Авторлық құқық
Жоспар:
1. Кіріспе
2. Авторлық құқық
3. Сабақтас құқық
4. Селекциялық жетістіктерге құқық
5. Қортынды
1. Кіріспе
2. Авторлық құқық
3. Сабақтас құқық
4. Селекциялық жетістіктерге құқық
5. Қортынды
Кіріспе
Тәуелсiз елiмiз тәй-тәй басқан алғашкы қадамынан бастап-ақ адамзаттың ақыл-ойының жарқын көрiнiсiне айналғал ру-хани асыл қазыналарды қорғауға, қадiр-қасиетiн кемiтпей, корын молайта түсуге, ең бастысы, көне жәдiгерлердiң заңды жалғасындайнебір жауһарларды өмiрге әкелушi туы ндыгер авторларға қолдау көрсетуге бағытталған бiрқатар игi шараларды жүзете асырды. Халқымыздың көл-көсiр көңiлiндей шетсiз де шексiз дархан даламыз -тарихи-медени жәдигерлерге кенде емес.
Есiмi ғасырлар тозаңының астында қалған небiр елеусiз хас шеберлердiң қайталанбас қолтаңбаларын қастерлеумен бірге заң жүзiлде қорғау мемлекеттiк маңызды iс, Мiне, содан да теуелсiз елiмiз тәй-тәй басқан алғашқы сәттің өзiнде санаткерлiк менiшiк, авторлық құқық меселелерi не айрықша мән берiп, халықаралық Конвенцияларға қосылуға ұмтыла түстi, алдыңғы қатарлы өркениеттi елдермен келiсiм, шарт жасауға ниет бiлдiрдi. Егер, заң жүзiнде атқарылар бұл шараларды нақтылай түсер болсақ, оның аясының кеңдігін, бұл нәселелер халықаралык, әлемдiк сипатқа ие екендiгін аңғарар едiк.
Әрине, сыртқы байланыстарды қалыптастыру, нығайту, жетiлдiру және дамыта түсу үшiн iшкi ұлттық заң жүйесiн орнықтыру, бекемдеп-берiктендiру, iске қосу тегiктерi тап-тұйнақтай ойластыру кажет. Бiр сөзбен айтқанда халықаралық Конвенциялар мен келісім, шарттар мемлекеттiң iшкi заңдарына, қандайда норматквтiк құқықтық келісімдерге қайшы келмеуге тиiс. Өйткенi, өзара үйлесiм-өркениеке өрiс ашумен бiрге мемлекеттерлiк iшкi және сыртқы байланыстарын. ынтымақтастығын нығайтады, қол жеткендi қожыратпай, жеңісті де жемiстi биітерге бастайды.
Тәуелсiз елiмiз тәй-тәй басқан алғашкы қадамынан бастап-ақ адамзаттың ақыл-ойының жарқын көрiнiсiне айналғал ру-хани асыл қазыналарды қорғауға, қадiр-қасиетiн кемiтпей, корын молайта түсуге, ең бастысы, көне жәдiгерлердiң заңды жалғасындайнебір жауһарларды өмiрге әкелушi туы ндыгер авторларға қолдау көрсетуге бағытталған бiрқатар игi шараларды жүзете асырды. Халқымыздың көл-көсiр көңiлiндей шетсiз де шексiз дархан даламыз -тарихи-медени жәдигерлерге кенде емес.
Есiмi ғасырлар тозаңының астында қалған небiр елеусiз хас шеберлердiң қайталанбас қолтаңбаларын қастерлеумен бірге заң жүзiлде қорғау мемлекеттiк маңызды iс, Мiне, содан да теуелсiз елiмiз тәй-тәй басқан алғашқы сәттің өзiнде санаткерлiк менiшiк, авторлық құқық меселелерi не айрықша мән берiп, халықаралық Конвенцияларға қосылуға ұмтыла түстi, алдыңғы қатарлы өркениеттi елдермен келiсiм, шарт жасауға ниет бiлдiрдi. Егер, заң жүзiнде атқарылар бұл шараларды нақтылай түсер болсақ, оның аясының кеңдігін, бұл нәселелер халықаралык, әлемдiк сипатқа ие екендiгін аңғарар едiк.
Әрине, сыртқы байланыстарды қалыптастыру, нығайту, жетiлдiру және дамыта түсу үшiн iшкi ұлттық заң жүйесiн орнықтыру, бекемдеп-берiктендiру, iске қосу тегiктерi тап-тұйнақтай ойластыру кажет. Бiр сөзбен айтқанда халықаралық Конвенциялар мен келісім, шарттар мемлекеттiң iшкi заңдарына, қандайда норматквтiк құқықтық келісімдерге қайшы келмеуге тиiс. Өйткенi, өзара үйлесiм-өркениеке өрiс ашумен бiрге мемлекеттерлiк iшкi және сыртқы байланыстарын. ынтымақтастығын нығайтады, қол жеткендi қожыратпай, жеңісті де жемiстi биітерге бастайды.
Жоспар:
1. Кіріспе
2. Авторлық құқық
3. Сабақтас құқық
4. Селекциялық жетістіктерге құқық
5. Қортынды
Кіріспе
Тәуелсiз елiмiз тәй-тәй басқан алғашкы қадамынан бастап-ақ адамзаттың
ақыл-ойының жарқын көрiнiсiне айналғал ру-хани асыл қазыналарды қорғауға,
қадiр-қасиетiн кемiтпей, корын молайта түсуге, ең бастысы, көне
жәдiгерлердiң заңды жалғасындайнебір жауһарларды өмiрге әкелушi туы ндыгер
авторларға қолдау көрсетуге бағытталған бiрқатар игi шараларды жүзете
асырды. Халқымыздың көл-көсiр көңiлiндей шетсiз де шексiз дархан даламыз
-тарихи-медени жәдигерлерге кенде емес.
Есiмi ғасырлар тозаңының астында қалған небiр елеусiз хас шеберлердiң
қайталанбас қолтаңбаларын қастерлеумен бірге заң жүзiлде қорғау мемлекеттiк
маңызды iс, Мiне, содан да теуелсiз елiмiз тәй-тәй басқан алғашқы сәттің
өзiнде санаткерлiк менiшiк, авторлық құқық меселелерi не айрықша мән берiп,
халықаралық Конвенцияларға қосылуға ұмтыла түстi, алдыңғы қатарлы
өркениеттi елдермен келiсiм, шарт жасауға ниет бiлдiрдi. Егер, заң жүзiнде
атқарылар бұл шараларды нақтылай түсер болсақ, оның аясының кеңдігін, бұл
нәселелер халықаралык, әлемдiк сипатқа ие екендiгін аңғарар едiк.
Әрине, сыртқы байланыстарды қалыптастыру, нығайту, жетiлдiру және
дамыта түсу үшiн iшкi ұлттық заң жүйесiн орнықтыру, бекемдеп-берiктендiру,
iске қосу тегiктерi тап-тұйнақтай ойластыру кажет. Бiр сөзбен айтқанда
халықаралық Конвенциялар мен келісім, шарттар мемлекеттiң iшкi заңдарына,
қандайда норматквтiк құқықтық келісімдерге қайшы келмеуге тиiс. Өйткенi,
өзара үйлесiм-өркениеке өрiс ашумен бiрге мемлекеттерлiк iшкi және сыртқы
байланыстарын. ынтымақтастығын нығайтады, қол жеткендi қожыратпай, жеңісті
де жемiстi биітерге бастайды.
Авторлық құқық
971-бап. Авторлық құқықпен қоралатын туындылар (авторлық құқық объектiлерi)
1. Авторлық құқық шығармашылық қызмет нәтижесі болып табылатын ғылым,
әдебиет және өнер туындыларына олардың бағытына, мазмұны мен маңызына,
сондай-ақ оларды бiлдiру әдiсi мен нысанына қарамастан қолданылады.
2. Авторлық құқық халыққа таратылған (жарияланан, жарыққа шыққан,
басып шығарылан, кепшiлiк алдында орындалған, көпшiлiкке керсетiлген),
сондай-ақ халыққа таратылмаған туындыларға қандай да бiр объективтi
нысанда:
1) жазбаша (қолжазба, машинаа басылған, нота жазбасы және тб.);
2) ауызша (көпшiлік алдында айту, кепшiлiк алдында орындау және тб.);
З) дыбыс және бейне жазу (механикалық, цифрлық, магниттi, оптикалық
және тб.);
4) бейнелеу (сурет, эскиз, картина, жоспар, сызба, кино, теле, бейне
немесе фото кадр және тб.);
5) көлемдiк-кеңістiкті (мүсiндеме, модель, пакет, құрылыс және т.
6.); 6) басқа да нысандарда қолданылады.
З.Осы баптың 1-тармағында аталған белгiлерi бар және дербес
пайдаланылуы мүмкін туындының бiр белiгi (оның атауын қоса) авторлық құқық
объектiсi болып табылады.
4. Авторлық құқық идеялардың, тұжырымдамалардың, принциптердiң
еәдiстердiң, жүйелердiң, процестердiң, жаңалықтардың, фактiлердің жеке
өздеріне қолданылмайды.
972-бап. Авторлық құқық объектiлерiнiң түрлерi
1. Авторлық құқық объектiлерi мыналар болып табылады:
1) әдеби туындылар (әдеби-көркем, ғылыми, оқу, публицистикалық және
т.б.);
2) драмалыұ және музыкалық-драмалық туындылар;
З) сценарийлiк туындылар;
4) хореография және пантмима туындылары;
5) мәтіндi және мәтiнсіз музыкалық туындылар;
6) аудио-бейне туындылар, (кино, теле және бейне фильмдер,
диафильмдер және басқа кино, теле туындылар), радио туындылар;
7) кескiндеме, мүсін, графика туындылары мен баска да бейнелеу
өнерінің туындылары;
8) қолданбалы өнер туындылары
9) сәулет, қала құрылысы және бау-саябақ өнері туындылары;
10) фотосурет туындылары және фотосуретке ұксас әдстермен алынған
туындылар;
11) географияға, топографияға және басқа ғылымдарға қатысты карталар,
жоспарлар, эскиздер, безендiрмелер мен үш өлшемдi туындылар
12) ЭЕМ-ге арналған бағдарламалар
13) өзге де туындылар.
2. ЭЕМ-ге арналған бағдарламаларды қорау кез келген тiлде және кез
келген нысанда көрсетiле алатын, оларға негiзi мәтiндi және объектілiк
кодты қоса алғанда, ЭЕМ (оның ішiнде операциялық жүйелер) бағдарламаларының
барлық турлерiне қолданылады.
3. Авторлық құқық объектілерiне, сондай-ақ:
1) туынды шығармалар (аудармалар өңдеулер, аннотациялар, рефераттар,
түйiндеулер, шолулар, инсценировкалар, музыкалық аранжировкалар және ғылым
әдебиет пен өнер туындыларының басқа да қайта өңделiмдері);
2) жинақтар (энциклопедиялар, антологияпар, деректер базалары) және
басқа да іріктелу және (немесе) материалдардың орналасу бойынша
шығармашылық еңбек нәтижесі болып саналатын құрастырылған туындылар жатады.
Туынды және құрастырылған шығармалар олардың негізге алынған немесе
олара енген туындылардың авторлық құқық объектiлерi болу болмауына
қарамастан авторлық құқықпен қорғалады.
973-бап. Авторлық қатынастарды құқық реттеу
Авторлық қатынастар осы Кодекспен және авторлық құқық пен сасабақтас
құқықтар туралы өзге де заң актiлермен, ал оларда кезделген жағдайларда
өзге де заң актілерiмен реттеледі.
974-бап. Авторлық құқық объектiлері болып табылмайтын туындылар
Мыналар авторлық құқық объектiлерi болып табылмайды:
1) ресми құжаттар (заңдар, сот шешiмдерi, заң шығару әкмшілік, сот
және дипломатиялык сипаттағы өзге де мәтiндер), сондай-ақ олардың ресми
аудармалары;
2) мемлекетiк рәмiздер мен белгiлер (жалаулар, таңбалар, ордендер,
ақша белгiлерi және өзге де мемлекетiк реміздер мен белгiлер),
З) халық
4) ақпараттық сипаттағы оқигалар мен фактiлер туралы хабарлар.
975-бап. Ресми құжаттардың, рәміздер мен белгілердің жобаларына құқық
1. Ресми құжаттардың, рәмiздер мен белгiлердің жобаларына авторлық
құқыққа жобаны жасаған адам (жасаушы) ие болады.
Ресми құжаттарды рәміздер мен белгілердің жобаларын жасаушылар, егер оны
жасауға тапсырма берушi оған тыйым салмаса, ондай жобаларды жариялауға
құқылы. Жобаны жариялаған жағдайда оны жасаушылар өз есімін көрсетуге
құқылы
2. Жобаны, жасаушының келiсiмiнсіз, егер бұл жобаны автор жарияласа
немесе тиісті органға жiберсе, оны ресми құжат дайындау үшiн құзіретті
органның пайдалануы мүмкiн.
Ресми кужаттарды, рәмiздерді немесе белгiлердi жобаның негізінде дайындған
кезде оған ресми құжатгы рәмiздi немесе белгінi дайындауды жүзеге асырушы
орган өз қалауы бойынша толықтыулар мен өзгерістер енгiзу мүмкiн.
3.Құзіретті оргар жобаны мақұлдағганнан кейін ол әзірлеушінің аты-
жөні көрсетілмей-ақ қолданылуы мүмкін.
976-бап. Авторлық құқық қорғау белгiсi
1. Айрықша авторлық құқық иесі өз құқықтары туралы мәлімдеу үшiн
туындыларының әрбір данасына салынған және үш элементтен:
1) қоршауа алынған латынша “С” әріпінен;
2) айрықша авторлық құқықтар иесінің есiмiнен (атауынан);
3) туындаушының бiрiншi жарияланған жылынан тұратын авторлық құқықты
қорғау белгiсiн пайдалануы мүмкiн.
2. Егер өзге дәлел болмаса, қорау белгiсінде көрсетiлген адам айрықша
авторлық, құқықтың иесi болып саналады.
977-бап. Автордың жеке мүлiктiк емес құқықтары
1 Туынды авторының мынадай жеке мүлiктiк емес құқықтары болады:
1) туынды авторы ретiнде таныду және оны пайдалану кезiнде осы туынды
баска адамдардың авторлығын тануды болғызбайтын нақ осындай тануды талап
ету құқығы (авторлық құқық);
2) туындыны өз атынан, бүркеншiк атпен немесе жасырын атпен пайдалану
құқығы (авторлық атқа құқық);
3) өз туындысына өзгерiстер мен толықтырулар енгізуге және оның
атауын қоса алғанда, туынды жарық көргенде, көпшiлiк алдында орындалғанда
немесе өзге түрде пайдаланылғанда автордың келісiмiнсiз кiмнің болса да
өзгерiстер мен толықтырулар енгiзунен туындыны қорғау құқығы (туындыға қол
сұқпаушылық құқықғы).
Автордың келiсiмiнсіз оның туындысын шығарғанда безендiрулер,
алғысөздер, соңғысөздер, түсiнктемелер немесе қандай да болсын
түсiндірмелер беруге тыйым салынады.
Автор қайтыс болғаннан кейiн оның туындысын қол сұғушылықтан қорғауды
өсиетте көрсетлген адам, ал мұндай нұсқау болмаған жағдайда - автордың
мұрагерлері, сондай-ақ заң актiлерiне сәйкес авторлық құқықтар қорғау
жүктелген тұлғалар жүзеге асырады.
4) белгісіз тұлғалар тобының туындыны ашуға рұқсат құқығы (халыққа
жария ету құқығы).
2.Автор туындыны халыққа тарату туралы бұрын қабылдаған шешiмнен бас
тартуға құқылы (керi қайтарып алу құқығы), бұл жағдайда жоғалтылған
пайдасын қоса алғанда, пайдаланушыға осындай шешiм арқылы келтерiлген залал
етелуi керек. Егер туынды халыққа жария болып кетсе, автор оны керi
қайтарып алатьны туралы көпшiлiкке хабарлауға мiндеттi. Бұл орайда ол
туындының бұрын әзiрленген даналарын өз есебiнен айналыстан алып тастауға
құқылы.
Осы тармақтың ережелері қызметтік туындыларға қолданылмайды.
3. Автордың бреумен келiсiмi немесе автордьщ жеке мулктiк емес кукыктарыч
жузеге асырудан бас тартуы туралы арызы жарамсыз болады.
978-бап. Автордьщ мулiктiк ккьщтары
1. Авторга туындыны кез келген нысанда және кез келген едiспен пайдалануга
айрыкша кукыктар берiледi.
2. Автор туындыны пайдалану кезiнде үшiншi тұлғалардың мынадай iс-
әрекеттердi жүзеге асыруына:
1) туындыны қайта жаңғыртуына (кайта жаңғырту құқығы);
2) туындының түпнұсқасын немесе даналарын кез келген әдiспен
таратуына: сатуына, айырбастауына, жалға беруiне, өзге де операциялар
жасауына (тарату құқығы);
3) туындыны көпшiлiк алдында көрсетуіне (көпшiлкке керсету құқығы);
4) туындыны көпшiлік алдында орындауына (көпшілік алдында атқару
құқығы);
5) жалпыға бiрдей мәлiмдеу үшін эфирге немесе кабель арқылы хабарлауды
қоса алғанда туындыны көпшiлiкке хабарлауына (көпшілікке хабарлау құқығы);
6) туындыны эфирге беруіне (радио және теледидар арқылы тарату), оның
iшiнде туындыны кабель немесе спутниктік байланыс арқылы таратуына (эфирге
хабарлау құқығы);
7) туындыны аударуына (аудару құқығы);
8) туындыны қайтадан жасауына, аранжировкалауына немесе басқаша түрде
өңдеуіне(өңдеу құқығы);
9) қала құрылысы сәулет, безендiру жобасын iс жузiне асыруына;
10) заң актілерне қайшы келмейтiн өзге де iс-әрекеттердi жүзеге
асыруына рұқсат етуге немесе тыйым салуға құқылы.
3. Туындыға түпнұсқасындағыдай объективтi нысанда қайталап беру
(туындыны басып шығару, дыбыс немесе бейне жазулар таралымы және тб.) қайта
жаңғырту болып табылады.
4. Егер туындының даналары заңды түрде иелiктен айырылса, оларды одан
әрi таратуға, заң актiлерiнде көзделген жағдайларды қоспағанда, автордың-’
келсiмінсіз және сыйақы төленбестен жол берiледi.
5. Туынды кiрiс келтiру мақсатымен сатылғандығына не оны сату бұған
бағытталмағандығына қарамастан, пайдаланылған деп саналады.
6. Туындының (өнертабыстардың өзге де техникалық экономикалық,
ұйымдастырушылық және тб. шешiмдердiң) мазмұнын кұрайтын ережелерді іс
жүзінде колдану туындыны авторлық құқық мағынасында пайдалану болмайды.
979-бап. Туындыны сақтауға беру
1. Туындьлардың қолжазбаларын, материалдық негіздерді басқа
туындылардың оның iшiнде машинкаға былғндарын сатқтауға беру, осылайша
сақтауға беру әркiмнiң кiруiне ашық коймада (депозитарийде) жүргізілсе және
депозитариймен жасалған шарт бойынша кез келген адамның туынды данасын
алуына жол берiлсе, туындыны пайдалану деп танылады.
2. Туындыны сақтауға беру кұқық иесінің депозитариймен туындыны
пайдалану талаптарын белгілейтін шарты негізінде жүзеге асырылады. Мұндай
шарт және депозитарийді пайдаланушымен шарты жария болып табылады (Осы
Кодекстiң 387-бабы).
980-бап. Қазақстан Республикасының аумағында авторлық ққықтың қолдануы
1.Қазақстан Ркспубликасының аумағында алғаш рет жарияланған немесе
жарияланбаған, бірақ түпнұсқасы қандай болса да объективті нысанда оның
аумағында болган туындының авторлық құқық Қазақстан Республикасының
аумағында қолданылады. Бұл жғгдайда автор және (немесе) оньң мұрагерлерi,
сондай-ақ автордьң басқа да құқықтық мирасқорлары өздерiнiң азаматтылығына
қарамастан авторлық құқық иесі болып танылады.
2. Туындысы шет мемлекет аумағында алғаш рет жарияланған немесе қандай
болса да объективтi нысанда болған Қазақстан Республикасы азаматтарының да,
сондай-ақ олардың құқықтық мирасқорларының да авторлық құқығы танылады.
3. Халықаралық шарттарға сәйкес авторлық құқық қорғау құқық иесiне
берілген жағдайда туындының шет мемлекет аумағында жариялану фактiсі тиісті
халықаралық шарттардың ережелерiне сай анықталады.
4. Қазақстан Республикасының аумағында туындыны қорғау мақсатында
туындының авторы алғаш рет аумағында қорғауға алынған мемлекеттің заңы
бойынша анықталады.
981-бап. Авторлық құқықтың қолданыла бастауы
Туындыға авторльқ құқық оның жариялануына қарамастан туындыға үшiнші
тұлғалардың қабылдауына қолайлы объективті нысан берiлген кезден бастап
қолданыла бастайды. Ауызша туындыға авторлық құқық оны үшіншi тұлғаға
хабарлаған кезден бастап қолданылады.
Егер туынды осы Кодекстiң 980-бабыньң қолдануына келмейтiн болса,
мұндай туындыға авторлық құқық егер ол Қазақстан Республикасында жүзеге
асырылса туынды алғаш рет жарияланған кезден бастап қорғалады.
982-бап. Авторлық құқықтың қолданылу мерзiмi
1. Авторлық құқық автордьң бүкiл өмірi бойынша және ол қайтыс
болғаннан кейін, автор қайтыс болғаннан кейнгi келесi жылдьң біріншi
қаңтарынан есептегенде, елу жыл бойы күшінде ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
1. Кіріспе
2. Авторлық құқық
3. Сабақтас құқық
4. Селекциялық жетістіктерге құқық
5. Қортынды
Кіріспе
Тәуелсiз елiмiз тәй-тәй басқан алғашкы қадамынан бастап-ақ адамзаттың
ақыл-ойының жарқын көрiнiсiне айналғал ру-хани асыл қазыналарды қорғауға,
қадiр-қасиетiн кемiтпей, корын молайта түсуге, ең бастысы, көне
жәдiгерлердiң заңды жалғасындайнебір жауһарларды өмiрге әкелушi туы ндыгер
авторларға қолдау көрсетуге бағытталған бiрқатар игi шараларды жүзете
асырды. Халқымыздың көл-көсiр көңiлiндей шетсiз де шексiз дархан даламыз
-тарихи-медени жәдигерлерге кенде емес.
Есiмi ғасырлар тозаңының астында қалған небiр елеусiз хас шеберлердiң
қайталанбас қолтаңбаларын қастерлеумен бірге заң жүзiлде қорғау мемлекеттiк
маңызды iс, Мiне, содан да теуелсiз елiмiз тәй-тәй басқан алғашқы сәттің
өзiнде санаткерлiк менiшiк, авторлық құқық меселелерi не айрықша мән берiп,
халықаралық Конвенцияларға қосылуға ұмтыла түстi, алдыңғы қатарлы
өркениеттi елдермен келiсiм, шарт жасауға ниет бiлдiрдi. Егер, заң жүзiнде
атқарылар бұл шараларды нақтылай түсер болсақ, оның аясының кеңдігін, бұл
нәселелер халықаралык, әлемдiк сипатқа ие екендiгін аңғарар едiк.
Әрине, сыртқы байланыстарды қалыптастыру, нығайту, жетiлдiру және
дамыта түсу үшiн iшкi ұлттық заң жүйесiн орнықтыру, бекемдеп-берiктендiру,
iске қосу тегiктерi тап-тұйнақтай ойластыру кажет. Бiр сөзбен айтқанда
халықаралық Конвенциялар мен келісім, шарттар мемлекеттiң iшкi заңдарына,
қандайда норматквтiк құқықтық келісімдерге қайшы келмеуге тиiс. Өйткенi,
өзара үйлесiм-өркениеке өрiс ашумен бiрге мемлекеттерлiк iшкi және сыртқы
байланыстарын. ынтымақтастығын нығайтады, қол жеткендi қожыратпай, жеңісті
де жемiстi биітерге бастайды.
Авторлық құқық
971-бап. Авторлық құқықпен қоралатын туындылар (авторлық құқық объектiлерi)
1. Авторлық құқық шығармашылық қызмет нәтижесі болып табылатын ғылым,
әдебиет және өнер туындыларына олардың бағытына, мазмұны мен маңызына,
сондай-ақ оларды бiлдiру әдiсi мен нысанына қарамастан қолданылады.
2. Авторлық құқық халыққа таратылған (жарияланан, жарыққа шыққан,
басып шығарылан, кепшiлiк алдында орындалған, көпшiлiкке керсетiлген),
сондай-ақ халыққа таратылмаған туындыларға қандай да бiр объективтi
нысанда:
1) жазбаша (қолжазба, машинаа басылған, нота жазбасы және тб.);
2) ауызша (көпшiлік алдында айту, кепшiлiк алдында орындау және тб.);
З) дыбыс және бейне жазу (механикалық, цифрлық, магниттi, оптикалық
және тб.);
4) бейнелеу (сурет, эскиз, картина, жоспар, сызба, кино, теле, бейне
немесе фото кадр және тб.);
5) көлемдiк-кеңістiкті (мүсiндеме, модель, пакет, құрылыс және т.
6.); 6) басқа да нысандарда қолданылады.
З.Осы баптың 1-тармағында аталған белгiлерi бар және дербес
пайдаланылуы мүмкін туындының бiр белiгi (оның атауын қоса) авторлық құқық
объектiсi болып табылады.
4. Авторлық құқық идеялардың, тұжырымдамалардың, принциптердiң
еәдiстердiң, жүйелердiң, процестердiң, жаңалықтардың, фактiлердің жеке
өздеріне қолданылмайды.
972-бап. Авторлық құқық объектiлерiнiң түрлерi
1. Авторлық құқық объектiлерi мыналар болып табылады:
1) әдеби туындылар (әдеби-көркем, ғылыми, оқу, публицистикалық және
т.б.);
2) драмалыұ және музыкалық-драмалық туындылар;
З) сценарийлiк туындылар;
4) хореография және пантмима туындылары;
5) мәтіндi және мәтiнсіз музыкалық туындылар;
6) аудио-бейне туындылар, (кино, теле және бейне фильмдер,
диафильмдер және басқа кино, теле туындылар), радио туындылар;
7) кескiндеме, мүсін, графика туындылары мен баска да бейнелеу
өнерінің туындылары;
8) қолданбалы өнер туындылары
9) сәулет, қала құрылысы және бау-саябақ өнері туындылары;
10) фотосурет туындылары және фотосуретке ұксас әдстермен алынған
туындылар;
11) географияға, топографияға және басқа ғылымдарға қатысты карталар,
жоспарлар, эскиздер, безендiрмелер мен үш өлшемдi туындылар
12) ЭЕМ-ге арналған бағдарламалар
13) өзге де туындылар.
2. ЭЕМ-ге арналған бағдарламаларды қорау кез келген тiлде және кез
келген нысанда көрсетiле алатын, оларға негiзi мәтiндi және объектілiк
кодты қоса алғанда, ЭЕМ (оның ішiнде операциялық жүйелер) бағдарламаларының
барлық турлерiне қолданылады.
3. Авторлық құқық объектілерiне, сондай-ақ:
1) туынды шығармалар (аудармалар өңдеулер, аннотациялар, рефераттар,
түйiндеулер, шолулар, инсценировкалар, музыкалық аранжировкалар және ғылым
әдебиет пен өнер туындыларының басқа да қайта өңделiмдері);
2) жинақтар (энциклопедиялар, антологияпар, деректер базалары) және
басқа да іріктелу және (немесе) материалдардың орналасу бойынша
шығармашылық еңбек нәтижесі болып саналатын құрастырылған туындылар жатады.
Туынды және құрастырылған шығармалар олардың негізге алынған немесе
олара енген туындылардың авторлық құқық объектiлерi болу болмауына
қарамастан авторлық құқықпен қорғалады.
973-бап. Авторлық қатынастарды құқық реттеу
Авторлық қатынастар осы Кодекспен және авторлық құқық пен сасабақтас
құқықтар туралы өзге де заң актiлермен, ал оларда кезделген жағдайларда
өзге де заң актілерiмен реттеледі.
974-бап. Авторлық құқық объектiлері болып табылмайтын туындылар
Мыналар авторлық құқық объектiлерi болып табылмайды:
1) ресми құжаттар (заңдар, сот шешiмдерi, заң шығару әкмшілік, сот
және дипломатиялык сипаттағы өзге де мәтiндер), сондай-ақ олардың ресми
аудармалары;
2) мемлекетiк рәмiздер мен белгiлер (жалаулар, таңбалар, ордендер,
ақша белгiлерi және өзге де мемлекетiк реміздер мен белгiлер),
З) халық
4) ақпараттық сипаттағы оқигалар мен фактiлер туралы хабарлар.
975-бап. Ресми құжаттардың, рәміздер мен белгілердің жобаларына құқық
1. Ресми құжаттардың, рәмiздер мен белгiлердің жобаларына авторлық
құқыққа жобаны жасаған адам (жасаушы) ие болады.
Ресми құжаттарды рәміздер мен белгілердің жобаларын жасаушылар, егер оны
жасауға тапсырма берушi оған тыйым салмаса, ондай жобаларды жариялауға
құқылы. Жобаны жариялаған жағдайда оны жасаушылар өз есімін көрсетуге
құқылы
2. Жобаны, жасаушының келiсiмiнсіз, егер бұл жобаны автор жарияласа
немесе тиісті органға жiберсе, оны ресми құжат дайындау үшiн құзіретті
органның пайдалануы мүмкiн.
Ресми кужаттарды, рәмiздерді немесе белгiлердi жобаның негізінде дайындған
кезде оған ресми құжатгы рәмiздi немесе белгінi дайындауды жүзеге асырушы
орган өз қалауы бойынша толықтыулар мен өзгерістер енгiзу мүмкiн.
3.Құзіретті оргар жобаны мақұлдағганнан кейін ол әзірлеушінің аты-
жөні көрсетілмей-ақ қолданылуы мүмкін.
976-бап. Авторлық құқық қорғау белгiсi
1. Айрықша авторлық құқық иесі өз құқықтары туралы мәлімдеу үшiн
туындыларының әрбір данасына салынған және үш элементтен:
1) қоршауа алынған латынша “С” әріпінен;
2) айрықша авторлық құқықтар иесінің есiмiнен (атауынан);
3) туындаушының бiрiншi жарияланған жылынан тұратын авторлық құқықты
қорғау белгiсiн пайдалануы мүмкiн.
2. Егер өзге дәлел болмаса, қорау белгiсінде көрсетiлген адам айрықша
авторлық, құқықтың иесi болып саналады.
977-бап. Автордың жеке мүлiктiк емес құқықтары
1 Туынды авторының мынадай жеке мүлiктiк емес құқықтары болады:
1) туынды авторы ретiнде таныду және оны пайдалану кезiнде осы туынды
баска адамдардың авторлығын тануды болғызбайтын нақ осындай тануды талап
ету құқығы (авторлық құқық);
2) туындыны өз атынан, бүркеншiк атпен немесе жасырын атпен пайдалану
құқығы (авторлық атқа құқық);
3) өз туындысына өзгерiстер мен толықтырулар енгізуге және оның
атауын қоса алғанда, туынды жарық көргенде, көпшiлiк алдында орындалғанда
немесе өзге түрде пайдаланылғанда автордың келісiмiнсiз кiмнің болса да
өзгерiстер мен толықтырулар енгiзунен туындыны қорғау құқығы (туындыға қол
сұқпаушылық құқықғы).
Автордың келiсiмiнсіз оның туындысын шығарғанда безендiрулер,
алғысөздер, соңғысөздер, түсiнктемелер немесе қандай да болсын
түсiндірмелер беруге тыйым салынады.
Автор қайтыс болғаннан кейiн оның туындысын қол сұғушылықтан қорғауды
өсиетте көрсетлген адам, ал мұндай нұсқау болмаған жағдайда - автордың
мұрагерлері, сондай-ақ заң актiлерiне сәйкес авторлық құқықтар қорғау
жүктелген тұлғалар жүзеге асырады.
4) белгісіз тұлғалар тобының туындыны ашуға рұқсат құқығы (халыққа
жария ету құқығы).
2.Автор туындыны халыққа тарату туралы бұрын қабылдаған шешiмнен бас
тартуға құқылы (керi қайтарып алу құқығы), бұл жағдайда жоғалтылған
пайдасын қоса алғанда, пайдаланушыға осындай шешiм арқылы келтерiлген залал
етелуi керек. Егер туынды халыққа жария болып кетсе, автор оны керi
қайтарып алатьны туралы көпшiлiкке хабарлауға мiндеттi. Бұл орайда ол
туындының бұрын әзiрленген даналарын өз есебiнен айналыстан алып тастауға
құқылы.
Осы тармақтың ережелері қызметтік туындыларға қолданылмайды.
3. Автордың бреумен келiсiмi немесе автордьщ жеке мулктiк емес кукыктарыч
жузеге асырудан бас тартуы туралы арызы жарамсыз болады.
978-бап. Автордьщ мулiктiк ккьщтары
1. Авторга туындыны кез келген нысанда және кез келген едiспен пайдалануга
айрыкша кукыктар берiледi.
2. Автор туындыны пайдалану кезiнде үшiншi тұлғалардың мынадай iс-
әрекеттердi жүзеге асыруына:
1) туындыны қайта жаңғыртуына (кайта жаңғырту құқығы);
2) туындының түпнұсқасын немесе даналарын кез келген әдiспен
таратуына: сатуына, айырбастауына, жалға беруiне, өзге де операциялар
жасауына (тарату құқығы);
3) туындыны көпшiлiк алдында көрсетуіне (көпшiлкке керсету құқығы);
4) туындыны көпшiлік алдында орындауына (көпшілік алдында атқару
құқығы);
5) жалпыға бiрдей мәлiмдеу үшін эфирге немесе кабель арқылы хабарлауды
қоса алғанда туындыны көпшiлiкке хабарлауына (көпшілікке хабарлау құқығы);
6) туындыны эфирге беруіне (радио және теледидар арқылы тарату), оның
iшiнде туындыны кабель немесе спутниктік байланыс арқылы таратуына (эфирге
хабарлау құқығы);
7) туындыны аударуына (аудару құқығы);
8) туындыны қайтадан жасауына, аранжировкалауына немесе басқаша түрде
өңдеуіне(өңдеу құқығы);
9) қала құрылысы сәулет, безендiру жобасын iс жузiне асыруына;
10) заң актілерне қайшы келмейтiн өзге де iс-әрекеттердi жүзеге
асыруына рұқсат етуге немесе тыйым салуға құқылы.
3. Туындыға түпнұсқасындағыдай объективтi нысанда қайталап беру
(туындыны басып шығару, дыбыс немесе бейне жазулар таралымы және тб.) қайта
жаңғырту болып табылады.
4. Егер туындының даналары заңды түрде иелiктен айырылса, оларды одан
әрi таратуға, заң актiлерiнде көзделген жағдайларды қоспағанда, автордың-’
келсiмінсіз және сыйақы төленбестен жол берiледi.
5. Туынды кiрiс келтiру мақсатымен сатылғандығына не оны сату бұған
бағытталмағандығына қарамастан, пайдаланылған деп саналады.
6. Туындының (өнертабыстардың өзге де техникалық экономикалық,
ұйымдастырушылық және тб. шешiмдердiң) мазмұнын кұрайтын ережелерді іс
жүзінде колдану туындыны авторлық құқық мағынасында пайдалану болмайды.
979-бап. Туындыны сақтауға беру
1. Туындьлардың қолжазбаларын, материалдық негіздерді басқа
туындылардың оның iшiнде машинкаға былғндарын сатқтауға беру, осылайша
сақтауға беру әркiмнiң кiруiне ашық коймада (депозитарийде) жүргізілсе және
депозитариймен жасалған шарт бойынша кез келген адамның туынды данасын
алуына жол берiлсе, туындыны пайдалану деп танылады.
2. Туындыны сақтауға беру кұқық иесінің депозитариймен туындыны
пайдалану талаптарын белгілейтін шарты негізінде жүзеге асырылады. Мұндай
шарт және депозитарийді пайдаланушымен шарты жария болып табылады (Осы
Кодекстiң 387-бабы).
980-бап. Қазақстан Республикасының аумағында авторлық ққықтың қолдануы
1.Қазақстан Ркспубликасының аумағында алғаш рет жарияланған немесе
жарияланбаған, бірақ түпнұсқасы қандай болса да объективті нысанда оның
аумағында болган туындының авторлық құқық Қазақстан Республикасының
аумағында қолданылады. Бұл жғгдайда автор және (немесе) оньң мұрагерлерi,
сондай-ақ автордьң басқа да құқықтық мирасқорлары өздерiнiң азаматтылығына
қарамастан авторлық құқық иесі болып танылады.
2. Туындысы шет мемлекет аумағында алғаш рет жарияланған немесе қандай
болса да объективтi нысанда болған Қазақстан Республикасы азаматтарының да,
сондай-ақ олардың құқықтық мирасқорларының да авторлық құқығы танылады.
3. Халықаралық шарттарға сәйкес авторлық құқық қорғау құқық иесiне
берілген жағдайда туындының шет мемлекет аумағында жариялану фактiсі тиісті
халықаралық шарттардың ережелерiне сай анықталады.
4. Қазақстан Республикасының аумағында туындыны қорғау мақсатында
туындының авторы алғаш рет аумағында қорғауға алынған мемлекеттің заңы
бойынша анықталады.
981-бап. Авторлық құқықтың қолданыла бастауы
Туындыға авторльқ құқық оның жариялануына қарамастан туындыға үшiнші
тұлғалардың қабылдауына қолайлы объективті нысан берiлген кезден бастап
қолданыла бастайды. Ауызша туындыға авторлық құқық оны үшіншi тұлғаға
хабарлаған кезден бастап қолданылады.
Егер туынды осы Кодекстiң 980-бабыньң қолдануына келмейтiн болса,
мұндай туындыға авторлық құқық егер ол Қазақстан Республикасында жүзеге
асырылса туынды алғаш рет жарияланған кезден бастап қорғалады.
982-бап. Авторлық құқықтың қолданылу мерзiмi
1. Авторлық құқық автордьң бүкiл өмірi бойынша және ол қайтыс
болғаннан кейін, автор қайтыс болғаннан кейнгi келесi жылдьң біріншi
қаңтарынан есептегенде, елу жыл бойы күшінде ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz