Халықаралық валюталық қор, оның құқықтық жағдайы
Кіріспе
1. Халықаралық валюталық қор, оның құқықтық жағдайы.
2. Бүкіл әлемдік банктер тобы. Олардың құқықтық жағдайы
3. Халықаралық даму асоциациясы;
4. Халықаралық қалпына келтіру және даму банкісі;
Қорытынды
Пайдаланған әдебиеттер тізімі
1. Халықаралық валюталық қор, оның құқықтық жағдайы.
2. Бүкіл әлемдік банктер тобы. Олардың құқықтық жағдайы
3. Халықаралық даму асоциациясы;
4. Халықаралық қалпына келтіру және даму банкісі;
Қорытынды
Пайдаланған әдебиеттер тізімі
Әлемдік экономика немесе дүниежүзілік шаруашылықта Халықаралық валюталық қор; Бүкіл әлемдік банктер тобы; Халықаралық даму асоциациясы; Халықаралық қалпына келтіру және даму банкісі деген сиақты ұғымдар кеңінен тараған. Олардың дамуы үздіксіз қозғалыста және өсу үстінде болады. Өзара күрделі байланыстардың нәтежесінде бір - біріне қарама – қайшы, бірақ та біртұтас әлемдік экономикалық жүйе қалыптастырады.
Дүниежүзілік шаруашылықты оқыту мен зерттеудің үлкен теориялық - әдістемелік және тәжірибелер меңызы бар. Әрі қазіргі кезеңнің проблемаларын ғана түсініп қоймай, оның әр аймағында болып жатқан экономикалық даму деңгейінің ерекшеліктерін біле отырып, жалпы дүниежүзілік шаруашылықтың даму барысын ( бағытын ) ойластыруды терең түсіну ықпал етеді.
Халықаралық экономикалық байланыстарды зерттеу жұмысымен А. Смит, Д. Рикардо, К. Маркс, Ф. Энгельс, В. Леонтьев т.б. ғалымдар айналысты. Дүниежүзілік шаруашылықты өзара байланысты екі жүйеден - ұлттық шаруашылықтың жиынтығы және халықаралық экономикалық байланыстардан тұрады. Оның дүниежүзілік шаруашылықты байланыстыратын бірнеше элементтері бар. Мысалы, егер бұл категорияға техникалық – экономикалық тұрғыдан қарайтын болсақ, дүниежүзілік шаруашылықтың дамуы және де аймақтық дамуы жалпы бір заңдылыққа бағынады. Қазіргі кездегі өндірістің материалдық негізі машина техникасы, ұлттық шаруашылықтың даму деңгейінің қандайы болсын, оның материалдық – техникалық базасының негізіне байланысты болады. Сондай – ақ , қоғамдық құрылымның сипаты мен жекелеген ерлердің ұлттық шаруашылығы , әр мемлекеттің ішкі және сыртқы саясаты - оның басқа елдермен экономикалық байланыстарының бағытын, дүниежүзілік шаруашылықтың әлеуметтік экономикалық сипатын көрсетеді.
Дүниежүзілік шаруашылық дегенде, тек бір ғана қарапайым байланысты ғана емес, сонымен бірге, шаруашылық жиынтығынан тұратын: халықаралық еңбек бөлінісі мен еңбекті кооперациялау нәтижесінде туындайды мемлекетаралық экономикалық қатынастарды да сөз етеміз.
Қазіргі жағдайда кез – келген мемлекеттің экономикасының дамуы дүниежүзілік шаруашылық байланыс арқылы ғана толық деңгейде жан – жақты дами алады. Әлемнің біртұтастығы алуан түрлі, 160-тан астам тәуелсіз, экономикалық еркін субъектілерді қамтиды. Әр ел өзінің тарихи – географиялық, ұлттық, әлеуметтік – саяси құрылымы бойынша, бір – бірінен ерекшеленеді. Ұлттық экномикалық жүйелердің әлемдәк щаруашылыққа бірте – бірте кіруі қажеттіліктен туындап отыр, сондай – ақ оған XX ғасырдың соңындағы ғаламдық заңдылықтардың бірі деп қажет. Бұл заңдылықтар көптеген елдерде болып жатқан экономикалық және саяси реформаларға , әр елдің ішкі күрделі шешімдеріне байланысты сол елдрдің экономикасын дүниежүзілік еңбек бөлінісіне итермелейді.
Дүниежүзілік шаруашылықты оқыту мен зерттеудің үлкен теориялық - әдістемелік және тәжірибелер меңызы бар. Әрі қазіргі кезеңнің проблемаларын ғана түсініп қоймай, оның әр аймағында болып жатқан экономикалық даму деңгейінің ерекшеліктерін біле отырып, жалпы дүниежүзілік шаруашылықтың даму барысын ( бағытын ) ойластыруды терең түсіну ықпал етеді.
Халықаралық экономикалық байланыстарды зерттеу жұмысымен А. Смит, Д. Рикардо, К. Маркс, Ф. Энгельс, В. Леонтьев т.б. ғалымдар айналысты. Дүниежүзілік шаруашылықты өзара байланысты екі жүйеден - ұлттық шаруашылықтың жиынтығы және халықаралық экономикалық байланыстардан тұрады. Оның дүниежүзілік шаруашылықты байланыстыратын бірнеше элементтері бар. Мысалы, егер бұл категорияға техникалық – экономикалық тұрғыдан қарайтын болсақ, дүниежүзілік шаруашылықтың дамуы және де аймақтық дамуы жалпы бір заңдылыққа бағынады. Қазіргі кездегі өндірістің материалдық негізі машина техникасы, ұлттық шаруашылықтың даму деңгейінің қандайы болсын, оның материалдық – техникалық базасының негізіне байланысты болады. Сондай – ақ , қоғамдық құрылымның сипаты мен жекелеген ерлердің ұлттық шаруашылығы , әр мемлекеттің ішкі және сыртқы саясаты - оның басқа елдермен экономикалық байланыстарының бағытын, дүниежүзілік шаруашылықтың әлеуметтік экономикалық сипатын көрсетеді.
Дүниежүзілік шаруашылық дегенде, тек бір ғана қарапайым байланысты ғана емес, сонымен бірге, шаруашылық жиынтығынан тұратын: халықаралық еңбек бөлінісі мен еңбекті кооперациялау нәтижесінде туындайды мемлекетаралық экономикалық қатынастарды да сөз етеміз.
Қазіргі жағдайда кез – келген мемлекеттің экономикасының дамуы дүниежүзілік шаруашылық байланыс арқылы ғана толық деңгейде жан – жақты дами алады. Әлемнің біртұтастығы алуан түрлі, 160-тан астам тәуелсіз, экономикалық еркін субъектілерді қамтиды. Әр ел өзінің тарихи – географиялық, ұлттық, әлеуметтік – саяси құрылымы бойынша, бір – бірінен ерекшеленеді. Ұлттық экномикалық жүйелердің әлемдәк щаруашылыққа бірте – бірте кіруі қажеттіліктен туындап отыр, сондай – ақ оған XX ғасырдың соңындағы ғаламдық заңдылықтардың бірі деп қажет. Бұл заңдылықтар көптеген елдерде болып жатқан экономикалық және саяси реформаларға , әр елдің ішкі күрделі шешімдеріне байланысты сол елдрдің экономикасын дүниежүзілік еңбек бөлінісіне итермелейді.
1. Найманбаев С.М. Банктік құқық. Алматы 2005.
2. Тасыбаева А.С. Банктік құқық. Алматы 2000.
3. Хамитов Н.Н. Банк ісі. Алматы: Экономика, 2006 ж.
4. Искакова З.Д. Банк ісі: оқу құралы. Қарағанды, 2006 ж.
5. Бердалиев К. Менеджмент: оқу құралы. Алматы: Экономика, 2005 ж.
2. Тасыбаева А.С. Банктік құқық. Алматы 2000.
3. Хамитов Н.Н. Банк ісі. Алматы: Экономика, 2006 ж.
4. Искакова З.Д. Банк ісі: оқу құралы. Қарағанды, 2006 ж.
5. Бердалиев К. Менеджмент: оқу құралы. Алматы: Экономика, 2005 ж.
Халықаралық валюталық қор, оның құқықтық жағдайы. Бүкіл әлемдік банктер
тобы. Олардың құқықтық жағдайы: Халықаралық даму асоциациясы; Халықаралық
қалпына келтіру және даму банкісі; Көпжақты инвестицияларға кепілдік беру
жөніндегі агентілік.
Жоспар:
Кіріспе
1. Халықаралық валюталық қор, оның құқықтық жағдайы.
2. Бүкіл әлемдік банктер тобы. Олардың құқықтық жағдайы
3. Халықаралық даму асоциациясы;
4. Халықаралық қалпына келтіру және даму банкісі;
Қорытынды
Пайдаланған әдебиеттер тізімі
Кіріспе
Әлемдік экономика немесе дүниежүзілік шаруашылықта Халықаралық
валюталық қор; Бүкіл әлемдік банктер тобы; Халықаралық даму асоциациясы;
Халықаралық қалпына келтіру және даму банкісі деген сиақты ұғымдар кеңінен
тараған. Олардың дамуы үздіксіз қозғалыста және өсу үстінде болады. Өзара
күрделі байланыстардың нәтежесінде бір - біріне қарама – қайшы, бірақ та
біртұтас әлемдік экономикалық жүйе қалыптастырады.
Дүниежүзілік шаруашылықты оқыту мен зерттеудің үлкен теориялық -
әдістемелік және тәжірибелер меңызы бар. Әрі қазіргі кезеңнің проблемаларын
ғана түсініп қоймай, оның әр аймағында болып жатқан экономикалық даму
деңгейінің ерекшеліктерін біле отырып, жалпы дүниежүзілік шаруашылықтың
даму барысын ( бағытын ) ойластыруды терең түсіну ықпал етеді.
Халықаралық экономикалық байланыстарды зерттеу жұмысымен А. Смит, Д.
Рикардо, К. Маркс, Ф. Энгельс, В. Леонтьев т.б. ғалымдар айналысты.
Дүниежүзілік шаруашылықты өзара байланысты екі жүйеден - ұлттық
шаруашылықтың жиынтығы және халықаралық экономикалық байланыстардан тұрады.
Оның дүниежүзілік шаруашылықты байланыстыратын бірнеше элементтері бар.
Мысалы, егер бұл категорияға техникалық – экономикалық тұрғыдан қарайтын
болсақ, дүниежүзілік шаруашылықтың дамуы және де аймақтық дамуы жалпы бір
заңдылыққа бағынады. Қазіргі кездегі өндірістің материалдық негізі машина
техникасы, ұлттық шаруашылықтың даму деңгейінің қандайы болсын, оның
материалдық – техникалық базасының негізіне байланысты болады. Сондай – ақ
, қоғамдық құрылымның сипаты мен жекелеген ерлердің ұлттық шаруашылығы , әр
мемлекеттің ішкі және сыртқы саясаты - оның басқа елдермен экономикалық
байланыстарының бағытын, дүниежүзілік шаруашылықтың әлеуметтік экономикалық
сипатын көрсетеді.
Дүниежүзілік шаруашылық дегенде, тек бір ғана қарапайым байланысты ғана
емес, сонымен бірге, шаруашылық жиынтығынан тұратын: халықаралық еңбек
бөлінісі мен еңбекті кооперациялау нәтижесінде туындайды мемлекетаралық
экономикалық қатынастарды да сөз етеміз.
Қазіргі жағдайда кез – келген мемлекеттің экономикасының дамуы дүниежүзілік
шаруашылық байланыс арқылы ғана толық деңгейде жан – жақты дами алады.
Әлемнің біртұтастығы алуан түрлі, 160-тан астам тәуелсіз, экономикалық
еркін субъектілерді қамтиды. Әр ел өзінің тарихи – географиялық, ұлттық,
әлеуметтік – саяси құрылымы бойынша, бір – бірінен ерекшеленеді. Ұлттық
экномикалық жүйелердің әлемдәк щаруашылыққа бірте – бірте кіруі
қажеттіліктен туындап отыр, сондай – ақ оған XX ғасырдың соңындағы ғаламдық
заңдылықтардың бірі деп қажет. Бұл заңдылықтар көптеген елдерде болып
жатқан экономикалық және саяси реформаларға , әр елдің ішкі күрделі
шешімдеріне байланысты сол елдрдің экономикасын дүниежүзілік еңбек
бөлінісіне итермелейді. Социалистік елдердің экономикасы жалпы алғанда
сыртқы әлемге жабық болды, мемлекеттік принципті уағыздады, соған
байланысты ұзақ жылдар бойы ұлттық шаруашылықтың артта және бір орында
қалуы байқалды. Буның өзі кәсіпорындардың ғылыми техникалық өзгерісті
қабылдауын, сондай-ақ, бәсекелесу механизмін төмендетті, ал ол ұсыныс пен
сұраныс заңдалақтарының құралы.
Бүгінгі таңда аталған мәселелер уақыт ағымынан кейін артта қалып отыр,
демек, тағы да бір мойындайтын қағида : ұлттық экономиканың дүниежүзілік
шаруашылықтың бір бөлігі деп қаралуының өзі, оны ХЭК-тар пәнінде тереңірек
қарастыруға бағыттайды. ХХ ғасырдың соңында әлемдік экономиканың негізгі
бағыты оның ғаламдық сипат алуында және бұл шешуі фактор халықаралық
экономикалық байланыстардың жаңа кезеңі болып табылады.
Халықаралық валюталық қор, оның құқықтық жағдайы.
Халықаралық Валюта Қоры (INTERNATIONAL MONETARY FUND, IMF, МВФ) –
Біріккен Ұлттар Ұйымының арнайы агенттігі. Мүше мемлекеттердің валюталық-
кредиттік қатынастарын реттеуге және төлем балансының дефициті кезінде
оларға шетел валютасымен қысқа және орта мерзімді кредиттер беру арқылы
көмек көрсетуге арналған. Қордың БҰҰ арнайы мекемесі мәртебесі бар. Ол
әлемдік валюта жүйесінің институционалдық негізі ретінде қызмет атқарады.
Халықаралық Валюта Қоры (ХВҚ) 1944 жылғы 1-22 шілдеде Бреттон-Вуде
(АҚШ) өткізілген конференцияда 29 ел Келісімнің Баптарына (Баптар) қол
қойған кезде, 1945 жылғы 27 желтоқсанда құрылды. ХВҚ қызметкерлері
110 елден шамамен 2600 адам болады. 185 мемлекет ХВҚ мүшесі болып
табылады. Басқарушылар кеңесі, Уақытша комитет, Атқарушы кеңес басқарушы
орган ретінде белгіленді. ХВҚ қаржы операцияларын 1947 жылғы 1 наурыздан
бастап жүргізеді. Есеп айырысу бірлігі – Арнайы қарыз алу құқығы (АҚҚ).
Қаржылық қолдауға ХВҚ реттеу саясатын және реформаларды қолдау үшін төлем
баласының проблемалары бар мүше елдерге берген кредиттер мен заемдар
кіреді.
Қазақстан Республикасы және Халықаралық Валюта Қоры арасында
мынадай кредиттік келісімдер жасалды:
1. Макроэкономикалық тұрақтандыру және жүйелік қайта құрулар
үшін Қазақстан Республикасына ресурстар беру бағдарламасы (STF).
2. Резервтік кредит туралы келісім (Stand-by 1).
3. EFF келісімі, Қазақстан оған сәйкес EFF келісімінің бүкіл
қолданылу кезеңі бойы Үкімет және ҚҰБ қандай да болмасын валюталық
шектеулерді енгізу немесе күшейту, көптеген валюта бағамдарын қолданудың
қандай да болмасын практикасын енгізу немесе түрлендіру, Келісім баптарының
VIII бабына қайшы келетін кез келген екіжақты төлем келісімін жасау немесе
төлем балансына байланысты себептер бойынша импортқа шектеулер енгізу және
күшейту ниеті жоқ екені жөнінде міндеттеме алады.
4. Мақсаты мемлекеттік бюджет дефицитін қысқарту және
халықаралық резервтерді жинақтау болып табылатын EFF-2 келісімі.
Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі 2000 жылғы 24 мамырда
ХВҚ кредиттік желілері бойынша 295,8 млн. СДР мөлшеріндегі міндеттемелерін
мерзімінен бұрын өтеді.
Ұлттық Банк ХВҚ-ға апта сайынғы және ай сайынғы негізде монетарлық
статистика жөнінде деректер ұсынады. Статистикалық деректер сондай-ақ ХВҚ-
ның АКС-ға қатысты жыл сайынғы (сәуір) миссиясы үшін, сондай-ақ қаржы
тұрақтылығының көрсеткіштері бойынша (сұрақтар бойынша) ұсынылады.
ХВҚ Статистика Департаментінің сарапшылары ақша-кредит статистикасын
жасау жөнінде әдіснамалық сұрақтар туындаған кезде консультативтік көмек
көрсетеді.
Халықаралық Валюта Қоры Қазақстан 2003 жылы қосылған ДТАС (Деректер
таратудың арнайы стандарттары) сәйкес үш жылда 1 рет макроэкономикалық
статистиканы, оның ішінде ақша-кредит статистиканы бағалауды жүргізеді.
Бағалау негізінде Стандарттар мен кодекстерді сақтау туралы есеп (ROSC)
жасалады.
ХВҚ-ның стандарттар мен кодекстердің сақталуын тексеру жөніндегі
миссиясы соңғы ретте Алматы қаласында 2006 жылғы қараша-желтоқсанда жұмыс
істеді.
2004 жылы ХВҚ миссиясы инфляциялық таргеттеуді ендіру мәселелері
бойынша техникалық көмек көрсетті.
Сонымен қатар, ХВҚ ҚРҰБ қызметкерлерін БВИ-да ХВҚ институтында, РФ оқу
орталығының базасында ақша-кредит статистикасын жасаудың әдіснамалық
негіздерін оқытады.
ХВҚ миссиясы ХВҚ Келісім баптарының IV бабына сәйкес жыл сайынғы
консультациялар жүргізу үшін Қазақстанға жыл сайын келеді.
Ұлттық Банктің басшылығы жыл сайынғы негізде көктемде және күзде
Дүниежүзілік Банктің және Халықаралық Валюта Қорының Басқарушылары
Кеңесінің Жыл сайынғы Қарама-қарсы Кездесулеріне қатысады.
Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің Төрағасы Қазақстан Республикасы
Үкіметінің Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2002 жылғы 18 наурыздағы №
323 қаулысына өзгерістер енгізу туралы 2009 жылғы 20 наурыздағы № 377
қаулысына сәйкес Қазақстан Республикасының атынан Халықаралық Валюта Қоры
Басқарушыларының Кеңесінде Басқарушы болып табылады.
Қазақстан Республикасының Халықаралық Валюта Қорының және Дүниежүзілік
Банктің шағын топтарына қатысуы шеңберінде Қазақстан Республикасының Ұлттық
Банкі Қазақстан Республикасын Халықаралық Валюта Қорының және Дүниежүзілік
Банктің Бельгия шағын тобынан Швейцария шағын тобына ауыстыру бойынша жұмыс
жүргізді. Қазақстан Республикасының Швейцария шағын тобына кіруінің алғашқы
қадамдарының бірі 2010 жылғы қыркүйекте Астана қ. Қазақстан Республикасының
Үкіметі мен Швейцария Конфедерациясы Үкіметі арасындағы Бреттон – Вуд
мекемелеріндегі өзара түсіністік және ынтымақтастық туралы меморандумға қол
қою болып табылады. Қазақстан Республикасының Халықаралық Валюта Қорының
және Дүниежүзілік Банктің Швейцария шағын тобына кіруінің аяқталу кезеңі
Швейцария Конфедерациясының өкілін Халықаралық Валюта Қорының және
Дүниежүзілік Банктің Швейцария, Польша, Сербия, Әзірбайжан, Түркіменстан,
Қырғызстан және Тәжікстан қатысатын шағын тобындағы Атқарушы Директор
ретінде таңдау үшін дауыс беру болып табылды.
Бүкіл әлемдік банктер тобы. Олардың құқықтық жағдайы
Бүкіләлемдік банк тобы, Әлемдік банк, Халықаралық қайта қүру мен даму
банкі [МБРР; International Bank for Reconstruction and Development, IBRD] —
даму процесіне жәрдемдесетін аса ірі әлемдік үйымдардың бірі. 1945 жылы
қүрылып, қүрамында 154 мемлекет болған. 2004 ж. Бүкіләлемдік банктер тобы
мүшелерінің саны 184 мемлекетке жетті. Банктің негізгі мақсаты мүше
елдердің экономикасын қайта қүру мен дамытуға, өндірістік
мақсаттарға капитал қүю арқылы көмектесу. Сонымен, Бүкіләлемдік банк -
дамушы және өтпелі экономикасы бар елдер үшін әлемдік ірі қаржы қорының
және білімнің көзі. Бүкіләлемдік банк өзінің қаржы қорын, қызметкерлерін
және бай тәжірибелерін эр елдегі кедейшілікпен күресте, экономикалық өсімді
және өмір сүру сапасын көтеру үшін пайдаланады. 2002 жылы Бүкіләлемдік банк
клиент-елдерге 19,5 млрд. долл. қарыз берген. Ол 100-ден аса дамушы
елдердегі кедейшілікпен күреске баса көңіл бөліп, жәрдем береді.
Дүниежүзілік банк - БҰҰ жүйесіндегі бірнеше халықаралық қаржы
ұйымдарынан тұратын топ. Оған Дүниежүзінің қайта құру және даму банкі
(ДҚҚДБ), Даму жөніндегі халықаралық ассоциация, Инвестициялық
кепілдік бойынша халықараралық агенттік,Инвестициялық қайшылықтарды
реттеудің халықаралық орта және Халықаралық қаржыкорпорациясы кіреді. Штаб-
пәтері — Вашингтон қаласында орналасқан. Банктың қызмет түрлеріне әр түрлі
мемлекеттерде экономика реформалард ы жүргізуге көмектесу, нарық
бәсекелестігін дамыту, кәсіпорын және қаржы секторларын реформалау,
әлеуметтік қорғау жүйесін орнықтыру, айналадағы ортаны қорғау, экономиканың
әр түрлі салаларының жұмысын жақсарту, т.б. жатады. Қазақстан
Республикасы Дүниежүзлік банкке 1993 жылдан мүше.
Бүкіләлемдік банк (ББ) – халықаралық әмбебап ұйым. Ол 1944 жылы шілдеде
БҰҰ-ның Халықаралық валюта-қаржы конференциясында қабылданған шешімге
сәйкес келісім бойынша құрылған. Бреттон-Вудсте (АҚШ) 1945 жылы желтоқсанда
өз күшіне енген. ББ формальді түрде Біріккен Ұлттар Ұйымының (БҰҰ) арнайы
қаржы мекемесі болып саналады. ББ тобына Халықаралық қайта жаңғырту және
дамыту банкі (ХҚДБ), Халықаралық Даму ассоциациясы (ХДА), Халықаралық Қаржы
корпорациясы (ХҚК), Инвестициялар Кепілдігінің Көпжақты Агенттігі (ИККА)
және Инвестициялық Дауларды реттеу жөніндегі Халықаралық орталық (ИДРХО)
кіреді. ББ мүшелінгінде 184 мемлекет бар.
Бүкіләлемдік банк қызметінің негізгі бағыты ғаламдық масштабта кедейлік
деңгейін ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
тобы. Олардың құқықтық жағдайы: Халықаралық даму асоциациясы; Халықаралық
қалпына келтіру және даму банкісі; Көпжақты инвестицияларға кепілдік беру
жөніндегі агентілік.
Жоспар:
Кіріспе
1. Халықаралық валюталық қор, оның құқықтық жағдайы.
2. Бүкіл әлемдік банктер тобы. Олардың құқықтық жағдайы
3. Халықаралық даму асоциациясы;
4. Халықаралық қалпына келтіру және даму банкісі;
Қорытынды
Пайдаланған әдебиеттер тізімі
Кіріспе
Әлемдік экономика немесе дүниежүзілік шаруашылықта Халықаралық
валюталық қор; Бүкіл әлемдік банктер тобы; Халықаралық даму асоциациясы;
Халықаралық қалпына келтіру және даму банкісі деген сиақты ұғымдар кеңінен
тараған. Олардың дамуы үздіксіз қозғалыста және өсу үстінде болады. Өзара
күрделі байланыстардың нәтежесінде бір - біріне қарама – қайшы, бірақ та
біртұтас әлемдік экономикалық жүйе қалыптастырады.
Дүниежүзілік шаруашылықты оқыту мен зерттеудің үлкен теориялық -
әдістемелік және тәжірибелер меңызы бар. Әрі қазіргі кезеңнің проблемаларын
ғана түсініп қоймай, оның әр аймағында болып жатқан экономикалық даму
деңгейінің ерекшеліктерін біле отырып, жалпы дүниежүзілік шаруашылықтың
даму барысын ( бағытын ) ойластыруды терең түсіну ықпал етеді.
Халықаралық экономикалық байланыстарды зерттеу жұмысымен А. Смит, Д.
Рикардо, К. Маркс, Ф. Энгельс, В. Леонтьев т.б. ғалымдар айналысты.
Дүниежүзілік шаруашылықты өзара байланысты екі жүйеден - ұлттық
шаруашылықтың жиынтығы және халықаралық экономикалық байланыстардан тұрады.
Оның дүниежүзілік шаруашылықты байланыстыратын бірнеше элементтері бар.
Мысалы, егер бұл категорияға техникалық – экономикалық тұрғыдан қарайтын
болсақ, дүниежүзілік шаруашылықтың дамуы және де аймақтық дамуы жалпы бір
заңдылыққа бағынады. Қазіргі кездегі өндірістің материалдық негізі машина
техникасы, ұлттық шаруашылықтың даму деңгейінің қандайы болсын, оның
материалдық – техникалық базасының негізіне байланысты болады. Сондай – ақ
, қоғамдық құрылымның сипаты мен жекелеген ерлердің ұлттық шаруашылығы , әр
мемлекеттің ішкі және сыртқы саясаты - оның басқа елдермен экономикалық
байланыстарының бағытын, дүниежүзілік шаруашылықтың әлеуметтік экономикалық
сипатын көрсетеді.
Дүниежүзілік шаруашылық дегенде, тек бір ғана қарапайым байланысты ғана
емес, сонымен бірге, шаруашылық жиынтығынан тұратын: халықаралық еңбек
бөлінісі мен еңбекті кооперациялау нәтижесінде туындайды мемлекетаралық
экономикалық қатынастарды да сөз етеміз.
Қазіргі жағдайда кез – келген мемлекеттің экономикасының дамуы дүниежүзілік
шаруашылық байланыс арқылы ғана толық деңгейде жан – жақты дами алады.
Әлемнің біртұтастығы алуан түрлі, 160-тан астам тәуелсіз, экономикалық
еркін субъектілерді қамтиды. Әр ел өзінің тарихи – географиялық, ұлттық,
әлеуметтік – саяси құрылымы бойынша, бір – бірінен ерекшеленеді. Ұлттық
экномикалық жүйелердің әлемдәк щаруашылыққа бірте – бірте кіруі
қажеттіліктен туындап отыр, сондай – ақ оған XX ғасырдың соңындағы ғаламдық
заңдылықтардың бірі деп қажет. Бұл заңдылықтар көптеген елдерде болып
жатқан экономикалық және саяси реформаларға , әр елдің ішкі күрделі
шешімдеріне байланысты сол елдрдің экономикасын дүниежүзілік еңбек
бөлінісіне итермелейді. Социалистік елдердің экономикасы жалпы алғанда
сыртқы әлемге жабық болды, мемлекеттік принципті уағыздады, соған
байланысты ұзақ жылдар бойы ұлттық шаруашылықтың артта және бір орында
қалуы байқалды. Буның өзі кәсіпорындардың ғылыми техникалық өзгерісті
қабылдауын, сондай-ақ, бәсекелесу механизмін төмендетті, ал ол ұсыныс пен
сұраныс заңдалақтарының құралы.
Бүгінгі таңда аталған мәселелер уақыт ағымынан кейін артта қалып отыр,
демек, тағы да бір мойындайтын қағида : ұлттық экономиканың дүниежүзілік
шаруашылықтың бір бөлігі деп қаралуының өзі, оны ХЭК-тар пәнінде тереңірек
қарастыруға бағыттайды. ХХ ғасырдың соңында әлемдік экономиканың негізгі
бағыты оның ғаламдық сипат алуында және бұл шешуі фактор халықаралық
экономикалық байланыстардың жаңа кезеңі болып табылады.
Халықаралық валюталық қор, оның құқықтық жағдайы.
Халықаралық Валюта Қоры (INTERNATIONAL MONETARY FUND, IMF, МВФ) –
Біріккен Ұлттар Ұйымының арнайы агенттігі. Мүше мемлекеттердің валюталық-
кредиттік қатынастарын реттеуге және төлем балансының дефициті кезінде
оларға шетел валютасымен қысқа және орта мерзімді кредиттер беру арқылы
көмек көрсетуге арналған. Қордың БҰҰ арнайы мекемесі мәртебесі бар. Ол
әлемдік валюта жүйесінің институционалдық негізі ретінде қызмет атқарады.
Халықаралық Валюта Қоры (ХВҚ) 1944 жылғы 1-22 шілдеде Бреттон-Вуде
(АҚШ) өткізілген конференцияда 29 ел Келісімнің Баптарына (Баптар) қол
қойған кезде, 1945 жылғы 27 желтоқсанда құрылды. ХВҚ қызметкерлері
110 елден шамамен 2600 адам болады. 185 мемлекет ХВҚ мүшесі болып
табылады. Басқарушылар кеңесі, Уақытша комитет, Атқарушы кеңес басқарушы
орган ретінде белгіленді. ХВҚ қаржы операцияларын 1947 жылғы 1 наурыздан
бастап жүргізеді. Есеп айырысу бірлігі – Арнайы қарыз алу құқығы (АҚҚ).
Қаржылық қолдауға ХВҚ реттеу саясатын және реформаларды қолдау үшін төлем
баласының проблемалары бар мүше елдерге берген кредиттер мен заемдар
кіреді.
Қазақстан Республикасы және Халықаралық Валюта Қоры арасында
мынадай кредиттік келісімдер жасалды:
1. Макроэкономикалық тұрақтандыру және жүйелік қайта құрулар
үшін Қазақстан Республикасына ресурстар беру бағдарламасы (STF).
2. Резервтік кредит туралы келісім (Stand-by 1).
3. EFF келісімі, Қазақстан оған сәйкес EFF келісімінің бүкіл
қолданылу кезеңі бойы Үкімет және ҚҰБ қандай да болмасын валюталық
шектеулерді енгізу немесе күшейту, көптеген валюта бағамдарын қолданудың
қандай да болмасын практикасын енгізу немесе түрлендіру, Келісім баптарының
VIII бабына қайшы келетін кез келген екіжақты төлем келісімін жасау немесе
төлем балансына байланысты себептер бойынша импортқа шектеулер енгізу және
күшейту ниеті жоқ екені жөнінде міндеттеме алады.
4. Мақсаты мемлекеттік бюджет дефицитін қысқарту және
халықаралық резервтерді жинақтау болып табылатын EFF-2 келісімі.
Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі 2000 жылғы 24 мамырда
ХВҚ кредиттік желілері бойынша 295,8 млн. СДР мөлшеріндегі міндеттемелерін
мерзімінен бұрын өтеді.
Ұлттық Банк ХВҚ-ға апта сайынғы және ай сайынғы негізде монетарлық
статистика жөнінде деректер ұсынады. Статистикалық деректер сондай-ақ ХВҚ-
ның АКС-ға қатысты жыл сайынғы (сәуір) миссиясы үшін, сондай-ақ қаржы
тұрақтылығының көрсеткіштері бойынша (сұрақтар бойынша) ұсынылады.
ХВҚ Статистика Департаментінің сарапшылары ақша-кредит статистикасын
жасау жөнінде әдіснамалық сұрақтар туындаған кезде консультативтік көмек
көрсетеді.
Халықаралық Валюта Қоры Қазақстан 2003 жылы қосылған ДТАС (Деректер
таратудың арнайы стандарттары) сәйкес үш жылда 1 рет макроэкономикалық
статистиканы, оның ішінде ақша-кредит статистиканы бағалауды жүргізеді.
Бағалау негізінде Стандарттар мен кодекстерді сақтау туралы есеп (ROSC)
жасалады.
ХВҚ-ның стандарттар мен кодекстердің сақталуын тексеру жөніндегі
миссиясы соңғы ретте Алматы қаласында 2006 жылғы қараша-желтоқсанда жұмыс
істеді.
2004 жылы ХВҚ миссиясы инфляциялық таргеттеуді ендіру мәселелері
бойынша техникалық көмек көрсетті.
Сонымен қатар, ХВҚ ҚРҰБ қызметкерлерін БВИ-да ХВҚ институтында, РФ оқу
орталығының базасында ақша-кредит статистикасын жасаудың әдіснамалық
негіздерін оқытады.
ХВҚ миссиясы ХВҚ Келісім баптарының IV бабына сәйкес жыл сайынғы
консультациялар жүргізу үшін Қазақстанға жыл сайын келеді.
Ұлттық Банктің басшылығы жыл сайынғы негізде көктемде және күзде
Дүниежүзілік Банктің және Халықаралық Валюта Қорының Басқарушылары
Кеңесінің Жыл сайынғы Қарама-қарсы Кездесулеріне қатысады.
Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің Төрағасы Қазақстан Республикасы
Үкіметінің Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2002 жылғы 18 наурыздағы №
323 қаулысына өзгерістер енгізу туралы 2009 жылғы 20 наурыздағы № 377
қаулысына сәйкес Қазақстан Республикасының атынан Халықаралық Валюта Қоры
Басқарушыларының Кеңесінде Басқарушы болып табылады.
Қазақстан Республикасының Халықаралық Валюта Қорының және Дүниежүзілік
Банктің шағын топтарына қатысуы шеңберінде Қазақстан Республикасының Ұлттық
Банкі Қазақстан Республикасын Халықаралық Валюта Қорының және Дүниежүзілік
Банктің Бельгия шағын тобынан Швейцария шағын тобына ауыстыру бойынша жұмыс
жүргізді. Қазақстан Республикасының Швейцария шағын тобына кіруінің алғашқы
қадамдарының бірі 2010 жылғы қыркүйекте Астана қ. Қазақстан Республикасының
Үкіметі мен Швейцария Конфедерациясы Үкіметі арасындағы Бреттон – Вуд
мекемелеріндегі өзара түсіністік және ынтымақтастық туралы меморандумға қол
қою болып табылады. Қазақстан Республикасының Халықаралық Валюта Қорының
және Дүниежүзілік Банктің Швейцария шағын тобына кіруінің аяқталу кезеңі
Швейцария Конфедерациясының өкілін Халықаралық Валюта Қорының және
Дүниежүзілік Банктің Швейцария, Польша, Сербия, Әзірбайжан, Түркіменстан,
Қырғызстан және Тәжікстан қатысатын шағын тобындағы Атқарушы Директор
ретінде таңдау үшін дауыс беру болып табылды.
Бүкіл әлемдік банктер тобы. Олардың құқықтық жағдайы
Бүкіләлемдік банк тобы, Әлемдік банк, Халықаралық қайта қүру мен даму
банкі [МБРР; International Bank for Reconstruction and Development, IBRD] —
даму процесіне жәрдемдесетін аса ірі әлемдік үйымдардың бірі. 1945 жылы
қүрылып, қүрамында 154 мемлекет болған. 2004 ж. Бүкіләлемдік банктер тобы
мүшелерінің саны 184 мемлекетке жетті. Банктің негізгі мақсаты мүше
елдердің экономикасын қайта қүру мен дамытуға, өндірістік
мақсаттарға капитал қүю арқылы көмектесу. Сонымен, Бүкіләлемдік банк -
дамушы және өтпелі экономикасы бар елдер үшін әлемдік ірі қаржы қорының
және білімнің көзі. Бүкіләлемдік банк өзінің қаржы қорын, қызметкерлерін
және бай тәжірибелерін эр елдегі кедейшілікпен күресте, экономикалық өсімді
және өмір сүру сапасын көтеру үшін пайдаланады. 2002 жылы Бүкіләлемдік банк
клиент-елдерге 19,5 млрд. долл. қарыз берген. Ол 100-ден аса дамушы
елдердегі кедейшілікпен күреске баса көңіл бөліп, жәрдем береді.
Дүниежүзілік банк - БҰҰ жүйесіндегі бірнеше халықаралық қаржы
ұйымдарынан тұратын топ. Оған Дүниежүзінің қайта құру және даму банкі
(ДҚҚДБ), Даму жөніндегі халықаралық ассоциация, Инвестициялық
кепілдік бойынша халықараралық агенттік,Инвестициялық қайшылықтарды
реттеудің халықаралық орта және Халықаралық қаржыкорпорациясы кіреді. Штаб-
пәтері — Вашингтон қаласында орналасқан. Банктың қызмет түрлеріне әр түрлі
мемлекеттерде экономика реформалард ы жүргізуге көмектесу, нарық
бәсекелестігін дамыту, кәсіпорын және қаржы секторларын реформалау,
әлеуметтік қорғау жүйесін орнықтыру, айналадағы ортаны қорғау, экономиканың
әр түрлі салаларының жұмысын жақсарту, т.б. жатады. Қазақстан
Республикасы Дүниежүзлік банкке 1993 жылдан мүше.
Бүкіләлемдік банк (ББ) – халықаралық әмбебап ұйым. Ол 1944 жылы шілдеде
БҰҰ-ның Халықаралық валюта-қаржы конференциясында қабылданған шешімге
сәйкес келісім бойынша құрылған. Бреттон-Вудсте (АҚШ) 1945 жылы желтоқсанда
өз күшіне енген. ББ формальді түрде Біріккен Ұлттар Ұйымының (БҰҰ) арнайы
қаржы мекемесі болып саналады. ББ тобына Халықаралық қайта жаңғырту және
дамыту банкі (ХҚДБ), Халықаралық Даму ассоциациясы (ХДА), Халықаралық Қаржы
корпорациясы (ХҚК), Инвестициялар Кепілдігінің Көпжақты Агенттігі (ИККА)
және Инвестициялық Дауларды реттеу жөніндегі Халықаралық орталық (ИДРХО)
кіреді. ББ мүшелінгінде 184 мемлекет бар.
Бүкіләлемдік банк қызметінің негізгі бағыты ғаламдық масштабта кедейлік
деңгейін ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz