Тұрақты даму концепциясы-2024
Жоспар
I Тұрақты даму дегеніміз не?
II « ҚР 2007.2024 жыл арасында тұрақты дамуға өту жөніндегі концепциясы»
2.1Концепцияның бекітілуі.
2.2 Концепция міндеттері
2.3 ҚР тұрақты дамуының тұжырымдамасы
2.4 ҚР тұрақты дамуының мақсаттары
2.5 Орнықты дамуға көшудiң алғышарттары мен қағидаттары
2.6Мақсатқа қол жеткiзу үшiн орнықты даму саласында мынадай мiндеттердi iске асыру қажет.
2.7 Бірқатар мәселелерді шешу жолдарын қарастырайық
2.8 Орнықтылық тұрғысынан мемлекеттiң басты миссиясы
2.9 Күтілетін нәтижелер
2.10 Тұрақты дамудың механизмдерін ашып көрсету
III Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер
I Тұрақты даму дегеніміз не?
II « ҚР 2007.2024 жыл арасында тұрақты дамуға өту жөніндегі концепциясы»
2.1Концепцияның бекітілуі.
2.2 Концепция міндеттері
2.3 ҚР тұрақты дамуының тұжырымдамасы
2.4 ҚР тұрақты дамуының мақсаттары
2.5 Орнықты дамуға көшудiң алғышарттары мен қағидаттары
2.6Мақсатқа қол жеткiзу үшiн орнықты даму саласында мынадай мiндеттердi iске асыру қажет.
2.7 Бірқатар мәселелерді шешу жолдарын қарастырайық
2.8 Орнықтылық тұрғысынан мемлекеттiң басты миссиясы
2.9 Күтілетін нәтижелер
2.10 Тұрақты дамудың механизмдерін ашып көрсету
III Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер
Экологиялық мәселелерді алдын алу үшін адам ретсіз дамудан,тиімді реттелген табиғат пен қоғамның даму заңдарына негізделген дамуға өтуі тиіс. Тек осы кезде ғана адамзат қоғамының дамуы үздіксіз, ұзақ уақыттық, бірқалыпты жағдайда, табиғи және әлеуметтік дағдарыссыз дамиды. Мұндай дамуды – тұрақты даму деп атайды Тұрақты даму дегеніміз -қазіргі уақыттың қажеттілігін қамтамасыз ете отырып, келесі ұрпақтардың өзінің қажеттіліктерін қамтамасыз етуіне қауіп туғызбайтындай даму. БҰҰ анықтамасы бойынша тұрақты даму дегеніміз-экономиканың дамуы барсында қазіргі қоғам мүшелерінің қажеттіліктерін қамтамасыз ету процесі. Тұрақты даму - экономиканың даму қарқындылығы деген сөз емес, ол табиғат ресурстарды бұрынғыша шексіз өндіріп, шексіз пайдалана бермей, біздің қоршаған табиғи ортаға ұқыппен қарап, байлықтарын ысырапсыз, халықтардың әл-ауқат деңгейін жоғарылату бағытында жаңа технологияларды қолдану арқылы дамуы деген сөз.
Қазіргі кезең адамның ерекше биосфералық қызметі – биосфераны қорғау мен сақтап қалу қызметімен анықталып отыр.1987 жылы БҰҰ-ның Дүниежүзілік қоршаған орта мен даму комиссиясы «Біздің жалпы болашағымыз» атты есебінде «қоршаған орта үшін қауіпсіз, жолда экономикалық дәуірге» аяқ басуға шақырды. Алғаш рет «тұрақты даму» концепциясы ұсынылды. «Тұрақты даму»дегенде қазіргі уақыттың қажеттілігін қамтамасыз ете отырып, болашақ ұрпақтардың өзінің қажеттіліктерін қамтамасыз етуіне қауіп туғызбайтын даму деп түсіну керек. «Біз ата-бабаларымыздың Жерін мұраға алған жоқпыз. Біз оны өзіміздің балаларымыздан қарызға алдық» (БҰҰ материалынан). 1992 жылдың маусым айында Рио-де-Жанейро қаласында өткен БҰҰ-ның қоршаған орта мен даму бойынша өткен конференциясы «Тұрақты даму» концепциясын және «ХХІ ғасырдың күн тәртібіне» атты ауқымды бағдарламасын қабылдады. Бұл бағдарламада шешілуі болашақта тұрақты дамуды қамтамасыз ететін жалпы мәселелер қарастырылған. Тұрақты даму стратегиясының принциптері:
-Саяси құқықтық-демократиялық құндылықтар,парасатты заңдар мен салықтар,әлеуметтік әділеттілік;
-экономикалық меншік түрлерінің дұрыс үйлесімділігі,тауар өндірушілер мен сатушылардың еркін бәсекелестігі,материалдық және мәдени құндылықтардың жеткілікті болуы;
-экологиялық-табиғат пен қоғамның қатар үйлесімді дамуын , азаматтардың экологиялық қауіпсіздігін қамтамасыз ету,табиғи ресурстар өндіру, пайдаланудың жаңа инновациялық технологияларын ендіру,табиғат қорғаудың әкімшілік,экономикалық,құқықтық негіздерін жетілдіру;
-әлеуметтік-аштық пен кедейшілікті жою , мектепке дейінгі тәрбие, орта, кәсіптік білім беру жүйелеріндамыту,қарттарға,мүгедектерге қамқорлық; -халықаралық-бейбітшілік үшін күрес,дүниежүзілік қауымдастықта халықаралық құқықтық демократия принциптері негізінде қызмет етуге ат салысу;
-ақпараттық-ғылым мен техниканың жоғары даму жетістіктерін халық ағарту және бұқаралық ақпарат құралдары арқылы тарату және халық шаруашылығының барлық салалары мен мәдениетті ақпараттандыру,жаңа инновациялық технологияларды қолдануды кеңейту,дамыту; - глобальды ойлап-локальды әрекет ету;
-техногенді әсерлердің күшеюі мен адам денсаулығының қоршаған орта жағдайына тәуелділігінің артуына байланысты экологиялық болжаулардың дәлдігін жоғарылату принципі; -экономикалық даму мақсаттарына бағытталған іс-шараларды алдыңғы кезекте жүзеге асыру принципі.
Қазіргі кезең адамның ерекше биосфералық қызметі – биосфераны қорғау мен сақтап қалу қызметімен анықталып отыр.1987 жылы БҰҰ-ның Дүниежүзілік қоршаған орта мен даму комиссиясы «Біздің жалпы болашағымыз» атты есебінде «қоршаған орта үшін қауіпсіз, жолда экономикалық дәуірге» аяқ басуға шақырды. Алғаш рет «тұрақты даму» концепциясы ұсынылды. «Тұрақты даму»дегенде қазіргі уақыттың қажеттілігін қамтамасыз ете отырып, болашақ ұрпақтардың өзінің қажеттіліктерін қамтамасыз етуіне қауіп туғызбайтын даму деп түсіну керек. «Біз ата-бабаларымыздың Жерін мұраға алған жоқпыз. Біз оны өзіміздің балаларымыздан қарызға алдық» (БҰҰ материалынан). 1992 жылдың маусым айында Рио-де-Жанейро қаласында өткен БҰҰ-ның қоршаған орта мен даму бойынша өткен конференциясы «Тұрақты даму» концепциясын және «ХХІ ғасырдың күн тәртібіне» атты ауқымды бағдарламасын қабылдады. Бұл бағдарламада шешілуі болашақта тұрақты дамуды қамтамасыз ететін жалпы мәселелер қарастырылған. Тұрақты даму стратегиясының принциптері:
-Саяси құқықтық-демократиялық құндылықтар,парасатты заңдар мен салықтар,әлеуметтік әділеттілік;
-экономикалық меншік түрлерінің дұрыс үйлесімділігі,тауар өндірушілер мен сатушылардың еркін бәсекелестігі,материалдық және мәдени құндылықтардың жеткілікті болуы;
-экологиялық-табиғат пен қоғамның қатар үйлесімді дамуын , азаматтардың экологиялық қауіпсіздігін қамтамасыз ету,табиғи ресурстар өндіру, пайдаланудың жаңа инновациялық технологияларын ендіру,табиғат қорғаудың әкімшілік,экономикалық,құқықтық негіздерін жетілдіру;
-әлеуметтік-аштық пен кедейшілікті жою , мектепке дейінгі тәрбие, орта, кәсіптік білім беру жүйелеріндамыту,қарттарға,мүгедектерге қамқорлық; -халықаралық-бейбітшілік үшін күрес,дүниежүзілік қауымдастықта халықаралық құқықтық демократия принциптері негізінде қызмет етуге ат салысу;
-ақпараттық-ғылым мен техниканың жоғары даму жетістіктерін халық ағарту және бұқаралық ақпарат құралдары арқылы тарату және халық шаруашылығының барлық салалары мен мәдениетті ақпараттандыру,жаңа инновациялық технологияларды қолдануды кеңейту,дамыту; - глобальды ойлап-локальды әрекет ету;
-техногенді әсерлердің күшеюі мен адам денсаулығының қоршаған орта жағдайына тәуелділігінің артуына байланысты экологиялық болжаулардың дәлдігін жоғарылату принципі; -экономикалық даму мақсаттарына бағытталған іс-шараларды алдыңғы кезекте жүзеге асыру принципі.
Пайдаланылған әдебиеттер
1. http://adilet.zan.kz/kaz/docs/P060000981_
2. http://mukhanov.ucoz.kz/publ/ehkologija/t_ra_ty_damu_koncepcijasy/16-1-0-718
3. http://vkjournal.ru/doc/213863
4. http://asyl-bilim.kz/load/p_nder/ehkologija/t_ra_ty_damu_koncepcijasy/7-1-0-333
1. http://adilet.zan.kz/kaz/docs/P060000981_
2. http://mukhanov.ucoz.kz/publ/ehkologija/t_ra_ty_damu_koncepcijasy/16-1-0-718
3. http://vkjournal.ru/doc/213863
4. http://asyl-bilim.kz/load/p_nder/ehkologija/t_ra_ty_damu_koncepcijasy/7-1-0-333
Пән: Экология, Қоршаған ортаны қорғау
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 20 бет
Таңдаулыға:
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 20 бет
Таңдаулыға:
I Тұрақты даму дегеніміз не?
Экологиялық мәселелерді алдын алу үшін адам ретсіз дамудан,тиімді реттелген табиғат пен қоғамның даму заңдарына негізделген дамуға өтуі тиіс. Тек осы кезде ғана адамзат қоғамының дамуы үздіксіз, ұзақ уақыттық, бірқалыпты жағдайда, табиғи және әлеуметтік дағдарыссыз дамиды. Мұндай дамуды - тұрақты даму деп атайды Тұрақты даму дегеніміз -қазіргі уақыттың қажеттілігін қамтамасыз ете отырып, келесі ұрпақтардың өзінің қажеттіліктерін қамтамасыз етуіне қауіп туғызбайтындай даму. БҰҰ анықтамасы бойынша тұрақты даму дегеніміз-экономиканың дамуы барсында қазіргі қоғам мүшелерінің қажеттіліктерін қамтамасыз ету процесі. Тұрақты даму - экономиканың даму қарқындылығы деген сөз емес, ол табиғат ресурстарды бұрынғыша шексіз өндіріп, шексіз пайдалана бермей, біздің қоршаған табиғи ортаға ұқыппен қарап, байлықтарын ысырапсыз, халықтардың әл-ауқат деңгейін жоғарылату бағытында жаңа технологияларды қолдану арқылы дамуы деген сөз.
Қазіргі кезең адамның ерекше биосфералық қызметі - биосфераны қорғау мен сақтап қалу қызметімен анықталып отыр.1987 жылы БҰҰ-ның Дүниежүзілік қоршаған орта мен даму комиссиясы Біздің жалпы болашағымыз атты есебінде қоршаған орта үшін қауіпсіз, жолда экономикалық дәуірге аяқ басуға шақырды. Алғаш рет тұрақты даму концепциясы ұсынылды. Тұрақты дамудегенде қазіргі уақыттың қажеттілігін қамтамасыз ете отырып, болашақ ұрпақтардың өзінің қажеттіліктерін қамтамасыз етуіне қауіп туғызбайтын даму деп түсіну керек. Біз ата-бабаларымыздың Жерін мұраға алған жоқпыз. Біз оны өзіміздің балаларымыздан қарызға алдық (БҰҰ материалынан). 1992 жылдың маусым айында Рио-де-Жанейро қаласында өткен БҰҰ-ның қоршаған орта мен даму бойынша өткен конференциясы Тұрақты даму концепциясын және ХХІ ғасырдың күн тәртібіне атты ауқымды бағдарламасын қабылдады. Бұл бағдарламада шешілуі болашақта тұрақты дамуды қамтамасыз ететін жалпы мәселелер қарастырылған. Тұрақты даму стратегиясының принциптері:
-Саяси құқықтық-демократиялық құндылықтар,парасатты заңдар мен салықтар,әлеуметтік әділеттілік;
-экономикалық меншік түрлерінің дұрыс үйлесімділігі,тауар өндірушілер мен сатушылардың еркін бәсекелестігі,материалдық және мәдени құндылықтардың жеткілікті болуы;
-экологиялық-табиғат пен қоғамның қатар үйлесімді дамуын , азаматтардың экологиялық қауіпсіздігін қамтамасыз ету,табиғи ресурстар өндіру, пайдаланудың жаңа инновациялық технологияларын ендіру,табиғат қорғаудың әкімшілік,экономикалық,құқықтық негіздерін жетілдіру;
-әлеуметтік-аштық пен кедейшілікті жою , мектепке дейінгі тәрбие, орта, кәсіптік білім беру жүйелеріндамыту,қарттарға,мүгедекте рге қамқорлық; -халықаралық-бейбітшілік үшін күрес,дүниежүзілік қауымдастықта халықаралық құқықтық демократия принциптері негізінде қызмет етуге ат салысу;
-ақпараттық-ғылым мен техниканың жоғары даму жетістіктерін халық ағарту және бұқаралық ақпарат құралдары арқылы тарату және халық шаруашылығының барлық салалары мен мәдениетті ақпараттандыру,жаңа инновациялық технологияларды қолдануды кеңейту,дамыту; - глобальды ойлап-локальды әрекет ету;
-техногенді әсерлердің күшеюі мен адам денсаулығының қоршаған орта жағдайына тәуелділігінің артуына байланысты экологиялық болжаулардың дәлдігін жоғарылату принципі; -экономикалық даму мақсаттарына бағытталған іс-шараларды алдыңғы кезекте жүзеге асыру принципі.
II ҚР 2007-2024 жыл арасында тұрақты дамуға өту жөніндегі концепциясы
2.1Концепцияның бекітілуі.
Қазақстан Республикасы әлемдiк қоғамдастықтың толыққанды қатысушысы ретiнде "ХХI ғасырға арналған күн тәртiбiнде" (Рио-де-Жанейро, 1992 жыл) және Мыңжылдық Саммиттiң (Нью-Йорк, 2000 жыл) және Орнықты Даму жөнiндегi Әлемдiк Самиттiң (2002 жыл, Йоханнесбург) декларацияларында қойылған мiндеттердi орындау жөнiндегi мiндеттемелердi өзiне қабылдады.
Қазақстан Республикасы орнықты дамуға қол жеткiзу бағытында бiрқатар шаралар қолданды.
Жаhандық деңгейде 1998 жылдан бастап Қазақстан БҰҰ-ның Орнықты даму жөнiндегі комиссиясының, "Еуропа үшiн қоршаған орта" және "Азия үшiн қоршаған орта мен орнықты даму" үдерiстерiнiң мүшесi және белсендi қатысушысы болып табылады. 2003 жылдан бастап Қазақстан орнықты дамуға арналған Дүниежүзiлiк кәсiпкерлер кеңесiнiң өңiрлiк еуразиялық желiсiнiң қатысушысы болып табылады.
14 қарашада 2006 жылы ҚР президентінің жарлығымен еліміз үшін аса маңызды саяси құжат дайындалды. Ол- ҚР 2007-2024 жыл арасында тұрақты дамуға өту жөніндегі концепциясы. Тұрақты даму концепциясы ұзақ жылдар бойында жинақталған мәліметтерді талдау, математикалық модельдеу, бекітілген қолайлы параметрлерді есептеу арқылы ғылыми-методологиялық негізде дайындалады. Бұл қабылданған концепция теңсіздіктер мен сәйкестікті жоюға арналған құжат болып саналады. ҚР тұрақты дамуға өтуі бірнеше кезеңдері бойынша жүргізіледі:.Бірінші кезең (2010-2012жж)-ҚР дүние жүзіндегі бәсекеге қабілетті 50 елдің қатарына қосылуын қамтамасыз ету.Екінші кезең(2013-2018жж)-ҚР адамдарының өмір сүруінің сапалық көрсеткіштері бойынша дүние жүзіндегі алдыңғы қатарлы елдердің қатарынан орын алуы,табиғи ресурстарды тиімсіз пайдалануға байланысты шығындарды барынша азайту және елдің экономикалық тұрақтылық деңгейін көтеру.Үшінші кезең(2019-2024жж)-тұрақты даму концепциясының БҰҰ қабылдаған халықаралық критерийлеріне қол жеткізу.
2.2 Концепция міндеттері
Концепция міндеттері: 1. Пайдаланған ресурстарды пайдалану тиімділігін 2012 жылға қарай 37%, 2018 жылы 43 %, 2024 ж - 58% арттыру. Бұл көрсеткішті арттыру қалай жүзеге асырылады? Ең алдымен экономиканы диверсификациялау, жоғары технологияларын өңдеу саласын дамыту, өндіріс пен тұтынудың жаңа технологиялық моделін енгізу. 2.Демографиялық салада қазіргі кездегі туушылық көрсеткішін сақтай отырып, халықтың өмір сүру көрсеткішінің деңгейін жоғарылату. 2011 ж- 68 жасқа,2018ж -70 жасқа, 2024 ж-73 жасқа дейін, жалпы алғанда тууылым көрсеткініш 1000 адамға шаққанда 18-22 деғгейінде сақтап қалу. Бұл мақсатқа жету үшін не істеу керек? Ең алдымен қауіпсіздік деңгейін көтеру. Қауіпсіз мінез-құлық мәдениетін енгізу, халқыт сапалы ауыз-сумен қамтамасыз ету, жол-көлік, тұрмыстық жіне тромбатизмді азайтуға бағытталған іс-шаралар жүргізу және тамақтанудың денсаулыққа пайдалы стандарттарын жүзеге асыру.3. экологиялық тұрақтылықтың көрсеткіштерін жоғарылату. 2012ж-10%,2018ж-15%,2024ж-25%.Бұл мақсатқа жету үшін ең алдымен ,аймақтық даму процесіне экожүйелік әдістерді енгізу,барлық өндірістік және энергетикалық ныщандардың тұрақты дамуы үшін арнайы кретилерийлерді белгілеу,шөлдену,шөлейттенумен күрес шаралары,қоршаған ортаны қорғаудың барынша тиімді экономикалық механизмін енгізу, Тарихи ластаушылар проблемасын шешу.4. саяси тұрақтылықты қамтамасыз ету.Бұл міндетті шешу үшін ең алдымен тұрақты даму идеяларын қолдаушы күштерді бір ортаға біріктіру,Қазақстанда тұрақты дамудың халықаралық аймағын құру,Қазақстанның халықаралық ұйымдарға толық және белсенді түрде қатысуын қамтамасыз ету қажет.
2.3 ҚР тұрақты дамуының тұжырымдамасы:
1. Адамның экономикалық қамтамасыз ету және табиғи ортаның қажеттілігін ескере отырып сақтау.
2.Тұрақты дамудың негізі-ғаламдық ресурстарды және экономикалық патенцияға ұқыпты қарау.
3.Кедейшілкке қарсы күрес, кедей топтардың материалдық экономикалық қажеттіліктерін негде шешу.
4.Табиғатты пайдалану қаржы жұмсау технологиялық даму, қазіргі және болашақ ұрпақтардың қажеттілігіне сәйкес жүргізілуі керек.
2.4 ҚР тұрақты дамуының мақсаттары:
1.Саяси-құқықтық-демократтық құндылықтар, парасатты заңдар мен салықтар, әлеуметтік әділеттілік жатады.
2. экономикалық- меншік түрлерінің дұрыс үйлесімдігі, тауар өндірушілер мен сатушылардың еркін бәсекелестігі, материалдық және мәденикт құндылықтарынығ жеткілікті болуы.
3. Экологиялық- табиғат пен қоғамның қатар үйлесімді дамуын. Азаматтардың экологиялық қауіпсіздігін қамту, табиғи ресурстарды өндіру жаңа инновациялық технологияларды өндіру, табиғатты қорғаудың әкімшілік экономикалық құқық негіздерін жетілдіру.
4.Әлеуметтік- аштық пен кедейшілікті жою, мектепке дейінгі тәрбие, орта, кәсіптік білім беру жүйелерін дамыту, қарттарға, мүгедектерге қамқорлық жасау.
5. Халықаралық- бейбітшілік үшін күрес, дүниежүзілік қауымдастыққа халықаралық, демократиялық құқықтық прицип негізінде қызмет ету.
6. Ақпараттық-ғылым мен технологиялардың жоғары даму жетістіктерін халық ағарту және бұқарааралық арқылы ақпарат тарату және халық шаруашылығының барлық салалары мен мәдениетін ақпараттандыру, жаңа инновациялық технологияларды қолданып кеңейтіп дамыту.
2.5 Орнықты дамуға көшудiң алғышарттары мен қағидаттары
Елдiң орнықты дамуы - қоғамдық байлықтың, табиғи капиталдың, мәдени мұраның және қоғам өмiрi деңгейiне тұрақты, ұрпақтан ұрпаққа өсуiн қамтамасыз ететiн шарттардың, факторлардың, құралдардың жиынтығы.
XXI ғасырда әлем елдерi, алдыңғы тарихи кезеңдер сияқты тұрақты өзара iс-қимылда, ынтымақтастықта және бiр-бiрiмен бәсекелестiкте болады. Жер табиғатына қатысты, елдер жаhандық экологиялық жүйенiң элементi ретiнде танылды. Осы тарихи кезеңге, адамзат санының өсуiне байланысты оның қуатты геологиялық және ғарыштық күш ретiнде оның рөлiнiң артуына байланысты, жаhандану үдерiстерiнiң күшеюiмен қатар, әлем елдерi арасында ықпал ету аясы мен ресурстар үшiн жарыстар да күшейiп келедi. Елдiң бәсекеге қабiлеттiлiгi iшкi және сыртқы жанжалдардан аулақ бола отырып, бұл ретте жоғары халықаралық беделдi, өңiрлiк көшбасшылық ұстанымды қамтамасыз ете отырып, мәдени ерекшелiгiн сақтай отырып және азаматтарының әл-ауқатын тұрақты арттыра отырып, оның теңгерiмдi дамуға қабiлеттiлiгiмен анықталады.
Осылайша, орнықты даму елдiң бәсекеге қабiлеттiлiгiмен тығыз байланысты.
Халықаралық бәсекелестiк есебiнен XXI ғасырда әлем мемлекеттерiнiң тағдыры мынадай сценарийлердiң бiрi бойынша дамиды: бәсекеге барынша қабiлеттi елдер тобы халықтың экономикалық мүмкiндiктерiн, табиғи әлеуетiн және өмiр сүру сапасын бұлтартпай өсiре отырып, өзiнiң орнықты дамуын ұзақ мерзiмге қамтамасыз етедi; бәсекеге қабiлеттiлiгi орташа елдер тобы бiр-бiрiмен бәсекелесе және орнықты даму көшбасшыларының тобына түсуге ұмтыла отырып, қалпына келтiрiлмейтiн табиғи ресурстарды пайдалану есебiнен дамитын болады; бәсекеге қабiлеттiлiгi төмен елдер тобы iшкi проблемаларын шешу және халық өмiрiнiң ең аз стандарттарын сақтау үшiн халықаралық көмектi пайдалана отырып, стагнация деңгейiнiң төңiрегiнде ауытқып тұратын болады.
Бұл ретте, көшбасшылар топтары, бәсекеге барынша қабiлеттi және дамыған 50 мемлекеттiң мүшелерi арасында белгiлi бiр жiктелу де болады. Олардың арасындағы үздiктерi әрбiр азаматтың мүддесiне әрекет ететiн және тек қана қоршаған ортаны қорғау емес, табиғатпен неғұрлым толық үйлесiмдiкке ұмтылатын әдiл қоғам орнату жөнiндегi маңызды мiндеттердi шеше алады.
Қазақстан Республикасының тағдыры және оның әлемдiк аренадағы ұстанымы елеулi ерекшелiктерге ие.
Қазақстан Республикасы Еуразия құрлығының экологиялық тұрақтылығын қамтамасыз етуде ерекше рөл атқарады. Еуропа мен Азия арасында саяси, мәдени және экономикалық көпiр бола отырып, Қазақстан құрлықта ландшафттар мен экологиялық жүйелер үшiн ұқсас байланыстырушы функция атқарады. Қазақстан аумағының көлемi, климат жағдайларының әртүрлiлiгi, өңiрдiң су теңгерiмiнiң ерекшелiктерi Еуразияның барлық аумағындағы жағдайдың Қазақстанның экологиялық тұрақтылығына айтарлықтай тәуелдiлiгiне алып келедi.
Қазақстандағы саяси ахуал бүкiл әлемге тұрақтылықтың, конфессияаралық келiсiмнiң, барлық қоғамдық жiктердiң мүддесiнде демократияны және қоғамдық институттарды нығайтудың бiрегей үлгiсiн танытып отыр. Қазақстанның орнықты саяси дамуы әлемдiк геосаясаттың iрi орталықтарының: Ресейдiң, Қытайдың, Еуропаның, АҚШ-тың, ислам әлемiнiң орнықты дамуының мiндеттi шарты болып табылатыны сөзсiз. Қазақстан бұл күштер үшiн бiрегей "тепе-теңдiк орталығы" болып табылады. Қазақстан Республикасының саясаты көп векторлы ғана емес - ол Қазақстанның теңгерiмделген бастамалардың көзi ретiнде қалыптасуын қамтамасыз етедi.
2.6Мақсатқа қол жеткiзу үшiн орнықты даму саласында мынадай мiндеттердi iске асыру қажет.
1-мiндет. Ресурстарды тиiмдi пайдалану (РТП) көрсеткiшiн 2012 жылға қарай 37 %-ға, 2018 жылға қарай 43 %-ға және 2024 жылға қарай 53 %-ға дейiн арттыру
Осы мiндеттi шешу Қазақстанның әлемдегi бәсекеге барынша қабiлеттi 50 елдiң қатарына кiру стратегиясының үш басымдығын iске асыруға сәйкес келедi:
бiрiншi басымдық: Қазақстанның әлемдiк экономикаға табысты кiрiгуi - елдiң экономикалық дамуындағы сапалы серпiлiстiң негiзі
екiншi басымдық: Қазақстан экономикасын орнықты экономикалық өрлеудiң іргетасы ретiнде одан әрi түрлендiру мен әртараптандыру
төртiншi басымдық: қазiргi заманғы бiлiм берудi дамыту, кадрлардың бiлiктiлiгiн және оларды қайта бiлiктендiруді ұдайы арттыру және Қазақстан халқы мәдениетiнiң одан әрi өркендеуi.
Бiрiншi мiндеттi iске асыру:
экономиканы әртараптандыруға, жоғары технологиялық және шикiзат емес салалардың үлесiн ұлғайтуға мемлекеттiң елдi дамытудың негiзгi макроэкономикалық өлшемдерiн реттеудегi рөлiн күшейтуге;
ғылыми және бiлiм беру ұйымдары нысандарының алуан түрлiлiгiн кеңейтумен, зияткерлiк элитаның беделiн арттырумен, инновацияларды мемлекеттiк қолдаумен, оның iшiнде экономика салаларын кластерлік дамыту, материалдық-техникалық базаны түбегейлi жаңарту және ғылым-бiлiм беру саласын ресурстық қамтамасыз етудi жақсарту, кадрларды даярлау және қайта даярлау жүйесiнің тиiмдiлiгiн арттыру шеңберiнде қолдаумен ғылым мен бiлiм берудi басымдықпен дамыту есебiнен технологиялық серпiлiстi қамтамасыз етуге және осының негiзiнде отандық тауарөндiрушiлердiң бәсекелiк ұстанымға қол жеткiзуiне, елдiң экспорттық әлеуетiн дамытуға;
табиғи ресурстарды өндiру және экспорттау және өзге де салалар арасындағы теңгерiмдi сақтауға;
тиiмдi инфрақұрылымды құруға, iрi жол құрылысы бағдарламаларын iске асыруға, қазiргi заманғы байланыс жүйелерiн қалыптастыруға негiзделетiн болады.
Орнықты дамуды және бәсекеге қабiлеттiлiкке қол жеткiзудi қамтамасыз ететiн ресурстарды пайдалану тиiмдiлiгiнiң (РТП) болжамды көрсеткiштерiнiң серпiнi 5-суретте бейнеленген.
2-мiндет. 1000 халыққа кемiнде 18-22 жаңа туғандардан келетiн деңгейде ұстап тұрған кезде халық өмiрiнiң орташа ұзақтығын 2012 жылға қарай 68 жасқа, 2018 жылға қарай 70 жасқа, 2024 жылға қарай 73 жасқа дейiн ұлғайту.
Осы мiндеттi шешу Қазақстанның әлемдегi бәсекеге барынша қабiлеттi 50 елдiң қатарына кiру стратегиясының бiр басымдығын iске асыруға сәйкес келедi:
үшiншi басымдық: Халықтың неғұрлым "әлжуаз" топтарын қорғайтын және экономиканың дамуына қолдау көрсететiн қазiргi заманғы әлеуметтiк саясат.
Орнықты дамудың екiншi мiндетiн iске асыру:
жол, тұрмыстық және өндiрiстiк жарақаттануды төмендету жөнiндегi шараларға;
оңтайлы физиологиялық өлшемдерге сәйкес келетiн ауыз суға халықтың 100 % қол жеткiзуiн қамтамасыз етуге;
әлеуметтiк қауiпсiздiк деңгейiн арттыруға және қауiпсiз мiнез-құлық мәдениетiн енгiзуге;
салауатты тамақтану стандарттарын ынталандыруға, нутриционалдық тапшылықты жоюға (йод, селен және өзге де бағалы микроэлементтер);
жанұяны нығайтуға, бала тууға экономикалық ынтаны құруға, бала тууға көмектесу, ана мен баланы қорғау жүйесiн түбегейлi жақсартуға;
кедейлiкпен күреске, Джинни индексiнiң оңтайлы деңгейiне қол жеткiзуге негiзделетiн болады.
Орнықты дамуды және өмiр сүру сапасының өсуiн қамтамасыз ететiн, Қазақстан Республикасы халқының болашақтағы өмiрiнiң орташа ұзақтығының болжамды көрсеткiштерiнiң серпіні 6-суретте бейнеленген.
3-мiндет. Экологиялық орнықтылық индексiн 2012 жылға қарай 10 %-ға, 2018 жылға қарай 15 %-ға, 2024 жылға қарай 25 %-ға дейiн ұлғайту.
Осы мiндеттi шешу Қазақстанның әлемдегi бәсекеге барынша қабiлеттi 50 елдiң қатарына кiру стратегиясының екi басымдығын iске асыруға сәйкес келедi:
үшiншi басымдық: Халықтың неғұрлым "әлжуаз" топтарын қорғайтын және экономиканың дамуына қолдау көрсететiн қазiргi заманғы әлеуметтiк саясат;
алтыншы басымдық: Қазiргi заманғы қауiп-қатерлер мен қыр көрсетулерге бара-бар ұлттық қауiпсiздiк стратегиясын iске асыру
үшiншi мiндеттi iске асыру:
Қазақстан өңiрлерiнiң орнықты даму бағдарламаларын iске асырудың экожүйелiк трансөңiрлiк қағидатын енгiзуге;
үздiк қол жетiмдi технологияға көшу мерзiмi мен тетiгiн айқындай отырып, барлық iрi өнеркәсiптiк және энергетикалық объектiлер үшiн орнықты дамудың мақсатты өлшемдерiн белгiлеуге;
қоршаған ортаны қорғаудың неғұрлым тиiмдi экономикалық тетiгiн енгiзуге, оның iшiнде неғұрлым таза өндiрiстi жылжыту мақсатында балама энергетика объектiлерiн дамытуға;
"жасыл инвестициялар" қазақстандық өнеркәсiптiң экологиялық параметрлерiн жақсартуға қаражат тарту yшiн халықаралық келiсiмдердiң негiзгi ережелерi мен тетiктерiн қолдануға;
ел аумағын "тарихи ластанулардан" тазартуға, қалдықтар менеджментiнiң жүйесiн ынталандыруға негiзделетiн болады.
Экологиялық орнықтылық индексiнiң серпiнi 7-суретте бейнеленедi.
4-мiндет. Орнықты iшкi және сыртқы саясатты iске асыруда Қазақстан Республикасының көшбасшылығын қамтамасыз ету
Осы мiндеттi шешу Қазақстанның әлемдегi бәсекеге барынша қабiлеттi 50 елдiң қатарына кiру стратегиясының екi басымдығын iске асыруға сәйкес келедi:
бесiншi басымдық: Демократияны одан әрi дамыту және саяси жүйенi жаңғырту;
жетiншi басымдық: Қазақстанның мүдделерiн және өңiрлiк әрi әлемдiк дамудың серпiнiн ескеретiн теңдестiрiлген және жауапты сыртқы саяси бағытты одан әрi iске асыру
төртiншi мiндеттi iске асыру:
орнықты даму идеясының төңiрегiне саяси күштердi шоғырландыруға;
елде тарихи бiртұтас қазақстан халқының, оның iшiнде болашақ ұрпақтың мүдделерiн бiлдiретiн қоғамдық қозғалыстарды құруға қолдау жасауға;
елде халықаралық орнықты даму аймағын құру жөнiндегi Қазақстан Республикасының стратегиялық бағдарламасын жария етуге;
Қазақстанның ДСҰ-ға кiруiне, 2009 жылы ОБСЕ-ге төрағалық етуiне, 2012 жылы Астанада Орнықты даму жөнiндегi дүниежүзiлiк саммиттi өткiзуге;
тиiмдi және жауапты жергiлiктi өзiн-өзi басқаруды дамытуға негiзделетiн болады.
2.7 Бірқатар мәселелерді шешу жолдарын қарастырайық:
1.Демографиялық ахуалды жақсарту . Қазақстандық қоғамды орнықты дамыту бала туудың тепе-тең өсуi мен жастық құрылымдағы еңбекке қабiлеттi халықтың үлесiн сақтау кезiнде өмiрдiң орташа ұзақтығының артуымен сипатталатын орнықты демографиялық ахуалды қалыптастыруға негiзделуге тиiс.
Бұл мiндеттерге:
1.тұрмыстық, өндiрiстiк және жол жарақаты себептерi, жүрек-қан тамырлары және онкологиялық аурулар, тыныс алу органдарының аурулары бойынша халықтың жалпы өлiм-жiтiмiн төмендету;
2. халықтың ұрпақты болу денсаулығын қорғау жөнiндегi шараларды жетiлдiру жолымен сәби мен ана өлiмiн төмендету;
3.арнайы геронтологиялық бағдарламалар қабылдау жолымен қартайған жастағы халықтың өмiр сүру сапасын жақсарту;
4.бiлiм беру мен еңбекпен қамтуды, тұрғын үймен қамтамасыз етудi, әлеуметтiк төлемдер жүйесiн қоса алғанда, демографиялық өсудiң мақсаттарына барабар әлеуметтiк саясат арқылы бала тууды ынталандыру;
5.АҚТҚЖҚТБ-ның таралуын болдырмау (өcу қарқынын төмендету) жөнiндегi шараларды iске асыру;
6. ел өңiрлерi бөлiнiсiнде басқару шешiмдерiнiң нәтижелерiн талдаумен және дайындаумен демографиялық ахуалды үздiксiз мониторингтеудi ұйымдастыру есебiнен қол жеткiзiлетiн болады.
. 2.Денсаулық сақтауды дамыту . Қазақстандық қоғамды орнықты дамытуды қамтамасыз ету үшiн денсаулық сақтау жүйесiн жетiлдiру қажет, оның iшiнде:
1.елде үздiк ... жалғасы
Экологиялық мәселелерді алдын алу үшін адам ретсіз дамудан,тиімді реттелген табиғат пен қоғамның даму заңдарына негізделген дамуға өтуі тиіс. Тек осы кезде ғана адамзат қоғамының дамуы үздіксіз, ұзақ уақыттық, бірқалыпты жағдайда, табиғи және әлеуметтік дағдарыссыз дамиды. Мұндай дамуды - тұрақты даму деп атайды Тұрақты даму дегеніміз -қазіргі уақыттың қажеттілігін қамтамасыз ете отырып, келесі ұрпақтардың өзінің қажеттіліктерін қамтамасыз етуіне қауіп туғызбайтындай даму. БҰҰ анықтамасы бойынша тұрақты даму дегеніміз-экономиканың дамуы барсында қазіргі қоғам мүшелерінің қажеттіліктерін қамтамасыз ету процесі. Тұрақты даму - экономиканың даму қарқындылығы деген сөз емес, ол табиғат ресурстарды бұрынғыша шексіз өндіріп, шексіз пайдалана бермей, біздің қоршаған табиғи ортаға ұқыппен қарап, байлықтарын ысырапсыз, халықтардың әл-ауқат деңгейін жоғарылату бағытында жаңа технологияларды қолдану арқылы дамуы деген сөз.
Қазіргі кезең адамның ерекше биосфералық қызметі - биосфераны қорғау мен сақтап қалу қызметімен анықталып отыр.1987 жылы БҰҰ-ның Дүниежүзілік қоршаған орта мен даму комиссиясы Біздің жалпы болашағымыз атты есебінде қоршаған орта үшін қауіпсіз, жолда экономикалық дәуірге аяқ басуға шақырды. Алғаш рет тұрақты даму концепциясы ұсынылды. Тұрақты дамудегенде қазіргі уақыттың қажеттілігін қамтамасыз ете отырып, болашақ ұрпақтардың өзінің қажеттіліктерін қамтамасыз етуіне қауіп туғызбайтын даму деп түсіну керек. Біз ата-бабаларымыздың Жерін мұраға алған жоқпыз. Біз оны өзіміздің балаларымыздан қарызға алдық (БҰҰ материалынан). 1992 жылдың маусым айында Рио-де-Жанейро қаласында өткен БҰҰ-ның қоршаған орта мен даму бойынша өткен конференциясы Тұрақты даму концепциясын және ХХІ ғасырдың күн тәртібіне атты ауқымды бағдарламасын қабылдады. Бұл бағдарламада шешілуі болашақта тұрақты дамуды қамтамасыз ететін жалпы мәселелер қарастырылған. Тұрақты даму стратегиясының принциптері:
-Саяси құқықтық-демократиялық құндылықтар,парасатты заңдар мен салықтар,әлеуметтік әділеттілік;
-экономикалық меншік түрлерінің дұрыс үйлесімділігі,тауар өндірушілер мен сатушылардың еркін бәсекелестігі,материалдық және мәдени құндылықтардың жеткілікті болуы;
-экологиялық-табиғат пен қоғамның қатар үйлесімді дамуын , азаматтардың экологиялық қауіпсіздігін қамтамасыз ету,табиғи ресурстар өндіру, пайдаланудың жаңа инновациялық технологияларын ендіру,табиғат қорғаудың әкімшілік,экономикалық,құқықтық негіздерін жетілдіру;
-әлеуметтік-аштық пен кедейшілікті жою , мектепке дейінгі тәрбие, орта, кәсіптік білім беру жүйелеріндамыту,қарттарға,мүгедекте рге қамқорлық; -халықаралық-бейбітшілік үшін күрес,дүниежүзілік қауымдастықта халықаралық құқықтық демократия принциптері негізінде қызмет етуге ат салысу;
-ақпараттық-ғылым мен техниканың жоғары даму жетістіктерін халық ағарту және бұқаралық ақпарат құралдары арқылы тарату және халық шаруашылығының барлық салалары мен мәдениетті ақпараттандыру,жаңа инновациялық технологияларды қолдануды кеңейту,дамыту; - глобальды ойлап-локальды әрекет ету;
-техногенді әсерлердің күшеюі мен адам денсаулығының қоршаған орта жағдайына тәуелділігінің артуына байланысты экологиялық болжаулардың дәлдігін жоғарылату принципі; -экономикалық даму мақсаттарына бағытталған іс-шараларды алдыңғы кезекте жүзеге асыру принципі.
II ҚР 2007-2024 жыл арасында тұрақты дамуға өту жөніндегі концепциясы
2.1Концепцияның бекітілуі.
Қазақстан Республикасы әлемдiк қоғамдастықтың толыққанды қатысушысы ретiнде "ХХI ғасырға арналған күн тәртiбiнде" (Рио-де-Жанейро, 1992 жыл) және Мыңжылдық Саммиттiң (Нью-Йорк, 2000 жыл) және Орнықты Даму жөнiндегi Әлемдiк Самиттiң (2002 жыл, Йоханнесбург) декларацияларында қойылған мiндеттердi орындау жөнiндегi мiндеттемелердi өзiне қабылдады.
Қазақстан Республикасы орнықты дамуға қол жеткiзу бағытында бiрқатар шаралар қолданды.
Жаhандық деңгейде 1998 жылдан бастап Қазақстан БҰҰ-ның Орнықты даму жөнiндегі комиссиясының, "Еуропа үшiн қоршаған орта" және "Азия үшiн қоршаған орта мен орнықты даму" үдерiстерiнiң мүшесi және белсендi қатысушысы болып табылады. 2003 жылдан бастап Қазақстан орнықты дамуға арналған Дүниежүзiлiк кәсiпкерлер кеңесiнiң өңiрлiк еуразиялық желiсiнiң қатысушысы болып табылады.
14 қарашада 2006 жылы ҚР президентінің жарлығымен еліміз үшін аса маңызды саяси құжат дайындалды. Ол- ҚР 2007-2024 жыл арасында тұрақты дамуға өту жөніндегі концепциясы. Тұрақты даму концепциясы ұзақ жылдар бойында жинақталған мәліметтерді талдау, математикалық модельдеу, бекітілген қолайлы параметрлерді есептеу арқылы ғылыми-методологиялық негізде дайындалады. Бұл қабылданған концепция теңсіздіктер мен сәйкестікті жоюға арналған құжат болып саналады. ҚР тұрақты дамуға өтуі бірнеше кезеңдері бойынша жүргізіледі:.Бірінші кезең (2010-2012жж)-ҚР дүние жүзіндегі бәсекеге қабілетті 50 елдің қатарына қосылуын қамтамасыз ету.Екінші кезең(2013-2018жж)-ҚР адамдарының өмір сүруінің сапалық көрсеткіштері бойынша дүние жүзіндегі алдыңғы қатарлы елдердің қатарынан орын алуы,табиғи ресурстарды тиімсіз пайдалануға байланысты шығындарды барынша азайту және елдің экономикалық тұрақтылық деңгейін көтеру.Үшінші кезең(2019-2024жж)-тұрақты даму концепциясының БҰҰ қабылдаған халықаралық критерийлеріне қол жеткізу.
2.2 Концепция міндеттері
Концепция міндеттері: 1. Пайдаланған ресурстарды пайдалану тиімділігін 2012 жылға қарай 37%, 2018 жылы 43 %, 2024 ж - 58% арттыру. Бұл көрсеткішті арттыру қалай жүзеге асырылады? Ең алдымен экономиканы диверсификациялау, жоғары технологияларын өңдеу саласын дамыту, өндіріс пен тұтынудың жаңа технологиялық моделін енгізу. 2.Демографиялық салада қазіргі кездегі туушылық көрсеткішін сақтай отырып, халықтың өмір сүру көрсеткішінің деңгейін жоғарылату. 2011 ж- 68 жасқа,2018ж -70 жасқа, 2024 ж-73 жасқа дейін, жалпы алғанда тууылым көрсеткініш 1000 адамға шаққанда 18-22 деғгейінде сақтап қалу. Бұл мақсатқа жету үшін не істеу керек? Ең алдымен қауіпсіздік деңгейін көтеру. Қауіпсіз мінез-құлық мәдениетін енгізу, халқыт сапалы ауыз-сумен қамтамасыз ету, жол-көлік, тұрмыстық жіне тромбатизмді азайтуға бағытталған іс-шаралар жүргізу және тамақтанудың денсаулыққа пайдалы стандарттарын жүзеге асыру.3. экологиялық тұрақтылықтың көрсеткіштерін жоғарылату. 2012ж-10%,2018ж-15%,2024ж-25%.Бұл мақсатқа жету үшін ең алдымен ,аймақтық даму процесіне экожүйелік әдістерді енгізу,барлық өндірістік және энергетикалық ныщандардың тұрақты дамуы үшін арнайы кретилерийлерді белгілеу,шөлдену,шөлейттенумен күрес шаралары,қоршаған ортаны қорғаудың барынша тиімді экономикалық механизмін енгізу, Тарихи ластаушылар проблемасын шешу.4. саяси тұрақтылықты қамтамасыз ету.Бұл міндетті шешу үшін ең алдымен тұрақты даму идеяларын қолдаушы күштерді бір ортаға біріктіру,Қазақстанда тұрақты дамудың халықаралық аймағын құру,Қазақстанның халықаралық ұйымдарға толық және белсенді түрде қатысуын қамтамасыз ету қажет.
2.3 ҚР тұрақты дамуының тұжырымдамасы:
1. Адамның экономикалық қамтамасыз ету және табиғи ортаның қажеттілігін ескере отырып сақтау.
2.Тұрақты дамудың негізі-ғаламдық ресурстарды және экономикалық патенцияға ұқыпты қарау.
3.Кедейшілкке қарсы күрес, кедей топтардың материалдық экономикалық қажеттіліктерін негде шешу.
4.Табиғатты пайдалану қаржы жұмсау технологиялық даму, қазіргі және болашақ ұрпақтардың қажеттілігіне сәйкес жүргізілуі керек.
2.4 ҚР тұрақты дамуының мақсаттары:
1.Саяси-құқықтық-демократтық құндылықтар, парасатты заңдар мен салықтар, әлеуметтік әділеттілік жатады.
2. экономикалық- меншік түрлерінің дұрыс үйлесімдігі, тауар өндірушілер мен сатушылардың еркін бәсекелестігі, материалдық және мәденикт құндылықтарынығ жеткілікті болуы.
3. Экологиялық- табиғат пен қоғамның қатар үйлесімді дамуын. Азаматтардың экологиялық қауіпсіздігін қамту, табиғи ресурстарды өндіру жаңа инновациялық технологияларды өндіру, табиғатты қорғаудың әкімшілік экономикалық құқық негіздерін жетілдіру.
4.Әлеуметтік- аштық пен кедейшілікті жою, мектепке дейінгі тәрбие, орта, кәсіптік білім беру жүйелерін дамыту, қарттарға, мүгедектерге қамқорлық жасау.
5. Халықаралық- бейбітшілік үшін күрес, дүниежүзілік қауымдастыққа халықаралық, демократиялық құқықтық прицип негізінде қызмет ету.
6. Ақпараттық-ғылым мен технологиялардың жоғары даму жетістіктерін халық ағарту және бұқарааралық арқылы ақпарат тарату және халық шаруашылығының барлық салалары мен мәдениетін ақпараттандыру, жаңа инновациялық технологияларды қолданып кеңейтіп дамыту.
2.5 Орнықты дамуға көшудiң алғышарттары мен қағидаттары
Елдiң орнықты дамуы - қоғамдық байлықтың, табиғи капиталдың, мәдени мұраның және қоғам өмiрi деңгейiне тұрақты, ұрпақтан ұрпаққа өсуiн қамтамасыз ететiн шарттардың, факторлардың, құралдардың жиынтығы.
XXI ғасырда әлем елдерi, алдыңғы тарихи кезеңдер сияқты тұрақты өзара iс-қимылда, ынтымақтастықта және бiр-бiрiмен бәсекелестiкте болады. Жер табиғатына қатысты, елдер жаhандық экологиялық жүйенiң элементi ретiнде танылды. Осы тарихи кезеңге, адамзат санының өсуiне байланысты оның қуатты геологиялық және ғарыштық күш ретiнде оның рөлiнiң артуына байланысты, жаhандану үдерiстерiнiң күшеюiмен қатар, әлем елдерi арасында ықпал ету аясы мен ресурстар үшiн жарыстар да күшейiп келедi. Елдiң бәсекеге қабiлеттiлiгi iшкi және сыртқы жанжалдардан аулақ бола отырып, бұл ретте жоғары халықаралық беделдi, өңiрлiк көшбасшылық ұстанымды қамтамасыз ете отырып, мәдени ерекшелiгiн сақтай отырып және азаматтарының әл-ауқатын тұрақты арттыра отырып, оның теңгерiмдi дамуға қабiлеттiлiгiмен анықталады.
Осылайша, орнықты даму елдiң бәсекеге қабiлеттiлiгiмен тығыз байланысты.
Халықаралық бәсекелестiк есебiнен XXI ғасырда әлем мемлекеттерiнiң тағдыры мынадай сценарийлердiң бiрi бойынша дамиды: бәсекеге барынша қабiлеттi елдер тобы халықтың экономикалық мүмкiндiктерiн, табиғи әлеуетiн және өмiр сүру сапасын бұлтартпай өсiре отырып, өзiнiң орнықты дамуын ұзақ мерзiмге қамтамасыз етедi; бәсекеге қабiлеттiлiгi орташа елдер тобы бiр-бiрiмен бәсекелесе және орнықты даму көшбасшыларының тобына түсуге ұмтыла отырып, қалпына келтiрiлмейтiн табиғи ресурстарды пайдалану есебiнен дамитын болады; бәсекеге қабiлеттiлiгi төмен елдер тобы iшкi проблемаларын шешу және халық өмiрiнiң ең аз стандарттарын сақтау үшiн халықаралық көмектi пайдалана отырып, стагнация деңгейiнiң төңiрегiнде ауытқып тұратын болады.
Бұл ретте, көшбасшылар топтары, бәсекеге барынша қабiлеттi және дамыған 50 мемлекеттiң мүшелерi арасында белгiлi бiр жiктелу де болады. Олардың арасындағы үздiктерi әрбiр азаматтың мүддесiне әрекет ететiн және тек қана қоршаған ортаны қорғау емес, табиғатпен неғұрлым толық үйлесiмдiкке ұмтылатын әдiл қоғам орнату жөнiндегi маңызды мiндеттердi шеше алады.
Қазақстан Республикасының тағдыры және оның әлемдiк аренадағы ұстанымы елеулi ерекшелiктерге ие.
Қазақстан Республикасы Еуразия құрлығының экологиялық тұрақтылығын қамтамасыз етуде ерекше рөл атқарады. Еуропа мен Азия арасында саяси, мәдени және экономикалық көпiр бола отырып, Қазақстан құрлықта ландшафттар мен экологиялық жүйелер үшiн ұқсас байланыстырушы функция атқарады. Қазақстан аумағының көлемi, климат жағдайларының әртүрлiлiгi, өңiрдiң су теңгерiмiнiң ерекшелiктерi Еуразияның барлық аумағындағы жағдайдың Қазақстанның экологиялық тұрақтылығына айтарлықтай тәуелдiлiгiне алып келедi.
Қазақстандағы саяси ахуал бүкiл әлемге тұрақтылықтың, конфессияаралық келiсiмнiң, барлық қоғамдық жiктердiң мүддесiнде демократияны және қоғамдық институттарды нығайтудың бiрегей үлгiсiн танытып отыр. Қазақстанның орнықты саяси дамуы әлемдiк геосаясаттың iрi орталықтарының: Ресейдiң, Қытайдың, Еуропаның, АҚШ-тың, ислам әлемiнiң орнықты дамуының мiндеттi шарты болып табылатыны сөзсiз. Қазақстан бұл күштер үшiн бiрегей "тепе-теңдiк орталығы" болып табылады. Қазақстан Республикасының саясаты көп векторлы ғана емес - ол Қазақстанның теңгерiмделген бастамалардың көзi ретiнде қалыптасуын қамтамасыз етедi.
2.6Мақсатқа қол жеткiзу үшiн орнықты даму саласында мынадай мiндеттердi iске асыру қажет.
1-мiндет. Ресурстарды тиiмдi пайдалану (РТП) көрсеткiшiн 2012 жылға қарай 37 %-ға, 2018 жылға қарай 43 %-ға және 2024 жылға қарай 53 %-ға дейiн арттыру
Осы мiндеттi шешу Қазақстанның әлемдегi бәсекеге барынша қабiлеттi 50 елдiң қатарына кiру стратегиясының үш басымдығын iске асыруға сәйкес келедi:
бiрiншi басымдық: Қазақстанның әлемдiк экономикаға табысты кiрiгуi - елдiң экономикалық дамуындағы сапалы серпiлiстiң негiзі
екiншi басымдық: Қазақстан экономикасын орнықты экономикалық өрлеудiң іргетасы ретiнде одан әрi түрлендiру мен әртараптандыру
төртiншi басымдық: қазiргi заманғы бiлiм берудi дамыту, кадрлардың бiлiктiлiгiн және оларды қайта бiлiктендiруді ұдайы арттыру және Қазақстан халқы мәдениетiнiң одан әрi өркендеуi.
Бiрiншi мiндеттi iске асыру:
экономиканы әртараптандыруға, жоғары технологиялық және шикiзат емес салалардың үлесiн ұлғайтуға мемлекеттiң елдi дамытудың негiзгi макроэкономикалық өлшемдерiн реттеудегi рөлiн күшейтуге;
ғылыми және бiлiм беру ұйымдары нысандарының алуан түрлiлiгiн кеңейтумен, зияткерлiк элитаның беделiн арттырумен, инновацияларды мемлекеттiк қолдаумен, оның iшiнде экономика салаларын кластерлік дамыту, материалдық-техникалық базаны түбегейлi жаңарту және ғылым-бiлiм беру саласын ресурстық қамтамасыз етудi жақсарту, кадрларды даярлау және қайта даярлау жүйесiнің тиiмдiлiгiн арттыру шеңберiнде қолдаумен ғылым мен бiлiм берудi басымдықпен дамыту есебiнен технологиялық серпiлiстi қамтамасыз етуге және осының негiзiнде отандық тауарөндiрушiлердiң бәсекелiк ұстанымға қол жеткiзуiне, елдiң экспорттық әлеуетiн дамытуға;
табиғи ресурстарды өндiру және экспорттау және өзге де салалар арасындағы теңгерiмдi сақтауға;
тиiмдi инфрақұрылымды құруға, iрi жол құрылысы бағдарламаларын iске асыруға, қазiргi заманғы байланыс жүйелерiн қалыптастыруға негiзделетiн болады.
Орнықты дамуды және бәсекеге қабiлеттiлiкке қол жеткiзудi қамтамасыз ететiн ресурстарды пайдалану тиiмдiлiгiнiң (РТП) болжамды көрсеткiштерiнiң серпiнi 5-суретте бейнеленген.
2-мiндет. 1000 халыққа кемiнде 18-22 жаңа туғандардан келетiн деңгейде ұстап тұрған кезде халық өмiрiнiң орташа ұзақтығын 2012 жылға қарай 68 жасқа, 2018 жылға қарай 70 жасқа, 2024 жылға қарай 73 жасқа дейiн ұлғайту.
Осы мiндеттi шешу Қазақстанның әлемдегi бәсекеге барынша қабiлеттi 50 елдiң қатарына кiру стратегиясының бiр басымдығын iске асыруға сәйкес келедi:
үшiншi басымдық: Халықтың неғұрлым "әлжуаз" топтарын қорғайтын және экономиканың дамуына қолдау көрсететiн қазiргi заманғы әлеуметтiк саясат.
Орнықты дамудың екiншi мiндетiн iске асыру:
жол, тұрмыстық және өндiрiстiк жарақаттануды төмендету жөнiндегi шараларға;
оңтайлы физиологиялық өлшемдерге сәйкес келетiн ауыз суға халықтың 100 % қол жеткiзуiн қамтамасыз етуге;
әлеуметтiк қауiпсiздiк деңгейiн арттыруға және қауiпсiз мiнез-құлық мәдениетiн енгiзуге;
салауатты тамақтану стандарттарын ынталандыруға, нутриционалдық тапшылықты жоюға (йод, селен және өзге де бағалы микроэлементтер);
жанұяны нығайтуға, бала тууға экономикалық ынтаны құруға, бала тууға көмектесу, ана мен баланы қорғау жүйесiн түбегейлi жақсартуға;
кедейлiкпен күреске, Джинни индексiнiң оңтайлы деңгейiне қол жеткiзуге негiзделетiн болады.
Орнықты дамуды және өмiр сүру сапасының өсуiн қамтамасыз ететiн, Қазақстан Республикасы халқының болашақтағы өмiрiнiң орташа ұзақтығының болжамды көрсеткiштерiнiң серпіні 6-суретте бейнеленген.
3-мiндет. Экологиялық орнықтылық индексiн 2012 жылға қарай 10 %-ға, 2018 жылға қарай 15 %-ға, 2024 жылға қарай 25 %-ға дейiн ұлғайту.
Осы мiндеттi шешу Қазақстанның әлемдегi бәсекеге барынша қабiлеттi 50 елдiң қатарына кiру стратегиясының екi басымдығын iске асыруға сәйкес келедi:
үшiншi басымдық: Халықтың неғұрлым "әлжуаз" топтарын қорғайтын және экономиканың дамуына қолдау көрсететiн қазiргi заманғы әлеуметтiк саясат;
алтыншы басымдық: Қазiргi заманғы қауiп-қатерлер мен қыр көрсетулерге бара-бар ұлттық қауiпсiздiк стратегиясын iске асыру
үшiншi мiндеттi iске асыру:
Қазақстан өңiрлерiнiң орнықты даму бағдарламаларын iске асырудың экожүйелiк трансөңiрлiк қағидатын енгiзуге;
үздiк қол жетiмдi технологияға көшу мерзiмi мен тетiгiн айқындай отырып, барлық iрi өнеркәсiптiк және энергетикалық объектiлер үшiн орнықты дамудың мақсатты өлшемдерiн белгiлеуге;
қоршаған ортаны қорғаудың неғұрлым тиiмдi экономикалық тетiгiн енгiзуге, оның iшiнде неғұрлым таза өндiрiстi жылжыту мақсатында балама энергетика объектiлерiн дамытуға;
"жасыл инвестициялар" қазақстандық өнеркәсiптiң экологиялық параметрлерiн жақсартуға қаражат тарту yшiн халықаралық келiсiмдердiң негiзгi ережелерi мен тетiктерiн қолдануға;
ел аумағын "тарихи ластанулардан" тазартуға, қалдықтар менеджментiнiң жүйесiн ынталандыруға негiзделетiн болады.
Экологиялық орнықтылық индексiнiң серпiнi 7-суретте бейнеленедi.
4-мiндет. Орнықты iшкi және сыртқы саясатты iске асыруда Қазақстан Республикасының көшбасшылығын қамтамасыз ету
Осы мiндеттi шешу Қазақстанның әлемдегi бәсекеге барынша қабiлеттi 50 елдiң қатарына кiру стратегиясының екi басымдығын iске асыруға сәйкес келедi:
бесiншi басымдық: Демократияны одан әрi дамыту және саяси жүйенi жаңғырту;
жетiншi басымдық: Қазақстанның мүдделерiн және өңiрлiк әрi әлемдiк дамудың серпiнiн ескеретiн теңдестiрiлген және жауапты сыртқы саяси бағытты одан әрi iске асыру
төртiншi мiндеттi iске асыру:
орнықты даму идеясының төңiрегiне саяси күштердi шоғырландыруға;
елде тарихи бiртұтас қазақстан халқының, оның iшiнде болашақ ұрпақтың мүдделерiн бiлдiретiн қоғамдық қозғалыстарды құруға қолдау жасауға;
елде халықаралық орнықты даму аймағын құру жөнiндегi Қазақстан Республикасының стратегиялық бағдарламасын жария етуге;
Қазақстанның ДСҰ-ға кiруiне, 2009 жылы ОБСЕ-ге төрағалық етуiне, 2012 жылы Астанада Орнықты даму жөнiндегi дүниежүзiлiк саммиттi өткiзуге;
тиiмдi және жауапты жергiлiктi өзiн-өзi басқаруды дамытуға негiзделетiн болады.
2.7 Бірқатар мәселелерді шешу жолдарын қарастырайық:
1.Демографиялық ахуалды жақсарту . Қазақстандық қоғамды орнықты дамыту бала туудың тепе-тең өсуi мен жастық құрылымдағы еңбекке қабiлеттi халықтың үлесiн сақтау кезiнде өмiрдiң орташа ұзақтығының артуымен сипатталатын орнықты демографиялық ахуалды қалыптастыруға негiзделуге тиiс.
Бұл мiндеттерге:
1.тұрмыстық, өндiрiстiк және жол жарақаты себептерi, жүрек-қан тамырлары және онкологиялық аурулар, тыныс алу органдарының аурулары бойынша халықтың жалпы өлiм-жiтiмiн төмендету;
2. халықтың ұрпақты болу денсаулығын қорғау жөнiндегi шараларды жетiлдiру жолымен сәби мен ана өлiмiн төмендету;
3.арнайы геронтологиялық бағдарламалар қабылдау жолымен қартайған жастағы халықтың өмiр сүру сапасын жақсарту;
4.бiлiм беру мен еңбекпен қамтуды, тұрғын үймен қамтамасыз етудi, әлеуметтiк төлемдер жүйесiн қоса алғанда, демографиялық өсудiң мақсаттарына барабар әлеуметтiк саясат арқылы бала тууды ынталандыру;
5.АҚТҚЖҚТБ-ның таралуын болдырмау (өcу қарқынын төмендету) жөнiндегi шараларды iске асыру;
6. ел өңiрлерi бөлiнiсiнде басқару шешiмдерiнiң нәтижелерiн талдаумен және дайындаумен демографиялық ахуалды үздiксiз мониторингтеудi ұйымдастыру есебiнен қол жеткiзiлетiн болады.
. 2.Денсаулық сақтауды дамыту . Қазақстандық қоғамды орнықты дамытуды қамтамасыз ету үшiн денсаулық сақтау жүйесiн жетiлдiру қажет, оның iшiнде:
1.елде үздiк ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz