Мемлекеттiң басқару нысандары

Пән: Мемлекеттік басқару
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 58 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ

Кіріспе . . .

1 Мемлекеттін басқаруу нысаны

1. 1 Мемлекеттің басқару нысанының түсінігі, сипаттамасы және мәні . . .

1. 2 Мемлекет нысанының қалыптасуына әсер ететін факторлар мен мемлекеттің мәні, және оның басқару . . .

1. 3 Мемлекеттің басқару нысанының түрлері және мемлекет басқаруының принциптері . . .

2 Бүгіңгі таңдағы мемлекеттік басқару нысаны . . .

2. 1 Қазақстан - Президенттік басқару нысанындағы біртұтас мемлекет . . .

2. 2 Мемлекеттік басқару нысанын жетілдіру жолдары . . .

2. 3 Мемлекеттік басқару нысанының болашақтағы рөлі . . .

3 Шетел мемлекеттерінің басқаруу нысаны . . .

3. 1 Шетелдердегі мемлекеттік басқарудың ерекшеліктері . . .

3. 2 Ресей мемлекетінің басқару нысандары . . .

3. 3 АҚШ мемлекетіндегі басқару нысандарының формалары . . .

Қортытынды . . .

Пайдаланылған дереккөздер тізімі . . .

Кіріспе

Тақырыптың өзектілігі. Мемлекеттiң басқару нысандары мемлекет үшiн аса маңызды мәселе болып табылады. Мемлекеттi басқару нысандары сол мемлекеттiң Ата заңына, яғни Конституциясына негiзделуi тиiс. Егер мемлекеттi басқарудың нысандары демократиялық принциптерге негiзделсе, осы елдiң азаматтары мемлекеттi басқаруға тiкелей немесе жанама түрде ат салысуға мүмкiндiк алады.

Сондықтан да кез келген мемлекет құқықтық құрылым ретiнде белгiлi бiр басқару нысандарының болуын қажет етедi. Адамзат қоғамы дамып мемлекеттiк құрылым күрделенген сайын мемлекеттi басқарудың нысандыры да күрделене түседi. Қазiргi қалыптасқан бiз бiлетiн мемлекеттердiң басқару нысандары сан алуан болып келедi. Егер мемлекеттi басқарудың нысаны ұтымды болатын болса мұндай мемлекеттiң болашақта қалыпты да қарқынды дамуына үлкен мүмкiндiк туындайды. Жалпы мемлекеттi басқарудың нысанына осы күнге дейiн көп көңiл бөлiнiп келгенi рас және бұл мәселе бойынша ғалымдар арасында әртүрлi түрлi көз қарас әлi де болса орын алуда. Мемлекеттi басқарудың нысаны демек осы күнге дейiн өзiнiң өзектiлiгiн яғни, актуальдығын жоғалтқан жоқ деп айтуға болады.

Биліктің тармақтарға бөлінуінен біз ол органдардың өз құзыреттерін жүзеге асыру үшін тиісті биліктік механизмі болатынын көреміз.

Мемлекеттік билік әр түрлі қоғамдық қатынастарда өзінің басқаруін тиісті жағдайда жүзеге асыруы керек. Билікті жүзеге асыруды бір қалыпқа келтіру үшін билік тармақтарының жузеге асыратын қажетті тетігі болады Тақырыптың зеттеу деңгейі. Жұмысты жазу барысында көптеген әдебиеттер пайдаланды. Соның қатарында ресей және еліміздің құқық саласындағы ғалымдардың: Е. Баянов., Ғ. Сапаргалиев., А. Н. Сагиндыков., Қ. Д., Жоламан., А. Қ. Мұхтаров., А. Н. Тәуекелев. және де Т. Ағдарбеков Т., тағы басқа бір қатар еңбектерді атап көрсетуге болады.

Зерттеу объектісі. Шетел мемлекеттенің басқару нысаның қалыптасуының түсінігі мен ерекшеліктерін қарастырып, олардың қызметін айқындап ашу.

Дипломдық жұмыстың пәні болып- Мемлекеттің басқару нысанының түсінігі, сипаттамасы және мемлекет нысанының қалыптасуына әсер ететін факторлар мен мемлекеттің мәні және шетел мемлекеттерінің басқаруу нысанының ерекшетіктерін ашып көрсету болып табылады. Осы жұмыста мемлекеттік басқарудың негізгі әдісі мен ядросы болып саналатын құқықтық реттеу мәселесі қарастырылған

Зерттеу жұмысының мақсаты мен міндеттері Қ ұқықтық тұрғыдан мемлекеттi басқару нысандарының түсiнiгi мен мазмұнын оған байланысты құқықтық және теориялық мәселлерді қарастыруды, өзiме мақсат етiп белгiлеп отырмын. Ал оның рөлі мемлекеттік басқаруда алатын орны ерекше. Ал міндет і болып - шетел мемлекеттерінің басқару нысанының ерекшелігін талдап, және де сол мемлекеттердің билік етуерекшеліктері мен жетілдіру бағыттарын ашып көрсетіп, оны қарастыру.

Жұмыстың методологиялық негіздері. Осы дипломдық жұмыс ғылыми, тарихи және салыстырмалы, диалектикалық танымдық, әлеуметтік, әдістерді құрайды.

Ғылыми жаңалығы. Мемлекеттік басқарудағы құқықтық реттеудің мәні мен элементтерінің мағынасын ашып білу үшін ең алдымен “құқықтық реттеу” түсінігін білу қажет. Сонымен, шетелдегі басқару нысанын құқықтық реттеу әлеуметтік, нормативтік және практикалық аспектімен бейнеленеді. Ол қоғамның сұранысы белгілі бір бағытта және белгілі бір бейнедегі туындайтын адамдардың қарым-қатынасы мен бір-бірімен байланысы кезіндегі заң және өзге де нормативті актілердің мазмұны мен мақсатты талабы “ауқымдалып” айқындалады.

Теориялық және практикалық маңыздылығы. Х алықаралық қатынастардың жаңа және қазіргі заман тарихы, шет елдердегі мемлеекттік қызмет және мемлекеттік қызмет және басқару осы пәндерге дәріс жүргізуге, тәжірибелік сабақтарды өткізіуге қолдануға болады.

Жұмыстың құрылымы мен көлемі. Дипломдық жұмыстың құрылымы кіріспеден, үш тараудан, қорытындымен пайдаланылған дереккөздер тізімініне тұрады

1 Мемлекеттің басқару негізгі нысандары және маңызы

1. 1 Мемлекеттің басқару нысанының түсінігі, сипаттамасы және мәні

Мемлекет нысандары - саяси өкіметті ұйымдастыру жолдары, басқару нысанын, мемлекеттік ұйымдастыру нысанын және саяси режимді қосып алады.

Егер "Мемлекеттің негізі" санаты мемлекеттегі басты, заңдылық неге байланысты екенін белгілесе, "мемлекет нысаны" санаты - қоғамда кім және қалай басқарады, қалай ұйымдасқан жәнә ондағы мемлекеттік билік құрылымы қалай басқару істейді, ол аумақтың тұрғындары қалай біріккен, әртүрлі аумақтық және саяси құрылымдар мемлекетпен қалай қатынаста, қандай әдістерді және жолдардың кемегімен саяси билік жүргізілетіндігін көрсетеді[2, 77 б. ] .

Мемлекет нысанынан көп жағдайда, қоғамдағы саяси өмірдің өзі, мемлекеттік институттардың беріктігі тәуелді.

Құқық нысанына - оның құрылымы, әлеуметтік-құқықтық факторлар, сонымен бірге табиғи, климат жағдайы, ұлттық-тарихи және діни ерекшеліктер, қоғамның мөдени деңгейінің дамуы әсер етеді.

Мемлекет нысандарының. құрамдары (бөліктері) :

- Басқару нысаны - жоғарғы мемлекеттік органдардың құрылуы мен ұйымдасуының тәртібі. Олардың бір-бірімен және тұрғындармен қарым-қатынастары сипатталады. Сонымен бірге, мемлекет нысанының ерекшелігіне байланысты монархиялық және республикалық болып бөлінеді.

- Мемлекеттік құрылым нысаны - мемлекеттің аумақтық құрылысын, мемлекетпен оның аумақтық бөліктерінің арасындағы қарым-қатнастары көрсетіледі. Мемлекеттік құрылым нысанының түрлеріне унитарлық, федератиктік жөне конфедеративтік мемлекеттер жатады;

- Саяси (мемлекеттік) режим - мемлекеттік билікті іске асырудың жолдары мен әдістерінің жүйесін көрсетеді. Осы ерекшеліктеріне байланысты демократиялық, антидемократиялық және саяси (мемлекеттік) режимдерге бөлінеді.

Мемлекеттік басқарудың нысандары - мемлекет нысанының құрамы, ол жоғарғы мемлекеттік өкіметтің ұйымдасуының, оның органдарының құрылуындағы төртіпті және олардың тұрғындармен қарым-қатынасын сипаттайды[3, 144 б. ] .

Дүние жүзінде басқарудың екі нысаны бар. Олар монархия және республика. Монархия - елді мемлекеттік заңды басқаруды тек бір адамның жүзеге асыратынын, оның мемлекеттік жоғары лауазымды тек мүрагерлік төртіппен иеленгендігін білдіреді.

Жоғарғы мемлекеттік билікке мемлекет басшысы жатады (монарх не президент), заң шығару органы, үкімет.

Мемлекет басшысының жағдайына байланысты монархияға және республикаға бөледі.

Монархия (грек тілінен - жалғыз билеуші) - басқару нысаны, өкімет түгеліменне жартылай жалғыз билеушінің қолына шоғырланады - монархтың (корольдің, патшаның, шахтың, императордың т. с. с) .

Монархияның белгілеріне:

- жоғарғы өкімет билігі (монархтың өкіметі) мұра ретінде беріледі;

- басқаруының уақыты шексіз болады;

- сайлаушылардың еркінен тәуелсіз болады.

Республика (латын сөзінен - мемлекеттік, қоғамдық іс) - басқару нысаны, мемлекет басшысы сайланады және ауыстырылады, ал оның билігі сайлаушылардың еркімен, не олардың өкілеттік органдарымен белгіленеді. Республиканың белгілеріне:

- өкіметтің сайлануы;

- белгілі уақытқа ғана сайлау;

- сайлаушылардың еркіне тәуелділік.

Кім үкіметті құрады, ол кімнің бақылауында және кімге есеп береді, осыған байланысты республикалар президенттік, парламенттік және аралас болып бөлінеді.

Президенттік республикаларда (США, Бразилия, Аргентина, Венесуэла, Боливия, Сирия т. б. ) ол рольді президенттің өзі ғана орындайды, Парламенттік республикаларда (Германия, Италия, Индия, Туркия, Израиль т. б. ) - парламент, аралас (Франция, Финляндия, Польша, Болгария, Австрия т. б. ) - Президент пен парламент бірге жүргізеді.

Президенттік республикада, президент парламенттен тәуелсіз сайланады не сайлаушылар коллегиясымен, не тікелей халықпен және бір мезгілде мемлекеттің және үкіметтің басшысы. Ол өзі үкіметті тағайындайды және оның жұмысын өзі басқарады. Бұл мемлекетте парламент үкіметке сенімсіздік вотумын жариялай алмайды, ал президент - парламентті таратпайды. Дегенмен парламент қабылданатын заңдардың көмегімен президент пен үкіметтің жұмыстарын шектеуге мүмкіншілігі бар және бюджетті құрғанда, тағы сондай жағдайларда президентгі жұмысынан аластатуы мүмкін (әсіресе ол конституцияны бұзып, қылмыс жасаса) . Президенттің өз жағынан, заң шығарушы органның шешіміне тоқтату ветосын қолдануға құқығы бар (латын тілінен - «тиым салу») [4, 66 б. ] .

Парламенттік республикада - үкімет заң шығарушы органмен құрылады және ол сонын алдында жауапты. Парламент дауыс беру арқылы сенімділік не сенімсіздік вотумды тұтасымен үкіметтің басқаруіне, үкіметтің басшысына (министірлер, кеңесші төрағасына, премьер-министрге, канцлерге) нақты министірдің өзіне жариялауға құқығы бар. Арнайы түрде мемлекеттің басшысы Президент, не парламентпен не сайлаушылар коллегиясымен, не халықтың тікелей дауыс беруі арқылы сайланады. Дегенмен, мемлекеттік өкімет органдарының жүйесінде, ол өте қарапайым орында: оның міндеттілігі, әдетте өкілетті органдардың басқаруімен тежеледі. Яғни, конституциялық монархиядағы мемлекет басшысының басқаруінен айырмашылығы өте аз. Шын мәніндегі, мемлекет басшысы болып үкімет басшысы есептеледі.

Аралас (жарты президенттік, жартыпарламенттік) республиканың сыйпатына үкіметтің екіжақты жауапкершілігі жатады - президенттің алдында және парламенттің алдында. Мұндай республикада президент және парламент тікелей халықпен сайланады. Мемлекеттің басшысы президент болып есептеледі.

Басқару нысандарына анықтама берудің маңызы өте зор. Өйткені, ол мемлекеттің мәнін айқындайды. Сөйтіп, мемлекеттік биліктің жоғары оргондарының құқықтық жағдайлары мен құрылысын ашып береді, сондай-ақ кеінгілердің мемлекет басшысынан қаншалықты заңды және нақты тәуелділігін көрсетеді.

Атқару билігін жүзеге асыру ұшін жөне оның міндетгері мен басқаруін атқару үшін оған белгілі бір механизм керек. Атқару билігі органдары әртүрлі қоғамдық қатынастарға қатынасып әрекет жасауы тиіс. Сондықтан ол өзінің бағыты мен мазмұнын білдіретін сипаты жағынан әр түрлі әрекеттерді жүзеге асырады. Бұл әрекеттерді атқару органдары (лауазымды адамдар) күнде жасайды. Осылайша атқару органдарыньң нысаны деген ғылыми категория пайда болады. Атқару билігі органдарының нысаны өз кезегінде мемлекеттік-қүқықтық мазмұнын білдіру әдісі болып табылады. Нысан арқылы біз атқару органдары не үшін құрылатынын жәнс басқару міндеттері мен басқаруін жүзеге асыру үшін не істейтінін білеміз,

Атқару органдарында (лауазымды адамда) өз өкілеттіктері шегінде нақты басқару жағдайларында өр түрлі әрекеттің бірін жасау мүмкіндігі бар. Мысалы, заңды шешім қабылдайды, азаматтың өтінішін қарастырады, шешеді, тіркейтін, бақылайтын және қадағалайтын басқару атқарады. Міне осындай әрекеттерден басқару субьектісінің құзіреті, яғни міндеттері мен өкілеттіктері көрінеді. Ең бастысы олардың жасаған басқару өрексттері сыртқы көрінісін табуьі тиіс. Сыртқы көрінісін таппаса онда оның белгілері нетиже бермегені.

Сондықтан басқару нысаны дегеніміз атқару органдарының (лауазымды адамның) өз құзіреті шегінде және белгілі бір нәтиже сыртқы көрінісі бар әрекетін айтамыз. Егер басқару нәтижесінің заңдылық сипаты бар болса немесе белгілі заңлық маңызы бар болса, онда оларды құқықтық қүқықтық деп біріктіріп дәрежелеуге болады. Бірақ атқару әрекеттері өздерінің сипаты мен мақсаттары) байланысты әр түрлі. Бұдан біз олардың сыртқы көрінісінің әртүрлі екенін көреміз.

Басқару нысандары мынадай екі топқа бөлінеді:

а) атқару билігін жүзеге асырудың нысаны;

ә) ішкі ұйымастыру жұмыстарының нысаны. Атқару билігін жүзеге асыру арқылы атқару органдары заңдылық биліктік өкілеттіктіктің сыртқы көрінісін қамтиды, Демек, сыртқы заңдылық әсер ол басқару нысанының бір белгісіне жатады.

Басқару нысандары (басқару басқаруі) әр түрлі бұдан біз оларды жіктеу мүмкіндігінің бар екенін көреміз, бірақ ол үшін әртүрлі крйтерилерді пайдалануға болады. Құқықтық құқықтың субъектілері өздерінің құзіреті шегінде әрекет ету кезінде әр түрлі құралдарды пайдаланады, соның ішінде

техникалық (мысалы, компьютерлерді), құқықтық, (материалдық ынталандыру), ұйымдастырушылық (мамандар ісі, органның құрылысын құру), моральдық (мадақтаудың моральдық шаралары), эстетикалық (дизайн), психологиялык, (еңбек ұжымындағы ынта), құқықтық құралдар (қаулылар, бұйрықтар және басқалары) . Аталған көптеген шаралар мен құралдарды қолданудың белгілі бір тәртібі болады, яғни олар белгілі бір нысандар мен әдістерді сақтап қолданылады.

Бул екі категория нысан мен әдіс құқықтық субъектілерінің өкілеттілігін жүзеге асырудың барлық құралдары мен әдістерін қамтиды және осылар кұқық шығару және құқық қолдану тәжірибесінде кеңінен қолданылады.

Сонымен, құқықтық құқықтың субьектілерінің өкілеттіктерін жузеге асыру нысанының түсінігін қарастырамыз. [37]

Өкілеттікті жүзеге асыру нысанының түсінігіне мынадай элементтер кіреді;

а) нысан дегеніміз-бұл құқықтық құқық субьектісінің басқаруін сиғызытын бөлім, мысалы, мемлекеттік басқару органдарының шешім қабылдауы;

б) бұл өкілеттікті жүзеге асыру басқаруының бөлімі;

в) тәжірибе жүзінде қолдануға тұратын, көзге көрінетін, әрекет, іс, құжатта нақты көрсетілген немесе тиісті журналда азаматтардың арызы немесе басқару органдарының, нысан басқа нысандардан басқаруі бойынша ажыратылады. Мысалы, азаматтың мемлекеттік мекеме мен сотқа жазған арыздары бір-біріне ұқсамайды. Құқықтық құқық субъектілері басқаруының нысаны көп және сол себепті құқықтық құқық субьектілерінің өкілеттіктерін жүзеге асыру нысанын құқықтық және құқыктық емес деп екіге бөлуге болады. Құқықтық нысан басқаруі зандылық нәтиже туындатады, яғни тұлғаға, мекемеге құқықтар мен міндеттер жүктейді. Мысалы, тұлғаны мемлекеттік мекемеге лауазымды басқаруке орналастыру туралы бұйрық. Құқықтық - құқық субъектілерінің өкілеттілігін жүзеге асырудың құқықтық нысанына мыналар жатады мемлекеттік басқару органдарының құқықтық актілері, яғни мекемелермен кәсіпорындардың олардың жеке құрамдарының жұмыстарын ұйымдастыруға бағытталған және олардың азаматтарға да ықпалы тиюі мүмкін. Мысалы, тәртіп пен қауіпсіздікті сақтау мәселесі бойынша. Құқықтық актілер нормативті болуы, яғни құқықтық нормадан тұруы мүмкін, мысалы, Їкіметпен бекітілген министірлік туралы ереже, жеке, демек, нақты орындаушға арналған. . Бұл жерде айта кететін жағдай басқару актілері міндетті түрде үйымдар мен нақты тұлғарға бағытталады жәнә бұлар бастаушы объект ретінде басқару актісін қабылдаушы орган тыс жерде орналасқан;

а) басқару органы аппаратының ішкі ұйымдастырушылық басқаруіне арналған құқықтық актілері, құрылымға кіретін бөлімдерге және олардың басқарукерлеріне арналған, олар; екілеттіктерін бөлу, жұмыс уақытын анықтау, жұмысқа алу және шығару және т. б. Жоғарыда аталған актілерге қарағанда бұл әктілер құқықтық нәтиже туғызса да басқару актілеріне жатпайды.

б) Жарғыны бекіту туралы (қоғамдық бірлестіктердің, кәсіпорындардың және ұйымдардың) құқықтық құқықтың субъектілерінің өтініші. Бұл нысан бүгіңгі таңда өз алдына жеке бөлінген, себебі Жарғыны бекітуде сұрап жасалған өтініштердің маңызы бар болады жөне Жарғы заңға қайшы келмейтін міндетті түрде тіркелуі тиіс;

в) барлық сұрақтарға қатысты өтініштер, бұлар да қажет етеді;

г) құқықтық құқықтың субъектілерінің азаматтық құкықтық қатынастарға қатысушы жақтың бірі ретінде түсуі;

д) құқықтық құқықтың субъектілерінің сотта және басқа құқық қорғау құрылымдарында шаруашылық-қаржылык дауды шешу мәселесі бойынша қатысуы;

е) құқықтық құқықтың субъектілерінің тәртіп пен қауіпсіздікті қорғауға қатысты толып жатқан міндеттерінін, болуы ( техникалық қауіпсіздік ережесі, санитарлық-эпидемиялық ереже, өрт қауіпсіздігін сақтау ережесі) . Құқықтық құқықтың субъектілері басқаруының аталған қүқықтық нысандары заңдылықта тиісті сұрақтарды шешу барысында ресми құжат ретінде көрсетілген. Құқықтық қүқықтың субьектілерінің құқықтық нәтиже; туғызбайтын нысаны да өз кезегінде заңмен бекітілген, бірақ тікелей қолданғанда олар зандылық нәтиже туғызбайтын нысандарға мыналар жатады: басқару органының төменгі тұрған ұйымдарға және жеке түлғаларға жүмыстың барысы туралы ақпарат беруі, материалдық-техникалық әрекеттерді жасау (тасымалдау, байланыс құралдарын пайдалану, үйымның басқаруін арттыру мақсатында материалдық жағдайды арттыру), әр түрлі мақсаттағы тексерулер, жиналыстар, семинарлар, сабақтар жүргізу.

Құқықтық қүқыктың субъектілерінің нысанын күнделікті өмірде қолдану барысында қүқықтық жөне құқықтық емес нысандарымен тығыз байланысты, бірақ нәтижесінде қарай бір-бірін ажыратуымыз керек.

Мемлекеттік басқарудаңы құқықтық реттеу проблемалар жоқ емес. Сол проблемаларды шешу мемлекеттік басқарудың тиімділігін арттырады.

Мемлекеттік басқаруды құқықтық реттеудегі әкімшілік құқық нормалары экономикалық саласында, әлуметтік-мәдениеттік құрылыс, әкімшілік-саяси құрылыс саласында мемлекеттік басқаруды әкімшілік құқықтың қазіргі кездегі негізгі проблемаларының қатарына Қазақстан Республикасының Президенті Н. Ә. Назарбаевтың Қазақстан халқына “Қазақстан-2030” жолдауына сәйкес және оның жүзеге асыруға бағытталған Президенттің 2002 жылғы 20 қыркүйектегі жарлығымен мақұлданған “Қазақстан Республикасының құқықтық саясат тұжырымдамасында” (1) белгіленген маңызды міндеттер жатады.

Олардың ішіндегі маңыздысы - мемлекеттік биліктің түрлі деңгейлерінің арасындағы қызметтер аясын, функциялары мен жауапкершіліктерін нақты ажыратуды қамтамасыз ететін заңдарды одан әрі жетілдіріп, сонымен бірге жергілікті мемлекеттік басқарудың тиімді жұмыс істеуі үшін жағдацлар туғызу мақсат етіп қойылған. [21]

Құқық қорғау мәніндегі әкімшілік құралдардың, яғни мемлекеттік басқару саласындағы заңдылық пен тәртіптілігін сақтауға жасалатын бақылау-қадағалау қызметінің маңызы арта түсуде. Прогрессивтік қайта құру барысында қабылданған заңдардың барлығы бірдей және барлық жерлерде түгелдей орындала бермейді, оларға мемлекеттік аппаратта терең тамыр жайған құқықтық мойын-ұсынбаушылық сияқты кеселдер айтарлықтай кедергі келтіруде.

1. 2 Мемлекет нысанының қалыптасуына әсер ететін факторлар мен мемлекеттің мәні, және оның басқаруі

Мемлекеттің сыртқы нысаны мен ішкі мазмұнының диалектикалық бірлігі байқалады. Мемлекеттің нысаны қоғамның құқықтық, мәдени, рухани мазмұнына байланысты. Демократиялы мемлекеттер туралы айтатын болсақ, олар тек қана республика немесе шектелген монархия түрінде өмір сүреді. Ал шығыс мемлекеттер көбіне монархия болатыны жақсы мәлім. Қытай, Үндістан, Египет (Мысыр), Англия, АҚШ мемлекеттерінің философтары Аристотель, Монтескье, Локк, Вашингтон, Де Голль мемлекеттің нысанына көп көңіл бөлген. Мемлекеттің мазмұны оның нысанынан бөлінбейді, олар бір-бірімен тығыз байланыста дамиды.

Тәуелсiз Қазақстанның тарихында екi Конституцияның орын алғаны белгiлi, яғни, 1993 жылғы Конституциясының орнына 1995 жылы жаңа Конституция қабылданған болатын. Осы соңғы Конституция мемлекеттiң нысанын өзгертiп, Қазақстанда президенттiк республиканың саяси жүйесi құрылды.

Мемлекеттің тарихи даму процесінде оның нысанына бірнеше жағдайлар әсер етеді. Бірінші жағдайға географиялық, климат, тарихи факторлар жатады. Егер мемлекет континентте қалыптасса немесе оның шекарасы теңізге, мұхитқа шықса, бұл екі жағдайда екі мемлекеттің нысаны екі түрлі болады. Аралда орналасқан мемлекеттердің континенттік мемлекеттермен салыстырғанда демократиялық режимдері күштілеу екені байқалады. Шығыс мемлекеттерде бірінші ірі цивилизациялардың дамуы ұлы өзеңдермен байланысты болды: Қытайда - Хуанхэ, Египетте - Ніл, Вавилонда - Тигр және Евфрат, Үндістанда - Ганг. Шығыс мемлекеттерде - монархия, Еуропада - шектелген монархия немесе республика құрылған. Ежелгі демократиялық республикалар Жер орта теңізінің жағасында орналасқан мемлекеттерде болғаны жақсы белгілі. Қазақстанның географиялық жағдайы, екі - Ресей және Қытай сияқты ірі мемлекеттермен көршілес болуы, теңізге қашықтығы және ашық жолдың жоқтығы мемлекеттің дамуына едәуір нұқсан келтіріп отыр[5, 325 б. ] .

Мемлекеттің құрылысына құқықтық және саяси жағдайлар әсерін тигізеді. Ежелгі - феодалдық немесе шығыс мемлекеттерде рулық қоғамның қалдықтары көл уақытқа дейін сақталып келді (Ману заңдарында, Салистік жинағында - Салическая правда), Орыс мемлекетінің жинағында - Русская правда) . Кейін алғашқы қоғамның ыдырау процесінде ол қалдықтар жойылады да мемлекеттің нысаны қатты өзгереді. Мысалы, Үндістанның мемлекет құрылысы туралы қатаң қағида болған: патшаның әділетті болуы, жеке меншікті бұзбайтын, брахмандарды сыйлайтын және олардың айтқан ақылдарын тыңдауы міндетті болған. Бұл туралы Ману заңдарында айтылған. Ресейдің феодалдық мемлекетінде халық жиналысының, соттың, рулық қауымның рөлдері көпке дейін сақталып келді. Саяси жағдай, топтардың арасындағы қарым-қатынастар шиеленіскен жағдайларда демократиялық басқару туралы айту қиын.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.