Франциядағы алғашқы империя

Жоспар

Кіріспе

1. Франциядағы алғашқы империя
2. Генерал Н. Бонопарт

Қорытынды

Пайдаланылған әдебиеттер

Кіріспе
9-термидордағы (1794 ж. 27 шілде) контрреволюциялық төңкеріс «термидорлық реакция» тәртібін орнатты. Ол дворяндардың билікке қайтып оралуын көрсеткен жоқ. Бұл халық бұқарасы мен роялистерге (монархияны қалпына келтіруді жақтаушыларға) қарсы бағытталған буржуазиялық тәртіп еді. Буржуазияның революция жылдарында әбден байып алған және оның ауқатты меншік иелеріне ғана тиімді нәтижелерін сақтап қалуға мүдделі тобы өкімет билігін өз қолына алды.
Жүздеген якобиншілер дарға тартылды немесе буржуазия мен роялистерден шыққан бас кесерлер бандасы оларды айуандықпен өлтірді. Якобин клубы мен халықтық қоғам жабылды, ал Париж Коммунасы мен басқа қалалардағы революцияшыл муниципалиттер таратылды. Аман қалған жирондистер Конвентке қайта оралды. Вандея бүлікшілері кешірім алды. Баға максимумы жойылып, бұл бірден болып көрмеген қымбатшылыққа әкеп соқтырды. Термидор Конвенті 1793 жылы конституцияны жойып, кедейлерді сайлау правосынан айыруды ұйғарды. Халық алданғанын сезінді. Азық-түліктің тапшылығы жағдайды шиеленістіре түсті, халық нанға кезекте тура бастады. Термидорлықтарға қарсы халық наразылығы толқыны көтерілді.

Пайдаланылған әдебиеттер
1. Алексеев С. П. Птица –слава. Москва. «Дет. литература» 1996
2. М. И. Кострыкин. «История нового времени. Курск. «Курск» 1996
3. И. А. Федосов ССРО тарихы. Алматы, «Рауан» 1992
4. Алексеев С. П. Небывалое бывает. М., «Дет. литература» 1976
5. Р. Дүйсекеев, Ж. Қалиасқаров, М. Қубашева. Жаңа тарих. Алматы. «Рауан» 1992
6. Ол кім Бұл не.Энциклопедия ІІ том. Алматы. «Қаз. сов. энц. Бас. Ред...» 1986 ж.

Пән: Жалпы тарих
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 17 бет
Таңдаулыға:

Жоспар
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... .
1. Франциядағы алғашқы
империя ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2. Генерал Н.
Бонопарт ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
..
3. 1812 жылғы Отан
соғысы ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... .
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ...
Пайдаланылған
әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ..

Кіріспе
9-термидордағы (1794 ж. 27 шілде) контрреволюциялық төңкеріс
термидорлық реакция тәртібін орнатты. Ол дворяндардың билікке
қайтып оралуын көрсеткен жоқ. Бұл халық бұқарасы мен
роялистерге (монархияны қалпына келтіруді жақтаушыларға) қарсы
бағытталған буржуазиялық тәртіп еді. Буржуазияның революция
жылдарында әбден байып алған және оның ауқатты меншік
иелеріне ғана тиімді нәтижелерін сақтап қалуға мүдделі
тобы өкімет билігін өз қолына алды.
Жүздеген якобиншілер дарға тартылды немесе буржуазия
мен роялистерден шыққан бас кесерлер бандасы оларды
айуандықпен өлтірді. Якобин клубы мен халықтық қоғам
жабылды, ал Париж Коммунасы мен басқа қалалардағы
революцияшыл муниципалиттер таратылды. Аман қалған
жирондистер Конвентке қайта оралды. Вандея бүлікшілері
кешірім алды. Баға максимумы жойылып, бұл бірден болып
көрмеген қымбатшылыққа әкеп соқтырды. Термидор Конвенті 1793
жылы конституцияны жойып, кедейлерді сайлау правосынан
айыруды ұйғарды. Халық алданғанын сезінді. Азық-түліктің
тапшылығы жағдайды шиеленістіре түсті, халық нанға
кезекте тура бастады. Термидорлықтарға қарсы халық
наразылығы толқыны көтерілді.

Бонопарт диктатурасының орнауы және
Франциядағы алғашқы империя
1795 жылы көктемде парижде толқу бұрқ ете қалды.
Қаруланған халық бұқарасы Конвентті қоршап алып,
байлардың азық-түлігін күшпен алуды, үкіметті ауыстыруды,
1793 жылы конституцияны өмірге қайта ендіруді талап етті.
Алайда көтерілісшілер ұйымдаспаған еді әрі баяу
қимылдады. Үкімет әскерді көтеріп үлгерді. Көтерілісшілердің
басшылары өлім жазасына кесілді, халық қарусыздндырылды және
көпке дейін бас көтере алмады.
Көп ұзамай жаңа конституция қабылданды. Кедейлер сайлау
құқығын ала алмады. Сайланатын заң шығару корпусы
пайда болып, ал атқарушы өкімет заң шығару корпусы
сайлайтын бес мүшеден тұратын директорияға ауыстырылды.
Директорияның билеуі термидорлықтардың, яғни жаңа байлардың
үстемдігінің тікелей жалғасы болды. оның халық арасында
сүйеніші болмағандықтан, өте тұрақсыз еді. Сонымен бірге
оған қарсы ескі дворяндардан шыққан роялистердің билігі
шықты.
Кедейлер, әсіресе жалдамалы жұмысшылар буржуазияның билеп-
төстеуінен барған сайын түңіле түсті. Кедейлердің кейбір
қорғаушылары адамдарды езудің негізін және байлар
өкіметі – жеке меншікті жою қажеттігі туралы ойға келді.
Жеке меншікке қарсы наразылық білдіруші Гракх Бабёф
болды.
Ол революцияның аяғына қарай мүлікті теңестіру
жобаларынан коммунистік идеяларға ауысты және адамдардың
түгелдей іс жүзіндегі теңдігіне жету үшін жеке
меншікті жоюға шақырды, ал мұны ең жоғары мұрат деп
есептеді. Бабеф қастандық жолымен өзінің жақтастарының –
теңдердің шағын тобы мен революциялық батыл өкіметі – кедейлер
диктатурасын орнатуды, сөйтіп байлардың қарсылығымен
күшпен жеңуге үміттенді. Полиция арандатушының хабарлауымен
қастандыққа қатысушыларды қмауға алды.
Революциядан және термидорлық төңкерістен кейін ірі
буржузаия қандай жолмен болса да баюға және көршілес
елдерді жаулауға баса көңіл аударды. Неғұрлым алдыңғы
қатарлы қоғамдық құрылыс, өркендеген өнеркәсіп, ерікті
шаруалардан құрылған көп армия еуропаның феодалдық
монархияларына қарағанда Францияның әскери жағынан
басымдылығын көрсетті. Рейннің сол жақ жағалауы мен
Бельгияны Франция қосып алды, ал Голландия кіріптар
республикаға айналды.
Француз әскері жергілікті буржуазияның, шаруалар мен
қолөнершілердің көмегімен өздері болған жерлердің
барлығында да көптеген феодалдық тәртіптерді жойды.
Алайда ең алдымен ақшаны картинкалар мен мүсіндерді, басқа
да өнер заттарын тонп алуға кірісті, бұл заттар соғыс
олжасы ретінде парижге жеткізілді. Соғыс қимылдарының
барысында армияның және оның генералдарының Директорияға
ықпалы өсе түсті. Олардың ішінде, әсіресе, жас генерал
Напалеон Бонапарт көзге түсті.
Бонапарт корсика аралында кедейленген дворяннан шыққан
адвокат отбасында туды. Әкесі оны әскери училищеге
берді, ол училищені үздік бітірді. Ол 24 жасында генерал
атағын алды. 1795 жылы оған роялистер бүлігін басу
тапсырылды. Бонопарт бүлікшілердің талқанын шығарды, бұл
оған бай буржуазияның сенімін нығайтты. Республиканың
басшылары оны көргенде, революцияшыл Францияның жан-
жақтан анталаған жауларының бәрін тас-талқан ететін
қолбасшы таптық деп ойлады. Бірақ олар қателескен еді.
Өйткені Напалеон не істесе де, соның бәрін ең алдымен
өзінің атақ-даңқын шығаруға, табыстан табысқа жету арқылы
абыройын арттыруға пайдаланды.

Генерал Н. Бонопарт
Бонапарт Австрия әскері жаулап алған Солтүстік
Италияға жорыққа әзірленіп жатқан армияның қолбасшысы
болды. ол итальян буржуазиясын өзіне қарату үшін
Италияны Австрияның езуінен азат етуге келе жатырмын
деп мәлімдеп, азаттық жөніндегі даурықпа сөздерін аяған
жоқ. Оның армиясы Солтүстік Италияға кіріп, Австрия
әскерін талқандады. Итальян қоғамының алдыңғы қатарлы
топтары алғашында француз әскері Италияға бостандық
әкеледі деп үміттенген еді, бірақ автрияның езгі
Францияның үстемдігімен алмасты. Бонапарт өзін буржуазияның
шапқыншы ретінде көрсетті, елді аяусыз тонап, халықтың
қарсылығын оқпен басты. Оның феодл шонжарларға деген жек
көрушілігі халық қозғалысына өшпенділікпен, шексіз
атаққұмарлықпен дәне билікке ұмытуға ұласты. 1797 жылы ол
Австрияны келісімге қол қоюға және Францияның жеңісін
мойындауға мәжбүр етті.
Одан әрі Италияда Францияға тәуелді республика құрылды.
Швейцариямен де осындай жағдай болды. Франция үстемдігі
астындағы қуыршақ республикалар белдеуі пайда болды.
оларда буржуазиялық кейбір өзгерістер жасалды, бірақ барлық
жерде де Францияның езгісі орнады. Директория Бонапарттың
Египетке соғыс экспедицисын бастау жөніндегі ұсынысын
қабылданды. 1798 жылы ол Египетке бет алды. Бірақ
көп ұзамай Египет жағалауына адмирал Нельсон
басқарған ағылшын флоты келіп, француз кемелерін
өртеп жіберді. Напалеон әскерлері Франциядан кесіліп
қалып, күйретуге ұшырады.
Директория осы уақытта ірі буржуазияның сенімінен
айрылды. Оған қарсы бір жағынан роялистер, екінші жағынан –
якобиншілердің жолын қуған республикашыл – демократтар
барған сайын тегеурінді бас көтере берді.
Сановниктер, банкирлер, ірі буржуазияның басқа да беделді
өкілдері арасында Директорияны монархистер де,
якобиншіндердің жалын қуушыларды да әскери күшпен басып,
басқыншылық соғыста соза беретін және халықты бағынышты
ұстай алатын нақты өкімет билігімен алмастыру
мақсатында заговор пайда болды. буржуазияға әскери диктатура
керек болды.
Генералдар ішінен диктаторлыққа қолайлы кандидат Бонапарт
болып шықты. Ол өз әскерінің қалдығын Египетте тағдырдың
талқысына қалдырып, 1799 жылы қазанда Парижге оралады.
Қастандық жасаушылар Бонапартты құтқарушы ретінде қарсы
алып, оны Париж горнизоның қолбасшысы етіп тағайындауға
қолдары жетті. Банкирлер төңкеріс жасауға қажетті ақша
берді.
1799 жылы 9 қарашада Бонапарт (революциялық күнтізбе
бойынша республиканың VІІІ жылдығындағы 18 брюмерде)
Директоия мүшелерін отставкаға кетуге мәжбүр етті. Келесі
күн ол Заң шығару корпусын өзіне сенімді әскерлермен
қоршап алды. Депутаттарға өкімет билігін Бонапарт
бастаған үш консулға Сиес, Роже-Дюке және Н. Бонапартқа беру
жөнінде талап қойды.
Депутаттардың бір бөлігінің қарсылығына жауап ретінде
зазалға гренадерлер отряды кіргізілді. Заң шығару
корпусының мүшелері жан-жаққа үрейлене қашып, тіпті
терезеден секірді. Бонапарт депутаттардың бір бөлігін залға
күшпен әкелуге бұйрық беріп, өзіне керекті заңды
қабылдауға көндірді.
18 брюмердегі төңкеріс ірі буржуазияның әскери
диктатурасының орнауын көрсетті.
Бонапарт бірінші консул болғаннан кейін, ірі
буржуазияға қолайлы саясат жүргізді. Демократиялық
бостандықтың француз революциясынан қалған соңғы қалдықтары
жатылды. Жергілікті өзін-өзі басқару жатылды. Департаменттерді
басқару үшін үкімет чиновниктері – префектерді тағайындай
бастады. Қалаларда сайланатын коммуналар орнына мэр
тағайындалды. Полиция министрлігі құрылып, барлық жерде
полицияның тыңшылары тіміскілеп жүрді. Демократиялық
газеттер жабылды, якобиншілердің жолын қуғандар жер
аударылды. 18 брюмердегі төңкеріс халық бұқарсындағы қарсы
буржуазиялық контрреволюцияның жалғасы еді. Ол сонымен
қатар феодалдық тәртіптерді жақтайтын роялистерге де қарсы
бағытталды.
Ірі буржуазияның және меншік иесі шаруалардың мүддесіне
заңдар қабылданды, ол жаңа мүлік иелеріне революция
жылдарында тапқан мүліктерін иелікке беруіне кепілдік
берді.
Бонапарттың католик шіркеуімен келісімге келуіне қолы
жетті. Рим папасы шіркеудің сатылып кеткен жерлерінің жаңа
иемденушілердің заңды меншігі екенін мойындатты. Дін
басылар шіркеуде көпшілік алдында: О, тәңірім, консулдарға
амандық бере гөр, - деп дұға оқитын болды. француз
өкіметі көпшілік француздардың діні католик деп
есептеуге, священниетерге еңбек ақы төлеуге, папаға
ұнамайтындарды епископ етіп тағайындамауға міндеттенді. Ірі
буржуазия халыққа қарсы шіркеумен жақындасты.
1804 жылы Бонопарт өзін француздардыңғ императоры І
Напалеон деп жариялауды Сенаттан талп етті. Францияда
монархия қалпына келтірінді. Бұл феодалдық дворяндарға
емес, ірі буржузаияға, армия мен чиновниктерге сертенген
буржуазиялық әскери-бюрократтық монархия болды.
І Напалеон тұсында үкімет өнеркәсіптің өркендеуіне
үлкен көмек көрсетті, әсіресе, ол қару-жарақ пен
әскери жабдық, жібек және мақта-маталар өндірісіне кеңінен
жол берді. Елде жіп иіру машиналарының саны өсті, алайда
ірі фабрикалар аз болды. меншік, отбасы, сауда жөніндегі
заң жинақтары (кодекстер), сондай-ақ қылмыс кодексі
жасалды.
Ең маңыздысы Напалеон кодексі деп аталып кеткен
Азаматтық кодекс болды. оның басты мақсаты қандай
мөлшерде болсын жеке меншік правосын нығайту еді.
Жеке меншікке болмашы ғана қол сұққаны үшін қатал жаза
қолданылды. Әйелдің отбасындағы правосыздығы нығайтылды.
Әйел мүлікке билік жүргізе алмады, барлық жерде
ерінің ырқында болды. Заңсыз туған деп аталатын некесіз
туған бала әкесінен ешбір құқықты мұра ете алмады,
олардың әкесін іздеуіне тыйым салынды.
Құрылтай жналысының жұмысшылардың одағы мен ереуіліне
тыйм салған заңы күшінде қалды. Жұмысшылардың
құқықсыздық жағдайы сақталды. Сот қожайынның жұмысшылар
жөніндегі пікіріне сенді және соған орай шара
қолданатын болды. бұдан бұрын-ақ жұмысшылардың ерекше
кітапшасы енгізілген болатын, онда жұмысшының мінез-құлқы,
жұмыстан шығарылу себептері жазылды.
Напалеон ескі дворяндардың бір бөлігін өз жағына
тартуға әрекет жасады. Эмигранттарға Францияға қайтып
келуге құқық берілді, әрі кешірім жасалды. Қайтып
келгендердің сатылып кеткен имениялері қайтарылды.
Ол Рим императорларына еліктеп, төңіресіне сәнді
әрі мәсімөңке адамдарды жинады. Напалеон маршалдарды,
генералдарды, сановниктер мен ірі капиталистері герцог,
князь, граф деген атақтар алды. Олардың көбі алып-
сатарлықпен байыды, соғыс кезінде қисапсыз дүниені
тонады.
Напалеонның негізні ойы шапқыншылық соғыстарына және
көрші елдерді тонауға бағытталды, алайда сонымен бірге
ол елдерге сол заман үшін біраз прогресшіл буржуазиялық
тәртіптер енгізілді.
Бонапарт бірінші консул болып алғаннан кейін Австрия
мен Ресей арасындағы келіспеушілік Суворо армиясының
Швейцариядан Ресейге қайта оралуына әкеп соқтырғанын
пайдаланды. Бонопарт тез арада жаңа армия жинап,
оларды Альпі асуларынан жасырын алып өтті де,
Австрия әскерін тұтқиылдап талқандады. Австрия соғыстан
шығып, қайтадан бітімге қол қойды.
Ол Еуропа материгін де баса-көктеп, елдерді бірінен
соң бірін жаулап алды. Оның бұйрығы бойынша француз
иеліктеріне Пьемонт пен Генуя қосып алынды.
Қолбасшы Англияға десант армиясын түсіруді көздеді.
Ол ауа-райының тұманды кезіне және Испания көмегіне
үміттенді. Алайда оған Австрия мен Ресей Англияның
қосыла қарсы шықты. Напалеон Англияға десант әзірлеуді
тоқтатуға мәжбүр болды, одан кейін өз әскерлерін Рейннің
арғы бетіне жедел аттандырылды. Мак басқарған Австрия
армиясы қоршауға түсіп, соғыссыз берілді. Сол мезгілде
1805 жылы қазанда Трафальгар мүйісі маңындағы теңіз
шайқасында Франция мен Испанияның кемелерін ағылшын
эскадрасын түгелдей дерлік өртеп жіберді немесе суға
батырды. Эскадраны басқарған армирал Нельсон француз
кемесінің діңгегінен атылған мылтық оғынан жараланды
және толық жеңіске жеткендігін естір-естіместен қайтыс болды.
осыдан кейін Англияға көпке дейін тіс батпады.
Напалеон 1805 жылы Ресей, Австрия, Неаполитандық
патшалық және Швецарияның қатысуымен Ұлыбритания құрған
3-ші антифранцуздық коалицияны жойды.
Француз армиясы Австрияға басып кіріп 1805 жылы 2
желтоқсанда Венаны алды. Напалеон Аустерлиц (Славков)
түсбінде Австрия және орыс армияларымен соғыста шешуші
жеңіске жетті.
Аустерлиц кейін Австрия оған Италия мен
Германияға толық еркіндік беруге және олардың Венецияны
басып алудың мойындауға мәжбүр болды.
Австрияны талқандағаннан кейін ал Қасиетті Рим империясын
жойылды деп жариялады.
1806 жылы 4-ші антифранцуздық коалиция құрылып, бұрынғы
шығып қалған Австрияның орнына Пруссия кірді. Осы жылы
оның әскері Пруссия иеліктеріне басып кірді. Пруссияның
ариясы өте артта қалған еді. Онда таяқтау тәртібі
етек алды. Жоғарғы қызметтерде шонжарлардың топас әрі
надан өкілдері болды. император Йена түбінде Пруссия
әскерін талқандап, одан кейін Берлинге кірді. Мұндай
ол Францияға тәуелді Еуропа континентіндегі мемлекеттердің
бәрін Англиямен онда жүргізуге тыйым салған континенттік
блокада туралы декректке қол қойды. Ол Англияны блокадамен
тұншықтырамын деп үміттенді.
Континенттік блокаданы жариялау Напалеонның шапқыншылық
саясатындағы маыңзды жаңа бетбұрыс белесі болды. ол
Францияны Еуропалық және дүниежүзілік үстемдік жолындағы
оның шамасы келмейтін соғысқа тартты, онсыз басқа
мемлекеттердің Англиямен сауда жасауына тыйым салу мүмкін
емес еді.
Ұлы қолбасшы Германияның батыс бөлігінде Францияға
тәуелді бірнеше мемлекет құрып, оларды одаққа біріктірді, оны
өзінің құдіретті билігіне алды.
1807 жылы ол өз әскерін орыс армиясына қарсы
аттандырды. Орыс армиясы ерлікпен шайқасты. Екі жағы да
аса көп адамынан айрылды. Июньде орыс армиясы жеңіліске
ұшырады. Ресейдің соғысты одан әрі созуға жағдайы келмеді.
Француздардың да одан әрі шайқасуға күші болмады.
Тильзитте, Неман өзенінің ортасында І Александр мен Напалеон
сан үстінде кездесті. Патша Францияның жаулап
алғандарының бәрін мойындап, Напалеонмен бейбітшілік және
одақтастық жөнінде келісім жасауға мәжбүр болды. Ресей
Англиядан қол үзіп, континенттік блокадаға саудасы үшін
үлкен ойсырау еді. Ол Пруссияға соғыс салығын
(контрибуция) салды және оның территориясының үлкен бөлігін
тартып алды. Қолбасшы Пруссия ХVІІІ ғасырда басып алған
поляк иеліктерінен Францияға тәуелді Варшава Герцогтығын
құрды.
Император Испанияға континенттік блокада күшпен көндіруді
ойлады. 1808 жылы ол Испанияға әскер жіберді. Соғыс
бүкіл Пиреней түбегін қамтыды. Испанияны өзіне
біржола бағындыру үшін ол испан тағына өзінің ағасы Жозеф
Бонапартты отырғызды. Францияның Испаниядағы сәтсіздіктерін
Австрия пайдаланып қалғысы келді. 1809 жылы ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.