Сталиннын саяси портреты

I. Кіріспе
II. Негізгі бөлім
2.1 Сталиннің өмір жолы
2.2 Сталиннің саяси билікке келуі
2.3 Сталиннің Қазақ қоғамына қатысты жүргізген саясаты
2.4 Сталиннің ішкі және сыртқы саясаты. Коллективизация, гулаг, үлкен террор
2.5 Сталиннің ұлттық саясаты
2.6 Сталиндік қуғын.сүргін құрбандары
2.7 Сталиннің жүргізген саясатына қазіргі таңдағы адамдардың көзқарасы
III. Қорытынды
IV. Пайдаланылған әдебиеттер тізімі.
.17бет.

Тарих беттерін ақтаратын болсақ, не бір тарихи тұлғалырды кездестіруге болады. Сондай тарих бетінде ізі мәңгілікке қалған тарихи тұлғалардың бірі бұл Сталин. Миллиондаған кінәсіз адамдардың өліміне себекер болған Сталин қоғамдық өмір мен саяси санада орын белгілеп, оны «сүйікті көсем, әке және ұстаз», «…данышпан жетекші» ретінде дәріптеуге қол жеткізді. Бірі бұндай дәрежеге бейбіт, демократиялық жолмен қол жеткізсе, бірі басқыншылық, өзінің жеке саясаты арқасында қол жеткізуде.
Сталиннің аузымен айтылған әр сөз, ол жазған әр сөйлем мемлекеттік идеологияға айналдырылды. Ол – жалпы коммунистік идеологияның өзегі болып табылды. Коммунис¬тік саясат пен идеологияға бағынды¬рыл¬ған мерзімді басылымдар партияның бүгіні мен ертеңі туралы мифтер мен мифологияны насихат жұмыстары арқылы адамдар санасына сіңіре берді. Мемлекеттік биліктің коммунистік партия мен оның басында тұрған жеке адамның қолына шоғырлануы қоғам¬дық-саяси өмірде демо¬кра¬тияның шектелуіне әкелді. Шынайы демокра¬тиядан алшақ тұрған тоталитарлы әміршіл-әкімшіл жүйе халықты саяси биліктен шеттетіп, мемлекет пен қоғамдық өмірдің барлық салаларына толық үстемдігін орнатты.
Әрбір еңбекшісі республикада болған социалистік өзгерістердің үлкенді-кішілі мә¬селелерінің бәрі де Сталин жолдастың қатысуымен шешіліп келді. Партия және мемлекет құрылысының мәселе¬лерінен бастап, өнеркәсіп орындарын, шаруа¬шылық құрылыстарын салу, ғылыми және мәдени-ағарту мекемелерін ашу мәселелеріне дейін барлығы Сталин жолдастың қандай болса да бір принципті нұсқауынсыз, кеңесінсіз іске аспады. Партия және мем¬лекет құрылысының барлық маңызды мәселелері Сталин жолдастың тікелей қатынасуымен шешілді. Мұның барлығы сталенизмның, Сталиннің жеке басына табынушылықтың қоғам идеологиясына қаншалықты сінгенінің көрінісі болып табылады.

Қолданылған әдебиеттер
1. Т. Омарбеков: «Қазақстан тарихының ХХ ғасырдағы өзекті мәселелері»
2. Қазақстандағы кеңестік саяси репрессиялар мәселесінің зерттелуі (1980-ж. аяғы — 1990 ж.)
3. Кодалаев Г.З., Багаев Ч.Н.: «Кто ты, Сталин?»
4. Такер Р. «Сталин, Путь к власти»
5. www.interfax-religion.ru
6. www.google.ru

Пән: Саясаттану
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 16 бет
Таңдаулыға:

Жоспар
I. Кіріспе

II. Негізгі бөлім

1. Сталиннің өмір жолы

2. Сталиннің саяси билікке келуі

3. Сталиннің Қазақ қоғамына қатысты жүргізген саясаты

4. Сталиннің ішкі және сыртқы саясаты. Коллективизация, гулаг,
үлкен террор

5. Сталиннің ұлттық саясаты

6. Сталиндік қуғын-сүргін құрбандары

7. Сталиннің жүргізген саясатына қазіргі таңдағы адамдардың көзқарасы

III. Қорытынды

IV. Пайдаланылған әдебиеттер тізімі.

Кіріспе
Тарих беттерін ақтаратын болсақ, не бір тарихи тұлғалырды
кездестіруге болады. Сондай тарих бетінде ізі мәңгілікке қалған тарихи
тұлғалардың бірі бұл Сталин. Миллиондаған кінәсіз адамдардың өліміне
себекер болған Сталин қоғамдық өмір мен саяси санада орын белгілеп, оны
сүйікті көсем, әке және ұстаз, ...данышпан жетекші ретінде дәріптеуге қол
жеткізді. Бірі бұндай дәрежеге бейбіт, демократиялық жолмен қол жеткізсе,
бірі басқыншылық, өзінің жеке саясаты арқасында қол жеткізуде.
Сталиннің аузымен айтылған әр сөз, ол жазған әр сөйлем мемлекеттік
идеологияға айналдырылды. Ол – жалпы коммунистік идеологияның өзегі болып
табылды. Коммунистік саясат пен идеологияға бағындырылған мерзімді
басылымдар партияның бүгіні мен ертеңі туралы мифтер мен мифологияны
насихат жұмыстары арқылы адамдар санасына сіңіре берді. Мемлекеттік
биліктің коммунистік партия мен оның басында тұрған жеке адамның қолына
шоғырлануы қоғамдық-саяси өмірде демократияның шектелуіне әкелді. Шынайы
демократиядан алшақ тұрған тоталитарлы әміршіл-әкімшіл жүйе халықты саяси
биліктен шеттетіп, мемлекет пен қоғамдық өмірдің барлық салаларына толық
үстемдігін орнатты.
Әрбір еңбекшісі республикада болған социалистік өзгерістердің үлкенді-
кішілі мәселелерінің бәрі де Сталин жолдастың қатысуымен шешіліп келді.
Партия және мемлекет құрылысының мәселелерінен бастап, өнеркәсіп орындарын,
шаруашылық құрылыстарын салу, ғылыми және мәдени-ағарту мекемелерін ашу
мәселелеріне дейін барлығы Сталин жолдастың қандай болса да бір принципті
нұсқауынсыз, кеңесінсіз іске аспады. Партия және мемлекет құрылысының
барлық маңызды мәселелері Сталин жолдастың тікелей қатынасуымен шешілді.
Мұның барлығы сталенизмның, Сталиннің жеке басына табынушылықтың қоғам
идеологиясына қаншалықты сінгенінің көрінісі болып табылады.

2.1. Сталиннің өмір жолы

Сталин, шын аты Джугашвили Иосиф Виссарионович, 1879 жылы 12
желтоқсанда Тифлис маңындағы ауылда етікші Виссарионның отбасында дүниеге
келген. Саяси қайраткер, Кеңестер Одағының батыры, генералиссимусы,
маршылы, Лениннің үміт артқан үзеңгілестерінің бірі. Сталин 3 рет Ленин
орденімен, 2 рет Жеңіс орденімен, Социалистік Еңбек Ері (1939) және
Кеңес Одағының Батыры (1945) атағымен марапатталған. 1894 жылы
Тибилиссидегі провославиялық діни семинарияға оқуға түскен. Онда оқи жүріп,
құпия үйірменің жұмысына ат салысып, Месамедаси атты грузин социал –
демократиялық ұйымына мүше болып кірді. 1899 жылы саяси қызметі үшін
семинариядан шығарылып, біржола төңкерісшілдік жолға түсті. 1901 жылы РСДЖП
– ға мүшелікке өтті. Коба деген лақап атты иленеді. Астыртын қызмет
барысында бірнеше рет тұтқынға алынып, Шығыс Сібірге жер аударылды. 1912
жылдан РСДЖП – ның ОК – не мүшелікке сайланды. 1912 – 13 жылдары Санкт –
Петербургте жұмыс істей жүріп, Звезда және Правда газеттерінің жұмысына
белсене ат салысты. Осы кезде Марксизм және ұлт мәселесі деген еңбегін
жазды. 1913 жылы ақпанда тағы да тұтқындалып, Турухан өлкесіне жер
аударылды. Айдаудан 1917 жылғы Ақпан революциясынан кейін оралып, РСДЖП –
ның ОК бюросының құрамына және Правда редакциясына енді. Қазан төңкерісін
әзірлеуге және оны жүргізеге ат салысты. Кеңестердің бүкілресейлік 1917
жылы қарашаның 8-де болған 2-ші съезінде Ұлт істері халкомы ретінде алғашқы
кеңес өкіметінің құрамына сайланды. 1919 жылмен 1922 жылдары Мемлекеттік
бақылау халкомы міндетін қоса атқарды. 1918 – 20 жылдардағы Азамат соғысы
кезінде Оңтүстік, Батыс және Оңтүстік – Батыс майдандарының рев. әскери
комитетінің мүшесі болды. 1922 жылы сәуірде РК(б)П ОК Пленумы Сталинді ОК –
нің Бас хатшысы етіп сайлады. Осы қызметте 31 жыл 1953 жылға дейін отырды.
КСРО – ны құруға белсене қатысты. Алғашқы кезде автономияландыру, яғни
бүкіл республикалардың РКФСР – ге автономия құқығына енгізу жобасын ұсынды.
Ленин өмірінің соңғы жылдарында бар билікті қолына тапсыртуға талпынған
Сталиннің жеке басына сенімсіздік танытты. Ол Кеңестердің Бүкілодақтық 1922
жыл желтоқсанда болған 1-ші съезіне жолдаған хатында Сталинді орнынан
ауыстыру жөнінде ойластыруды ұсынды. Алайда РК(б)П – ның 1924 жыл мамырда
болған 13 – съезі Сталинді Бас хатшы етіп қалдыруды ұйғарды. Сталиннің
басшылығымен ауыл шаруашылығын ұжымдастыру қолға алынып, байлар мен
кулактарды тап ретінде жою саясаты жүзеге асырылды. Бұл халық арасында
жасанды ашаршылық пен босқыншылық туғызып, ауыл шаруашылығын
коллективтендіруге қарсы шаруалар қозғалысының өрістетуіне алып келді.
Сталин елде қуғын – сүргін саясатын жүргізіп, тоталитарлық жүйені
қалыптастырды. Ұлттық интеллигенция өкілдерін халық жауы ретінде
қуғындауды күшейтті. Халық жауы жазасын өтейтін лагерлердің санын
арттырды. Одақтас республикалар мен ұлттық автономияларды саяси және
экономикалық биліктен айырып, Кремельге тәуелді етті.

2.2 Сталиннің саяси билікке келуі

Жаңа ғана саяси билікке келген большивиктер Үкіметінің құрамында Ұлт
істері бойынша комиссариаттың белгіленіп, оның басшылығына грузин И.В.
Джугашвили – Сталиннің тағайындалуы олардың алып империядағы ұлтаралық
қатынасты игеріп, бір ізге салуға ұмтылысының көрінісі болатын В.И. Ленин
енді ғана үкімет құрамындағы Комиссариялық қызметін бастаған И.Сталинді
ауыстыра алатын басқа адам жоқ деп білді. Сөйтіп Кеңестер Үкіметінің ұлт
саясатының мазмұны мен бағыт-бағдарын, жұмыс механизмін анықтау кезінде ұлт
істері бойынша комиссар И.Сталин тұрды. Кейінірек бұл комиссариат оның
ұсынысы мен жойылғанымен, И.Сталин өмірінің соңына дейін бұл саясатты
бағыттауды өз қолынан шығарған емес.
Басқаша айтқанда, кеңес үкіметінің ұлт ісіндегі саясатының
архитекторы, яғни теориялық негіздері мен теориялық мазмұнын анықтаушы
И.Сталин болды депайтуға негіз жеткіліткі.
Большевиктер партиясы билікке империядағы ұлт–азаттық қозғалыстың
өрлеу шағында келді. Ал қазақ қоғамындағы бұл қозғалыстың негізінде жер
үшін күрес, яғни орыс шаруаларын қоныстандыру арқылы қазақтарды құнарлы
жерлерден ығыстыруды тоқтату және ұлтқа өзін-өзі басқару мүмкіндігін беру
сияқты іргелі талап –тілектер жатты. Анығырақ айтқанда, мұндағы азаттық
қозғалыс таптық мазмұн емес, ұлттық сипат алды.
Билікке келген большевиктер партиясының ұлт мәселесінде нанымды
бағдарламалық ұстанымы болған емес. Партия көсемі В.И.Ленин билік үшін
күрес барысында Ресейді халықтар абақтысына теңеп, отарлық тәуелділіктегі
аз ұлттардың өздерін-өздері билеу құқын мойындайтындықтарын ашық мәлімдеді.
Өмірлік тәжрибе көрсетіп бергеніндей бұл саяси билікті алғанға дейін
айтылған уәде еді, ал билікті алғаннан соң ұлттардың өздерін-өздері билеу
құқы оның тек еңбекші бұқара бөлігіне ғана тиесілі құқық болып шықты.
Сонымен бірге большивиктік басшылықтың империя құрамындағы ұлттардың
өз мемлекеттігін құра алу құқына қатынасы да бір келкі болған жоқ. Мәселен,
ол октябрь революциясы жеңген бетте Польша мен Финляндияның мемлекеттік
тәуелсіздігін бірден мойындады. 1922 жылы Кеңестік Республикалар одағы
құрылғанда Украина, Белоруссия және Кавказ сырты республикаларына
федеративтік негізде одақ құрамына ену құқы берілсе, мұндай құқық татар,
башқұрт, Орта Азия халықтарына берілмеді. Олар автономиялық құрылмдар
түрінде Ресей Федерациясының құрамына енуге тиіс болды.
И.Сталин тікелей В.И.Лениннің қолданысымен міне осы саяси курсты
теориялық тұрғыдан негіздеуші және оны парактикалық жағынан өмірлік
шындыққа айналдыру ісін тікелей жүргізуші тұлға міндетін өз мойына алды.

2.3 Сталиннің Қазақ қоғамына қатысты жүргізген саясаты

Кеңес үкіметінің ұлт істері бойынша комиссары қызметіндегі И.Сталиннің
Қазақ қоғамына қатысты істерімен жақынырақ таныса бастауы 1918 жылдың
наурыз айынан басталады. Осы жылдың наурыз айының ортасында Алашорда
үкіметінің тапсырамасымен Кеңес үкіметі басшыларына 2-ші жалпықазақ (1917,
желтоқсанында) съезінің шешімдерін жеткізу үшін Оралдан Мәскеуге Халел және
Жаһанша Досмұхамедовтар келеді. Азамат соғысының босағасында тұрған Кеңес
Үкіметіне қазақ автономияшыларымен ымыраға келуі аса маңызды еді.
В.И.Лениннің тапсыру бойынша И.Сталин 19-наурыз күні Семеймен телеграф
арқылы хабарласып, Алашорда үкіметі төрағасының орынбасары Халел
Ғаббасовпен келіссөз жүргізеді. Кеңес Үкіметі атынан сөйлеген И.Сталин 2-ші
жалпықазақ съезі қабылдаған шешім мен Ресей халықтарының құқығы туралы
декларацияның (1917 ж. 3-қарашада қабылданған) өзара үндес екендігін
мәлімдеп, осы жағдай Кеңес өкіметіне Алашорданы мойындауға негіз
болатындығын білдіріп, өз ретінде Алашорданың Кеңес өкіметін мойындауын
талап етеді. Алашорда Кеңесі Сталиннің ұсынысын талқылап, 1918 жылы 21
наурызда Совет үкіметін Ресейдегі барлық автономиялы халықтардың кіндік
үкіметі ретінде мойындайтындығын білдіріп, өз ретінде жалпықазақ-қырғыз
съезінің қаулысы бойынша тоқтаусыз Алаш автономиясы жариялайтыныдығын
мәлімдейді.
Міне осы берген жауабында Алашорда Кеңесі Алаш автономиясы құрамына
енетін облыстар мен уездерді атайды. Қазақ мемлекетінің территориялық
ауқымын анықтау ісінде бұл құжаттың маңызы зор еді. Сондай-ақ жауап
тексінде Алашорда өкіметі тек қазақ ұлтының ғана емес, барлық
қазақстандықтардың өкіметі болатындығы, соған байланысты оның құрамына
қазақтан басқа халықтардың көбінен көп, азынан аз он кісі сайланып
кіретіндігі,. Ал Алаш автономиясында заң шығаратын Һәм ел билейтін үкімет
Алашорда болатындығы, құрылтай жиналысы шақырылып биліктің сипаты
анықталғанға дейін советтер Алашордаға жәрдемші есебінде міндет
атқаратындығы айтылады.
Кеңес Өкіметі Алашорданың бұл аталған және басқа саяси ұстанымдарына
байланысты ұсыныстарына алғашында түсінгендік танытқанымен, ал іс жүзінде
оларды қабыл алды ма? Әрине, қабыл алған жоқ. Өйткені Алашорда ұсыныстарын
қабыл алу үшін мәнінде қазақ елінің ұлттық мемлекеттілігін құру құқын
мойындаумен бірдей еді.
Осы жылдың 28 наурызы күні Мәскеуден семейдегі Қазақ комитетіне
И.Сталин мен мұсылмандар ісі бойынша комиссар М.Вахитов қол қойған жедел
хат келіп жетеді. Хатта Мәскеудегі Ұлт істері Халық Комиссариаты жанынан
қазақ бөлімі ашылатындығы, міне осы бөлімде қызмет атқаруға өкілдер жіберу
ісі алғашында Алашорда үкіметіне жүктелгендігін 29 наурыз күні Семейге
Х.Ғаббасов атына жолдаған жедел хатында Х. Және Ж.Досмұхамбетовтар да
растайды.
Тарихи деректер Кеңес өкіметіне Алашорда өкіметімен ара қатынасының
араға 5-6 күн салып-ақ түбегейлі өзгеріске ұшырағандығын айғақтайды. Мұндай
бетбұрыстың себебін түсінуге болады. В.Ленин мен И.Сталиннің басқарған
билікке қазақ еліндегі басшылықты буржуазиялық-ұлтшылдарға беруге
болмайтын еді. Ұлт істері бойынша комиссар И.Сталиннің ендігі уақытта
ықыласы қазақ ұлт-азаттық қозғалысының шынай еркін білдіруші Алашорда
үкіметіне емес, азаттық қозғалыстан мүлдем алыс, тіптен оның басшыларымен
дүрдараз Ә.Жангелдин, К.Тоғысов, М.Тунгачин сияқты кісілерге ауды.
И.Сталин 1918 жылы 7 сәуірде Кеңес өкіметінің Торғай облысындағы
комиссары Ә.Жангелдинге жолдаған жеделхатында орталық биліктің бұл
ұстанымын былайша негіздеді: Бужуазиялық-ұлтшылдық ұстанымындағы топтар
автономияны өз бұқарасын қанау құралына айналдыру үшін талап етіп отыр.
Сондықтан да олар орталық кеңестік билікті мойындаумен бір мезгілде
жергілікті советтерді мойындағылары жоқ және ішкі істеріне араласуға
қарсы.
Орталық билікке Қазақстандағы басқару ісіне кімдердің керек екендігін
жақсы түсіне қойған Ә.Жангелдин алаштық топқа қарсы күресте өзіне одақтас
бола алады деген үмітпен бұрынғы Торғай облыстық губернаторы жанындағы
татар және қазақ басылымдары бойынша цензор қызметін атқарған Мұхамедияр
Тұнғачинді Мәскеудегі қазақ бөлімінің меңгерушісі қызметіне ұсынған еді.
Бұл ұсынысты қабыл алған И.Сталин 1918 ж. 11 мамырдағы бұйрығымен
М.Тұнғачинді Ұлт істері бойынша Халық Комиссариаты жанындағы Қазақ бөліміне
меңгеруші етіп тағайындады. Бұл арада коммунист И.Сталин М.Тұнғачиннің
сұлтандық шыққан тегі мен патшалық тұсында атқарған шенеуніктік қызметіне
соншалықты көңіл аударған да жоқ еді.
И.Сталиннің қазақ азаттық қозғалысына қарсы ұстанымын тағы да бірі
мынандай фактіге байланысты айтып өткен артық емес. Қазақ арасында өзінің
күмәнді әрекеттерімен аты шыққан Көлбай Тоғысов 1918 жылы 21 сәуірде
В.Ленин мен И.Сталин атына жеделхат жолдап, онда Совет үкіметінің
платформасында тұрған және онымен қол ұстасып келе жатқан Үш жүз деген
социалистік бағыттағы партия құрғандығын, оның кадет Бөкейханов басқаратын
буржуазиялық Алаш партиясына қарсы екендігін білдіреді.
И.Сталин тез арада Ә.Жангелдинді телефонға шақырып: Менімен Көлбай
тоғысов сөйлесті, ол Үш жүз партиясын құрушы. Осы партия бізге жақынырақ
деп ойлаймын. Онымен байланысып, бұл өзі қандай партия және Тоғысовтың кім
екенін білген жөн. Егер бұл партия шынымен де Алашордаға қарсы әрекет
жасап, бізге жақындығын танытып отырса, онда оны өзімізге тарту керек
деген ұсыныс жасайды.
Ал шын мәнінде қазақ қоғамы мойындаған Үш жүз партиясы туралы айту
қиын еді. 1917 жылдың соңында болып өткен Бүкілресейлік құрылтай жиналысына
депутаттар сайлау барысында Үш жүз атынан түскен кандидаттар Алаш
партиясы атынан ұсынылғандардан анағұрлым аз дауыс жинап, ойсырай жеңілген
еді.
Қорыта айтқанда, кеңестік орталық билік, оның ұлт істері бойынша
комиссары 1918 жылдан бастап-ақ буржуазиялық-ұлтшылдармен күрес ұранын
жамылғы етіп, шын мәнінде қазақ ұлт-азаттық қозғалысын басып жаншу жолына
түсті. Ал бұл жолда олар кіммен болсада тіл табысуға даярлықтарын байқатты.
В.И. Ленин мен Сталинннің өкіметінің жүргізіп отырған курсының
әделетсіздігін тура түсініп, оған қарсылығын ашық білдірген жеке тұлғалар
орыс демократиясының арасын да баратын. Сондай тұлғалардың бірі Тимофей
Иванович Седельников (1876-1930) болды. Шыққан тегі – Орынбор қазағы,
мамандығы-жер өлшеуші Т.И.Седельников 1905 жылы Борьба за землю в
Киргизской степи и колонизационная политика правительства аталатын еңбек
жазып, онда өкіметтің қоныстандыру саясатын ымырасыз сынға алып, сол үшін
сенімсіз ретінде танылып, соған қарамастан Мемлекеттік думаға депутат
болып сайланып, думада сібірлік депутаттардың қолдауымен қазақ жерін
құарқынды отарлауға байланысты жергілігті халықтың жер тапшылығына ұшрап
отырғандығын баяндап, 53 депутаттың қол қойылған мәлімдемені Дума
төрағасына тапсырады.
Қазәскерревкомның бұл шешімін Мәскеудегі Халком Кеңесі бекітті.
Сонымен бірге, Т.Седельниковтың Қазревкомның мүшесі Б.Қаратаевты пара
алғандығы және қызметін асыра пайдаланғандығы үшін жауапқа тарту туралы
ұсынысы кешігіңкіреп болса да орындалған еді. Осы жылғы 28 шілдеде Жымпиты
ревкомының шешімімен Б.Қаратаев тұтқынға алынды.
Сонымен азамат соғысы жағдайында қазақ ұлт-азаттық қозғалысымен ымыраға
баруға мәжбүр болған Кеңес үкіметі Қазәскерревкомының құрамына
А.Байтұрсыновты төрағаның орынбасары ретінде енгізе отырып, сонымен бірге
оған мүшелікке кезінде ұлт-азаттық қозғалысқа қарсы ұстанымымен танылған
М.Тунғачин және Б.Қаратаев сияқты кісілерді еңгізу әрине кездейсоқ нәрсе
емес-тін. Мұндай шешімнің арғы жағында қазақ ұлт-азаттық қозғалысын
біртіндеп әлсіретіп, ең ақыры біржола сөндіру мұраты жатты. Сонымен бірге,
осы мезгілде-ақ ұлттық мүддеге қарсы түрлі ағым және күштердің өзара
мақсаты жұмыс істеу әдіс-айласы да қалыптаса бастаған еді. Мәселен,
Б.Қаратаев Т.Седельниковтың жалпы қазақ съезін шақыруға байланысты ережесін
ұлтшылдық сипатта жазылған, советтік биліктің ұстанымына қайшы келетін
құжат ретінде бағаласа, өз кезегінде Қазәскерревкомының мүшелері А.Авдеев
пен Н.Кулаков Мәскеудегі С.Пестковскийге жолдаған хаттарында Т.Седельников
пен А.Байтұрсыновқа қарсы әрекеттегі Б.Қаратаевқа сенімді коммунист
ретінде мінездеме берді.
Кеңестік биліктің ұстанымын ымырасыз сынға алған А.Байтұрсыновтың
хаты да Т.Седельниковтың В.И.Ленинге жолдаған хатымен бір мезгілде жазылып,
сондай-ақ мазмұн жағынан онымен үндес еді. А.Байтұрсынов хатында
Қазақстанға байланысты орталық биліктің принциптік мәні бар екі кемшілігін
көрсетті: 1) Қазақстанды басқару үшін жіберілген орталықтың өкілдігінің
белгілі бір көзқарасы, соған сәйкес жұмыс жоспары жоқ, мұндай жағдай қазақ
шындығына қатысты ұстаным мен жоспардың орталықтың өзінде болмауына
байланысты; 2) орталықтың жіберген өкілдігі мен жергілікті халықтың
арасында өзара сенім жоқ.
Қоғамда әміршілдік-әкімшілдік жүйе идеологиясы өз жемісін бере
бастаған 1929 жылды И.Сталин “ұлы бетбұрыс” жылы деп атады. Партиялық
мерзімді басылымдар коммунистік саясат пен идеологияны насихаттаумен қатар,
партия көсемін мақтап-мадақтаудың ерекше үлгісін көрсетті. И. Сталиннің 50
жасқа толуына орай жарияланған мақалалардың негізгі мазмұны партия
көсемінің марксизм-ленинизм теориясын дамытудағы ерекше рөлін, социализмді
іс жүзінде орнатудағы шексіз үлесін дәріптеді. “Правда” газетінде Л.М.
Каганович, К.Е. Ворошилов, А.И. Микоян және басқалардың көсемді мақтап-
мадақтаған мақалалары жарияланды. 1929 жылғы желтоқсан айында жарық көрген
қазақстандық мерзімді басылымдардың да осы науқанға ілесе кеткені айтпасада
түсінікті.

4. Сталиннің ішкі және сыртқы саясаты.
Коллективизация, гулаг, үлкен террор.

Совет одағын индустриалды державалар қатарына тез қосу деген жоспар
ауыл шаруашылық өнімін арттыруға және саны арты келе жатқан жұмысшы табын
асауқатпен қамтамасыз етуге және шетелдік технологияны сатып алуға қажетті
валюта қорын жинау үшін ауыл ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.