжаттандыру, естеліктерді, әңгімелерді қалай дұрыс жазып алу, ескерткіш мүлікті қалай құжаттандыру керек екенін нақты тәжірибеде көрсетіп айту керек.

Материалдарды жинауға қатысушыларға мыналарды дайындау керек:

а/ жиналған материалдардың мазмұны жайында анықтамалық сұрақтар;

ә/ жинауға тиіс материалдардың естелік тізбесі;

б/ әдіскерлік кеңестер;

Материалдарды жинауға қатты мұқабалы папкалар, құжаттар мен фото суреттер салатын конверттер, пакеттер, келіп түскен хабарламаларды /айғақтарды/ жазатын дәптерлер болуы қажет.

Музей ұйымдастыру түрлеріне: экспозициялар, көрмелер, тақырыпты дәрістер, ғылыми практикалық конференциялар өткізу, музейлік басылымдар шығару, музей экспозициясы туралы зерттеу нәтижелерін ақпарат жүйелеріне тарату т. б. жұмыстар да жатады.

Мысалы: Қазақстандық музейлерде кейінгі жылдары 20 мыңнан астам көрмелер мен дәрістер өткізілді, басылымдар шығарылды.

Музей құрған кезде барынша экспонат арқылы көрсету керек. Тамаша ұйымдастырылған музей экспозициялары арқылы бүгінгі жас ұрпақ өз елінің өткен тарихын білуге, туған жерінің табиғатын аялауға, Отанын сүюге т. б. жақсы әдеттерді бойына қалыптастырады.

Оқушылардың еңсесі көтеріліп, еңбекке құлшынысы артады. Музей өзінің мақсаты мен міндетіне байланысты кез-келген мемлекеттің және оны мекендеген халықтардың рухани дамуына ерекше рөл атқаратыны белгілі.

Музейлер жалпы материалдық және рухани мәдениет ескерткіштерін жинастырып, зерттеп солардың жиынтығы негізінде алдына қойған міндеттерін жүзеге асырады.

Онда сақталған ескерткіштер белгілі бір ғылым саласында зерттеу жұмыстарын жүргізуге, ол жүйелі әрі шебер орындалған күйде адамның ой-өрісі мен өмірлік көзқарасының, өткенге деген сый құрметінің қалыптасуына тигізер әсері сөзсіз. Сондықтан да, музейлердің басқа да мәдени-білім беру қызметі, тәрбиелік және ғылыми мекемелер қатарында алатын өзіндік орны ерекше.

Музей экспонаты, көрермендердің тарих, мәдениет және табиғат ескерткіштеріне, жалпы адам еңбегіне деген өзіндік көзқарасы мен сый құрметін қалыптастыра отырып, олардың қоғамдық маңыздылығын, эстетикалық құндылығын, болашақ ұрпақты тәрбиелеуде алатын орнын ерекше көрсетеді.

Музей өз қызыметін көрермен мен және басқа мәдени-білім беру мекемелері қызметімен тығыз байланыстырады.

Бұл оның ғылыми және көпшілікпен қызыметінің түрлері мен әдістерін анықтауға көмектеседі.

Осы мақсатта музей өз қызметінде мына төмендегідей міндеттерді жүзеге асырады.

1. Музей табиғат пен қоғам дамуы заңдылықтарын, құбылыстарын сол кезеңге тиісті шынайы бұйымдар арқылы көрсетеді, құжаттайды және насихаттайды. (құжаттандыру, көрсету, насихаттау міндеті) .

Құжаттандыру дегеніміз - өзінің бейіні мен музейлер жүйесіндегі орнына сәйкес тарихи, әлеуметтік және табиғи процесстер мен құбылыстарды музейлік заттар көмегімен музей жинағында мақсатты бейнелеудегі музейдің әлеуметтік міндеттерінің бір түрі.

Насихаттау дегеніміз - музей қызыметін, оның жұмыстағы ғылыми, техникалық, көркемдік ерекшеліктерін дәріптейтін таралымдарды, музейлік құралдардың әдістері мен тәсілдерін БАҚ, радио, теледидар арқылы көпшілікке таныстыру.

2. Музей әлемдік және ұлттық мәдениет қоры үшін табиғат, тарих пен мәдениет ескерткіштерін қорғау жұмыстарымен айналысыды. (яғни ескерткіштерді қорғау міндеті) . Ескерткіш - құндылық ретінде есептелінетін, өз заманының мәдениеті мен тарихын немесе табиғат объектісін бейнелейтін адам әрекетінің заттық нәтижесі.

Ескерткіш статусы - оның ғылыми, көркемдік, тарихи және мемориалдық маңызын анықтау кезінде айқындалады. Мыс: “ Таңбалы тас ” (петроглифтер) . Алматы қаласынан 160 км жерде. Немесе, Ескерткіш (монумент) - адамды немесе оқиғаны мәңгі есте сақтау үшін арнайы жасалған мүсіндік немесе монументалды өнер туындысы. Мыс: Алматы қ. Республика алаңындағы “ Тәуелсіздік монументі ” мен Астана қ. “ Бәйтерек” монументі.

3. Музей алдына қойған міндеттерді жүзеге асыру мақсатында өзіне тән ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргізеді. (яғни ғылыми зерттеу міндеті) . Ғылыми зерттеу жұмысы - ғылыми - зерттеу мекемесі ретінде музейдің міндетін айғақтайтын музей жұмысының бағыты. Музей жинағын зерделеу негізінде жаңа мағұлыматтар алынады.

4. Музей қоғам мүшелерін, жас ұрпақтарды өткенге құрметпен, болашаққа үмітпен қарауға тәрбиелеуге өзіндік үлесін қосады. (яғни мәдени-тәрбиелік міндеті) .

Музейге қойылып отырған бұл міндеттер оның жекеленген жұмыстарының түрлеріне байланысты өзгеріп отырады. Мысалы: мектеп музейлері осы айтылған міндеттерді өз деңгейіне сәйкестендіріп жүзеге асыруы тиіс. Жалпы әр кезеңде музейдің мәдени-білім беру қызметі, тәрбиелік, ғылыми зерттеушілік, жинақтау, сақтау және қорғау жұмыстарын зерттеу, оған шолу жасау арқылы тиісті баға беріп отыру, музей ісінің өркендеп дамуына, оның мамандарының кәсіпқойлығының артуына тигізер үлесі мен көмегі зор деп айтуға болады. Алғаш музейлердің ұйымдастырылуына тоқтала кетелік. Өйткені, өткенге оралмай, қазіргіден бастау мүмкін емес.

Қазан қарулы көтерілісі жеңіспен аяқталған соң, кеңес өкіметі елдегі табиғат пен мәдениет ескерткіштерін есепке алу және қорғау жұмыстарын қолға ала бастады.

Көнеден мұра болып келе жатқан адамзат қолөнері туындылары мен табиғат ескерткіштерін жаңа тапсыз, жұмысшылар мен шаруалар өкіметі ерекшеліктерін насихаттауға, қарапайым еңбекші халықтың мәдениеті мен білімін арттыруға және ғылым мақсаттарында пайдалану үшін музейлерге жинастыру маңызды мемлекеттік іс ретінде қарастырылды.

Осыған орай, халық ағарту комисариаты жанынан құрылған музей ісі мен көне ескерткіштерді, өнер туындыларын қорғау жұмыстарымен айналысатын Бүкіл ресейлік алқа музейлер және олардың жаңа өмір талаптарына сай қызметін ұйымдастыру жұмыстарына кірісті. Аталған алқаның ұсынуымен Кеңес өкіметі елдегі көне ескерткіштер мен өнер туындыларын және басқа да музейлік құны бар бұйымдарды мемлекет меншігіне айналдыра бастады.

Осы шаралардың нәтижесінде жинастырылған бұйымдар мемлекет меншігі, халық қазынасы ретінде танылып, орталық және жергілікті жерлердегі музейлердің қор заттарын толықтыра түсті.

1918 жылы Халық ағарту комисариаты орталық және жергілікті жерлердегі музейлерге “ Музейлер география мен этнографияны, тарих пен археологияны, геология мен микрологияны, өлкенің флорасы мен фаунасын бейнелейтін, бір сөзбен айтқанда музей экспонаттары көрмеге туған өлкенің табиғаты мен өмірі жайында толық мағұлымат бере алатын жағдайда болуы қажет. ”

Ол тек жергілікті материалдармен ғана шектеліп қоймай, мүмкіндігінше басқа деректер мен экспонаттар жинастыруды ұмытпау керек. Осылардың жиынтығы негізінде табиғат пен өмір заңдылықтарын зерттеуге жол ашылады.

1919 жылы болған ВКП (б) VIII съезінде қабылданған бағдарламада “ Бұрын тек қанаушы тап игілігіне қызымет етіп келген барлық өнер қазыналарына қарапайым еңбекшілердің қолын жеткізе отырып, олар ендігі жерде тек халық игілігіне қызымет жасау қажет ” -деп көрсетті.

Бағдарламадағы көрсетілген бұл нұсқауларды жүзеге асыру музей экспозицияларын толығымен қайта құруды және олардың мәдени-ағартушылық жұмыстарын жаңа өмір талаптарына сай етуді қажет етті.

Көне ескерткіштер мен өнер туындыларын қорғау және оларға қарапайым еңбекшілердің қолын жеткізу жұмысы барысында Кеңес өкіметі тиісті нормативтік актілер шығарумен қатар халық ағарту коммисариаты арқылы еңбекшілерді елдегі музей құрлысына араласу мақсатында насихат жұмыстарын да жүргізді. Осыған орай, халық ағарту коммисариаты жанындағы музей бөлімі, еңбекшілерді көне ескерткіштер мен өнер туындыларын қорғауға, жинастыруға шақырған арнайы үндеулер жариялады. 1919 жылы Петроград (қазіргі Санкт - Петербург) қаласында елдегі музей құру мәселелерін қарастырған бірінші бүкіл ресейлік конференция болып өтті.

Конференция музей құру жұмысының негізгі мәселелерін орталыққа және жергілікті жерлерде музей жүйесін қалыптастыру, музей жұмысын басқаруды бір орталықтандыруды қарап, музейдің ғылыми және мәдени ағартушылық жұмыстарының басты бағыттарын белгілеп берді.

Халық ағарту саласының комиссары А. Луначарский конференцияда сөйлеген сөзінде: “ Ең маңыздысы музей қорының заттарының көптігінде емес, оларды көрермендерге жүйелі түрде ұсына білуде.

Музей азаматтың естелік кітабы, сондықтан да көрмелерге шебер қойылған экспонаттар кез-келген көрерменнің санасын оятып, өрісін кеңейтуге көмектесе білуі тиіс”, - деп көрсетті.

Конференция музейлер алдына экспозиция мен көрмелерді қазіргі мақсатқа сай етіп, қайта құруды экспозициялық жұмыстардың саны мен сапасын көрсетуді, көрермендер үшін нақты музей экспонаттары жайында арнайы түсініктемелер беруді, түрлі тақырыптарда лекциялар оқуды міндеттеді. Кеңес музейлерінде өткізілетін экскурсиялық жұмыстарға 1919 жылы Петроградта болған мектептен тыс білім берушілердің бірінші бүкіл Ресейлік съезінде ерекше көңіл бөлінді.

Съезде музей ісінің белгілі маманы професор Н. А. Гейник мектептен тыс жұмыста жүргізілетін экскурсияларды және оның музей қызыметіндегі маңыздылығын ашып: “Эстетикалық экскурсияның басты мақсаты - көрермендерді музейдегі өнер туындыларын көріп, түсіне білуге тәрбиелеуде ”, - деп көрсетті.

Яғни, музей ісіне назар аудару сол замандардан бастап қолға алынған мәселелердің бірі болды. Ал, тәуелсіздіктен кейінгі жылдарда тарихи, рухани құндылықтарға жаңаша қөзқараспен қарау қажеттілігін заман талабы тудырып отыр.

Тәуелсіздікпен бірге келген тарихқа, тарихи-мәдени мұраларға деген жаңаша көзқарастар мүддесінен туындаған үрдістердің ғылым, білім мен ақпарат жүйелері сияқты т. б. әлеуметтік салалардың бағыт-бағдарлары, қызметі мен мақсаты-орталық саясат кезеңдерінде жоғалтқан құндылықтарды қалпына келтіріп, ұлттық мәдени үстемдікке ие болуды қалыптастыру болып табылады. Осы тұрғыда, музейлер қызыметінің көтерер салмағы зор.

Музей қоғам мүшелеріне, жас ұрпақтарға тәлім-тәрбие беретін ғылыми-мәдени және рухани мекеме болғандықтан, бүгінгі тәуелсіз еліміздің жас ұрпақтарының ұлттық сана-сезімінің өршіл болып қалыптасуына және оларды отаншылдық рухта тәрбиелеу үшін, қазіргі заманға сай, ғылыми негізде жүйеленген мектеп музейлерін көптеп ұйымдастыру алдымызда тұрған өзекті мәселелердің бірі.

Сондай-ақ музей тақырыбының бағыттары өз мақсаттары мен міндеттерін шеше алатындай болуы керек.

Ол бағыттар мыналар:

- өсіп келе жатқан жас ұрпақты ата-бабаларымыздың жасап кеткен шын мәдени қазына байлықтарының үлгілеріне қанықтырып, жеке адамның да, бүкіл қоғамның да рухани жетілуіне ықпал жасау;

- оқушыларды танымдық құштарлыққа жұмылдырып, қалыпты өсіп- өркендеуіне, тарихи бейнелерді танып білуіне, музей заттарын, өткен замандардан келе жатқан шынайы мұралар негізінде бағалау, қастерлеу бағытында тәрбиелей отырып, олардың тарихи білімдерін қалыптастыру;

- мектеп музейі өзінің мәдени-білім беру қызыметінде, Республикалық педагогика музейіне, жоғары оқу орындары мен училищелерге, басқа да ағарту мекемелеріне сүйенеді. Ал, мұның өзі оқушылардың білімін тереңдете түсуіне, ізденгіштікке, ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргізуге талпындырады;

- музей қоғам дамуының осы замандағы көкейтесті мүдделерін көрсете отырып, оларды шешудегі мектеп пен мұғалімдердің рөлін баяндайды.

- мектепте білім, тәрбие беру бағытында, музей жұмыстарын

ұйымдастыруға, әдістемелік және іс жүзінде көмек көрсету;

- бұқаралық ақпарат құралдары арқылы музей жұмыстарын насихаттау және басқа да мектеп музейлерімен тәжірибе алмасу мақсатында байланыс жасауды ұйымдастыру;

- музей қорын толықтырып, жаңартып отыру; Ал, музей ісінің негізгі бағыттары - музейлік мұраларды жинау, есепке алу, сақтау, қорларды жүйелендіру, бүлінген заттарды қайта қалпына келтіру (рестоврациялау), бүлінуден алдын-ала қорғау (консервациялау), зерттеу, нәтижелерін ақпарат жүйелеріне тарату, музейдің кадырлық жүйесін жетілдіру.

Музей негізгі бағыты тұрғысынан бірнеше топтарға бөлінеді. Яғни музей бейіні (профилі) - нақты ғылыммен, техникамен, өндіріспен, сонымен қатар оларға қатысты салалар мен нысандармен, әртүрлі өнер мен мәдениет түрлерімен байланысты қалыптасқан музейдің маманданған жинағы мен қызыметі. Музейлер негізгі профилі жағынан төмендегідей топтарға бөлінеді:

- тарихи музейлер (жалпы тарих, археология, антропология) ;

- этнографиялық (Қазақстанда тұратын халықтардың салт - дәстүрі мен тұрмысына арналған) ;

- көркемөнер музейлері (көркемөнер, мүсін, қолөнер қолданбалы өнер театр, музыка, кино т. б. ) ;

- жаратылыстану музейлері (биология, зология, геология, минералдық, палеонтология т. б. )

- техникалық муейлер (авияция, автокөлік, кеме жасау, таукен ісі, өнеркәсіп, өндіріс өнімдері т. б. ) ;

- кешенді музейлер (тарих, шаруашылық, жаратылыстану т. б.

бағыттарда бірігіп, жұмыс істейтін кең порфильді өлке тану

музейлері) ;

- мемориалдық музейлер (мемлекетке, өнерге, әдебиетке, ғылымға еңбегі сіңген белгілі адамдардың жеке өнері мен қызыметіне арналған музейлер) . Бұл музейлер әр қайсысы осы аталған бағыттарда жұмыс істейді. Мысалы: Республикалық педагогика музейі, оқу ағарту ісі саласында жұмыс (музей профильдері деп осыларды айтады) .

Кез - келген музейдің белгіленген жұмыс жоспары болады.

Оның ішінде әр бөлімнің жұмыс жоспары т. т. Мысалы: жылдық жұмыс жоспары мынандай бағыттарда белгіленеді. Кесте арқылы жасағанда: