Мүгедектерді әлеуметтіндіру

001/034ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

« Педагогика және психология » кафедрасы

Д И П Л О М Д Ы Қ Ж Ұ М Ы С

Тақырыбы: МҮГЕДЕКТЕРДІ ӘЛЕУМЕТТІНДІРУДЕГІ ПЕДАГОГТЫҢ РОЛІ

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ . . . 3

НЕГІЗГІ БӨЛІМ.

I. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДА МҮГЕДЕКТЕРДІ ӘЛЕУМЕТТЕНДІРУ МӘСЕЛЕЛЕРІ

§1. Мүгедек ұғымына сипаттама беру. . . . 7

§2. 2002-2005 жылдарға арналған мүгедектерді оңалту бағдарламасы туралы . . . 22

II. МҮГЕДЕКТЕРДІ ӘЛЕУМЕТТЕНДІРУДЕГІ ПЕДАГОГТАРДЫҢ РОЛІ

§1. Мүгедектерді әлеуметтендірудегі көкейтесті мәселелер туралы… . . . 26

§ 2. Педаготардың мүгедектермен жасайтын жұмыстары . . . 32

ҚОРЫТЫНДЫ . . . 42

ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ . . . 45

КІРІСПЕ.

Зерттеудің көкейтестілігі. Халыққа білім беру жүйесін қазіргі кезеңде қайта құру бүкіл қоғамның дағдарысты жағдайынан туындайтыны еліміздің қоғамдық-экономикалық өміріне нарықтық қатынастырдың енуіне байланысты өзгеріске түскен саяси, экономикалық, әлеуметтік-мәдени, рухани жағдайлар жас ұрпақ тәрбиесінің проблемаларын жаңаша ойластыруды талап етеді.

Университет түлектеріне әлемдік деңгейде, өркениетті негізде білім-тәрбие беру дүниежүздік кеңістікте зор мәні бар проблемаға айналып отыр. Осы проблемаға байланысты еліміздің даму стратегиясына сай жас ұрпақтың рухани байлығын одан әрі жетілдіру әлеуметтік қорғауға ерекше мән берілуде.

Мемлекеттің стратегиялық қызығушылықтар тәрбие жұмысының жалпы принциіттерін жасап шығаруды, мемлекеттің тәрбие үрдісі мен жастар саясатының барлық аспектілеріне әсер беруіне арттыруды талап етеді. Қазақстан Ресиубликасының Елбасы Н. Назарбаев толық тұжырымдағандай қазіргі кезде білім және тәрбие саясаты Қазақстан халықтарының ұлттық мәдениеті мен салт-дәстүрлерін есепке ала отырып жүргізуде қалыптасқан, сондықтан, тұлға еуразиялық мәдениет пен еуразиялық ынтымақтастықта дамиды. Тәрбиенің жалпы адамзаттық бастауы кейбір ағартушылық бағдарлама мен идеология шеңберінде іске асырылуы міндет. Ал қазіргі тәрбиенің мақсаты мен нәтижесі бойына өз халқының мәдениетін сіңірген, басқа халықтардың мәдениетін бағалайтын, өмірінің барысында түрлі іс-әрекетті өз басымен ұйымдастыруға қабілетті адам. Қазіргі кездегі саяси және экономикалық жағдайдың тұрақтылығы мен шиеленесуі, тұрмыстағы күйзеліс, адамгершілік құндылықтардың кемуі, білімге, адал еңбекке деген ұмтылудың азаюы, еңбек етуге мүмкіншіліктің жоқтығы, жеке адамның, қоғамның, ұлттық және мәдени дәстүрлерден өзін шектеу жас ұрпаққа теріс ықпалын тигізуде. Тәрбие әлеуметтік ішкі жүйе, азаматтық қоғам институты ретінде азамат тәрбиесінің негізгі факторы болады. Азаматтық тәрбие ден біз қоғам мен мемлекеттің мүшесі ретінде өсіп жатқан адамның әлеуметтік-саясаттық. қүқықтық, экономикалық экологиялық моральдық-этикалық бөімдерін, тәжірибелік іс-әрекет адамдарын қалыптастыру жүйесінің процесі деп түсінеміз. Әлеуметтік және басқа қатынастар туралы білімдер стандарттары азамат тәрбиенің келелі мәселелерін әрқашан жаңа тұрғыдан көріп қарастыруды талап етеді. Бұл салада әлемдік стандарттарға интеграциялау мәні негізінде жас азамат бойында әлеуметтік іс-әрекет субъектісі ретінде көзқарастар мен сенімдер, ой-сана мен адамгершіліктік қасиеттер қалыптасады. Тәжірибелік іс-әрекетте өсіп жатқан алам оның әлеуметтік ортадағы орнын белгілейтін айқындалған азаматтық қасиеттермен ұстамдардың этикалық негіздерінде дамып қалыптасады. Қазіргі заманның жеке адамы қоғамда жүріп жатқан үрдістердің бәріне де белсенді әсер береді.

Айта кететін жағдай азамат пен мемлекет арасындағы саясаттық-құқықтық қарастардың әлемдік үлгілері мен стандарттары азаматтық тәрбиенің келелі мәселелерін әрқашан жаңа тұрғыдан көріп қарастыруды талап етеді. Бұл салада әлемдік стандарттарға интеграциялау тек олардың ортасынан орын алып қала қоймай, адамның мемлекеттік және қоғаммен қатынастарнның басқа аспектерін де жандандыра түседі. Бұл біздің республикамыздың азаматтық тәрбие жуйесі үшін егемендік пен тәуелсіздікті нығайту жағдайында және осы салада өз тәжірибемізді жинақтауға қажет ереекше көкейтесті мәселе.

Осындай кезеңде жас жеткіншектерге әлеуметтік тәрбие берудің маңызы зор болып отыр. Әлеуметтік тәрбие беруде мүгедектер туралы білу, мемлекеттің мүгедектерге көрсетіп отырған көмегі қандай болып жатқанын, қандай мекеме әлеуметтік мәселесімен айналысатынын білу, педаготардың мүгедектерді әлеуметтендірудегі ролін анықтау - зерттеудің көкейтестілігін анықтауға жол береді деп есептейміз.

Зерттеудің мақсаты:

1. Педагогикалық, әдістемелік әдебиеттерді оқып танысу, талдау;

2. Оңтүстік Қазақстан облысының еңбек, халықты жұмыспен қамтамасыз ету және әлеуметтік қорғау департаментінің жұмыс жоспарымен және әлеуметтік жұмыс өткізу үшін жасалған бағдараламамен танысу жинақтау, талдау;

3. Оңтүстік Қазақстан облысының мүгедектерді әлеуметтік қорғау мақсатында өткізіліп отырған жұмыстар туралы газет бетіндегі материалдарды жинақтау, танысу, талдау;

4. Мүгедектерді әлеуметтік қорғау мақсатында өткізіліп отырған жұмыстарда педагогтің роілн анықтау

Зерттеудің міндеттері:

1. Әлеуметтік тәрбие беруде мүгедектер туралы білу;

2. Мүгедектердің санат түрлерін анықтау;

3. Мемлекет тарапынан мүгедектерге көрсетіліп отырған көмектің қалай жүзеге асырылып жатқанын анықтау;

4. Қандай мекеме әлеуметтік мәселесімен айналасып жүргенін анықтау, осы мекеменің мүгедектерге арналған жұмыс жоспарымен танысу;

5. Мүгедектерді әлеуметтендірудегі педагогтың ролін анықтау.

Зерттеу нысанасы: Оңтүстік Қазақстан облысындағы мүгедектер және мүгедектерді оңалтуға арналған мемлекет тарапынан өткізілетін жұмыстар.

Зерттеу заты: Әлеуметтік педагогтың мүгедектермен атқаратын қызметінің жолдары.

Дипломдық жұмыстың ғылыми болжамы:

1. Мүгедектері бар отбасыларына әлеуметтік педагог өз білімділігі мен біліктілігін пайдалана отырып, көмек берсе, мүгедектердің өмір сүруіне көп әсері болар еді;

2. Мүгедектерді мемлекет тарапынан қорғайтын заңнамалары жүзеге асырылса, олардың көкейтесті мәселелері шешілген болар еді.

Зерттеу жұмысы кіріспеден, негізгі бөлімнен, төрт параграфтан, қорытындыдан және пайдаланған әдебиеттер тізімінен тұрады.

Кіріспеде жұмыстың мақсаты, міндеттері айқындалды және зерттеу нысанасы таңдап алынып, зерттеу заты, ғылыми болжамы көрсетілді.

Негізгі бөлім екі бөлімнен тұрады.

Бірінші «Қазақстан республикасында мүгедектерді әлеуметтендіру мәселелері» атты бөлім екі бөлімшені қарастырады. Олар: «Мүгедек ұғымына сипаттама беру», «2002-2006 жылдарға арналған мүгедектерді оңалту бағдарламасы туралы»

Екінші «Мүгедектерді әлеуметтендірудегі педагогтардың ролі» атты бөлім екі бөлімшені қарастырады. Олар:

«Мүгедектерді әлеуметтендірудегі көкейтесті мәселелер туралы»,

«Педагогтардың мүгедектермен жасайтын жұмыстары туралы»

Зерттеудің методологиялық негізі. Мүгедектермен жұмыс жасау, әлуеметтік көмек көрсету, тәрбиелеу, оқыту проблемаларын анықтау мәселелері көптеген ғалым-педагоктар мен психологтар айналысуда. Атап айтқанда: А. В. Маллер - мүгедек, Дауан синдромымен ауырған балалармен жұмыс істеуін зерттеген /1/; И. М. Бгажнокова - мүгедек балаларды мектепте оқыту мәселесін қарастырған /2/; О. Е. Буланова - мүгедек балаларды арнайы мекемелерде тәрбиелеу проблемалармен айналысқан /3/;

I. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДА МҮГЕДЕКТЕРДІ ӘЛЕУМЕТТЕНДІРУ МӘСЕЛЕЛЕРІ

§ 1. Мүгедек ұғымына сипаттама беру

Мүгедек - бұл тіршілік әрекеті шектелген және оны әлеуметтік қорғау қажеттілігі тумысынан, жарақат немесе ақау салдарынан сырқатқа ұшыраған, организм қызметінің қалпы бұзылған, денсаулығында кемістігі бар тұлға.

Тіршілік әрекеті шектелгендік бұл - тұлғаның өзіне өзі қызмет көрсетуге, өз бетінше қозғалуға, жөн табуға, өтініш жасауға, өзінің тәртібін бақылауға, еңбек қызметімен айналысуға және оқуға қабілеттілігін немесе мүмкіндігін толық немесе жартылай жоғалтуы.

Жарымжан, соқыр, саңырау, мылқау, яғни өздерінің белгілі ауытқу күшіне байланысты адамның қалыпты күйіне келе алмайтын адамдар мүгедек деп танылады.

Мүгедектер әр түрлі негіздемелер бойынша бірнеше топқа бөлінеді. Жасы бойынша: мүгедек балалар, ересек мүгедектер.

Мүгедектіктің пайда болуы бойынша: жас кезінен мүгедектер, соғыс мүгедегі, еңбек мүгедегі, жалпы аурулар мүгедегі.

Еңбекке қабілеттілік дәрежесі бойынша: еңбекке қабілетті және еңбекке қабілетсіз мүгедектер, І топтағы мүгедектер (еңбекке қабілетсіз), II топтағы мүгедектер (уақытша еңбекке жарамсыз немесе шектелген аймақтарда еңбекке қабілетті), III топ мүгедектері (қорғайтын еңбек жағдайларында еңбекке қабілетті) .

Сырқат сипатына қарай мүгедектер мобильді, аз мобильді немесе кимылсыздыққа жатқызылуы тиіс.

Отбасы үшін ең қиыны отбасында төсекке таңылған қозғалмайтын мүгедектің болуы. Бірақ мәселенің барлығы отбасымен шешіледі. Ал егер ол жалғыз болса? Оларды тауып алған арнайы қызметкерлер оларға тапсырыс алуға, келісім-шарт жасауға, қажетті тауарлар сатып алуға, тауардың өтуіне және т. б. көмектесіп, олардың қабілетін анықтайды.

Облысымызда 16 жасқа дейінгі 8727 мүгедек бала және бала кезінен 7418 мүгедек тұрады. Балалардың мүгедектікке ұшырауына итермелейтін факторлардың ішінде мыналарды бөліп көрсетуге болады:

- БИОЛОГИЯЛЫҚ - ата-анасының созылмалы, туа біткен және генетикалық аурулардың жоғары деңгейде болуы;

- МЕДИЦИНАЛЫҚ - ауруды кеш анықтау;

- ӘЛЕУМЕТТІК ОРТА - экологиялық жағдайдың нашарлауы, әлеуметтік жағдайы нашар отбасылар.

Мүгедектіктің өсе түсуі жағдайында мүгедек балалардың және олардың отбасыларын әлеуметтік проблемалары өткір сезіліп отыр. Ауру сәби дүниеге келегеннен бастап отбасы оның тауқыметін тартуға мәжбүр болады. Жағдайды өзгерту және мүгедек балалармен олардың отбасыларына көмек көрсету үшін халықты әлеуметтік қорғау, денсаулық сақтау, білім беру, мәдениет, ақпарат органдарының ынтымақтастығы мен күш-жігерін біріктіру қажет.

Заңда тиісті түрде жабдықталған кезектен тыс үй алуға жеңілдік қарастырылады. Мүгедек балалары бар отбастарына пәтерақы және коммуналдық қызмет төлеміне, ал орталықтан жылынбайтын үйлерге отынның құнымен жеңілдік көрсетіледі.

Өзінің құрамында мүгедектері бар отбастарына жер учаскелерін алуға, үй салуға, бақ өсіруге кезектен тыс құқық беріледі.

Әлеуметтік қызметкер мүгедек балалары бар отбастарына ерекше қамқорлық жасайды. Баланы есепке койып қана қоймай, отбасындағы жағдайды талдау да маңызды. Мүгедек балалар үнемі күтімді және бақылауды қажет етеді, бұл олармен күнделікті қарым-қатынаста, олардың қажеттіліктерін қамтамасыз етуде (тамақтандыру, киіндіру, шомылдыру және т. б. ) ата-анасына біраз қиындық туғызады.

Әлеуметтік қызметкердің міндетіне мүгедектердің үйіне немесе стационарлық жағдайда медициналық көмек көрсетуді ұйымдастыру кіреді.

Қоғамда экономикамен, саясатпен және мәдениетпен қатар кепілдік пен әлеуметтік қорғау жүйесінің қызметі бар, оған бүгінгі күндері көп көңіл бөлінбейді. Сонымен қатар, бұл әлеуметтік институт кепілдік беруде, көмек көрсетуде және қорғауда адамдардың мұқтажын қанағаттандыру үшін пайдаланылады.

Әлеуметтік кепілдік, жеңілдік және төлем жүйесі заң нормаларының жинағын құрайды. Олар:

1) ең төменгі еңбек төлемін және қосымша төлемді;

2) әлеуметтік төлемді (еңбекке жарамсыздық жәрдемақысы, стипендия, қартайған шағы және мүгедектігі бойынша зейнетақы, демалыс төлемі) ;

3) жұмыс істейтін аналарға, жеткіншектерге, мүгедектерге
жеңілдіктерді, сондай-ақ, балаларға жәрдемақыны;

4) асыраушысынан айрылуына байланысты зейнетақыны, халықтың басқа категориясына берілетін зейнетақыны;

5) еңбекті қорғау және жағдай саласындағы кепілдікті;

6) жұмысбастылық саласындағы кепілдік;

7) денсаулық сақтау, білім беру мен мәдениеттің тегін және жалпы қолданылатын қызметінің әң төменгі жиынтығын анықтайды.

Әлеуметтік көмек көрсету - әлеуметтік қорғау институты қызметінің негізін құрайды.

Әлеуметтік қорғау институтының функциясы төмендегі іс-әркеттерді қарастырады:

- теңдік, жалпылық, қол жетерлік принциптері мен білім беру, денсаулық сақтау және әлеуметтік сақтандыру жалпы ұлттық жүйесін қамтумен негізделген әлеуметтік кепілдікпен;

- халықтың әлеуметтік неғұрлым нашар, ең алдымен, еңбекке жарамсыз жігіне әлеуметтік көмекпен;

- әлеуметтік сақтандырумен: міндетті түрі - жұмыс беруші мен қьізметкерлердің жарнасы есебінен елдегі барлық еңбекке жарамды халықтың өз еркімен - жұмыс беруші мен қызметкердің өз ықыласы тәртібімен халықтың еңбек ететін бөлігін қамтамасыз етеді.

Енді біз мүгедектерге мемлекет тарапынан берілетін әлеуметтік көмекке тоқалайық.

Әлеуметтік кепілдік және әлеуметтік сақтандыру қажеттілік дәрежесімен байланысты емес. Әлеуметтік көмек мекен-жайлық сипатта болуы керек, ол үшін:

- әрбір азаматтың материалдық қамтамасыз етілу дәрежесіне катаң есеп жүргізу;

- отбасының жеке мүшелеріне емес, мекен-жайлық көмек көрсетуге ауысу;

- жердемақы тағайындаудың өтініш жасау принципін сақтау;

- көмек қажеттілігінін себептерін, жұмыс істеу мүмкіндігі бар, бірақ ынтасы жоқ еңбекке жарамды азаматтардың мемлекеттік көмектен бас тартуын айқын бөліп қарау;

- мекенжайлық көмек көрсету жөніндегі ауыртпалық орталығын
жергілікті өзін-өзі басқару органдары дәрежесіне ауыстыру қажет.
Бірақ көмек қажет ететіндерге мемлекеттік әлеуметтік көмек көрсетудің адамның базалық мұқтажын қанағаттандыруға мүмкіндік берсе ғана мәні болады. Сондықтан, аумақтық айырмашылықты есептей отырып, ең төменгі еңбек төлемін күнкөріс минимумына ауыстырып, оның әлеуметтік төлем дәрежесін реттеуші ретінде пайдаланудан бас тарту қажет.

Индустриялы елдердегі әлеуметтік қорғаудың ұлттық жүйелерінің құқықтық базасы адам құқығы саласындағы жалпыға танылған халықаралық нормалар мен стандарттарға (Адам құқықтарының жалпыға бірдей декларациясы, Экономикалық, әлеуметтік және мәдени құқықтар туралы Халықаралық пакт, Әйелдерге байланысты кемсітушіліктің барлық түрлерін (нысандарын) жою туралы Конвенция, Балалар құқықтары туралы Конвенция, Мүгедектер үшін тең мүмкіндіктер қамтамасыз етудің стандартты ережелері және т. б. ) сүйенеді.

Сол себептен Қазақстан Республикасыда әлеуметтік қорғаудың ұлттық жүйелерінің құқықтық базасы адам құқығы саласындағы жалпыға танылған халықаралық нормалар мен стандарттарға сүйенуі қажет.

Мүгедектерге әлеуметтік көмек жәрдемақы түрінде, протез-ортопедия бұйымдарымен және аяқ-киіммен, арнаулы қаупі бар баспа өнімдерімен, дыбыс күшейту аппаратурасымен және сигнализаторлармен компенсаторлық техникалық құралдармен қамтамасыз ету түрінде беріледі.

Облыстың барлық мүгедектері мүгедектігі бойынша мемлекеттік жәрдемақы алады. Жалпы аурудан еңбек жарақатынан, кәсіби аурудан, бала жасынан мүгедектерге жәрдемақы мынадай мөлшерлерде төленеді:

I топтағы мүгедектерге - 6 айлық есептік көрсеткіш, II топтағы мүгедектерге - 4 айлық есептік көрсеткіш, III топтағы мүгедектер мен мүгедек балаларға - 3 айлық есептік көрсеткіш, ал бұл 2002 жылдың 1 қаңтарында тиісінше 4938 теңгені, 3292 теңгені, 2469 теңгені құрады.

Әскери қызметін өтеу кезеңде алған жаралану, контузия алу, мертігу, ауруға ұшырау салдарынан мүгедек болған мерзімді әскери қызметшілер қатарындағы мүгедектерге, азаматтық, немесе әскери нысандағы ядролық объектілердегі апат салдарын жою кезінде немесе ядролық объектілердегі апатты жағдайлар салдарын мүгедек болған адамдарға, экологиялық төтенше жағдайлар салдарын, оның ішінде ядролық жарылыстар мен сынақтар өткізу кезіндегі радиацияның әсер етуі себебінен немесе осылардың салдарын мүгедек болған адамдарға себеп-салдар анықталған жағдайда:

I топтағы мүгедектерге - 8 айлық есептік көрсеткіш, II топтағы мүгедектерге - 6 айлық есептік көрсеткіш, III топтағы мүгедектерге - 5 айлық есептік көрсеткіш жәрдемақы төленеді, ал бұл 2002 жылдың 1 қантарында тиісінше 6589 теңгені, 4938 теңгені, 4115 теңгені құрады.

Әскери қызметін өтеу кезеңде алған жаралану, контузия алу, мертігу, ауруға ұшырау салдарынан мүгедек болған әскери қызметшілер қатарындағы (мерзімді әскери қызметшілерден басқа) мүгедектерге, қызмет міндетін атқару кезінде ішкі істер органдары қызметкерлері қатарындағы мүгедектерге:

I топтағы мүгедектерге - 15 айлық есептік көрсеткіш, II топтағы мүгедектерге - 10 айлық есептік көрсеткіш, III топтағы мүгедектер мен мүгедек балаларға - 7 айлық есептік көрсеткіш, ал бұл 2002 жылдың 1 қантарында тиісінше 12345 теңгені, 8230 теңгені, 5761 теңгені құрады.

1999 жылғы 1 сәуірден бастап жалпы аурудан, еңбек жарақатынан, кәсіби аурудан болған I, II, III топтағы мүгедектерге, 16 жасқа дейінгі мүгедек балаларға, Ұлы Отан соғысы мүгедектеріне теңестірілген адамдарға жәрдемақылардың өзге түрлерін қарамастан, коммуналдық қызметтерге, отын және тұрғын үйді ұстау шығындарын төлеуге арнаулы мемлекеттік жәрдемақы төленіп келеді.

I және II топтардағы мүгедектерге берілетін арнаулы мемлекеттік жәрдемақы мөлшері 1, 4 айлық айлық есептік көрсеткішті немесе 1152, 2 теңгені, III топтардағы мүгедектерге берілетін арнаулы мемлекеттік жәрдемақы мөлшері 0, 6 айлық айлық есептік көрсеткішті немесе 493, 8 теңгені, 16 жасқа дейінгі мүгедек балаларға 0, 9 айлық айлық есептік көрсеткішті немесе 740, 7 теңгені құрайды.

Жеңілдікпен кепілдіктер жағынан Ұлы Отан соғысы мүгедектеріне теңестірілген адамдарға 5, 7 айлық айлық есептік көрсеткішті немесе 4691, 1 теңге мөлшерінде арнаулы мемлекеттік жәрдемақы төленді.

Жергілікті өкілетті және атқарушы органдар тиісті бюджеттердің қаражаты есебінен өз құзіреті шегінде:

- тұтыну бағасы индексінің өсуіне қарамай мемлекеттік әлеуметтік жәрдемақыларға қосымша ақы;

- бөгде адамның көмегіне мұқтаж жалғызлікті мүгедектерді күту үшін мемлекеттік әлеуметтік жәрдемақыларға қосымша үстеме ақы;

- санаторлық-курорттық емдеу жеңілдіктерін белгілейді.

Қазіргі уакытта қолданылып жүрген әлеуметтік көмектің міндеттері қатаң түрде кайта ұйымдастыруды талап етеді, оның негізгі бағыттары:

- отбасына және балаларға, егде азаматтарға, мүгедектерге, жетім балаларға әлеуметтік көмек көрсететін мекемелерді дамыту және олардың қызметтерін жетілдіру үшін қаржылық және ұйымдастырушылық ресурстарын жинақтауға мүмкіндік беретін әлеуметтік қызметтің дамуының экстенсивті түрінен қаркындысына ауысу;

- қартайған адамдар мен мүгедектерге айналған үй ретінде жеке мекемелерді, пансионаттар мен демалыс үйлерін пайдалану;

- халықтың аз қорғалған тобына қатысты мекенжай бойынша әлеуметтік көмекті күшейту және халықтың осындай тобына көрсетілетін әлеуметтік көмекті көбірек қамту мүмкіндігі больш есептеледі.

Мүгедектерді әлеуметтік қолдау шаралары Қазақстан Республикасының «Қазақстан Республикасының мүгедектердің әлеуметтік қорғалуы туралы» 1991 жылғы 21 маусымдағы Заңына, «Қазақстан Республикасының мүгедектігі бойынша, асыраушысынан айырылу жағдайы бойынша және жасына байланысты берілетін мемлекеттік әлеуметтік жәрдемақылар туралы» 1997 жылғы 16 маусымдағы Заңына, «Қазақстан Республикасындағы арнаулы жәрдемақы туралы» 1999 жылғы 5 сәуірдегі Заңына, басқа да заңнамалық кесімдерге сәйкес жүзеге асырылады.

Одан да басқа мемлекеттік тарапынан халықты әлеуметтік қорғау жүйесіндегі қолданыста болатын заңнамалар жарық көрген. Осы заңнамаларлы мүгедектерге қатыстысын кесте ретінде беріп көрсетпекпіз.

Халықты әлеуметтік қорғау жүйесіндегі қолданыста болатын заңнамалар.

Біз Оңтүстік Қазақстан облысында тұратын болғаннан кейін барлық назарымызды осы облыста мүгедектерді әлеуметтіндірудегі жасалынып жатқан жұмыстарға тоқталамыз.

Мүгедектерді әлеуметтік қолдау мен қорғауға, олардың экономикалық-саяси және басқа да құқықтары мен бостандықтарын іске асыруды тең мүмкіндіктері мен қамтамасыз ету мен Қазақстан Республикасының Конституциясында, сондай-ақ халықаралық құқықтың жалпы танылған қағидаттары мен номаларында кепілдік береді.

Мүгедектерді әлеуметтік қолдау мен қорғау шараларының бірі ағзаның бұзылған немесе жоғалған қаракетін, өзіне өзі қызмет ету, кәсіби қызметтің әр түріне қабілетін қалпына келтіруге және орнын толтыруға бағытталған мединициналық, психологиялық, педагогикалық, әлеуметтік-экономикалық іс-шаралар кешеніне тұратын, сондай-ақ мүгедектердің толыққанды өмір сүруіне мүмкіндік беретін әрі олардың құқықтары мен қабілет мүмкіндіктерін іске асыруын қамтамасыз ететін оңалту болып табылады.

... жалғасы

Жастық шақ кезеңдері

Әлеуметтік құбылыстағы музыкалық өнер. Дәріс және тәжірбиелік сабақтар

Жастардың саяси белсендік деңгейі

Отбасында тұлғаның қалыптасуы

Қазақ халқында музыкалық аспаптардың түрлері көп

Әлеуметтік статус және әлеуметтік рөл

Облыстағы мүгедектіктің және мүгедектерді оңалтудың қазіргі жай-күйі

Қазақстан Республикасының мүгедектерді әлеуметтік қорғау туралы заңнамасы

Жас мүгедек адамдардың әлеуметтік жағдайы және оларды қорғау

Әлемдегі мүгедектермен әлеуметтік жұмыс жағдайын талдау

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс