CDMA-450 технологиясының негізінде Жамбыл облысы Қаратау қаласында сымсыз желіні ұйымдастыру
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ 9
1 CDMA.450 СТАНДАРТТЫ ҰЯЛЫ БАЙЛАНЫС ЖЕЛІСІН ҰЙЫМДАСТЫРУДАҒЫ ҚОЛДАНЫЛАТЫН ТЕХНОЛОГИЯЛАРҒА ШОЛУ ЖӘНЕ ТАЛДАУ 10
1.1 Қаратау аймақтық телекоммуникация торабы 10
1.2 Ауылдық телефон байланысының дамуы 10
1.3 CDMA.450 технологиясында сымсыз желіні ұйымдастырудың негізгі мақсаты 11
1.4 CDMA стандартының негізгі қағидалары 13
1.5 CDMA стандартты жүйенің жұмыс істеу қағидасы 14
1.6 BSC жүйесінің сипаттамалары 18
1.7 CDMA . 450 технологиясының қауіпсіздігі 19
1.8 СDМА .450 технологиясының Қазақстан Республикасындағы даму бағыттары 20
2 ТАҢДАЛҒАН ҚҰРЫЛҒЫ 22
2.1 ZXC10.BSS базалық станцияның ішкі жүйелерінің жалпы құрылымы 23
2.2 ZXC10.BSS базалық станциясының ішкі жүйесінің мінездемелері24
2.3 BSS жүйесінің техникалық мінездемелері 25
2.4 ZXC10.BSS ішкі жүйесінің мінездемесі 26
2.4.1 SVBS ішкі жүйесі 26
2.4.2 PCFS ішкі жүйесі 27
2.4.3 CPS ішкі жүйесі 27
2.4.4 CDSU ішкі жүйесі 28
2.4.5 BDS ішкі жүйесі 28
2.4.6 RFS ішкі жүйесі 29
2.4.7 TFS ішкі жүйесі 29
2.4.8 PS ішкі жүйесі 30
2.4.9 BSM ішкі жүйесі 30
3 CDMA.450 ТЕХНОЛОГИЯСЫНЫҢ КӨМЕГІМЕН СЫМСЫЗ ЖЕЛІСІ ҰЙЫМДАСТЫРУЫНЫҢ ЕСЕПТЕУ БӨЛІМІ 31
3.1 Қаратау қаласының қамту аумағын есептеу 32
3.2 Жаңатас қаласының қамту аумағын есептеу 36
3.3 Радиорелейлі жолдың профилін анықтау және антеналардың биіктіктерін анықтау 38
3.4 Байланыс тұрақтылығын есептеу 41
3.4.1 Пролет энергетикасын есептеу 41
3.4.2 ЦРРЖ жұмысына гидрометеорлар мен атмосфераның әсерін есептеу 42
3.4.3 Көп сәулененудің таралуының нәтижесіндегі кідіріс 44
3.4.4 Радиотолқынның көп сәулененудің таралуының нәтижесінде байланыстың бұзылуына кететін уақыт нормасын тексеру 45
3.4.5 Радиотолқындардың субрефракциялануының нәтижесінде сигналдың кідірісінің пайда болуы 45
4 ТІРШІЛІК ҚАУІПСІЗДІГІ 50
4.1 CDMA.450 стандартындағы ұялы байланыс желісін құру кезінде персоналдың жұмыс істеу кезіндегі қауіпсіздік шараларын талдау 50
4.2 Нөлдік қорғаныш өткізгішіне қойылатын талаптар 51
4.3 Нөлдеуді есептеу жолы 51
4.4 Нөлдеуді есептеу 55
4.5 Қоршаған ортаны қорғау 58
4.5.1 Өндірістік қалдықтарды қайта өңдеу тәсілдерін таңдау 58
5 БИЗНЕС.ЖОСПАР 61
5.1 Түйін 61
5.2 Компания және сала 61
5.3 Қызметтерді (өнімдерді) бейнелеп жазу 62
5.4 Нарықтық өтімді талдау. Нарық қызметтерін зерттеу 62
5.5 Менеджмент 63
5.6 Маркетинг стратегиясы 64
5.7 Қаражат жоспары 64
5.8 Табысты есептеу 66
5.9 Эксплуатациялық шығын 67
5.10 Экономикалық тиімділіктің көрсеткішін есептеу 70
ҚОРЫТЫНДЫ 71
ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ 72
ҚОСЫМША А 74
ҚОСЫМША Б 76
КІРІСПЕ 9
1 CDMA.450 СТАНДАРТТЫ ҰЯЛЫ БАЙЛАНЫС ЖЕЛІСІН ҰЙЫМДАСТЫРУДАҒЫ ҚОЛДАНЫЛАТЫН ТЕХНОЛОГИЯЛАРҒА ШОЛУ ЖӘНЕ ТАЛДАУ 10
1.1 Қаратау аймақтық телекоммуникация торабы 10
1.2 Ауылдық телефон байланысының дамуы 10
1.3 CDMA.450 технологиясында сымсыз желіні ұйымдастырудың негізгі мақсаты 11
1.4 CDMA стандартының негізгі қағидалары 13
1.5 CDMA стандартты жүйенің жұмыс істеу қағидасы 14
1.6 BSC жүйесінің сипаттамалары 18
1.7 CDMA . 450 технологиясының қауіпсіздігі 19
1.8 СDМА .450 технологиясының Қазақстан Республикасындағы даму бағыттары 20
2 ТАҢДАЛҒАН ҚҰРЫЛҒЫ 22
2.1 ZXC10.BSS базалық станцияның ішкі жүйелерінің жалпы құрылымы 23
2.2 ZXC10.BSS базалық станциясының ішкі жүйесінің мінездемелері24
2.3 BSS жүйесінің техникалық мінездемелері 25
2.4 ZXC10.BSS ішкі жүйесінің мінездемесі 26
2.4.1 SVBS ішкі жүйесі 26
2.4.2 PCFS ішкі жүйесі 27
2.4.3 CPS ішкі жүйесі 27
2.4.4 CDSU ішкі жүйесі 28
2.4.5 BDS ішкі жүйесі 28
2.4.6 RFS ішкі жүйесі 29
2.4.7 TFS ішкі жүйесі 29
2.4.8 PS ішкі жүйесі 30
2.4.9 BSM ішкі жүйесі 30
3 CDMA.450 ТЕХНОЛОГИЯСЫНЫҢ КӨМЕГІМЕН СЫМСЫЗ ЖЕЛІСІ ҰЙЫМДАСТЫРУЫНЫҢ ЕСЕПТЕУ БӨЛІМІ 31
3.1 Қаратау қаласының қамту аумағын есептеу 32
3.2 Жаңатас қаласының қамту аумағын есептеу 36
3.3 Радиорелейлі жолдың профилін анықтау және антеналардың биіктіктерін анықтау 38
3.4 Байланыс тұрақтылығын есептеу 41
3.4.1 Пролет энергетикасын есептеу 41
3.4.2 ЦРРЖ жұмысына гидрометеорлар мен атмосфераның әсерін есептеу 42
3.4.3 Көп сәулененудің таралуының нәтижесіндегі кідіріс 44
3.4.4 Радиотолқынның көп сәулененудің таралуының нәтижесінде байланыстың бұзылуына кететін уақыт нормасын тексеру 45
3.4.5 Радиотолқындардың субрефракциялануының нәтижесінде сигналдың кідірісінің пайда болуы 45
4 ТІРШІЛІК ҚАУІПСІЗДІГІ 50
4.1 CDMA.450 стандартындағы ұялы байланыс желісін құру кезінде персоналдың жұмыс істеу кезіндегі қауіпсіздік шараларын талдау 50
4.2 Нөлдік қорғаныш өткізгішіне қойылатын талаптар 51
4.3 Нөлдеуді есептеу жолы 51
4.4 Нөлдеуді есептеу 55
4.5 Қоршаған ортаны қорғау 58
4.5.1 Өндірістік қалдықтарды қайта өңдеу тәсілдерін таңдау 58
5 БИЗНЕС.ЖОСПАР 61
5.1 Түйін 61
5.2 Компания және сала 61
5.3 Қызметтерді (өнімдерді) бейнелеп жазу 62
5.4 Нарықтық өтімді талдау. Нарық қызметтерін зерттеу 62
5.5 Менеджмент 63
5.6 Маркетинг стратегиясы 64
5.7 Қаражат жоспары 64
5.8 Табысты есептеу 66
5.9 Эксплуатациялық шығын 67
5.10 Экономикалық тиімділіктің көрсеткішін есептеу 70
ҚОРЫТЫНДЫ 71
ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ 72
ҚОСЫМША А 74
ҚОСЫМША Б 76
КІРІСПЕ
Қазіргі таңда телекоммуникация саласына жоғары талаптар қойылуы нарық қатынастарының дұрыс жолға түсуі мен нарық өтімі үшін байланыс операторларының аралық бәсекеге түсу күресінің күшеюімен түсіндіріледі. Осыған орай замандас технологиялардың негізінде телекоммуникацияның сапалы игерілуінде және құрылуында қажеттіліктер туындайды.
Жылжымалы байланыстағы сымсыз технологияның даму процессі жиіліктердің жаңа диапазондарын игеруінің негізінде шоғырланған. Ұялы байланыс жүйесінің негізі – оның әр түрлі географиялық аймақта қолданылуы, яғни арнаның жиілікпен бөлу технологиясының жүзеге асуы болып табылады.
Байланыс саласындағы кодтау технологиялары және цифрлық байланыстың дамуы жылжымалы байланыстағы құралдардың ілгері басуына жағдай жасады. Нәтижесінде аналогтық жүйелердің орнын цифрлық жүйелер басты.
Бірінші және екінші ұрпақ жүйелерінде арналарды жиілікпен (FDMA – Frequency Division Multiple Access) және уақытпен (TDMA – Time Division Multiple Access) бөлгенде байланыс сапасы ұсынылатын арна санына және жүктемеге байланысты анықталды, егер арналар бос болмаса абонент мүлдем қабылданылмайды. Осы технологияларының кемшіліктерін болдырмау үшін цифрлық жүйені өндірушілер арналары кодпен бөлінген көпстанциялы қатынау технологиясына, басқаша айтқанда, CDMA-ге ауыстыруға көңіл аударды.
CDMA (ағл. Code Division Multiple Access) - шу тәрізді сигнал технологиясына кеңейтілген спектрде қолданылуына және әр қолданушыға кеңейтілген спектрде таралатын жекелеген код ұсынуға негізделген.
2003 жылдың тамыз айында Қазақстан мемлекеті жылжымалы байланыстың CDMA стандартын дамыту үшін лицензия алуға конкурс ұйымдастырды. Конкурс талаптарына сай, лицензия алған операторларға 800 МГц және 450 МГц жиіліктерін алу құқығы берілді. Соңғы жиілік ауылды жерлерде, яғни абоненттердің аз тығыз шоғырланған аумақтарында және барынша үлкен территорияда жылжымалы байланысты дамытуға арналған.
Қазіргі кезде 15 млн. халқы бар Қазақстанда бұл байланыс жүйесін пайдаланушылар саны 3,5 млн. болды. Бүгінгі күні байланыс компаниялары CDMA ұялы байланыс қызметін 80-нен астам қалалар мен ауылды мекендерге ұсынады.
Жаңа стандартта жұмыс істейтін операторлардың пайда болуы тарифтердің төмендеуіне, жаңа тарифті жоспарлардың пайда болуына, сапаның және қызмет түрлерінің өсуіне алып келеді.
Бұл дипломдық жұмыста Жамбыл облысы Қаратау қаласы үшін CDMA 450 технологиясының негізінде радиорұқсатты қолданумен көпарналы телекоммуникациялық жүйені жобалау нұсқасы қарастырылады.
Қазіргі таңда телекоммуникация саласына жоғары талаптар қойылуы нарық қатынастарының дұрыс жолға түсуі мен нарық өтімі үшін байланыс операторларының аралық бәсекеге түсу күресінің күшеюімен түсіндіріледі. Осыған орай замандас технологиялардың негізінде телекоммуникацияның сапалы игерілуінде және құрылуында қажеттіліктер туындайды.
Жылжымалы байланыстағы сымсыз технологияның даму процессі жиіліктердің жаңа диапазондарын игеруінің негізінде шоғырланған. Ұялы байланыс жүйесінің негізі – оның әр түрлі географиялық аймақта қолданылуы, яғни арнаның жиілікпен бөлу технологиясының жүзеге асуы болып табылады.
Байланыс саласындағы кодтау технологиялары және цифрлық байланыстың дамуы жылжымалы байланыстағы құралдардың ілгері басуына жағдай жасады. Нәтижесінде аналогтық жүйелердің орнын цифрлық жүйелер басты.
Бірінші және екінші ұрпақ жүйелерінде арналарды жиілікпен (FDMA – Frequency Division Multiple Access) және уақытпен (TDMA – Time Division Multiple Access) бөлгенде байланыс сапасы ұсынылатын арна санына және жүктемеге байланысты анықталды, егер арналар бос болмаса абонент мүлдем қабылданылмайды. Осы технологияларының кемшіліктерін болдырмау үшін цифрлық жүйені өндірушілер арналары кодпен бөлінген көпстанциялы қатынау технологиясына, басқаша айтқанда, CDMA-ге ауыстыруға көңіл аударды.
CDMA (ағл. Code Division Multiple Access) - шу тәрізді сигнал технологиясына кеңейтілген спектрде қолданылуына және әр қолданушыға кеңейтілген спектрде таралатын жекелеген код ұсынуға негізделген.
2003 жылдың тамыз айында Қазақстан мемлекеті жылжымалы байланыстың CDMA стандартын дамыту үшін лицензия алуға конкурс ұйымдастырды. Конкурс талаптарына сай, лицензия алған операторларға 800 МГц және 450 МГц жиіліктерін алу құқығы берілді. Соңғы жиілік ауылды жерлерде, яғни абоненттердің аз тығыз шоғырланған аумақтарында және барынша үлкен территорияда жылжымалы байланысты дамытуға арналған.
Қазіргі кезде 15 млн. халқы бар Қазақстанда бұл байланыс жүйесін пайдаланушылар саны 3,5 млн. болды. Бүгінгі күні байланыс компаниялары CDMA ұялы байланыс қызметін 80-нен астам қалалар мен ауылды мекендерге ұсынады.
Жаңа стандартта жұмыс істейтін операторлардың пайда болуы тарифтердің төмендеуіне, жаңа тарифті жоспарлардың пайда болуына, сапаның және қызмет түрлерінің өсуіне алып келеді.
Бұл дипломдық жұмыста Жамбыл облысы Қаратау қаласы үшін CDMA 450 технологиясының негізінде радиорұқсатты қолданумен көпарналы телекоммуникациялық жүйені жобалау нұсқасы қарастырылады.
ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
1 Косинов М. И. Опытная сеть IMT- MC и GSM для диапозона 450 МГц. М.. 2002
2 Архипкин В.Я. Голяницкий И.А. В-CDMA: синтез и анализ систем фиксированной радиосвязи. – М.. Эко-Трендз. 2002
3 Айтмагамбетов А. З. Ким Р. IMT- MC- 450 в Республике Казахстан Ж. Информационные телекоммуникационные сети. 2004
4 Карташевский В.Г. Семенов С.Н. Фирстова Т.В. Сети подвижной связи. М.. 2002
5 Панченко В. П. Диапазон 450 МГц: от бурных перемен к качественным преобразованиям Ж. технологии и средства связи. 2003
6 Мизиковский С. Безопасность технологии CDMA – 450. Ж. Мобильные системы. М.. 2002
7 CDMA: прошлое, настоящее, будущее. Под ред. проф. Л.Е. Варакина и проф. Ю.С. Шипакова. – М.. МАС. 2003
8 Иванов В. Р. Состояние и дальнейшее использование технологии сотовой связи CDMA Ж. Мобильные системы. 2003
9 Антонян А. Б. Волочкова Н. В. Генеральная схема создания и поэтапного развития Федеральной сети подвижной радиотелефонной связи общего пользования Росси в диапозоне 450 МГц стандарта IMT- MC- 450 Ж. Мобильные системы. 2003
10 Смирнов Н. И. Сивов В. А. Кодовое разделение каналов (CDMA) – генеральное направление развития систем связи ХХI века Ж. Мобильные системы. 2001
11 Тихвинский В.О. «Сети подвижной связи третьего поколения. Экономические и технические аспекты развития». М.. Радио и связь 2001
12 Невдяев Л. М. «Мобильная связь третьего поколения» М.. МЦНТИ. 2000
13 Телекоммуникационные системы и сети: Учебное пособие. В 3 томах. Том 2 – Радиосвязь, радиовещание, телевидение. Под ред. В. П. Шувалова. – М.. Горячая линия – Телеком 2004
14 Перепелкин В. С. Сельская связь может быть рентабельной. Ж. Вестник связи. 2003
15 Хакимжанов Т.Е. Расчет аспирационных систем. Дипломное проектирование. А.. АИЭС. 2002
16 Белов С.В. Безопасность жизнедеятельности. М.. Высшая школа. 2002
17 Долин П.А. Основы техники безопасности в электроустановках. Учебное пособие для вузов. М.. Энергоатомиздат. 1984
18 Баклашов Н. И. Китаева Н. Ж. Охрана труда на предприятих связи и охрана окружающей среды. М.. Радио и Связь. 1989
19 Базылов К.Б. Алибаева С.А. Нұрмағамбетова С.С. Бітіру жұмысының экономикалық бөлімі үшін әдістемелік нұсқаулар. А..АИЭС. 2009
20 Голубицкая Е.А. Жигульская Г.М. Экономика связи. Учебник для вузов. М.. Радио и связь. 1999
21 Баканов М.И. Шеремет А.Д. Теория экономического анализа. М.. Финансы и статистика. 1994
22 www.google.kz
23 http://cdma-technology.com/history.html.
24 http://www.cio-world.ru/analytics/280809/
25 CDMA Development Group. http://www.cdg.org/technology/3g/resourse/ CDMA2000_market_facts_5-10-07.pdf.
1 Косинов М. И. Опытная сеть IMT- MC и GSM для диапозона 450 МГц. М.. 2002
2 Архипкин В.Я. Голяницкий И.А. В-CDMA: синтез и анализ систем фиксированной радиосвязи. – М.. Эко-Трендз. 2002
3 Айтмагамбетов А. З. Ким Р. IMT- MC- 450 в Республике Казахстан Ж. Информационные телекоммуникационные сети. 2004
4 Карташевский В.Г. Семенов С.Н. Фирстова Т.В. Сети подвижной связи. М.. 2002
5 Панченко В. П. Диапазон 450 МГц: от бурных перемен к качественным преобразованиям Ж. технологии и средства связи. 2003
6 Мизиковский С. Безопасность технологии CDMA – 450. Ж. Мобильные системы. М.. 2002
7 CDMA: прошлое, настоящее, будущее. Под ред. проф. Л.Е. Варакина и проф. Ю.С. Шипакова. – М.. МАС. 2003
8 Иванов В. Р. Состояние и дальнейшее использование технологии сотовой связи CDMA Ж. Мобильные системы. 2003
9 Антонян А. Б. Волочкова Н. В. Генеральная схема создания и поэтапного развития Федеральной сети подвижной радиотелефонной связи общего пользования Росси в диапозоне 450 МГц стандарта IMT- MC- 450 Ж. Мобильные системы. 2003
10 Смирнов Н. И. Сивов В. А. Кодовое разделение каналов (CDMA) – генеральное направление развития систем связи ХХI века Ж. Мобильные системы. 2001
11 Тихвинский В.О. «Сети подвижной связи третьего поколения. Экономические и технические аспекты развития». М.. Радио и связь 2001
12 Невдяев Л. М. «Мобильная связь третьего поколения» М.. МЦНТИ. 2000
13 Телекоммуникационные системы и сети: Учебное пособие. В 3 томах. Том 2 – Радиосвязь, радиовещание, телевидение. Под ред. В. П. Шувалова. – М.. Горячая линия – Телеком 2004
14 Перепелкин В. С. Сельская связь может быть рентабельной. Ж. Вестник связи. 2003
15 Хакимжанов Т.Е. Расчет аспирационных систем. Дипломное проектирование. А.. АИЭС. 2002
16 Белов С.В. Безопасность жизнедеятельности. М.. Высшая школа. 2002
17 Долин П.А. Основы техники безопасности в электроустановках. Учебное пособие для вузов. М.. Энергоатомиздат. 1984
18 Баклашов Н. И. Китаева Н. Ж. Охрана труда на предприятих связи и охрана окружающей среды. М.. Радио и Связь. 1989
19 Базылов К.Б. Алибаева С.А. Нұрмағамбетова С.С. Бітіру жұмысының экономикалық бөлімі үшін әдістемелік нұсқаулар. А..АИЭС. 2009
20 Голубицкая Е.А. Жигульская Г.М. Экономика связи. Учебник для вузов. М.. Радио и связь. 1999
21 Баканов М.И. Шеремет А.Д. Теория экономического анализа. М.. Финансы и статистика. 1994
22 www.google.kz
23 http://cdma-technology.com/history.html.
24 http://www.cio-world.ru/analytics/280809/
25 CDMA Development Group. http://www.cdg.org/technology/3g/resourse/ CDMA2000_market_facts_5-10-07.pdf.
Пән: Автоматтандыру, Техника
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 61 бет
Таңдаулыға:
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 61 бет
Таңдаулыға:
АҢДАТПА
Бұл бітіру жұмысында CDMA 450 технологиясының негізінде Жамбыл облысы
Қаратау қаласында сымсыз желінің ұйымдастырылуы қарастырылады. Осы
аймақтағы қолданыстағы желіге талдау жасалады. ZTE өндіруші-фирманың
жабдықтары таңдалады. Сонымен қатар, қамту аумағының, радиорелеу жолының
және байланыс тұрақтылығының есебі жүргізіледі.
Өміртіршілік қауіпсіздігі тарауында нөлдеу жұмысы орындалады,
ұйымдастырылып отырған сымсыз жүйеге қызмет көрсету және пайдалану
кезіндегі мәселелері қарастырылады.
Экономикалық бөлімде жылдық пайдалану шығындары мен табысты қоса
алғанда, жобаның абсолютті экономикалық тиімділігі және өтелу мерзімі
анықталады.
АННОТАЦИЯ
В данной выпускной работе рассматривается организация беспроводной
сети на технологии CDMA 450 в городе Каратау Жамбылской области. Проводится
анализ существующей сети на этом участке. Выбирается оборудование фирмы-
изготовителя ZTE. Также выполняются расчеты зоны покрытия, радиорелейной
линии и устойчивости связи.
В разделе безопасности жизнедеятельности выполняется зануление
оборудования, рассматриваются вопросы при обслуживании и эксплуатации
проектируемой беспроводной системы.
В экономической части производится расчет абсолютной экономической
эффективности и срока окупаемости, включая годовые эксплуатационные расходы
и прибыль.
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ
9
1 CDMA-450 СТАНДАРТТЫ ҰЯЛЫ БАЙЛАНЫС ЖЕЛІСІН ҰЙЫМДАСТЫРУДАҒЫ ҚОЛДАНЫЛАТЫН
ТЕХНОЛОГИЯЛАРҒА ШОЛУ ЖӘНЕ ТАЛДАУ
10
1. Қаратау аймақтық телекоммуникация торабы 10
2. Ауылдық телефон байланысының дамуы 10
3. CDMA-450 технологиясында сымсыз желіні ұйымдастырудың негізгі мақсаты
11
1.4 CDMA стандартының негізгі қағидалары
13
1.5 CDMA стандартты жүйенің жұмыс істеу қағидасы 14
1.6 BSC жүйесінің сипаттамалары
18
1.7 CDMA – 450 технологиясының қауіпсіздігі 19
1.8 СDМА -450 технологиясының Қазақстан Республикасындағы даму
бағыттары
20
2 ТАҢДАЛҒАН ҚҰРЫЛҒЫ 22
2.1 ZXC10-BSS базалық станцияның ішкі жүйелерінің жалпы құрылымы
23
2.2 ZXC10-BSS базалық станциясының ішкі жүйесінің мінездемелері24
2.3 BSS жүйесінің техникалық мінездемелері
25
2.4 ZXC10-BSS ішкі жүйесінің мінездемесі
26
2.4.1 SVBS ішкі жүйесі
26
2.4.2 PCFS ішкі жүйесі
27
2.4.3 CPS ішкі жүйесі
27
2.4.4 CDSU ішкі жүйесі
28
2.4.5 BDS ішкі жүйесі
28
2.4.6 RFS ішкі жүйесі
29
2.4.7 TFS ішкі жүйесі
29
2.4.8 PS ішкі жүйесі
30
2.4.9 BSM ішкі жүйесі
30
3 CDMA-450 ТЕХНОЛОГИЯСЫНЫҢ КӨМЕГІМЕН СЫМСЫЗ ЖЕЛІСІ ҰЙЫМДАСТЫРУЫНЫҢ ЕСЕПТЕУ
БӨЛІМІ 31
3.1 Қаратау қаласының қамту аумағын есептеу
32
3.2 Жаңатас қаласының қамту аумағын есептеу 36
3.3 Радиорелейлі жолдың профилін анықтау және антеналардың
биіктіктерін анықтау
38
3.4 Байланыс тұрақтылығын есептеу 41
3.4.1 Пролет энергетикасын есептеу
41
3.4.2 ЦРРЖ жұмысына гидрометеорлар мен атмосфераның әсерін есептеу
42
3.4.3 Көп сәулененудің таралуының нәтижесіндегі кідіріс
44
3.4.4 Радиотолқынның көп сәулененудің таралуының нәтижесінде
байланыстың бұзылуына кететін уақыт нормасын тексеру 45
3.4.5 Радиотолқындардың субрефракциялануының нәтижесінде сигналдың
кідірісінің пайда болуы 45
4 ТІРШІЛІК ҚАУІПСІЗДІГІ
50
4.1 CDMA-450 стандартындағы ұялы байланыс желісін құру кезінде
персоналдың жұмыс істеу кезіндегі қауіпсіздік шараларын талдау
50
4.2 Нөлдік қорғаныш өткізгішіне қойылатын талаптар
51
4.3 Нөлдеуді есептеу жолы
51
4.4 Нөлдеуді есептеу
55
4.5 Қоршаған ортаны қорғау
58
4.5.1 Өндірістік қалдықтарды қайта өңдеу тәсілдерін таңдау
58
5 БИЗНЕС-ЖОСПАР 61
5.1 Түйін
61
5.2 Компания және сала 61
5.3 Қызметтерді (өнімдерді) бейнелеп жазу
62
5.4 Нарықтық өтімді талдау. Нарық қызметтерін зерттеу
62
5.5 Менеджмент
63
5.6 Маркетинг стратегиясы
64
5.7 Қаражат жоспары
64
5.8 Табысты есептеу
66
5.9 Эксплуатациялық шығын
67
5.10 Экономикалық тиімділіктің көрсеткішін есептеу
70
қОРЫТЫНДЫ 71
әдебиеттер тізімі
72
ҚОСЫМША А 74
ҚОСЫМША Б 76
КІРІСПЕ
Қазіргі таңда телекоммуникация саласына жоғары талаптар қойылуы нарық
қатынастарының дұрыс жолға түсуі мен нарық өтімі үшін байланыс
операторларының аралық бәсекеге түсу күресінің күшеюімен түсіндіріледі.
Осыған орай замандас технологиялардың негізінде телекоммуникацияның сапалы
игерілуінде және құрылуында қажеттіліктер туындайды.
Жылжымалы байланыстағы сымсыз технологияның даму процессі жиіліктердің
жаңа диапазондарын игеруінің негізінде шоғырланған. Ұялы байланыс жүйесінің
негізі – оның әр түрлі географиялық аймақта қолданылуы, яғни арнаның
жиілікпен бөлу технологиясының жүзеге асуы болып табылады.
Байланыс саласындағы кодтау технологиялары және цифрлық байланыстың
дамуы жылжымалы байланыстағы құралдардың ілгері басуына жағдай жасады.
Нәтижесінде аналогтық жүйелердің орнын цифрлық жүйелер басты.
Бірінші және екінші ұрпақ жүйелерінде арналарды жиілікпен (FDMA –
Frequency Division Multiple Access) және уақытпен (TDMA – Time Division
Multiple Access) бөлгенде байланыс сапасы ұсынылатын арна санына және
жүктемеге байланысты анықталды, егер арналар бос болмаса абонент мүлдем
қабылданылмайды. Осы технологияларының кемшіліктерін болдырмау үшін цифрлық
жүйені өндірушілер арналары кодпен бөлінген көпстанциялы қатынау
технологиясына, басқаша айтқанда, CDMA-ге ауыстыруға көңіл аударды.
CDMA (ағл. Code Division Multiple Access) - шу тәрізді сигнал
технологиясына кеңейтілген спектрде қолданылуына және әр қолданушыға
кеңейтілген спектрде таралатын жекелеген код ұсынуға негізделген.
2003 жылдың тамыз айында Қазақстан мемлекеті жылжымалы байланыстың
CDMA стандартын дамыту үшін лицензия алуға конкурс ұйымдастырды. Конкурс
талаптарына сай, лицензия алған операторларға 800 МГц және 450 МГц
жиіліктерін алу құқығы берілді. Соңғы жиілік ауылды жерлерде, яғни
абоненттердің аз тығыз шоғырланған аумақтарында және барынша үлкен
территорияда жылжымалы байланысты дамытуға арналған.
Қазіргі кезде 15 млн. халқы бар Қазақстанда бұл байланыс жүйесін
пайдаланушылар саны 3,5 млн. болды. Бүгінгі күні байланыс компаниялары CDMA
ұялы байланыс қызметін 80-нен астам қалалар мен ауылды мекендерге ұсынады.
Жаңа стандартта жұмыс істейтін операторлардың пайда болуы тарифтердің
төмендеуіне, жаңа тарифті жоспарлардың пайда болуына, сапаның және қызмет
түрлерінің өсуіне алып келеді.
Бұл дипломдық жұмыста Жамбыл облысы Қаратау қаласы үшін CDMA 450
технологиясының негізінде радиорұқсатты қолданумен көпарналы
телекоммуникациялық жүйені жобалау нұсқасы қарастырылады.
1 CDMA-450 СТАНДАРТТЫ ҰЯЛЫ БАЙЛАНЫС ЖЕЛІСІН ҰЙЫМДАСТЫРУДАҒЫ
ҚОЛДАНЫЛАТЫН ТЕХНОЛОГИЯЛАРҒА ШОЛУ ЖӘНЕ ТАЛДАУ
4. Қаратау аймақтық телекоммуникация торабы
Тараз қаласында байланыс қызметтерін Жамбыл облыстық телекоммуникация
дирекциясы АҚ Қазақтелеком филиалы қамтамасыз етеді. KCell, Beeline,
Dalacom сияқты байланыс операторлары жұмыс істейді. Байланыс желісі
толығымен дерлік цифрлық, ҚТС-да абоненттік линияда алтысандық нөмірлену
жүйесі қабылданған.
Орналасуы:
Жамбыл облысы Қазақстанның оңтүстік бөлігінде орналасқан. Әкімшілік
орталық – Тараз қаласы. Жамбыл облысында 10 аудан бар. Территория ауданы –
144,2 мың шаршы км, құрамына төрт қала кіреді – Тараз, Қаратау, Жаңатас,
Шу.
Қаратау қалалық телекоммуникация торабы Жамбыл облыстық
телекоммуникация дирекциясының бөлімшесі болып табылады.
Қаратау - таудың етегінде орналасқан көркем қала. Қалада облыс
орталығы Тараз қаласымен қосатын темір және тас жол торабы бар.
Қаратау қаласының халық саны 18 мың 440 адам.
Қаратау – дамып келе жатқан инфрақұрылымы, гүлденіп келе жатқан
кәсіпкерлері, негізінен фосфор өнімдерін шығарумен және мәрмәрді бүкіл
Қазақстанға жіберумен, гүлденумен, дайын өнімді шығарумен айналысатын шаруа
қожалықтары бар аудан орталығы.
Соңғы кезде кіші бизнес объектілерінің белсенді дамуы байқалады. Үш
мектеп, аймақтық аурухана, мәдениет үйі, нан өнімдерінің комбинаты жұмыс
істеп тұр. Тұрғындардың әл-ауқаттылығы – орташадан жоғары. Қаратау
қаласының АТСК станциясының жөндеу сыйымдылығы – 2000 нөмір, әрекеттігі
сыйымдылығы – 2000 нөмір. 1975 жылдан пайдаланылып келеді. 2008 жылдың 1-ші
наурызына қараған жағдай бойынша телефон орнатуға берілген өтініштердің
саны – 2768 өтініш. Осы дерек негізінде жобаны жүзеге асыру қажеттілігі
жетіледі.
5. Ауылдық телефон байланысының дамуы
Ауылдық телефон байланысындағы инфражүйенің құрылу және даму
проблемасы дамуға кететін үлкен шығындармен, сонымен қатар халықтың төлеу
қабілетінің аласа деңгейімен түсіндіріледі.
Қазіргі уақытта ауылдық жердегі телефонизация телекоммуникация
саласының ең күрделі проблемаларының бірі болып келеді. Оның үстіне орта
телефон тығыздығы 100 тұрғынға кемінде 10 қосудан тұрады.
Осы кезеңде маңызды мүмкіндердің бірі - сымсыз сөйлесу пунктерді құру
бағыты болып табылады. (СП-сөйлесу пункті). Бұл пунктерге сенімділік
артады, алайда үлкен ауылдардың телефонизациясы үшін жарамайды деуге
болады. Ауылды аймақтарда пайдалы сөйлесу пунктерін құру үшін келесі
шарттардың орындалуын қамтамасыз ету қажет:
- эксплуатациялық шығындар көлемі табыс көлемінің 2% құруы қажет;
- пунктерді орналастыру бөлмелерін жалға алмау және операторлар жұмысқа
жалданбауы қажет;
- дебиторлық қарыздың болмауы және аудан орталығына трафик тұйықталуын
қамсыздандыру;
- жобаның қаржыландырылуы.
Қоныстанған пунктерде шағын - 6 нөмірлі АТС орналастырылды, NMT-450
стандартты ұялы радио телефон жүйесі қосу желісінің ролін атқарды. Алайда
бұндай шешімнің кешілігі-есеп тәсілінің және көрсетілген қызметке арналған
ақы жинауының болмауы болып табылды.
Кейіннен биллинг бағдарламасы өңделген болатын. Соңында ауылдық сөйлесу
пункті ұялы радиотелефон жүйесінен құралды. Радиотелефоннан қоңырау шалу
үшін, абонент алдымен керек нөмірді теріп алады. Қоңырау сервисті
телефондық карталар жүйесіне маршрутталады да ( СТК ), кейіннен пин – код
арқылы абонент аутентификацияланады. Егер жүйеде сондай пин - коды бар
карта бар болса, онда жүйе абонентті керекті нөмірге қосады. 5 мың
абоненттерге арналған СТК жүйесі NMT – 450, GSM– 900, CDMA – 450
стандарттарының кез келген коммутатор үлгісімен бірлесіп әрекет ете алады.
Ауылдық радиотелефонға ( ұйымдық - техникалық шаралар көмегімен) жалпы
нөмірден өзге екінші нөмір меншіктеледі ( бес таңбалы - жергілікті аудан
орталығының).
6. CDMA-450 технологиясында сымсыз желіні ұйымдастырудың негізгі
мақсаты
Ұялы байланыс желісі Жамбыл облысы Қаратау қаласы үшін
ұйымдастырылады. Қаланың және жақын қоныстанған шағын аудандардың
географиялық және халық қонысының тығыздығының ерекшеліктерін ескеріп
тиімді және үнемді технология мен құрылғыларды таңдадық.
Бұл жұмыстың негізгі мақсаты – аз қоныстанған Қаратау қаласында
қызмет ету аймағын үлкейтуге мүмкіндік беру. Ұялы байланыс қызметі қаланың
95%-на қамтамасыз етілуі тиіс.
Дипломдық жұмыста жылжымалы байланыс жұйесінде (СПС) CDMA
технологиясының басқа жиілік диапозонында (900 МГц) жұмыс істейтін
стандартына қарағанда тығыздығы аз аймақтарда бір уақыт аралығында
стационарлық байланыс қызметін қамтамасыз ететін CDMA – 450 стандарт
технологиясын пайдаланудың маңызы жоғары. Бұндай қасиеттердің ішінде,
әсіресе, шек қойылған жиілік қорларда маңызы бар спектр қолданылуының
жоғары деңгейде болуы. Тариф мөлшерінің аз болуы тығыздығы аз және күн
көріс жағдайы нашар аймақтарда маңызы жоғары болып табылады. Сонымен қатар,
CDMA 450 басқа диапазондарға қарағанда ұяның үлкен аумағымен қамтамасыз
етеді, бұл үлкен аудандарды радиоқамтумен қамтамасыз ету кезінде базалық
станциялар санын азайтуға мүмкіндік береді.
Жалпы CDMA 450 жүйесі базалық қабылдаутарату станциясынан (BTS),
базалық станция контроллерінен (BSC), мобилді коммутация орталығынан мекен
орнын тіркегішінен (MSCVLR), мекен орнының негізгі тіркегіші
аутентификация орталығынан (HLRAC) құралады. Бұларға басқа да қосымша
элементтер енуі мүмкін, ол жүйенің ерекшеліктеріне байланысты.
CDMA 450 жүйесі жиілікті пайдаланудың халықаралық стандарттарының
талаптарына жауап береді, яғни ол:
- BTS қабылдауы MS таратуы: 452,975 – 454, 975 (МГц);
- BTS таратушы MS қабылдауы: 462,975 – 464.975(МГц).
Енді берілген облыста желі құру үшін керек құрылғылар тізімін
келтірейік.
Мобилді коммутация орталығы (MSC) Қаратау қаласында орналасады.
Базалық станциялар (BTS) бір-бірімен және радиобайланысты басқаратын
базалық станция контроллерімен (BSC) радиорелейлі күре жолдар арқылы
байланысады.
CDMA 450 стандартына арналған бір BTS-тің жабу радиусы 40 км
шамасында, яғни Қаратау қаласына бір базалық станция (BTS) жеткілікті болуы
тиіс. Алайда базалық станцияның саны абоненттер санына байланысты алған
жөн. Ұйымдастырылатын жүйе қалалар мен ауылдарды қамтитын болғандықтан, әр
аймаққа базалық станцияның саны бөлек есептелінеді
Елімізде ұялы байланыс қызметін пайдаланушылар санының өсуі
операторлардан желіні құру және сапалы қызмет көрсету үшін қосымша
шығындарды қажет етеді. Абоненттердің талаптары өсуде, олар мәліметтерді
тарату және жоғары жылдамдықты Интернет сияқты қосымша қызметтерді күтеді.
Бұл талаптарға CDMA стандарты жеткілікті жауап береді.
CDMA 450 шешімдерін және коммерциялық қолайлы өнімдерді көптеген
әлемдегі озық компаниялар ұсынады. Солардың ішінде Airvana, Ericsson,
Huawei, Lucent Technologies, Nortel Networks, QUALCOMM және ZTE. Оларда 450-
470 МГц жиілік диапазондарында IMT-2000 шешімдері бар. Әрбір компанияның
желі құру және оны ары қарай дамыту мәселелерінің өзіндік шешімдері бар.
Соның ішінде бізге қолайлы болатыны қытайлық ZTE компаниясының ұсынылған
шешімі.
Қазақстан аймағы географиялық және демографиялық жағынан ерекше болып
келеді: территориядағы халықтың төмен тығыздығы. Бұл ұялы байланыстың
дамуын тежейтін фактор болып отыр. Сол себептен халқы аз қоныстанған және
қашық жатқан көптеген елді мекендер байланыс мүмкіндіктерімен қамтамасыз
етілмеген. Осы сипаттарды ескере отырып Жамбыл облысын Қаратау қаласында
сымсыз байланыстың CDMA технологиясын қолданып 450 МГц жиілігінде желі құру
тиімді деп есептеймін.
1.4 CDMA стандартының негізгі қағидалары
CDMA (ағл. Code Division Multiple Access) - шу тәрізді сигнал
технологиясына кеңейтілген спектрде қолданылуына және әр қолданушыға
кеңейтілген спектрде таралатын жекелеген код ұсынуға негізделген. Сол
себептен, TDMA мен FDMA технологияларының кемшіліктерін болдырмау үшін
цифрлық жүйені өндірушілер арналары кодпен бөлінген көпстанциялы қатынау
технологиясына, басқаша айтқанда, CDMA-ге ауыстыруға көңіл аударды.
CDMA – ұялы байланыс стандарттарының ең танымал түрі. CDMA ұялы
байланысының технологиясы қазіргі кезде өзінің ерекшелігіне және көптеген
қасиеттеріне байланысты басқа технологиялармен салыстырғанда пайдалану
ауқымы үлкен.
CDMA принципі бастапқы ақпараттық сигналдың (яғни сөз сигналының)
спектрін кеңейтуге ынталанады. Олар екі әртүрлі әдіспен жүзеге асады,
біріншісі жиілік бойынша секіру, екіншісі тура тізбек. Жиілік бойынша
секіру (немесе FH - Frequency Hopping). яғни кездейсоқ заң бойынша
берілген аралықта таратқыштағы тасымалдаушы жиілік тұрақты түрде өзінің
мәнін әрбір сөйлесу арнасына салыстырмалы түрде үлкен емес уақыт
интервалында өзгертіп отырады. Жүйенің қабылдағышы да таратқыш сияқты
гетеродин жиілігін тура сол алгоритммен өзгертіп, тек керекті арнаны
болашақта өңдеу мен бөлінуді қамтамасыз етеді. FH көмегімен цифрлық ұялы
байланыс жүйесінде техникалық сипаттамаларды жақсарту үшін GSM-де
қолданады.
Екінші әдіс тура тізбекті (немесе DS - Direct Sequence) жұмыс
істейтін және перспективті CDMA желілерінде қолданатын шусияқты сигналдарды
қолдануға негізделген әдіс. Әрбір абоненттің ақпараттық сигналын жалғыз
және қайталанбайтындай шусияқты сигналға модуляциялайды, осыны бастапқы
ақпараттық сигналды кеңейту деп атайды. Осы жерде осындай кодтардың нұсқа
сандары миллиардқа жетеді, бұл біздің ғаламшарда әрбір адамға жеке байланыс
құруға болатынын айта кету керек. Әрбір абоненттің жіңішке жолақты
ақпараттық сигналы желідегі тұтынушыларға бөлінген жиіліктік спектрдің
барлық еніне кеңейтіледі. Қабылдағышта сигнал теңестіруші кодтың көмегімен
қалпына келудің орнына, нәтижесінде бастапқы ақпараттық код қалпына келеді.
Осы уақытта айтылған қабылдағышта басқа тұтынушылардың сигналдары ақ шу
сияқты болып табылады да кеңейтілген күйінде қалып, қабылдағыштың қалыпты
жұмыс істеуіне кішкене ғана кедергі келтіреді.
CDMA әскери байланыс жүйелерінде жайдан-жай қолданылған жоқ. Ол
сигналдардың спектрін кеңейту алдын-ала дайындалған жасанды бөгеуілдерге
қарсы тұра алатын қасиеті де бар. Егер радиосигналдың базасын өте үлкен
шамаға кеңейтсек, онда оны шу деңгейінен төмендетуге болады, мұны
потенциалды қарсылас та байқайды. Қабылдау жағында бастапқы сигнал қалпына
келеді. Сонымен, осыған ұқсас жүйелерді осы жиілік диапазонын қолданатын
радиоқұрылғылардың жұмысына кедергі келтірместей етіп қолдануға болады.
1.5 CDMA стандартты жүйенің жұмыс істеу қағидасы
CDMA-450 450 МГц жиілік диапозонында жұмыс атқаратын маңызды шешім
болып табылады. CDMA-450 – үшінші ұрпаққа өтетін алғашқы қадам.
Қазіргі кезде дүние жүзінде 320 000-ден аса абоненттерге қызмет атқаратын 5
CDMA-450 коммерциалық желісі қызмет атқарады. 10-ға жуық мемлекет бұл
жүйені жүзеге асыруға өз ұсыныстарын білдіруде.
CDMA стандартты жүйенің жұмыс істеу принципін түсіндіретін құрылымдық
сұлба 1.2 суретте көрсетілген. Тасымалдаушысының спектрі алдын-ала
кездейсоқ шу көзінің сигналымен көбейтіліп, кеңейген ақпаратты сигнал Уолш
бойынша кодталып, осы тасымалдаушымен араластырылады. Әрбір ақпараттық
сигналға өзінің Уолш коды арналады, кейіннен олар таратқышта бірігіп, сүзгі
арқылы өткізіледі және жалпы шусияқты сигнал таратушы антеннамен
сәулелендіріледі.
Қабылдағыштың кірісіне пайдалы сигнал, фондық шу, көрші ұяшықтағы
базалық станциядан келетін бөгеуілдер және басқа абоненттердің кездейсоқ
сигналдары түседі. ВЧ-сүзгілеуден кейін сигнал корреляторға түсіп, осында
спектрді қысу мен берілген Уолш кодының көмегімен цифрлық сүзгіде пайдалы
сигналдың бөлініп алуы жүреді. Бөгеуілдің спектрі кеңейтіледі, және
коррелятордың шығысында шу түрінде пайда болады.
Сурет 1.1 - CDMA стандартты ұялы байланыс жүйесінің жұмыс істеу
қағидасы
Берілген суретте CDMA әдісін қолданатын жүйелерде,кездейсоқ шу көзінің
синхронизациясын өзгерте отырып, жиілік жолағының бір бөлігін желінің
барлық ұяшықтарында қолдануға болады. Бұл 100%-тік жиіліктік ресурсқа қол
жеткізуді пайдалануы – бұл CDMA стандартты желінің абоненттік
сыйымдылығының жоғары екендігінің және ұйымдастыруды оңайлататын бір фактор
көрсетілген. Уолш коды 64 болғанындықтан, бұл теориядағыдай шын мәнінде
жүзеге аспайды, жүйенің абоненттік сыйымдылығы ішкі жүйенің
интерференциясымен шектеледі, ол интерференция көрші ұяшықтағы базалық
станциялардың және қозғалмалы станциялардың бір мезеттегі жұмысынан
туындайды.
CDMA жүйесінде абоненттердің саны ішкі бөгеуілдердің деңгейіне
тәуелді. Базалық станцияның келісілген станциялары жақын-алыс эффектісіне
өте сезімтал, базалық станцияға жақын орналасқан мобильді станция үлкен
қуатта жұмыс істейді де, басқа алыс сигналдарды қабылдаған кезде
бөгеуілдердің жоғары деңгейін құрып, жүйенің өткізгіштік қабілетін
төмендетеді. Бұл жағдай барлық мобильді станцияларда болады, бірақ
ортогоналды шусияқты сигналды қолданатын жалпы жиілік жолағында жұмыс
істейтін CDMA-жүйесінде сигналдардың бұзылуы ең жоғары дәрежеде болады.
Егер осы жүйеде қуатты реттеу болмағанда бұл жүйе сөзсіз TDMA базасындағы
ұялы желілердің сипаттамаларына орын беретін еді. Сондықтан СDMA жүйесінің
басты проблемасы әрбір станцияда индивидуалды қуатты басқару.
Кодпен қатынайтын жүйенің тиімді жұмысы тек базалық станцияның
кірісінде әртүрлі абоненттердің сигналдары түзетілген жағдайда ғана жүзеге
асады. Түзету дәлдігі жоғары болған сайын, жүйенің қамту аумағы да көп
болады.
Қуатты басқарудың дәлдігі жоғарылаған сайын, ішкі бөгеуілдердің
деңгейі төмендейді. IS-95 стандартында мобилді станциялардағы қуатты реттеу
динамикалық диапазон 84 дБ-де 1 дБ қадамымен, яғни ±0,5 дБ дәлдігімен
жүзеге асады. Көрші өлшемдер арасындағы интервал 1,25 мс-қа тең. Қуатты
басқаратын биттер 800 битс жылдамдықпен трафик арнасы бойынша таратылады.
Тізбектеп қосылулы көпсәулелі сигналдарды бөліктеп өңдеу талап етілетін
сигналшу қатынасын 6-7 дБ қамтамасыз етеді. Кезінде параллельді жұмыс
істейтін бірнеше арналарда сәулелерді әртүрлі өңдеу мобилді станцияның
қайтақосылуының жеңіл режимін қамтамасыз етеді.
CDMA жүйе ұяшығының абоненттік сыйымдылығы реттеуші алгоритмді
пайдалану арқылы оптимизацияланады. Бұл алгоритм әрбір абоненттік
терминалдың сәулелендіруші қуатын жіберілетін қатенің болу ықтималдығы
деңгейін алуға болатындай етіп шектейді. Жүйеде қуатты реттеудің үш
механизмі қарастырылған: тура арнада- тұйықталмаған иілім, кері арнада –
тұйықталған иілім, кері арнада – сыртқы реттеу иілімі.
CDMA стандартты қозғалмалы байланыста сандық желілер келесі
элементтерден тұрады (сурет 1.2):
– Қозғалмалы байланыстың коммутациялық орталығы MSC
(Mobile Switching Center) – СПС желісіндегі қозғалмалы
абонентердің арасындағы қосылу мен СПС пен СТОП
желісіндегі абоненттердің қосылуын қамтамасыз етеді;
– базалық станция BS (Base Station) – қозғалмалы
абоненттермен радиоинтерфейсті жүзеге асырады;
– базалық станцияның контроллері BSC (BASE Station
Cintroller) – базалық станцияларды басқару мен
коммутациялық орталықпен байланысты қамтамасыз етеді;
– орналасқан орынның негізгі немесе үйдік регистрі HLR
(Home Location Register) – берілген коммутациялық
орталықта тіркелген абоненттер туралы мәліметтердің
базасынан тұрады ;
– орналасқан орынның қонақтық регистрі VLR (Vision
Location Register) – берілген коммутациялық орталықтың
қызмет көрсететін аумағында болған абоненттер жайында
мәліметтер базасынан тұрады;
– аутентификация орталығы AC (Authentication Center) –
қозғалмалы абоненттің полномочиясын тексеруді қамтамасыз
етеді және оны байланыс желісіне қатынауды жүзеге
асырады;
– құрылғының теңестіру регистрі EIR (Eguipment Identity
Register) – құрылғының идентификациясын басқаруға
қажетті мәліметтер базасынан тұрады.
Ұялы телефондық желілердің дұрыс жұмыс істеуін қолдау протоколының
бірі болып қосымша ОКС жүйесі 7 МАР номерлі болып қосылады. Бұл қосалқы
жүйе ТСАР протоколында негізделеді және роумингтің ақпаратты тарату мен
басқа ұялы желідегі басқа сигналды ақпаратты келесі желіге тарату үшін
пайдаланылады. Роуминг – қозғалмалы абоненттердің әртүрлі операторлар
желісінде орын ауыстырғанында байланысты ұсынуы.
Сурет 1.2 – CDMA қозғалмалы байланыс желісін құру сұлбасы
Берілген суретте қосалқы жүйе МАР ұялы байланыстар арасында
ақпараттарды таратуды ғана қамтамасыз етпейді, алыстатылған түйінде
активацияны ұйымдастырады. Мысалы, басқа бір ұялы желіден белгілі бір
хабарламалардың түсуі кезінде шақырылып отырған абоненті бар ұялы желінің
қызмет көрсетуі активтендіріледі, ғанаобеспечивает не только передачу
информации между сотовыми системами, сонымен қатар кері бағытта
активацияның нәтижесі жеткізіледі.
МАР –тың негізгі процедураларына мыналар жатады:
– роуминг мүмкіндігімен қамтамасыз етілетін, желі бойынша кіретін
және шығатын шақыруларды қабылдау мүмкіндігін сақтау үшін
абоненттің орналасқан орнын тіркеу;
– абоненттің орналасқан орны жайындағы ақпаратты өшіру мен
қайтатіркеу;
– HLR мен VLR регистрларында абонентердің мәліметтерін өзгертуі;
– тарификация жайында ақпаратты тарату және т.б.
HLR регистрында тұтынушының орналасу орны жайындағы ақпарат бірнеше
минут сайын жаңартылып отыруы керек. Осы мақсатта қосалқы МАР жүйесі
коммутациялық түйін VLR –дың мәліметтер базасынан ТСАР хабарламасының
көмегімен HLR-дың мәліметтер базасына ақпаратты таратып отырады.
Шақырылатын абонентке шақыру түскен кезде HLR регистрі оның қазіргі кездегі
орнына тәуелді қосылуды осы жолмен анықтайды. HLR құрамындағы абоненттің
бір аумақтан келесіге орын ауыстыруы 7 нөмірлі ОКС хабарлауының көмегімен
тұрақты түрде жаңартылып отырады. Бұндай механизм мобилді абоненттің бүткіл
желі бойына еркін орын ауыстыру мүмкіндігін береді, оның үстіне кіріс
шақыруларды жоғалту қаупі жоқ. МАР протоколында ТСАР пен МТР қосалқы
жүйесімен қатар сигнализациялардың қосылыстарын басқаратын қосалқы жүйе
SCCP-ды пайдаланады.
CDMA-450 мен GSMGPRS технологияларының жылдамдықтарын салыстыру
кестесі 1.1-кестеде көрсетілген.
Кесте 1.1 – CDMA-450 мен GSMGPRS технологияларының
жылдамдықтарын салыстыру
Технологияларды салыстыру GSMGPRS CDMA-450
Максималды теориялық 171,4 153,6
жылдамдық, Кбитс
Практикадағы жету 53,6 153,6
жылдамдығы, Кбитс
Өз жылдамдығы, Кбитс 20 80
Кесте бойынша байқайтынымыз CDMA-450 стандарт ұялы байланыс жүйесінде
теориялық бақылау практикалық түрдегі жағдайды қанағаттандырады.
1.6 BSC жүйесінің сипаттамалары
АТС СТОП пен BTS (Base Transceiver Station - базалық станция) арасында
BSC (Base Station Controller - базалық станция бақылау) функционалды
орналасқан. Ол BTS-тың статусты ақпараттарын басқарып, сымсыз қатынау
желісінің ресурстарын басқару функциясын атқарады. Сонымен қатар, сөздік
дестелік QCELP мәліметтерді ИКМ мәліметтеріне түрлендіреді, әрі
жаңғырықтыбасып тастау функциясын да орындайды. Бір BSC 48 BTS-қа дейін
қызмет көрсете алады. Ол дестелер трафигінің жоғарыжылдамдықты
маршрутизаторынан, шақыруды өңдеуді басқаратын және қосатын жолдардың
интерфейс блогының процессеорларынан, сөздік мәліметтерді өңдеуге арналған
селектордан тұрады.
BSC орындайтын негізгі функциялар:
– шақыруды өңдеу функциясы;
– қызмет көрсетудің кереметтігін қолдау;
– сөздерді кодтау;
– сөздік дестені ыңғайлы таңдау;
– қосымша көрсетілетін қызметті қолдау;
– хабарламаларды үлестіру функциясы;
– шақырудың ресурстарын басқару;
– СТОП-қа интерфейс ;
– эксплуатация мен техникалық қолдау функциясы;
– желілік әсерлесу функциясы;
– шақыруды өңдеу функциясы.
BSC СТОП пен BTS –тың әсерлесуінің арқасында орнатубосату функциясын
қолдайды, яғни сымды желіден – сымсыз қатынау желісіне, және сымсыз қатынау
желісінен – сымды қатынауға шақыруларды қолдайды. Сонымен қатар, факс-
хабарламаларды (3 топты факсмашина) тарату мен сөздік емес мәліметтерді
тарату арнасын қолдайды.
BSC BTS-BSC-АТС СТОП арасындағы хабарламаларды таратуын керемет жүзеге
асыратын хабарламаларды өңдеу функциясын қолдайды, бұл орналасқан орнын
тіркеу процедурасы мен қосылуы орналасқанда қосымша қызмет көрсетуді
ұсынуда қолданылады.
Сөздік трафик дестесін өңдеу кезінде BSC трафик мәліметтерін IS-
95AANSI J-STD-008 форматынан 20 мс-ты интервалды ИКМ форматына
түрлендіреді. Для обработки речевого трафика используются как вокодер на
скорость 14,4 кбитс (V2), обеспечивающий отличное качество речи, так и
вокодер на скорость 9.6 кбитс (V1).
Әрбір қосалқы жүйе BSC-да үлестіріліп басқарылуы бар, ол бізге реалды
уақыт режимінде өңдеуді жүзеге асыру мүмкіндігін береді. Әрбір қосалқы
жүйедегі негізгі түйіндер сенімділікті жоғарылату үшін көшіріледі. Сонымен
қатар, әрбір қосалқы жүйе модулді құрылымды болады, бұл жеке функциялардың
қосылуы, жүйені кеңейту, жүйенің модификациясы мен жаңа технологияларды
ендіруде жүйелік оператордың тапсырманы орындауына жеңілдік тудырады. Айта
кететін жай, аппараттық құрылғыларды кеңейту мен бағдарламалық қамтамасыз
етудің орын ауыстыруы қарапайым түрде жүзеге асады, яғни көрсетілетін
қызметтің үзіліссіздігі сақталады. Алып тұрған кеңістікті азайту мақсатында
жүйе ең кішкентай тіреулер негізінде жасалады. Жүйенің аппараты модулдары
көшірілген. Түзеуге болмайтынды аз сезімталдықпен қолдайтын және түзеуге
болмайтын жағдай туа қалған кезде тез қалпына келтіруді қамтамасыз ететін
функциялары бар.
1.7 CDMA – 450 технологиясының қауіпсіздігі
Ұялы байланыс жүйесінде болатын алаяқтықпен күресу мақсатында абонент
аутентификациясына арналған криптоқорғау және өзге абоненттердің тыңдауынан
қорғау әдістері қолданылады. 3G PP2 жүйесінде қабылданып, CDMA 2000
жүйелерінде жұмыс істейтін TIAEIA-41 қауымдастығымен ұсынылған қорғаныш
схемасы қорғанышты талап деңгейіне сай жүзеге асыратын нақты және қосымша
құралдардан құралады.
TIAEIA – 41 қауымдастығының қорғаныш схемасы сервис- провайдерлер
арасында роумингті қамтамасыз ету үшін өңделген болатын. Осы схема
бақылауды үй жүйесінен жүзеге асыруды қамсыздандырады.
CDMA – 450 абонентінің цифрлық аутентификациясы сауал - жауап
(challenge - response) протоколына негізделген: мобильді терминал
қызметтерін цифрлық түрде алу үшін абонент сауалға генерацияланған
кездейсоқ сандардардың негізінде жауап іздейді. Жауап мобильді телефон мен
желіде сақталған арнайы кілттің көмегімен есептелінеді. Бұл кілт 64-битті
кездейсоқ сан болып табылады және А [А-КЕУ] кілті деп аталады. Ол алдан ала
мобильді құрылғыға енгізіліп, абоненттердің қорғалатын жазулары бар
аутентификация орталығындағы [HLR АС] жүйдегі базада орналасады. Желі
арқылы мобильді құрылғыны тексеруі аутентификация маңызын құрайды.
1.8 СDМА -450 технологиясының Қазақстан Республикасындағы даму
бағыттары
Бүгінгі күні Қазақстан Республикасында СDМА-450 технологиясының дамуын
болжау өте қиын. Пессимистік және оптимистік екі полярлы жағдайды
қарастыруға болады.
СDМА-450 желісінің дамуы пессимистік түрде болғандықтан сәйкесінше
Қазақстанда дамуы баяу және ауыр болады. СDМА-450 технологиясының жаңа
терминалдары мен оператор қызметтерінің түсініксіздігі арқасында болатын
проблемалар бұл жүйенің тек GSM- операторлармен бәсекелесуге келетіндігімен
түсіндіреді. СDМА операторлары барлық аймақтарда сатылудың 10-15% үлесін
алуға мүмкіндігі болады және бұл аймақ көлеміне қарай қаржының 5-10%-ын
алуға үлесі бар.
Қазақстандық СDМА-450 технология операторының табысты дамуы қаражат
саласын мүлдем өзге жолдар арқылы ілгері басуына жағдай жасайды. Бұл жаңа
технология роуминг және сапалы мәлімет тарату қасиеттерімен қазақстандық
телекоммуникация саласында басқа технологияларға үлкен бәсеке бола алады.
СDМА-450 желісінің жасалу және даму процессі бірнеше сала бойынша
құралады:
- Бірнеше ірілендірілген аймақтық топ құру
- СDМА-450 бірыңғай қазақстандық операторын жасау
- GSM- операторларының бірімен құрылған стратегиялық одақ құру
Қазіргі уақытта 450 МГЦ жиілік диапазоны ауылдық аймаққа сымсыз желіні
ұйымдастырудың тартымды ұсынысы болып табылады. Абоненттік рұқсат жүйелерін
(WWL) ауылдық жерлерде қолдану мақсаты келесі факторлармен анықталады:
- үлкен жылдамдық. WWL жүйесі қысқа мезгілде үлкен абоненттік
сыйымдылықтың жүзеге асуына мүмкіндік береді;
- өсірудің қарапайымдығы және тездігі. Жаңа абонент жүйесіне қосылу
үшін нөмір мен абоненттік терминалдың болуы жеткілікті;
-рельеф аймақтарында шек қоюдың практикалық түрде болмауы;
- жүйе құны абонентке дейін ара қашықтықтың артуымен өспейді ( БС
қызмет етуі аймақтарының мүмкін болатын радиус шектерінде );
- қызмет ету құнының салыстырмалы түрде аз болуы. Бұл жағдайда
байланыс инфражүйесінің кездейсоқ немесе қасақана зақым келуі есепке
алынбайды, мысалы, кабельдік коммуникациялар. Жүйе нәтижелі диагностиканың
кемшілігін қамсыздандырады.
Қазақстан Республикасында ауылдық телефон байланысының дамуына
радиорұқсаттың қазіргі заманғы цифрлық жүйелерін қолдануы келесі
мақсаттарды шешуге рұқсат етеді:
- байланыс желі құралдар қызметтерінің ұсынуын қамтамасыз ету;
- әртүрлі жағдайларға байланысты абонент топтарына уақытша қызмет
етуін шапшаң ұйымдастыру ( жоспарлы ауылшаруашылық жұмыстар, ауылдық
байланыс жүйесін қайта құру);
- ауылдық телефон байланысында желі сенімділігін арттыру мақсатында
толықтыратын желі құралдарын құру.
Қазақстан территориясының үлкен болуына байланысты СDМА-450 база
станциясының радиус аймағы 100 км-ге дейін жетуі оның маңызын арта түседі.
Ауылдық аймақтарда байланыстың әмбебап қызметтері, айта кетсек, интернет,
телемедецина, СDМА-450 мобильді және бекітілген рұқсат желісі арқылы
телеоқу мүмкіншіліктері пайда болады.
СDМА-450 стандарт желісі Қазақстан Республикасында келесі принциптерге
байланысты дамиды:
- СDМА-450 жүйесіне деген сұранысқа байланысты желі қорларының бірте-
бірте өсуі;
- IMT2000 жүйесінің құрамындағы телекоммуникация тенденциялары
дамуының перспективті болуы;
Қорыта келгенде, CDMA 450 технологиясы тығыз қоныстанған аудандарда
қызмет көрсету аумағын кеңейтетін бірден бір шешім боып табылады. Демек, аз
қоныстанған Қаратау қаласын байланыспен қамтамасыз етуге бұл технологияның
маңызы жоғары.
2 ТАҢДАЛҒАН ҚҰРЫЛҒЫ
CDMA 450 шешімдерін және коммерциялық қолайлы өнімдерді көптеген
әлемдегі озық компаниялар ұсынады. Солардың ішінде Airvana, Ericsson,
Huawei, Lucent Technologies, Nortel Networks, QUALCOMM және ZTE. Оларда 450-
470 МГц жиілік диапазондарында IMT-2000 шешімдері бар. Әрбір компанияның
желі құру және оны ары қарай дамыту мәселелерінің өзіндік шешімдері бар.
Соның ішінде бізге қолайлы болатыны қытайлық ZTE компаниясының ұсынылған
шешімі.
Бұл дипломдық жұмыста Қаратау қаласында CDMA-450 стандартты байланыс
желісінің енгізілуін қарастырады. CDMA-450 жүйесінің толық желілік
жабдықтауын және глобальды желілік шешімін қамтамасыз ететін ZTE қытай
телекоммуникациялық бірлестігінің ұсынған жабдығы қолданылады. Сонымен
қатар, қорғанушылықты, жұмыс тұрақтылығын және жүйе сапасын арттыруға
маңызды мүмкіндік беретін үшінші ұрпақтың сымсыз желі жүйесінде бірнеше
жаңа технологиялар пайдаланылады.
Берілген желінің нақты құрылымын толық анықтау үшін негізгі одақтардың
кескін үйлесімін қарап шығу қажет, яғни:
-(BTS) қабылдаушы-тапсырушы станциясының жабдығын, оның үлгісін,
техникалық егжей-тегжейін және ұялы торлардың құрылымын;
-сымсыз байланыс желісінде қолданылатын негіздік станцияның ішкі
жүйесін (BSS) және бір немесе бірнеше ұялы баланысты жүзеге асыратын сымсыз
арналарды басқару құрылғысын;
-жылжымалы байланыстың коммутациялық орталығын (MSC);
-сапаршылардың тұрғылықты жерінің тізімін (VLR);
-тұрғылықты жерін тіреу тізімін (HLR);
-аутентификация орталығын (AUC);
-қысқа хабарлауларды өңдеу орталығын (MC немесе SC);
-қанау және техникалық қызмет ету орталығын (OMC);
Желі қала аумағын толық жабады. Желінің нәтижелі жұмысын толық талдау
үшін бірнеше есеп-қисап жүргізу қажет. Ол үшін жер рельефін есепке ала
отырып бір ұялы жабулары бар аймақты табамыз, барынша көп мүмкіндігі
болатын ара қашықтықта мобильді және базалық қабылдаушы-тапсырушы
станцияның сигнал-шуыл ара қатынасын, CDMA стандартының бұқаралық түрде
қызмет етуінің есеп-қисабы – ең үлкен жүкті тиеу сағатында шақыруларды
қабыл алмаудың ықтималдығы (шақырудың барлық арналар бос емес кезінде түсу
ықтималдығы), Эрланг Б барлық арналардың бос кезі, ал К барлық арналардың
бос емес кезі және бос емес арналардың орта саны.
Қаратау қаласында ZTE қытай бірлестігінің құрылғысы, дәлірек айтқанда,
ZXC10-BSS мобильді ұялы байланыс жүйесі анықталғандықтан, бұл дипломдық
жобада дәл осы құрылғы өзінің техникалық мінездемелерімен қолданылады.
CDMA ZXC10-BSS мобильді ұялы байланыстың базалық станциясының жиілік
жылдамдығының артуы 1×1.2288 Мбитс дейін жетеді. Бір информацияның жиілігі
1.25 МГц жетіп, ол 153.6 кбитс жоғары жылдамдықты қамтамасыз етеді.
ZXC10-BSS CDMA – 450 мобильді цифрлық ұялы байланыстың орталық
компоненті болып келеді. Базалық станцияның ішкі жүйесі мен жылжымалы
станцияның (MS) арасында UM интерфейсі, ал жылжымалы коммутация орталығында
(MSC) А интерфейсі қолданылады. Базалық станцияның ішкі жүйесі жылжымалы
станциямен радиохабар айырбасы функциясын орындайды және 153.6 кбитс
максималды жоғары жылдамдықты пакетті беріліс қызметін қанағаттандырады.
2.1 ZXC10-BSS базалық станцияның ішкі жүйелерінің жалпы құрылымы
ZXC10-BSS базалық станциясының ішкі жүйесі екі бөлімнен тұрады:
базалық станцияның BSC контроллері және базалық станцияның BTS қабылдаушы-
таратушысы.
Сурет 2.1 - ZXC10-BSS базалық станцияның ішкі жүйесінің
құрылымдық схемасы
Базалық станция контроллері базалық станцияның ішкі жүйелерінің
басқару бөлігі болып келеді. Ол жоғары жылдамдықты HIRS маршрутизациясының
ішкі жүйесін, SVPS іздеуші вокодер ішкі жүйесін, PCFS пакетті басқару ішкі
жүйесін, CPS шақыруларды өңдеу ішкі жүйесін, BSM базалық станцияның
әкімшілік ішкі жүйесін және TS ырғақты синхрондау ішкі жүйесін құрайды. BSC
BTS-мен CDSU арқылы, MSC-ті SVICM арқылы, PDSN-ді PCF арқылы қосылады. BSS
жүйесінің эксплуатациясы мен техқызметі BSC арқылы жүзеге асады. BSC сымсыз
желіні басқаруға, шақыруларды өңдеуге, жылжымалы станцияларды ауыстырып
қосуға, сөйлесулердің кодтауына және максималды 153.6 кбитс жылдамдығы бар
пакетті берілулердің қызметтерін жүеге асыруға жауап береді.
BTS базалық станцияның қабылдаушы-тапсырушы бөлігі базалық станцияның
ішкі жүйесінің сымсыз бөлігі болып табылады. Оған BDS біріншілік топтың
жолағындағы цифрлық ішкі жүйесін, RFS радиожиілік ішкі жүйесін және TFS
ырғақты синхрондау ішкі жүйесін жатқызуға болады. BTS базалық станцияның
контроллерін басқаруда сымсыз беріліс функциясын және басқа лайықты
функцияларды атқарады. BDS ішкі жүйесінде модульдер ішкі S_HIRS арқылы BTS
қосылады және ол эксплуатацияны және техқызметті жүзеге асыру үшін
жергілікті қызмет ету орталығына қосылады.
BSC және BTS аймағында ZXC10-BSS базалық станциясының ішкі жүйесінің
бірнеше аппаратық қамтамасыз ету платасынан құрылған программалық жүйесі
орнатылған. Бұл программалық жүйеге бірнеше ішкі жүйелер кіреді: OSS
(Operating System Subsystem) операциялық жүйенің ішкі жүйесі, SPS (Service
Processing Subsystem) қызметтерді өңдеу ішкі жүйесі, OMS (Operation and
Maintenance Subsystem) эксплуатация және техқызмет көрсету ішкі жүйесі және
DBS (Database Subsystem) базалық берілістің ішкі жүйесі. Бұл ішкі
жүйелердің модульдері әр түрлі функцияларды бірге іске асырады.
2.2 ZXC10-BSS базалық станциясының ішкі жүйесінің мінездемелері
Оларға:
– жоғары жылдамдықты пакетті коммутация;
– келесі ұрпақ өнімімен келісушілігі;
– интеграл биіктігі: ZXC10-BSS базалық станциясының ішкі жүйесінде
алдыңғы элементтер молынан қолданылады;
– сенімділіктің жоғары болуы: 1+1 или N+1 артық кескін үйлесімі
тәсілдерінің қолдануы арқасында төлемдердің санын азайту көмегімен
сенімділікті арттыру;
– иілгіш кескін үйлесімі: сонымен қоса, ZXC10-BSS базалық станциясының
ішкі жүйесі максимум 6 BTS жүйесімен қосыла алады. Қажеттілікке қарай BTS 1
секторда 1 информациялық жиіліктен бастап 3 секторда 4 информациялық
жиілікке дейін қамтамасыз етеді;
– үлкен қызметтерді, яғни: сөйлеу шақыру қызметін қамтамасыз ету
(сөйлеу кодтау жүйесі 8К, 13К, 8КEVRC), тестік шақыруды (Марков шақыруы,
Loop back шақыруы, TDSO шақыруы), беріліс шақыруы, схема қызметтерін
қамтамасыз ету (асинхронды берілістер, G3 факсі) және қосымша қызметтер;
2.3 BSS жүйесінің техникалық мінездемелері
ZXC10-BSS базалық станциясының ішкі жүйесі келесі техникалық
қасиеттерге ие:
– пакетті коммутация желілік құрылымын қолдана отырып, әр порт
жылдамдығы 9.72 Мбитc дейін жететін 192 толық дуплексты портын ұсынады;
– радио қорларын басқару функциялары және базалық станция
мониторингісі бола отырып, BSS жүйесінің эксплуатациялық және техқызметін
басқаруын және базалық станцияны тестілеу қызметін атқарады;
– BTS желісінің жұлдыз тәрізді, ұзындық және айналма ұйымын қамтамасыз
ете отырып, BTS желісінің қосылу функциясын атқарады;
– фондық шуылдың әлсіреуінің жоғары қабілеттілігін қолдана оырып,
8KQCELP, 13KQCELP және EVRC алгоритмдерін жүзеге асырады;
– PDSN-пен басталатын MS, MSC және беріліс шақыруларының бастапқы
шақыруын қамтамасыз етеді: арна беріліс қызметін (асинхронды берілістер, G3
факс), 153.6 кбитс максималды жылдамдықты беріліс пакетінің қызметі;
– E1мен MSC қосулудағы 240 дейін максималды сан;
– максималды 7200 іздеуші вокодерлерді қамтамасыз ету;
– трафикті өңдеу мүмкіншілігі 5040 Эрл жетеді;
– барынша көп BTS қосылуы (базалық станция)-380 станция;
– пакетті берілістер 40000 PPP дейін жетеді;
– барлық сектордегі бірдей информациялық жиілікте арна платасы жалпы
арна блоктарының қолданылуын қамтамасыз етеді;
– тура және кері бағытта қуаттылықты басқаруды қамтамасыз етеді;
– макросоттарды, микросоттарды, пикосоттарды қамтамасыз етеді;
– бірнеше жұмсақ ауыстырып қосулардың түрін жүзеге асырады: BTS ішкі
жұмсақ ауыстырып қосулары, BSC ішкі жұмсақ ауыстырып қосулары, BSC және
BTS арасындағы ауыстырып қосулар;
– ауданды кеңейту және қысқарту қажеттіліктерін қанағаттандырады;
– TPTL сәуле шашатын байланыстардың күшеюін басқару функциянын
қанағаттандырады;
– радио интерфейс EIATIA IS-2000 Release 0 және TSB74 талаптарына сай
болуы;
– Band Class 0 (ұялы жиілік диапазоны 800МГц), Band Class 1 (жиілік
диапазоны PCS 1900МГц) және Band Class 5 (жиілік диапазоны 450МГц)
функцияларын қанағаттандырады.
2.4 ZXC10-BSS ішкі жүйесінің мінездемесі
2.4.1 SVBS ішкі жүйесі
Selector Vocoder Bank Subsystem-толық ағылшын аты (іздеуші вокодер
ішкі жүйесі). BSS-тың BSC жүйесінде орналасқан SVBS ішкі жүйесі CDMA
жүйесінің сөйлеу қызметтерін, коммутациялық арна негізінде қызметтерді және
SS7 сигнал берілуінің MTP1, MTP2 жүйесін іске асыратын орталығы болып
табылады. Оның негізгі функциялар мыналар:
– маршруттауды таңдау функциясы: кодты түрлендіру үшін жұмсақ
ауыстырып қосудағы көптеген маршруттаудың арасынан ең сапалысын таңдау;
– код түрлендіру функциясы: PCM 64К коды мен QCELP жылдамдықты
түрлендіру коды арасында;
– тура бағыттағы эхосигналды басу функциясы: тура бағыттағы PCM
жүйесінің эхосигналын басуы;
– жұмсақ ауыстырып қосуды анықтау және орындау;
– қуаттылықты басқару;
– сигнализацияны өңдеу функциясы;
– барлық BSC ішіндегі BTS және SVBS ішкі жүйесі арна қорларын жалпы
қолданыстың іздеуші вокодері ең аз физикалық бірлік ретінде пайдаланады;
Жүйенің құрылуы:
SVBS ішкі жүйесінің құрамына SVICM және SVM модульдері кіреді. Ол
орталық шкафтан және алты вокодерлік шкафтан тұрады. Әр вокодерлік шкаф 10
SVBS түзеді. Ал әрбір SVBS екеуі бір іздеуші вокодерді құрайды.
Сурет 2.2- SVBS ішкі жүйесінің құрылымы
SVBS ішкі жүйесінің негізгі функциясы CDMA жүйесіндегі іздеуші
вокодерді ұсыну, SVICM модульдерін басқару, BSS және MSC арасындағы қызмет
көрсету арнасын, сонымен қатар сигнализациясын қанағаттандыру болып
табылады.
2. PCFS ішкі жүйесі
PCFS ішкі жүйесінің толық аты-пакетті басқару функциясының ішкі
жүйесі, пакетті басқарудағы жалпы қолданыстағы қорлардың ең кіші бірлігі
болып келеді. Ішкі жүйенің негізгі функциялары: GRE берілісін
герметизациялау үшін жұмсақ ауыстырылып қосатын бірнеше маршруттар арасынан
ең сапалысын таңдау. GRE және RLP пакеттері арасынан қолайлы функциясын
бөліп алу. A9, A11 интерфейстері арқылы A8 және A10 сымдарын құру, қызмет
атқару және тарату. Жылжымалы станция мен PDSN арасында PPP сымдарын құру.
Пакетті беріліс қызметін аяқтау. Базалық станцияның ішкі желі
интерфейстерін ұсыну. Базалық станцияның программалық қамтамасыз етудегі
функцияларына байланысты әр түрлі функцияларды ұсыну. Мысалы, RLP
протоколы, қуаттылықты басқару, ауыстырып қосуды басқару және т. б.
Жүйенің құрылуы: PCFS ішкі жүйесінің логикасының құрамына PCF және
PCFIM модульдері кіреді; PCFS ішкі жүйесінің құрылысына PCF және CFIM
платалары кіреді.
Жалпы құрылымы 2.3 суреттен көруге болады.
Сурет 2.3- PCFS ішкі жүйесінің толық құрылымды схемасы
Яғни, PCFS ішкі жүйесі бір функционалды PCFIM пакетті интерфейс
модулінен және сегіз функционалды PCF пакетті басқару модулінен тұрады.
2.4.3 CPS ішкі жүйесі
CPS шақыруларды өңдеудің ішкі жүйесі, шақырулардың сигнал беру
протоколдарын өңдеу мен қорларды басқару орталығы болып табылады, BSS
толық жүйесінің сигнализация шақыруларының рөлін атқарады, радио қорларды
басқару және бөлу, жердегі схема қорларын басқару, №7 сигнализациясындағы
MTP3 және SCCP өңдеуді қанағаттандырады.
Жүйенің құрылуы:
CPS-тің екі модулден тұрады:шақыруларды өңдеу модулі (CPM) және
қоректенудің қайнар көзіне сигнал беру модулі (PAM).
CPS-тің негізгі функциялары:
– HDLC протокол форматын өңдеу, сигнал беру кадрларының қайта жүзеге
асуын растау және құрастырушыны өңдеуіпакеттердің бөлінуі;
– №7 сигнал беруіндегі SCCP және MTP3 протоколдарын өңдеу;
– базалық станциядағы A IS-634A интерфейсінің BSSAP протоколын өңдеу;
– BTS-CCM қосылатын Abis сигнал беру интерфейсін өңдеу;
– радиоқорларға техқызмет көрсету, басқару және тарату;
– базалық станция жүйе параметрлерін, жердегі қорларды, қызмет
каналдардың қорларын, шақыруларды, мінездемелерді қоса басқару;
– қоректену қайнар көзін және қоршаған ортаны қадағалап, апаттық
сигналдар хабарлайды;
CPS келесі элементтер бақылайды:
1. Температура, дымқылдық, түтіндеу және машиналы залда
инфрақызылдарды сәулелерде болатын апаттық сигнализация.
2. екінші қайтара электр коректену кезінде болатын апаттық жағдайлар,
шкафта тоқтың артуын.
3. Шкафтағы желдеткіш апаты.
4. Шкафтағы алғашқы электр коректенуін тексеру.
2.4.4 CDSU ішкі жүйесі
CDSU CDSU және ASM модульдерінен тұрады. CDSU функциясы BTS және BSC
арасындағы байланыс көпірі болып табылады. CDSU аппаратты басқаруы BSC және
BTS аймағында бірдей болады, айырмашылық тек платалар енінді ғана
байқалады. CDSU жүйесінің нақты толық құрылымын білу үшін CDSU платасының
құрылымын білсе жеткілікті.
2.4.5 BDS ішкі жүйесі
BDS ішкі жүйесінің толық аты – алғашқы топ жолағындағы цифрлық ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Бұл бітіру жұмысында CDMA 450 технологиясының негізінде Жамбыл облысы
Қаратау қаласында сымсыз желінің ұйымдастырылуы қарастырылады. Осы
аймақтағы қолданыстағы желіге талдау жасалады. ZTE өндіруші-фирманың
жабдықтары таңдалады. Сонымен қатар, қамту аумағының, радиорелеу жолының
және байланыс тұрақтылығының есебі жүргізіледі.
Өміртіршілік қауіпсіздігі тарауында нөлдеу жұмысы орындалады,
ұйымдастырылып отырған сымсыз жүйеге қызмет көрсету және пайдалану
кезіндегі мәселелері қарастырылады.
Экономикалық бөлімде жылдық пайдалану шығындары мен табысты қоса
алғанда, жобаның абсолютті экономикалық тиімділігі және өтелу мерзімі
анықталады.
АННОТАЦИЯ
В данной выпускной работе рассматривается организация беспроводной
сети на технологии CDMA 450 в городе Каратау Жамбылской области. Проводится
анализ существующей сети на этом участке. Выбирается оборудование фирмы-
изготовителя ZTE. Также выполняются расчеты зоны покрытия, радиорелейной
линии и устойчивости связи.
В разделе безопасности жизнедеятельности выполняется зануление
оборудования, рассматриваются вопросы при обслуживании и эксплуатации
проектируемой беспроводной системы.
В экономической части производится расчет абсолютной экономической
эффективности и срока окупаемости, включая годовые эксплуатационные расходы
и прибыль.
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ
9
1 CDMA-450 СТАНДАРТТЫ ҰЯЛЫ БАЙЛАНЫС ЖЕЛІСІН ҰЙЫМДАСТЫРУДАҒЫ ҚОЛДАНЫЛАТЫН
ТЕХНОЛОГИЯЛАРҒА ШОЛУ ЖӘНЕ ТАЛДАУ
10
1. Қаратау аймақтық телекоммуникация торабы 10
2. Ауылдық телефон байланысының дамуы 10
3. CDMA-450 технологиясында сымсыз желіні ұйымдастырудың негізгі мақсаты
11
1.4 CDMA стандартының негізгі қағидалары
13
1.5 CDMA стандартты жүйенің жұмыс істеу қағидасы 14
1.6 BSC жүйесінің сипаттамалары
18
1.7 CDMA – 450 технологиясының қауіпсіздігі 19
1.8 СDМА -450 технологиясының Қазақстан Республикасындағы даму
бағыттары
20
2 ТАҢДАЛҒАН ҚҰРЫЛҒЫ 22
2.1 ZXC10-BSS базалық станцияның ішкі жүйелерінің жалпы құрылымы
23
2.2 ZXC10-BSS базалық станциясының ішкі жүйесінің мінездемелері24
2.3 BSS жүйесінің техникалық мінездемелері
25
2.4 ZXC10-BSS ішкі жүйесінің мінездемесі
26
2.4.1 SVBS ішкі жүйесі
26
2.4.2 PCFS ішкі жүйесі
27
2.4.3 CPS ішкі жүйесі
27
2.4.4 CDSU ішкі жүйесі
28
2.4.5 BDS ішкі жүйесі
28
2.4.6 RFS ішкі жүйесі
29
2.4.7 TFS ішкі жүйесі
29
2.4.8 PS ішкі жүйесі
30
2.4.9 BSM ішкі жүйесі
30
3 CDMA-450 ТЕХНОЛОГИЯСЫНЫҢ КӨМЕГІМЕН СЫМСЫЗ ЖЕЛІСІ ҰЙЫМДАСТЫРУЫНЫҢ ЕСЕПТЕУ
БӨЛІМІ 31
3.1 Қаратау қаласының қамту аумағын есептеу
32
3.2 Жаңатас қаласының қамту аумағын есептеу 36
3.3 Радиорелейлі жолдың профилін анықтау және антеналардың
биіктіктерін анықтау
38
3.4 Байланыс тұрақтылығын есептеу 41
3.4.1 Пролет энергетикасын есептеу
41
3.4.2 ЦРРЖ жұмысына гидрометеорлар мен атмосфераның әсерін есептеу
42
3.4.3 Көп сәулененудің таралуының нәтижесіндегі кідіріс
44
3.4.4 Радиотолқынның көп сәулененудің таралуының нәтижесінде
байланыстың бұзылуына кететін уақыт нормасын тексеру 45
3.4.5 Радиотолқындардың субрефракциялануының нәтижесінде сигналдың
кідірісінің пайда болуы 45
4 ТІРШІЛІК ҚАУІПСІЗДІГІ
50
4.1 CDMA-450 стандартындағы ұялы байланыс желісін құру кезінде
персоналдың жұмыс істеу кезіндегі қауіпсіздік шараларын талдау
50
4.2 Нөлдік қорғаныш өткізгішіне қойылатын талаптар
51
4.3 Нөлдеуді есептеу жолы
51
4.4 Нөлдеуді есептеу
55
4.5 Қоршаған ортаны қорғау
58
4.5.1 Өндірістік қалдықтарды қайта өңдеу тәсілдерін таңдау
58
5 БИЗНЕС-ЖОСПАР 61
5.1 Түйін
61
5.2 Компания және сала 61
5.3 Қызметтерді (өнімдерді) бейнелеп жазу
62
5.4 Нарықтық өтімді талдау. Нарық қызметтерін зерттеу
62
5.5 Менеджмент
63
5.6 Маркетинг стратегиясы
64
5.7 Қаражат жоспары
64
5.8 Табысты есептеу
66
5.9 Эксплуатациялық шығын
67
5.10 Экономикалық тиімділіктің көрсеткішін есептеу
70
қОРЫТЫНДЫ 71
әдебиеттер тізімі
72
ҚОСЫМША А 74
ҚОСЫМША Б 76
КІРІСПЕ
Қазіргі таңда телекоммуникация саласына жоғары талаптар қойылуы нарық
қатынастарының дұрыс жолға түсуі мен нарық өтімі үшін байланыс
операторларының аралық бәсекеге түсу күресінің күшеюімен түсіндіріледі.
Осыған орай замандас технологиялардың негізінде телекоммуникацияның сапалы
игерілуінде және құрылуында қажеттіліктер туындайды.
Жылжымалы байланыстағы сымсыз технологияның даму процессі жиіліктердің
жаңа диапазондарын игеруінің негізінде шоғырланған. Ұялы байланыс жүйесінің
негізі – оның әр түрлі географиялық аймақта қолданылуы, яғни арнаның
жиілікпен бөлу технологиясының жүзеге асуы болып табылады.
Байланыс саласындағы кодтау технологиялары және цифрлық байланыстың
дамуы жылжымалы байланыстағы құралдардың ілгері басуына жағдай жасады.
Нәтижесінде аналогтық жүйелердің орнын цифрлық жүйелер басты.
Бірінші және екінші ұрпақ жүйелерінде арналарды жиілікпен (FDMA –
Frequency Division Multiple Access) және уақытпен (TDMA – Time Division
Multiple Access) бөлгенде байланыс сапасы ұсынылатын арна санына және
жүктемеге байланысты анықталды, егер арналар бос болмаса абонент мүлдем
қабылданылмайды. Осы технологияларының кемшіліктерін болдырмау үшін цифрлық
жүйені өндірушілер арналары кодпен бөлінген көпстанциялы қатынау
технологиясына, басқаша айтқанда, CDMA-ге ауыстыруға көңіл аударды.
CDMA (ағл. Code Division Multiple Access) - шу тәрізді сигнал
технологиясына кеңейтілген спектрде қолданылуына және әр қолданушыға
кеңейтілген спектрде таралатын жекелеген код ұсынуға негізделген.
2003 жылдың тамыз айында Қазақстан мемлекеті жылжымалы байланыстың
CDMA стандартын дамыту үшін лицензия алуға конкурс ұйымдастырды. Конкурс
талаптарына сай, лицензия алған операторларға 800 МГц және 450 МГц
жиіліктерін алу құқығы берілді. Соңғы жиілік ауылды жерлерде, яғни
абоненттердің аз тығыз шоғырланған аумақтарында және барынша үлкен
территорияда жылжымалы байланысты дамытуға арналған.
Қазіргі кезде 15 млн. халқы бар Қазақстанда бұл байланыс жүйесін
пайдаланушылар саны 3,5 млн. болды. Бүгінгі күні байланыс компаниялары CDMA
ұялы байланыс қызметін 80-нен астам қалалар мен ауылды мекендерге ұсынады.
Жаңа стандартта жұмыс істейтін операторлардың пайда болуы тарифтердің
төмендеуіне, жаңа тарифті жоспарлардың пайда болуына, сапаның және қызмет
түрлерінің өсуіне алып келеді.
Бұл дипломдық жұмыста Жамбыл облысы Қаратау қаласы үшін CDMA 450
технологиясының негізінде радиорұқсатты қолданумен көпарналы
телекоммуникациялық жүйені жобалау нұсқасы қарастырылады.
1 CDMA-450 СТАНДАРТТЫ ҰЯЛЫ БАЙЛАНЫС ЖЕЛІСІН ҰЙЫМДАСТЫРУДАҒЫ
ҚОЛДАНЫЛАТЫН ТЕХНОЛОГИЯЛАРҒА ШОЛУ ЖӘНЕ ТАЛДАУ
4. Қаратау аймақтық телекоммуникация торабы
Тараз қаласында байланыс қызметтерін Жамбыл облыстық телекоммуникация
дирекциясы АҚ Қазақтелеком филиалы қамтамасыз етеді. KCell, Beeline,
Dalacom сияқты байланыс операторлары жұмыс істейді. Байланыс желісі
толығымен дерлік цифрлық, ҚТС-да абоненттік линияда алтысандық нөмірлену
жүйесі қабылданған.
Орналасуы:
Жамбыл облысы Қазақстанның оңтүстік бөлігінде орналасқан. Әкімшілік
орталық – Тараз қаласы. Жамбыл облысында 10 аудан бар. Территория ауданы –
144,2 мың шаршы км, құрамына төрт қала кіреді – Тараз, Қаратау, Жаңатас,
Шу.
Қаратау қалалық телекоммуникация торабы Жамбыл облыстық
телекоммуникация дирекциясының бөлімшесі болып табылады.
Қаратау - таудың етегінде орналасқан көркем қала. Қалада облыс
орталығы Тараз қаласымен қосатын темір және тас жол торабы бар.
Қаратау қаласының халық саны 18 мың 440 адам.
Қаратау – дамып келе жатқан инфрақұрылымы, гүлденіп келе жатқан
кәсіпкерлері, негізінен фосфор өнімдерін шығарумен және мәрмәрді бүкіл
Қазақстанға жіберумен, гүлденумен, дайын өнімді шығарумен айналысатын шаруа
қожалықтары бар аудан орталығы.
Соңғы кезде кіші бизнес объектілерінің белсенді дамуы байқалады. Үш
мектеп, аймақтық аурухана, мәдениет үйі, нан өнімдерінің комбинаты жұмыс
істеп тұр. Тұрғындардың әл-ауқаттылығы – орташадан жоғары. Қаратау
қаласының АТСК станциясының жөндеу сыйымдылығы – 2000 нөмір, әрекеттігі
сыйымдылығы – 2000 нөмір. 1975 жылдан пайдаланылып келеді. 2008 жылдың 1-ші
наурызына қараған жағдай бойынша телефон орнатуға берілген өтініштердің
саны – 2768 өтініш. Осы дерек негізінде жобаны жүзеге асыру қажеттілігі
жетіледі.
5. Ауылдық телефон байланысының дамуы
Ауылдық телефон байланысындағы инфражүйенің құрылу және даму
проблемасы дамуға кететін үлкен шығындармен, сонымен қатар халықтың төлеу
қабілетінің аласа деңгейімен түсіндіріледі.
Қазіргі уақытта ауылдық жердегі телефонизация телекоммуникация
саласының ең күрделі проблемаларының бірі болып келеді. Оның үстіне орта
телефон тығыздығы 100 тұрғынға кемінде 10 қосудан тұрады.
Осы кезеңде маңызды мүмкіндердің бірі - сымсыз сөйлесу пунктерді құру
бағыты болып табылады. (СП-сөйлесу пункті). Бұл пунктерге сенімділік
артады, алайда үлкен ауылдардың телефонизациясы үшін жарамайды деуге
болады. Ауылды аймақтарда пайдалы сөйлесу пунктерін құру үшін келесі
шарттардың орындалуын қамтамасыз ету қажет:
- эксплуатациялық шығындар көлемі табыс көлемінің 2% құруы қажет;
- пунктерді орналастыру бөлмелерін жалға алмау және операторлар жұмысқа
жалданбауы қажет;
- дебиторлық қарыздың болмауы және аудан орталығына трафик тұйықталуын
қамсыздандыру;
- жобаның қаржыландырылуы.
Қоныстанған пунктерде шағын - 6 нөмірлі АТС орналастырылды, NMT-450
стандартты ұялы радио телефон жүйесі қосу желісінің ролін атқарды. Алайда
бұндай шешімнің кешілігі-есеп тәсілінің және көрсетілген қызметке арналған
ақы жинауының болмауы болып табылды.
Кейіннен биллинг бағдарламасы өңделген болатын. Соңында ауылдық сөйлесу
пункті ұялы радиотелефон жүйесінен құралды. Радиотелефоннан қоңырау шалу
үшін, абонент алдымен керек нөмірді теріп алады. Қоңырау сервисті
телефондық карталар жүйесіне маршрутталады да ( СТК ), кейіннен пин – код
арқылы абонент аутентификацияланады. Егер жүйеде сондай пин - коды бар
карта бар болса, онда жүйе абонентті керекті нөмірге қосады. 5 мың
абоненттерге арналған СТК жүйесі NMT – 450, GSM– 900, CDMA – 450
стандарттарының кез келген коммутатор үлгісімен бірлесіп әрекет ете алады.
Ауылдық радиотелефонға ( ұйымдық - техникалық шаралар көмегімен) жалпы
нөмірден өзге екінші нөмір меншіктеледі ( бес таңбалы - жергілікті аудан
орталығының).
6. CDMA-450 технологиясында сымсыз желіні ұйымдастырудың негізгі
мақсаты
Ұялы байланыс желісі Жамбыл облысы Қаратау қаласы үшін
ұйымдастырылады. Қаланың және жақын қоныстанған шағын аудандардың
географиялық және халық қонысының тығыздығының ерекшеліктерін ескеріп
тиімді және үнемді технология мен құрылғыларды таңдадық.
Бұл жұмыстың негізгі мақсаты – аз қоныстанған Қаратау қаласында
қызмет ету аймағын үлкейтуге мүмкіндік беру. Ұялы байланыс қызметі қаланың
95%-на қамтамасыз етілуі тиіс.
Дипломдық жұмыста жылжымалы байланыс жұйесінде (СПС) CDMA
технологиясының басқа жиілік диапозонында (900 МГц) жұмыс істейтін
стандартына қарағанда тығыздығы аз аймақтарда бір уақыт аралығында
стационарлық байланыс қызметін қамтамасыз ететін CDMA – 450 стандарт
технологиясын пайдаланудың маңызы жоғары. Бұндай қасиеттердің ішінде,
әсіресе, шек қойылған жиілік қорларда маңызы бар спектр қолданылуының
жоғары деңгейде болуы. Тариф мөлшерінің аз болуы тығыздығы аз және күн
көріс жағдайы нашар аймақтарда маңызы жоғары болып табылады. Сонымен қатар,
CDMA 450 басқа диапазондарға қарағанда ұяның үлкен аумағымен қамтамасыз
етеді, бұл үлкен аудандарды радиоқамтумен қамтамасыз ету кезінде базалық
станциялар санын азайтуға мүмкіндік береді.
Жалпы CDMA 450 жүйесі базалық қабылдаутарату станциясынан (BTS),
базалық станция контроллерінен (BSC), мобилді коммутация орталығынан мекен
орнын тіркегішінен (MSCVLR), мекен орнының негізгі тіркегіші
аутентификация орталығынан (HLRAC) құралады. Бұларға басқа да қосымша
элементтер енуі мүмкін, ол жүйенің ерекшеліктеріне байланысты.
CDMA 450 жүйесі жиілікті пайдаланудың халықаралық стандарттарының
талаптарына жауап береді, яғни ол:
- BTS қабылдауы MS таратуы: 452,975 – 454, 975 (МГц);
- BTS таратушы MS қабылдауы: 462,975 – 464.975(МГц).
Енді берілген облыста желі құру үшін керек құрылғылар тізімін
келтірейік.
Мобилді коммутация орталығы (MSC) Қаратау қаласында орналасады.
Базалық станциялар (BTS) бір-бірімен және радиобайланысты басқаратын
базалық станция контроллерімен (BSC) радиорелейлі күре жолдар арқылы
байланысады.
CDMA 450 стандартына арналған бір BTS-тің жабу радиусы 40 км
шамасында, яғни Қаратау қаласына бір базалық станция (BTS) жеткілікті болуы
тиіс. Алайда базалық станцияның саны абоненттер санына байланысты алған
жөн. Ұйымдастырылатын жүйе қалалар мен ауылдарды қамтитын болғандықтан, әр
аймаққа базалық станцияның саны бөлек есептелінеді
Елімізде ұялы байланыс қызметін пайдаланушылар санының өсуі
операторлардан желіні құру және сапалы қызмет көрсету үшін қосымша
шығындарды қажет етеді. Абоненттердің талаптары өсуде, олар мәліметтерді
тарату және жоғары жылдамдықты Интернет сияқты қосымша қызметтерді күтеді.
Бұл талаптарға CDMA стандарты жеткілікті жауап береді.
CDMA 450 шешімдерін және коммерциялық қолайлы өнімдерді көптеген
әлемдегі озық компаниялар ұсынады. Солардың ішінде Airvana, Ericsson,
Huawei, Lucent Technologies, Nortel Networks, QUALCOMM және ZTE. Оларда 450-
470 МГц жиілік диапазондарында IMT-2000 шешімдері бар. Әрбір компанияның
желі құру және оны ары қарай дамыту мәселелерінің өзіндік шешімдері бар.
Соның ішінде бізге қолайлы болатыны қытайлық ZTE компаниясының ұсынылған
шешімі.
Қазақстан аймағы географиялық және демографиялық жағынан ерекше болып
келеді: территориядағы халықтың төмен тығыздығы. Бұл ұялы байланыстың
дамуын тежейтін фактор болып отыр. Сол себептен халқы аз қоныстанған және
қашық жатқан көптеген елді мекендер байланыс мүмкіндіктерімен қамтамасыз
етілмеген. Осы сипаттарды ескере отырып Жамбыл облысын Қаратау қаласында
сымсыз байланыстың CDMA технологиясын қолданып 450 МГц жиілігінде желі құру
тиімді деп есептеймін.
1.4 CDMA стандартының негізгі қағидалары
CDMA (ағл. Code Division Multiple Access) - шу тәрізді сигнал
технологиясына кеңейтілген спектрде қолданылуына және әр қолданушыға
кеңейтілген спектрде таралатын жекелеген код ұсынуға негізделген. Сол
себептен, TDMA мен FDMA технологияларының кемшіліктерін болдырмау үшін
цифрлық жүйені өндірушілер арналары кодпен бөлінген көпстанциялы қатынау
технологиясына, басқаша айтқанда, CDMA-ге ауыстыруға көңіл аударды.
CDMA – ұялы байланыс стандарттарының ең танымал түрі. CDMA ұялы
байланысының технологиясы қазіргі кезде өзінің ерекшелігіне және көптеген
қасиеттеріне байланысты басқа технологиялармен салыстырғанда пайдалану
ауқымы үлкен.
CDMA принципі бастапқы ақпараттық сигналдың (яғни сөз сигналының)
спектрін кеңейтуге ынталанады. Олар екі әртүрлі әдіспен жүзеге асады,
біріншісі жиілік бойынша секіру, екіншісі тура тізбек. Жиілік бойынша
секіру (немесе FH - Frequency Hopping). яғни кездейсоқ заң бойынша
берілген аралықта таратқыштағы тасымалдаушы жиілік тұрақты түрде өзінің
мәнін әрбір сөйлесу арнасына салыстырмалы түрде үлкен емес уақыт
интервалында өзгертіп отырады. Жүйенің қабылдағышы да таратқыш сияқты
гетеродин жиілігін тура сол алгоритммен өзгертіп, тек керекті арнаны
болашақта өңдеу мен бөлінуді қамтамасыз етеді. FH көмегімен цифрлық ұялы
байланыс жүйесінде техникалық сипаттамаларды жақсарту үшін GSM-де
қолданады.
Екінші әдіс тура тізбекті (немесе DS - Direct Sequence) жұмыс
істейтін және перспективті CDMA желілерінде қолданатын шусияқты сигналдарды
қолдануға негізделген әдіс. Әрбір абоненттің ақпараттық сигналын жалғыз
және қайталанбайтындай шусияқты сигналға модуляциялайды, осыны бастапқы
ақпараттық сигналды кеңейту деп атайды. Осы жерде осындай кодтардың нұсқа
сандары миллиардқа жетеді, бұл біздің ғаламшарда әрбір адамға жеке байланыс
құруға болатынын айта кету керек. Әрбір абоненттің жіңішке жолақты
ақпараттық сигналы желідегі тұтынушыларға бөлінген жиіліктік спектрдің
барлық еніне кеңейтіледі. Қабылдағышта сигнал теңестіруші кодтың көмегімен
қалпына келудің орнына, нәтижесінде бастапқы ақпараттық код қалпына келеді.
Осы уақытта айтылған қабылдағышта басқа тұтынушылардың сигналдары ақ шу
сияқты болып табылады да кеңейтілген күйінде қалып, қабылдағыштың қалыпты
жұмыс істеуіне кішкене ғана кедергі келтіреді.
CDMA әскери байланыс жүйелерінде жайдан-жай қолданылған жоқ. Ол
сигналдардың спектрін кеңейту алдын-ала дайындалған жасанды бөгеуілдерге
қарсы тұра алатын қасиеті де бар. Егер радиосигналдың базасын өте үлкен
шамаға кеңейтсек, онда оны шу деңгейінен төмендетуге болады, мұны
потенциалды қарсылас та байқайды. Қабылдау жағында бастапқы сигнал қалпына
келеді. Сонымен, осыған ұқсас жүйелерді осы жиілік диапазонын қолданатын
радиоқұрылғылардың жұмысына кедергі келтірместей етіп қолдануға болады.
1.5 CDMA стандартты жүйенің жұмыс істеу қағидасы
CDMA-450 450 МГц жиілік диапозонында жұмыс атқаратын маңызды шешім
болып табылады. CDMA-450 – үшінші ұрпаққа өтетін алғашқы қадам.
Қазіргі кезде дүние жүзінде 320 000-ден аса абоненттерге қызмет атқаратын 5
CDMA-450 коммерциалық желісі қызмет атқарады. 10-ға жуық мемлекет бұл
жүйені жүзеге асыруға өз ұсыныстарын білдіруде.
CDMA стандартты жүйенің жұмыс істеу принципін түсіндіретін құрылымдық
сұлба 1.2 суретте көрсетілген. Тасымалдаушысының спектрі алдын-ала
кездейсоқ шу көзінің сигналымен көбейтіліп, кеңейген ақпаратты сигнал Уолш
бойынша кодталып, осы тасымалдаушымен араластырылады. Әрбір ақпараттық
сигналға өзінің Уолш коды арналады, кейіннен олар таратқышта бірігіп, сүзгі
арқылы өткізіледі және жалпы шусияқты сигнал таратушы антеннамен
сәулелендіріледі.
Қабылдағыштың кірісіне пайдалы сигнал, фондық шу, көрші ұяшықтағы
базалық станциядан келетін бөгеуілдер және басқа абоненттердің кездейсоқ
сигналдары түседі. ВЧ-сүзгілеуден кейін сигнал корреляторға түсіп, осында
спектрді қысу мен берілген Уолш кодының көмегімен цифрлық сүзгіде пайдалы
сигналдың бөлініп алуы жүреді. Бөгеуілдің спектрі кеңейтіледі, және
коррелятордың шығысында шу түрінде пайда болады.
Сурет 1.1 - CDMA стандартты ұялы байланыс жүйесінің жұмыс істеу
қағидасы
Берілген суретте CDMA әдісін қолданатын жүйелерде,кездейсоқ шу көзінің
синхронизациясын өзгерте отырып, жиілік жолағының бір бөлігін желінің
барлық ұяшықтарында қолдануға болады. Бұл 100%-тік жиіліктік ресурсқа қол
жеткізуді пайдалануы – бұл CDMA стандартты желінің абоненттік
сыйымдылығының жоғары екендігінің және ұйымдастыруды оңайлататын бір фактор
көрсетілген. Уолш коды 64 болғанындықтан, бұл теориядағыдай шын мәнінде
жүзеге аспайды, жүйенің абоненттік сыйымдылығы ішкі жүйенің
интерференциясымен шектеледі, ол интерференция көрші ұяшықтағы базалық
станциялардың және қозғалмалы станциялардың бір мезеттегі жұмысынан
туындайды.
CDMA жүйесінде абоненттердің саны ішкі бөгеуілдердің деңгейіне
тәуелді. Базалық станцияның келісілген станциялары жақын-алыс эффектісіне
өте сезімтал, базалық станцияға жақын орналасқан мобильді станция үлкен
қуатта жұмыс істейді де, басқа алыс сигналдарды қабылдаған кезде
бөгеуілдердің жоғары деңгейін құрып, жүйенің өткізгіштік қабілетін
төмендетеді. Бұл жағдай барлық мобильді станцияларда болады, бірақ
ортогоналды шусияқты сигналды қолданатын жалпы жиілік жолағында жұмыс
істейтін CDMA-жүйесінде сигналдардың бұзылуы ең жоғары дәрежеде болады.
Егер осы жүйеде қуатты реттеу болмағанда бұл жүйе сөзсіз TDMA базасындағы
ұялы желілердің сипаттамаларына орын беретін еді. Сондықтан СDMA жүйесінің
басты проблемасы әрбір станцияда индивидуалды қуатты басқару.
Кодпен қатынайтын жүйенің тиімді жұмысы тек базалық станцияның
кірісінде әртүрлі абоненттердің сигналдары түзетілген жағдайда ғана жүзеге
асады. Түзету дәлдігі жоғары болған сайын, жүйенің қамту аумағы да көп
болады.
Қуатты басқарудың дәлдігі жоғарылаған сайын, ішкі бөгеуілдердің
деңгейі төмендейді. IS-95 стандартында мобилді станциялардағы қуатты реттеу
динамикалық диапазон 84 дБ-де 1 дБ қадамымен, яғни ±0,5 дБ дәлдігімен
жүзеге асады. Көрші өлшемдер арасындағы интервал 1,25 мс-қа тең. Қуатты
басқаратын биттер 800 битс жылдамдықпен трафик арнасы бойынша таратылады.
Тізбектеп қосылулы көпсәулелі сигналдарды бөліктеп өңдеу талап етілетін
сигналшу қатынасын 6-7 дБ қамтамасыз етеді. Кезінде параллельді жұмыс
істейтін бірнеше арналарда сәулелерді әртүрлі өңдеу мобилді станцияның
қайтақосылуының жеңіл режимін қамтамасыз етеді.
CDMA жүйе ұяшығының абоненттік сыйымдылығы реттеуші алгоритмді
пайдалану арқылы оптимизацияланады. Бұл алгоритм әрбір абоненттік
терминалдың сәулелендіруші қуатын жіберілетін қатенің болу ықтималдығы
деңгейін алуға болатындай етіп шектейді. Жүйеде қуатты реттеудің үш
механизмі қарастырылған: тура арнада- тұйықталмаған иілім, кері арнада –
тұйықталған иілім, кері арнада – сыртқы реттеу иілімі.
CDMA стандартты қозғалмалы байланыста сандық желілер келесі
элементтерден тұрады (сурет 1.2):
– Қозғалмалы байланыстың коммутациялық орталығы MSC
(Mobile Switching Center) – СПС желісіндегі қозғалмалы
абонентердің арасындағы қосылу мен СПС пен СТОП
желісіндегі абоненттердің қосылуын қамтамасыз етеді;
– базалық станция BS (Base Station) – қозғалмалы
абоненттермен радиоинтерфейсті жүзеге асырады;
– базалық станцияның контроллері BSC (BASE Station
Cintroller) – базалық станцияларды басқару мен
коммутациялық орталықпен байланысты қамтамасыз етеді;
– орналасқан орынның негізгі немесе үйдік регистрі HLR
(Home Location Register) – берілген коммутациялық
орталықта тіркелген абоненттер туралы мәліметтердің
базасынан тұрады ;
– орналасқан орынның қонақтық регистрі VLR (Vision
Location Register) – берілген коммутациялық орталықтың
қызмет көрсететін аумағында болған абоненттер жайында
мәліметтер базасынан тұрады;
– аутентификация орталығы AC (Authentication Center) –
қозғалмалы абоненттің полномочиясын тексеруді қамтамасыз
етеді және оны байланыс желісіне қатынауды жүзеге
асырады;
– құрылғының теңестіру регистрі EIR (Eguipment Identity
Register) – құрылғының идентификациясын басқаруға
қажетті мәліметтер базасынан тұрады.
Ұялы телефондық желілердің дұрыс жұмыс істеуін қолдау протоколының
бірі болып қосымша ОКС жүйесі 7 МАР номерлі болып қосылады. Бұл қосалқы
жүйе ТСАР протоколында негізделеді және роумингтің ақпаратты тарату мен
басқа ұялы желідегі басқа сигналды ақпаратты келесі желіге тарату үшін
пайдаланылады. Роуминг – қозғалмалы абоненттердің әртүрлі операторлар
желісінде орын ауыстырғанында байланысты ұсынуы.
Сурет 1.2 – CDMA қозғалмалы байланыс желісін құру сұлбасы
Берілген суретте қосалқы жүйе МАР ұялы байланыстар арасында
ақпараттарды таратуды ғана қамтамасыз етпейді, алыстатылған түйінде
активацияны ұйымдастырады. Мысалы, басқа бір ұялы желіден белгілі бір
хабарламалардың түсуі кезінде шақырылып отырған абоненті бар ұялы желінің
қызмет көрсетуі активтендіріледі, ғанаобеспечивает не только передачу
информации между сотовыми системами, сонымен қатар кері бағытта
активацияның нәтижесі жеткізіледі.
МАР –тың негізгі процедураларына мыналар жатады:
– роуминг мүмкіндігімен қамтамасыз етілетін, желі бойынша кіретін
және шығатын шақыруларды қабылдау мүмкіндігін сақтау үшін
абоненттің орналасқан орнын тіркеу;
– абоненттің орналасқан орны жайындағы ақпаратты өшіру мен
қайтатіркеу;
– HLR мен VLR регистрларында абонентердің мәліметтерін өзгертуі;
– тарификация жайында ақпаратты тарату және т.б.
HLR регистрында тұтынушының орналасу орны жайындағы ақпарат бірнеше
минут сайын жаңартылып отыруы керек. Осы мақсатта қосалқы МАР жүйесі
коммутациялық түйін VLR –дың мәліметтер базасынан ТСАР хабарламасының
көмегімен HLR-дың мәліметтер базасына ақпаратты таратып отырады.
Шақырылатын абонентке шақыру түскен кезде HLR регистрі оның қазіргі кездегі
орнына тәуелді қосылуды осы жолмен анықтайды. HLR құрамындағы абоненттің
бір аумақтан келесіге орын ауыстыруы 7 нөмірлі ОКС хабарлауының көмегімен
тұрақты түрде жаңартылып отырады. Бұндай механизм мобилді абоненттің бүткіл
желі бойына еркін орын ауыстыру мүмкіндігін береді, оның үстіне кіріс
шақыруларды жоғалту қаупі жоқ. МАР протоколында ТСАР пен МТР қосалқы
жүйесімен қатар сигнализациялардың қосылыстарын басқаратын қосалқы жүйе
SCCP-ды пайдаланады.
CDMA-450 мен GSMGPRS технологияларының жылдамдықтарын салыстыру
кестесі 1.1-кестеде көрсетілген.
Кесте 1.1 – CDMA-450 мен GSMGPRS технологияларының
жылдамдықтарын салыстыру
Технологияларды салыстыру GSMGPRS CDMA-450
Максималды теориялық 171,4 153,6
жылдамдық, Кбитс
Практикадағы жету 53,6 153,6
жылдамдығы, Кбитс
Өз жылдамдығы, Кбитс 20 80
Кесте бойынша байқайтынымыз CDMA-450 стандарт ұялы байланыс жүйесінде
теориялық бақылау практикалық түрдегі жағдайды қанағаттандырады.
1.6 BSC жүйесінің сипаттамалары
АТС СТОП пен BTS (Base Transceiver Station - базалық станция) арасында
BSC (Base Station Controller - базалық станция бақылау) функционалды
орналасқан. Ол BTS-тың статусты ақпараттарын басқарып, сымсыз қатынау
желісінің ресурстарын басқару функциясын атқарады. Сонымен қатар, сөздік
дестелік QCELP мәліметтерді ИКМ мәліметтеріне түрлендіреді, әрі
жаңғырықтыбасып тастау функциясын да орындайды. Бір BSC 48 BTS-қа дейін
қызмет көрсете алады. Ол дестелер трафигінің жоғарыжылдамдықты
маршрутизаторынан, шақыруды өңдеуді басқаратын және қосатын жолдардың
интерфейс блогының процессеорларынан, сөздік мәліметтерді өңдеуге арналған
селектордан тұрады.
BSC орындайтын негізгі функциялар:
– шақыруды өңдеу функциясы;
– қызмет көрсетудің кереметтігін қолдау;
– сөздерді кодтау;
– сөздік дестені ыңғайлы таңдау;
– қосымша көрсетілетін қызметті қолдау;
– хабарламаларды үлестіру функциясы;
– шақырудың ресурстарын басқару;
– СТОП-қа интерфейс ;
– эксплуатация мен техникалық қолдау функциясы;
– желілік әсерлесу функциясы;
– шақыруды өңдеу функциясы.
BSC СТОП пен BTS –тың әсерлесуінің арқасында орнатубосату функциясын
қолдайды, яғни сымды желіден – сымсыз қатынау желісіне, және сымсыз қатынау
желісінен – сымды қатынауға шақыруларды қолдайды. Сонымен қатар, факс-
хабарламаларды (3 топты факсмашина) тарату мен сөздік емес мәліметтерді
тарату арнасын қолдайды.
BSC BTS-BSC-АТС СТОП арасындағы хабарламаларды таратуын керемет жүзеге
асыратын хабарламаларды өңдеу функциясын қолдайды, бұл орналасқан орнын
тіркеу процедурасы мен қосылуы орналасқанда қосымша қызмет көрсетуді
ұсынуда қолданылады.
Сөздік трафик дестесін өңдеу кезінде BSC трафик мәліметтерін IS-
95AANSI J-STD-008 форматынан 20 мс-ты интервалды ИКМ форматына
түрлендіреді. Для обработки речевого трафика используются как вокодер на
скорость 14,4 кбитс (V2), обеспечивающий отличное качество речи, так и
вокодер на скорость 9.6 кбитс (V1).
Әрбір қосалқы жүйе BSC-да үлестіріліп басқарылуы бар, ол бізге реалды
уақыт режимінде өңдеуді жүзеге асыру мүмкіндігін береді. Әрбір қосалқы
жүйедегі негізгі түйіндер сенімділікті жоғарылату үшін көшіріледі. Сонымен
қатар, әрбір қосалқы жүйе модулді құрылымды болады, бұл жеке функциялардың
қосылуы, жүйені кеңейту, жүйенің модификациясы мен жаңа технологияларды
ендіруде жүйелік оператордың тапсырманы орындауына жеңілдік тудырады. Айта
кететін жай, аппараттық құрылғыларды кеңейту мен бағдарламалық қамтамасыз
етудің орын ауыстыруы қарапайым түрде жүзеге асады, яғни көрсетілетін
қызметтің үзіліссіздігі сақталады. Алып тұрған кеңістікті азайту мақсатында
жүйе ең кішкентай тіреулер негізінде жасалады. Жүйенің аппараты модулдары
көшірілген. Түзеуге болмайтынды аз сезімталдықпен қолдайтын және түзеуге
болмайтын жағдай туа қалған кезде тез қалпына келтіруді қамтамасыз ететін
функциялары бар.
1.7 CDMA – 450 технологиясының қауіпсіздігі
Ұялы байланыс жүйесінде болатын алаяқтықпен күресу мақсатында абонент
аутентификациясына арналған криптоқорғау және өзге абоненттердің тыңдауынан
қорғау әдістері қолданылады. 3G PP2 жүйесінде қабылданып, CDMA 2000
жүйелерінде жұмыс істейтін TIAEIA-41 қауымдастығымен ұсынылған қорғаныш
схемасы қорғанышты талап деңгейіне сай жүзеге асыратын нақты және қосымша
құралдардан құралады.
TIAEIA – 41 қауымдастығының қорғаныш схемасы сервис- провайдерлер
арасында роумингті қамтамасыз ету үшін өңделген болатын. Осы схема
бақылауды үй жүйесінен жүзеге асыруды қамсыздандырады.
CDMA – 450 абонентінің цифрлық аутентификациясы сауал - жауап
(challenge - response) протоколына негізделген: мобильді терминал
қызметтерін цифрлық түрде алу үшін абонент сауалға генерацияланған
кездейсоқ сандардардың негізінде жауап іздейді. Жауап мобильді телефон мен
желіде сақталған арнайы кілттің көмегімен есептелінеді. Бұл кілт 64-битті
кездейсоқ сан болып табылады және А [А-КЕУ] кілті деп аталады. Ол алдан ала
мобильді құрылғыға енгізіліп, абоненттердің қорғалатын жазулары бар
аутентификация орталығындағы [HLR АС] жүйдегі базада орналасады. Желі
арқылы мобильді құрылғыны тексеруі аутентификация маңызын құрайды.
1.8 СDМА -450 технологиясының Қазақстан Республикасындағы даму
бағыттары
Бүгінгі күні Қазақстан Республикасында СDМА-450 технологиясының дамуын
болжау өте қиын. Пессимистік және оптимистік екі полярлы жағдайды
қарастыруға болады.
СDМА-450 желісінің дамуы пессимистік түрде болғандықтан сәйкесінше
Қазақстанда дамуы баяу және ауыр болады. СDМА-450 технологиясының жаңа
терминалдары мен оператор қызметтерінің түсініксіздігі арқасында болатын
проблемалар бұл жүйенің тек GSM- операторлармен бәсекелесуге келетіндігімен
түсіндіреді. СDМА операторлары барлық аймақтарда сатылудың 10-15% үлесін
алуға мүмкіндігі болады және бұл аймақ көлеміне қарай қаржының 5-10%-ын
алуға үлесі бар.
Қазақстандық СDМА-450 технология операторының табысты дамуы қаражат
саласын мүлдем өзге жолдар арқылы ілгері басуына жағдай жасайды. Бұл жаңа
технология роуминг және сапалы мәлімет тарату қасиеттерімен қазақстандық
телекоммуникация саласында басқа технологияларға үлкен бәсеке бола алады.
СDМА-450 желісінің жасалу және даму процессі бірнеше сала бойынша
құралады:
- Бірнеше ірілендірілген аймақтық топ құру
- СDМА-450 бірыңғай қазақстандық операторын жасау
- GSM- операторларының бірімен құрылған стратегиялық одақ құру
Қазіргі уақытта 450 МГЦ жиілік диапазоны ауылдық аймаққа сымсыз желіні
ұйымдастырудың тартымды ұсынысы болып табылады. Абоненттік рұқсат жүйелерін
(WWL) ауылдық жерлерде қолдану мақсаты келесі факторлармен анықталады:
- үлкен жылдамдық. WWL жүйесі қысқа мезгілде үлкен абоненттік
сыйымдылықтың жүзеге асуына мүмкіндік береді;
- өсірудің қарапайымдығы және тездігі. Жаңа абонент жүйесіне қосылу
үшін нөмір мен абоненттік терминалдың болуы жеткілікті;
-рельеф аймақтарында шек қоюдың практикалық түрде болмауы;
- жүйе құны абонентке дейін ара қашықтықтың артуымен өспейді ( БС
қызмет етуі аймақтарының мүмкін болатын радиус шектерінде );
- қызмет ету құнының салыстырмалы түрде аз болуы. Бұл жағдайда
байланыс инфражүйесінің кездейсоқ немесе қасақана зақым келуі есепке
алынбайды, мысалы, кабельдік коммуникациялар. Жүйе нәтижелі диагностиканың
кемшілігін қамсыздандырады.
Қазақстан Республикасында ауылдық телефон байланысының дамуына
радиорұқсаттың қазіргі заманғы цифрлық жүйелерін қолдануы келесі
мақсаттарды шешуге рұқсат етеді:
- байланыс желі құралдар қызметтерінің ұсынуын қамтамасыз ету;
- әртүрлі жағдайларға байланысты абонент топтарына уақытша қызмет
етуін шапшаң ұйымдастыру ( жоспарлы ауылшаруашылық жұмыстар, ауылдық
байланыс жүйесін қайта құру);
- ауылдық телефон байланысында желі сенімділігін арттыру мақсатында
толықтыратын желі құралдарын құру.
Қазақстан территориясының үлкен болуына байланысты СDМА-450 база
станциясының радиус аймағы 100 км-ге дейін жетуі оның маңызын арта түседі.
Ауылдық аймақтарда байланыстың әмбебап қызметтері, айта кетсек, интернет,
телемедецина, СDМА-450 мобильді және бекітілген рұқсат желісі арқылы
телеоқу мүмкіншіліктері пайда болады.
СDМА-450 стандарт желісі Қазақстан Республикасында келесі принциптерге
байланысты дамиды:
- СDМА-450 жүйесіне деген сұранысқа байланысты желі қорларының бірте-
бірте өсуі;
- IMT2000 жүйесінің құрамындағы телекоммуникация тенденциялары
дамуының перспективті болуы;
Қорыта келгенде, CDMA 450 технологиясы тығыз қоныстанған аудандарда
қызмет көрсету аумағын кеңейтетін бірден бір шешім боып табылады. Демек, аз
қоныстанған Қаратау қаласын байланыспен қамтамасыз етуге бұл технологияның
маңызы жоғары.
2 ТАҢДАЛҒАН ҚҰРЫЛҒЫ
CDMA 450 шешімдерін және коммерциялық қолайлы өнімдерді көптеген
әлемдегі озық компаниялар ұсынады. Солардың ішінде Airvana, Ericsson,
Huawei, Lucent Technologies, Nortel Networks, QUALCOMM және ZTE. Оларда 450-
470 МГц жиілік диапазондарында IMT-2000 шешімдері бар. Әрбір компанияның
желі құру және оны ары қарай дамыту мәселелерінің өзіндік шешімдері бар.
Соның ішінде бізге қолайлы болатыны қытайлық ZTE компаниясының ұсынылған
шешімі.
Бұл дипломдық жұмыста Қаратау қаласында CDMA-450 стандартты байланыс
желісінің енгізілуін қарастырады. CDMA-450 жүйесінің толық желілік
жабдықтауын және глобальды желілік шешімін қамтамасыз ететін ZTE қытай
телекоммуникациялық бірлестігінің ұсынған жабдығы қолданылады. Сонымен
қатар, қорғанушылықты, жұмыс тұрақтылығын және жүйе сапасын арттыруға
маңызды мүмкіндік беретін үшінші ұрпақтың сымсыз желі жүйесінде бірнеше
жаңа технологиялар пайдаланылады.
Берілген желінің нақты құрылымын толық анықтау үшін негізгі одақтардың
кескін үйлесімін қарап шығу қажет, яғни:
-(BTS) қабылдаушы-тапсырушы станциясының жабдығын, оның үлгісін,
техникалық егжей-тегжейін және ұялы торлардың құрылымын;
-сымсыз байланыс желісінде қолданылатын негіздік станцияның ішкі
жүйесін (BSS) және бір немесе бірнеше ұялы баланысты жүзеге асыратын сымсыз
арналарды басқару құрылғысын;
-жылжымалы байланыстың коммутациялық орталығын (MSC);
-сапаршылардың тұрғылықты жерінің тізімін (VLR);
-тұрғылықты жерін тіреу тізімін (HLR);
-аутентификация орталығын (AUC);
-қысқа хабарлауларды өңдеу орталығын (MC немесе SC);
-қанау және техникалық қызмет ету орталығын (OMC);
Желі қала аумағын толық жабады. Желінің нәтижелі жұмысын толық талдау
үшін бірнеше есеп-қисап жүргізу қажет. Ол үшін жер рельефін есепке ала
отырып бір ұялы жабулары бар аймақты табамыз, барынша көп мүмкіндігі
болатын ара қашықтықта мобильді және базалық қабылдаушы-тапсырушы
станцияның сигнал-шуыл ара қатынасын, CDMA стандартының бұқаралық түрде
қызмет етуінің есеп-қисабы – ең үлкен жүкті тиеу сағатында шақыруларды
қабыл алмаудың ықтималдығы (шақырудың барлық арналар бос емес кезінде түсу
ықтималдығы), Эрланг Б барлық арналардың бос кезі, ал К барлық арналардың
бос емес кезі және бос емес арналардың орта саны.
Қаратау қаласында ZTE қытай бірлестігінің құрылғысы, дәлірек айтқанда,
ZXC10-BSS мобильді ұялы байланыс жүйесі анықталғандықтан, бұл дипломдық
жобада дәл осы құрылғы өзінің техникалық мінездемелерімен қолданылады.
CDMA ZXC10-BSS мобильді ұялы байланыстың базалық станциясының жиілік
жылдамдығының артуы 1×1.2288 Мбитс дейін жетеді. Бір информацияның жиілігі
1.25 МГц жетіп, ол 153.6 кбитс жоғары жылдамдықты қамтамасыз етеді.
ZXC10-BSS CDMA – 450 мобильді цифрлық ұялы байланыстың орталық
компоненті болып келеді. Базалық станцияның ішкі жүйесі мен жылжымалы
станцияның (MS) арасында UM интерфейсі, ал жылжымалы коммутация орталығында
(MSC) А интерфейсі қолданылады. Базалық станцияның ішкі жүйесі жылжымалы
станциямен радиохабар айырбасы функциясын орындайды және 153.6 кбитс
максималды жоғары жылдамдықты пакетті беріліс қызметін қанағаттандырады.
2.1 ZXC10-BSS базалық станцияның ішкі жүйелерінің жалпы құрылымы
ZXC10-BSS базалық станциясының ішкі жүйесі екі бөлімнен тұрады:
базалық станцияның BSC контроллері және базалық станцияның BTS қабылдаушы-
таратушысы.
Сурет 2.1 - ZXC10-BSS базалық станцияның ішкі жүйесінің
құрылымдық схемасы
Базалық станция контроллері базалық станцияның ішкі жүйелерінің
басқару бөлігі болып келеді. Ол жоғары жылдамдықты HIRS маршрутизациясының
ішкі жүйесін, SVPS іздеуші вокодер ішкі жүйесін, PCFS пакетті басқару ішкі
жүйесін, CPS шақыруларды өңдеу ішкі жүйесін, BSM базалық станцияның
әкімшілік ішкі жүйесін және TS ырғақты синхрондау ішкі жүйесін құрайды. BSC
BTS-мен CDSU арқылы, MSC-ті SVICM арқылы, PDSN-ді PCF арқылы қосылады. BSS
жүйесінің эксплуатациясы мен техқызметі BSC арқылы жүзеге асады. BSC сымсыз
желіні басқаруға, шақыруларды өңдеуге, жылжымалы станцияларды ауыстырып
қосуға, сөйлесулердің кодтауына және максималды 153.6 кбитс жылдамдығы бар
пакетті берілулердің қызметтерін жүеге асыруға жауап береді.
BTS базалық станцияның қабылдаушы-тапсырушы бөлігі базалық станцияның
ішкі жүйесінің сымсыз бөлігі болып табылады. Оған BDS біріншілік топтың
жолағындағы цифрлық ішкі жүйесін, RFS радиожиілік ішкі жүйесін және TFS
ырғақты синхрондау ішкі жүйесін жатқызуға болады. BTS базалық станцияның
контроллерін басқаруда сымсыз беріліс функциясын және басқа лайықты
функцияларды атқарады. BDS ішкі жүйесінде модульдер ішкі S_HIRS арқылы BTS
қосылады және ол эксплуатацияны және техқызметті жүзеге асыру үшін
жергілікті қызмет ету орталығына қосылады.
BSC және BTS аймағында ZXC10-BSS базалық станциясының ішкі жүйесінің
бірнеше аппаратық қамтамасыз ету платасынан құрылған программалық жүйесі
орнатылған. Бұл программалық жүйеге бірнеше ішкі жүйелер кіреді: OSS
(Operating System Subsystem) операциялық жүйенің ішкі жүйесі, SPS (Service
Processing Subsystem) қызметтерді өңдеу ішкі жүйесі, OMS (Operation and
Maintenance Subsystem) эксплуатация және техқызмет көрсету ішкі жүйесі және
DBS (Database Subsystem) базалық берілістің ішкі жүйесі. Бұл ішкі
жүйелердің модульдері әр түрлі функцияларды бірге іске асырады.
2.2 ZXC10-BSS базалық станциясының ішкі жүйесінің мінездемелері
Оларға:
– жоғары жылдамдықты пакетті коммутация;
– келесі ұрпақ өнімімен келісушілігі;
– интеграл биіктігі: ZXC10-BSS базалық станциясының ішкі жүйесінде
алдыңғы элементтер молынан қолданылады;
– сенімділіктің жоғары болуы: 1+1 или N+1 артық кескін үйлесімі
тәсілдерінің қолдануы арқасында төлемдердің санын азайту көмегімен
сенімділікті арттыру;
– иілгіш кескін үйлесімі: сонымен қоса, ZXC10-BSS базалық станциясының
ішкі жүйесі максимум 6 BTS жүйесімен қосыла алады. Қажеттілікке қарай BTS 1
секторда 1 информациялық жиіліктен бастап 3 секторда 4 информациялық
жиілікке дейін қамтамасыз етеді;
– үлкен қызметтерді, яғни: сөйлеу шақыру қызметін қамтамасыз ету
(сөйлеу кодтау жүйесі 8К, 13К, 8КEVRC), тестік шақыруды (Марков шақыруы,
Loop back шақыруы, TDSO шақыруы), беріліс шақыруы, схема қызметтерін
қамтамасыз ету (асинхронды берілістер, G3 факсі) және қосымша қызметтер;
2.3 BSS жүйесінің техникалық мінездемелері
ZXC10-BSS базалық станциясының ішкі жүйесі келесі техникалық
қасиеттерге ие:
– пакетті коммутация желілік құрылымын қолдана отырып, әр порт
жылдамдығы 9.72 Мбитc дейін жететін 192 толық дуплексты портын ұсынады;
– радио қорларын басқару функциялары және базалық станция
мониторингісі бола отырып, BSS жүйесінің эксплуатациялық және техқызметін
басқаруын және базалық станцияны тестілеу қызметін атқарады;
– BTS желісінің жұлдыз тәрізді, ұзындық және айналма ұйымын қамтамасыз
ете отырып, BTS желісінің қосылу функциясын атқарады;
– фондық шуылдың әлсіреуінің жоғары қабілеттілігін қолдана оырып,
8KQCELP, 13KQCELP және EVRC алгоритмдерін жүзеге асырады;
– PDSN-пен басталатын MS, MSC және беріліс шақыруларының бастапқы
шақыруын қамтамасыз етеді: арна беріліс қызметін (асинхронды берілістер, G3
факс), 153.6 кбитс максималды жылдамдықты беріліс пакетінің қызметі;
– E1мен MSC қосулудағы 240 дейін максималды сан;
– максималды 7200 іздеуші вокодерлерді қамтамасыз ету;
– трафикті өңдеу мүмкіншілігі 5040 Эрл жетеді;
– барынша көп BTS қосылуы (базалық станция)-380 станция;
– пакетті берілістер 40000 PPP дейін жетеді;
– барлық сектордегі бірдей информациялық жиілікте арна платасы жалпы
арна блоктарының қолданылуын қамтамасыз етеді;
– тура және кері бағытта қуаттылықты басқаруды қамтамасыз етеді;
– макросоттарды, микросоттарды, пикосоттарды қамтамасыз етеді;
– бірнеше жұмсақ ауыстырып қосулардың түрін жүзеге асырады: BTS ішкі
жұмсақ ауыстырып қосулары, BSC ішкі жұмсақ ауыстырып қосулары, BSC және
BTS арасындағы ауыстырып қосулар;
– ауданды кеңейту және қысқарту қажеттіліктерін қанағаттандырады;
– TPTL сәуле шашатын байланыстардың күшеюін басқару функциянын
қанағаттандырады;
– радио интерфейс EIATIA IS-2000 Release 0 және TSB74 талаптарына сай
болуы;
– Band Class 0 (ұялы жиілік диапазоны 800МГц), Band Class 1 (жиілік
диапазоны PCS 1900МГц) және Band Class 5 (жиілік диапазоны 450МГц)
функцияларын қанағаттандырады.
2.4 ZXC10-BSS ішкі жүйесінің мінездемесі
2.4.1 SVBS ішкі жүйесі
Selector Vocoder Bank Subsystem-толық ағылшын аты (іздеуші вокодер
ішкі жүйесі). BSS-тың BSC жүйесінде орналасқан SVBS ішкі жүйесі CDMA
жүйесінің сөйлеу қызметтерін, коммутациялық арна негізінде қызметтерді және
SS7 сигнал берілуінің MTP1, MTP2 жүйесін іске асыратын орталығы болып
табылады. Оның негізгі функциялар мыналар:
– маршруттауды таңдау функциясы: кодты түрлендіру үшін жұмсақ
ауыстырып қосудағы көптеген маршруттаудың арасынан ең сапалысын таңдау;
– код түрлендіру функциясы: PCM 64К коды мен QCELP жылдамдықты
түрлендіру коды арасында;
– тура бағыттағы эхосигналды басу функциясы: тура бағыттағы PCM
жүйесінің эхосигналын басуы;
– жұмсақ ауыстырып қосуды анықтау және орындау;
– қуаттылықты басқару;
– сигнализацияны өңдеу функциясы;
– барлық BSC ішіндегі BTS және SVBS ішкі жүйесі арна қорларын жалпы
қолданыстың іздеуші вокодері ең аз физикалық бірлік ретінде пайдаланады;
Жүйенің құрылуы:
SVBS ішкі жүйесінің құрамына SVICM және SVM модульдері кіреді. Ол
орталық шкафтан және алты вокодерлік шкафтан тұрады. Әр вокодерлік шкаф 10
SVBS түзеді. Ал әрбір SVBS екеуі бір іздеуші вокодерді құрайды.
Сурет 2.2- SVBS ішкі жүйесінің құрылымы
SVBS ішкі жүйесінің негізгі функциясы CDMA жүйесіндегі іздеуші
вокодерді ұсыну, SVICM модульдерін басқару, BSS және MSC арасындағы қызмет
көрсету арнасын, сонымен қатар сигнализациясын қанағаттандыру болып
табылады.
2. PCFS ішкі жүйесі
PCFS ішкі жүйесінің толық аты-пакетті басқару функциясының ішкі
жүйесі, пакетті басқарудағы жалпы қолданыстағы қорлардың ең кіші бірлігі
болып келеді. Ішкі жүйенің негізгі функциялары: GRE берілісін
герметизациялау үшін жұмсақ ауыстырылып қосатын бірнеше маршруттар арасынан
ең сапалысын таңдау. GRE және RLP пакеттері арасынан қолайлы функциясын
бөліп алу. A9, A11 интерфейстері арқылы A8 және A10 сымдарын құру, қызмет
атқару және тарату. Жылжымалы станция мен PDSN арасында PPP сымдарын құру.
Пакетті беріліс қызметін аяқтау. Базалық станцияның ішкі желі
интерфейстерін ұсыну. Базалық станцияның программалық қамтамасыз етудегі
функцияларына байланысты әр түрлі функцияларды ұсыну. Мысалы, RLP
протоколы, қуаттылықты басқару, ауыстырып қосуды басқару және т. б.
Жүйенің құрылуы: PCFS ішкі жүйесінің логикасының құрамына PCF және
PCFIM модульдері кіреді; PCFS ішкі жүйесінің құрылысына PCF және CFIM
платалары кіреді.
Жалпы құрылымы 2.3 суреттен көруге болады.
Сурет 2.3- PCFS ішкі жүйесінің толық құрылымды схемасы
Яғни, PCFS ішкі жүйесі бір функционалды PCFIM пакетті интерфейс
модулінен және сегіз функционалды PCF пакетті басқару модулінен тұрады.
2.4.3 CPS ішкі жүйесі
CPS шақыруларды өңдеудің ішкі жүйесі, шақырулардың сигнал беру
протоколдарын өңдеу мен қорларды басқару орталығы болып табылады, BSS
толық жүйесінің сигнализация шақыруларының рөлін атқарады, радио қорларды
басқару және бөлу, жердегі схема қорларын басқару, №7 сигнализациясындағы
MTP3 және SCCP өңдеуді қанағаттандырады.
Жүйенің құрылуы:
CPS-тің екі модулден тұрады:шақыруларды өңдеу модулі (CPM) және
қоректенудің қайнар көзіне сигнал беру модулі (PAM).
CPS-тің негізгі функциялары:
– HDLC протокол форматын өңдеу, сигнал беру кадрларының қайта жүзеге
асуын растау және құрастырушыны өңдеуіпакеттердің бөлінуі;
– №7 сигнал беруіндегі SCCP және MTP3 протоколдарын өңдеу;
– базалық станциядағы A IS-634A интерфейсінің BSSAP протоколын өңдеу;
– BTS-CCM қосылатын Abis сигнал беру интерфейсін өңдеу;
– радиоқорларға техқызмет көрсету, басқару және тарату;
– базалық станция жүйе параметрлерін, жердегі қорларды, қызмет
каналдардың қорларын, шақыруларды, мінездемелерді қоса басқару;
– қоректену қайнар көзін және қоршаған ортаны қадағалап, апаттық
сигналдар хабарлайды;
CPS келесі элементтер бақылайды:
1. Температура, дымқылдық, түтіндеу және машиналы залда
инфрақызылдарды сәулелерде болатын апаттық сигнализация.
2. екінші қайтара электр коректену кезінде болатын апаттық жағдайлар,
шкафта тоқтың артуын.
3. Шкафтағы желдеткіш апаты.
4. Шкафтағы алғашқы электр коректенуін тексеру.
2.4.4 CDSU ішкі жүйесі
CDSU CDSU және ASM модульдерінен тұрады. CDSU функциясы BTS және BSC
арасындағы байланыс көпірі болып табылады. CDSU аппаратты басқаруы BSC және
BTS аймағында бірдей болады, айырмашылық тек платалар енінді ғана
байқалады. CDSU жүйесінің нақты толық құрылымын білу үшін CDSU платасының
құрылымын білсе жеткілікті.
2.4.5 BDS ішкі жүйесі
BDS ішкі жүйесінің толық аты – алғашқы топ жолағындағы цифрлық ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz