Қазақстан және ЕҚЫҰ

Пән: Қаржы
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 38 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны

Кіріспе . . . 3

I тарау. Халықаралық ұйымдардың пайда болуы және олардың даму тарихы

Халықаралық ұйымдар және олардың қалыптасу кезеңдері . . . 5
Қазақстан Республикасының Халықаралық ұйымдарымен байланысы . . . 7
ЕҚЫҰ: тарихы, пайда болуы және қызметтері . . . 9

II тарау. Қазақстан Республикасының сыртқы экономикалық байланысы және олардың даму көрсеткіштері

2. 1 Қазақстанның Халықаралық ұйымдарға мүшелік етуі . . . 13

2. 2 Қазақстанның сыртқы саудасы мен инвестициясының даму жағдайы . . . 19

III тарау. Қазақстанның Халықаралық ұйымдармен қарым-қатынасын жетілдіру бағыттары

3. 1 Қазақстанның ЕҚЫҰ-на мүше болуының ел экономикасына тигізетін әсері . . . 28

3. 2 Қазақстанның сыртқы экономикалық қатынастарын жетілдіру жолдары . . . 30

Қорытынды . . . 37

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі . . . 39

Қысқартулар . . . 41

Қосымшалар

Кіріспе

Халықаралық ұйымдар - мемлекеттердің немесе олардың құрылымдарының, қоғамдық ұйымдардың, қоғамдық өмірдің әртүрлі салаларында ортақ мақсаттарға жету үшін құрылады және халықаралық әріптестіктің аса маңызды түрі болып табылады. Қазақстан ЕҚЫҰ, БҰҰ тағы басқа халықаралық ұйымдармен байланыста болады.

Біріккен Ұлттар Ұйымы ең ірі, бірегей халықаралық ұйым болып табылады және халықаралық қатынастар жүйесінде маңызды рөл ойнайды. 1992 жылы 2-наурызда Қазақстанның БҰҰ-ға кіруі өзінің маңызы жағынан тарихи акция болды.

ЕҚЫҰ - құрамына 56 қатысушы мемлекет кіретін жалпыеуропалық ұйым. БҰҰ Жарғысының 8-тарауына сәйкес Еуропадағы дағдарыстық ахуалдардың ерте алдын алу және оларды болдырмау, Еуропадағы қазіргі бар жанжалдарды және жанжалдан кейін қалыпқа келтіруді реттеудің басты құралы ретінде құрылған. Негізгі мақсаты - жетілдірілген басқару мен демократиялық үрдіс негізіндегі аймақтық тыныштық пен қауіпсіздік. Қазақстан Еуропаның қауіпсіздік және ынтымақтастық жөніндегі кеңесіне 1992 жылғы 30 қаңтарда мүше болып енді.

Курстық жұмыстың мақсаты - Қазақстан Республикасы мен ЕҚЫҰ арасындағы қатынастардың қалыптасуы мен ынтымақтастығын қарастыру.

Курстық жұмыстың міндеті - Қазақстанның сыртқы сауда айналымының, яғни импорты мен экпортының көрсеткіштерін, инвестиция көрсеткіштерін талдау және де қандай дәрежеде екенін көрсету.

Курстық жұмыстың зерттеу объектісі - Еуропа қауіпсіздік және ынтымақтастық ұйымы болып табылады. Қазақстан тәуелсіздік алғаннан кейін Еуропадағы қауіпсіздік пен ынтымақтастық жөніндегі кеңестің тәжірибелерін бөлісу мақсатымен, оның негізгі принциптерін басшылыққа алуға міндеттеме қабылдап, екі жақты тығыз байланыс орнатты. Еуропадағы қауіпсіздік және ынтымақтастық жөніндегі ұйымның ресми тілдері: ағылшын, испан, итальян, неміс, орыс, француз тілдері.

Ұйым қару-жараққа бақылау жасауды, алдын алу дипломатиясын, сенім шаралары мен қауіпсіздікті нығайтуды, адам құқықтарын, сайлауға бақылауды, сондай-ақ экономикалық және экологиялық қауіпсіздікті қоса алғандағы мәселелердің кең ауқымымен айналысады. Қазақстан 2003 жылы ЕҚЫҰ-на төрағалық ету туралы ниетін білдірді. Ал, 2005 жылы Қазан қаласында өткен ТМД басшыларының саммитінде Қазақстанның ЕҚЫҰ-на төрағалық етуіне қолдау көрсетіліп, беделді халықаралық ұйымға төрағалық етуге әзірлік жұмыстары басталды. Қазақстан осы ауқымды жұмыс барысында өзінің әлеуметтік-экономикалық және саяси дамуында көптеген белестерден өтті. Қазақстанның ЕҚЫҰ төрағасы лауазымындағы шешуші мақсаттарының бірі - 2010 жылы Астанада Еуроатлантикалық және Еуразиялық кеңістікте кең ауқымды, бөлінбейтін және кооперативті қауіпсіздік құрудың көкейкесті мәселелерін талқылау үшін ұйымға қатысушы елдер, мемлекет және үкімет басшыларының саммитін шақыру болып табылады. Бұл мақсатқа қол жеткізілді.

Жалпы алғанда, Қазақстанның ЕҚЫҰ-дағы төрағалығы, еліміздің тәуелсіздік жылдарындағы әлеуметтік-экономикалық және қоғамдық-саяси дамуындағы айтулы жетістіктерін мойындау болып табылады. Бүгінде Қазақстан сәтті мемлекет ретінде құрылып қана қойған жоқ, сонымен қатар жаһандық қауіпсіздік пен ынтымақтастықты қамтамасыз етуге лайықты үлес қосатын беделді өңірлік державаға айналды.

Мұның бәрі жаңа Қазақстанның құрылысшысы және сәулетшісі Президент Н. Ә. Назарбаевтың айрықша қызметінің нәтижесі, оның күллі әлемдік деңгейдегі көшбасшы ретінде мойындалуы айқын дәлел.

Қазақстанның ЕҚЫҰ-ға төрағалығының басты мақсаттарының қатарына мыналар жатады: өңірлік деңгейде, сондай-ақ, жалпы әлемдік нұсқада шынайы және ұзақ мерзімдік тұрақтылықты қамтамасыз етуге жәрдемдесу, Шығыс пен Батыс арасындағы біріктіруші сызықты, жүйелі түрдегі жақтаушысы Қазақстан Республикасы болып табылатын, өркениеттер сұхбаты арқылы нығайту. Көзқарастарды жақындату негізінде, Ұйымның ішіндегі бірліктің барынша жоғары деңгейіне қол жеткізуге ұмтылу.

I тарау. Халықаралық ұйымдардың пайда болуы және олардың даму тарихы

Халықаралық ұйымдар және олардың қалыптасу кезеңдері

Халықаралық ұйымдар - тиісті құрылтайшылық құжатта көзделген халықаралық мәселелерді шешуге жәрдемдесу және мемлекеттердің жан-жақты ынтымақтастығын дамыту мақсатымен халықаралық келісім негізінде құрылған үкіметаралық және бейүкіметтік сипаттағы тұрақты бірлестіктер.

Халықаралық ұйымдар - мемлекеттердің немесе олардың құрылымдарының, сондай-ақ қоғамдық ұйымдардың, ұлттық қоғамдардың, үкіметтік емес сипаттағы қауымдастықтардың, әртүрлі мемлекеттердің атынан жүретін жеке мүшелердің бірлесуі, қоғамдық өмірдің әртүрлі (саяси, экономикалық, әлеуметтік, мәдени, ғылыми-техникалық және т. б. ) салаларында ортақ мақсаттарға жету үшін құрылады және халықаралық әріптестіктің аса маңызды түрі болып табылады. Халықаралық ұйымдар XIX ғ. екінші жартысында пайда болды, ол ұлттық мемлекет шеңберінен шыққан дамыған экономикалық және әлеуметтік-саяси қатынастардың түбегейлі жаңа мәселелердің, трансұлттық міндеттердің шешімін табуда бірлесудің, халықарaлық күшті жұмылдырудың объективті қажеттілігінен туды.

Қазіргі уақытта халықаралық ұйымдарға мүше болу және олардың қызметтеріне белсенді қатысу- егеменді, тәуелсіз мемлекеттердің маңызды істерінің бірі.

Алғашқы бұқаралық халықаралық ұйымдар - 1863 ж. швейцарлық Анри Дюнан негізін қалаған Қызыл Крест және Бірінші интернационал - 1864 ж. Лондонда К. Маркс пен Ф. Энгельс негізін қалаған Халықаралық жұмысшылар жолдастығы. Алғашқы Халықаралық үкіметаралық ұйым -1874 ж. құрылған Жалпы пошталық одақ. Халықаралық ұйымдардың құрылуына түрткі болған I және II дүниежүзілік соғыстар. Олар аяқталғаннан кейін әлем оның зардабын талқылап, енді болдырмау үшін тиімді, оңтайлы халықаралық қауіпсіздік жүйесін құруға талпыныс жасады. Осылайша, 1919 ж. Ұлттар Лигасы құрылды. 1945 ж. Сан-Францискода Біріккен Ұлттар Ұйымының Жарғысы қабылданды. XX ғасырдың екінші жартысында күрт күшейген жаһандану процестері, оған сәйкес әртүрлі елдер мен халықтардың өзара қарым-қатынасының дамуы жаңа халықаралық ұйымдардың құрылуына септігін тигізді. XXI ғ. басында әлемде қызметі, мақсат-міндеттері, бірлесу түрі, қатысушылар саны, өкілеттігі алуан түрлі ондаған мың халықаралық ұйым құрылды [1, 277 б] .

Біріккен Ұлттар Ұйымы ұжымдық қауіпсіздік және халықаралық ынтымақтастық арқылы бейбітшілікті сақтау мақсатымен II дүниежүзілік соғыстан кейін 1945 жылдың 26 маусымында 51 мемлекет қатысуымен құрылды. Біріккен Ұлттар Ұйымы ең ірі, бірегей халықаралық ұйым болып табылады және халықаралық қатынастар жүйесінде маңызды рөл ойнайды. Аталмыш ұйымды құрған мемлекеттер бүкіл әлемде бейбітшілік және қауіпсіздікті сақтау, ұлттар арасындағы достық қатынастарды дамыту, әлеуметтік жағдайдың жақсаруына көмек көрсету, өмір және адам құқықтары саласы жағдайларын жақсарту қолдаушылары болып табылды. Қазіргі кезде БҰҰ-на 193 мемлекет мүше болып табылады.

БҰҰ әлем қауымдастығына орын алған дағдарыстар мен шиеленістерге, «қырғи-қабақ соғысына», жаңа мемлекеттер мен әртүрлі блоктардың ыдырауы мен құрылуына қарамастан заманауи талаптарға бейім ұйым екендігін дәлелдеді. БҰҰ қызметі ядролық соғыстан қауіп-қатерлерін жоюға, адамзаттың жаһандық бейбітшілік жағдайында өмір сүру мүмкіншіліктерін жасауға, отаршылық жүйені жойып, кейбір аймақтық шиеленістерді шешуге мүмкіндік туғызды. Адам құқықтарын қорғау саласында әмбебап құжаттың әзірлеу мен қабылдау, гуманитарлық және табиғат қорғау салаларында халықаралық құқықтық база құруда да БҰҰ-ның рөлі зор [2, 62-63бб] .

БҰҰ-ның басты органдары - Бас Ассамблея, Қауіпсіздік Кеңесі, Экономикалық және әлеуметтік кеңес, Халықаралық сот, Қамқорлық жөніндегі кеңес пен Хатшылық (секретариат) . Штаб-пәтері Нью-Йорк қаласында (АҚШ) орналасқан. Женевада (Швейцария), Венада (Австрия) бөлімшелері жұмыс істейді. БҰҰ-на Жарғыда бекітілген міндеттемелерді мойындайтын әрі оларды жүзеге асыра алатын ізгі ниетті мемлекеттердің барлығы да мүше бола алады.

Бас Ассамблеясының мәжілісіне БҰҰ-на мүше мемлекеттердің барлығының өкілдері қатысады. Бұл орган БҰҰ Жарғысы шегінде кез келген іс пен мәселені талқылау, мүше мемлекеттерге ұсыныс әзірлеу уәкілетін иеленеді, Қауіпсіздік Кеңесінің жыл сайынғы әрі арнайы баяндамаларын талқылап, бүкіл Ұйымның бюджетін қарап, бекітеді.

БҰҰ Жарғысының 24-бабына сәйкес Қауіпсіздік Кеңесіне халықаралық бейбітшілік пен қауіпсіздікті қолдау жауапкершілігі жүктелген. Бұл органның ерекшелігі - Кеңестің 5 тұрақты мүшесі ғана шешім қабылдау кезінде бірауыздылық қағидасын қатаң ұстанады, егер олардың біреуі ұсынылған жобаға қарсы дауыс берсе, шешім қабылданбайды.

Құрамына 54 мемлекет кіретін Экономикалық және әлеуметтік кеңеске экономика, әлеумет, мәдениет, білім, денсаулық сақтау салаларындағы халықаралық мәселелер бойынша зерттеулер жүргізу және баяндамалар әзірлеу, сондай-ақ, Бас Ассамблеяға, БҰҰ мүшелеріне, БҰҰ-ның мамандандырылған мекемелеріне мүдделі ұсыныстар жасап, тапсыру уәкілеттігі берілген.

Қамқорлық жөніндегі кеңестің негізгі міндеттері - қамқорлыққа алынған территория тұрғындарының саяси, экономикалық және әлеуметтік прогресіне, оның білім беру саласында ілгерілеуіне, оның өзін-өзі басқаруға немесе тәуелсіздікке жету бағытында прогрессивті дамуына жәрдемдесу (БҰҰ Жарғысы, 76-бап) болып табылады.

Халықаралық сот мемлекеттер арасындағы даулы мәселелерді шешетін, сондай-ақ, БҰҰ органдарының, оның мамандандырылған мекемелерінің құқық мәселелері бойынша ұсыныстық ұйғарым шығаратын ең басты халықаралық ұйым болып саналады. Хатшылық БҰҰ-ның атқарушы органы міндетін орындайды. Оған Қауіпсіздік Кеңесінің ұсынысы бойынша, Бас Ассамблея 5 жыл мерзімге тағайындайтын БҰҰ-ның Бас Хатшысы басшылық жасайды [3, 509 б] .

Қазақстан Республикасының Халықаралық ұйымдарымен байланысы

Қазақстан тәуелсіздік алған күннен бастап БҰҰ-ның және оның арнайы мекемелерінің жұмысына белсенді қатысуда. Бұл ынтымақтастық мемлекетіміздің сыртқы саясатының басым бағыттарының бірі. Осы бағыттың негізгі мақсаты халықаралық сахнада Қазақстан Республикасының ғаламдық және аймақтық қауіпсіздік саласындағы стратегиялық мүдделерін, саясат пен экономикада әділетті әлемдік тәртіп пен тұрақты даму ортасын құруды, әлемдік қауымдастық мүшелері арасындағы қарым-қатынастарды үйлестіруді көздейді. БҰҰ басты мақсаты- әртүрлі экономика салаларындағы нарықтық реформалар және ұлттық мамандарды әзірлеу мәселелері сұрақтары бойынша жәрдемдесу және ҚР үкіметіне кеңес бере отырып, әкімшілік реформа және бірқалыпты дамуды қамтамасыз етуге көмек көрсету.

Қазақстан мен БҰҰ арасындағы ынтымақтастықтың маңызды тарихи оқиғалары ретінде 2002 жылғы 17-18 қазандағы БҰҰ Бас Хатшылары Кофи Аннан мен 2010 жылғы 6-7 сәуірдегі Пан Ги Мунның Қазақстанға ресми сапарларын ерекше атауға болады.

БҰҰ Бас хатшысы Пан Ги Мунның Семей сынақ полигоны аумағына келуі аса маңызды оқиға болды. Семей полигонында сөйлеген сөзінде Пан Ги Мун өзге мемлекеттерге Қазақ елінің үлгі болар істері көп екендігін және Қазақстан Республикасының Президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың ядролық қарудан бас тартып, полигонды жабу шешімі оның ерекше көшбасшылық қасиетінің белгісі екенін ерекше атап өтті.

Қазақстан БҰҰ-на мүше болғаннан бері БҰҰ-ның барлық негізгі шараларына, халықаралық форумдарға белсене қатысып, ұйымдастыру шараларын да абыроймен атқарып келеді. Атап айтар болсақ, олар: Теңізге шығу мүмкіндігі жоқ елдер Конференциясы (2003 жылғы тамыз, Алматы), ЭСКАТО-ң 63-сессиясы (2007 жылғы мамыр, Алматы), Алғашқы медициналық-санитарлық көмек көрсету, Алматы Декларациясының 30 жылдығына арналған Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының Конференциясы (2008 жылғы қазан, Алматы), Дүниежүзілік туристік ұйымының XVII Бас Ассамблеясы (2009 жылғы қазан, Астана) .

Экологиялық мәселелердің өзектілігін ескере отырып, Қазақстан Астана қаласында БҰҰ әлеуметтік қорғау және экология министрлерінің 6-Конференциясын (2010 жылғы қыркүйек, Астана) және Жалпы еуропалық «Қоршаған орта Еуропа үшін» атты 7-Конференциясын (2011 жыл, Астана) өткізуге ұсыныс жасады.

Қазақстан БҰҰ-ның көптеген мамандандырылған мекемелерінің және есірткі мәселелер жөніндегі, тұрақты даму бойынша, сондай-ақ БҰҰ-ның екі аймақтық Комиссиялары (ЕЭК, ЭСКАТО), ЮНЕП Басқарушылары, ЮНИСЕФ және ЮНЕСКО Атқарушы Кеңесі сияқты функционалдық комиссияларының мүшесі болып табылады.

Қазақстан өз кезегінде мыңжылдық даму мақсаты бойынша міндеттемесін табысты іске асыру бағытын ұстанады. Қазақстанда әйелдер құқығын жан-жақты қорғау және кедейшілік деңгейін төмендету шаралары бойынша бірқатар жұмыстар атқарылды. 1992 жылғы ақпаннан бастап Қазақстанда БҰҰ-ның мамандандырылған мекемелерінің, қорларының және бағдарламаларының өкілдіктері жұмыс істеуде. Олардың қызметі техникалық, кеңес және қаржылық көмек көрсетуге бағытталған.

2010 жылы Қазақстан ресми түрде 2017-2018 жылдары ҚК тұрақсыз мүшелер құрамына, БҰҰ Бас Ассамблеясының 71-сессиясының төрағалығына, 2012-2015 жылдары БҰҰ Адам құқықтары жөніндегі Кеңесінің құрамына өз кандидатурасын ұсынды.

БҰҰ-ның қазіргі уақыттағы қызметі әлеуметтік-экономикалық салада кең етек алған жаһандық экономикалық және қаржы дағдырысы шеңберінде дами түсуде. Осыған байланысты қаржы дағдарысы зардабын жою туралы өткір талас-тартыстар БҰҰ-ның сұхбат алаңында ерекше орын алады. Сонымен қатар болашақ үшін азық-түлік және энергетикалық қауіпсіздікті қамтамасыз ету, сондай-ақ БҰҰ мыңжылдық даму жоспарлары да күн тәртібінде тұрған өзекті мәселелер.

1998-2008 жылдарды қамтитын екінші кезеңде Қазақстан ұйым институттарымен сындарлы байланыстар орнатты. Бұқаралық ақпарат құралдары бостандығы мәселелері жөніндегі Өкілінің кеңсесі, ұлттық азшылық істері жөніндегі Жоғарғы Комиссар кеңсесі және Демократиялық институттар мен адам құқықтары жөніндегі бюро тәрізді Ұйым институттарымен сындарлы байланыстар орнатылып, 1998 жылғы 2-3 желтоқсанда ЕҚЫҰ мен Қазақстан Республикасы Үкіметі арасында өзара түсіністіктер туралы меморандумға қол қойылды.

1999 жылы ЕҚЫҰ-ның Алматыдағы Орталығы ашылды. Ол 2007 жылы ЕҚЫҰ-ның Астанадағы Орталығы болып қайта құрылды. Қазақстан Республикасының Президентінің 1999 жылы Ыстамбұл саммитіне қатысты. Қазақстан 2003 жылы ЕҚЫҰ-на төрағалық ету туралы ниетін білдірді. Ал, 2005 жылы Қазан қаласында өткен ТМД басшыларының саммитінде Қазақстанның ЕҚЫҰ-на төрағалық етуіне қолдау көрсетіліп, беделді халықаралық ұйымға төрағалық етуге әзірлік жұмыстары басталды. Қазақстан осы ауқымды жұмыс барысында өзінің әлеуметтік-экономикалық және саяси дамуында көптеген белестерден өтті. Қазақстанның ЕҚЫҰ-ы өткізетін шараларға белсенді араласуы 2006 жылдан бастап тіптен жандана түсті. «Адам саудасына қарсы күрес - өңірлік жауап» атты өңірлік Орталықазиялық конференция 2006 жылдың 18-19 мамыры аралығында Астана қаласында өтті. Осы жылдың 29 мамыры мен 2 маусымында Венада болған Еуропадағы әдеттегі қарулы күштер туралы шарт бойынша III шолу конференциясына Қазақстан төрағалық етті. ЕҚЫҰ-ның жоғары деңгейдегі «Мәдениетаралық, дінаралық және этникааралық түсінік» атты толеранттық жөніндегі кеңесі Алматы қаласында 2006 жылдың 12-13 маусымында өткізілді. Сондай-ақ, 2007 жылдың 26-27 наурызында «Минасыздандыру саласындағы сенім шаралары мен өңірлік ынтымақтастық» атты өңірлік семинар Алматы қаласында, ЕҚЫҰ-ның Парламенттік ассамблеясының 17-ші жыл сайынғы сессиясы 2008 жылы 29 маусым мен 3 шілде аралығында Астана қаласында өткізілді. 2009 жылғы қаңтарда қазақстандық дипломат, Елші Вячеслав Ғиззатов ЕҚЫҰ қазіргі төрағасының мұсылмандарға қатысты төзімділік пен кемсітушілікке қарсы күрес жөніндегі жеке өкілі болып тағайындалды. 2009-2012 жылдарға арналған Адам құқықтары саласындағы Ұлттық іс-қимыл жоспары және 2010-2020 жылдарға арналған Құқықтық саясат тұжырымдамасы қабылданды. Соның нәтижесінде қазақстандық заңнамалар халықаралық стандарттарға едәуір жақындай түсті.

Будапешт саммитінде Кеңес Еуропадағы қауіпсіздік және ынтымақтастық жөніндегі ұйым болып қайта құрылды. Жалпыеуропалық кеңестің толыққанды қатысушысына айналған Қазақстан оны одан әрі дамыту, сонымен бірге халықаралық ұйым болып қайта құрылуы үдерісіне қатысты. 1995 жылы Вена қаласында еліміздің ЕҚЫҰ-ға тікелей қатысуын қамтамасыз еткен Қазақстанның тұрақты өкілдігі ашылды. 1995 жылы ЕҚЫҰ-ның Орталық Азиядағы өңірлік Бюросы (Ташкенттегі офисі) ашылды.

Қазақстан үшін ЕҚЫҰ-ның 1994 жылғы Будапешт саммитінің де орны ерекше. Осы саммитте Қазақстан Президенті Н. Ә. назарбаев 55(ол кезде Черногория әлі мемлекет болып жарияланбаған) мемлекеттің басшылары қатысқан жиында тұңғыш рет сөз сөйлеп, жаңа саяси жағдайдағы жаңа мемлекет - Қазақстанның Еуропа мен Азия кеңістігіндегі қауіпсіздік пен даму үдерісін қамтамасыз етуге байланысты өз ұсыныстарын баяндады. Осы бас қосуда Қазақстан үшін маңызды құжат - жер бетіндегі ядролық қарулы мемлекеттердің Қазақстанға берген қауіпсіздік кепілдігі туралы тарихи келісімге қол қойылды [2, 62-73 бб] .

1. 3 ЕҚЫҰ: тарихы, пайда болуы және қызметтері

Еуропадағы қауіпсіздік пен ынтымақтастық жөніндегі ұйым (ЕҚЫҰ) - халықаралық ұйым XX ғасырдың 70-жылдары Еуропадағы қауіпсіздік пен ынтымақтастық жөніндегі кеңес негізінде құрылды. 1994 жылы Будапештте өткен мемлекеттер мен үкіметтер басшыларының кездесуінде аталған кеңесті ЕҚЫҰ деп атау жөнінде шешім қабылданды. Бұл - Еуропа, Азия және Солтүстік Америка құрлығының 55 мемлекетімен консенсус (бір ауыздылық) негізінде келіссөздер, кеңесулер өткізіп, саяси шешімдер қабылдауға арналған көп тарапты құрылым. Мүше мемлекеттер басшыларының кездесулерінде ұйым қызметінің басты бағыттарын айқындайтын негізгі құжаттар қабылдайды. Мұндай кездесу 2 жылда бір рет өткізіледі. ЕҚЫҰ-ның Министрлер кеңесі мән-маңызы жағынан екінші басшылық органы болып саналады. Оның мәжілісі мемлекеттер басшылары кездесуінің аралық кезеңінде жылына 1 рет өтеді. Басшылық кеңесі саяси және жалпы бюджеттік сипаттағы мәселелерді талқылап, нақтылайды, оның мәжілісі Прага қаласында өтеді. Сондай-ақ, ол ЕҚЫҰ-ның экономикалық форумы ретінде де шақырылады. ЕҚЫҰ-ның Тұрақты кеңесі - ағымдағы саяси шешімдерді қабылдайтын негізгі жұмысшы орган. Мүше мемлекеттердің тұрақты өкілдерінен құралады. Оның апталық мәжілістері Венада өтеді.

ЕҚЫҰ органы - Қауіпсіздік саласындағы ынтымақтастық форумы шеңберінде қарулану мен қарусыздануға бақылау орнату, өзара сенім мен қауіпсіздікті нығайту жөнінде келіссөздер жүргізеді. Ұйымның лауазымды басшысы - бас хатшы, оны Министрлер Кеңесі 3 жыл мерзімге тағайындайды. Сондай-ақ, ұйымның құрамында Аз ұлттар ісі жөнінде 9 жоғарғы комиссар, Демократиялық институттар мен адам құқылары жөніндегі бюро және Парламенттік ассамблея бар. Қазақстан тәуелсіздік алғаннан кейін Еуропадағы қауіпсіздік пен ынтымақтастық жөніндегі кеңестің тәжірибелерін бөлісу мақсатымен, оның негізгі принциптерін басшылыққа алуға міндеттеме қабылдап, екі жақты тығыз байланыс орнатты. Хельсинкиде өткен ЕҚЫҰ-ға қатысушы елдердің жоғары дәрежедегі кездесуінде бұл ұйымға жаңадан қосылған елдерге жан-жақты көмек көрсетуге арналған бағдарлама қабылданды. Бағдарламада ЕҚЫҰ-ына қатысушы елдердің бай тәжірибесін жаңадан қосылған елдерге тарату жоспарланған. Осы бағдарлама аясында ЕҚЫҰ басшылығының өкілдері Қазақстанға бірнеше рет (1992-1999) іссапармен келді. ЕҚЫҰ басшыларының Қазақстанға алғашқы ресми сапары 1993ж. болды. Делегацияны ұйымның сол кездегі төрағасы, Швеция сыртқы істер министрі Маргарет Аф Углас бастап келді. Сапар нәтижесінде ұйымның Орта Азиядағы ықпалы кеңейе түсті. ЕҚЫҰ-ына қатысушы елдер мемлекет және үкімет басшыларының жоғары дәрежедегі басқосуларына (1994 ж. Будапештте, 1996 ж. Лиссабонда өткен) Қазақстан Президенті Н. Назарбаев қатысып, Лиссабон саммитінің пленарлық мәжілісіне төрағалық етті. Қазақстан сыртқы істер министрі ЕҚЫҰ сыртқы істер министрлер Кеңесінің мәжілісіне (1995 ж. Будапештте, 1994 ж. Копенгагенде, 1998 ж. Ослода) қатысып, онда Еуропадағы қауіпсіздік мәселелері мен Қазақстан ішкі саясатындағы реформалар барысы туралы сөз етілді. ЕҚЫҰ-ның Венада өткен (1999) Тұрақты кеңесінің мәжілісінде Қазақстан сыртқы істер министрі баяндама жасады. Қазақстанның Венадағы тұрақты өкілдігі (1995) ЕҚЫҰ-ының түрлі құрылымдарымен тығыз байланыс орнатқан. Алматыда ЕҚЫҰ-ының өкілдігі ашылған. ЕҚЫҰ Аз ұлттар жөніндегі бас комиссары Макс ван дер Стул Қазақстанға өзінің алғашқы сапарын 1994 ж. екі рет болып, Қазақстанның барлық аймақтарын аралады. Іс жүзінде елдегі этносаралық қатынастардың қандай дәрежеде екендігін көрді. Соның нәтижесінде, Локарнода (Швейцария, 1996) Макс ван дер Стулдың ұйымдастыруымен “Қазақстан: XXI ғасыр табалдырығында біртұтас көпэтносты қоғам орнату” деген тақырыпта дөңгелек үстел; Алматыда “Жаңа тәуелсіздік алған мемлекеттерде этникалық қатынастарды жан-жақты жетілдіру” деген тақырыпта конференция өтті. Мәжілістің аяқталуына арналған сөзінде ЕҚЫҰ Бас комиссары Қазақстан басшылығының елдегі этносаралық келісімді сақтау мен нығайтудағы табыстарын жоғары бағалады [4, 454-455 бб] .

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.