«Қабылдау комиссиясы жұмысын автоматтандыру»

Пән: Информатика, Программалау, Мәліметтер қоры
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 61 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ 3

1 АВТОМАТТАНДЫРЫЛҒАН ЖҰМЫС ОРНЫ 5

1. 1 Дербес ЭЕМ негізінде АЖО-ның ќалпы және даму перспективалары . . . 5

1. 2 Жұмыс орнын автоматтандыру принциптері мен оған қойылатын талаптар . . . 11

1. 3 Ақпараттық жүйелер және мәліметтер қоры 15

2 ИНСТРУМЕНТАЛЬДІ ОРТАНЫҢ ЖҰМЫСЫН СИПАТТАУ 18

2. 1 Ақпараттық жүйлер 18

2. 2 Ақпараттық жүйелерді жобалау құралдары 23

2. 3 Өнімнің негізгі сипаттамалары. 36

2. 4 Ұйымдастырушының ортасын икемдеу 40

2. 5 Delphi және объектілі-бағытталған программалау 42

3 «ҚАБЫЛДАУ КОМИССИЯСЫ ЖҰМЫСЫН АВТОМАТТАНДЫРУ»

БАҒДАРЛАМАСЫНЫҢ ЖҰМЫСЫН СИПАТТАУ . . . 45

3. 1 Қабылдау коммиссиясы 45

3. 2 Мамандықтарды өңдеу 49

3. 3 Студент қабылдау 52

ҚОРТЫНДЫ 57

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИТТЕР ТІЗІМІ 59

ҚОСЫМША

КІРІСПЕ

Ақпараттық мәдениетті, сауатты адам-ақпараттың қажет кезін сезіну оны тауып алуға, бағалауға және тиімді қолдануға қабілетті, ақпарат сақталатын дәстүрлі және автоматтандырылған құралдарын пайдалана білуі керек.

Адамзаттың қолы жеткен ең үлкен табыстарының бірі - осы ақпарат. Бірақ оны шектен тыс ашық қолдана берсе, жастар санасын улайтын да нәрсеге айналып кетуі мүмкін. Бұл ақпараттың пассивті түрде пайдаланатын бөлігінің артуына байланысты болып отыр. Интернеттің кең таралуына орай ақпарат таратудың бақылауға көнбейтін кері процесінің күнен-күнге артып бара жатқаны байқалады.

Жаңа мыңжылдық - бұл күнтізбедегі жаңа уақыт өткелі емес. Ол- өткенді таразылап, өмірдің мәнін жаңаша түсінуге, болашақты барынша жете дұрыс анықтайтын уақыт. Әсіресе, бүгін біз өз күшімізді жарқын болашаққа жұмсауымыз керек. Қоғамның қарқынды дамуы, көбіне оның білімімен және мәдениетімен анықталады. Сондықтан, біздің ойымызша, білім жүйесін құру, қоғамды мына күнде дамып отырған әлемге дайындау - бүгінгі күннің ең негізгі және өзекті мәселесі. Ақпараттық қауіпсіздік - мемкелеттік ақпараттық ресурстардың, сондай-ақ ақпарат саласында жеке адамның құқықтары мен қоғам мүдделері қорғалуының жай-күйі.

Ақпаратты қорғау-ақпараттық қауіпсіздікті қамтамасыз етуге бағытталған шаралар кешені. Тәжірибе жүзінде ақпаратты қорғау деп деректерді енгізу, сақтау, өңдеу және тасымалдау үшін қолданылатын ақпарат пен қорлардың тұтастығын, қол жеткізулік оңтайлығын және керек болса, жасырындылығын қолдауды түсінеді. Сонымен, ақпаратты қорғау - ақпараттың сыртқа кетуінің, оны ұрлаудың, жоғалтудың, рұқсатсыз жоюдың, өзгертудің, маңызына тимей түрлендірудің, рұқсатсыз көшірмесін жасаудың, бұғаттаудың алдын алу үшін жүргізілетін шаралар кешені. Қауіпсіздікті қамтамасыз ету кезін қойылатын шектеулерді қанағаттандыруға бағытталған ұйымдастырушылық, программалық және техникалық әдістер мен құралдардан тұрады.

Ақпараттық қауіпсіздік режимін қалыптастыру кешендік мәселе болып табылады. Оны шешу үшін заңнамалық, ұйымдастырушылық, программалық, техникалық шаралар қажет.

Біріккен ұлттар ұйымының шешімімен «ХХІ ғасыр - ақпараттандыру ғасыры» деп аталады. Қазақстан Республикасы да ғылыми-техникалық прогрестің негізгі белгісі - қоғамды ақпараттандыру болатын жаңа кезеңіне енді. Қоғамды ақпараттандыру - экономиканың, ғылымның, мәдениеттің дамуының негізгі шарттарының бірі. Осы мәселені шешудегі басты рөл мектепке жүктеледі.

Қазіргі таңда әлеуметтік жағынан қорғанған адам - ол технология ауысуына және нарық талабына сай терең білімді, әрі жан-жақты адам. Қазіргі білім жүйесінің ерекшілігі - тек біліммен қаруландырып қана қоймай, өздігінен білім алуды дамыта отырып, үздіксіз өз бетінше өрлеуіне қажеттілік тудыру. Қорытындысында білім беру - адамға үздіксіз оқуға, білім алуға жан-жақты білім қызметін ұсынатын әлеуметтік институт болуы керек.

Елімізде білім берудің жаңа жүйесі жасалып, оның мазмұнының түбегейлі өзгеруі, оның дүниежүзілік білім кеңістігіне енуі бүкіл оқу-әдістемелік жүйеге, мұғалімдер алдына жаңа талаптар мен міндеттер қойып отыр.

Бұдан шығатыны, ХХІ ғасырдың алғашқы жылдарының негізгі проблемаларының бірі - «Білім-бүкіл өміріңе» қағидасынан «Білім бүкіл өмір бойына» қағидасына қте алатын білім жүйесінің ұйымдық құрылымдарын іздеу болып табылады.

Информатика пәнін оқытудың тиімділігін арттырудың жолдары өте көп. Соның бір жолы ретінде оқытудың жаңа технологиясын енгізуді атап өтуге болады.

Дипломдық жұмыстың мақсаты - колледжі оқу орнының қабылдау комиссиясының жұмыс орнын автоматтандыру.

1 АВТОМАТТАНДЫРЫЛҒАН ЖҰМЫС ОРНЫ

1. 1 Дербес ЭЕМ негізінде АЖО-ның ќалпы және даму перспективалары.

Автоматтандырылған ақпараттық жүйелерде кейбір ЖОО-да принципті түрде әртүрлі әдістемелік және технологиялық салаларында Жұмыс орны мен талаптардың орындалуына күш салатын болса, оқу процессінің жоғарылығына керісінше әсер етеді. Сондықтан да ақпарат сапасы теория мен практикада тек қана ЖОО-да ғана емес, сол сияқты колледждер мен мектептерге де жетіспейді.

Көпртеген зертеулерге қарағанда ақпараттық технология негізгі жоспарланған және модельденген жаңа дамушы орта болып есептелініп “Ақпараттық Жұмыс орны ортасы” - деген атаққа ие болып отыр.

Ақпараттық Жұмыс орны беру ортасы түсінігі бойынша оның аумағын көптеген ережелеріне қарамастан нақты белгілермен жазылады. Осыдан ақпарраттық Жұмыс орны беру ортасынла мынадай тұжырымға келуге болады: жоспарлы коммуникатциялық ортада компьютер техникасын қолдану Жұмысшылар, оқытушылар, ата - аналар және оқу орындарында ақпарратты алу үшін үлкен маңызын тигізеді. Сондықтанда оқуда және одан тыс шараларға пайдалану көлемін үлкейтуге бағыт алу керек.

Қазірде республика бойынша осы тәрізді ақпарат комплексі теқ қана жеке кафедра, факультет, ЖОО-да ғана пайдаланылады. Осы салдардан ақпараттық Жұмыс орныді ақпараттық Жұмыс орны беру ортасында жеке облыстар мен республика деңгейінде біріктіру өте маңызды болып табылады. Осыған байланысты ҚР басшылығының 2001 жылдың 6-шы тамызында № 1037 “2002 - 2004 жылдарды ҚР-да Жұмыс орны жүйесін ақпараттандыру консепциясы туралы” қаулысы қабылданды.

Адамдар барлық жинақтаған Жұмыс орныдерін қолданбай фундаментальды сапалы Жұмыс орны алуы мүмкін емес. Осыған байланысты кез келген оқу ғимраттары ақпараттық Жұмыс орны беру кеңістігінде кітапхана қарастыруы керек. Электронды кітапхана ортасы салыстырмалы түрде жанама ортаның барлық компоненттеріне Жұмыс орныді сақтаушы және келесі негізгі тапсырмаларды шешуші роль атқарады:

Жұмыс орны жинақталуы (ақпаратты жинақтау және сақтау) ;

Жұмыс орныді архивтеу (ақпарат көзін анықтау, тез қамту және қажетті көп аспектілі деректерді іздеу) .

ЖОО-ның оқу процесінің кітапхана қорымен жанама түрде байланыстылығы ақпараттық Жұмыс орны беру ортасындағы “оқу процесінің” компоненттері мен электронды кітапхананың ақпараттық -технологиялық интеграциясы заңдылығына сәйкес болады. Оларға электронды оқулықтар, лабораториялық практикумдар, анықтамалар және де басқа университеттің оқу процесінде қолданылатын электронды мәліметтер жатады.

Практикада оқытудың ақпараттық технологиясы деп арнайы техникалық- ақпараттық амалдарды қолданатын барлық технологияларды айтамыз. Мысалы, ЭЕМ, аудио, видео, кино.

Оқытуда компьютерлер көп қолданыла бастағанда «оқытудың жаңа ақпараттық технологиясы» термині пайда болды. Жалпы айтқанда, кез келген педагогикалық технология - бұл ақпараттық технология, себебі технологиялық оқыту процесінің негізін ақпарат және оның өзгерісі құрайды. Компьютер қолданылатын оқыту технологиясына «компьютерлік технология» термині дәл келеді. Компьютерлік технологиялар программалап оқыту туралы идеяларды дамытады, қазіргі компьютерлер және телекоммуникацияның бірегей мүмкіндіктерімен байланысты жаңа, әлі зертелмеген технологиялық оқыту түрлерін ашады. Оқытудың компьютерлік технологиясы - бұл компьютер арқылы ақпаратты дайындау және беру процесі.

Компьютерлік технология төмендегі үш жағдайда орындалады:

1 - «ойына жету» технологиясы ретінде (компьютерлік оқытуды жеке дидактикалық есептер үшін жеке тақырыптар, бөлімдер арқылы пайдалану) .

2 - қолданып отырған технологияның ішіндегі ең маңыздысын анықтайтын негізгісі ретінде.

3 - монотехнология ретінде (бұл жағдайда барлық оқыту процесстері, барлық оқыту процесстерін басқару, диагностиканың барлық түрлері, мониторинг компьютерді қажет етеді) .

Технологияның классификациялық параметрлері:

Қолдану деңгейі бойынша: жалпыпедагогиклық.

Философиялық негізі бойынша: бейімделгіш + технократиялық.

Дамудың негізгі факторы бойынша: социогендік + психогендік.

Игеру тұжырымдамасы бойынша: ассоциативті - рефлекторлы.

Тұлға құрылысына бағдары бойынша: ақпараттық + операциялық.

Мазмұнының сипаты бойынша: ойға жету кез келген мазмұн үшін жарамды.

Танымдық қызметті меңгеру типі бойынша: компьютерлік.

Ұйымдық формалар бойынша: даралық + кішкене топтар жүйесі.

Жұмысшыға сәйкестігі бойынша: қызметтестік.

Басым әдіс бойынша: ақпараттық + операциялық, диалогтық + программалап оқыту.

Модернизация бағыты бойынша: ұйымдастыру мен басқарудың тиімділігі.

Жұмысшылардың дәрежесі бойынша: барлық категориялар.

Ақпаратпен жұмыс жасай білуді қалыптастыру, коммуникативтік қаблетті дамыту.

Ақпараттық қоғам мүшесін дайындау.

Жұмысшыға мүмкіндігінше көп материалдар беру.

Зерттей білушілік, тиімді шешім қабылдай алушылық қасиеттерін қалыптастыру.

Оқыту - бұл Жұмысшының компьютермен қарым-қатынасы.

Бейімділік принципі: Жұмысшының даралық ерекшелігіне компьютердің бейімделуі.

Оқытудың диалогтық сипаты.

Басқарылуы: кез келген уақытта оқыту процесінің оқытушысымен қатынасуы мүмкін.

Жұмысшының компьютермен қарым-қатынасы барлық тип бойынша орындалады: субъект-объект, субъект-субъект, объект-субъект.

Жеке және топтық жұмыстардың тиімді сәйкестігі.

Жұмысшының компьтермен қарым-қатынасы кезіндегі психологиялық сая күйін қуаттау.

Шектелмеген оқыту: мазмұны, оның интерпретациясы және қосымшалары өте кең.

Компьютерлік технология педагогикалық программалық тәсілдерде көрсетілген және компьютер жадында сақталған мазмұнның кейбір формализациялық моделін қолдануға және телекоммуникациялық жүйе мүмкіндігіне негізделген.

Жұмыс орны мазмұнының фактологиялық жағының негізгі ерекшелігі қат-қабат үлкейту, қазіргі деңгейде ақпараттық базасы бар компьютерлік ақпараттық орта, гипертекст және мультимедиа, микромирлер, имитациялық оқыту, электрондық коммуникациялар, эксперттік жүйелер болып табылады.

Әдістеменің ерекшеліктері:

Оқытудың компьютерлік әдістерін интерактивті деп атайды, себебі олардың Қызметкер мен Жұмысшының әрекетіне “дыбыс беру”, олармен диалог “жүргізу” қаблеті бар. Бұл компьютерлік оқыту әдістемесінің ең негізгі ерекшелігі болып табылады. Компьютерлік технологияның І және ІІ варианттарында компьютер мен басқа технология элементтерінің арасындағы байланыс туралы сұрақ аса маңызды.

Компьютер оқыту процесінің барлық этаптарында қолданылады: жаңа материалдарды түсіндіргенде, бекіткенде, қайталағанда, Жұмыс орныін, іскерлігін және дағдыларын бақылағанда. Сонымен қатар Жұмысшы үшін ол әр түрлі функцияларды атқарады: Қызметкернің, жұмыс құралдарының, оқыту объектісінің, ұжымның қызметін, ойын ортасын.

Қызметкер қызметінде компьютер:

оқыту ақпаратының көзі (Қызметкерді және кітапты жартылай немесе толық алмастыра алады) ;
көрнекі құрал (мультимедиа және телекоммуникация мүмкіндіктерімен сапалы жаңа деңгейде) ;
дербес ақпараттық кеңістік;
тренажер;
диагностика және бақылау құралдары.
жұмыс құралдарының қызметінде компьютер:
тексттерді дайындау және оларды сақтау құралы;
тексттік редактор;
графиктер тұрғызушы, графиктік редактор;
үлкен мүмкіндіктері бар есептеуіш машина;
модельдеу құралы.
оқыту объектісі қызметінде компьютер:
берілген процессте компьютерді программалауды оқытуда;
программалық өнімдерді құруда;
әр түрлі ақпараттық орталарды қолдануды жүзеге асырудағы құрал.

Компьютерлік технологиядағы қызметкердің жұмысына келесі функцияларды енгізуге болады:

Барлық класс және пән деңгейінде оқу процесін ұйымдастыру (оқу процесінің графигі, сыртқы диагностика, қорытынды бақылау) .

Классішілік белсенділікті және келісімділікті ұйымдастыру (жұмыс орындарын орналастыру, инструктаж, классішілік жүйені басқару және т. б. ) .

Жұмысшыны жеке бақылау, жеке көмек көрсету, Жұмысшымен жеке қарым-қатынас. Компьютердің көмегімен визуалды және есту түрлерін қолданатын даралық оқытудың жақсы варианттарына жетуге болады. Ақпараттық ортаның компоненттерін дайындау (оқыту, демонстрациялау құралдарының әр түрлі, программалық құралдар және жүйелер, көрнекі құралдар және т. б. ), оның белгілі бір оқу курсының пәндік мазмұнымен байланысы.

Оқытуды информатизациялау Қызметкердер мен Жұмысшылардан компьютерлік сауаттылықты талап етеді. оНы компьютерлік технология мазмұнының ерекше бір бөлігі ретінде қарастыруға болады. Компьютерлік технология (компьютерлік сауаттылық) мазмұнының құрылымына мыналар кіреді:

информатика және есептеуіш техниканың негізгі түсініктерін білу;
принципті құрылысын және компьютерлік технологияның функционалды мүмкіндіктерін білу;
қазіргі операциялық жүйелердң және олардың негізгі коммандаларын білу;
қазіргі программалық қабықшаларды және жалпы бағытталған операциялық жүйелерді және олардың функцияларын білу;
ең болмағанда бір тексттік редакторды білу;
программалаудың алгоритмі, тілі және пакеті туралы алғашқы түсінік;
қолданбалы программалардың практикалық бағыттағы алғашқы тәжірибелері.

Жұмысшының ғылыммен және мәдениетпен қарым-қатынасы үшін бірден бір мүмкіндікті бүкіләлемдік компьютерлік Internet жүйесі береді.

Жер бетінің әрбір бөлігіндегі адамдармен хат алмасу;

Барлық банктерден, мұражайлардан, әлем қоймаларынан ғылым және мәдениет жаңалықтарын алу;

Интерактивті қарым-қатынас, халықаралық серверлер арқылы болып жатқан оқиғаларды бақылау. Бүгінгі таңда Жұмыс орны беруді ақпараттандыру формалары мен құралдары өте көп. Олардын мақсаты оқыту процесін мүмкіңдігінше дидактикалық жағынан тиімді ұйымдастыру. Дидактикалық тиімділікке қол жеткізу үшін қазіргі замандағы ақпараттық және телекоммуникациялық технология құралдарын комплексті түрде зерттеу, өз бетінше жұмыс жасау, Жұмыс орны алу сияқты әр түрлі салаларда қолдану қажет.

Оқу процесінде ақпараттық және телекоммуникациялық құралдар мүмкіндігін комлексті түрде қолдануды жузеге асыру көп функционалды электрондық оқу құралдарын құру және қолдану кезінде ғана мүмкін болады.

Осындай ақпараттандырылған жұмыс орнытарды оқытуда пайдаланудың негізгі дидактикалық мақсаты Жұмыс орны беру, Жұмыс орныді бекіту, дағды мен іскерліктер қалыптастыру, меңгеру деңгейін бақылау.

Көп функционалды ақпараттандырылған жұмыс орныр:

Жұмысшылардын өз бетінше Жұмыс орны алу қызметің ұйымдастыруға;
Әр түрлі ақпаратты жинау, өндеу, сақтау, объектілерді, құбылыстарды модельдеу сияқты, оқыту қызметін ұйымдастыру процесіңде қазіргі заманғы ақпараттық технологиялардың мүмкіңдіктерін пайдалануға;
Оқу процесінде мультимедия технологияларын, гипертекстік және гипермедия жүйелерін пайдалануға;
Жұмысшылардың интеллектуалды мүмкіндіктерін, Жұмыс орны, дағды, іскерлік денгейлерін, сабаққа дайындық денгейін бақылауға;
Оқытуды басқаруға, оқу қызметінің, тестілеудің нәтижелерін бақылау процесің автоматтандыруға интеллектуалдық денгейіне қарай тапсырмалар беруге;
Жұмысшылардын өз бетінше оқу қызметін жүзеге асыру үшін жағдай жасауға;

Қазіргі заманда телекоммуникациялық орталарда жұмыс жасауға, ақпараттық ағындарды басқаруды қамтамасыз етуге мүмкіңдік береді. Оқытушы электрондық құралдарды компонеттері ретінде мыналарды қарастыруға болады:

Сервистік программалық құралдар;
Жұмысшылардың Жұмыс орны деңгейін, іскерлігі мен дағдыларын бақылау мен тексеруге арналған программалық құралдар;
Электрондық тренажерлар;
Математикалық және имитациялық моделдеу үшін прграммалық құралдар;
Автоматтандырылған оқтушы жүйелер (АОЖ) ;
Экспертті оқытушы жүйелер (ЭОЖ) ;
Интелектуалдық оқытушы жүйелер (ИОЖ) ;

Жұмысшылардың Жұмыс орны денгейін бақылау және тексеруге арналған програмалық құралдар құрылу жеңілдігіне байланысты кең қолданыс тапты. Тіпті, программалау негіздерімен таныс емес кез келген оқытушы өз пәні бойынша сұрақтар мен мүмкін болатын жауаптарын енгізе алатын бірқатар инструментальді жүйелер бар. Жұмысшының есебі ұсынылатын жауаптардын ішінен дұрысын тандау. Бұндай программалар оқытушыларды бақылау тапсырмаларын беріп, олрадың дұрыстығын тексеру жұмысынан босатады. Оқу материалын бекіту үшін бұл программаларды бір неше рет қолдануға болады.

Электрондық тренажерлар практикалық іскерліктер мен дағдыларды бекітуге арналған. Сонымен қатар олар есепті шығару іскерліктері мен дағдыларын қалыптастыруға мүмкіндік береді . Бұл жағдайда олар теориядан қысқаша ақпарат алып, әр түрлі денгейлерде өз бетінше жұмысты ұйымдастыруды қамтамассыз етеді. Математикалық және имитациялық моделдеу үшін арналған программалық құралдар, тәжірибелік және теориялық зерттеулерді кеңейтіп, физикалық тәжірбені есептеуіш тәжірибемен толықтыруға мүмкіндік береді. Бір жағдайларда зерттеу объектілері, екіншісінде - өлшеуіш тағайындаулар модельденеді. Бұндай құралдар қымбат лабораториялық құрылғыларды сатып алуға кететін шығынды азайтуға мүмкіңдік береді, оқу лабораторияларындағы жұмыс қауіпсіздігі төмендейді. Автоматтандырылған оқыту жүйелері Жұмысшыларды теориялық материалмен таныстырып, Жұмыс орны деңгейін бақылауға мүмкіндік беретін шағын көлемді оқытушы программалар.

Интеллектуалдық оқытушы жүйелер жоғарғы денгейлі жүйелерге жатады және жасанды интелект идеясында жүзеге асырлады. ИОЖ есептің қойылымынан және оны шешу принципін іздеуден бастап, шешімнің тиімділігін бағалауға дейін, оқу есебінің барлық сатыларында басқаруды жүзеге асыруға мүмкіңдік береді. Бұндай жүйелер қарапайым тілге жақын тілде өзара диалогтық түрде қарым-қатынас ұйымдастыруға мүмкіңдік береді. Диалог барысында тек орындалатын әректтер дұрыстығы ғана емес, сонымен қатар шешімді іздеу стратегиясы әрекеттерді жоспарлау және т. б. талқылануы мүмкін. Жұмыс орынды ақпараттандырудың актуальді есептерінің бірі жұмыс орны беруші электрондық құралдарды классификациялау проблемасы болып табылады. Бұндай классификация бірнеше әр түрлі критерийлер негізінде жүргізілуі мүмкін.

Жалпы оқу жүйесіне қатысы оқытушы электрондық құралдарды(ОЭҚ) келесі түрлерге бөлуге болады:
Стандарттарға сәйкес дәстүрлі жүйеде оқытуға арналған ОЭҚ;
Факультатив жұмыстарға арналған ОЭҚ;
ОЭҚ - үй репетиторлары;
Оқу қызметінің нәтижелерін бақылаушы және бағалаушы ОЭҚ;
Анықтамалық және энциклопедиялық сипаттағы ОЭҚ;

Дәстүрлі оқыту жүйесінде оқытушы электрондық құралдарды қолдануға арналған программалық құралдардын барлық типтерін қамтуы мүмкін. Сонымен қатар, дәстүрлі оқыту жүйесі ОЭҚ-ды Жұмысшылардын өз бетінше жұмысында қолдануға үлкен мүмкіндіктер береді.

Факультатив жұмысында қолдануға және бір пән бойынша Жұмыс орныін тереңдетуге арналған ОЭҚ дәстүрлі оқыту жүйесіне бағытталған ОЭҚ- ға ұқсас. Негізгі ерекшелігі ҚР БМ стандарттары мен программаларынан тыс оқу материалдарының болуы. Әдістемелік қызметіне қарай ОЭҚ-дар мен олардын компоненттерің былай классификациялауға болады:

Оқытушы (Жұмыс орныдерді хабарлайды, іскерліктер мен дағдылар қалыптастырады) ;
Тренажерлар (Өтілген материалды қайталау немесе бекітуге арналған) ;
Бақылаушы (Оқу материалын меңгеру деңгейің бақылауға арналған) ;
Ақпараттық іздеу және ақпараттық анықтамалық (ақпаратты жүйелендіру бойынша мәліметтер беріп, іскерліктер мен дағдылар қалыптастырады) ;
Демонстрациялық (зерттелетін объектілер мен құбылыстарды визуализацилайды) ;
Имитациялық (құрылымдық функционалдық сипаттарын зерттеу үшін нақты бір шындық аспектісін бенейлейді) ;
Моделдеуші (зерттеу мақсатында объектілерді, құбылыстарды және прцестерді моделдеуге мүмкідік береді) ;
Есептеуіш (есептеулерді автоматтандырады) ;
Оқытушы-ойындық (Жұмысшылардың қызметін ойын түрінде ұйымдастырады) ;
Ойындық (жадыны, назарын дамытуға арналған) .

Сабақты ұйымдастыру формасына қарай да ОЭҚ-рды топтауға болады. Оларды дәріс, лабороториялық, практикалық сабақтарда, ғылыми зерттеу жұмысында курстық және дипломдық проектілерге пайдаланылатын деп ажыратады.

1. 2 Жұмыс орнын автоматтандыру принциптері мен оған қойылатын талаптар.

Ақпараттандырылған жұмыс орнытарды дидактикалық ерекшеліктеріне қарай Жұмыс орныді қалыптастыру, мәліметтерді хабарлау, іскерліктер қалыптастыру, Жұмыс орныді бекітудің дидактикалық бағытталуына қарай классификациялауға болады. Сонымен қатар ақпараттандырылған жұмыс орнытарды құруда технологиялық тұрғыдан негізделген танымдық әрекеттің төмендегідей сатылары ескерілуі керек:

Қабылдау;
Жұмыс орныді бекіту;
Жеке тәжірибені қалыптастыру(іскерліктер, дағдылар) ;
Зерттеу және іздеу қызметі.

Ақпараттандырылған жұмыс орнытар және оларға қажетті материалдар дидактикалык денгейіне байланысты негізгі төрт топқа бөлінуі мүмкін.

Бірінші топқа баспа материалдары және олардың көшірмелері, аудио және видео касеталар жатады. Баспаға шығарылған басылымдар тақырып бойынша теориялық материалдардың оқыту текстінен және оларға сәйкес графикалық иллюстрациялардан, оқытушылар үшін ұсыныстардан, есептер жинағынан құралады.

Екінші топқа элетрондық оқулықтар, виртуальді оқу кабинеттері және компьютерлік желілер жатуы мүмкін.

Үшінші топқа виртуальді оқу лабороториялары және сол сияқты басқа да компьютерлік жүйелер кіреді. Бұндай жүйелердің ерекшелігі - олардың жұмысында зерттелетін объект немесе процесстердің математикалық моделдерінің қолданылуы. Үшінші топтағы ОЭҚ-рдың дидактикалық мақсаты объектілер және процесстердің қасиеттерін зерттеу.

Төртінші топтың кәсіби қызметі автоматтандырудың компьютерлік жүйелері немесе олардың қолданбалы программалар пакеті түріндегі оқытушы аналогтары. Олар курстық немесе дипломдық проектілеу барысында әр түрлі есептер үшін қолданлыуы мүмкін. Бұл топтын ОЭҚ-рын қолдану негізінде оқыту процесі еркін зерттеу режимінде өтеді және сипаты бойынша маманның кәсіби қызметіне жақын болады. Элетрондық оқу құралдарын құру кезінде психологиялық сипаттағы талаптар ролін деесепке алу керек. Осы принциптерге сәйкес электрондық оқу құралдарын құруда мыналарды ескеру қажет: