Қазақстан Республикасындағы жылжымайтын мүлік нарығының даму мәселелері (тұрғын үй мәселесі)

МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
ЖЫЛЖЫМАЙТЫН МҮЛІК НАРЫҒЫНЫҢ ӘДІСТЕМЕЛІК.ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ (ӘДЕБИЕТКЕ ШОЛУ) ... ... ... ... ..
Жер кадастрының принциптері, құрамдық бөліктері, түрлері ... ..
Жылжымайтын мүлік түсінігі және жалпы жіктелуі ... ... ... ...
Жылжымайтын мүлік нарығының мәні, мақсаты және оған әсер етуші факторлар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
АЛМАТЫ ҚАЛАСЫНА ЖАЛПЫ ШОЛУ ЖАСАУ (ЗЕРТТЕУ ОБЬЕКТІСІНІҢ СИПАТТАМАСЫ) ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Алматы қаласының әкімшілік құрылымы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Алматы қаласының климаты ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Алматы қаласының гидрогеологиясы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
Алматы қаласының флорасы мен фаунасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
ГЕОДЕЗИЯЛЫҚ БӨЛІМ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
Жерге орналастыру үшін геодезиялық өлшеулер жүргізудегі тірек торлары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
Триангуляцияның сипаттамасы (1 және 2 разрядты) ... ... ... ... ...
4 класс полигонометриясы (1және 2 разрядты) ... ... ... ... ... ... ... .
Leica Geosystems TC(R) 407 электронды тахеометрі ... ... ... ... ... .
DiNi 12 электрондық нивелир ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
Өлшеулерді өңдеу және теңестіру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ ЖЫЛЖЫМАЙТЫН МҮЛІК НАРЫҒЫНЫҢ ДАМУ МӘСЕЛЕЛЕРІ (ТҰРҒЫН ҮЙ МӘСЕЛЕСІ) ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Жылжымайтын мүлік нарығының құрылымы мен оның қызмет етуінің ерекшеліктері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Тұрғын үй қорының қалыптасу мен дамуының нарықтық механизм арқылы реттелуі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Алматы қаласындағы жылжымайтын мүлік жағдайын талдау ... .
Тұрғын үй нарығының қалыптасуы мен дамуы ... ... ... ... ... ... ...
Қазақстан Республикасындағы тұрғын үй нарығының инфрақұрылымын дамыту мәселелер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
ЭКОНОМИКАЛЫҚ БӨЛІМ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
Тұрғын үй саласындағы жылжымайтын мүлікпен жасалынатын операциялар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Жылжымайтын мүлікті жекешелендіру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
Тұрғын үй қорынан тұрғын үйлерді және тұрғын
жайларды алып тастау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Мемлекеттік мүлікті сату ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
Тұрғын үйді жалдау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Жылжымайтын мүлік құнын бағалау («Асхат» дүкенінің мысалында) ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
«Асхат» дүкенінің құнын бағалауға қажетті ақпарат жинау ... ... .
«Асхат» дүкенінің құнын табыстық, шығындық және салыстырмалы әдістермен бағалау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
ЕҢБЕКТІ ҚОРҒАУ БӨЛІМІ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
Жұмыс мекемелеріндегі еңбек қауіпсіздігі жайлы түсінік ... ... ...
Санитарлық норма ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
Микроклимат параметрлері және оның адамға әсері ... ... ... ... ...
Шу мен діріл деңгей нормалары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Электр қауіпсіздігі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
Өрт қауіпсіздігі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
Өрт сөндіру құрылғылары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
ҚОСЫМШАЛАР

КІРІСПЕ

Қазіргі кезде Қазақстанда нарықтық экономиканың қалыптасуына бағытталған қайта құруларды жүзеге асыруға байланысты, елдің экономикалық бәсекеге қабілеттілігін арттыру мәселесі арта түсуде. ҚР Президентінің «Қазақстан - 2030» Жолдауында экономикалық өсу стратегиясы шетел инвестициялары көптеп тартылған, мемлекеттің белсенді рөлі бар рыноктық экономикада екендігі айтылған. Тұрақты дамушы мемлекеттің маңызды салаларының бірі – тұрғын үй саласы. Осы саланы дамытуда мемлекет тарапынан «2030 жылға дейін Қазақстан даму стратегиясының іске асырудың болашақтағы шаралары туралы» бағдарламасы өнеркәсіп, денсаулық сақтау, білім берудің маңызды нысандарын жобалау мен жылжымайтын мүлік нарығы және тұрғын үй мәселерін шешуді қарастырады [1].
Бұл дипломдық жұмыс Қазақстан Республикасы жылжымайтын мүлік жағдайы мен дамыту мәселелеріне арналған. Мұнда жылжымайтын мүлік нарығы түсінігі, қалыптасқан теориясы мен маңыздылығы, сипаты мен құрылымы, мақсаты мен оның жүзеге асу жолдары, шет ел тәжірибесі және оның Қазақстан экономикасында жүзеге асырылуы қарастырылған.
Жылжымайтын мүлік экономикасының проблемалары кең ауқымды, күрделі мәселелер жиынтығын қамтиды. Олардың Қазақстан ұлттық экономикасының рыноктық қатынастарға өтуі және сол қатынастар жағдайындағы іс-әрекеттерге байланысты туындайтын көптеген сұрақтарға жауап іздеу барысында шешу қажеттілігі алдымызда тұрғаны анық. Бұл мәселелердің негізгі тобын жылжымайтын мүлік объектілерін жалпы экономикалық проблемалар аясында сараптау және зерттеу мәселелері құрайды.
Дипломдық жұмысына таңдап алынған тақырыптың тағы бір маңыздылығы тұрғын үй рыногы және тұрғын үй құрылыс саласын айтарлықтай деңгейде қалыптастырып және дамытып, экономиканы тұтастай алғанда осы саланың үлесін жоғарылату болып саналады.
Зерттеу тақырыбының өзектілігі: жылжымайтын мүлік рыногын дамыту мен ғылыми пайымдауда, сондықтан негізгі жағдайларға Қазақстан Республикасындағы жылжымайтын мүлік, жылжымайтын мүлік нарығын жетілдіру бағдарламаларын айқындау мен оны тәжірибе жүзінде тану мүмкіндігі. Сондай-ақ жеке меншік тұрғын үйді иемдену әрбір жанұя үшін бірінші қажеттілік болып саналады. Тұрғын үйді қаржыландырудың бұрынғы кеңестік жүйесінің бөлігі ретінде Қазақстанда тұрғын үй құрылысын қаржыландырудың дәстүрлі жүйесі – мемлекеттік тұрғын үй құрылысы үшін бюджеттік ресурстарды орталықтан бөлу және тұрғын үй шарттарын жақсарту қатарында тұрған азаматтардың арасында тегін бөлу болып табылады. Тұрғын үй құрылысын бюджеттік қаржыландырудың қысқаруы және халықты тұрғын үймен қамтамасыз ету шартында тұрғын үйді иемдену үшін қаражаттардың негізгі көздері халықтың жеке қаражаттары, сонымен бірге банктің несиелері жатты. Осындай шарттарды тұрғын үй құрылысына

ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ

1. Назарбаев Н.Ә. Қазақтан-2030 Даму стратегиясы.-Ақиқат, 2008. №4.-3-4б.
2. Байгісиев М.Қ. Жылжымайтын мүлік экономикасы: Оқу құралы. – Алматы: Қазақ Университеті, 2003. – 247 бет.
3. Оценка земельных ресурсов: Учеб. пособие / под общей редакцией Антонова В.П. и Лойко П.Ф. – М. и др.: Институт оценки природных ресурсов. М: 1999 г
4. Есқали Ө. Баспаналы болу бақыты // Егемен Қазақстан.-2007 5 маусым.-3-4б.
5. Асаул А.Н., Карасев А.В. Экономика недвижимости. – www.aup. Ru\buks\ m.- 7б.
6. Статистический ежегодник под ред. Султанова. Алматы, 2006-73-78с. 264-270с.
7. Максимов С.Н. Основы предпринимательской деятельности на рынке недвижимости. – СПб.: Питер, 2000. - 33с.
8. Грязнова А.Г., Федотова М.А. Оценка недвижимости. – М.: Финансы и статистика, 2007.- 31б.
9. Максимов С.Н. Основы предпринимательской деятельности на рынке недвижимости. – СПб.: Питер, 2000. - 33с.
10. Чиркова В.Н. О государственной программе развития жилищного строительства в РК и стран СНГ на 2008-2007 годы. Доклад.-Алматы, 2008. 1-3с.
11. Избуллаевна Г.М. Жилищное строительство в условиях перехода к рыночной экономике // Вестник КазНУ.-2008. №6.-С.110-112.
12. Оңлабаев К. Вопросы развития жилищного сектора в условиях рынка // Саясат. -2006. №8.-С.37-39.
13. Чиркова В.Н. О государственной программе развития жилищного строительства в РК и стран СНГ на 2008-2007 годы. Доклад.-Алматы, 2008. 1-3с.
14. Волочков Н. Г. Справочник по недвижимости. – М.: Инфра-М, 1996.- 17с.
15. Даурбекова С.Ж. Конкурентноспособность строительной продукций : проблемы и пути их решения: ғыл. канд. дис. автореф.- Алматы, 2008.-8-9бс.
16. Избуллаевна Г.М. Жилищное строительство в условиях перехода к рыночной экономике // Вестник КазНУ.-2008. №6.-С.110-112.
17. Токбаева Ж. Развитие инфраструктуры жилищного рынка в Казахстане (на примере Мангистауской облости) // Қаржы- Қаражат.-2008. №6.-С.67-70.
18. Турлыбекова Ж.А. Қазақстан ипотекалық компаниясы және тұрғын үй құрылысын дамытудың мемлекеттік бағдарламасы // КазҰУ хабаршысы.-2006. №1.-С29-30.
19. Искакова М. Нарық жағдайындағы құрылыс материалдары өндірісінің қалыптасу жүйесі мен басымдықтары // Ақиқат.- 2006. №5.-С.58-60.
20. Юсупова Д. Жилищная Программа Правило выбора: в основе расчета – семейный бюджет // Банки Казакстана.-2007. №1.с.30.
21. Мукалиев Н.К. Реализация государственной программы развития жилищного строительства в Республике Казахстан на 2008-2007годы. Анализ иперпективы // Банки Казахстана. -2006. №12.-С.-16-19.
22. Тайжан Б. Тұрғын үй құрылысы экономиканы алға сүйреуші қуатты күш / Егемен Қазақстан.-2008 30 желтоқсан.-6б.
23. «Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау туралы» Қазақстан республикасының заңы. Алматы , Жеті жарғы, 2004 жыл.
24. «Еңбек қорғау» Т.Е. Хакімжанова, Алматы: «Эверо», 2008
25. «Еңбек кодексі»ЖШС «Юрист» баспасы, Алматы 2007
26. Назарбаев Н.Ә. «Қазақстан өз дамуындағы жаңа серпіліс жасау қарсаңында: Қазақстанның әлемдегі бәсекеге қабілетті 50 елдің қатарына кіру стратегиясы».-Астана, 2006. -1 наурыз. 2-3б.
27. Курманалина А.К. О ситуации на рынке жилья Казахстана и реализации жилищной политики // Қаржы-қаражат.-2007.№1.-С.14-16.

Пән: Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 119 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫның БІЛІМ ЖƏНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
Қ.И. Сəтбаев атындағы қазақ ұлттық техникалық университеті
Инженерлік геодезия және жерге орналастыру кафедрасы

ҚОРҒАУҒА РҰҚСАТ
Кафедра меңгерушісі
_______________________
(ғылыми дəрежесі, атағы)
_______________________
____ _________2011 ж.

Дипломдық жобаның
Қазақстан Республикасындағы жылжымайтын мүлік нарығының даму мәселелері (тұрғын үй мәселесі)
тақырыбына
ТҮСІНДІРМЕ ЖАЗБАСЫ

050907 - Кадастр

(мамандық шифры, атауы)

Орындаған Акбисеков Азамат Тулегенович

Пікір беруші Жетекші
Тагаева Ш.К. Сарсембекова А.С.
(ғылыми дəрежесі, атағы) (ғылыми дəрежесі, атағы)
_____________________ _____________________
____ _____________ 2011ж. ___ __________2011ж.

Алматы 2011

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖƏНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
Қ.И. Сəтбаев атындағы қазақ ұлттық техникалық университеті

Тау-кен институты

Инженерлік геодезия және жерге орналастырукафедрасы

Мамандық шифры, атауы 050907 - Кадастр

Дипломдық жобаны даярлауға
студентке

ТАПСЫРМА
___________________________________ _____________________________
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Жобаның тақырыбы ___________________________________ _____________
----------------------------------- ----------------------------------- ----------

Университеттің 09.11.2010ж №630-п бұйырығымен бекітілген
Орындалған жобаның өткізу мерзімі ___________________________ 2011ж
Дипломдық жобаның (жұмыстың) бастапқы мəліметтері ___________________________________ _______________________________
___________________________________ ___________________________________ _____________________________ _________________________________
___________________________________ _______________________________

Есеп - түсініктеме жазбаның талқылауға берілген сұрақтарының тізімі
менқысқаша диплом жұмысының мазмұны
а) ___________________________________ _____________________________
б) ___________________________________ _____________________________
в) ___________________________________ _____________________________
Графикалық материалдардың тізімі (міндетті түрде қажет сызбалар көрсетілген) ___________________________________ _______________________________
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Ұсынылған негізгі əдебиеттер
----------------------------------- ----------------------------------- ----------

----------------------------------- ----------------------------------- ----------
___________________________________ _______________________________
----------------------------------- ----------------------------------- ----------

ҒЫЛЫМИ ЖЕТЕКШІНІҢ

СЫН-ПІКІРІ

___________________________________ ___________________________
(жұмыс түрінің атауы)

___________________________________ ___________________________
(оқушының Т.А.Ж.)

___________________________________ ___________________________
(мамандық шифры, атауы)

----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Тақырып
----------------------------------- ----------------------------------- ----------

----------------------------------- ----------------------------------- ----------

----------------------------------- ----------------------------------- ----------

----------------------------------- ----------------------------------- ----------

----------------------------------- ----------------------------------- ----------

----------------------------------- ----------------------------------- ----------

----------------------------------- ----------------------------------- ----------

----------------------------------- ----------------------------------- ----------

----------------------------------- ----------------------------------- ----------

----------------------------------- ----------------------------------- ----------

----------------------------------- ----------------------------------- ----------

----------------------------------- ----------------------------------- ----------

----------------------------------- ----------------------------------- ----------

Ғылыми жетекші
( лауазым, ғылыми дəрежесі, атағы)
_____________________ А.Ж.Т.
(қолы)
__ ______ 2011ж.
ПІКІР

___________________________________ ___________________________
(жұмыс түрінің атауы)

___________________________________ ___________________________
(оқушының Т.А.Ж.)

___________________________________ ___________________________
(мамандық шифры, атауы)

___________________________________ ___________________________
___________________________________ ___________________________ ___________________________________ _______________ Тақырыбына

Əзірленген:

а) графикалық бөлімі парақ

б) түсіндірме жазбасы бетте

ЖҰМЫСҚА ЕСКЕРТУ ЖАСАУ
___________________________________ ___________________________________ _____________________________ ___________________________________ _____________________________ ___________________________________ _____________________________ ___________________________________ _____________________________ _______________________________________
___________________________________ _______________________________
___________________________________ _______________________________

Жұмыс бағасы
___________________________________ _______________________________
___________________________________ ___________________________________ _____________________________ ___________________________________ _____________________________ ___________________________________
___________________________________ _______________________________
___________________________________ _______________________________
___________________________________ _______________________________

Пікір беруші
__________________________
( лауазым, ғылыми дəрежесі, атағы)
_____________________ А.Ж.Т.
(қолы)
__ ______ 2011ж.
Аңдатпа
Бұл дипломдық жұмыс Қазақстан Республикасының жылжымайтын мүлік нарығының жағдайы мен дамыту мәселелеріне арналған. Мұнда жылжымайтын мүлік нарығы түсінігі, қалыптасқан теориясы мен маңыздылығы, сипаты мен құрылымы, мақсаты мен оның жүзеге асу жолдары, шет ел тәжірибесі және оның Қазақстан экономикасында жүзеге асырылуы қарастырылған. Алматы қаласындағы жылжымайтын мүлік жағдайы талданып, нақты мысалда жылжымайтын мүлік құны бағаланды.

Аннотация
В данной дипломной работе рассмотрены состояния и перспективы развития казахстанского рынка жилой недвижимости. Здесь раскрываются понятие, формировавшиеся теория и структура, характер и значимость рынка жилой недвижимости, цель и пути его достижения. Рассмотрены зарубежный опыт и возможности его применения в экономике Казахстана. Анализированы состояния рынка жилой недвижимости города Алматы и произведена оценка недвижимости на конкретном примере.

Annotation
In the given diploma work conditions and prospects of development of the Kazakhstan market of the inhabited real estate are considered. The concept, the formed theory and structure, character and the importance of the market of the inhabited real estate, the purpose and ways of its achievement here reveal. Foreign experience and possibilities of its application in economy of Kazakhstan are considered. There are revealed conditions of the market of the inhabited real estate of a city of Almaty the real estate estimation on a concrete example also is made.

Мазмұны

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
8
1
Жылжымайтын мүлік нарығының әдістемелік-теориялық негіздері (әдебиетке шолу) ... ... ... ... ..
11
1.1
Жер кадастрының принциптері, құрамдық бөліктері, түрлері ... ..
11
1.2
Жылжымайтын мүлік түсінігі және жалпы жіктелуі ... ... ... ...
14
1.3
Жылжымайтын мүлік нарығының мәні, мақсаты және оған әсер етуші факторлар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
16
2
Алматы қаласына жалпы шолу жасау (зерттеу обьектісінің сипаттамасы) ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
22
2.1
Алматы қаласының әкімшілік құрылымы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
22
2.2
Алматы қаласының климаты ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
23
2.3
Алматы қаласының гидрогеологиясы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
25
2.4
Алматы қаласының флорасы мен фаунасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
26
3
Геодезиялық бөлім ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
29
3.1
Жерге орналастыру үшін геодезиялық өлшеулер жүргізудегі тірек торлары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
29
3.1.1
Триангуляцияның сипаттамасы (1 және 2 разрядты) ... ... ... ... ...
30
3.1.2
4 класс полигонометриясы (1және 2 разрядты) ... ... ... ... ... ... ... .
31
3.2
Leica Geosystems TC(R) 407 электронды тахеометрі ... ... ... ... ... .
35
3.3
DiNi 12 электрондық нивелир ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
39
3.4
Өлшеулерді өңдеу және теңестіру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
42
4
Қазақстан Республикасындағы жылжымайтын мүлік нарығының даму мәселелері (тұрғын үй мәселесі) ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
44
4.1
Жылжымайтын мүлік нарығының құрылымы мен оның қызмет етуінің ерекшеліктері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
44
4.2
Тұрғын үй қорының қалыптасу мен дамуының нарықтық механизм арқылы реттелуі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
52
4.3
Алматы қаласындағы жылжымайтын мүлік жағдайын талдау ... .
55
4.4
Тұрғын үй нарығының қалыптасуы мен дамуы ... ... ... ... ... ... ...
65
4.5
Қазақстан Республикасындағы тұрғын үй нарығының инфрақұрылымын дамыту мәселелер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
74
5
Экономикалық бөлім ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
83
5.1
Тұрғын үй саласындағы жылжымайтын мүлікпен жасалынатын операциялар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
83
5.1.1
Жылжымайтын мүлікті жекешелендіру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
83
5.1.2
Тұрғын үй қорынан тұрғын үйлерді және тұрғын
жайларды алып тастау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
85
5.1.3
Мемлекеттік мүлікті сату ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
86
5.1.4
Тұрғын үйді жалдау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
86
5.2
Жылжымайтын мүлік құнын бағалау (Асхат дүкенінің мысалында) ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
88
5.2.1
Асхат дүкенінің құнын бағалауға қажетті ақпарат жинау ... ... .
88
5.2.2
Асхат дүкенінің құнын табыстық, шығындық және салыстырмалы әдістермен бағалау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
90
6
Еңбекті қорғау бөлімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
100
6.1
Жұмыс мекемелеріндегі еңбек қауіпсіздігі жайлы түсінік ... ... ...
100
6.2
Санитарлық норма ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
102
6.3
Микроклимат параметрлері және оның адамға әсері ... ... ... ... ...
102
6.4
Шу мен діріл деңгей нормалары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
105
6.5
Электр қауіпсіздігі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
106
6.6
Өрт қауіпсіздігі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
107
6.7
Өрт сөндіру құрылғылары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
109

Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
112

Қолданылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
115

Қосымшалар
КІРІСПЕ

Қазіргі кезде Қазақстанда нарықтық экономиканың қалыптасуына бағытталған қайта құруларды жүзеге асыруға байланысты, елдің экономикалық бәсекеге қабілеттілігін арттыру мәселесі арта түсуде. ҚР Президентінің Қазақстан - 2030 Жолдауында экономикалық өсу стратегиясы шетел инвестициялары көптеп тартылған, мемлекеттің белсенді рөлі бар рыноктық экономикада екендігі айтылған. Тұрақты дамушы мемлекеттің маңызды салаларының бірі - тұрғын үй саласы. Осы саланы дамытуда мемлекет тарапынан 2030 жылға дейін Қазақстан даму стратегиясының іске асырудың болашақтағы шаралары туралы бағдарламасы өнеркәсіп, денсаулық сақтау, білім берудің маңызды нысандарын жобалау мен жылжымайтын мүлік нарығы және тұрғын үй мәселерін шешуді қарастырады [1].
Бұл дипломдық жұмыс Қазақстан Республикасы жылжымайтын мүлік жағдайы мен дамыту мәселелеріне арналған. Мұнда жылжымайтын мүлік нарығы түсінігі, қалыптасқан теориясы мен маңыздылығы, сипаты мен құрылымы, мақсаты мен оның жүзеге асу жолдары, шет ел тәжірибесі және оның Қазақстан экономикасында жүзеге асырылуы қарастырылған.
Жылжымайтын мүлік экономикасының проблемалары кең ауқымды, күрделі мәселелер жиынтығын қамтиды. Олардың Қазақстан ұлттық экономикасының рыноктық қатынастарға өтуі және сол қатынастар жағдайындағы іс-әрекеттерге байланысты туындайтын көптеген сұрақтарға жауап іздеу барысында шешу қажеттілігі алдымызда тұрғаны анық. Бұл мәселелердің негізгі тобын жылжымайтын мүлік объектілерін жалпы экономикалық проблемалар аясында сараптау және зерттеу мәселелері құрайды.
Дипломдық жұмысына таңдап алынған тақырыптың тағы бір маңыздылығы тұрғын үй рыногы және тұрғын үй құрылыс саласын айтарлықтай деңгейде қалыптастырып және дамытып, экономиканы тұтастай алғанда осы саланың үлесін жоғарылату болып саналады.
Зерттеу тақырыбының өзектілігі: жылжымайтын мүлік рыногын дамыту мен ғылыми пайымдауда, сондықтан негізгі жағдайларға Қазақстан Республикасындағы жылжымайтын мүлік, жылжымайтын мүлік нарығын жетілдіру бағдарламаларын айқындау мен оны тәжірибе жүзінде тану мүмкіндігі. Сондай-ақ жеке меншік тұрғын үйді иемдену әрбір жанұя үшін бірінші қажеттілік болып саналады. Тұрғын үйді қаржыландырудың бұрынғы кеңестік жүйесінің бөлігі ретінде Қазақстанда тұрғын үй құрылысын қаржыландырудың дәстүрлі жүйесі - мемлекеттік тұрғын үй құрылысы үшін бюджеттік ресурстарды орталықтан бөлу және тұрғын үй шарттарын жақсарту қатарында тұрған азаматтардың арасында тегін бөлу болып табылады. Тұрғын үй құрылысын бюджеттік қаржыландырудың қысқаруы және халықты тұрғын үймен қамтамасыз ету шартында тұрғын үйді иемдену үшін қаражаттардың негізгі көздері халықтың жеке қаражаттары, сонымен бірге банктің несиелері жатты. Осындай шарттарды тұрғын үй құрылысына халықтың ұзақ мерзімді несиеге қажеттілігі туындайды. Көптеген шетел елдерінің тәжірибесі мемлекеттік саясатты енгізу және дұрыс ұйымдастыру тұрғын үй рыногын маңызды деңгейде анықтайтын және қамтамасыз ететін өзін-өзі қаржыландыратын жүйеге ақырындап трансформацияланатынын дәлелдейді. Халық тарапынан төлем қабілетті сұраныстың кенет өсуі жаңа құрылысты белсендіреді, құрылыс материалдарын шығару, маманданған техника жоғарылайды, жаңа жақсы архитектуралық жобалар, экономиканың көп салаларының тез дамуына әкелді. Зерттеу нәтижесінде алынған қорытындылар мен ұсыныстар нақты мәселені әрі қарай теориялық қарастыруға, сонымен қатар Қазақстан экономикасының алдында тұрған өзекті мәселелерді шешуге бағыталған.
Дипломдық жұмыстың мақсаты - Қазақстан Республикасының нарықтық қатынастар дамуының қазіргі әлеуметтік-экономикалық ерекшелігін талдау, бітіру жұмысында қарастырылған модельдерді пайдалану арқылы жылжымайтын мүлік рыногын дамытудың теориялық және практикалық мәселелерін зерттеу, Қазақстан Республикасында тұрғын үй рыногының қазіргі жағдайы мен дамуын бағалау, сонымен қатар алдыңғы теориялық нұсқауларды іс жүзінде жүзеге асыру болып табылады. Қандай болмасын, оның негізгі критериі тұрғын үйдің рыноктық бағасын анықтау және негіздеу болып табылады.
Көзделген мақсатқа жету үшін келесі міндеттерді жүзеге асыру керек:
Жылжымайтын мүлік терминіне экономикалық тұрғыдан сипаттама беріп, мазмұны мен құрылымын анықтау;
Жылжымайтын мүлік қызметінің тиімділігін арттыратын факторларды анықтау;
Жылжымайтын мүлік бойынша шетелдік тәжірибелерді талдау;
Еліміздегі тұрғын үй рыногының қалыптасуы мен дамыту жолдарын талдау;
Мемлекеттік тұрғын үй салуды дамыту бағдарламасын жүзеге асыру мәселелері бойынша талдамалар жасау;
Әр бір тарауға жалпы сипаттама беріп кетейік.
Бірінші тарау Жылжымайтын мүлік рыногының әдістемелік-теориялық негіздері деп аталады және Жылжымайтын мүлік рыногының мәні, мақсаты, және оған әсер етуші факторлары мен Жылжымайтын мүлік рыногының құрылымы мен оның қызмет етуінің ерекшеліктері атты екі бөлімнен тұрады. Бұл тарауда жылжымайтын мүлік, жылжымайтын мүлік рыногына анықтама беріліп, осы ұғымға байланысты ғалымдардың теориялық-әдістемелік ерекшеліктері зерделенеді. Сондай-ақ, жылжымайтын мүлік пайда болу алғы шарттары мен қалыптасу үдерісі, құрамы, маңыздылығы мен құрылымы, оның тиімділігін арттыратын факторлар, әлемдегі алдыңғы қатарлы дамыған елдердің экономикасында қалыптасқан тәжірибелері зерттелу көзделген.
Екінші тарау Зерттеу обьектісі - Алматы қаласына жалпы шолу жасау деп аталады және осы тарауда Алматы қаласының географиялық және экологиялық жағдайларына талдау жасалған.
Үшінші тарау Геодезиялық бөлім деп аталады және осы тарау барлық орындалған геодезиялық жұмыстарды қамтиды. Триангуляция мен полигонометрия сипаттамалары, тахеометр мен нивелирдің анықтамалары көрсетіледі.
Төртінші тарау Қазақстан Республикасында жылжымайтын мүлік рыногының даму мәселелері тақырыбын қамтиды. Бұл тарауда, тікелей елімізге қатысты жылжымайтын мүлік нысаны тұрғын үй рыногына қатысты болып табылады. Біріншіден, Қазақстан Республикасында тұрғын үй рыногының қалыптасуы мен дамуы, еіншіден, тұрғын үй рыногының инфрақұрылымын дамыту мәселелері, үшіншіден, тұрғын үй рыногы туралы мемлекеттік бағдарламаның Алматы және Астана қалалары бойынша жүзеге асыру мәселелері, төртіншіден, Қазақстан Республикасында тұрғын үй рыногының даму болашағы мен басымдықтары қарастырылады.
Бесінші тарауда тұрғын үй саласындағы жылжымайтын мүлікпен жасалынатын операцияларға жан жақты талдау жасалды және жылжымайтын мүлікті бағалау технологиясы бойынша Алматы қаласы Жетісу ауданында орналасқан қосымша құрылыстары және жер телімі бар Асхат дүкені бағаланды.

1 Жылжымайтын мүлік нарығының әдістемелік-теориялық негіздері (әдебиетке шолу)

1.1 Жер кадастрының принциптері, құрамдық бөліктері, түрлері

"Жер кодексіне" сәйкес Қазақстанда мемлекеттік жер кадастры келесі құрамдық бөліктерден тұрады: жер учаскелерін тіркеу, жерлерді есепке алу, топырақтарды бонитеттеу, жерді бағалау және жер учаскелермен мәміле жасау. Біріңғай мемлекеттік жер қоры мемлекет меншігі болып, ол жер учаскелерін пайдалану, иелену құқығын бергендіктен жерді қалай пайдалануы заңды түрде рәсімделіп, ал жер учаскелері белгілі территория, жылжымайтын мүлік ретінде белгілі тәртіпте тіркелуі керек. Бұл қызметті жер учакелерін мемлекеттік тіркеу ретінде өткізеді. Оның мәліметтері жердің белгілі көлемін, нақты жеке немесе заңды тұлғалардың пайдалануы үшін негіз болып келеді. Есепке алуда жер мөлшері, кеңістікте орналасуы, сапалық жай күйі, пайдалануы бойынша сипатталады. Есепке алудағы тіркеу мәліметтері әр нақтылы пайдаланушының, иеленушінің жер учаскенің мөлшерлерін жазу негізін қалайды.
Жерлерді тіркеу, есепке алу жөніндегі мәліметтер жеке учаскелердің топырақтарын бонитеттеуде бастапқы ақпарат болып келеді. Жердің сапасы табиғи факторлармен шектелмей, экономикалық жағдайларға тәуелді болады. Сондықтан жерді өндіріс құралы ретінде экономикалық бағалау керектігі пайда болады. Осы бағалаудың мәліметтері тіркеу, есепке алу және бонитеттеу мағлұматтарына сүйенеді.
ҚР Үкіметінің "Мемлекеттік жер кадастрын жүргізу тәртібі" туралы қаулысы бойынша негізгі жер кадастрлық құжаттарына мыналар жатады:
Жер учаскесінің жер-кадастрлық ісі;
Ауданның қаланың мемлекеттік жер кадастрлық кітабі;
Жер-кадастрлық картасы.
Жер кадастрын жүргізу үшін қажетті құжаттардың және жұмыстардың түрлері:
Жер учаскелерін тіркеу - заңдық және нормативтік құжаттар, жер учаскелеріне құқықтарды рәсімдеу және табыстау тәртібі, құжаттардың рәсімі, жерлерді бөліп беру, шекараларды, аудандарды, алқап құралдарын бөлінуі және пайдаланудағы басқа шектеулерді анықтау, картографиялық жұмыстар;
Жерлерді есепке алу-тіркеу мәліметтері, есепке алу, және есеп беру құжаттары, картографиялық материалдар, бонитеттеу, жерлерді бағалау мәліметтері, жер учаскелері, саннатары, алқап түрлері, құқық субъектілері бойынша есепке алуды жүргізу;
Жерлерді бағалау - жерлерді аймақтау, топырақтарды бонитеттеу, жерлерді бағалау әдістемесі, жерлерді есепке алу мәліметтері, топырақтық, геоботаниқалық зерттеу, ізденіс материалдары;
Жер кадастрының автоматтандырылған жүйесі - компьютерлік техникамен, бағдарламамен қамтамасыз ету.

Жер кадастрының құрамдық бөліктері
Мемлекеттік жер кадастры
Жер кадастрдың автоматтандырылған ақпараттық жүйесі
Жер учаскелерін тіркеу, жерлерді есепке алу сан және сапалық, жерлерді бағалау топырақтарды бонитеттеу, жерлерді экономикалық және құндылық бағалау

Жер кадастрына оның міндеттерінің күpдeлiлiгi мен объектісінің айрықшалығына себептелген көп қызметтер тән. Сондықтан Қазақстан Республикасының мемлекеттік құрамын келесі өзара байланысты байламдарға бөлуге болады: құқықтық, қаржылық, көп қызметтік
Жер кадастрының құқықтық блогы жер учаскесінің құқықтық құжаттарды рәсімдеу; жер учаскелерін тіркеу, жер планын және құжаттарын беру, сервитут, учаскені қайтып алу, шығындарды өтеу.
Жер кадастрының қаржылық блогы Жерлерді бағалау; кадастрлық аймақтау; сату-сатып алу мәмілерді рәсімдеу; кепілдікке беру; салық салу; жалға беру; төлем ақысын белгілеу.
Жер кадастрының көпфункциялық блогы жер учаскесін есепке алу, есеп беруді жүргізу; жерлерді сапалық сипаттау; жер туралы мәліметтердің учаскелерінің жүйесі құнарлық, топырақ және өсімдік жамылғысы, геоморфология, гидролгоия, орналасуы, экологиялық жағдайы және т.б
Жер кадастрының негізгі принциптері: жүйесінің бірыңғайлылығы; мәліметтердің сенімділігі; мағлұматтардың толықтығы; үзіксіздігі; құжаттылығы; мәліметтердің көрнектілігі, анықтылығы, қол жетерлігі; үнемділігі; орталық мемлекеттік басқарылуы.
Жер кадастрының негізгі принциптері:
Жүйесінің бірыңғайлылығы;
Мәліметтердің сенімділігі;
Мағлұматтардың толықтығы;
Үздіксіздігі;
Құжаттылығы;
Мәліметтердің көрнектілігі, анықтылығы, қол жетерлігі;
Үнемділігі;
Орталық мемлекеттік басқару.
Жер кадастр жүйесінің бірыңғайлылығы. Ол бірыңғай жүйе бойынша бірыңғай әдістемелік негізде жүргізіледі. Оның негізіне бірыңғай мемлекеттік жер қорын табиғи шаруашылық, құқықтық тұрғыда сипаттаушы ғылыми негізделінген көрсеткіштер алынады. Мұнда кадастр жүйесінде белгілі бip келісімділік болуы керек. Біріншіден, оның құрамдық бөліктерінің мазмұнында және жүзеге асыруында ; екіншісі жер кадастрын қоюда мәліметтердің мазмұнында оның жеке звенолары (кәсіпорын, аудан, қала, облыс) мен оларды алу тәсілінде; үшіншіден жер кадастры құжаттарының төменгі звенодан бастап, жоғарыдан аякталатын мазмұнында. Бірыңғайлықта негізделе отыра, бұл жүйе жерлердің жай-күшіндегі және пайдаланудыың аймактық ерекшелжтерін айқындауы керек.
Жер кадастры мәліметтерінің сенімділігі. Бұл олардың объективтілігіне тығыз қатысты, олар жер қорының нақты мөлшерлерін, үлестірілуін және сапалық жай-күшін дәл айқындауға байланысты. Жер кадастрында өндірістік мәселелерді және жерлерді пайдаланумен байланысты басқа да міндеттерді атқару үшін жерлердің табиғи шаруашылықтық, құқықтық жай-күйлері туралы қажетті дәлдікті мағлұматтармен қамтамасыз ететін жер учаскелерін тipкey, зерттеу, есепке алу, бағалау тәсілдерін қолдану керек. Жерлер жай- күйіне, пайдалануына байланысты алқаптар бойынша топтастырылады. Мәліметтердің дұрыстығы кадастрлық жерлердің нақтылы жер аудандарына, сапалық жай-күйлеріне, пайдалануына сәйкес болуы керек. Бұл талап жерлерді зерттеуде жетілген қазіргі тycipy әдістерін қолданғанда ғана орындалады.
Жер кадастры мағлұматтарының толықтығы. Жерлердің табиғи, шаруашылық құқықтық жай-күйлері туралы кажетті мәліметтердің барлық жиынтығымен айқындалады. Кадастрлық мағлұматтардың тәтпіштеу дәрежесі және оның құжаттарына мазмұны жүргізу деңгейіне аудан, облыс, республика тәуелді Жер қорының мөлшерлер, жай-күйі, пайдалану туралы дәл және толық мәліметтерді алу үшін барлық жерлер, олардың кадастр жүргізу кезінде нақты пайдалануы немесе біреуге табысталуына қарамай есепке алынуы керек.
Жер кадастрының үздіксіздігі. Мұнда жер қорының барлық өзгерістері кадастрлык құжаттарда есепке алынып жазылады. өзгерістердің түрін0е байланысты бip мағлұматтар есепке алу, тіркеу жүйелі түрде көрсетіліп отырса, басқалары бағалық - оқтын-оқтын жаппай немесе таңдау тәртібімен жаңартылып отырады. Сөйтіп, кадастр мәліметтері қазіргі деңгейде ұсталып, оны жүргізудің үздіксіздігі қамтамасыз етіледі.
Жер кадастрының құжаттылығы деп жерлердің табиғи, шаруашылық, құқықтық жай-күйлері туралы мәліметтерді алу, жазу тек қана тиісті құжаттар, материалдардың негізінде жүргізілуін айтады. Жер учаскесін тіркеу тиісті мемлекеттік органдар шешіміне немесе олармен мәліметтер бойынша нотариалды куәліндірілген құжаттарга сүйенеді. Жерлерді есепке алуда, бағалауда түcipy және зерттеу материалдарының маңызы зор.
Кадастр мәліметтерінің көрнектілігі, анықтылығы, қол жетерлігі. Материалдарды кадастрлық құжаттарда тиімді және ыңғайлы орналастырумен қатар, әpтүpлi картографиялық материалдарды, кадастрлық аөпаратты жинау, талдау, өңдеу, сақтау және беру электрондық карталарды, жоспарларды, картограммаларды, диаграммаларды қоса, компьютерлік технологияны қолданумен жетіледі. Жер кадастрының мағлұматтары және материалдары жеке және заңды тұлғалар учаскесін әртүрлі шаруашылық, құқықтық және жерлерді пайдалану, қорғау мәселелерін шешуде қарапайым, қол жетерлі болуы тиіс.
Жер кадастрының үнемділігі. Қaзipгi өлшеу, зерттеу әдістерін, сондай-ақ компьютерлік техниканы қолдану арқылы қажетті мағлұматтарды алу және оларды қазіргі деңгейде ең аз шығынмен ұстауды қамтамасыз ету. Аэрофототүсіру және аэроғарыштық түсірі материалдарын пайдалану жерімңздің барлық аумағы арқылы кең ақпарат бере отыра, қысқа мерзімде жер қорының үлестіруі, жай-күйі және пайдалануында өтіп жатқан барлық өзгерістерді ескеруге мүмкіндік береді.
Жер кадастрын орталық мемлекеттік басқару кадастрлық жұмыстарды бірдей әдістеме бойынша жүргізіп, жер қорының жай-күйі, оның пайдалануы туралы салыстырмалы сенімді мәліметтерін алуға мүмкіндік береді Қазақстан Республикасында мемлекеттік жер кадастрын басқару, жүргізу жер қорын басқару жөніндегі Агентікке және оның территориалдық органдарына жүктелген, осы Агенттік пайдаланатын, иеленетін жерлерді тіркеуді жерлерді есепке алуды және басқа жер-кадастрлық жұмыстарды

1.2 Жылжымайтын мүлік түсінігі және жалпы жіктелуі

Жылжымайтын мүлік нарығы нарықтық экономика жүйесіндегі өте күрделі салалардың бірі. Жылжымайтын мүлік елдің ұлттық байлығы. Оның меншік иелері сан алуан. Жылжымайтын мүлік нарығы тауар қызметтер, қаржы нарығымен бірлесе отырып, бірыңғай нарықты кеңістікті құрайды.
Жылжымайтын мүлік экономикасының проблемалары кең ауқымды және күрделі мәселелер жиынтығын қамтиды. Нарықтық экономика жағдайында жылжымайтын мүлік экономикасының жалпы мәселелері, оларды шешу, жылжымайтын мүлік бағалау жөніндегі бірқатар сұрақтары туындайды. Экономикасы дамыған елдерде жылжымайтын мүлікті бағалы және пайдалы, көпжылдық қолданыста болуы, оның тиімділігін дәлелдеген жылжымайтын мүлікті сараптау мен бағалау әдістері жасалған.
Теория мен тәжірибеде жылжымайтын мүлік түсінігін материалдық объекті ретінде және арнайы тәртіпті, қамтамасыз ететін экономика-құқықтық және әлеуметтік қатынастар ретінде бөліп қарастырамыз [2]:
1.Географиялық тұжырымдама - жылжымайтын мүліктің физикалық сипаттамасын көрсетеді. Құрылыстардың конструкциясы мен материалы, жердің құнарлығы, орналасуы, көлемі, климаты, қоршаған ортасы т.б. көрсеткіштер. Жылжымайтын мүліктің барлық объектілері физикалық, химиялық, теогендік және басқа да процестердің ықпалында болады. Соның салдарынан мүліктің қажеттілігі мен тұтыну сапасы өзгереді.
2.Экономикалық тұжырымдама. Жылжымайтын мүлікті инвестициялау тиімді объект ретінде және пайда болу көзі ретінде қарастырады. Жылжымайтын мүліктің негізгі экономикалық элементтері құн және баға оның пайдалылығы ретінде туындайды.
3.Құқықтық деңгейдегі жылжымайтын мүлік. Отандық ерекшеліктер мен халықаралық нормаларды ескере отырып, мемлекет бекітетін жалпы және жеке құқықтар жиынтығы.
4. Жылжымайтын мүліктің әлеуметтік рөлі. Адамдардың физикалық, психологиялық, интеллектуалды және басқа да қажеттілігін қанағаттандырумен сипатталады.
Жылжымайтын мүліктің негізгі белгілері:
- Маңыздылығы - бір жерден екінші жерге шығынсыз жылжыту мүмкін еместей. Қауіпсіз кеңістікте ауыстырылмайды.
- Жер телімімен байланысы - тығыз құқықтық немесе физикалық байланысы бар.
- Қызмет ету түрі - заттай немесе құнды натуралды
- Қолдану процесінде тұтыну жағдайы уақыт мерзімі бойы сақталады.
- Айналым ұзақтығы - ғимараттар көп мәртеқолданылады, ал жер телімі дұрыс қолданылған жағдайда шексіз.
- Қоғамдық маңызы - объектілерді қолдану мүддесін мемлекет қорғайтын көптеген азаматтар мен меншік иелерінің қызығушылығын көздейді.
- Өндірістік процесте құнның ауысу әдісі немесе тұтыну қасиеттерінің жоғалуы тозу деңгейіне байланысты амортизациялық төлемдердің жинақталуын көрсетеді.
Жылжымайтын мүлік объектілерінің жіктелуі
Жылжымайтын мүлік обьъектілері бірнеше белгілеріне байланысты жіктеледі. Жіктеу объектілеріне зерттелетін мүліктің элементтері жатады. Жіктеу белгілері оларды топтау мен бөлуге негіз болатын маңызды қасиеттері:
Жіктеу объектілеріне жататындар: ғимараттар мен қондырғылар, жер телімдері, ормандар мен көпжылдық өсімдіктер, жер қойнауы телімдері, су объектілері, кәсіпорындар
Жылжымайтын мүлік келесі белгілері бойынша жіктеледі: функционалды бағыты, күрделілігі, құрылыс материалы, қызмет ету мерзімі, конструкцияларының ерекшелігі, қабаттылығы, бөлмелер саны, орналасуы, жалпы жағдайы
Жылжымайтын мүлік объектілерінің өмір сүру циклдары
Өмір сүру циклы - жылжымайтын мүлікті іске қосқаннан толық істен шыққанға дейінгі өмір сүруінің тізбектелген процестерінің жиынтығы. Циклдық ұзақтығына өндіріс кезеңдері, физикалық және моральдық тозу объектілердің капиталдылығы, пайдалану шарттары, нарықтық жағдайы және басқа да факторлар әсер етеді. Жылжымайтын мүлік объектісі нәтижесінде өмір сүру циклының 4 кезеңінен өтеді[3];
1 кезең. Қалыптасуы - құрылыс, жаңа кәсіпорынның құрылуы, жер телімін сатып алу.
2 кезең. Іске қосу - қалыптасуы және дамуы, ұлғаюы, қайта құрылуы, қызмет түрінің ауысуы және т.б.
3 кезең. Бір немесе бірнеше рет меншік иесінің, иемденушінің, пайдаланушының ауысуы.
4 кезең. Қызмет етуінің тоқталуы - істен шығуы, жабылуы не табиғи құлдырау.
Жылжымайтын мүлік объектілерінің өмір сүру мерзімдері былай жіктеледі:
1. Өмір сүруінің экономикалық жасы - бұл объектіні қолданудың пайдалылық мерзімі. Мұнда жылжымайтын мүлікке енгізілетін салымдар табыс әкеледі. Жылжымайтын мүлікті күрделі жөндеуден өткізу, қайта жабдықтау, қызмет ету жағдайларын жақсарту объектінің экономикалық мерзімін ұзартады. Ал оның нашар жағдайы керісінше өмір мерзімін қысқартады. Бұл мерзім енгізілетін салымдардың табыссыздығымен аяқталады.
2. Өмір сүруінің физикалық мерзімі - бұл объектіні нақты іске қосу мен оның жабылғанға дейінгі функционалды қызмет атқару мерзім. Бұл мерзім нормативті, фактілі есепті болуы мүмкін және модернизация мен жағдайдың жақсаруы арқасында ұзаруы мүмкін.
3. Тиімді жасы - құрылғының сыртқы пішінінен техникалық жағдайын бағалауға негізделеді. Бұл жас объектінің фактілік сақталуына және келісім шарт жасау мерзімінде бағалауға тура келеді.
4. Хронологиялық жасы - ол объектінің іске қосудан бағалау немесе келісім жасау күніне дейінгі уақыт мерзім.
Жылжымайтын мүліктің сандық және сапалық сипаттамасы.
Жылжымайтын мүліктің әрбір объектісі өзіне тән сапалық және сандық сипаттамалар жүйесін қамтиды. Сапа - адамдардың түрлі қажеттіліктерін қанағаттандыруға жарамды ететін Жылжымайтын мүліктің қасиеттер жиынтығы. Қасиеті - объектіні іске қосуда, басқаруда және қолданудағы қажеттілігі. Сапа көрсеткіштері Жылжымайтын мүліктің сандық өлшеміндегі бір немесе бірнеше қасиеттерін сипаттайды.
Меншікті тиімді басқару және жылжымайтын мүлікпен келісім жасау үшін әр объект бойынша сандық және сапалық ақпарат болуы тиіс.Оларға:
Жер телімдерінің, үйлер мен ғимараттардың физикалық сипаттамасы
Мүліктік - құқықтық сипатталуы. Жылжымайтын мүлікке деген құқық, заттай құқық және шектеулер.
Экономикалық көрсеткіштер - сұраныс, құн, баға, табыстылық және тұрғындардың жұмыспен қамтылуы.
Сыртқы ортаның жағдайы: көлік, климат, экология, шу және жағымсыз объектілердің жақындығы және т.б
Бірінші кезекте объектіні идентификациялауды жүргізу қажет. Почталық мекен-жайын, орналасуын, шекарасын, кадастрлық номерін тексеру қажет.

1.3 Жылжымайтын мүлік нарығының мәні, мақсаты және оған әсер етуші факторлар

Еліміз егемендікке ие болып, тәуелсіз даму жолын таңдап алғалы бері экономикамызда нарықтық қатынастар берік орнықты. Бүгінде ұлттық экономикамыздың басты құрамдас бөлігіне айналып отырған жылжымайтын мүлік нарығы қалыптасты. Экономикалық тәжірибе және күнделікті өмірге Жылжымайтын мүлік, Жылжымайтын мүлік нарығы, Нарықтық құн тағы сол сияқты терминдер енді. Жылжымайтын мүлік және жылжымайтын мүлікті бағалау сияқты түсініктердің пайда болуы нарықтық экономикаға көшумен байланысты спецификалық жағдайларда қолданылады [4].
Жылжымайтын мүлік нарығының ерекшеліктерін айтпастан бұрын Жылжымайтын мүлік нарығы термині негізінде біз нені түсінетінімізді анықтап алайық.
Бұндай анықтама, академиялық мүдде тарапынан ғана маңызды емес, сонымен қатар оны тәжірибе жүзінде қарастыру маңызды, өйткені ол нарықтық қатынастар субъктілерінің арасынан бірінші кезекте кімнің қызығушылығы жылжымайтын мүлікпен байланысты екенін бөліп алуға, ал қызығушылықтардың ерекшеліктерін көрсетуге, жылжымайтын мүлік нарығына тән механизмдерді ашуға, олардың өзара байланысы мен бір-біріне тәуелділігін ашып көрсету арқылы, соның негізінде өзіңнің осы нарықтағы мінез-құлығының стратегиясы мен тактикасын қалыптастыруға мүмкіндік береді.
Егер әдебиеттерге сүйенетін болсақ, оларда жылжымайтын мүлік нарығы - жылжымайтын мүлікке құқықтардың айналысы нарығы деп түсіндіреді.
Шетел экономика ғылымында жылжымайтын мүлік нарығының экономикалық мәселелері және оның қалыптасуындағы рөлі Д. Фридман мен Оруэлдің еңбектері, ресейлік ғалымдардың Г.С. Харисонның, И.Т. Балабановтың, А.Г. Грязнова және М.А Федотовтың, В.Е. Есипованың, В.А. Горемыкиннің, А.Б. Крутиктің еңбектері, сонымен қатар отандық экономист ғалымдардың М. Қ. Байгісиевтің, К.С. Абдиеваның, С.Ж. Даурбекованың, В.Н. Чиркованың еңбектері және тағы басқа ғалымдардың еңбектері кеңінен танымал болып отыр. Бұл мәселе Континент, Банки Казахстана, РЦБК, Аль-Пари, Вопросы экономики, Саясат сияқты арнайы басылымдарда жиі қарастырылады.
Сонымен қоса, бұл диплом жұмысы Қазақстан Республикасының Елбасы Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан халқына арналған Жолдаулары мен Үкіметтің бағдарламаларына негізделеді. Атап айтқанда, Қазақстан-2030, Бәсекеге қабілетті Қазақстан үшін, бәсекеге қабілетті экономика үшін, бәсекеге қабілетті халық үшін, Қазақстан экономикалық, әлеуметтік және саяси жедел жаңару жолында, Қазақстан өз дамуындағы жаңа серпіліс жасау қарсаңында: Қазақстанның әлемдегі бәсекеге барынша қабілетті 50 елдің қатарына кіру стратегиясы, Қазақстан Республикасында 2008-2007 жылдарға арналған тұрғын үй құрылысын дамытудың мемлекеттік бағдарламасы және Қазақстан Республикасының Үкіметінің 2008-2010 жылдарға арналған бағдарламасы. 2008-2014 жылдарға арналған құрылыс материалдары, бұйымдар мен құралдар өнеркәсібін дамыту бағдарламасы, ҚР-ның статистика бойынша агенттігінің мәліметтері де қолданылды.
Зерттеу барысында танымның жалпы ғылыми әдістерімен (индукция- дедукция, анализ-синтез және т.б.) қатар келесі арнайы әдістер қолданылған: ғылыми-диалектикалық, нақты-тарихи, экономикалық-тарихи, салыстырмалы.
Мысалы, Дж. Фридман мен П. Орлуэяның кеңінен танымал еңбегі Жылжымайтын мүлікке пайда әкелетін анализ бен бағалауында келесідей анықтама берілген: Жылжымайтын мүлік нарығы - бұл нақты бір механизмдердің жиынтығы көмегімен жеке меншікке және онымен байланысты қызығушылықтарға құқықтардың берілуі, бағалардың белгіленуі мен жерді пайдаланудың түрлі бәсекелес варианттары арасындағы кеңістіктерді бөлу [5].
Экономикалық болмыста жылжымайтын мүлік көп қырлы, сондай-ақ жан-жақты рөл атқарады. Ол шаруашылық жүргізудің табиғи-кеңістік негізі, кез келген кәсіпорын активтерінің құрамдас бөлігі, мәмілелер объектісі, дербес басқару объектісі және инвестициялық актив тағы басқа бола береді.
Жылжымайтын мүлік анықтамаларын басқа да дерек көздерінен кездестіруге болады. Мысалы, Г. Харрисонның Жылжымайтын мүлікті бағалау еңбегінде: Жылжымайтын мүлік дегеніміз - физикалық объект ретіндегі жер және онымен тығыз байланыстының барлығы. Жылжымайтын мүліктің басым көпшілігіне тән белгі олардың жермен байланыста болуы... (Р. Ф.- ның Азаматтық кодексі, 1 бөлім) [6].
Жылжымайтын мүлікті экономикалық актив ретінде қарастырғанда оның бір мезгілде әр түрлі экономикалық сапада көрінетіндігін айтуымыз қажет. Жылжымайтын мүліктің бір ғана объектісін пайдалану үшін де, жалға беру үшін де, белгілі бір уақыттан соң қайта сату үшін де сатып алуға болады.
Жылжымайтын мүлік әр түрлі тұлғалар үшін бір мезгілде қаржылық активтің бір түрі және жеке немесе өндірісте пайдаланылатын нақты активтер ретінде қарастырылып жүр. Ресейлік дерек көздерін алып қарасақ мұндай кереғар көзқарастарды іздеп табуға болады екен.
Мысалы, И. Т. Балабанов: Жылжымайтын мүлік қаржылық актив болып табылады деп жазса, Н. Г. Волочков Жылжымайтын мүлік тауарлар категориясына жатады деп көрсетеді [7].
Экономикалық ресурс ретіндегі жылжымайтын мүліктің екі жақтылығы оны сатып алу себептері мен оған әсер етуші факторлардың да көптүрлілігін алға тартады (сурет 1.1).
Егер жылжымайтын мүлік жалға немесе сенімді басқаруға беру арқылы табыс табу үшін сатып алынса қаржылық активтердің бір түрі ретінде қарастырылады, ал егер ол өндірістік немесе жеке тұтыну үшін сатып алынса нақты активтердің бір түрі ретінде қарастырылады. Сондықтан, жылжымайтын мүлікті кәсіпорынның қызметі үшін пайдаланған жағдайда операциялық жылжымайтын мүлік түсінігі қолданылады да, өндірістік қызметтен тыс пайда табу үшін алынған жылжымайтын мүлікті инвестициялық жылжымайтын мүлік деп атайды. Сонымен жылжымайтын мүлік : инвестициялық жылжымайтын мүлік (қаржылық активтің бір түрі) және операциялық жылжымайтын мүлік (өндірістік немесе жеке пайдалану) түрлерінде сатып алынады немесе жалға беріледі.

Жылжымайтын мүлік

Бағалау объектісі ретінде
Азматтық кодекс анықтамасы бойынша
Жер физикалық объект ретінде және онымен барлығы тығыз байланысты
Жер учаскелері
Жер қойнаулары
Маңызды су объектілері
Ормандар
Көп жылдық отырғызулар
Ғимараттар
Құрылыстар
Мемлекеттік тіркеу міндеттілігі
Жер учаскелері
Жер қойнаулары
Маңызды су объектілері
Ормандар
Көп жылдық отырғызулар
Ғимараттар
Құрылыстар
Теңіз кемелері
Әуе кемелері
Ішкі жүзу кемелері
Ғарыш объектілері

Сурет 1.1 - Бағалау объектісі ретінде және Азаматтық кодекс анықтамасы бойынша жылжымайтын мүлік түсінігі

Жылжымайтын мүлік нарығы бір-бірінен баға деңгейімен, тәуелділік деңгейімен, жылжымайтын мүлікке инвестициялардың тиімділігімен және басқа да факторлармен айырылатын аймақтық, жергілікті нарықтардың жиынтығы болып табылады.
Жылжымайтын мүлік нарығы кез-келген ұлттық экономиканың маңызды құрамдас бөлігі болып табылады. Жылжымайтын мүлік үлесіне - әлем байлығының 50 пайызы келетін, ұлттық байлықтың маңызды құрамдас бөлігі. Жылжымайтын мүлікті сату жөніндегі отандық тәжірибені ескере отырып, жылжымайтын мүлік нарығы бұл - жылжымайтын мүлікпен жасалатын мәмілелердің, оларды ақпараттық қамтамасыздандырудың, мүлік шеңберіндегі қызметтерді басқару және қаржыландыру жөніндегі операциялардың жиынтығы болып табылады.
Осындай анықтамалар проблеманың маңызды негізгі құрамдас бөлігін белгілейді - яғни рыноктық механизмдер жылжымайтын мүлік құқықтардың ауысуын, жылжымайтын мүлікті қолданудың түрлі варианттары арасында жылжымайтын мүлікті бөлу мен қайта бөлуді қамтамасыз етеді.
Бірақ та бұндай анықтама негізінде жылжымайтын мүлік нарығы сферасынан жаңа жылжымайтын мүлік объектілерін тұрғызу мен оларды басқару, тұрғызылған объектілерді пайдаланумен байланысты жалпы қатынастар кешені бөлініп шығады. Ал рыноктың көптеген субъектілерінің мүдделері тікелей осы жылжымайтын мүлік процестерімен байланысты: инвесторлар қаражаттарын жылжымайтын мүлікке салғанда, сөзсіз оларды оған иелену құқығы, дәлірек айтқанда ол ондай құқық емес, керісінше жылжымайтын мүліктен алынатын табыс құқығы, оның сенімділігі қызықтырады. Сонымен қатар жылжымайтын мүлікті қолдаушыларға да олардың құқықтарының кепілдігі маңызды және де жылжымайтын мүлік объектісінің қолданылу сапасы, объктіні қолданумен байланысты шығындар көлемдерінің де маңыздылығы кем емес. Сондықтан да құқықтардың бірінші жақтан екінші жаққа көшуі - бұл жылжымайтын мүлік рыногының ядросы, бірақ әлі де болса толықтай рынок емес.
Осыған байланысты жылжымайтын мүлік рыногының дұрыс анықтамасын келесідегі сипаттауға болады: жылжымайтын мүлік рыногы - бұл жылжымайтын мүлік объектісін тұрғызуды, өткізуді, пайдалану мен қаржыландыруды қамтамасыз ететін, бір-бірімен байланысты рыноктық механизмдер жүйесін айтамыз [8].
Бұндай жағдайда жылжымайтын мүлік рыногының жүйесіне келесідей жағдайларда туындайтын қатынастар кіреді:
Жылжымайтын мүлік объектілерін тұрғызу негізінде - инвесторлар, құрылысшылар, мердігерлер мен жылжымайтын мүлікті пайдаланушылар арасында;
Жылжымайтын мүлікке құқықтардың бір жақтан екінші жаққа көшу процесі кезінде - сатушылар мен сатып алушылар, жалға алушы мен жалға берушілер және тағы басқалар арасында;
Жылжымайтын мүлік объектісін пайдалану процесінде - меншік иелері мен басқарушылар, басқарушылар мен пайдаланушылар және басқалар арасында.
Бұл қатынастар арасында өздерінің мазмұны бойынша елеулі түрде бір-бірінен ерекшеленеді, бірақ олардың барлығы бір бастаудың, яғни, жылжымайтын мүлік объектісінің тұсында бірікке. Бұл объектінің өзгешелігі жылжымайтын мүлік рыногының ерекшеліктерін анықтайтын басты фактор болып табылады.
Жылжымайтын мүлік объектісі өзіне тән тұрақтылық (қозғала алмаушылық) бірегейлік, ұзақ уақыттылық, салудың ұзақтығы, шектеулілік, жердің қайта өндірілмейтіндігі (қайта қалпына келмейтіндігі сияқты белгілерді иемденеді). Бұл белгілер рыноктың бірқатар ерекшеліктерін ескертеді, соның ішіндегі бағаның құрылу дербестігі, сатушылар мен сатып алушылар санының шектеулігі, рыноктардың жергіліктігі мен одан шығатын аймақтық экономиканың және заңды-нормативтік базаның және тағы басқалардың жағдайына байланысты жылжымайтын мүлік рыногында болатын процестердің жоғарғы тәуелділігі (сурет 1.2).
Соңғы жылдары жылжымайтын мүлік нарығы жылжымайтын мүлік операцияларына мамандандырылған компаниялардың, қаржы ұйымдары мен үкіметтік агенттіктердің, бағалаушылар мен заңгерлердің көмегімен өзінің белсенділігін жоғарлатты.

Коммерциялық
Ақпараттық

Іріктеуші
Баға құрушы
Нарық қызметтері

Ынталандырушы
Делдалдық

Бәсекелестік
Реттеуші

Инвестициялық
Әлеуметтік

Жерді және басқа объектілерді қайта бөлу

Сурет 1.2 - Жылжымайтын мүлік нарығының негізгі қызметтері

Жылжымайтын мүлік рыногы - бұл әрбір объектінің бірегейлігі, қаржыландыру жағдайы, күрделі заңдық құқықтар төменгі өтімділік (1-кесте) сияқты өзінің нақты ерекшеліктерімен байланысты жетілмеген бәсеке рыногы.

Кесте 1- Жетілген және жетілмеген бәсеке нарықтарының сипаттамасы

Жетілген бәсеке рыногы
Жетілмеген бәсеке рыногы
Біріңғай және бөлінетін тауарлар

Қатысушылар санының көп болуынан, олардың бағалар деңгейіне әсері көрінбейді.

Барлық қатысушыларға толықтай, қол жетерліктей анық мәліметтердің болуы.

Келісімдердің жүргізілуі орталықтандырылған.
Төменгі операциялық шығындар.
Стандартталмаған тауарлар, өйткені әрбір объект өз бетінше бірегей.
Әрбір объектіге тән қаржыландыру мен күрделі заңдық-құқықтық жағдайлардың болуына байланысты қатысушылар санының шектеулігі.
Келісімдер туралы анық, толық, дер уақытта мәліметтерді алу қиын.

Орталықсыздандырылған саудалар.
Жоғары операциялық шығындар.

Осындай жағдайларға қарамастан, қызмет етуінің елеулі ерекшеліктері салдарынан жетілген бәсеке рыногына жатқызуға болмайтын келесідей факторларға байланысты:
Жылжымайтын мүлік объектілерінің ерекшелігі;
Жылжымайтын мүлікке тән рыногының жері;
Капитал рыногының әсері;
Сұраныс және ұсыныс арасында тепе-теңдік жағдайына жету мүмкіншілігінің болмауы
2 Алматы қаласына жалпы шолу жасау (зерттеу обьектісінің сипаттамасы)

2.1.1 Алматы қаласының әкімшілік құрылымы

2008 жылғы Алматы қаласының жер ресурстарын басқару бойынша Комитеттің мәліметтері бойынша қаланың жер қоры өткен жылмен салыстырғанда өзгерген жоқ, сол қалпында қалды. Оның жалпы шамасы - 31950,5 га.
Қаланың жер қорының жалпы құрылымында ауылшарушылық мақсатындағы жерлер 2,0 мың га-ды құрайды, елді мекен жерлері - 20,8 мың га-ды, өндірістік, көліктік, байланыс, қорғаныс және басқа ауылшарушылық емес бағыттағы 2,7 мың га-ды, ерекше қорғаудағы табиғи территориялар 4,2 мың га-ды, орман қорының жерлері 0,2 мың га-ды, су қоры - 1,2 мың га-ды, қордағы қалдық жер - 0,8 мың га-ды құрайды (сурет 2.1). Бұл Алматы қаласының жер қорының құрамының үлесін келесі 3-ші суреттен көрсек болады:

Сурет 2.1 - Алматы қаласының пайдалану мақсатына байланысты жер қоры құрылымы

Сурет 2.1 - Алматы қаласының жер қорының құрылымы

Қаланың экологиялық қауіпсіздігінің нағыз қатерлісі жыл сайын қала ішінде саны көбейіп отырған автокөліктер болып табылады, олардың саны 2006 жылға 350 мың автомобильге жетсе, ал 2007 жылғы мәліметтер бойынша 400 мыңнан асып кетіп отыр. Негізгі ластанудың 80% автокөліктердің теріс әсері есебінен, ластанудың 12% жергілікті от жағатын орындар мен ірі ЖЭС үлесіне тиетіндігін атап кету керек. Қалған 8 % өндірістік кәсіпорындарға келеді.
Су ресурстарын қорғау мен тиімді пайдану мәселесі өзекті болып табылады. Осы мақсатта Үлкен Алматы, Кіші Алматы, Есентай өзендерінің жоғарғы және төменгі ағыстарынан ҮАКА арнасында судың химиялық ластаушылармен ластануын анықтайтын су сынақтары алынған болатын. Өсіп жатқан техногенді әсер етудің негізінде жер мониторингі ауыр жағдайларды болжау мен оларды өз уақытында тоқтату үшін үлкен маңызға ие.

2.2 Алматы қаласының климаты

Климаттық шарттар Алматы қаласының экологиялық жағдайын маңызды құрайтын, анықтайтын фактор болып табылады. Алматы қаласының территориясы қарлы шыңы бар климаттық шарттармен көптүрлілігімен ерекшеленеді. Жергілікті жердің теңіз деңгейінен көтерілуіне қарай климаттық шарттардың ауысуымен білінетін тік табиғи аймақтық білінеді. Жоғарғы нүктелердің өсуімен жауын-шашындардың мөлшері өседі, температуралық режим, ауа ылғалдылығы өзгереді.
Қаланың оңтүстік бөлігі үшін жауын-шашындардың көп мөлшері, жеткілікті ылғалдылық, жылдың маусымдары бойынша температуралық режимдердің аз ауытқуы тән. Қаланың солтүстік бөлігінде қысқы және жаздық кезеңдерде қатаң температуралық режиммен сипатталатын басқа климаттық көрсеткіштері бойынша, жауын-шашынның мөлшері азырақ, құрғақ жағдайлар басымдырақ болып келеді.
Табиғи аймақтардың климаттық жағдайларының айырмашылығының ашық картинасын көру үшін әртүрлі биіктікте орналасқан: Усть-Горельник (теңіз деңгейінен 1943 м биіктікте), Алматы, ГМО (теңіз деңгейінен 847 м биіктікте) орналасқан екі метеостанцияның көпжылдық мәліметтері келтіріледі. Негізгі климаттық көрсеткіштер бойынша төмендегі заңдылықтарды көрсетуге болады.
Усть-Горельник метеостанса мәліметтері бойынша ауаның орташа жылдық температурасы +3,70, ал Алматы ГМО метеостанса мәліметтері бойынша +8,70 жылылықты құрайды. Қаланың жоғарғы бөлігінде ең жылы маусым айының температурасы +14,60 -ты, ал төменгі бөлігінде +23,30 - ты құрайды. Қаланың жоғарғы және төменгі жақтарында ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.