Ашық экономиканы жандандырудағы халықаралық сауда айналымын арттырудың басты маңыздылығы
ЖОСПАР
КІРІСПЕ
I ТАРАУ. Ашық экономика: түсінігі, мәні халықаралық сауда ретінде мәні
1.1. Ашық экономика . сыртқы экономикалық қатынастар жүйесін ретттеуші ретінде
1.2. Халықаралық сауданың классикалық теориясының мәні, ерекшеліктері және формалары
II ТАРАУ. Ашық экономиканы жандандырудағы халықаралық сауда айналымын арттырудың басты маңыздылығы
2.1. Халықаралық сауда айналымын арттырудың ғаламдық маңыздылығы
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер
КІРІСПЕ
I ТАРАУ. Ашық экономика: түсінігі, мәні халықаралық сауда ретінде мәні
1.1. Ашық экономика . сыртқы экономикалық қатынастар жүйесін ретттеуші ретінде
1.2. Халықаралық сауданың классикалық теориясының мәні, ерекшеліктері және формалары
II ТАРАУ. Ашық экономиканы жандандырудағы халықаралық сауда айналымын арттырудың басты маңыздылығы
2.1. Халықаралық сауда айналымын арттырудың ғаламдық маңыздылығы
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер
КІРІСПЕ
Ашық экономикаға жалпы тоқталар болсақ, бұл сыртқы саудаға яғни халықаралық саудаға араласумен түсіндіріледі. Ашық экономика ол еліміздің басқа әлемдік дамыған елдер экономикасымен байланысын арттыру болып табылады. Қазіргі кезде кез – келген елдің сыртқы экономикалық байланысы, оның көлемі, құрылымы, ол байланыстардың бейнесі барлығы – халықаралық сауданың әлемдік байланысқа деген деңгейін көрсетіп отыр. Халықаралық сауданың әр жүйесінде мемлекет арасында күрделі байланыстар және қарама – қайшылықтар болып тұрады.
Дегенмен, халықаралық сауданың классикалық теорияларының кейбір әдістері өзінің даму заңдылықтарында ұлттық шекарадан шығып халықаралық деңгейге жеткен болатын.
Ашық экономика мәнін және халықаралық саудамен өзара байланысын, халықаралық сауданың қалыптасуының теорияларын соның ішінде классикалық қалыптасуының теорияларын, халықаралық сауданың мәні мен мағынасын, олардың түрлерін, халықаралық сауда байланыстарын, ашық экономиканы ғаламдық деңгейге жетілдіру мәселелерін сипаттайды.
Бұл тақырыбының өзектілігі – қазіргі уақытта Қазақстан барынша бәсекелес елу елдің қатарына қосылуына байланысты ашық экономиканы дамыта отырып халықаралық саудада алар орнынының маңыздылығымен мағынасының деңейін анықтау болып табылады.
Алға қойылған міндеттер:
- халықаралық саудадағы классикалық теориялардың қалыптасу кезеңдерін жүйелеу;
- халықаралық сауданың – сыртқы экономикалық қатынастар жүйесі ретіндегі мәні айқындау;
- халықаралық сауданың классикалық теориясының мәні, ерекшеліктері және формаларын ажырату;
- халықаралық сауданың классикалық үлгілерінің сипаттамасын дәлелдеу;
- халықаралық сауда айналымын арттырудың басты маңыздылығын ашу;
- халықаралық сауда айналымын арттырудың ғаламдық маңыздылығын шешу жолдарын;
- Қазақстанның халықаралық сауда қозғалысына қатыса отырып, бәсекелестікті дамытудың алғы шарттарын қарастырады.
Сонымен,халықаралық сауданың даму тенденциясымен даму деңгейінің басты элементтеріне тоқтайтын боламын.
Ашық экономикаға жалпы тоқталар болсақ, бұл сыртқы саудаға яғни халықаралық саудаға араласумен түсіндіріледі. Ашық экономика ол еліміздің басқа әлемдік дамыған елдер экономикасымен байланысын арттыру болып табылады. Қазіргі кезде кез – келген елдің сыртқы экономикалық байланысы, оның көлемі, құрылымы, ол байланыстардың бейнесі барлығы – халықаралық сауданың әлемдік байланысқа деген деңгейін көрсетіп отыр. Халықаралық сауданың әр жүйесінде мемлекет арасында күрделі байланыстар және қарама – қайшылықтар болып тұрады.
Дегенмен, халықаралық сауданың классикалық теорияларының кейбір әдістері өзінің даму заңдылықтарында ұлттық шекарадан шығып халықаралық деңгейге жеткен болатын.
Ашық экономика мәнін және халықаралық саудамен өзара байланысын, халықаралық сауданың қалыптасуының теорияларын соның ішінде классикалық қалыптасуының теорияларын, халықаралық сауданың мәні мен мағынасын, олардың түрлерін, халықаралық сауда байланыстарын, ашық экономиканы ғаламдық деңгейге жетілдіру мәселелерін сипаттайды.
Бұл тақырыбының өзектілігі – қазіргі уақытта Қазақстан барынша бәсекелес елу елдің қатарына қосылуына байланысты ашық экономиканы дамыта отырып халықаралық саудада алар орнынының маңыздылығымен мағынасының деңейін анықтау болып табылады.
Алға қойылған міндеттер:
- халықаралық саудадағы классикалық теориялардың қалыптасу кезеңдерін жүйелеу;
- халықаралық сауданың – сыртқы экономикалық қатынастар жүйесі ретіндегі мәні айқындау;
- халықаралық сауданың классикалық теориясының мәні, ерекшеліктері және формаларын ажырату;
- халықаралық сауданың классикалық үлгілерінің сипаттамасын дәлелдеу;
- халықаралық сауда айналымын арттырудың басты маңыздылығын ашу;
- халықаралық сауда айналымын арттырудың ғаламдық маңыздылығын шешу жолдарын;
- Қазақстанның халықаралық сауда қозғалысына қатыса отырып, бәсекелестікті дамытудың алғы шарттарын қарастырады.
Сонымен,халықаралық сауданың даму тенденциясымен даму деңгейінің басты элементтеріне тоқтайтын боламын.
Пайдаланылған әдебиеттер:
1. Байгасиев М «Халықаралық экономикалық қатынастар» - А, 1998 ж;
2. Друкер Питер Ф. «Нарық: топ жарып алға шығу: практика мен принциптер» - А, 1994 ж;
3. ҚазМБА «Экономикалық саясат. Әлеуметтік саясат: лекция» Д.Қ. Қабиев; Т.К. Оралтаев; Б.Х. Хабибуллин – А, 1999 ж;
4. Қазақстанның – 2030 жылға дейінгі даму стратегиясы – А, 1998 ж;
5. Н.Ә. Назарбаев «Ғасырлар тоғысында» - А, 1996 ж;
6. Н.Ә. Назарбаев «Қазақстанның болашағы – қоғамның идеялық бірлігінде» - А; 1999 ж;
7. Т.С. Садықов «тарих тағылымы (ұлтаралық қатынастар мәдениеті)» - А, 1992 ж;
8. «Экономика внешных связеи России» - М, 1995 ж;
9. Темиргалиев Б.Б. «Основы внешне экономической деятельности РК» - А; 1995 ж;
10. Дүйсенова Г. «Внешная торговля РК» - А, 1997 ж;
11. Хасанова М «Внешняя торговля РК» - А, 1997 ж;
12. Д.М. Мадиярова «Сыртқы экономикалық саясат және экономикалық қауіпсіздік» - А, 1999 ж;
13. Н.М. Мамыров «Халықаралық экономикалық қатынастар» - А, 1998 ж;
1. Байгасиев М «Халықаралық экономикалық қатынастар» - А, 1998 ж;
2. Друкер Питер Ф. «Нарық: топ жарып алға шығу: практика мен принциптер» - А, 1994 ж;
3. ҚазМБА «Экономикалық саясат. Әлеуметтік саясат: лекция» Д.Қ. Қабиев; Т.К. Оралтаев; Б.Х. Хабибуллин – А, 1999 ж;
4. Қазақстанның – 2030 жылға дейінгі даму стратегиясы – А, 1998 ж;
5. Н.Ә. Назарбаев «Ғасырлар тоғысында» - А, 1996 ж;
6. Н.Ә. Назарбаев «Қазақстанның болашағы – қоғамның идеялық бірлігінде» - А; 1999 ж;
7. Т.С. Садықов «тарих тағылымы (ұлтаралық қатынастар мәдениеті)» - А, 1992 ж;
8. «Экономика внешных связеи России» - М, 1995 ж;
9. Темиргалиев Б.Б. «Основы внешне экономической деятельности РК» - А; 1995 ж;
10. Дүйсенова Г. «Внешная торговля РК» - А, 1997 ж;
11. Хасанова М «Внешняя торговля РК» - А, 1997 ж;
12. Д.М. Мадиярова «Сыртқы экономикалық саясат және экономикалық қауіпсіздік» - А, 1999 ж;
13. Н.М. Мамыров «Халықаралық экономикалық қатынастар» - А, 1998 ж;
ЖОСПАР
КІРІСПЕ
I ТАРАУ. Ашық экономика: түсінігі, мәні халықаралық сауда ретінде мәні
1.1. Ашық экономика - сыртқы экономикалық қатынастар жүйесін ретттеуші ретінде
1.2. Халықаралық сауданың классикалық теориясының мәні, ерекшеліктері және формалары
II ТАРАУ. Ашық экономиканы жандандырудағы халықаралық сауда айналымын арттырудың басты маңыздылығы
2.1. Халықаралық сауда айналымын арттырудың ғаламдық маңыздылығы
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер
КІРІСПЕ
Ашық экономикаға жалпы тоқталар болсақ, бұл сыртқы саудаға яғни халықаралық саудаға араласумен түсіндіріледі. Ашық экономика ол еліміздің басқа әлемдік дамыған елдер экономикасымен байланысын арттыру болып табылады. Қазіргі кезде кез - келген елдің сыртқы экономикалық байланысы, оның көлемі, құрылымы, ол байланыстардың бейнесі барлығы - халықаралық сауданың әлемдік байланысқа деген деңгейін көрсетіп отыр. Халықаралық сауданың әр жүйесінде мемлекет арасында күрделі байланыстар және қарама - қайшылықтар болып тұрады.
Дегенмен, халықаралық сауданың классикалық теорияларының кейбір әдістері өзінің даму заңдылықтарында ұлттық шекарадан шығып халықаралық деңгейге жеткен болатын.
Ашық экономика мәнін және халықаралық саудамен өзара байланысын, халықаралық сауданың қалыптасуының теорияларын соның ішінде классикалық қалыптасуының теорияларын, халықаралық сауданың мәні мен мағынасын, олардың түрлерін, халықаралық сауда байланыстарын, ашық экономиканы ғаламдық деңгейге жетілдіру мәселелерін сипаттайды.
Бұл тақырыбының өзектілігі - қазіргі уақытта Қазақстан барынша бәсекелес елу елдің қатарына қосылуына байланысты ашық экономиканы дамыта отырып халықаралық саудада алар орнынының маңыздылығымен мағынасының деңейін анықтау болып табылады.
Алға қойылған міндеттер:
- халықаралық саудадағы классикалық теориялардың қалыптасу кезеңдерін жүйелеу;
- халықаралық сауданың - сыртқы экономикалық қатынастар жүйесі ретіндегі мәні айқындау;
- халықаралық сауданың классикалық теориясының мәні, ерекшеліктері және формаларын ажырату;
- халықаралық сауданың классикалық үлгілерінің сипаттамасын дәлелдеу;
- халықаралық сауда айналымын арттырудың басты маңыздылығын ашу;
- халықаралық сауда айналымын арттырудың ғаламдық маңыздылығын шешу жолдарын;
- Қазақстанның халықаралық сауда қозғалысына қатыса отырып, бәсекелестікті дамытудың алғы шарттарын қарастырады.
Сонымен,халықаралық сауданың даму тенденциясымен даму деңгейінің басты элементтеріне тоқтайтын боламын.
I ТАРАУ. Ашық экономика: түсінігі, мәні халықаралық сауда ретінде мәні
1.1. Ашық экономика - сыртқы экономикалық қатынастар жүйесін ретттеуші ретінде
Ашық экономика - сыртқы дүниемен кең ауқымды сауда-экономикалық және қаржы байланыстары бар экономика. Мұндай экономикалык жүйе сыртқы сауда, капитал экспорты мен импорты арқылы халықаралық еңбек бөлінісіне қатысуын көздейді.
Халықаралық сауда - әр түрлі елдердегі тауар өндірушілер арасындағы байланыс формасы болып табылады, яғни ол халықаралық еңбек бөлінісі негізінде қалыптасады және елдердің өзара тәуекелділігін көрсетеді, елдің ашық экономикасын тұрақтандырушы ретінде де орын алады.
Ғылыми - техникалық революцияның, өнеркәсіптік өндіріс мамандануы мен корпорациясы әсерінен елдер экономикасында болып жатқан құрылымдық өзгерістер ұлттық экономикалардың өзара әсерлесуін күщейтеді. Ұлттық экономикадағы ұлттық нарықтардың жиынтығы - дүниежүзілік нарықты құрайды.
Дүниежүзілік нарық әлемдегі тауар - ақша қатынастарының даму процесі кезінде қалыптаса бастады, яғни 16 - ғасырдан бастап дүниежүзілік нарық күрделі түсінік болып табылады.
Жалпы алғанда, дүниежүзілік нарық күрделі түсінік болып табылады.
Бұл түсінікті терең зерттеу үшін осы екі аспектіде қарастыру керек:
- біріншіден, дүниежүзілік нарық бастрактылық түсінік болып табылады, яғни ол кеңістік аспектіде қарастырылады;
- екіншіден, дүние жүзілік нарық заттық аспектіде қарастырылады.
Осыған сәйке халықаралық сауданың қарастырылу аспектілеріне жеке - жеке тоқталып өтейік.
Халықаралық сауданың мәні, құрылымын және әрбір элементінің автономиялылығын түсіну үшін графикалық әдістер қолдану өте тиімді болып табылады.
Сыртқы сауда дегеніміз - белгілі бір елдің басқа елдермен сауда жасауы. Сонда барлық елдердің сауда операциясын жүзеге асыратын сфера - халықаралық сауда деп аталады.
Халықаралық сауда операцияларының негізгі төрт түрі бар:
* экспорттық операция - шетке шығару арқылы шетелдік контрагентке тауарды сату;
* импорттық операция - шеттен әкелу арқылы шетелдік контрагентпен тауарды сатып алу;
* керіэкспорттық орпеация - бұрын импортталған және қайта өңдеуден өтпеген тауарларды шетке шығару арқылы сату;
* керіимпорттық операция - бұрын экспортталған және қайта өңдеуден өтпеген тауарларды шеттен әкелу арқылы сатып алу.
Ұлттық нарық пен халықаралық сауда бір - бірімен тығыз байланысты, бірақ олардың өзара айырмашылықтары бар.
И.П. Фаминский өз кітабында ұлттық нарықтар мен халықаралық сауда арасындағы айырмашылықтарды жазбаша түрде атап өткен.
Халықаралық сауда - бұл халықаралық тауар - ақша қатынастарының сферасы, дүние жүзіндегі барлық елдердің сыртқы саудасының жиынтығы.
Халықаралық сауданың мәнін ашу үшін оның формаларын анықтаймыз және олар төмендегідей болып жіктеледі:
1) аукциондар және аукциондық сауда;
2) биржалық сауда;
3) халықаралық көрмелер мен жәрмеңкелер;
4) машиналар мен құрал - жабдықтардың арендасы;
5) қарама - қарсы сауда;
6) шекаралық сауда;
Аукцион дегеніміз алдын - ала көруге қойылған тауарларды белгілі бір уақытта белгіленген орында сату формасы. Аукцион белгілі бір тауар түрлері бойынша өтеді, мысалы бағалы аң терісі, жүн, өнер туындылары, антикварлық және кейбір бірдей тауарлар.
Аукционның ерекшелігі сатушының тауар сапасына жауапкершілігінің шектеулілігі.
Аукциондық сауда - нарықтық сауданың түрі, мұнда тұтынушы барынша пайда табу мақсатындак аукционға қатысты бірнеше немесе көптеген сатып алушылардың тікелей бәсекеге пайдаланады.
1.2. Халықаралық сауданың классикалық теориясының мәні, ерекшеліктері және формалары
Мемлекеттер өзара неге сауда жүргізеді?Осыған деген талпыныс жауапты біз экономикалық теория өкілдерінің классикалық мектепттерінен табамыз.Оларға Адам Смит (1723-1790) және Д.Рикардо (1772-1823) жатады.А.Смит 1776 жылы:Дұрыс ойлайтын отбасы атасының негізгі қағидасы - ұйде арзанға сатып алуға болатын нәрсемен ешқашан айналыспа өндірме- деген екен .Бұған тіпті нақты жауапты Д.Рикардо 1817 жылы шығарған Саяси экономия және салық салудың бастамасы! еңбегінде айтқен.Мұнда Д.Рикардо маманданудың пайдалылығын екі мемлекет арасындағы қатынасын түсіндірген.Олар шартты түрде - азық-түлік және киім-кешек өндігген.Осы мысалдың негізінде Америка мен Еуропаның арасындағы сауданың өзара пайдалылығын дәлелдеген.Дәлірек айтсақ,Д.Рикардо салыстырмалы артықшылдық немесе салыстырмалы шығын өндірісі теориясын жасады.Осы теория халықаралық сауда практикасы мен экономикалық ғылымда кеңіне қолданылады. арасындағы Халықаралық еңбек бөлінісі дүниежүзіндегі мемлекеттер арасындағы тауар айырбасының экономикалық негізі болып табылады.Халықаралық еңбек бөлінісі кейбір елдердің мамандануымен байланыстырып,сонда тауар өндіруге қалыптасқан дұрыс жағдайлармен түсіндіріледі.Мысалы,Жапонияда аудио және видео техниканы шығаруға дұрыс жағдайлар қалыптасқан.Бұл елде жоғары квалификациялық арзан жұмыс күші және аудио-видео техника шығару үшін өндірістік база бар.
Австралияда ауылшаруашылық өнімдерін өндіруге жақсы жағдай қалыптасқан.Оның ішінде ет,жүн,астық өндіру арғы орында тұр. Бразилида табиғи-климаттық жағдайдың өзі кофе өндіруге бейімделген.Ал АҚШ, Германия, Италия, Францияда автомобиль, ауылшаруашылық машиналары, химикаттар және т.б. өндіріс процесіне дұтыс жағдайлар қалыптасқан.Дұтыс қалыптасқан техникалық,өндірістік табиғи-климаттық жағдайлар бұл елдер үшін белгілі өнімді өте аз шығынмен өндіруге мүмкіндік жасайды.Халықаралық өзара сауда кейбір елдердің белгілі өнімді өндіруге мамандануын қалыптастырады.Бұл өнімді жоғарғы тиімділікпен өндіріп,өздері шығара алмайтын басқа тауарға айырбастайды.
Қазақстан Респурликасында дұрыс қалыптасқан табиғии-климаттық жағдай ТМД елдеріне астық,ұн,жарма,ет өнімдерін;көмір,қара,түсті металдарды жіберуге болады және олардан балық,аудио-видеотехника т,б, алуға әбден мүмкін.Қазіргі сыртқы саудада қалыптасып отырған басты сипат оның құрылымындағы өзгерістер.Машина,жабдықтар,химиялы қ тауарлармен сауда жасау қарқынды өсіп,шикізатпен саудаласу қысқарып келеді.
Қазіргі ҒТР дүниежүзі нарығында сауданың тіпті жаң түрлерін қалыптастыруда.Мысалы айталық:патент саудасы,лицензия мен(ашқан жаңалықты белгілі уақытқа пайдалануға бнрілген рұқсат) сауда,техникалық саудалау - ноу-хоу.
Бүгінгі жағдайда барлық елдердің экономикасы халықаралық саудамен байланысты.Тіпті экономикасы шалқып дамыған өзі де солай.Мысалы,АҚШ-тың экономикасы басқа елдерден мына өнімдерді импорттаумен байланысты:банан, какао ,кофе, ... жалғасы
КІРІСПЕ
I ТАРАУ. Ашық экономика: түсінігі, мәні халықаралық сауда ретінде мәні
1.1. Ашық экономика - сыртқы экономикалық қатынастар жүйесін ретттеуші ретінде
1.2. Халықаралық сауданың классикалық теориясының мәні, ерекшеліктері және формалары
II ТАРАУ. Ашық экономиканы жандандырудағы халықаралық сауда айналымын арттырудың басты маңыздылығы
2.1. Халықаралық сауда айналымын арттырудың ғаламдық маңыздылығы
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер
КІРІСПЕ
Ашық экономикаға жалпы тоқталар болсақ, бұл сыртқы саудаға яғни халықаралық саудаға араласумен түсіндіріледі. Ашық экономика ол еліміздің басқа әлемдік дамыған елдер экономикасымен байланысын арттыру болып табылады. Қазіргі кезде кез - келген елдің сыртқы экономикалық байланысы, оның көлемі, құрылымы, ол байланыстардың бейнесі барлығы - халықаралық сауданың әлемдік байланысқа деген деңгейін көрсетіп отыр. Халықаралық сауданың әр жүйесінде мемлекет арасында күрделі байланыстар және қарама - қайшылықтар болып тұрады.
Дегенмен, халықаралық сауданың классикалық теорияларының кейбір әдістері өзінің даму заңдылықтарында ұлттық шекарадан шығып халықаралық деңгейге жеткен болатын.
Ашық экономика мәнін және халықаралық саудамен өзара байланысын, халықаралық сауданың қалыптасуының теорияларын соның ішінде классикалық қалыптасуының теорияларын, халықаралық сауданың мәні мен мағынасын, олардың түрлерін, халықаралық сауда байланыстарын, ашық экономиканы ғаламдық деңгейге жетілдіру мәселелерін сипаттайды.
Бұл тақырыбының өзектілігі - қазіргі уақытта Қазақстан барынша бәсекелес елу елдің қатарына қосылуына байланысты ашық экономиканы дамыта отырып халықаралық саудада алар орнынының маңыздылығымен мағынасының деңейін анықтау болып табылады.
Алға қойылған міндеттер:
- халықаралық саудадағы классикалық теориялардың қалыптасу кезеңдерін жүйелеу;
- халықаралық сауданың - сыртқы экономикалық қатынастар жүйесі ретіндегі мәні айқындау;
- халықаралық сауданың классикалық теориясының мәні, ерекшеліктері және формаларын ажырату;
- халықаралық сауданың классикалық үлгілерінің сипаттамасын дәлелдеу;
- халықаралық сауда айналымын арттырудың басты маңыздылығын ашу;
- халықаралық сауда айналымын арттырудың ғаламдық маңыздылығын шешу жолдарын;
- Қазақстанның халықаралық сауда қозғалысына қатыса отырып, бәсекелестікті дамытудың алғы шарттарын қарастырады.
Сонымен,халықаралық сауданың даму тенденциясымен даму деңгейінің басты элементтеріне тоқтайтын боламын.
I ТАРАУ. Ашық экономика: түсінігі, мәні халықаралық сауда ретінде мәні
1.1. Ашық экономика - сыртқы экономикалық қатынастар жүйесін ретттеуші ретінде
Ашық экономика - сыртқы дүниемен кең ауқымды сауда-экономикалық және қаржы байланыстары бар экономика. Мұндай экономикалык жүйе сыртқы сауда, капитал экспорты мен импорты арқылы халықаралық еңбек бөлінісіне қатысуын көздейді.
Халықаралық сауда - әр түрлі елдердегі тауар өндірушілер арасындағы байланыс формасы болып табылады, яғни ол халықаралық еңбек бөлінісі негізінде қалыптасады және елдердің өзара тәуекелділігін көрсетеді, елдің ашық экономикасын тұрақтандырушы ретінде де орын алады.
Ғылыми - техникалық революцияның, өнеркәсіптік өндіріс мамандануы мен корпорациясы әсерінен елдер экономикасында болып жатқан құрылымдық өзгерістер ұлттық экономикалардың өзара әсерлесуін күщейтеді. Ұлттық экономикадағы ұлттық нарықтардың жиынтығы - дүниежүзілік нарықты құрайды.
Дүниежүзілік нарық әлемдегі тауар - ақша қатынастарының даму процесі кезінде қалыптаса бастады, яғни 16 - ғасырдан бастап дүниежүзілік нарық күрделі түсінік болып табылады.
Жалпы алғанда, дүниежүзілік нарық күрделі түсінік болып табылады.
Бұл түсінікті терең зерттеу үшін осы екі аспектіде қарастыру керек:
- біріншіден, дүниежүзілік нарық бастрактылық түсінік болып табылады, яғни ол кеңістік аспектіде қарастырылады;
- екіншіден, дүние жүзілік нарық заттық аспектіде қарастырылады.
Осыған сәйке халықаралық сауданың қарастырылу аспектілеріне жеке - жеке тоқталып өтейік.
Халықаралық сауданың мәні, құрылымын және әрбір элементінің автономиялылығын түсіну үшін графикалық әдістер қолдану өте тиімді болып табылады.
Сыртқы сауда дегеніміз - белгілі бір елдің басқа елдермен сауда жасауы. Сонда барлық елдердің сауда операциясын жүзеге асыратын сфера - халықаралық сауда деп аталады.
Халықаралық сауда операцияларының негізгі төрт түрі бар:
* экспорттық операция - шетке шығару арқылы шетелдік контрагентке тауарды сату;
* импорттық операция - шеттен әкелу арқылы шетелдік контрагентпен тауарды сатып алу;
* керіэкспорттық орпеация - бұрын импортталған және қайта өңдеуден өтпеген тауарларды шетке шығару арқылы сату;
* керіимпорттық операция - бұрын экспортталған және қайта өңдеуден өтпеген тауарларды шеттен әкелу арқылы сатып алу.
Ұлттық нарық пен халықаралық сауда бір - бірімен тығыз байланысты, бірақ олардың өзара айырмашылықтары бар.
И.П. Фаминский өз кітабында ұлттық нарықтар мен халықаралық сауда арасындағы айырмашылықтарды жазбаша түрде атап өткен.
Халықаралық сауда - бұл халықаралық тауар - ақша қатынастарының сферасы, дүние жүзіндегі барлық елдердің сыртқы саудасының жиынтығы.
Халықаралық сауданың мәнін ашу үшін оның формаларын анықтаймыз және олар төмендегідей болып жіктеледі:
1) аукциондар және аукциондық сауда;
2) биржалық сауда;
3) халықаралық көрмелер мен жәрмеңкелер;
4) машиналар мен құрал - жабдықтардың арендасы;
5) қарама - қарсы сауда;
6) шекаралық сауда;
Аукцион дегеніміз алдын - ала көруге қойылған тауарларды белгілі бір уақытта белгіленген орында сату формасы. Аукцион белгілі бір тауар түрлері бойынша өтеді, мысалы бағалы аң терісі, жүн, өнер туындылары, антикварлық және кейбір бірдей тауарлар.
Аукционның ерекшелігі сатушының тауар сапасына жауапкершілігінің шектеулілігі.
Аукциондық сауда - нарықтық сауданың түрі, мұнда тұтынушы барынша пайда табу мақсатындак аукционға қатысты бірнеше немесе көптеген сатып алушылардың тікелей бәсекеге пайдаланады.
1.2. Халықаралық сауданың классикалық теориясының мәні, ерекшеліктері және формалары
Мемлекеттер өзара неге сауда жүргізеді?Осыған деген талпыныс жауапты біз экономикалық теория өкілдерінің классикалық мектепттерінен табамыз.Оларға Адам Смит (1723-1790) және Д.Рикардо (1772-1823) жатады.А.Смит 1776 жылы:Дұрыс ойлайтын отбасы атасының негізгі қағидасы - ұйде арзанға сатып алуға болатын нәрсемен ешқашан айналыспа өндірме- деген екен .Бұған тіпті нақты жауапты Д.Рикардо 1817 жылы шығарған Саяси экономия және салық салудың бастамасы! еңбегінде айтқен.Мұнда Д.Рикардо маманданудың пайдалылығын екі мемлекет арасындағы қатынасын түсіндірген.Олар шартты түрде - азық-түлік және киім-кешек өндігген.Осы мысалдың негізінде Америка мен Еуропаның арасындағы сауданың өзара пайдалылығын дәлелдеген.Дәлірек айтсақ,Д.Рикардо салыстырмалы артықшылдық немесе салыстырмалы шығын өндірісі теориясын жасады.Осы теория халықаралық сауда практикасы мен экономикалық ғылымда кеңіне қолданылады. арасындағы Халықаралық еңбек бөлінісі дүниежүзіндегі мемлекеттер арасындағы тауар айырбасының экономикалық негізі болып табылады.Халықаралық еңбек бөлінісі кейбір елдердің мамандануымен байланыстырып,сонда тауар өндіруге қалыптасқан дұрыс жағдайлармен түсіндіріледі.Мысалы,Жапонияда аудио және видео техниканы шығаруға дұрыс жағдайлар қалыптасқан.Бұл елде жоғары квалификациялық арзан жұмыс күші және аудио-видео техника шығару үшін өндірістік база бар.
Австралияда ауылшаруашылық өнімдерін өндіруге жақсы жағдай қалыптасқан.Оның ішінде ет,жүн,астық өндіру арғы орында тұр. Бразилида табиғи-климаттық жағдайдың өзі кофе өндіруге бейімделген.Ал АҚШ, Германия, Италия, Францияда автомобиль, ауылшаруашылық машиналары, химикаттар және т.б. өндіріс процесіне дұтыс жағдайлар қалыптасқан.Дұтыс қалыптасқан техникалық,өндірістік табиғи-климаттық жағдайлар бұл елдер үшін белгілі өнімді өте аз шығынмен өндіруге мүмкіндік жасайды.Халықаралық өзара сауда кейбір елдердің белгілі өнімді өндіруге мамандануын қалыптастырады.Бұл өнімді жоғарғы тиімділікпен өндіріп,өздері шығара алмайтын басқа тауарға айырбастайды.
Қазақстан Респурликасында дұрыс қалыптасқан табиғии-климаттық жағдай ТМД елдеріне астық,ұн,жарма,ет өнімдерін;көмір,қара,түсті металдарды жіберуге болады және олардан балық,аудио-видеотехника т,б, алуға әбден мүмкін.Қазіргі сыртқы саудада қалыптасып отырған басты сипат оның құрылымындағы өзгерістер.Машина,жабдықтар,химиялы қ тауарлармен сауда жасау қарқынды өсіп,шикізатпен саудаласу қысқарып келеді.
Қазіргі ҒТР дүниежүзі нарығында сауданың тіпті жаң түрлерін қалыптастыруда.Мысалы айталық:патент саудасы,лицензия мен(ашқан жаңалықты белгілі уақытқа пайдалануға бнрілген рұқсат) сауда,техникалық саудалау - ноу-хоу.
Бүгінгі жағдайда барлық елдердің экономикасы халықаралық саудамен байланысты.Тіпті экономикасы шалқып дамыған өзі де солай.Мысалы,АҚШ-тың экономикасы басқа елдерден мына өнімдерді импорттаумен байланысты:банан, какао ,кофе, ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz