Ағылшын тілінде қарым-қатынас жасауға оқыту негіздері
Мазмұны
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .3
I. Ағылшын тілінде қарым.қатынас жасауға оқыту негіздері ... ... ... ... 6
1.1 Ағылшын тілінде қарым.қатынас жасаудың негізгі принциптері ... ... ... .6
1.2 Педагогикалық технологиялар арқылы оқытуды жетілдіру, жалпы түсінігі және ерекшеліктері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..8
1.3 Ағылшын тілінде қарым.қатынас жасаудағы ойын әдісі ... ... ... ... ... ..12
II. Бастауыш сыныпта ағылшын тілінде қарым.қатынас жасау үшін қолданылатын ойын технологиялары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..15
2.1 Оқытудағы ойындардың ерекшеліктері мен құрылымы ... ... ... ... ... ..15
2.2 Ағылшын тілінде қарым.қатынас жасауға ойынның ықпалы ... ... ... ... 17
2.3 Ойындар арқылы бастауыш сынып оқушыларын оқыту технологиялары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 20
III Ағылшын тілінде қарым.қатынас жасауға оқытудағы ойындардың қолдану ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..23
3.1 Бастауыш сынып оқушыларын ойындарды өткізуге дайындау, ойындарды өткізу және талдау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .23
3.2 Қарым.қатынас жасау үшін балаларға ойындардың ықпалы ... ... ... ... 27
3.3 Ойындардың бала білімінің дамуына ықпалы ... ... ... ... ... ... ... ... ...29
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 32
Глоссарий ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...34
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...35
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .3
I. Ағылшын тілінде қарым.қатынас жасауға оқыту негіздері ... ... ... ... 6
1.1 Ағылшын тілінде қарым.қатынас жасаудың негізгі принциптері ... ... ... .6
1.2 Педагогикалық технологиялар арқылы оқытуды жетілдіру, жалпы түсінігі және ерекшеліктері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..8
1.3 Ағылшын тілінде қарым.қатынас жасаудағы ойын әдісі ... ... ... ... ... ..12
II. Бастауыш сыныпта ағылшын тілінде қарым.қатынас жасау үшін қолданылатын ойын технологиялары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..15
2.1 Оқытудағы ойындардың ерекшеліктері мен құрылымы ... ... ... ... ... ..15
2.2 Ағылшын тілінде қарым.қатынас жасауға ойынның ықпалы ... ... ... ... 17
2.3 Ойындар арқылы бастауыш сынып оқушыларын оқыту технологиялары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 20
III Ағылшын тілінде қарым.қатынас жасауға оқытудағы ойындардың қолдану ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..23
3.1 Бастауыш сынып оқушыларын ойындарды өткізуге дайындау, ойындарды өткізу және талдау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .23
3.2 Қарым.қатынас жасау үшін балаларға ойындардың ықпалы ... ... ... ... 27
3.3 Ойындардың бала білімінің дамуына ықпалы ... ... ... ... ... ... ... ... ...29
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 32
Глоссарий ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...34
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...35
Жер шарын мекендеген мыңдаған ұлттар мен ұлыстардың бір-бірін түсінуіне – халықаралық сипат алған ағылшын тілінің рөлі зор. Ағылшын тiлiн үйрену арқылы оқушылар бiлiм деңгейiн көтерiп, өз халқы мен басқа халықтар арасындағы ұқсастықтар мен ерекшелiктердi ажыратуға дағдыланады. Сөйтіп, өз пiкiрi қалыптасады, түрлi елдер мәдениетiн үйренедi.
Курстық жұмыстың өзектілігі: Қазіргі кезде кітаптардың көптеген атақты және тәжірибелі авторлары бар, сол себепті қарым – қатынас жасауға үйрету процесін ұйымдастыруда қанша автор болса, олардың сонша көзқарастары мен пікірлері бар. Біздің міндетіміз арнайы тақырыптағы материалмен танысып, оған анализ жасап, белгілі бір қорытынды жасау. Берілген тақырыпты мүмкіндігінше зерттеп, белгілі бір ерекшеліктерін тауып, өз әрекетімізде белсене қолдануымыз қажет.
Қазақстандағы жалпы білім беретін мектепті жаңарту ауқымындағы ең бір елеулі инновациялық шешімдерінің бірі оның ерте жастан шет тілді оқып, шет тілін оқуда шетелдік оқу әдістемелік кешендерін енгізу болып табылады. Шет тілін мектепте оқытудың шарттарын ескере отырып, оқушылардың мектепті бітіргенннен кейін де шет тілін оқып, түсіне білу қабілетін қалыптастыруға мән берілуі тиіс. Осыған орай, шетел тілін мектепте оқытудың практикалық мақсатын жүзеге асырудың алғышарты- оқыту әдіс- тәсіліне, коммуникативтік бағдар беруге назар аударылады.
Шет тілін үйрету әдістемесі біздің қоғамда жетекші орын алуда. Қазіргі уақытта шет тілін оқытуға байланысты оқыту саясатының бағыты мемлекетте шет тілін оқушыларға барлық жақсы және ыңғайлы жағдайларды жасап, олардың қоғамдық және жеке қажеттіліктерін қамтамасыз ету мақсатында жұмыстар жасап жатыр.
Елімізде күннен-күнге оқу процесінде шет тілі жетекші орын алатын лицей,гимназиялар ашылуда. Жалпы білім беретін мектептерде де шет тілін бастауыш сыныптан бастап оқытады. Тіпті, өз балаларының шет тілін үйренуін қолдайтын ата-аналар саны да көбейін келе жатыр.
Отандық телеарналардан, газеттерден ағылшын тілінің курстары немесе шет елде білім алуға және жұмыс істеуге шақыратын хабарламаларды да көруге болады. Ағылшын тілін ерте жастан бастап оқыту маңызды. Қазіргі уақытта Қазақстанда балаларды балабақшадан немесе бастауыш сыныптан бастап шет тілін оқыту басталып жатыр. Бұл тереңдетіп оқыту болып табылады. Бастауыш мектепте шет тілі бойынша білім беру процессінің мәні мен ерекшелігі осы бастауыш сынып оқушыларының шет тілінде сөйлеу дағдысын қалыптастыру болып табылады.
Курстық жұмыстың зерттеу объектісі - бастауыш сынып оқушыларына ағылшын тілінде қарым-қатынас жасауға үйрету ерекшеліктері.
Курстық жұмыстың мақсаты - бастауыш сынып оқушыларына ағылшын тілінде қарым-қатынас жасауға үйрету ерекшеліктерін бөлу және олардың жас ерекшеліктерін ескере отырып, олардың ағылшын тілінде сөйлеу процесін ұйымдастыру, бастауыш сыныптарда ағылшын тілінде сөйлеуге үйрету жаттығуларының кешенін өңдеу.
Курстық жұмыстың өзектілігі: Қазіргі кезде кітаптардың көптеген атақты және тәжірибелі авторлары бар, сол себепті қарым – қатынас жасауға үйрету процесін ұйымдастыруда қанша автор болса, олардың сонша көзқарастары мен пікірлері бар. Біздің міндетіміз арнайы тақырыптағы материалмен танысып, оған анализ жасап, белгілі бір қорытынды жасау. Берілген тақырыпты мүмкіндігінше зерттеп, белгілі бір ерекшеліктерін тауып, өз әрекетімізде белсене қолдануымыз қажет.
Қазақстандағы жалпы білім беретін мектепті жаңарту ауқымындағы ең бір елеулі инновациялық шешімдерінің бірі оның ерте жастан шет тілді оқып, шет тілін оқуда шетелдік оқу әдістемелік кешендерін енгізу болып табылады. Шет тілін мектепте оқытудың шарттарын ескере отырып, оқушылардың мектепті бітіргенннен кейін де шет тілін оқып, түсіне білу қабілетін қалыптастыруға мән берілуі тиіс. Осыған орай, шетел тілін мектепте оқытудың практикалық мақсатын жүзеге асырудың алғышарты- оқыту әдіс- тәсіліне, коммуникативтік бағдар беруге назар аударылады.
Шет тілін үйрету әдістемесі біздің қоғамда жетекші орын алуда. Қазіргі уақытта шет тілін оқытуға байланысты оқыту саясатының бағыты мемлекетте шет тілін оқушыларға барлық жақсы және ыңғайлы жағдайларды жасап, олардың қоғамдық және жеке қажеттіліктерін қамтамасыз ету мақсатында жұмыстар жасап жатыр.
Елімізде күннен-күнге оқу процесінде шет тілі жетекші орын алатын лицей,гимназиялар ашылуда. Жалпы білім беретін мектептерде де шет тілін бастауыш сыныптан бастап оқытады. Тіпті, өз балаларының шет тілін үйренуін қолдайтын ата-аналар саны да көбейін келе жатыр.
Отандық телеарналардан, газеттерден ағылшын тілінің курстары немесе шет елде білім алуға және жұмыс істеуге шақыратын хабарламаларды да көруге болады. Ағылшын тілін ерте жастан бастап оқыту маңызды. Қазіргі уақытта Қазақстанда балаларды балабақшадан немесе бастауыш сыныптан бастап шет тілін оқыту басталып жатыр. Бұл тереңдетіп оқыту болып табылады. Бастауыш мектепте шет тілі бойынша білім беру процессінің мәні мен ерекшелігі осы бастауыш сынып оқушыларының шет тілінде сөйлеу дағдысын қалыптастыру болып табылады.
Курстық жұмыстың зерттеу объектісі - бастауыш сынып оқушыларына ағылшын тілінде қарым-қатынас жасауға үйрету ерекшеліктері.
Курстық жұмыстың мақсаты - бастауыш сынып оқушыларына ағылшын тілінде қарым-қатынас жасауға үйрету ерекшеліктерін бөлу және олардың жас ерекшеліктерін ескере отырып, олардың ағылшын тілінде сөйлеу процесін ұйымдастыру, бастауыш сыныптарда ағылшын тілінде сөйлеуге үйрету жаттығуларының кешенін өңдеу.
1. Царковь В.Б. Тілдік жаттығулар ағылшын тілінен. М.: Просвешение, 1980.
2. Садықова А.К., Алденгожаева Э.С. Шетел тілінде тілдік тіректер негізінде монолог түрінде қарым-қатынас жасауға үйрету// Мектептегі шет тілі. 2007.
3. Мектептегі шет тілі - Иностранный язык в школе №3 , 2004
4. Мектептегі шет тілі- Иностранный язык в школе №1, 2008
5. Мектептегі шет тілі- Иностранный язык в школе №5, 2009
6. Шет тілдерін оқыту әдістемесі №6, 2006
7. Шет тілдерін оқыту әдістемесі №1,2007
8. Шет тілдерін оқыту әдістемесі №5, 2009
9. Шубин У.П. Языковая коммуникация и обучение иностранным языкам. М., 1972.
10. Қазақстан мектептерінде ағылшын тілін үйрету журналы. – Алматы:
11. Амандықова Г.Н,Мұхтарова Ш.Е, Баймұқанова Б.С «Шет тілін оқыту әдістемесі»
12. Зимняя И. А. Психология обучения иностранным языкам в школе. М., 1991.
13. Ляховицкий М.В. Методика преподавания иностранных языков М., 1981.
14. Занков Л.В. Методика обучения иностранным языкам. – М.: Просвещение, 1982.
15. Выготский Л.С. Коммуникативно-игровая методика раннего обучения иностранным языкам.//Иностр. Языки в школе.- 1981.
16. Рогова Г.В., Верещагина И.Н. Обучение английскому языку на начальном этапе. - М.: Просвещение, 1988.
17. Жуковский Р.И. Возрастная психология. – М.: Просвещение, 1991.
18. Рогова Г.В., Сахарова В.С. Методика иностранного языка в средней школе. – М.: Просвещение, 1991.
19. Пассов Е.И. Урок иностранного языка в средней школе. – М.: Просвещение, 1988г.
20. Давыдов В.В. Теория развивающего обучения. – М.: ИНТОР, 1996.
21. Проблемы начального обучения английского языка в школе. – Владимир.: Просвещение, 1985.
22. Никонова С.М. Английский язык в начальных классах. – М.: Просвещение, 1964.
23. Паршикова Е.А. Особенности обучения говорению. //Иностр. языки в школе.-1992.
24. Никитенко З.Н.Материалы курса «Специфика обучения английскому языку в начальной школе» : лекции 5–8. – М. : Педагогический университет «Первое сентября», 2009. – 72 с.Учебно-методическое пособие.
25. Амандықова Г.Н., Мұхтарова Ш.Е. Шет тілін оқыту әдістемесі.- Астана, 2007. 260 б.
26. Амандықова Г.Н.,Мұхтарова Ш.Е. Шет тілін оқыту әдістемесі.- Астана, 2007. 260 б.
27. Бим И.Л. К вопросу о методах обучения иностранным языкам. ИЯШ, №2, 1974, С.40.
28. Жұмабаев М.Педагогика.Алматы,Рауан,1993. 250б.
29. «Teaching English Language and Managing Teachers Associations: Sharing
30. Ideas,Sharing Eхperiences» Материалы VII международной научно практическо конференции. - Тараз. 2007. С.350.
31. Булекбасова Б. «Инновациялық технология», Оқыту-тәрбиелеу технологиясы, 2010 ж, №5, 80 б.
32. Ұлт тағылымы №4, 2007. 50 б.
33. Хабаршы №5, 2008 жыл 122 б.
34. Алхазишвили А.А. Основы овладения устной иностранной речью Москва, 1988. С.200.
35. 10. Оразбаева Ф. Тілдік қатынас: теориясы және әдістемесі - Алматы, РБК, 2000. 200 б.
36. Пассов Е.И. Основы методики обучения иностранным языкам. М.: издательство Русский язык, 1977, С.300.
37. Мектептегі шет тілі. №4, 2011. 28 б.
38. Нестерова Н.Б.Оптимизация обучения монологической речи в 4-5классах средней школы. ИЯШ №5, 1982. С.30.
39. Малахова Е. Болон процесі. «Басты мәселелер туралы», 2008 ж. 150 б.
40. Аяпова Т., Әбілдаева З. «Ағылшын тілі» жалпы білім беретін мектептің
41. 6-шы сыныбына арналған оқулық. Алматы: Атамұра, 2006, 269 б.
42. Jack C. Richards «Interchange Intro» Student’s book third edition 252 б.
2. Садықова А.К., Алденгожаева Э.С. Шетел тілінде тілдік тіректер негізінде монолог түрінде қарым-қатынас жасауға үйрету// Мектептегі шет тілі. 2007.
3. Мектептегі шет тілі - Иностранный язык в школе №3 , 2004
4. Мектептегі шет тілі- Иностранный язык в школе №1, 2008
5. Мектептегі шет тілі- Иностранный язык в школе №5, 2009
6. Шет тілдерін оқыту әдістемесі №6, 2006
7. Шет тілдерін оқыту әдістемесі №1,2007
8. Шет тілдерін оқыту әдістемесі №5, 2009
9. Шубин У.П. Языковая коммуникация и обучение иностранным языкам. М., 1972.
10. Қазақстан мектептерінде ағылшын тілін үйрету журналы. – Алматы:
11. Амандықова Г.Н,Мұхтарова Ш.Е, Баймұқанова Б.С «Шет тілін оқыту әдістемесі»
12. Зимняя И. А. Психология обучения иностранным языкам в школе. М., 1991.
13. Ляховицкий М.В. Методика преподавания иностранных языков М., 1981.
14. Занков Л.В. Методика обучения иностранным языкам. – М.: Просвещение, 1982.
15. Выготский Л.С. Коммуникативно-игровая методика раннего обучения иностранным языкам.//Иностр. Языки в школе.- 1981.
16. Рогова Г.В., Верещагина И.Н. Обучение английскому языку на начальном этапе. - М.: Просвещение, 1988.
17. Жуковский Р.И. Возрастная психология. – М.: Просвещение, 1991.
18. Рогова Г.В., Сахарова В.С. Методика иностранного языка в средней школе. – М.: Просвещение, 1991.
19. Пассов Е.И. Урок иностранного языка в средней школе. – М.: Просвещение, 1988г.
20. Давыдов В.В. Теория развивающего обучения. – М.: ИНТОР, 1996.
21. Проблемы начального обучения английского языка в школе. – Владимир.: Просвещение, 1985.
22. Никонова С.М. Английский язык в начальных классах. – М.: Просвещение, 1964.
23. Паршикова Е.А. Особенности обучения говорению. //Иностр. языки в школе.-1992.
24. Никитенко З.Н.Материалы курса «Специфика обучения английскому языку в начальной школе» : лекции 5–8. – М. : Педагогический университет «Первое сентября», 2009. – 72 с.Учебно-методическое пособие.
25. Амандықова Г.Н., Мұхтарова Ш.Е. Шет тілін оқыту әдістемесі.- Астана, 2007. 260 б.
26. Амандықова Г.Н.,Мұхтарова Ш.Е. Шет тілін оқыту әдістемесі.- Астана, 2007. 260 б.
27. Бим И.Л. К вопросу о методах обучения иностранным языкам. ИЯШ, №2, 1974, С.40.
28. Жұмабаев М.Педагогика.Алматы,Рауан,1993. 250б.
29. «Teaching English Language and Managing Teachers Associations: Sharing
30. Ideas,Sharing Eхperiences» Материалы VII международной научно практическо конференции. - Тараз. 2007. С.350.
31. Булекбасова Б. «Инновациялық технология», Оқыту-тәрбиелеу технологиясы, 2010 ж, №5, 80 б.
32. Ұлт тағылымы №4, 2007. 50 б.
33. Хабаршы №5, 2008 жыл 122 б.
34. Алхазишвили А.А. Основы овладения устной иностранной речью Москва, 1988. С.200.
35. 10. Оразбаева Ф. Тілдік қатынас: теориясы және әдістемесі - Алматы, РБК, 2000. 200 б.
36. Пассов Е.И. Основы методики обучения иностранным языкам. М.: издательство Русский язык, 1977, С.300.
37. Мектептегі шет тілі. №4, 2011. 28 б.
38. Нестерова Н.Б.Оптимизация обучения монологической речи в 4-5классах средней школы. ИЯШ №5, 1982. С.30.
39. Малахова Е. Болон процесі. «Басты мәселелер туралы», 2008 ж. 150 б.
40. Аяпова Т., Әбілдаева З. «Ағылшын тілі» жалпы білім беретін мектептің
41. 6-шы сыныбына арналған оқулық. Алматы: Атамұра, 2006, 269 б.
42. Jack C. Richards «Interchange Intro» Student’s book third edition 252 б.
Мазмұны
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..3
I. Ағылшын тілінде қарым-қатынас жасауға оқыту негіздері ... ... ... ... 6
1.1 Ағылшын тілінде қарым-қатынас жасаудың негізгі принциптері ... ... ... .6
1.2 Педагогикалық технологиялар арқылы оқытуды жетілдіру, жалпы түсінігі және ерекшеліктері ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .8
1.3 Ағылшын тілінде қарым-қатынас жасаудағы ойын әдісі ... ... ... ... ... ..12
II. Бастауыш сыныпта ағылшын тілінде қарым-қатынас жасау үшін қолданылатын ойын технологиялары ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... .15
2.1 Оқытудағы ойындардың ерекшеліктері мен құрылымы ... ... ... ... ... ..15
2.2 Ағылшын тілінде қарым-қатынас жасауға ойынның ықпалы ... ... ... ... 17
2.3 Ойындар арқылы бастауыш сынып оқушыларын оқыту технологиялары ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 20
III Ағылшын тілінде қарым-қатынас жасауға оқытудағы ойындардың қолдану ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...23
3.1 Бастауыш сынып оқушыларын ойындарды өткізуге дайындау, ойындарды өткізу және талдау ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .23
3.2 Қарым-қатынас жасау үшін балаларға ойындардың ықпалы ... ... ... ... 27
3.3 Ойындардың бала білімінің дамуына ықпалы ... ... ... ... ... ... ... . ... ..29
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...32
Глоссарий ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..34
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ..35
1.
Кіріспе
ХХІ ғасыр табалдырығын білім мен ғылымды инновациялық технология бағытымен дамыту мақсатымен аттауымыз үлкен үміттің басты нышаны болып табылады. Ұрпағы білімді халықтың болашағы бұлынғыр болмайды дегендей, жас ұрпаққа саналы, мән- мағыналы, өнегелі тәрбие мен білім беру бүгінгі күннің талабы.
Шетел тілі біздің мемлекетіміздің халықаралық байланыстарын дамытуға мүмкіндік беретін тұлғааралық және мәдениаралық қарым-қатынастардың аса маңызды құралы болып табылады. Мемлекеттің халықаралық байланыстарының сапалық өзгерістері адамның практикалық және зияткерлік іс-әрекетінде шетел тілдерінің сұранысқа ие болу қажеттілігін туғызып отыр.
Еліміздің басқа мемлекеттермен қарым-қатынасы артып отырған шақта ағылшын тілін еркін меңгерген, келешекте білімін түрлі саладағы қарым-қатынас жағдайында пайдалана алатын адамды мектеп қабырғасынан оқытып шығару - біздің казіргі кездегі міндетіміз. Ағылшын тілін тереңдетіп, жан-жақты оқытуды қоғам, уақыт қажет етіп отыр. Қазақстан Республикасының тәуелсіз елге айналып, әлемдік өркениеттің даму жолына түсуі, ағылшын тілін жетік меңгертуді талап етеді. Осы талапқа жету мақсатымен мектебімізде Жалпыға міндетті мемлекеттік білім стандартының вариативтік бөлімінен 2 сыныптан бастап ағылшын тілі оқытылады. Ағылшын тілін оқытудың мақсаты - оқушылардың ағылшын тілінде қарым-қатынас жасай алу негіздерін меңгеруі болып табылады. Ерте жастан шетел тілін оқыту оқушылардың коммуникативті даму біліктілігін, оқушылардың қызығушылығын ұйымдастыруға мүмкіндік береді, бірден көп тілдерде қарым-қатынас жасауға мүмкіндік алады.
Қай елде болсын, балаға білім беру ісі елеулі орын алып, ұрпағының білімділігі мен біліктілігін шыңдауға бет бұрады. Шынында да оқушылардың жалпы білімін көтеру үлкен мәселе екені сөзсіз. Себебі, еліміздің мәртебесінің биік болуы қоғам мүшелерінің келешек ел қожасы - жас ұрпақтың белсенділігі мен іскерлігіне тікелей байланысты болмақ.
Қазіргі таңда еліміздің келешегін өз елін сүйетін, әдет-ғұрпын, салт-санасын қастерлейтін ұрпақты оқып тәрбиелеу - біздің басты борышымыз. Сондықтан, мектептің мәселесі дұрыс таңдалып мектеп басқару, сапалы білім беру, нәтижеге жету үшін әрбір атқарылған істің жан-жақты ойластырылған, нақтыланған, үйлестірілген, стратегиялық жұмыс жоспары жасалуы тиіс. Қазақстан бүкіл әлемде үш тілді пайдаланатын жоғары білімді ел ретінде танылуға тиіс. Бұлар қазақ тілі - мемлекеттік тіл, орыс тілі - ұлтаралық қатынас тілі және ағылшын тілі - жаһандық экономикаға ойдағыдай кірігу тілі. Осыған орай, ағылшын тілін тілдің үш тұғырының бірі ретінде қызмет етуінің алғышарты - оның қоғамдық өмірдің әр алуан саласында қолданылуы болып табылады.
Жер шарын мекендеген мыңдаған ұлттар мен ұлыстардың бір-бірін түсінуіне - халықаралық сипат алған ағылшын тілінің рөлі зор. Ағылшын тiлiн үйрену арқылы оқушылар бiлiм деңгейiн көтерiп, өз халқы мен басқа халықтар арасындағы ұқсастықтар мен ерекшелiктердi ажыратуға дағдыланады. Сөйтіп, өз пiкiрi қалыптасады, түрлi елдер мәдениетiн үйренедi.
Курстық жұмыстың өзектілігі: Қазіргі кезде кітаптардың көптеген атақты және тәжірибелі авторлары бар, сол себепті қарым - қатынас жасауға үйрету процесін ұйымдастыруда қанша автор болса, олардың сонша көзқарастары мен пікірлері бар. Біздің міндетіміз арнайы тақырыптағы материалмен танысып, оған анализ жасап, белгілі бір қорытынды жасау. Берілген тақырыпты мүмкіндігінше зерттеп, белгілі бір ерекшеліктерін тауып, өз әрекетімізде белсене қолдануымыз қажет.
Қазақстандағы жалпы білім беретін мектепті жаңарту ауқымындағы ең бір елеулі инновациялық шешімдерінің бірі оның ерте жастан шет тілді оқып, шет тілін оқуда шетелдік оқу әдістемелік кешендерін енгізу болып табылады. Шет тілін мектепте оқытудың шарттарын ескере отырып, оқушылардың мектепті бітіргенннен кейін де шет тілін оқып, түсіне білу қабілетін қалыптастыруға мән берілуі тиіс. Осыған орай, шетел тілін мектепте оқытудың практикалық мақсатын жүзеге асырудың алғышарты- оқыту әдіс- тәсіліне, коммуникативтік бағдар беруге назар аударылады.
Шет тілін үйрету әдістемесі біздің қоғамда жетекші орын алуда. Қазіргі уақытта шет тілін оқытуға байланысты оқыту саясатының бағыты мемлекетте шет тілін оқушыларға барлық жақсы және ыңғайлы жағдайларды жасап, олардың қоғамдық және жеке қажеттіліктерін қамтамасыз ету мақсатында жұмыстар жасап жатыр.
Елімізде күннен-күнге оқу процесінде шет тілі жетекші орын алатын лицей,гимназиялар ашылуда. Жалпы білім беретін мектептерде де шет тілін бастауыш сыныптан бастап оқытады. Тіпті, өз балаларының шет тілін үйренуін қолдайтын ата-аналар саны да көбейін келе жатыр.
Отандық телеарналардан, газеттерден ағылшын тілінің курстары немесе шет елде білім алуға және жұмыс істеуге шақыратын хабарламаларды да көруге болады. Ағылшын тілін ерте жастан бастап оқыту маңызды. Қазіргі уақытта Қазақстанда балаларды балабақшадан немесе бастауыш сыныптан бастап шет тілін оқыту басталып жатыр. Бұл тереңдетіп оқыту болып табылады. Бастауыш мектепте шет тілі бойынша білім беру процессінің мәні мен ерекшелігі осы бастауыш сынып оқушыларының шет тілінде сөйлеу дағдысын қалыптастыру болып табылады.
Курстық жұмыстың зерттеу объектісі - бастауыш сынып оқушыларына ағылшын тілінде қарым-қатынас жасауға үйрету ерекшеліктері.
Курстық жұмыстың мақсаты - бастауыш сынып оқушыларына ағылшын тілінде қарым-қатынас жасауға үйрету ерекшеліктерін бөлу және олардың жас ерекшеліктерін ескере отырып, олардың ағылшын тілінде сөйлеу процесін ұйымдастыру, бастауыш сыныптарда ағылшын тілінде сөйлеуге үйрету жаттығуларының кешенін өңдеу.
Міндеттер:
oo курстық жұмыстың тақырыбын зерттеу;
oo анализ жасау;
oo бастауыш сыныптарда ағылшын тілінде қарым-қатынас жасауға үйрету ерекшеліктерін бөлу;
oo белгілі бір қорытынды жасау.
Курстық жұмыстың құрылымы кіріспе, үш бөлім, қорытынды және пайдаланылған әдебиеттер тізімінен тұрады.
I. Ағылшын тілінде қарым-қатынас жасауға оқыту негіздері
1.1 Ағылшын тілінде қарым-қатынас жасаудың негізгі принциптері
Ағылшын тілін оқыту үдерісініңде жаңа ақпараттық технологияларды пайдалану оқушылардың жаңа тілдік материалды меңгеруі кезіндегі оқу-танымдық әрекетін белсендіруге, пәнге қызығушылығын арттыруға мүмкіндік туғызады. Сонымен қатар, жаңа ақпараттық технология құралдарын ұсынылып отырған материалға жоғары деңгейдегі көрнекілік ретінде пайдалануға мүмкіндік береді, оқыту үдерісіне алуан түрлі жаттығуларды енгізу мүмкіндігін кеңейтеді, үздіксіз қарым-қатынас барысында оқу үдерісінің жандануын қамтамасыз ете алады, міне осының барлығы оқушылардың оқытылатын материалға жағымды қарым-қатынасының қалыптасуына мүмкіндік береді.
Ағылшын тілінде қарым-қатынас жасаудың мақсаты-балаларға ағылшын тілінде сандар құрамын анықтауға үйрету. Ағылшын сабағында қарапайым қатынас сөздерін меңгертіп, ағылшын тілінде қарым-қатынас жасауға үйрету, балалардың өзара ағылшын тілінде қарым-қатынас жасау қабілеттерін қалыптастыру болып табылады.
Шетел тілінде қарым-қатынас жасаудың көптеген дифенициасы ұсынылған Д.Денцстің мәліметтеріне байланысты А.А. Леонтьев (1973), ағылшын тілді әдебиеттерде 1969 жылдың өзінде қарым-қатынас түсінігінің 96 анықтамасы болғанын көрсетеді. М.И. Лисинаның пікірінше, балалардың ағылшын тілінде қарым-қатынас жасауы екі адамның немесе одан да көп адамдарың өзара әрекеттесуі мен келісушілікке бағытталған қатынасты орнықтыру мақсатындағы күштердің біріктірілуі және жалпы нәтижеге қол жеткізуі және олардың сөздік қоры мен тіл байлығын, сөздік қорын дамытады делінген.
Ағылшын тілінде қарым-қатынас жасаудың принципі және баланың жасына қарай оқыту мен тәрбиелеу және өмір тәжірбиесінен алынған:
oo Балалардың қарым-қатынас жасауға тіл біліктілігі мен дағдысын дамыту ( дыбыстау, диалог, монолог);
oo Көзбен көріп есте сақтау, есту, моторикалық қабілеттерін дамытуға арналған көрнекіліктерді кеңінен қолдану;
oo Тіл бірлігі, қарым-қатынас жасауға бірлігі туралы түсініктерін қалыптастыру;
oo Қарапайым фонетикалық, лексикалық білім беріп, алған түсініктерін есте сақтауға дағдыландыру;
oo Оқытуды түрлі мазмұнда, түрлі формаларды жүргізу:
oo жеке-дара;
oo екі-екіден;
oo топтық;
oo ұжымдық.
oo Ағылшын тіліндегі спецификалық дыбыстардың дыбысталу ерекшілігін игерту;
oo Ағылшын тіліне үйренуге қызығушылығын, өз еліне, жеріне сүйіспеншілігін арттыру. Туған туысқа үлкендерге сыйластыққа тәрбиелеу;
oo Оқу үрдісінде балалар тілін қарым-қатынас құралы ретінде түсініп ауызша сөйлеу формасын игерулері тиіс. Яғни ағылшын тілінде естігенін дұрыс дыбыстап өз ойын толық жеткізе білуі керек.
Ағылшын тілі сабақтарында бастауыш сынып оқушыларының қарым-қатынас жасауы үшін сабақтың құрамын мына бөлімдерден тұрады:
:: Дыбыстық гимнастика жаттығу
:: Уақыт бірліктерін анықтауға арналған диалог
:: Диалог ойын
:: Сөздік жұмыс
:: Байланыстыра сөйлеу (Сандар не үшін қажет?)
Ағылшын тілі сабақтарында қарым-қатынастың құрылымы күрделі болғандықтан, шартты түрде талдау мақсатымен, көбіне оның бір-бірімен тығыз байланысты үш жағын қарастырады: коммуникативті, интерактивті, перцептивті.
1.2 Педагогикалық технологиялар арқылы оқытуды жетілдіру, жалпы түсінігі және ерекшеліктері
Педагогикалық технология- қазіргі талапқа сай анықталып,іріктеліп , реттелген оқытудың жаңа мазмұн, әдіс-амалдарының дидактикалық талаптарының психологиялық-педагогикалық жиынтығы. Ал өзімнің ұстаздық іс-тәжірибемде педагогика ғылымының
Докторы,профессор Қараев Жауынбай Амантұрлыұлының Әртүрлі деңгейде оқыту технологиясын жас ұрпақты оқыту және тәрбиелеу барысында үнемі қолданып келемін.
Қазіргі заманғы ғылыми техникалық үрдістің қарқыны білім беру жүйесінің алдына мүлде жаңа міндеттер қойып отыр. Педагог - ғалымдар қазіргі кезде қолданылып жүрген білім беру технология терминің әр қырынан ашып көрсетуде.
Технология - өндірістік үрдісті жүргізудің әдістері мен тәсілдері жайлы білім жиынтығы.
Педагогикалық технология - педагогикалық мақсатқа жету үшін пайдаланылатын барлық дара инструменталдық және методологиялық құралдардың қолдану реті мен жиынтығының жүйесін білдіреді. ( Кларин М.В.)
Технология - оқушы мен ұстазға бірдей қолайлы жағдай тудыратын оқу үрдісін ұйымдастыру және жүргізу, бірлескен педагогикалық әрекетті жобалаудың жан-жақты ойластырылған ( Монахов В.М.)
Педагогикалық технология - тәжірибеде іске асырылатын педагогикалық жүйенің жобасы ( Беспалько В.П.)
Ал, педагогикалық жүйе дегеніміз - белгілі бір қабілеті бар дара тұлғаны қалыптастыруға бағытталған педагогикалық әсерді ұйымдастыруға қажет құралдар, әдістер мен тәсілдердің өзара байланысқан бірлігі.
Оқыту технологиясы оқытудың тиімді жолдарын зерттеуші ғылым сапасында оқыту процесінде қолданылатын әдістер, тәсілдер мен қағидалар және нақты оқыту процесі сапасында функция атқарады. ( Селевко Г.К.)
Білім беру технологиялары мына негізде ұсынылады:
дамыта оқыту технологиясы;
модульдік оқыту технологиясы;
ірі блогты шоғырландыра оқыту технологиясы;
перспективалық - озық оқыту технологиясы;
ойындық оқыту технологиясы;
оқу материалдарының сызбалық және белгілік модельдерінің негізінде жеделдетіп, оқыту технологиясы;
жекелеген оқытудың технологиясы;
сынып ішіндегі саралап оқыту технологиясы.
Педагогикалық технология ұғымы мынадай деңгейлерде қолданылады:
Салалық ( пәндік): бір пән шеңберіндегі оқыту мен тәрбие мазмұнын жүзеге асыруға негізделген әдістер мен құралдар жиынтығы.
Локальдік (модульдік) жеке әрекеттер технологиясы ұғымды қалыптастыру, дара қасиеттерді қалыптастыру және дамыту сабақ технологиясы, жаңа материалды меңгерту технологиясы, қайталау және бақылауды ұйымдастыру технологиясы, жеке жұмысты ұйымдастыру технологиясы. Сонымен бірге, кез келген педагогикалық технология негізгі методологиялық талаптарды қанағаттандыруы керек.
1. Концептуалдық негізінің болуы қандай да бір технология философиялық, педагогикалық, технологиялық ғылыми тұжырымдамаға негізделуі тиіс.
2. Жүйелілігі. Педагогикалық жүйенің барлық бөліктері логикалық байланыста болады.
3. Басқаруға оңтайлығы. Диагностикалық болжау жасауға, жаспарлауға, нәтижеге өңдеу енгізу мақсатында әдіс-тәсілдерді кезектеп пайдалану мүмкіндігі.
4. Тиімділігі. Білім беру стандартын міндетті түрде қанағаттандыруы тиіс.
5. Қайталауға жарамдығы. Басқа ұжымда дәл осы күйде қолдануға мүмкіндіктін мол болуы.
Педагогикалық технологияның даму көзімен құрамдас бөліктері болып:
oo әлеуметтік өзгеріс және педагогикалық жаңаша ойлау;
oo педагогика, психология, қоғамдық ғылымдар;
oo озат педагогикалық тәжірибелер;
oo отандық, шетелдік тәжірибелерді нысанға алу;
oo этнопедагогика.
Педагогикалық технологияларды мынадай талаптарға жинақтауға болады:
1. Педагогикалық қарым - қатнасты ізгіліктік негізінде құру;
oo ынтымақтастық педагогика;
oo ізгілікті - тұлғалық оқыту технологиясы;
oo адамгершілікті қалыптастыруға негіздеу.
2. Баланың әрекетін жандандыру және жетілдіру негізіндегі оқыту технологиясы.
oo ойын сабақ технологиясы;
oo проблемалық оқыту;
oo тірек конспектілері негізінде оқыту технологиясы;
oo коммуникативті оқыту жүйесі.
3. Оқу процесін ұйымдастыру және басқару тиімділігіне негізделген:
oo программалап оқыту;
oo дифференциалдап оқыту;
oo даралап оқыту;
oo ұжымдық және топтық оқыту тәсілдері;
oo компьютерлік технология;
Ж.Қараевтың педагогикалық технологиясы - оқытудың дифференциялауға негізделген, оқу үрдісіндегі мұғалім мен оқушының, оқу мазмұны мен түрдің, әдістер мен амалдардың, оқу мақсатының ықпалдасу заңдылығының жүйесі. Бұл технологияның ең басты ерекшелігі: алдымен мұғалім емес, оқушының әсерлену жүйесін қалыптастырады. Оның өзіндік ерекшеліктері мынада:
білім стандартына сай толық нәтиже береді;
мақсатты диагностикаға қарай ден қою және оқу нәтижесін шынайы дәл бағалауға қол жеткізеді:
дидактикалық үрдістің тұтастығы :
оқушының оқу танымдық қызметінің құрылымы мен мазмұнын анықтайтын оқу үрдісі жобасының болуы:
Ж. Қараев технологиясының жемісі сол, ол оқушыны күштеп оқудан аулақтатып, өз бетімен оқуына, ақпаратты өз бетімен өңдеуге, ешкімнің көмегінсіз өз бетінше ойланып шешім қабылдауға дағдыландырады. Әсіресе, қазақ тілі ,орыс тілі, ағылшын сабақтарында оқушы өз ойын тұжырымды жинақтап, шешен сөйлеуге қалыптасады.Деңгейліп оқыту технологиясы тиімді нәтижелі болу үшін
а) жеке тұлға ерекшеліктеріне,
б) психологиялық даму ерекшеліктеріне,
в) пән бойынша білімді игеру деңгейіне көңіл бөліп отырамын.
Сабақ өткізу формаларын және түсіндіру әдістерінің жаңа тәсілдерін күнделікті сабаққа қолдануға тырысамын. Көбінесе мына жағдайларға көңіл бөлемін:
1) сабақтың мазмұны,
2) сабақты өткізудегі тәсілдері мен әдістерін таңдау,
3) сабақтың нәтижелігі.
Деңгейлік тапсырмалармен жұмыс жасау арқылы оқушының өзіндік жеке жолы, темпі, даму динамикасы, ынтасы,ойлауы, есте сақтауы, оқу сапасы арта түседі.Әр оқушының ой- өрісі кеңейе түседі.Оқушыларды бағалау да ерекше, ол рейтингтік (көпұпайлы) жүйе бойынша жүзеге асады.
Бүгінгі таңда білім жүйесін дамытпалы оқу технологиясына ыңғайлау қажеттілігі туады. Дамыта оқыту мен жеке тұлғаны қалыптастыру идеясын жүзеге асыруға мүмкіндік беретін Ж. Қараевтың Оқытудың үш өлшемді әдістемелік жүйесінің педагогикалық технологиясы. Ағылшын тілін оқытуда бұл технологияның басты тиімділігі :
оқушыны үнемі әрекетке қосады:
үш кезең арқылы өздігінен үзіліссіз білім алуға ынталандырады:
тілдік категориялардың лексика- грамматикалық құрылымын игертіп, ауызша,жазбаша тілді қолдану аясын кеңейтуге мүмкіндік береді:
оқушы әрі талдай, әрі салыстыра отырып, негізгі бөлімді өздігінен меңгеруге әрекеттенеді.
Ағылшын тілінен оқушының білім сапасын жетілдірудегі жетістіктер деңгейлеп оқыту технологиясында жүйелі әрі үзіліссіз дамытуды көздеген төмендегідей жұмыстар құрылыммен іске асады.
1. Жаңа тақырыпты өткен тақырыппен байланыстыра отырып ұғындыру әрекеті.
2. Жалпы білімді игертудегі деңгейлік тапсырмалар түрлері(I,II,III деңгей)
3. Тест тапсырмалары
4. Өзіндік жұмыс
5. Қатемен жұмыс
6. Көп деңгейлік бақылау жұмысы
7. Рейтинг, мониторинг арқылы білім деңгейін сараптау
Саралап деңгейлеп оқыту технологиясы - оқушылардың білім сапасын арттырудың негізгі кепілі.
әр тақырыптың I-ші деңгейінің тапсырмаларын міндетті түрде және дұрыс орындағаны үшін сынақ алу арқылы, әр оқушы пән бойынша 100 % үлгеруіне кепілдік алады.
әр оқушыға үй тапсырмасы мүмкіндігіне қарай беріледі.
Оқушыға қабілеті жететін саласынан дарынын ашуға жағдай жасалады
Оқытудың үш өлшемді жүйесінің педагогикалық технологиясы оқытуды іздендіру мен демократияландыру жағдайында өздігінен дұрсы шешім қабылдай алатын, өзін-өзі тәрбиеленуші тұлғаны қалыптастыруды көздейді.
1.3 Ағылшын тілінде қарым-қатынас жасаудағы ойын әдісі
Aғылшын тілін оқытудағы және ағылшын тілінде қарым-қатынас жасаудағы негізгі аспект ол ойын элементтерін тиімді пайдалану болып табылады. Ойын арқылы бала қоғамдық тәжірибені меңгереді, қарым-қатынас жасайды, сондықтан әр сабақ үрдісінде қандай ойын қолдануға болатынын сабақтың мақсатына, жас ерекшелігіне сәйкес таңдау керек.
Ойындар бес негізгі түрге бөлінеді:
1)стол үсті ойындары
2) дидактикалық ойындар
3) қозғалыс ойындары
4) іскерлік ойындар
5) интеллектуалдық ойындар
Стол үсті ойындары.
Оқушылардың зейінділігін дамытатын, ой-өрісін кеңейтетін құрал. Сыныпта стол үсті ойындарын топтық және дара жұмыста қолдануымызға болады. Топтық ойындарда балалар бір-бірімен ағылшын тілінде қарым-қатынас жасау арқылы тіл білімі дамып, ойлау, есте сақтау қабілеттері артады. Бұған ребус, кроссвордтар жатады, оларды тақтада, ватман қағазында, қима қағаздарда немесе компьютерде орындауға болады. Бұл ойындарды қорытынды, білімді тиянақтайтын сабақтарда қолданған тиімді.
Дидактикалық ойындар. Оқушылардың таным белсендігін жандандыратын, өздігінен ойлауын, сөйлеуін, қарым-қатынас жасауын дамытатын тәсілдердің бірі. Олар кез-келген оқу материалын қызықты да тартымды қылып, оқушылардың көңілді күйін көтеруге, өздерінің жұмыстарына қанағаттануға және білім үрдісін жеңіл меңгеруге көмектеседі.
Қозғалыс ойындары. Бұл ойындар оқушылардың іс-әрекеттерін бір түрінен басқа түріне тез ауысуға көмектеседі және ешқандай арнайы дайындықты талап етпейді. Бұларды жабық бөлмеде немесе ашық аланда да өткізе аламыз.
Іскерлік ойындар. Оқушылардың оқу мазмұнын терең меңгеруге және пысықтауға ықпал етеді. Олар саяхат сабақтарда белсене қатысуымен, қарым-қатынас жасау арқылы ауызша мәлімдеуімен, күйзелуімен білімдерін жандырады. Іскерлік ойындар оқушылардың қиялын дамытады, салыстыруға және дәлелдеуге үйретеді.
Интеллектуалдық ойындар. Бұл ойындар оқушылардың зор белсенділігін оятады. Бұл категорияға ұғымталдыққа, жүйріктікке, зеректікке бейімделген тапсырмалар - шарадалар, жұмбақтар, бас қатырғыштар жатады.
Кез келген ойынды қолданғанда келесі мәселелерді естен шығармау керек:
-мектепте әр-түрлі ойындарды ойнаған бала шығармашылдыққа дайын;
-ойын, оның түрі, мазмұны оқушылардың жас ерекшеліктеріне сай болуы;
-жарқын көрнекілік ойынды талапқа сай өткізуге ықпал етеді;
-ойынның қызықты материалы тақырыппен тығыз байланыста және қарым-қатынас жасауда сөздік қорын жетілдіріп отыруына көмек болуы;
Менің сабақ барысында пайдаланатын кейбір ойындардың үлгілері:
1. Міlling - Сыңарыңды тап жаттығуы.
Бұл жаттығуды кезкелген пән сабағында қолдануға болады. Оқушылар екі топқа бөлінеді. А және В тобы. Өтілген тақырып бойынша бір топқа оқиғаның аты, ал екінші топқа - оқиғаның мән-жайы жазылған карточкалар беріледі. Олар сынып бөлмесінде еркін жүріп өз сыңарларын табу керек.
2. Сөйлемді аяқта...
Бұл жаттығу да кез келген пән сабағында қолдануға болады. Оқушылар екі топқа бөлінеді. А және В тобы. Өткен тақырып бойынша бір топқа сөйлемнің басы, екінші топқа сөйлемнің аяқталуы беріледі, олар сынып бөлмесінде еркін жүріп өз сыңарларын табу керек.
3.Teaching with limited Resources:
Шектелген ресурстармен оқыту
Бұл жағдайда мұғалім сынып бөлмесіндегі бар заттарды қолданып сабақ өткізеді. Мысалы: бөлмедегі орындықтарды пайдаланып ойындар өткізу.
Hot chair- Ыстық орындық
Тақтаның алдында 2 орындық қойылады. Біреуі- true, екіншісі - false. Тақтаның алдына 4-6 оқушы шақырылады. Мұғалім өткен тақырып бойынша сөйлемдер айтады. Оқушылар естісімен екі орындықтың біреуіне жүгіріп отырады. Дұрыс отырмаған оқушы ойыннан шығады.
Жеңген оқушы тиісті 5 бағасын алады.
4."Grammar`s Wild" ойыны.
1.Қима қағаздар дайындаңыз: 3х5, 5х7 см
2.3х5 қағаздарға саналатын және саналмайтын зат есімдерді жазыңыз;
5х7 қағаздарға Counted, Uncounted, Both - деп жазыңыз;
3.Оқушыларды екі топқа бөліңіз;
4.Әр топқа қима қағаздарды таратыңыз (түстері әр-түрлі болсын);
Әр команда қағаздарды өз категориясы бойынша бөлу керек.
5."Compare them"ойыны.
1.Жануарлардың суреттерін дайындаңыз;
2.Оқушыларды жұптап бөліңіз де, әр жұпқа 2 суреттен беріңіз;
3.Тақтаға бірнеше сын есімдерді жазыңыз;
Мысалы: Bad short tasty
Beautiful long small
Good young big
Nice old sweet
Оқушылар суреттеріндегі жануарлар ды салыстырып, неғұрлым көп
сөйлем жазады.
5.Анаграмма Wordsnakes
Оқушыларға берілген анаграмманы шешуге ұсынасыз:
woruyehao hellohowareyouIamfineseeyougoodbye
5. "Kim`s Game" ойыны.
Оқушының сумкасындағы заттарды оқыту үшін бәрін партаның үстіне жинап қойып, оларды қайталату керек. Содан сон бір-бірден тығып, өздеріне таптыру керек. Мысалы: Close your eyes! Open your eyes! What"s missing?
7."Bingo" ойыны
Бұл жаттығуды да кезкелген пән сабағында қолдануға болады. Оқушыларға керекті трафареттер мен қиынды қағаздар таратылады. Тақырып бойынша трафареттің ішіне сөздер жазылады. Мұғалім керекті тақырып бойынша айтқан сөздерді оқушылар қағазбен жауып отырады. Кімде бір қатарда ұзынынан немесе көлденеңінен сөздер жабылса, сол оқушы жеңіп шығады.
Ағылшын тілінде қарым-қатынас жасаудағы сөйлеуді оқытудың мазмұны: Сөйлеу аудирование, оқу және жазумен тығыз байланыста. Аудирование мен сөйлеу ойды ауызша жеткізу ретінде бір-бірімен тығыз байланысты. Сөйлеу бұл тікелей оқумен байланысты. Сөйлеу жазумен де байланысты. Мысалы оқушы жазу үстінде өз ойынан сыбырлап айтып отырады.
Қарым-қатынас жасаудағы сөйлеу монологтық және диалогтық түрде жүзеге асырылады.
Диалог- бұл екі не одан да көп адамдардың сөйлеу кезіндегі қарым-қатынасы. Біреуі тыңдаушы, біреуі-сөйлеуші бола алады. Диалогтық сөйлеуге бағдарлама жасау мүмкін емес. Мысалы:
please give me that book.
what for?
to look at it
here you are
thank you
you are welcome
немесе:
What are you?
I am a shop-assistant.
Where do you work?
I work in the toy-shop.
What can you do?
I can sell toys.
Монологтық сөйлеу логикалық құрылған сөйлемдері, бір-бірімен қатысты.
Тағы бір мысал келтірсек қарым-қатынас жасаудағы сөйлеудің алғашқы сатыларында суреттерді қолдану кең жүзеге асады. Суретті көре тұрып оқушы ағылшын тілінде бұл жайлы не айту керектігін ойланып алу қажет. Есіне түсіре алмай қалған жағдайда көмекке мұғалім келеді.
II. Бастауыш сыныпта ағылшын тілінде қарым-қатынас жасау үшін қолданылатын ойын технологиялары
2.1 Оқытудағы ойындардың ерекшеліктері мен құрылымы
1. Барлық қатысушылар айнала тұрады. Әркім ойша белгілі адамның өмірін таңдайды: әнші, актер т.б. Мақсат: өзін таныстыру, бірін бірі таныстыру. Мысалы. Менің атым Джон Хенри, мен ағылшынмын, Лондонда тұрамын .Қатар тұрған тіл үйренуші оны келесі адамға таныстырады. Бұл Джон Хенри, оның ұлты ағылшын... Басқалар түрлі сұрақтар қояды: Мамандығыңыз кім? танысу этикеттерін қолданады. Өте жақсы, Танысқаныма қуаныштымын.
2. Әрбір қатысушы: Үй, пәтер тақырыбы бойынша бір затты таңдайды. Не үшін таңдағанын білмейді. Мақсат: өзін осы зат түрінде елестете отырып, соның атынан сөйлеу. Мысалы: мен телевизормын. Мен үлкенмін. Менің атым SONY. Мен мультфильмді, спорт бағдарламаларын жақсы көремін. Бұл ойында үй, пәтер тақырыбы бойынша лексика мен грамматикалық құрылымдар жаттықтырылады.
3. Барлық қатысушылар айнала тұрады. Мұғалім доп лақтырады. Допты қағып алған адам сөйлейді. Мақсат: кімді қалай атайтынын әңгімелеу. Мысалы: менің атым Клара. Мамам мені Катя дейді. Ағам, інім ... , достарым..., атам..., әжем... ал басқа ойынға қатысушылар Ал досың сені қалай деп атайды? деген сияқты сұрақтар беріп отырады.
4. Барлық қатысушылар айнала тұрады. Ойынды мұғалім бастайды. Ол былай деуі мүмкін: Кеше мен көшеде біреуді кездестірдім. Қатысушылар кім екенін анықтауға тырысады: Сіз менің мамамды кездестірдіңіз, ... Мақсат: болжам, белгілерді айтып, қатысушыларды қызықтыру. 3-4 фразадан кейін жұмбақтың шешімін айтып, жаңа адамды жұмбақтауға кірісу. Мақсат: өткен шақтың жасалу жолдарын бекіту. Ойынның әр түрлі варианттары болуы мүмкін. Мысалы: Мен кеше бір тамақ жедім... Кеше мен бір кино көрдім.
5. еденге бормен үлкен циферблат салу керек. Барлық қатысушылар циферблатты айнала тұрады. Мақсат: белгілі бір сағатта немен айналысатынын айту: егер А ойыншы сағат 3-те тұрса, ол сол уақытта не істейтінін айтады. Осындай ретпен әр қатысушы өз жұмыс күнін айтып шығады. Уақыт, Жұмыс күні тақырыптары жаттықтырылады.
6. Мұғалім қағазға 1 сұрақтан жазады. Қатысушылар жеребе түрінде бір-бір сұрақтан алады. Сұрақтар ерекше мазмұнды болуы қажет. Мысалы: Сіз асханада кітап оқйсыз ба? Сіз дәріханада дәрі ішесіз бе? Сұраулы сөйлем түрлері, сөйлемдегі сөздердің орын тәртібі жаттықтырылады.
7. Әрбір қатысушыда кішкене қол айна болуы қажет. Мақсат: айнаға қарап, кімді көріп отырғанын айту. Мысалы: Бұл - қыз. Оның шашы қара, мұрны ұзын... Мінез және портрет тақырыбы жаттықтырылады.
8. Мұғалім үлкендеу қалтаға әр түрлі пішінді заттар салады. Қатысушылар қалтаға қолын салып, затты таңдайды. Қолын қалтадан алмай, оны сипаттайды. Мақсат: сипаттаудың көмегімен қатысушылар затты анықтауы қажет. Мысалы: бұл үлкен, дөңгелек, резинадан немесе ағаштан жасалған. 3-4 қатысушы шешімді айтқан соң, заттар қалтадан шығарылады. Сын есім, затты сипаттау жаттықтырылады.
9. Топ мүшелері қағазға нені жақсы көретінін жазады. Мақсат: кабинетте бір-біріне сұрақ қоя отырып, өзіне жақын адамды табуы керек. Мысалы: Мен ағылшын тілінде еркін сөйлеп, қарым-қатынас жасағандыжақсы көремін деп жазады. Осыны сұрақ түрінде береді: Сіз ағылшын тілінде еркін сөйлеуді жақсы көресіз бе? Сұраулы сөйлем түрлері жаттықтырылады.
10. Үстел үстінде әр түрлі заттардың әдемі суреттері жатыр (киім, машина, үй...). Әрбір қатысушы бір суретті таңдап, ауызша армандайды. ...сатып аламын... барамын... Мақсат: арманнан бас тартқызу. Келер шақтың жасалуы жаттықтырылады.
2.2 Ағылшын тілінде қарым-қатынас жасауға ойынның ықпалы
Сөзден сөз тіркестерді, сөйлемдер құрылады, сондықтан оқушының жаңа сөзді дұрыс қабылдап, ойына сақтау барысында әр түрлі ойындар жүргіземін. Ойын оқушының тілге деген қызығушылығын арттырады және оқушыны тілді үйренуде жақсы жетістіктерге жеткізеді.
Жан - жақты ойластырған және жақсы жүргізілген ойын тілдік материалды енгізуді және бекітуді (лексика, грамматика, фонетика) жеңілдетеді, дағдыларын қалыптастыруға көмектеседі. Тілдік шығармашылықты (есту, сөйлеу, оқу, жазу) орындауға тиімді. Ойын балаларды шетел тілін меңгерудегі қиындықтарға дайындайды және осы қиындықтарды жеңіп шығаруға көмектеседі.
Ойынды ағылшын тілі сабағының, бірақ жоғары сыныптарда берілетін тіл материалының мазмұны мен тапсырмаларының түрі тіл материалын жай қабылдауға емес, білімін дамытуға, ойландыруға, жағдайларды салыстыруға, ойша бөлшектеп талдау жасауға, біріктіріп ұластыра жасауға, қорытындылауға қызмет етуіне көңіл аудару керек. Ойындарды сабақ үстінде ғана емес, үзілісте, сабақтан тыс уақытта да ойнауға болады. Бұл балалардың демалатын уақыты. Ойынның негізгі мақсаты - сөздерді, сөйлемдерді ағылшын тілінде дұрыс айтуға балалардың тілдерін жаттықтыру.
Оқулықтың ерекшелігі тілді үйретудің әр дағдысына белгілі бір стратегиялар ұсынады. Мысалы, тыңдасым: тыңдауға дайындық, ең маңызды сөздерге көңіл бөлу, арнайы мағлұмат алу, пікірлерді ажырату, өз сұрақтарын дайындау, керектілерін жазып алу, стилін ажырату, өз пікірін білдіру сияқты тапсырмаларды орындау арқылы оқушылардың кассеталардан жаңалықтарды, диалог, монолог, әңгіме, өлең тыңдауға мүмкіншіліктері бар. warm - up (ой ашар) тапсырмалары және келісу - келіспеу, рөлдік ойындар, пікір білдіру, суреттеу т.б. түрлері арқылы оқушылар алған білімдерін іске асырады. Оқушылар сабақта үйренген іскерліктері мен дағдыларын пайдаланып, өз ойларын жүйелі түрде айтып жеткізе алады.
1. Жоғалған заттар бюросы
Бюро қызметшісі мен ойынға қатысушылар әр түрлі заттардың суреттері бар карточкалар алады. Бұл - олардың жоғалтқан заттары. Ал бюро қызметкеріне әр түрлі заттардың суреттері жапсырылған плакат ұсынылады. Дайындықтан кейін қатысушы бюроның терезесіне келіп, қызметкермен сөйлеседі. Мақсат: өз затын толық сипаттау, белгілерін атау, қызметкердің сұрақтарына жауап беру. Қызметкер заттың түсін, көлемін (үлкен, кіші), неден жасалғанын сұрайды. Сипатталған затты өзінде бар заттармен салыстырады. Егер ол сәйкес келсе, іздеушіге береді. Бюрода болатын заттардың бірнешеу болғаны дұрыс. Мысалы: 3 қолшатыр, 3 қолғап, 2 сумка. Қызметкер ролін мұғалімнің өзі ойнай алады.
2.Базарда
Топ екіге бөлінеді. Сатушылар мен сатып алушылар. Әрбір қатысушыға бір карточкадан беріледі.
Сатушылардың карточкалары:
1. Сізде 50 кг-нан 10 қап картоп, 20 кг-нан 5 жәшік банан және 20 кг-нан 4 жәшік апельсин бар. 1 қап картоп - 1500 теңге, 1 жәшік банан - 4000 теңге, 1 жәшік апельсин - 2000 теңге тұрады.
2. Сізде 50 кг картоп, 10 кг банан бар. 1 кг картоп 80 теңге, 1 кг банан 200 теңге тұрады.
3. Сізде 10 кг картоп және 20 кг апельсин бар. 1 кг картоп 70 теңге, 1 кг апельсин - 150 теңге тұрады.
4. Сізде 10 кг пияз және 20 кг құлпынай бар. 1 кг пияз - 80 теңге, 1 кгш құлпынай 250 теңге тұрады.
5. сізде 5кг сәбіз, 5 кг құлпынай және 3 кг пияз бар. 1 кг сәбіз 85 теңге, ал 1 кг құлпынай 200 теңге, 1 кг пияз 90 теңге тұрады.
Сатып алушыларға арналған карточкалар:
1. Сіздің кафеңізге картоп, сәбіз және құлпынайды сатып алғыңыз келді. 2000 теңгеңіз бар.
2. Сізге бүгін қонақ келеді. Дастарханға апельсин және банан сатып алыңыз. Сіздің 500 теңгеңіз бар.
3. Сізге банан мен пияз керек. Сіздің 400 теңгеңіз бар.
4. Сіздің қысқа арнап пияз бен картоп сатып алуыңыз керек. Сіздің 2500 теңгеңіз бар.
5. Сіздің картоп пен сәбіз алуыңыз қажет. Сізде 700 теңге бар.
Мақсат: сатып алушылар арзан бағаға сатып алуға тырысады. Ал сатушылар қымбатқа сатуға тырысады. Екі топ та есеп жүргізеді. Әр топтан жеңімпаз анықталады. Жақсы сатып алушы көп және арзанға сатып алуы қажет. Жеңімпазға силық беріледі. Ол тәтті сәбіз не картоп болуы мүмкін. Ойынды әр түрлі мазмұнда өткізуге болады: киім, сүт өнімдері, ет шұжық өнімдері т.б. Затты көрсетілген бағадан төмен сатуға болмайды. Бірақ бағаны көтеруге болады. Ойын уақытында қатысушылар еркін жүріп тұрады.
3. Баспасөз конференциясы
Барлық қатысушылар - ағылшын тілді баспасөздің тілшілері. Олар тек ағылшын тілінде сөйлейді. Қазақстаннан келген қонақ қана қазақ тілінде сөйлейді. Ағылшын тілін жақсы меңгерген, еркін сөйлейтін оқушы аудармашы қызметін атқарады. Ол екі тілде сөйлейді. Ол тілшілердің әңгімесін ағылшын тілінен қазақ тіліне, қонақтың әңгімесін қазақ тілінен ағылшын тіліне аударады. Мақсат: өз газеті үшін қажетті ақпарат алу, қызықты сұрақтар беру. Ойын алдында мұғалім аудару кезінде сөздің негізгі мағынасын жеткізу қажеттігін айтады. Мысалы: Мына ән сізге ұнайды ма? Деген сұраққа Керемет ұнайды деген жауап берілсе, аудару кезінде оны иә деген бір сөзбен берген дұрыс. Қонақтың сөзі (оның орнында мұғалім болуы да мүмкін) қатысушылардың деңгейіне қарай өте күрделі немесе күрделі әрі түсініксіздеу болғаны дұрыс. Ойын мақсаты түсіндірілгеннен кейін, қатысушыларға дайындық үшін уақыт бергені дұрыс. Сұрақ бермес бұрын, әрбір тілші өзін таныстырады. Аты-жөнін, газетінің атын айтады. Оны мұғалім алдын-ала ойластырып, карточкаға жазып беріп қойғаны тиімді. Қонақтың ролін өзгертуге болады. Мұғалім алдын-ала қонақтың жасын, отбасын, жағдайын, ұлтын, мамандығын карточкаға жазып бергені дұрысырақ.
4. Аукцион
Бұл сабаққа әр бір қатысушы ескі, қажет емес заттарын (түйме, қауашақ, қорап, ручка немесе қаламдарын т.б.) әкеле алады. Әкелінетін заттар бірдей болып қалмас үшін ерекше заттар әкелуді тапсырған дұрыс. Ол заттардың не үшін қажет екенін айтпау керек. Мұғалім аукционда сауданың қалай жүретінін көрсетеді. Ол өз затын ұсынып, оған толық сипаттама береді.: салмағы, өлшемі, формасы, түсі. Сосын бастапқы бағасын айтады. Мысалы: Бұл ағылшын королінің шапанының түймесі, алтынмен апталып, бағалы тастармен көмкерілген. Сарғыш жылтыр түсті. Бастапқы бағасы 5000 доллор. Осымен сауда басталады. Мұғалім ойынды бастап бергеннен кейін, оның орнын кезекпен оқушылар алады. Қалған оқушылар сатып алушылардың ролін атқарады. Мақсат: затты неғұрлым жан-жақты сипаттап, сатып алушыларды қызықтыру. Әрбір қатысушыға ақшаның сомасы жазылған карточкалар үлестіріліп беріледі. Олар сол сомадан артық бағаны айта алмайды. Оқушыларға өз заты туралы аңыз-әңгіме құруға мүмкіндік беру қажет. Ойынды басқаша ұйымдастырушыларға суреттер беріп, үйден сипаттама жаздыртып дайындауға болады. Ескі кітаптар, белгілі бір суреттер, антиквариаттарды сатқызып аукцион ұйымдастыруға болады. Ал ойынның қосымша көрнекілігі ретінде темір - қақпақ, ағаш балғаны пайдаланып, гонг ұрғызуға болады.
2.3 Ойындар арқылы бастауыш сынып оқушыларын оқыту технологиялары
Бастауыш сынып оқушылары арасында оқу дағдысы жетекші рөлді атқарады, бірақ олардың ойынға деген қызығушылығы жоғалмайды. Сондықтан да оқушылардың сабаққа деген қызығушылығы мен материалды қабылдау деңгейі төмен түспеу үшін, мұғалімнің тапсырмаларды ойын түрінде таңдап алғаны жөн. Осы ойын арқылы шет тілдегі материалдың айтарлықтай бөлімі еріксіз есте қалады.
Р.И.Жуковскийдің тәжірибелеріне қарағанда бала балалық шағынан бастап өлеңдер мен түрлі ұйқастарды оңай оқып үйренеді.
Ал С.Л.Рубинштейннің пікірі бойынша өлеңмен жазылмаған материалға қарағанда, өзінің ұйқасы мен ырғағы арқасында өлеңдер тез есте сақталады.
Бастауыш сыныптарда балаларға тапсырмалар, оларды шаршатпайтындай етіп, ойын формасында беріледі.
Бастауыш сыныптық кезеңдерде оқушылар шет тілі орфографиясымен енді танысып бастайды.
Ойын арқылы тұрмыстық қарым-қатынаста сөздер үйренеді. Бұл кезеңде көрнекі материалдарды көптеп қолдануға тырысу керек. Мұғалімнің айтқанын қайталау, оған еліктеу орын алады.Осы ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..3
I. Ағылшын тілінде қарым-қатынас жасауға оқыту негіздері ... ... ... ... 6
1.1 Ағылшын тілінде қарым-қатынас жасаудың негізгі принциптері ... ... ... .6
1.2 Педагогикалық технологиялар арқылы оқытуды жетілдіру, жалпы түсінігі және ерекшеліктері ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .8
1.3 Ағылшын тілінде қарым-қатынас жасаудағы ойын әдісі ... ... ... ... ... ..12
II. Бастауыш сыныпта ағылшын тілінде қарым-қатынас жасау үшін қолданылатын ойын технологиялары ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... .15
2.1 Оқытудағы ойындардың ерекшеліктері мен құрылымы ... ... ... ... ... ..15
2.2 Ағылшын тілінде қарым-қатынас жасауға ойынның ықпалы ... ... ... ... 17
2.3 Ойындар арқылы бастауыш сынып оқушыларын оқыту технологиялары ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 20
III Ағылшын тілінде қарым-қатынас жасауға оқытудағы ойындардың қолдану ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...23
3.1 Бастауыш сынып оқушыларын ойындарды өткізуге дайындау, ойындарды өткізу және талдау ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .23
3.2 Қарым-қатынас жасау үшін балаларға ойындардың ықпалы ... ... ... ... 27
3.3 Ойындардың бала білімінің дамуына ықпалы ... ... ... ... ... ... ... . ... ..29
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...32
Глоссарий ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..34
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ..35
1.
Кіріспе
ХХІ ғасыр табалдырығын білім мен ғылымды инновациялық технология бағытымен дамыту мақсатымен аттауымыз үлкен үміттің басты нышаны болып табылады. Ұрпағы білімді халықтың болашағы бұлынғыр болмайды дегендей, жас ұрпаққа саналы, мән- мағыналы, өнегелі тәрбие мен білім беру бүгінгі күннің талабы.
Шетел тілі біздің мемлекетіміздің халықаралық байланыстарын дамытуға мүмкіндік беретін тұлғааралық және мәдениаралық қарым-қатынастардың аса маңызды құралы болып табылады. Мемлекеттің халықаралық байланыстарының сапалық өзгерістері адамның практикалық және зияткерлік іс-әрекетінде шетел тілдерінің сұранысқа ие болу қажеттілігін туғызып отыр.
Еліміздің басқа мемлекеттермен қарым-қатынасы артып отырған шақта ағылшын тілін еркін меңгерген, келешекте білімін түрлі саладағы қарым-қатынас жағдайында пайдалана алатын адамды мектеп қабырғасынан оқытып шығару - біздің казіргі кездегі міндетіміз. Ағылшын тілін тереңдетіп, жан-жақты оқытуды қоғам, уақыт қажет етіп отыр. Қазақстан Республикасының тәуелсіз елге айналып, әлемдік өркениеттің даму жолына түсуі, ағылшын тілін жетік меңгертуді талап етеді. Осы талапқа жету мақсатымен мектебімізде Жалпыға міндетті мемлекеттік білім стандартының вариативтік бөлімінен 2 сыныптан бастап ағылшын тілі оқытылады. Ағылшын тілін оқытудың мақсаты - оқушылардың ағылшын тілінде қарым-қатынас жасай алу негіздерін меңгеруі болып табылады. Ерте жастан шетел тілін оқыту оқушылардың коммуникативті даму біліктілігін, оқушылардың қызығушылығын ұйымдастыруға мүмкіндік береді, бірден көп тілдерде қарым-қатынас жасауға мүмкіндік алады.
Қай елде болсын, балаға білім беру ісі елеулі орын алып, ұрпағының білімділігі мен біліктілігін шыңдауға бет бұрады. Шынында да оқушылардың жалпы білімін көтеру үлкен мәселе екені сөзсіз. Себебі, еліміздің мәртебесінің биік болуы қоғам мүшелерінің келешек ел қожасы - жас ұрпақтың белсенділігі мен іскерлігіне тікелей байланысты болмақ.
Қазіргі таңда еліміздің келешегін өз елін сүйетін, әдет-ғұрпын, салт-санасын қастерлейтін ұрпақты оқып тәрбиелеу - біздің басты борышымыз. Сондықтан, мектептің мәселесі дұрыс таңдалып мектеп басқару, сапалы білім беру, нәтижеге жету үшін әрбір атқарылған істің жан-жақты ойластырылған, нақтыланған, үйлестірілген, стратегиялық жұмыс жоспары жасалуы тиіс. Қазақстан бүкіл әлемде үш тілді пайдаланатын жоғары білімді ел ретінде танылуға тиіс. Бұлар қазақ тілі - мемлекеттік тіл, орыс тілі - ұлтаралық қатынас тілі және ағылшын тілі - жаһандық экономикаға ойдағыдай кірігу тілі. Осыған орай, ағылшын тілін тілдің үш тұғырының бірі ретінде қызмет етуінің алғышарты - оның қоғамдық өмірдің әр алуан саласында қолданылуы болып табылады.
Жер шарын мекендеген мыңдаған ұлттар мен ұлыстардың бір-бірін түсінуіне - халықаралық сипат алған ағылшын тілінің рөлі зор. Ағылшын тiлiн үйрену арқылы оқушылар бiлiм деңгейiн көтерiп, өз халқы мен басқа халықтар арасындағы ұқсастықтар мен ерекшелiктердi ажыратуға дағдыланады. Сөйтіп, өз пiкiрi қалыптасады, түрлi елдер мәдениетiн үйренедi.
Курстық жұмыстың өзектілігі: Қазіргі кезде кітаптардың көптеген атақты және тәжірибелі авторлары бар, сол себепті қарым - қатынас жасауға үйрету процесін ұйымдастыруда қанша автор болса, олардың сонша көзқарастары мен пікірлері бар. Біздің міндетіміз арнайы тақырыптағы материалмен танысып, оған анализ жасап, белгілі бір қорытынды жасау. Берілген тақырыпты мүмкіндігінше зерттеп, белгілі бір ерекшеліктерін тауып, өз әрекетімізде белсене қолдануымыз қажет.
Қазақстандағы жалпы білім беретін мектепті жаңарту ауқымындағы ең бір елеулі инновациялық шешімдерінің бірі оның ерте жастан шет тілді оқып, шет тілін оқуда шетелдік оқу әдістемелік кешендерін енгізу болып табылады. Шет тілін мектепте оқытудың шарттарын ескере отырып, оқушылардың мектепті бітіргенннен кейін де шет тілін оқып, түсіне білу қабілетін қалыптастыруға мән берілуі тиіс. Осыған орай, шетел тілін мектепте оқытудың практикалық мақсатын жүзеге асырудың алғышарты- оқыту әдіс- тәсіліне, коммуникативтік бағдар беруге назар аударылады.
Шет тілін үйрету әдістемесі біздің қоғамда жетекші орын алуда. Қазіргі уақытта шет тілін оқытуға байланысты оқыту саясатының бағыты мемлекетте шет тілін оқушыларға барлық жақсы және ыңғайлы жағдайларды жасап, олардың қоғамдық және жеке қажеттіліктерін қамтамасыз ету мақсатында жұмыстар жасап жатыр.
Елімізде күннен-күнге оқу процесінде шет тілі жетекші орын алатын лицей,гимназиялар ашылуда. Жалпы білім беретін мектептерде де шет тілін бастауыш сыныптан бастап оқытады. Тіпті, өз балаларының шет тілін үйренуін қолдайтын ата-аналар саны да көбейін келе жатыр.
Отандық телеарналардан, газеттерден ағылшын тілінің курстары немесе шет елде білім алуға және жұмыс істеуге шақыратын хабарламаларды да көруге болады. Ағылшын тілін ерте жастан бастап оқыту маңызды. Қазіргі уақытта Қазақстанда балаларды балабақшадан немесе бастауыш сыныптан бастап шет тілін оқыту басталып жатыр. Бұл тереңдетіп оқыту болып табылады. Бастауыш мектепте шет тілі бойынша білім беру процессінің мәні мен ерекшелігі осы бастауыш сынып оқушыларының шет тілінде сөйлеу дағдысын қалыптастыру болып табылады.
Курстық жұмыстың зерттеу объектісі - бастауыш сынып оқушыларына ағылшын тілінде қарым-қатынас жасауға үйрету ерекшеліктері.
Курстық жұмыстың мақсаты - бастауыш сынып оқушыларына ағылшын тілінде қарым-қатынас жасауға үйрету ерекшеліктерін бөлу және олардың жас ерекшеліктерін ескере отырып, олардың ағылшын тілінде сөйлеу процесін ұйымдастыру, бастауыш сыныптарда ағылшын тілінде сөйлеуге үйрету жаттығуларының кешенін өңдеу.
Міндеттер:
oo курстық жұмыстың тақырыбын зерттеу;
oo анализ жасау;
oo бастауыш сыныптарда ағылшын тілінде қарым-қатынас жасауға үйрету ерекшеліктерін бөлу;
oo белгілі бір қорытынды жасау.
Курстық жұмыстың құрылымы кіріспе, үш бөлім, қорытынды және пайдаланылған әдебиеттер тізімінен тұрады.
I. Ағылшын тілінде қарым-қатынас жасауға оқыту негіздері
1.1 Ағылшын тілінде қарым-қатынас жасаудың негізгі принциптері
Ағылшын тілін оқыту үдерісініңде жаңа ақпараттық технологияларды пайдалану оқушылардың жаңа тілдік материалды меңгеруі кезіндегі оқу-танымдық әрекетін белсендіруге, пәнге қызығушылығын арттыруға мүмкіндік туғызады. Сонымен қатар, жаңа ақпараттық технология құралдарын ұсынылып отырған материалға жоғары деңгейдегі көрнекілік ретінде пайдалануға мүмкіндік береді, оқыту үдерісіне алуан түрлі жаттығуларды енгізу мүмкіндігін кеңейтеді, үздіксіз қарым-қатынас барысында оқу үдерісінің жандануын қамтамасыз ете алады, міне осының барлығы оқушылардың оқытылатын материалға жағымды қарым-қатынасының қалыптасуына мүмкіндік береді.
Ағылшын тілінде қарым-қатынас жасаудың мақсаты-балаларға ағылшын тілінде сандар құрамын анықтауға үйрету. Ағылшын сабағында қарапайым қатынас сөздерін меңгертіп, ағылшын тілінде қарым-қатынас жасауға үйрету, балалардың өзара ағылшын тілінде қарым-қатынас жасау қабілеттерін қалыптастыру болып табылады.
Шетел тілінде қарым-қатынас жасаудың көптеген дифенициасы ұсынылған Д.Денцстің мәліметтеріне байланысты А.А. Леонтьев (1973), ағылшын тілді әдебиеттерде 1969 жылдың өзінде қарым-қатынас түсінігінің 96 анықтамасы болғанын көрсетеді. М.И. Лисинаның пікірінше, балалардың ағылшын тілінде қарым-қатынас жасауы екі адамның немесе одан да көп адамдарың өзара әрекеттесуі мен келісушілікке бағытталған қатынасты орнықтыру мақсатындағы күштердің біріктірілуі және жалпы нәтижеге қол жеткізуі және олардың сөздік қоры мен тіл байлығын, сөздік қорын дамытады делінген.
Ағылшын тілінде қарым-қатынас жасаудың принципі және баланың жасына қарай оқыту мен тәрбиелеу және өмір тәжірбиесінен алынған:
oo Балалардың қарым-қатынас жасауға тіл біліктілігі мен дағдысын дамыту ( дыбыстау, диалог, монолог);
oo Көзбен көріп есте сақтау, есту, моторикалық қабілеттерін дамытуға арналған көрнекіліктерді кеңінен қолдану;
oo Тіл бірлігі, қарым-қатынас жасауға бірлігі туралы түсініктерін қалыптастыру;
oo Қарапайым фонетикалық, лексикалық білім беріп, алған түсініктерін есте сақтауға дағдыландыру;
oo Оқытуды түрлі мазмұнда, түрлі формаларды жүргізу:
oo жеке-дара;
oo екі-екіден;
oo топтық;
oo ұжымдық.
oo Ағылшын тіліндегі спецификалық дыбыстардың дыбысталу ерекшілігін игерту;
oo Ағылшын тіліне үйренуге қызығушылығын, өз еліне, жеріне сүйіспеншілігін арттыру. Туған туысқа үлкендерге сыйластыққа тәрбиелеу;
oo Оқу үрдісінде балалар тілін қарым-қатынас құралы ретінде түсініп ауызша сөйлеу формасын игерулері тиіс. Яғни ағылшын тілінде естігенін дұрыс дыбыстап өз ойын толық жеткізе білуі керек.
Ағылшын тілі сабақтарында бастауыш сынып оқушыларының қарым-қатынас жасауы үшін сабақтың құрамын мына бөлімдерден тұрады:
:: Дыбыстық гимнастика жаттығу
:: Уақыт бірліктерін анықтауға арналған диалог
:: Диалог ойын
:: Сөздік жұмыс
:: Байланыстыра сөйлеу (Сандар не үшін қажет?)
Ағылшын тілі сабақтарында қарым-қатынастың құрылымы күрделі болғандықтан, шартты түрде талдау мақсатымен, көбіне оның бір-бірімен тығыз байланысты үш жағын қарастырады: коммуникативті, интерактивті, перцептивті.
1.2 Педагогикалық технологиялар арқылы оқытуды жетілдіру, жалпы түсінігі және ерекшеліктері
Педагогикалық технология- қазіргі талапқа сай анықталып,іріктеліп , реттелген оқытудың жаңа мазмұн, әдіс-амалдарының дидактикалық талаптарының психологиялық-педагогикалық жиынтығы. Ал өзімнің ұстаздық іс-тәжірибемде педагогика ғылымының
Докторы,профессор Қараев Жауынбай Амантұрлыұлының Әртүрлі деңгейде оқыту технологиясын жас ұрпақты оқыту және тәрбиелеу барысында үнемі қолданып келемін.
Қазіргі заманғы ғылыми техникалық үрдістің қарқыны білім беру жүйесінің алдына мүлде жаңа міндеттер қойып отыр. Педагог - ғалымдар қазіргі кезде қолданылып жүрген білім беру технология терминің әр қырынан ашып көрсетуде.
Технология - өндірістік үрдісті жүргізудің әдістері мен тәсілдері жайлы білім жиынтығы.
Педагогикалық технология - педагогикалық мақсатқа жету үшін пайдаланылатын барлық дара инструменталдық және методологиялық құралдардың қолдану реті мен жиынтығының жүйесін білдіреді. ( Кларин М.В.)
Технология - оқушы мен ұстазға бірдей қолайлы жағдай тудыратын оқу үрдісін ұйымдастыру және жүргізу, бірлескен педагогикалық әрекетті жобалаудың жан-жақты ойластырылған ( Монахов В.М.)
Педагогикалық технология - тәжірибеде іске асырылатын педагогикалық жүйенің жобасы ( Беспалько В.П.)
Ал, педагогикалық жүйе дегеніміз - белгілі бір қабілеті бар дара тұлғаны қалыптастыруға бағытталған педагогикалық әсерді ұйымдастыруға қажет құралдар, әдістер мен тәсілдердің өзара байланысқан бірлігі.
Оқыту технологиясы оқытудың тиімді жолдарын зерттеуші ғылым сапасында оқыту процесінде қолданылатын әдістер, тәсілдер мен қағидалар және нақты оқыту процесі сапасында функция атқарады. ( Селевко Г.К.)
Білім беру технологиялары мына негізде ұсынылады:
дамыта оқыту технологиясы;
модульдік оқыту технологиясы;
ірі блогты шоғырландыра оқыту технологиясы;
перспективалық - озық оқыту технологиясы;
ойындық оқыту технологиясы;
оқу материалдарының сызбалық және белгілік модельдерінің негізінде жеделдетіп, оқыту технологиясы;
жекелеген оқытудың технологиясы;
сынып ішіндегі саралап оқыту технологиясы.
Педагогикалық технология ұғымы мынадай деңгейлерде қолданылады:
Салалық ( пәндік): бір пән шеңберіндегі оқыту мен тәрбие мазмұнын жүзеге асыруға негізделген әдістер мен құралдар жиынтығы.
Локальдік (модульдік) жеке әрекеттер технологиясы ұғымды қалыптастыру, дара қасиеттерді қалыптастыру және дамыту сабақ технологиясы, жаңа материалды меңгерту технологиясы, қайталау және бақылауды ұйымдастыру технологиясы, жеке жұмысты ұйымдастыру технологиясы. Сонымен бірге, кез келген педагогикалық технология негізгі методологиялық талаптарды қанағаттандыруы керек.
1. Концептуалдық негізінің болуы қандай да бір технология философиялық, педагогикалық, технологиялық ғылыми тұжырымдамаға негізделуі тиіс.
2. Жүйелілігі. Педагогикалық жүйенің барлық бөліктері логикалық байланыста болады.
3. Басқаруға оңтайлығы. Диагностикалық болжау жасауға, жаспарлауға, нәтижеге өңдеу енгізу мақсатында әдіс-тәсілдерді кезектеп пайдалану мүмкіндігі.
4. Тиімділігі. Білім беру стандартын міндетті түрде қанағаттандыруы тиіс.
5. Қайталауға жарамдығы. Басқа ұжымда дәл осы күйде қолдануға мүмкіндіктін мол болуы.
Педагогикалық технологияның даму көзімен құрамдас бөліктері болып:
oo әлеуметтік өзгеріс және педагогикалық жаңаша ойлау;
oo педагогика, психология, қоғамдық ғылымдар;
oo озат педагогикалық тәжірибелер;
oo отандық, шетелдік тәжірибелерді нысанға алу;
oo этнопедагогика.
Педагогикалық технологияларды мынадай талаптарға жинақтауға болады:
1. Педагогикалық қарым - қатнасты ізгіліктік негізінде құру;
oo ынтымақтастық педагогика;
oo ізгілікті - тұлғалық оқыту технологиясы;
oo адамгершілікті қалыптастыруға негіздеу.
2. Баланың әрекетін жандандыру және жетілдіру негізіндегі оқыту технологиясы.
oo ойын сабақ технологиясы;
oo проблемалық оқыту;
oo тірек конспектілері негізінде оқыту технологиясы;
oo коммуникативті оқыту жүйесі.
3. Оқу процесін ұйымдастыру және басқару тиімділігіне негізделген:
oo программалап оқыту;
oo дифференциалдап оқыту;
oo даралап оқыту;
oo ұжымдық және топтық оқыту тәсілдері;
oo компьютерлік технология;
Ж.Қараевтың педагогикалық технологиясы - оқытудың дифференциялауға негізделген, оқу үрдісіндегі мұғалім мен оқушының, оқу мазмұны мен түрдің, әдістер мен амалдардың, оқу мақсатының ықпалдасу заңдылығының жүйесі. Бұл технологияның ең басты ерекшелігі: алдымен мұғалім емес, оқушының әсерлену жүйесін қалыптастырады. Оның өзіндік ерекшеліктері мынада:
білім стандартына сай толық нәтиже береді;
мақсатты диагностикаға қарай ден қою және оқу нәтижесін шынайы дәл бағалауға қол жеткізеді:
дидактикалық үрдістің тұтастығы :
оқушының оқу танымдық қызметінің құрылымы мен мазмұнын анықтайтын оқу үрдісі жобасының болуы:
Ж. Қараев технологиясының жемісі сол, ол оқушыны күштеп оқудан аулақтатып, өз бетімен оқуына, ақпаратты өз бетімен өңдеуге, ешкімнің көмегінсіз өз бетінше ойланып шешім қабылдауға дағдыландырады. Әсіресе, қазақ тілі ,орыс тілі, ағылшын сабақтарында оқушы өз ойын тұжырымды жинақтап, шешен сөйлеуге қалыптасады.Деңгейліп оқыту технологиясы тиімді нәтижелі болу үшін
а) жеке тұлға ерекшеліктеріне,
б) психологиялық даму ерекшеліктеріне,
в) пән бойынша білімді игеру деңгейіне көңіл бөліп отырамын.
Сабақ өткізу формаларын және түсіндіру әдістерінің жаңа тәсілдерін күнделікті сабаққа қолдануға тырысамын. Көбінесе мына жағдайларға көңіл бөлемін:
1) сабақтың мазмұны,
2) сабақты өткізудегі тәсілдері мен әдістерін таңдау,
3) сабақтың нәтижелігі.
Деңгейлік тапсырмалармен жұмыс жасау арқылы оқушының өзіндік жеке жолы, темпі, даму динамикасы, ынтасы,ойлауы, есте сақтауы, оқу сапасы арта түседі.Әр оқушының ой- өрісі кеңейе түседі.Оқушыларды бағалау да ерекше, ол рейтингтік (көпұпайлы) жүйе бойынша жүзеге асады.
Бүгінгі таңда білім жүйесін дамытпалы оқу технологиясына ыңғайлау қажеттілігі туады. Дамыта оқыту мен жеке тұлғаны қалыптастыру идеясын жүзеге асыруға мүмкіндік беретін Ж. Қараевтың Оқытудың үш өлшемді әдістемелік жүйесінің педагогикалық технологиясы. Ағылшын тілін оқытуда бұл технологияның басты тиімділігі :
оқушыны үнемі әрекетке қосады:
үш кезең арқылы өздігінен үзіліссіз білім алуға ынталандырады:
тілдік категориялардың лексика- грамматикалық құрылымын игертіп, ауызша,жазбаша тілді қолдану аясын кеңейтуге мүмкіндік береді:
оқушы әрі талдай, әрі салыстыра отырып, негізгі бөлімді өздігінен меңгеруге әрекеттенеді.
Ағылшын тілінен оқушының білім сапасын жетілдірудегі жетістіктер деңгейлеп оқыту технологиясында жүйелі әрі үзіліссіз дамытуды көздеген төмендегідей жұмыстар құрылыммен іске асады.
1. Жаңа тақырыпты өткен тақырыппен байланыстыра отырып ұғындыру әрекеті.
2. Жалпы білімді игертудегі деңгейлік тапсырмалар түрлері(I,II,III деңгей)
3. Тест тапсырмалары
4. Өзіндік жұмыс
5. Қатемен жұмыс
6. Көп деңгейлік бақылау жұмысы
7. Рейтинг, мониторинг арқылы білім деңгейін сараптау
Саралап деңгейлеп оқыту технологиясы - оқушылардың білім сапасын арттырудың негізгі кепілі.
әр тақырыптың I-ші деңгейінің тапсырмаларын міндетті түрде және дұрыс орындағаны үшін сынақ алу арқылы, әр оқушы пән бойынша 100 % үлгеруіне кепілдік алады.
әр оқушыға үй тапсырмасы мүмкіндігіне қарай беріледі.
Оқушыға қабілеті жететін саласынан дарынын ашуға жағдай жасалады
Оқытудың үш өлшемді жүйесінің педагогикалық технологиясы оқытуды іздендіру мен демократияландыру жағдайында өздігінен дұрсы шешім қабылдай алатын, өзін-өзі тәрбиеленуші тұлғаны қалыптастыруды көздейді.
1.3 Ағылшын тілінде қарым-қатынас жасаудағы ойын әдісі
Aғылшын тілін оқытудағы және ағылшын тілінде қарым-қатынас жасаудағы негізгі аспект ол ойын элементтерін тиімді пайдалану болып табылады. Ойын арқылы бала қоғамдық тәжірибені меңгереді, қарым-қатынас жасайды, сондықтан әр сабақ үрдісінде қандай ойын қолдануға болатынын сабақтың мақсатына, жас ерекшелігіне сәйкес таңдау керек.
Ойындар бес негізгі түрге бөлінеді:
1)стол үсті ойындары
2) дидактикалық ойындар
3) қозғалыс ойындары
4) іскерлік ойындар
5) интеллектуалдық ойындар
Стол үсті ойындары.
Оқушылардың зейінділігін дамытатын, ой-өрісін кеңейтетін құрал. Сыныпта стол үсті ойындарын топтық және дара жұмыста қолдануымызға болады. Топтық ойындарда балалар бір-бірімен ағылшын тілінде қарым-қатынас жасау арқылы тіл білімі дамып, ойлау, есте сақтау қабілеттері артады. Бұған ребус, кроссвордтар жатады, оларды тақтада, ватман қағазында, қима қағаздарда немесе компьютерде орындауға болады. Бұл ойындарды қорытынды, білімді тиянақтайтын сабақтарда қолданған тиімді.
Дидактикалық ойындар. Оқушылардың таным белсендігін жандандыратын, өздігінен ойлауын, сөйлеуін, қарым-қатынас жасауын дамытатын тәсілдердің бірі. Олар кез-келген оқу материалын қызықты да тартымды қылып, оқушылардың көңілді күйін көтеруге, өздерінің жұмыстарына қанағаттануға және білім үрдісін жеңіл меңгеруге көмектеседі.
Қозғалыс ойындары. Бұл ойындар оқушылардың іс-әрекеттерін бір түрінен басқа түріне тез ауысуға көмектеседі және ешқандай арнайы дайындықты талап етпейді. Бұларды жабық бөлмеде немесе ашық аланда да өткізе аламыз.
Іскерлік ойындар. Оқушылардың оқу мазмұнын терең меңгеруге және пысықтауға ықпал етеді. Олар саяхат сабақтарда белсене қатысуымен, қарым-қатынас жасау арқылы ауызша мәлімдеуімен, күйзелуімен білімдерін жандырады. Іскерлік ойындар оқушылардың қиялын дамытады, салыстыруға және дәлелдеуге үйретеді.
Интеллектуалдық ойындар. Бұл ойындар оқушылардың зор белсенділігін оятады. Бұл категорияға ұғымталдыққа, жүйріктікке, зеректікке бейімделген тапсырмалар - шарадалар, жұмбақтар, бас қатырғыштар жатады.
Кез келген ойынды қолданғанда келесі мәселелерді естен шығармау керек:
-мектепте әр-түрлі ойындарды ойнаған бала шығармашылдыққа дайын;
-ойын, оның түрі, мазмұны оқушылардың жас ерекшеліктеріне сай болуы;
-жарқын көрнекілік ойынды талапқа сай өткізуге ықпал етеді;
-ойынның қызықты материалы тақырыппен тығыз байланыста және қарым-қатынас жасауда сөздік қорын жетілдіріп отыруына көмек болуы;
Менің сабақ барысында пайдаланатын кейбір ойындардың үлгілері:
1. Міlling - Сыңарыңды тап жаттығуы.
Бұл жаттығуды кезкелген пән сабағында қолдануға болады. Оқушылар екі топқа бөлінеді. А және В тобы. Өтілген тақырып бойынша бір топқа оқиғаның аты, ал екінші топқа - оқиғаның мән-жайы жазылған карточкалар беріледі. Олар сынып бөлмесінде еркін жүріп өз сыңарларын табу керек.
2. Сөйлемді аяқта...
Бұл жаттығу да кез келген пән сабағында қолдануға болады. Оқушылар екі топқа бөлінеді. А және В тобы. Өткен тақырып бойынша бір топқа сөйлемнің басы, екінші топқа сөйлемнің аяқталуы беріледі, олар сынып бөлмесінде еркін жүріп өз сыңарларын табу керек.
3.Teaching with limited Resources:
Шектелген ресурстармен оқыту
Бұл жағдайда мұғалім сынып бөлмесіндегі бар заттарды қолданып сабақ өткізеді. Мысалы: бөлмедегі орындықтарды пайдаланып ойындар өткізу.
Hot chair- Ыстық орындық
Тақтаның алдында 2 орындық қойылады. Біреуі- true, екіншісі - false. Тақтаның алдына 4-6 оқушы шақырылады. Мұғалім өткен тақырып бойынша сөйлемдер айтады. Оқушылар естісімен екі орындықтың біреуіне жүгіріп отырады. Дұрыс отырмаған оқушы ойыннан шығады.
Жеңген оқушы тиісті 5 бағасын алады.
4."Grammar`s Wild" ойыны.
1.Қима қағаздар дайындаңыз: 3х5, 5х7 см
2.3х5 қағаздарға саналатын және саналмайтын зат есімдерді жазыңыз;
5х7 қағаздарға Counted, Uncounted, Both - деп жазыңыз;
3.Оқушыларды екі топқа бөліңіз;
4.Әр топқа қима қағаздарды таратыңыз (түстері әр-түрлі болсын);
Әр команда қағаздарды өз категориясы бойынша бөлу керек.
5."Compare them"ойыны.
1.Жануарлардың суреттерін дайындаңыз;
2.Оқушыларды жұптап бөліңіз де, әр жұпқа 2 суреттен беріңіз;
3.Тақтаға бірнеше сын есімдерді жазыңыз;
Мысалы: Bad short tasty
Beautiful long small
Good young big
Nice old sweet
Оқушылар суреттеріндегі жануарлар ды салыстырып, неғұрлым көп
сөйлем жазады.
5.Анаграмма Wordsnakes
Оқушыларға берілген анаграмманы шешуге ұсынасыз:
woruyehao hellohowareyouIamfineseeyougoodbye
5. "Kim`s Game" ойыны.
Оқушының сумкасындағы заттарды оқыту үшін бәрін партаның үстіне жинап қойып, оларды қайталату керек. Содан сон бір-бірден тығып, өздеріне таптыру керек. Мысалы: Close your eyes! Open your eyes! What"s missing?
7."Bingo" ойыны
Бұл жаттығуды да кезкелген пән сабағында қолдануға болады. Оқушыларға керекті трафареттер мен қиынды қағаздар таратылады. Тақырып бойынша трафареттің ішіне сөздер жазылады. Мұғалім керекті тақырып бойынша айтқан сөздерді оқушылар қағазбен жауып отырады. Кімде бір қатарда ұзынынан немесе көлденеңінен сөздер жабылса, сол оқушы жеңіп шығады.
Ағылшын тілінде қарым-қатынас жасаудағы сөйлеуді оқытудың мазмұны: Сөйлеу аудирование, оқу және жазумен тығыз байланыста. Аудирование мен сөйлеу ойды ауызша жеткізу ретінде бір-бірімен тығыз байланысты. Сөйлеу бұл тікелей оқумен байланысты. Сөйлеу жазумен де байланысты. Мысалы оқушы жазу үстінде өз ойынан сыбырлап айтып отырады.
Қарым-қатынас жасаудағы сөйлеу монологтық және диалогтық түрде жүзеге асырылады.
Диалог- бұл екі не одан да көп адамдардың сөйлеу кезіндегі қарым-қатынасы. Біреуі тыңдаушы, біреуі-сөйлеуші бола алады. Диалогтық сөйлеуге бағдарлама жасау мүмкін емес. Мысалы:
please give me that book.
what for?
to look at it
here you are
thank you
you are welcome
немесе:
What are you?
I am a shop-assistant.
Where do you work?
I work in the toy-shop.
What can you do?
I can sell toys.
Монологтық сөйлеу логикалық құрылған сөйлемдері, бір-бірімен қатысты.
Тағы бір мысал келтірсек қарым-қатынас жасаудағы сөйлеудің алғашқы сатыларында суреттерді қолдану кең жүзеге асады. Суретті көре тұрып оқушы ағылшын тілінде бұл жайлы не айту керектігін ойланып алу қажет. Есіне түсіре алмай қалған жағдайда көмекке мұғалім келеді.
II. Бастауыш сыныпта ағылшын тілінде қарым-қатынас жасау үшін қолданылатын ойын технологиялары
2.1 Оқытудағы ойындардың ерекшеліктері мен құрылымы
1. Барлық қатысушылар айнала тұрады. Әркім ойша белгілі адамның өмірін таңдайды: әнші, актер т.б. Мақсат: өзін таныстыру, бірін бірі таныстыру. Мысалы. Менің атым Джон Хенри, мен ағылшынмын, Лондонда тұрамын .Қатар тұрған тіл үйренуші оны келесі адамға таныстырады. Бұл Джон Хенри, оның ұлты ағылшын... Басқалар түрлі сұрақтар қояды: Мамандығыңыз кім? танысу этикеттерін қолданады. Өте жақсы, Танысқаныма қуаныштымын.
2. Әрбір қатысушы: Үй, пәтер тақырыбы бойынша бір затты таңдайды. Не үшін таңдағанын білмейді. Мақсат: өзін осы зат түрінде елестете отырып, соның атынан сөйлеу. Мысалы: мен телевизормын. Мен үлкенмін. Менің атым SONY. Мен мультфильмді, спорт бағдарламаларын жақсы көремін. Бұл ойында үй, пәтер тақырыбы бойынша лексика мен грамматикалық құрылымдар жаттықтырылады.
3. Барлық қатысушылар айнала тұрады. Мұғалім доп лақтырады. Допты қағып алған адам сөйлейді. Мақсат: кімді қалай атайтынын әңгімелеу. Мысалы: менің атым Клара. Мамам мені Катя дейді. Ағам, інім ... , достарым..., атам..., әжем... ал басқа ойынға қатысушылар Ал досың сені қалай деп атайды? деген сияқты сұрақтар беріп отырады.
4. Барлық қатысушылар айнала тұрады. Ойынды мұғалім бастайды. Ол былай деуі мүмкін: Кеше мен көшеде біреуді кездестірдім. Қатысушылар кім екенін анықтауға тырысады: Сіз менің мамамды кездестірдіңіз, ... Мақсат: болжам, белгілерді айтып, қатысушыларды қызықтыру. 3-4 фразадан кейін жұмбақтың шешімін айтып, жаңа адамды жұмбақтауға кірісу. Мақсат: өткен шақтың жасалу жолдарын бекіту. Ойынның әр түрлі варианттары болуы мүмкін. Мысалы: Мен кеше бір тамақ жедім... Кеше мен бір кино көрдім.
5. еденге бормен үлкен циферблат салу керек. Барлық қатысушылар циферблатты айнала тұрады. Мақсат: белгілі бір сағатта немен айналысатынын айту: егер А ойыншы сағат 3-те тұрса, ол сол уақытта не істейтінін айтады. Осындай ретпен әр қатысушы өз жұмыс күнін айтып шығады. Уақыт, Жұмыс күні тақырыптары жаттықтырылады.
6. Мұғалім қағазға 1 сұрақтан жазады. Қатысушылар жеребе түрінде бір-бір сұрақтан алады. Сұрақтар ерекше мазмұнды болуы қажет. Мысалы: Сіз асханада кітап оқйсыз ба? Сіз дәріханада дәрі ішесіз бе? Сұраулы сөйлем түрлері, сөйлемдегі сөздердің орын тәртібі жаттықтырылады.
7. Әрбір қатысушыда кішкене қол айна болуы қажет. Мақсат: айнаға қарап, кімді көріп отырғанын айту. Мысалы: Бұл - қыз. Оның шашы қара, мұрны ұзын... Мінез және портрет тақырыбы жаттықтырылады.
8. Мұғалім үлкендеу қалтаға әр түрлі пішінді заттар салады. Қатысушылар қалтаға қолын салып, затты таңдайды. Қолын қалтадан алмай, оны сипаттайды. Мақсат: сипаттаудың көмегімен қатысушылар затты анықтауы қажет. Мысалы: бұл үлкен, дөңгелек, резинадан немесе ағаштан жасалған. 3-4 қатысушы шешімді айтқан соң, заттар қалтадан шығарылады. Сын есім, затты сипаттау жаттықтырылады.
9. Топ мүшелері қағазға нені жақсы көретінін жазады. Мақсат: кабинетте бір-біріне сұрақ қоя отырып, өзіне жақын адамды табуы керек. Мысалы: Мен ағылшын тілінде еркін сөйлеп, қарым-қатынас жасағандыжақсы көремін деп жазады. Осыны сұрақ түрінде береді: Сіз ағылшын тілінде еркін сөйлеуді жақсы көресіз бе? Сұраулы сөйлем түрлері жаттықтырылады.
10. Үстел үстінде әр түрлі заттардың әдемі суреттері жатыр (киім, машина, үй...). Әрбір қатысушы бір суретті таңдап, ауызша армандайды. ...сатып аламын... барамын... Мақсат: арманнан бас тартқызу. Келер шақтың жасалуы жаттықтырылады.
2.2 Ағылшын тілінде қарым-қатынас жасауға ойынның ықпалы
Сөзден сөз тіркестерді, сөйлемдер құрылады, сондықтан оқушының жаңа сөзді дұрыс қабылдап, ойына сақтау барысында әр түрлі ойындар жүргіземін. Ойын оқушының тілге деген қызығушылығын арттырады және оқушыны тілді үйренуде жақсы жетістіктерге жеткізеді.
Жан - жақты ойластырған және жақсы жүргізілген ойын тілдік материалды енгізуді және бекітуді (лексика, грамматика, фонетика) жеңілдетеді, дағдыларын қалыптастыруға көмектеседі. Тілдік шығармашылықты (есту, сөйлеу, оқу, жазу) орындауға тиімді. Ойын балаларды шетел тілін меңгерудегі қиындықтарға дайындайды және осы қиындықтарды жеңіп шығаруға көмектеседі.
Ойынды ағылшын тілі сабағының, бірақ жоғары сыныптарда берілетін тіл материалының мазмұны мен тапсырмаларының түрі тіл материалын жай қабылдауға емес, білімін дамытуға, ойландыруға, жағдайларды салыстыруға, ойша бөлшектеп талдау жасауға, біріктіріп ұластыра жасауға, қорытындылауға қызмет етуіне көңіл аудару керек. Ойындарды сабақ үстінде ғана емес, үзілісте, сабақтан тыс уақытта да ойнауға болады. Бұл балалардың демалатын уақыты. Ойынның негізгі мақсаты - сөздерді, сөйлемдерді ағылшын тілінде дұрыс айтуға балалардың тілдерін жаттықтыру.
Оқулықтың ерекшелігі тілді үйретудің әр дағдысына белгілі бір стратегиялар ұсынады. Мысалы, тыңдасым: тыңдауға дайындық, ең маңызды сөздерге көңіл бөлу, арнайы мағлұмат алу, пікірлерді ажырату, өз сұрақтарын дайындау, керектілерін жазып алу, стилін ажырату, өз пікірін білдіру сияқты тапсырмаларды орындау арқылы оқушылардың кассеталардан жаңалықтарды, диалог, монолог, әңгіме, өлең тыңдауға мүмкіншіліктері бар. warm - up (ой ашар) тапсырмалары және келісу - келіспеу, рөлдік ойындар, пікір білдіру, суреттеу т.б. түрлері арқылы оқушылар алған білімдерін іске асырады. Оқушылар сабақта үйренген іскерліктері мен дағдыларын пайдаланып, өз ойларын жүйелі түрде айтып жеткізе алады.
1. Жоғалған заттар бюросы
Бюро қызметшісі мен ойынға қатысушылар әр түрлі заттардың суреттері бар карточкалар алады. Бұл - олардың жоғалтқан заттары. Ал бюро қызметкеріне әр түрлі заттардың суреттері жапсырылған плакат ұсынылады. Дайындықтан кейін қатысушы бюроның терезесіне келіп, қызметкермен сөйлеседі. Мақсат: өз затын толық сипаттау, белгілерін атау, қызметкердің сұрақтарына жауап беру. Қызметкер заттың түсін, көлемін (үлкен, кіші), неден жасалғанын сұрайды. Сипатталған затты өзінде бар заттармен салыстырады. Егер ол сәйкес келсе, іздеушіге береді. Бюрода болатын заттардың бірнешеу болғаны дұрыс. Мысалы: 3 қолшатыр, 3 қолғап, 2 сумка. Қызметкер ролін мұғалімнің өзі ойнай алады.
2.Базарда
Топ екіге бөлінеді. Сатушылар мен сатып алушылар. Әрбір қатысушыға бір карточкадан беріледі.
Сатушылардың карточкалары:
1. Сізде 50 кг-нан 10 қап картоп, 20 кг-нан 5 жәшік банан және 20 кг-нан 4 жәшік апельсин бар. 1 қап картоп - 1500 теңге, 1 жәшік банан - 4000 теңге, 1 жәшік апельсин - 2000 теңге тұрады.
2. Сізде 50 кг картоп, 10 кг банан бар. 1 кг картоп 80 теңге, 1 кг банан 200 теңге тұрады.
3. Сізде 10 кг картоп және 20 кг апельсин бар. 1 кг картоп 70 теңге, 1 кг апельсин - 150 теңге тұрады.
4. Сізде 10 кг пияз және 20 кг құлпынай бар. 1 кг пияз - 80 теңге, 1 кгш құлпынай 250 теңге тұрады.
5. сізде 5кг сәбіз, 5 кг құлпынай және 3 кг пияз бар. 1 кг сәбіз 85 теңге, ал 1 кг құлпынай 200 теңге, 1 кг пияз 90 теңге тұрады.
Сатып алушыларға арналған карточкалар:
1. Сіздің кафеңізге картоп, сәбіз және құлпынайды сатып алғыңыз келді. 2000 теңгеңіз бар.
2. Сізге бүгін қонақ келеді. Дастарханға апельсин және банан сатып алыңыз. Сіздің 500 теңгеңіз бар.
3. Сізге банан мен пияз керек. Сіздің 400 теңгеңіз бар.
4. Сіздің қысқа арнап пияз бен картоп сатып алуыңыз керек. Сіздің 2500 теңгеңіз бар.
5. Сіздің картоп пен сәбіз алуыңыз қажет. Сізде 700 теңге бар.
Мақсат: сатып алушылар арзан бағаға сатып алуға тырысады. Ал сатушылар қымбатқа сатуға тырысады. Екі топ та есеп жүргізеді. Әр топтан жеңімпаз анықталады. Жақсы сатып алушы көп және арзанға сатып алуы қажет. Жеңімпазға силық беріледі. Ол тәтті сәбіз не картоп болуы мүмкін. Ойынды әр түрлі мазмұнда өткізуге болады: киім, сүт өнімдері, ет шұжық өнімдері т.б. Затты көрсетілген бағадан төмен сатуға болмайды. Бірақ бағаны көтеруге болады. Ойын уақытында қатысушылар еркін жүріп тұрады.
3. Баспасөз конференциясы
Барлық қатысушылар - ағылшын тілді баспасөздің тілшілері. Олар тек ағылшын тілінде сөйлейді. Қазақстаннан келген қонақ қана қазақ тілінде сөйлейді. Ағылшын тілін жақсы меңгерген, еркін сөйлейтін оқушы аудармашы қызметін атқарады. Ол екі тілде сөйлейді. Ол тілшілердің әңгімесін ағылшын тілінен қазақ тіліне, қонақтың әңгімесін қазақ тілінен ағылшын тіліне аударады. Мақсат: өз газеті үшін қажетті ақпарат алу, қызықты сұрақтар беру. Ойын алдында мұғалім аудару кезінде сөздің негізгі мағынасын жеткізу қажеттігін айтады. Мысалы: Мына ән сізге ұнайды ма? Деген сұраққа Керемет ұнайды деген жауап берілсе, аудару кезінде оны иә деген бір сөзбен берген дұрыс. Қонақтың сөзі (оның орнында мұғалім болуы да мүмкін) қатысушылардың деңгейіне қарай өте күрделі немесе күрделі әрі түсініксіздеу болғаны дұрыс. Ойын мақсаты түсіндірілгеннен кейін, қатысушыларға дайындық үшін уақыт бергені дұрыс. Сұрақ бермес бұрын, әрбір тілші өзін таныстырады. Аты-жөнін, газетінің атын айтады. Оны мұғалім алдын-ала ойластырып, карточкаға жазып беріп қойғаны тиімді. Қонақтың ролін өзгертуге болады. Мұғалім алдын-ала қонақтың жасын, отбасын, жағдайын, ұлтын, мамандығын карточкаға жазып бергені дұрысырақ.
4. Аукцион
Бұл сабаққа әр бір қатысушы ескі, қажет емес заттарын (түйме, қауашақ, қорап, ручка немесе қаламдарын т.б.) әкеле алады. Әкелінетін заттар бірдей болып қалмас үшін ерекше заттар әкелуді тапсырған дұрыс. Ол заттардың не үшін қажет екенін айтпау керек. Мұғалім аукционда сауданың қалай жүретінін көрсетеді. Ол өз затын ұсынып, оған толық сипаттама береді.: салмағы, өлшемі, формасы, түсі. Сосын бастапқы бағасын айтады. Мысалы: Бұл ағылшын королінің шапанының түймесі, алтынмен апталып, бағалы тастармен көмкерілген. Сарғыш жылтыр түсті. Бастапқы бағасы 5000 доллор. Осымен сауда басталады. Мұғалім ойынды бастап бергеннен кейін, оның орнын кезекпен оқушылар алады. Қалған оқушылар сатып алушылардың ролін атқарады. Мақсат: затты неғұрлым жан-жақты сипаттап, сатып алушыларды қызықтыру. Әрбір қатысушыға ақшаның сомасы жазылған карточкалар үлестіріліп беріледі. Олар сол сомадан артық бағаны айта алмайды. Оқушыларға өз заты туралы аңыз-әңгіме құруға мүмкіндік беру қажет. Ойынды басқаша ұйымдастырушыларға суреттер беріп, үйден сипаттама жаздыртып дайындауға болады. Ескі кітаптар, белгілі бір суреттер, антиквариаттарды сатқызып аукцион ұйымдастыруға болады. Ал ойынның қосымша көрнекілігі ретінде темір - қақпақ, ағаш балғаны пайдаланып, гонг ұрғызуға болады.
2.3 Ойындар арқылы бастауыш сынып оқушыларын оқыту технологиялары
Бастауыш сынып оқушылары арасында оқу дағдысы жетекші рөлді атқарады, бірақ олардың ойынға деген қызығушылығы жоғалмайды. Сондықтан да оқушылардың сабаққа деген қызығушылығы мен материалды қабылдау деңгейі төмен түспеу үшін, мұғалімнің тапсырмаларды ойын түрінде таңдап алғаны жөн. Осы ойын арқылы шет тілдегі материалдың айтарлықтай бөлімі еріксіз есте қалады.
Р.И.Жуковскийдің тәжірибелеріне қарағанда бала балалық шағынан бастап өлеңдер мен түрлі ұйқастарды оңай оқып үйренеді.
Ал С.Л.Рубинштейннің пікірі бойынша өлеңмен жазылмаған материалға қарағанда, өзінің ұйқасы мен ырғағы арқасында өлеңдер тез есте сақталады.
Бастауыш сыныптарда балаларға тапсырмалар, оларды шаршатпайтындай етіп, ойын формасында беріледі.
Бастауыш сыныптық кезеңдерде оқушылар шет тілі орфографиясымен енді танысып бастайды.
Ойын арқылы тұрмыстық қарым-қатынаста сөздер үйренеді. Бұл кезеңде көрнекі материалдарды көптеп қолдануға тырысу керек. Мұғалімнің айтқанын қайталау, оған еліктеу орын алады.Осы ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz