Қазақстандағы сайлау жүйесі



ЖОСПАРЫ:
1. ҚР.дағы сайлау жүйесі
2. ҚР.ның сайлау органдары
3. Сайлау комиссияларының құқықтары мен міндеттері
4. Сайлау участкелері
5. Сайлау құқығы қағидаттары
Қазақстан Республикасындағы сайлау жүйесі
Сайлау жүйесі ұғымы әдетте екі — тар және кең мағынада қолданылады. Кең мағынада сайлау жүйесі дегеніміз — Қазақстан Республикасындағы сайлауды өткізу мен ұйымдастыруға байланысты туындайтын қоғамдық қатынастар жүйесі. Оған сайлау комиссияларын құру мен олардың қызметі, сайлау округтерін, участкелерін құру, сайлау алдындағы үгіт-насихат, сайлаудың қорытындыларын анықтау, т. б. жатады. Tap мағынада сайлау жүйесі дегеніміз — сайлауға қатысқан кандидаттардың немесе саяси партиялардың жеңімпаздарын анықтау жүйесі. Бүгінгі таңда әлемде мажоритарлық және пропорционалды сайлау жүйелері кең тараған.
Мажоритарлық жүйе (фр. majorite — басым көпшілік деген сөзінен шыққан) — сайлаушылардың басым көпшілігі дауысын берген кандидат сайланған болып саналатын сайлау жүйесі. Ол көптеген (АҚШ, Франция, Ұлыбритания, т.б.) елдердің президент, парламент депутаттарын сайлауда қолданылады.
Пропорционалды сайлау жүйесі дегеніміз — сайлауда ұсынған партиялық тізімге сәйкес саяси партия Парламентте депутаттың мандат сайын иеленетін сайлау жүйесі. Осыған сәйкес:
• дауыс беруге қатысқан сайлаушылардың 50%-дан астам дауысын алған (мұндай жағдайда қайта дауыс беру өткізілмейді);
• қайта дауыс беру кезінде басқа кандидатқа қарағанда дауыс беруге қатысқан сайлаушылардың дауыс санының көпшілігін алған кандидат сайланған болып есептеледі.


Қазақстан Республикасының сайлау органдары
Еліміздегі сайлауды әзірлеу мен өткізуді ұйымдастыратын мемлекеттік органдар, сайлау комиссиялары болып табылады. Олардың біртұтас жүйесін мыналар құрайды:
• республикалық Орталық сайлау комиссиясы;
• аумақтық сайлау комиссиялары;
• округтік сайлау комиссиялары;
• участкелік сайлау комиссиялары.
Сайлау комиссиясының өкілеттілік мерзімі — бес жыл. ҚР-ның Орталық сайлау комиссиясы сайлау комиссиясының бірыңғай жүйесіне басшылық етеді. Орталық сайлау комиссиясының төрағасы мен мүшелерін Республика Президентінің ұсынуы бойынша Парламент Мәжілісі қызметке сайлайды және қызметтен босатады
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ:

1. Қазақстанның қазіргі заман тарихы. 2-басылымы, өңделген. Жалпы редакциясын басқарған тарих ғылымының докторы Б. Ғ. Аяған. Алматы: Атамұра, 2009.
2. Құқықтану. А. Ибраева, Г. Өлібаева, Қ. Айтхожин. — Алматы: "Мектеп" баспасы, 2006.
3. Уикипедия – Ашық Энциклопедиясы

Пән: Саясаттану
Жұмыс түрі:  Реферат
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:   
Тақырыбы: ҚР-дағы сайлау жүйесі

Орындаған:

Тексерген:


Атырау - 2012
ЖОСПАРЫ:
1. ҚР-дағы сайлау жүйесі
2. ҚР-ның сайлау органдары
3. Сайлау комиссияларының құқықтары мен міндеттері
4. Сайлау участкелері
5. Сайлау құқығы қағидаттары

Қазақстан Республикасындағы сайлау жүйесі
Сайлау жүйесі ұғымы әдетте екі -- тар және кең мағынада қолданылады. Кең мағынада сайлау жүйесі дегеніміз -- Қазақстан Республикасындағы сайлауды өткізу мен ұйымдастыруға байланысты туындайтын қоғамдық қатынастар жүйесі. Оған сайлау комиссияларын құру мен олардың қызметі, сайлау округтерін, участкелерін құру, сайлау алдындағы үгіт-насихат, сайлаудың қорытындыларын анықтау, т. б. жатады. Tap мағынада сайлау жүйесі дегеніміз -- сайлауға қатысқан кандидаттардың немесе саяси партиялардың жеңімпаздарын анықтау жүйесі. Бүгінгі таңда әлемде мажоритарлық және пропорционалды сайлау жүйелері кең тараған.
Мажоритарлық жүйе (фр. majorite -- басым көпшілік деген сөзінен шыққан) -- сайлаушылардың басым көпшілігі дауысын берген кандидат сайланған болып саналатын сайлау жүйесі. Ол көптеген (АҚШ, Франция, Ұлыбритания, т.б.) елдердің президент, парламент депутаттарын сайлауда қолданылады.
Пропорционалды сайлау жүйесі дегеніміз -- сайлауда ұсынған партиялық тізімге сәйкес саяси партия Парламентте депутаттың мандат сайын иеленетін сайлау жүйесі. Осыған сәйкес:
* дауыс беруге қатысқан сайлаушылардың 50%-дан астам дауысын алған (мұндай жағдайда қайта дауыс беру өткізілмейді);
* қайта дауыс беру кезінде басқа кандидатқа қарағанда дауыс беруге қатысқан сайлаушылардың дауыс санының көпшілігін алған кандидат сайланған болып есептеледі.

Қазақстан Республикасының сайлау органдары
Еліміздегі сайлауды әзірлеу мен өткізуді ұйымдастыратын мемлекеттік органдар, сайлау комиссиялары болып табылады. Олардың біртұтас жүйесін мыналар құрайды:
* республикалық Орталық сайлау комиссиясы;
* аумақтық сайлау комиссиялары;
* округтік сайлау комиссиялары;
* участкелік сайлау комиссиялары.
Сайлау комиссиясының өкілеттілік мерзімі -- бес жыл. ҚР-ның Орталық сайлау комиссиясы сайлау комиссиясының бірыңғай жүйесіне басшылық етеді. Орталық сайлау комиссиясының төрағасы мен мүшелерін Республика Президентінің ұсынуы бойынша Парламент Мәжілісі қызметке сайлайды және қызметтен босатады. Орталық сайлау комиссиясы тұрақты жұмыс істейтін және еліміздің барлық аумағында сайлау туралы заңнамалардың орындалуына басшылық етуді жүзеге асыратын орган болып табылады. ОСК Президент және Парламент Мәжілісі депутаттарының сайлауын әзірлеу мен өткізуді ұйымдастырады, Парламент Сенаты депутаттарының сайлауын ұйымдастыру мен өткізуге басшылық жасайды, Президент және Парламент сайлауының еліміздегі қорытындыларын шығарады, сайланған Президентті және Парламент депутаттарын тіркейді, заңда керсетілген басқа да өкілеттіліктерді жүзеге асырады. Саяси партиялардың ұсынысы негізінде жергілікті мәслихаттар құратын, облыстық, аудандық, қалалық, қаладағы аудандық сайлау комиссиялары аумақтық сайлау комиссиялары деп аталады. Олар Президентті, Парламенттің және мәслихаттардың депутаттарын, жергілікті өзін-өзі басқару органдарының мүшелерін сайлауды әзірлеу мен өткізуді қамтамасыз етеді.

Сайлау комиссияларының құқықтары мен міндеттері
Сайлау комиссияларының мүшелері мемлекеттік органдардың өкілдері болып табылады және мемлекеттің қорғауында болады. Орталық сайлау комиссиясының төрағасы мен мүшелері өз өкілеттіліктерін кәсіби тұрақты негізде жүзеге асырады. Сайлау комиссиясының басқа мүшелерін сайлау өткізу кезеңінде олардың келісімінсіз жұмыс берушінің ұйғарымы бойынша жұмыстан шығаруға немесе басқа жұмысқа ауыстыруға жол берілмейді. Сайлау комиссиясының мүшесі сайлау комиссиясының отырысында сөз сөйлеуге, тиісті сайлау комиссиясының құзыретіне жататын мәселелер бойынша ұсыныстар енгізуге, комиссия құжаттарымен танысуға құқылы. Заңда сайлау комиссиясы мүшелерінің міндеттері нақты көрсетілген. Олар:
* ҚР-ның Конституциясы мен заңнамаларын сақтау;
* жалпы жұрт таныған әдеп нормаларын сақтау;
* азаматтардың сайлау құқықтары мен заңды мүдделерінің сақталуын және қорғалуын қамтамасыз ету;
* шешімдер қабылдау кезінде әділ және тәуелсіз болу;
* кандидаттар мен партияның ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Қазақстандағы саяси сайлау технологиясын әлеуметтік талдау
Сайлау жүйелері ұғымы
Сайлау жүйесі ұғымы
Үкіметтің құқықтық мәртебесі
САЯСАТТАНУ ПӘНІНІҢ ТИПТІК БАҒДАРЛАМАСЫ
Қазақстан Республикасындағы саяси коммуникация: ерекшеліктері мен проблемалары
Сайлау жүйесіне жалпы түсініктеме
Қазақстан Республикасындағы саяси коммуникация: ерекшеліктері мен проблемалары жайында
Демократиялык саяси режим
Сайлау жүйесі туралы
Пәндер