Турфирма

Пән: Информатика, Программалау, Мәліметтер қоры
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 66 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны

Кіріспе 4

1 Мәліметтер қоры 6

1. 1 Мәліметтер қорының модельдері 6

1. 2 Мәліметтер қорының архитектуралары 12

1. 3 Реляциялық мәліметтер базасы. 12

1. 4 Мәліметтер базасын жобалау 15

1. 5 Мәліметтер базасын қалыпқа келтіру 15

1. 6 Мәліметтердің желістік үлгісі 24

1. 7 Мәліметтердің иерархиялық үлгісі 27

1. 8 Мәліметтер үлгісінің артықшылықтары мен кемшіліктері 29

2 Инструменталды орта 31

2. 1 Delphi-де қолданылатын мәліметтер қорының түрлері 31

2. 2 Delphi-де МҚ байланысты ұйымдастыру 32

2. 3 TQuery компонентімен жұмыс 35

2. 4 МҚ кестесі 39

2. 5 Қосымшаны құруға арналған компоненттер 40

2. 3 Қосымша құру технологиясы 41

2. 4 Мәліметтер жиынын редактрлеу, сұрыптау, фильтрация 42

2. 5 Есеп беру. Негізгі компоненттері. Қарапайым және құрамдас есеп берулер 48

3 «Туристік фирма жұмысын автоматтандыру» бағдарламасының сипаты 52

3. 1 Бағдарлама туралы жалпы түсінік 52

3. 2 Адинистратор формасы 53

3. 3 Менеджер функциялары 55

Қорытынды 57

Пайдаланылған әдебиеттер көзі 59

Қосымша 61

Кіріспе

Бүгінгі күнде қызметтің қай саласы болмасын жұмыстың тиімді әрі жылдам нәтиже алатын жолын қарастыруда. Қарапайым темір жол саласын алып қарайтын болсақ, онда компьютерсіз, желісіз жұмыстары жүрмейді. Иә, осыдан 10 шақты жыл бұрын билет алу үшін облыс орталығына телефон шалып, орынның бар жоқтығын анықтап, арнайы бланканы толтырып билет қылып беретін. Қазіргі кезде ондай «технологияның» орнын компьютерлер ауыстырды. Ойлап қараңыз, қалаға телефон соғады, 2 минут уақыт кетер, ондағы оператор тексереді, 10 минут уақыт кетер, оны толтырады, шамамен 5 минут уақыт кетеді. Сонда 20 минут уақыт бір адамға қызмет көрсетуге кетеді. Ал адамдар күніне бір бағытта ғана емес бірнеше бағытта қатынайды.

Осындай ауқымды жұмысты орындау үшін мәліметтер қоры қолданылады. Мәліметтер қоры дегеніміз кесте түрінде берілген мәліметтердің жиыны. Оны басқаратын арнайы жүйелер болады. Оларды мәліметтер қорын басқару жүйесі деп атайды.

Қазіргі күнде мәліметтер қорымен жұмыс жасамайтын бірде-бір жұмыс орны болмайды. Тіпті онсыз (мәліметтер қорынсыз) жұмыс жасауды көз алдымызға елестіп көрудің өзі де қиын. Себебі қазіргі таңда барлық жұмыс орынында мәліметтер көздері өте көп жиналады.

Қазіргі кезде жаңа информациялық технологияның жетістіктері, идеялары қолданбайтын саланы айту қиын. Ғылымның әр саласының есептері программалау тілдерінің көмегімен шешіліп, күрделі құбылыстарды зерттеу мен болжау мүмкіндіктері жаңа деңгейге көтерілді. Программалау технологияларының негізгі бағыттарының бірі - объекті бағытталған программалау тілі. Delphi интегралды ортасы объекті программалау принципіне негізделген. Бұл ортада күрделі қосымшалар, анықтамалық және тестілеу жүйелерін, электрондық оқулықтар, мәліметтер қорын құруға болады.

Енді менің тақырыбыма келер болсақ. Ғалам осы жоғарғы технологияларға мойын бұрып жатқанда Қазақстан Республикасының басшылары да осы мәселені назардан тыс қалдырмауға тырып-ақ жатыр. Осы жазда ақпараттық теңсіздікті жою мақсатында үкімет тарапынан тегін оқу шаралары өткізілген болатын. Оған қоса әкімшілік ғимараттарында интернет желісіне қосылған терминалдарды да іске қосты. Мұндай ақпараттандырудан білім ордалары да назардан тыс қалмауда. Шалғай ауылда компьютерді былай қойғанда, оның қосымша құрылғылары принтер, сканерлер осыдан 10 жыл бұрын жабдықталып басталған болатын. Ал қазіргі мектептер интерактивті тақта, ноутбуктер және интернетпен жабдықталған. Бір ауыз сөзбен айтқанда қажет құрылғылардың бәрі бар.

Менің дипломдық жұмысымның тақырыбы: «Туристік жұмысын автоматтандыру». Аты айтып тұрғандай бұл программаның негізгі атқаратын жұмысы жолдама сату жұмысын автоматтандыру болып табылады. Бағдарламаны жоғарыда айтып өткен Delphi 7 ортасында жаздым, оған қоса дизайнын өңдеу үшін PowerPoint және Photoshop CS 6 бағдарламаларының көмегіне жүгіндім. Айта кету керек - бағдарлама өте сәтті шықты.

Ал теориялық жағына келер болсақ бірінші бөлімде мәліметтер қорының толық сипаттамасын - оның түрлері, моделдері, үлгісі және архитектурасы туралы жазылған. Ал екінші бөлімде программа құрған орта туралы жазылған. Бұл жағдайда Delphi ортасының толық сипаты берілген. Оның компоненттері, мәліметтер қорымен байланыс орнату жолдарымен жұмыс жасау жолдары жазылған.

Үшінші бөлім осы бағдарламалық өнім туралы жазылған. Қолданушыға нұсқау, қандай артықшылықтары және мүмкіндіктері бары жөнінде ақпарат жазылған.

1 Мәліметтер қоры

1. 1 Мәліметтер қорының модельдері

Қазіргі заман авторлары «мәліметтер банкі» және «мәліметтер қоры» терминдерін көбіне синоним ретінде қолданады, бірақ 1982 жылы шығарылған техника және ғылым бойынша Мемлекеттік комитеттің мәліметтер банкісін құру бойынша жалпы салалық басқарушы мәліметтерде бұл түсініктер бөлінеді. Онда мәліметтер банкі, мәліметтер қоры және МҚБЖ-не келесідей анықтамалар келтіріледі:

Мәліметтер банкі (МБн) - бұл арнайы ұйымдастырылған мәліметтер жүйесі - мәліметтерді ұжымды көп мақсатты қолдану және ортақталынған жинақтарды қамтамасыздандыру үшін арналған мәліметтер қорының, бағдарламалық, техникалық, тілдік, ұйымдастыру - әдістемелік құралдар.

Мәліметтер қоры (МҚ) - қарастырылатын пәндік аумақтағы объектілерді және олардың қатынастарының күйін бейнелейтін мәліметтердің аталған жиыны.

Мәліметтер қорын басқару жүйелері (МҚБЖ) - МҚ көптеген қолданушылармен бірігіп қолдану жүргізу және құру үшін арналған бағдарламалық және тілдік құралдар жиыны.

Құрғақ кеңсе тіл қабылдау үшін өте қиын, бірақ бұл анықтамалар барлық үш базалық түсініктердің мақсаттарын кеңейтеді, және біз оларды негізге ала аламыз.

Қолданушылар мәліметтер қорымен жұмыс жасауда көмектесетін бағдарламалар қосымшалар деп аталады. Жалпы жағдайда бір мәліметтер қорымен көптеген әр түрлі қосымшалар жұмыс жасай алады. Бір мәліметтер қорымен жұмыс жасайтын қосымшаларды қарастырғанда олар бір бірінен тәуелсіз және параллельді жұмыс жасай алады деп болжалады және олардың көптеген қосымшалардың бір мәліметтер қорымен жұмысын әр қайсысы дұрыс орындалатындай етіп, бірақ басқа қосымшалармен мәліметтер қорына енгізілетін өзгерістерді есепке алуын дәл МҚБЖ қамтамасыз етеді.

МҚБЖ-дегі терминалогия, тіпті «мәліметтер қоры» және «мәліметтер банкі» терминдері қаржылық қызмет ортасынан алынған. Бұл сөздерді алу - бекерге емес және қаражат массасымен жұмыс және ақпаратпен жұмыс көбіне ұқсас болатындығымен түсіндіріледі, себебі онда да өңдеу объектісінің персонофикация жоқ: жүз сандық екі банкнот екі бірдей байт сияқты айыра алмайды және өзара алмастырылады (әрине сериялық номерден басқа) .

МҚБЖ қалай құрылуы керектігіне арналған ғылыми зерттеулер нәтижесінде жүзеге асырудың әр түрлі тәсілдері ұсынылды. Олардың ең қолайлысы болып стандартизация бойынша американдық компаниясы ұсынған ANSI (American National Standarts Institute) МҚ ұйымдастырудың үш деңгейлік жүйесі табылды.

1. Сыртқы модельдер деңгейі - ең жоғарғы деңгей, мұнда әр модель мәліметтердің өз «көрінісін» алады. Бұл деңгей бөлек қосымшалардың МҚ-на көзқарасын анықтайды. Әр қосымша дәл осы қосымшаға қажет мәліметтерді ғана көреді және өңдейді. Мысалы, жұмысты бөлу жүйесі қызметкердің біліктілігі туралы мәліметтерді қолданады, бірақ оны қызметкер жалақысы, мекен-жайы туралы мәліметтер қызықтырмайды, және керісінше бұл мәліметтер кадрлар бөлімі ішкі жүйесінде қолданылады.

2. Концептуальді деңгей - орталық басқарушы буын, мұнда мәліметтер қоры неғұрлым жалпы түрде көрсетілген, ол берілген мәліметтер қорымен жұмыс жасайтын барлық қосымшалармен қолданылатын мәліметтерді біріктіреді. Концептуальді модель мәліметтер қорына арналып құрылған пәндік аумақтың (нақты әлем объектілері) жалпыланған моделін бейнелейді. Кез-келген модель сияқты концептуальді модель нақты әлем объектілерінің өңдеу көзқарасы бойынша тек маңызды ерекшеліктерді бейнелейді.

3. Физикалық деңгей - сыртқы ақпарат тасымалдаушыларында орналасқан файлдарда немесе беттік құрылымдарда орналасқан деректер.

Бұл архитектура деректермен жұмыста логикалық (1 және 2 деңгейлері арасында) және физикалық (2 және 3 деңгейлері арасында) тәуелсіздікті қамтамасыз етуге мүмкіндік береді. Логикалық тәуелсіздік - мәліметтер қорымен жұмыс жасайтын басқа қосымшаларды түзетпей бір қосымшаны өзгерту мүмкіндігін болжайды. Физикалық тәуелсіздік берілген мәліметтер қорымен жұмыс жасайтын барлық қосымшалардың жұмыс мүмкіндіктерін сақтай отырып сақталатын ақпаратты бір тасушыдан басқаларға ауыстыру мүмкіндіктерін болжайды. Бұл файлдық жүйелерді қолданғанда жетіспегеннің дәл өзі.

Концептуальді деңгейді бөлу мәліметтер қорын басқарудың ортақтандырылған ақпаратын құруға мүмкіндік береді.

Қолданушылық сұраудың өту процесі. МҚБЖ және ОЖ деректерді алуға сұраудың өңделуіндегі қарым-қатынасы. Санмен қарым қатынастардың орындалу тізбегі белгіленген:

Қолданушы МҚ-на деректерді алуға МҚБЖ сұрауын жібереді.
Қолданушы құқығының және берілген қолданушыға сәйкес деректердің сыртқы моделінің анализі берілген қолданушының сұралған деректерге рұқсатын растайды не тыйым салады.
Деректерге рұқсатқа тыйым салған жағдайда МҚБЖ-сі бұл туралы қолданушыға хабарлайды және одан әрі деректерді өңдеуді тоқтатады, кері жағдайда МҚБЖ қолданушы сұрауымен қозғалатын концептуальді модель бөлігін анықтайды.
МҚБЖ-сі коцептуальді модельдердің сұралған бөлігі туралы ақпаратты алады.
МҚБЖ-сі деректердің физикалық деңгейде (файлдар нмесе физикалық мекендер) орналасуы туралы ақпаратты сұрайды.
МҚБЖ-де операциялық жүйелер терминдерінде деректердің орналасқан орны туралы ақпарат қайта оралады.
МҚБЖ операциялық жүйені операциялық жүйе құралдарын қолдана отырып қажет деректерді беруді сұрайды.
Операциялық жүйе сақтау құрылғыларынан ақпаратты алып жүйелік буферге жүктейді.
Операциялық жүйе МҚБЖ-сіне жүктеу аяқталғандығы туралы хабар береді.
МҚБЖ жүйелік буфер орналасқан жеткізілген ақпараттан тек қолданушыға қажетін таңдап алады да бұл деректерді қолданушының жұмыс аумағына жібереді.

ММҚ - бұл Метамәліметтер Қоры, деректердің физикалық орналасуы, қолданушылардың рұқсат құқықтары, деректердің логикалық орналасуы, қолданылатын деректер құрылымы туралы барлық ақпарат дәл осында сақталады. ММҚ басқару үшін бір ортақ ақпараттық кеңістікті көптеген қолданушылармен дұрыс қолдану үшін арналған мәліметтер қорын администрациялауды қамтамасыздайтын арнайы бағдарлама бар.

Сұрау әр уақытта толық циклді өтпейді. МҚБЖ-сі мәесіз әрекеттерді қайталамауға мүмкіндік беретін жеткілікті дамыған интеллектке ие. Сондықтан, мысалы, егер сол қолданушы МҚБЖ-не жаңа сұраумен қайта үндеу жасаса, онда ол үшін сыртқы модель және рұқсат құқығы тексерілмейді, ал егер сұраудың одан әрі анализі деректер жүйелік буферде болуы мүмкіндігін көрсетсе, онда МҚБЖ деректерді өңдеуде тек 12 және12 қадамдарын орындайды.

Әрине нақты МҚБЖ-де сұрауды өту механизмі әлдеқайда күрделі, бірақ осы қарапайымдатылған жүйе де нақты МҚБЖ қолдайтын сұрауларды өңдеу механизмдері қиын және күрделі болу керектігін көрсетеді.

Мәліметтер банкі қолданушылары. Кез-келген бағдарламалы - ұйымдастырылған-техникалық кешен сияқты мәліметтер банкі уақытта және кеңістікте болады. Ол өзінің белгілі даму кезеңдеріне ие:

Жобалау.
Жүзеге асыру.
Іске қосу.
Жетілдіру және дамыту.
Толық қайта ұйымдастыру.

Өзінің өмір сүруінің әр кезеңдерінде мәліметтер банкісімен қолданушының әр этаптары байланысты.

Қолданушылардың негізгі топтарын және мәліметтер банкісіндегі қызметіндегі олардың ролін анықтайық:

Шекті қолданушылар. Бұл қолданушылардың негізгі тобы, олардың қажеттіліктері бойынша мәліметтер банкі құрылады. Құрылатын мәліметтер банк ерекшеліктеріне байланысты оның шекті қолданушыларының ортасы мәнді ерекше болуы мүмкін. Бұл МҚ кейде қандай да бір ақпарат алу үшін үндеу жасайтын кездейсоқ қолданушылар болуы мүмкін, не тұрақты қолданушылары болуы мүмкін. Басты принцип шекті қолданушылардан есептеу техникасы және тіл құралдары аймағынан қандай да бір талап етілмеу де.

Мәліметтер банкі администраторы. Бұл мәліметтер банкісін құрудың бастапқы сатысында көптеген шекті қолданушылардың бір уақытта жұмыс жасау тұрғысынан оның тиімді ұйымдастырылуына жауап беретін, іске қосу сатысында көпқолданушылық режимде берілген ақпарат банкісінің дұрыс жұмысына жауап беретін қолданушылар тобы. Даму және қайта ұйымдастыру сатысында бұл қолданушылар тобы оның ағымдағы іске қосылуының тоқтауына және өзгертулерсіз банкінің қайта ұйымдастырылу мүмкіндігі үшін жауап береді.

Қосымшалар администраторлары мен құрушылары. Қолданушылардың бұл тобы мәліметтер банкін жобалау, құру және қайта ұйымдастыруда қызмет етеді. Қосымшалар администраторы нақты қосымшаны немесе функционалді ішкі жүйеге біріктірілген қосымшалар тобын құру кезінде құрушылардың жұмысын реттейді. Нақты қосымша құрушылары нақты қосымша үшін қажет мәліметтер қоры ақпаратының бөлігімен жұмыс жасайды.

Әр банкте қолданушылар түрі бөліне алмайды. Стол үсті МҚБЖ-ін қолданып ақпараттық жүйелерді құру кезінде мәліметтер банкі администраторы, қосымшалар администраторы және құрушы әдетте бір тұлғада болғанын білеміз. Бірақта қазіргі кезеңдегі корпорацияда немесе үлкен фирмадағы бизнес-процесстердің үлкен бөлігі немесе барлығын автоматтандыру үшін қолданылатын күрделі корпоративті мәліметтер қорын құрғанда қосымша администраторлар топтары және құрушылар бөлімдері болуы мүмүкін. Ең қиын міндет МҚ-ың администратор тобына жүктелген. Оны толығырақ қарастырайық. МҚ администратолар топ құрамында:

жүйелік аналитиктер ;
мәліметтер банкісіне қатысы бойынша сыртқы ақпараттық қамтамасыздауды және мәліметтер қорын жобалаушылар;
деректерді өңдеудің технологиялық процесстерін жобалаушылар;
жүйелік және қолданбалы бағдарламашылар;
техникалық қызмет көрсету бойынша мамандар және операторлар.

Мәліметтер қоры дегеніміз - бұл алдымен кестелер жиынтығы. Мәліметтер қорына процедуралар және объектілер кіреді.

Кестені қандай да бір жиын атрибуттары бар екі өлшемді кесте ретінде елестетуге болады. Кестенің аты идентификатор болады, ол арқылы оған сілтеме жүреді. Кестенің бағандары сол немесе басқа объектілердің сипаттамаларына сәйкес келеді, яғни өрістерге сәйкес келеді. Әрбір өріс сақталған мәліметтердің аты мен типі арқылы сипатталады. Өрістің аты - идентификатор. Ол әр түрлі программадағы мәліметтерді манипуляциялау үшін қолданылады. Өрістің аты латын әрпімен жазылады. Өрістің типі мәліметтер өрісінде сақталғандардың типін сипаттайды. Ол жол, сан, үлкен мәтіндер, әр түрлі кескіндер болуы мүмкін.

Әрбір кестенің жолы берілген кестеде сипатталған объектілердің біреуіне сәйкес келеді, оны жазба деп атайды және оның құрамына берілген объектіні сипаттайтын барлық өрістердің мәні кіреді. Мәліметтер қорын құрған кезде ақпараттардың қарама - қайшылықсыз болуын қамтамасыз ету маңызды. Әдетте бұл әрбір жазбаның қайталанбауын қамтамасыз ететін кілттік өрісті енгізумен іске асады. Кілттік өріс бір немесе бірнеше болуы мүмкін. Өрістердің мәнін қолданушы өзі енгізеді және ол мәліметтер қорында сақталады. Бұл өрістерден басқа кейбір жүйелерде есептелінетін өрістерді енгізуге болады. Мұндай өрістердің мәнін қолданушы енгізбейді, ол автоматты түрде басқа жазба өрістерінің мәні негізінде есептелінеді.

Кестемен жұмыс кезінде қолданушы немесе программа курсормен жазбалардың бойымен жылжитын сияқты. Әрбір уақыт мезгілінде ағымдағы жазба бар және онымен жұмыс жасалады. Мәліметтер қорын құратын және оларға сұрауды өңдейтін мәліметтер қорын басқару жүйесі МҚБЖ. Дербес МҚБЖ бір компьютерде орындалатын жеке мәліметтер қорын құруды қамтамасыз етеді. Мәліметтер қоры - қоғамның қандай да бір саласындағы немесе оның бөліміндегі нақты объектілер туралы мәліметтер жиынтығы.

Дербес МҚБЖ бір компьютерде орындалатын жеке мәліметтер қорын құруды қамтамасыз етеді. Жалпы МҚБЖ "Клиент - Сервер" архитектурасымен жұмыс істейтін ақпараттық жүйелерді құруды қамтамасыз етеді.

Мәліметтер қорын басқару жүйесінің тілдік құрылғыларының құрамына мыналар жатады:

* Мәліметтерді сипаттау тілі - мәліметтердің логикалық құрылымын сипаттауға арналған.

* Мәліметтерді игеру тілі - мәліметтерді енгізу, таңдау, модификациялау операцияларын орындайды.

* SQL - құрылымды бағдарламалау сұраным тілі, мәліметтер құрылымын басқаруға, игеруге және қашықтықтағы мәліметтер қорына енуге арналған стандартты құрылғы.

Ақпараттық жүйелердің қазіргі кездегі формасы болып мәліметтер банкісі саналады. Мәліметтер банкісінің құрамында мынадай қосылғыштар енеді:

- есептеу системасы;

- мәліметтер базасын басқару жүйесі (МББЖ) ;

- бір немесе бірнеше мәліметтер базасы (МБ) ;

- қолданбалы программалар жиынтығы.

МБ - сы ақпараттарды сақтауды қамтамасыз енеді және оларға мәліметтерге ыңғайлы, тез баруға болады. МБ - дағы ақпараттар:

- қарама - қарсы, қайталықсыз;

- шамадан тыс.

- бір бүтінді болуы керек.

Мәліметтер базасын басқару жүйесі (МББЖ) - тілдік және программалық құралдардың жиыны. МББЖ МБ - сын құруға, енгізуге және пайдалануға арналған. Қолданылуына қарай МББЖ дербес және көп қолданбалы болып бөлінеді.

Дербес МББЖ бір компбютерде істейтін локальді МБ - сын құруды қамтамасыз етеді.

Дербес МББЖ-не Paradox, d Base, FOX Pro, Access т. б. жатады.

Access 97 мен Access 2000 сонымен қатар көп қолданбалы МББЖ-лері «клиент - сервор» архитектурасындағы ақпараттық жүйелер құруға арналған. Көбірек белгілі, көп қолданбалы МББЖ - леріне Oracle, Informix, Sy Base, Microsoft SQL Server, Inter Base жатады.

Қолданбалы программалар немесе қосымшалар МБ-дағы мәліметтерді өңдеуде қызмет істейді. Осы қосымшалар арқылы МБ - мен жұмыс істеуге болғандықтан бұларды МБ-ның қосымшалары деп те атайды.

DELPHI системасы тура мағынасында МББЖ болмағанымен, МББЖ-нің көптеген мүмкіндіктері мен қамтиды.

DELPHI - дің өзінің кестелер форматы болмағасын, басқа МББЖ-нің, мысалы, dBase, Paradox немесе InterBase - дың кестелер форматын пайдаланғаны үшін DELPHI - ді МББЖ демейді. Бірақ бұл кемістік болывп есептелмейді, себебі аталған форматтар өздерін жақсы көрсете алады. Оның үстіне DELPHI - дің мүмкіндіктері мамандырылған МББЖ-ң мүмкіндіктерінен кем емес, асып түспесе.

Мәліметтер базасы қолданбалы мәліметтер жүйесінде (мысалы, «Сирена» немесе «Экспрессивка» - теміржол билеттерін сатц жүйелері) қолданылатын мәліметтерден тұрады. Мәліметтердің қолданылуына байланысты базада келесі негізгі моделі болады:

- иерархимиялық;

- желілік;

- объектілі - бағытталған.

Мәліметтердің иерархимиялық моделі ағаш түрінде болады. Бұл ұйымдасу иерархимиялық ақпараттарды жинақтауда ыңғайлы, бірақ басқа логикалық байланыстарда өте ыңғайысу күрделі болады.

Желілек модельдерде мәліметтер граф түрінде болады. Бұл модельдің кемістігі - құрылымының қатаңдығы мен оның қолданылуының қиындығында.

Обьектілі - бағытталған модельде мәліметтер базасының жеке жазылымдары обьект түрінде болады, Ірі МБ-құрғанда қолданылады.

Релециялық модельдің аты деген ағылшын сөзінен шыққан. 1970 жылдары ІВМ фирмасының қызметкері Эугар Кодд ойлап тапқан. Феляциялық МБ байланыстар мен (қарым - қатынас) байланысты кестелер жипитығынан тұрады. Реляциялық модельдің артықшылығы - оның қарапайымдылығында, құрылымының иілгіштігінде, компьютерге енгізудегі ыңғайлылығында, теориялық сипаттамасының болуында. Қазіргі МБ - ның көпшілігі дербес компьютерлерде реляциялық болып табылады.

1. 2 Мәліметтер қорының архитектуралары

Қосымшалар мен МБ -ның өзара орналасуына байланысты

- локальді МБ;

- алып (удаленные) МБ -сы айқындауға болады.

Локальді МБ - мен операциялау орындау үшін локальді қоспашалары құрылып, пайдаланады. Ал алыс МБ - мен - клиент - серверлі қосымшалар.

МБ - ның орналасуы қосымшалардың құрылымына біраз дәрежеде әсер етеді. DELPHI - қосымша BDE (Borland Data base Engine) арқылы МБ - на шығады. BDE мәліметтерге жол аша тын динамикалық кітапхана мен драйверлердің жиынтығынан тұрады. DELPHI - қосымша жұмыс істеу үшін компбютерде BDE орналасуы керек. Қосымша BDE арқылы мәліметтер базасына сұраныс беріп, кері қарай керек мәліметтерді алады.

Локальді МБ - сы қосылыс бар компьютерде орналасады. Бұл жағдайда ақпараттық жүйе локальді архитектураға не деп атайды. (1 - сурет) .

1 - сурет Локальді архитектура

Локальді МБ - сын пайдаланған да желіде көп пайдалануға ұйымдастыруға болады.

Мұндай вариантты «файл - сервер» архитектурасы деп атайды.

Алыс МБ - сы компьютер - сервердің желісінде орналасады, ал қосымша осы МБ - ның жолоданушы компьютеріндегі жұмысын қамтамасыз етеді. Бұл жағдайда «клиент - сервир» архитектурасымен қатынасты боламыз. Ақпараттық система екі біртекті емес екі бөлікке - сервер мен МБ - ң клиентіне бөлінеді. Клиент - қолданушының қосымшасы.

«Клиент - сервер» архитектурасын іске асыру үшін әдетте көп пайдаланатын МББЖ - сі, мысалы, Oracle немесе Microsoft SQL Server қолданылады. Мұндай МББЖ үлкен кәсіпорындарда пайдаланылады.

1. 3 Реляциялық мәліметтер базасы.

Реляциялық МБ - сы өзара байланысты кестелерден тұрады. Әр бір кесте бір типтегі объекті туралы мәліметтерден тұрады, ал барлық кестелер бірігіп МБ - сын құрайды. МБ - сын құрайтын кестелер қатты дискінің каталогінде (папка) болады. Кестелер файлдарда сақталады да, бөлек құжатқа ұқсайды немесе электронды кестелер (кестелік процесор Microsoft Excel) сияқты. Кестелерді көшіруге, ығыстыруға, Windows. Проводник арқылы болады. МБ - ң кестелері көп пайдаланғыш болғандықтан бірнеше қосымшалар мен бір мезгілде қолдануға болады.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.