Жер қатынастары және оларды жетілдіру

Пән: Экономикалық география
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 36 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны

Кіріспе . . . 2

I. Негізгі бөлім.

1. 1 . Жер қатынастары және оларды жетілдіру түсінігі, мазмұны . . . 4

1. 2. Жер қатынастарындағы мемлекет пен нарықтың рөлі . . . 11

1. 3. Жерді жекешелендіру . . . 15

Қорытынды . . . 28

Пайдаланылған әдебиеттер . . . 30

Кіріспе

Қазақстан Республикасы мол жер ресурстарын иеленіп отыр. Біркелкі мемлекеттік жер қоры 272, 5 млн. га құрайды. Мемлекеттік жер қоры 14 облыс және 2 қала Астана және Алматы арасында бөлінген. Республиканың территориясында 8 табиғи - шаруашылық аумақ пен 2 табиғи - шаруашылық таулы облыс бөлініп отыр, олардың ішінде жерлердің көбі шөл 112, 2 млн. га, шөлейт 37, 3 млн. га және дала 62, 4 млн. га аумақтарында болып отыр. Барлық жер қоры жеті санатқа бөлінеді, оның ішінде - 34, 4% ауыл шаруашылық мақсатындағы жерлер, 43, 9% мемлекеттік запастағы жерлер, 7, 5% елді мекендердің жерлері, 4, 1% өнеркәсіп, көлік, байланыс, қорғаныс және өзге де ауыл шаруашылық емес жерлер, 4, 0% орман, 1, 3% су қорлары, ал ерекше қорғалынатын табиғи аумақтардың жерлері 0, 55% құрайды. Республикада 161 әкімшілік аудан, қалалар мен поселкелердің саны - 302, ал ауылды елді мекендердің саны 7164 құрайды. Бұл көрсеткіштер республика жер қорының мол болуын, ал табиғи шаруашылықты жағдайының бірдей еместігін және әкімшілік бөлімдерінің көптігін көрсетеді.

Қазақстан жер реформасының ерекшеліктерін түсіну үшін оқулықта жер қатынастарының тарихи, құқықтық және экономикалық жағдайларына мол көңіл бөлінді. Ғылыми еңбектерге сүйеніп, Қазақстан территориясында тұрған халықтардың жер қатынастарының дамуы көне заманнан Ресейге қосылғанға шейін сарапталды. Қазақстандағы көшпелі қалықта ұзақ мерзімде феодалдық жеке және феодалдық - рулық, тумалық жер, жайылым және шабындықтарға меншіктік формалары дамыды, ал суармалы егістік жер учаскелеріне егіншілік оазистерде, оңтүстік аумақтарда көне заманнан бері жеке меншік орнатылған. Ресейге қосылғаннан кейін, 1917 жылға дейін Қазақстанда Ресейдің жер қатынастары орын ала бастады және колониалдық жер саясаты мақсаты орындалды. Қазақстанда барлық республиканың жерлері мемлекеттік меншікке ауысты, азаматтар мен мемлекеттік заңды тұлғалар ғана жерді пайдалануға құқықты болды.

1990 жылдан бастап Қазақстанда жер қатынастарының өзгеруі басталды, жаңа Жер кодексі еңгізілді, "Меншік туралы", " Қожалық шаруашылығы туралы ", "Қазақстан жер реформасы туралы" т. б. заңдар қабылданды. Республика Конституциясында 1995 жылы мемлекеттік жер меншігімен қатар жеке меншік енгізілді. Жерге меншікті негіздері және жағдайлары алғаш рет Қазақстан Республикасының Президентінің 1995 жылғы Жер туралы жарлығында кейін 2003 жылғы Жер Кодексінде бекітілді.

Қазақстан Республикасының 2003 жылы 20 маусымындағы Жер Кодексіне сәйкес жер қатынастары дегеніміз - бұл жерге меншік құқығын және өзге де құқықтарды жүзеге асыра отырып, жер ресурстарын басқаруға жекеленген субъектілерде жер учаскелерін бекітіп беруге байланысты жерді пайдаланумен қорғау жөніндегі қатынастар. Жер кодексі ең алдымен жер қатынастарын реттеудің міндеттерін және жер туралы заңнамалардың қағидаларын анықтайды. Жер қатынастары экономикалық топта болады, өйткені жер мемлекет меншігі болып саналады және де заңмен белгіленген негіздерде жеке меншікке берілуі мүмкін.

Жер құқықтық қатынастарының барлық экономикалық және экологиялық ерекшеліктері жер туралы заңнаманың нормаларымен көрініс тапқан. Қазақстан Республикасы егеменді ел болғалы қоғамдық қатынастар, оның ішінде жер қатынастары, Қазақстан Республикасының Негізгі Заңының нормаларына сай дами бастады. Жер құқығы - жер құқық қатынастарының реттелу айнасы. Мемлекет жер қатынастарын реттеуде оны құрал есебінде пайдаланады, оған бағыт береді, оның мақсаттары мен міндеттерін белгілеп береді. Мұның өзі құқықтық қатынастарды жүйелеп, ғылыми түрде қарауды талап етеді.

Жер - табиғи ресурс, өндіріс құралы, кеңістіктік базисі ретінде кез - келген мемлекеттің ұлттық байлығы, халықтардың әлеуметтік - экономикалық қолайлылығының негізі. Осы қағиданың негізінде, мемлекеттің бүкіл жер қорын тиімді пайдалануды және оны қорғауды қамтамасыз етуге арналған жер ресурстарын басқару мен жер қатынастарын реттеудегі мемлекеттің алатын орны мен рөлі туындайды.

Қазіргі таңда әлемнің дамыған көптеген мемлекеттерінде жер жеке меншікте. Бірақ, көп жағдайларда әлемдік құқық жүйесінде жердің жеке меншігіне елеулі шектеулер қойылған. Басқа мүліктерге тән шексіз иелік жүргізу жерге байланысты құқықтарға тиесілі емес. Сонымен қатар, меншік иесі қоғамдық мүддеде бола отырып, оны қоғамның заңдарымен пайдалану құқығына белгілеген міндетке мүдделі болады.

Жер процесі - бұл жер құқығының материалдық нормаларымен жүзеге асыру процедурасын орындайтын институт. Жер қатынастарының міндетімен мақсаттары жер кодексінің міндеттері мен мақсаттарына сәйкес келеді. Олардың бастысы - жерді ұтымды пайдалануды қамтамасыз ету және оларды қорғау. Жерді пайдаланудың тұрақты, уақытша (жалға беру) және жеке меншік деген түрлері бар. Кодекске сәйкес мемлекеттік кәсіпорындар - тұрақты жер пайдаланушылар, ал шетелдіктер мен шетелдер, заңды тұлғалар кемінде 10 жылда тек жалға алуға ғана құқығы бар, бірақ олардың жер телімдерін кепілдікке беруден басқа ешқандай келісім жасауға құқығы бар. Республикада жер реформасы даму жағдайында жер ресурстарын басқару жаңа жүйесінің құрылуы өте қажетті. Қазіргі уақытта, барлық мемлекеттік органдар, кәсіпорындар, ұйымдар жер ресурстарын басқару функцияларын орындайтын республикалық жер ресурстарын басқару агенттігі жүйесіне кіріп отыр.

Жерді үйлестіру, мемлекеттік басты жер қатынастарын өзгерту құрал болып саналады, бірақта реформа жағдайында оның функциялары мен жүргізу әдістері өзгерді. Жер ресурстарын басқару жаңа жүйесінің негізі болып мемлекеттік жер кадастры саналады. Мемлекеттік жер кадастры жаңа жағдайда көпфункционалдық, ғылыми - техникалық және ақпараттық жүйе болып қалыптасып келеді. Жер кадастрының ішінде үш блок қалыптасты - құқықтық, қаржылық және көпфункционалдық. Ал көпфункционалдық кадастрдың ішінде атқарушы, орталық негізі болып автоматтандырылған ақпараттық жүйесі қалыптасты, бұл жүйе республикалық жер туралы ақпараттық банк рөлін атқарады.

I . Негізгі бөлім.

1. 1. Жер қатынастары және оларды жетілдіру түсінігі, мазмұны.

Жер қатынастары дегеніміз - бұл жерге меншік құқығын және өзге де құқықтарды жүзеге асыра отырып, жер ресурстарын басқаруға жекеленген субъектілерде жер учаскелерін бекітіп беруге байланысты жерді пайдаланумен қорғау жөніндегі қатынастар. Жерді халық шаруашылығы салаларының мұқтаждықтарына бөліп беруге және осы себепті ауыл шаруашылық алқаптары көлемінің үнемі қысқарылуына байланысты экологиялық жағдай соңғы жылдары күрт күрделене түсуде.

Ауыл шаруашылық өндірістің биологиялық негізі болып: топырақтың құнарлылығы, жердің мелиоративтік күйі, эрозияға ұшырағандығы, топырақ құрамындағы қорда мен негізгі қоректік элементтердің мөлшері және өсімдік тіршілігі ортасының басқа да қасиеттері, сонымен қатар дақылдардың биологиялық ерекшеліктері табылады. Ауыл шаруашылық өндірістің биологиялық жағы, өз кезегінде, экономикалық және территориялық жағдайлармен байланысты, өйткені соңғылары салалардың мамандандырылғандығын, алқаптардың құрамы мен орналасуын, территорияларының реттілігін, ауыл шаруашылық дақылдарын өсіру агротехникасын, жалпы өндірістің рентабельдіктігі мен тиімділігін себептейді. Сонымен, ауыл шаруашылық дақылдарды өсірудің биологиялық жағдайлары бір жағынан өндірістің экономикалық тиімділігін, ал екінші жағынан бүкіл шаруашылық жүргізу жүйесін өздеріне сәйкесті бейімдеуді себептеп отырады.

Қазіргі кезде ауылшаруашылық өнімдерінің көлемін арттырудың объективтік негізі ретінде топырақтың құнарлылығын сақтап қалумен одан ары жоғарылатуды ұққан ерекше маңызды. Сонымен қатар алаптар құрамы мен территориялық реттілігі элементтерінің орналасуы, салалардың мамандандырылғандығы мен дақылдардың құрамы шығындардың барынша қысқарылуын және пайданың артуын қамтамасыз етуге тиісті.

Демек, жерге орналастырудың экологиялық - экономикалық мәні
жер учаскелерінің экономикалық түрғыдан тиімді межелерін, аудандарын жерге орналасуын, сондай - ақ өндірістің мақсатқа сәйкес мамандандырылғандығын, агроландшафттың экологиялық тепе - теңдігі мен жердің өндіргіш қасиеттерінің артуын қамтамасыз ететін өндірістің территориялық негізін жасауға саяды.

Территориялық реттілігінің элементтеріне жұмыс учаскелері, ауыспалы егістік талаптары, алқаптық жолдар торабы мен орман белдеулері, каналдар және т. с. с. жатады.

Жерге орналастыру өзі функцияларын жер қатынастарын құқықтық тұрғыдан реттеу жүйесінің негізінде жүзеге асырып отырады. Бүкіл құқықтық құжаттарды шартты түрде 4 - топқа бөлуге болады:

Біріншісі - Қазақстан Республикасының Конституциясы;

Екіншісі - Парламент әзірлеп, Президент бекітетін зандар;

Үшіншісі - ведомстволық нұсқаулар мен ұсыныстар;

Төртіншісі - облыстық және аудандық мәслихаттар мен әкімшіліктердің өзі қүқықтық құзырларындағы аймақтық шешімдері.

Қазақстан Республикасы Конституциясы бойынша жер, оның қойнауы, суы, өсімдік және жануарлар әлемі, басқа да табиғи ресурстар мемлекет меншігіне
жатады. Сонымен қатар, жер заңында белгіленген негіздерде, шарттар мен шектерде жеке меншікке де берілуі мүмкін. Осы уақытқа дейін бұндай
құжат ретінде 2001 жылдың 24 - ші қаңтарында бекітілген " Жер туралы " заң қолданылып келді. Қазіргі кезде жер қатынастары жаңа 2003 жылғы Жер Кодексі негізінде реттеледі. Бұл құжатта республикада жер қатынастарын реттеудің жалпы концепциясы, біртұтас жер қорының құрамы, жерді пайдалану және қорғау жөніндегі талаптар, ақылы жер иелену және жер пайдалану принципі, жер иелері мен жер пайдаланушылардың құқықтары және міндеттері, жерді жеке меншікке беру тәртібі, жеке меншік, тұрақты пайдалану, жерді ұзақ және қысқа мерзімге жалға алу шектері мен механизмі, жер жөнінде әртүрлі келісім-шарттарды жүргізу реттілігі белгіленген. Кодекстің жеке баптары жерге орналастыруға, жер кадастры және мониторингқа арналған. Сонымен қатар әртүрлі органдардың жер ресурстарын басқару құқықтары көрсетілген.

Жер заңдарынан басқа, жер қатынастары мен жерге орналастырудың құқықтық негізі ретінде "Азаматтық Кодекс", "Шаруа қожалығы туралы" (1998 ж. ), "Ауыл шаруашылық серіктестіктері туралы" (2000 ж. ), "Жер салығы туралы" (2000ж. ), "Ипотека туралы" (1995 ж. ), "Жер Кодексі" (2003 ж. ) және тағы бірқатар заңдар қолданылады. Бұлардың кейбіреулері жер мен жерге орналастыруға тікелей, ал кейбіреулері жанама түрде қатысты. Сондықтан оларды жеткілікті деңгейде оқып білу қажетті. Мысалы, жекешелендіру заңын да көп укладтық аграрлық экономикаға, жерде шаруашылық жүргізудің әр түрлі формаларына көшу жағдайлары қамтылған.

"Шаруа қожалығы туралы" заңда оларға жерді иеленуге, пайдалануға немесе жалға алуға қатысты құқықтық шарттар белгіленген.

"Жер салығы туралы" заң жерді тиімді пайдалануға және жерге орналастыру, топырақтың құнарлылығын арттыру шараларын қаржыландыруға қолайлы экономикалық жағдайларды қамтамасыз етуге тиісті.

Үкіметтің Қаулылары, заң актілері ретінде жеке заңдарды нақтылай отырып, ережелер мен нұсқауларды бекітеді.

Ведомстволық құжаттар, инструкциялар және әдістемелік нұсқаулар мен ұсыныстар жерді иелену немесе пайдалану құқығын рәсімдеу тәртіптері мен ережелерін, іздестіру - зерттеу және жобалау жұмыстарының әдістемесін, нормативтік базасын реттеп отырады.

Аталған нормативтік актілер бүкіл жерге орналастыру іс-қимылдарының, сонымен бірге жер - кадастрлық және бағалау жұмыстарын, әр түрлі зерттеулер мен іздестірулерді жүргізудің құқықтық негізі болып табылады.

Қазақстанда жер мемлекеттің меншігінде болғандықтан, оған барлық жер қорының табиғи, құқықтық, шаруашылық жайы туралы мәліметтер қажет. Экономикалық тұрғыда жерді өндірістің ең басты құралы ретінде есепке алу, бағалау туындайды. Мемлекеттің даму жоспарларын, бағдарламаларын, болжамдарын ғылыми негізде құру үшін оның материалдық мүмкіндіктерін білу керек. Осы жағдай адам, материалдық, табиғилық қорларын, соның ішінде, әсіресе, жердің маңызы зор есепке алу қажеттілігін есептейді.

Жер қорларын ұтымды және тиімді пайдалану - халық шаруашылығындағы маңызды мәселе. Ол халық шаруашылық салалары арасында жерді дұрыс үлестіруді, қоғамға керек ауыл шаруашылық өнімді толық алуды, топырақтың құнарлығын сақтау және жүйелі түрде жоғарылатуды көздейді. Осы мәселені шешу үшін жер қатынастарын толық, қомақта жүргізу керек. Ұйымдастыру- шаруашылық қызметін атқара отыра, мемлекеттік жер иесі және аумақтық басымдылық құқығының тұтқасы ретінде бірыңғай жер қорын басқаруды жүзеге асырып, жер қатынастарына ерекше мемлекеттік мәнділік береді.

Жер қатынастары мәліметтері, бірінші кезекте жерді тіркеу мәліметтері мемлекетпен тек қана жер қорын басқаруды әрі қарай дамыту мүддесінде емес, сонымен қатар жерге ресми мемлекеттік меншікті жүзеге асыру, қорғау мақсатында, сондай-ақ, жер пайдаланушылар, иеленушілердің құқықтарын қорғауда қолданады. Сондықтан жер қатынастары мәліметтерінің экономикалықпен қатар, құқықтық та маңызы зор.

Жер қатынастық мәліметтердің көп мәні жерлерді мемлекеттік және қоғамдық қажеттіліктер үшін бөліп беруде аз емес. Халық шаруашылық, қоғамдық мүдделер жағынан қарағанда осы мақсаттар үшін бірінші кезекте ауыл шаруашылығында пайдалануға жарамсыз немесе аз жарамды, сондай-ақ пайдалануға, иеленуге берілмеген жерлерден бөліп берген жөн. Сондықтан, осы мәселелерді шешуде жер қорын пайдалану, үлестіру, оның нақтылы жай-күйі, сондай-ақ ауыл шаруашылық алқаптардың өнімділігі туралы мәліметтердің керектігі туындайды. Сөйтіп, бұл мәліметтер жерді бөліп берудің ең қолайлы жолын негіздеу үшін қажет. Мемлекет жерді кәсіпорындарына, мекемелерге, ұйымдарға, азаматтарға пайдалануға, иеленуге беретіндіктен кадастрлік мәліметтер жерлердің нысаналы, ұтымды пайдаланылуын, қорғалуын мемлекеттік тұрғыда бақылауды жүзеге асыру үшін керек.

Өндірістің дамуымен оның төңірегіне табиғи қордың шоғырлану үлесі өсе береді де, сөйтіп, экономикалық, әлеуметтік, технологиялық, биологиялық процестердің өзара байланысы күшейе түседі. Өндіріс тек қана материалдық игілік жасаумен шектелмей, қоршаған ортаны қорғау, табиғатта экологиялық тепе-теңдігін сақтау тиіс. Осыған байланысты табиғат қорларын, соның ішінде жер қорларын қорғау ең бір маңызды халық шаруашылық мәселе, сондықтан оған мемлекеттік назар аударылады.

Сол шаралардың ішінде ең маңыздылары болып топырақтардың құнарлығын арттыру, су және жел эрозиясынан, қайта тұзданудан, құрғаудан, өнеркәсіп тастандыларымен ластанудан сақтау және жерлерді бастапқы қалпына келтіру шаралары болып табылады. Бұл мәселелерді шешу үшін еліміздің жер қорларының сапалық жай - күйі туралы толық, сенімді ақпарат жинақталуы және болуы керек. Жекелеп салық салу мәселесі де жеке табиғи-экономикалық аймақтар бойынша жердің сапасын есепке алу, бағалау керектігін талап етеді. Кадастрлік мәліметтер жерлердің жай - күйін жақсарту, оларды пайдалану бойынша шараларды жоспарлау үшін де керек.

Мемлекет жер пайдаланушыларды топырақтардың құнарлығын арттыру бойынша нәтижелі шараларды жүргізуге, олардың жел және су эрозияларына қарсы жүргізілген, ұйымдастыру - шаруашылық, агротехникалық, гидротехникалық шараларды жүзеге асыруға, сондай-ақ тұзданудың, ластанудың, батпақтанудың және басқа да жерлердің жай-күйін төмендететін процестердің алдын-алу кешенін жүзеге асыруды талап етеді. Бұл шараларды жүзеге асыру жер алқаптарының сапалық жай-күйін жан-жақты зерттеу және есепке алуға негізделеді.

Мысалы, алқаптардың бір түрінен екіншісіне аудару керектігін негіздеу үшін олардың нақты жай-күйін білу қажет, сондай-ақ олардың аудандары, кеңістік орналасуы, бедері, топырақтары, геоботаникалық құрамы, шаруашылық пайдалану және т. б. туралы толық мәліметтер болуы қажет. Топырақтардың құнарлығын төмендетпеу үшін, оларды қорғау мақсатында мемлекет жақсарту жұмыстарын, бүлінген жерлерді қалпына келтіру, суару, екпе орман салу, эрозияға қарсы шараларды толық аумақта жүргізу үшін қаржы - қаражат іздестіруге міндетті.

Жер қатынастарының шаруашылық әрекетті талдау, ауыл шаруашылық кәсіпорындарының жерлерін нәтижелі пайдалануында көп маңызы бар. Осыған байланысты ауыл шаруашылық алқаптардың жай-күйін және көлемдерін ескеру, олардың өнімділігін салыстырмалы бағалау, жеке дақылдарды өндіру нәтижелігіне қарасты, қажеттілік пайда болады. Жер қатынастары мәліметтерінің жер салығын, жалпы төлем алу шығындарын өтеу сомасын белгілеуде маңызы өте зор.

Сонымен, қазіргі уақытта жер қатынастарының міндеттері кәдімгідей кең және жауапкершілікті. Олар Қазақстан Республикасының жер қорларын ұтымды және нәтижелі пайдалануын, мемлекеттің және барлық жер пайдаланушылардың мүдделіктерін айқындайды. Бұл мемлекеттік жер қатынастарының халық шаруашылықтық маңызға ие екенін айғақтайды.

Қазақстандағы жер қатынастарының мақсаттары мен арналуы оның міндеттерін және мазмұнын анықтайды. Қатынастар жүйесінің бірлігі, өз кезегінде, қолданатын әдістемелердің бірдейлігін және барлық деңгейде сәйкесті тәртіпте жүргізуін, жеке әр жер учаскесінен бастап, жалпы мемлекеттік дәрежеде болғанын қажет етеді. Мемлекетке есепке алудың бірыңғай жүйесін ұйымдастыру мемлекеттік жоғарғы басқару органдарының міндеті болғандықтан сол органдар жер қатынастарының мазмұнын және жүргізу тәртібін белгілейді.

Мемлекет жер қатынастарының арналуын, міндеттерін, мазмұнын, құрамдық бөліктерін және оны жүргізудің тәртібін анықтайды. Ол жер кадастрлік мәліметтердің, құжаттың мазмұнын, кадастрлық есептің рәсімін, жер қатынастарына жүргізілетін бақылау және қатынастық жұмыстарды орындауды, ұйымдастыруды белгілейді.

Жер қатынастарының мазмұны және оны жүргізудің белгіленген тәртібі еліміздің барлық аймақтарына міндетті Мемлекеттік жер қатынастарының объектісі Казақстан Республикасының барлық мемлекеттік жер қоры болып саналады. Мемлекеттік жер қатынастары осы қордың толық саны және сапалық сипаттамасын беруге және жерлердің табиғи, шаруашылық, құқықтық жағдайы туралы дұрыс, қажетті мәліметтер жиынтығынан тұруға тиісті.

Қазақстан Республикасы үкіметі белгілеген қаулысы бойынша мемлекеттік жер қатынастары Қазақстан Республикасының табиғи, шаруашылық, құқықтық жағдайы туралы, жер учаскелерінің орналасқан жері, көлемі мен шекарасы, олардың сапалық сипаты, жер учаскелерінің есепке алынуы мен бағалануы туралы мәліметтердің, өзге де қажетті мәліметтердің жүйесі болып табылады.

Жер қатынастарын жүргізудің ең маңызды шарты координаттардың, биіктіктердің, картографиялық проекциялардың, классификатор, код, кіру және шығу форматтардың бірыңғай мемлекеттік жүйесін қолдану жолымен ақпаратты өзара сәйкестендіру принципі қамтамасыз ету болып табылады.

Қатынастар мәліметтері топографиялық - геодезиялық, аэро - ғарыштық, картографиялық, жерді үйлестру, инвентаризациялық, топырақтық, геоботаникалық, бағалаулық және басқа зерттеу мен іздестіру жұмыстарын жүргізу арқылы қалыптасады. Қатынастар мәліметтерін есепке алу, сақтау бірлігі белгіленген тәртіппен жер құқығы қатынастары субъектілеріне бекітіліп берілген, тұйық шекарада бөлінген жер учаскесі болып табылады.

Жер қатынастарында есепке алудың негізгі бірлігі болып жер пайдалану табылады. Қазіргі қабылданған есепке оқу тәртібінің айырмашылығы - есепке алудың және бірлігіне жер учаскені қосу. Бұның себебі, жер реформасын жүргізу нәтижесінде жерді мемлекеттік заңды тұлғалармен қатар азаматтар мен мемлекеттік емес заңды тұлғалар да пайдаланушы және иеленуші субъектілері болып саналады. Сонымен қатар жаңа жағдайда басқа есепке алу бірліктерін қолдануда - жер кадастрлік квартал, жер пайдалану және иеленетін жер, аудан, облыс деп қолданған дұрыс.

Жер қатынастарында әр жер учаскесі үшін физикалық сипаттамалары келтіріледі. Олар учаскені кеңістікте бөліп керсетеді, оның орнын, мөлшерін анықтауға, сондай-ақ жерді құндық бағалауға мүмкіндік береді. Жер учаскелері туралы мәліметтер жер кадастрлік карталарда да келтіріледі - оның кадастрлік нөмірі, орны, шекарасы, жазулары айқындалады.

Мәліметтер тиісті әкімшілік аудан деңгейінде жинақталады. Онда учаскенің кадастрлік нөмірі, жеке немесе заңды тұлға (жер учаскенің құқықтық субъектісі) аты, атқарушы органдардың хаттамалары, орны, мөлшері, бағалық құны, нысаналы арналуы, бөліну, бөлінбеуі, сервитут, пайдалану жөнінде шектеу туралы мәліметтер көрсетіліп, сақталынады. Бұл мәліметтер меншіктеу түрлері, жер санаттары аудандар, облыстар, қалалар, республика бойынша жүйелендіріледі.

Материалдық игілік қайнар көзі және салық салу объектісі ретінде жер туралы мағлұматтарды объективті түрде алу қажеттілігінен тарихи жер кадастрі туындады. Мемлекеттің пайда болуымен бірге жер мемлекеттік кіріс және арнайы салық объектісіне айналды. Сондықтан қоғамның белгілі-бір даму сатысында алдымен жерді есепке алу, содан кейін оны бағалау керектігі пайда болады, яғни жер кадастрін жүргізу қажеттілігі туындайды.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.