Қытай конституциясы
Ежелгі Қытай мемлекеті шын мәніндегі шығыстық деспотия болатын. Мемлекет басшысы әрі монах, әрі жрец және жалғыз ғана жер иесі болды. Әртүрлі рангтағы аристократия мемлекеттік қызметте болды. Олардан кейін әлеуметтік сатыда рубасылары, отбасы (семья) тұрды. Ал құлдар болса, олар жануарлар сияқты әлеуметтік сатыдан тыс қалды. Заң болған жоқ, сондықтан әлеуметтік сатыда жоғары тұрғандардың өктемдігінен ешкім тыс қала алмады. Бірақ мемлекет басшысының (ван) алдында әртүрлі әлеуметтік сатылардың бәрі тең болды. Халық арасындағы қарым-қатынас күрделі, шым-шытырық ритуалдарға негізделді. Мысалы, тірілердін өлгендерге, олардың рухына, табиғат құбылыстарына, жерге және аспанға деген қарым-қатынас негізінде қалыптасқан діни көзқарас, әдет-ғұрып, дәстүрлермен тығыз байланыстағы ритуалдар жоғары әлеуметтік сатыда түрғандар мен төменгі сатыдағылардың арақатынасын нақтылап, айқындайды, т.б.
1. Алтай Ж. Қасқабек А. Мухамбетәли Қ. Философия тарихы. Оқулық – Алматы. Рариаритет. 2006-312
2. Ақназаров Х. Философия тарихынан дәрістер курсы Алматы., 1997 ж
3. Бейсенов Қ. Философия тарихы. Алматы., 1992 ж
4. Введение в философию В 2 ч. М., 1989
5. Кішібеков Д., Сыдықов Ұ. Философия А 1994 2002 ж
6. Нұрышева Г. Философия лекциялары курсы. Оқу құралы. Алматы. Зият Пресс. 2006 ж – 204 б
2. Ақназаров Х. Философия тарихынан дәрістер курсы Алматы., 1997 ж
3. Бейсенов Қ. Философия тарихы. Алматы., 1992 ж
4. Введение в философию В 2 ч. М., 1989
5. Кішібеков Д., Сыдықов Ұ. Философия А 1994 2002 ж
6. Нұрышева Г. Философия лекциялары курсы. Оқу құралы. Алматы. Зият Пресс. 2006 ж – 204 б
Қытай конституциясы
Ежелгі Қытай мемлекеті шын мәніндегі шығыстық деспотия болатын.
Мемлекет басшысы әрі монах, әрі жрец және жалғыз ғана жер иесі болды.
Әртүрлі рангтағы аристократия мемлекеттік қызметте болды. Олардан кейін
әлеуметтік сатыда рубасылары, отбасы (семья) тұрды. Ал құлдар болса, олар
жануарлар сияқты әлеуметтік сатыдан тыс қалды. Заң болған жоқ, сондықтан
әлеуметтік сатыда жоғары тұрғандардың өктемдігінен ешкім тыс қала алмады.
Бірақ мемлекет басшысының (ван) алдында әртүрлі әлеуметтік сатылардың бәрі
тең болды. Халық арасындағы қарым-қатынас күрделі, шым-шытырық ритуалдарға
негізделді. Мысалы, тірілердін өлгендерге, олардың рухына, табиғат
құбылыстарына, жерге және аспанға деген қарым-қатынас негізінде қалыптасқан
діни көзқарас, әдет-ғұрып, дәстүрлермен тығыз байланыстағы ритуалдар жоғары
әлеуметтік сатыда түрғандар мен төменгі сатыдағылардың арақатынасын
нақтылап, айқындайды, т.б.
1949 жылдың желтоқсанында ҚХР құрылғалы елде төрт Конституция
қабылданды (1954, 1975, 1978 и 1982). Қытай Халық Республикасының
Конституциясы бойынша (1982 жылдың желтоқсаны), ҚХР — халықтың
демократиялық өктемдігі бар социалистік мемлекет. Мемлекеттік биліктің
жоғарғы органы — жергілікті жиналыста 5 жылға сайланатын халық
қалаулыларынан тұратын 2979 депутаттан тұратын бір палаталы Бүкіл Қытай
халық қалаулыларының жиналысы (БҚХҚЖ). БҚХҚЖ сессиясы жыл сайынғы тәртіппен
шақырылады. Депутаттардың санының көптігінен БҚХҚЖ функцияларын сессия
мерзімдерінің арасында делегаттардан сайланған тұрақты комитет атқарады
(шамамен 150 адам).Сайлауға тек қана Қытай Коммунистік партиясы мен
Халықтың саяси кеңес Советіне кіретін сегіз демократиялық партия қатысады.
Шәңғаңда және Макаода өз заң шығару жүйелері бар. БҚХҚЖ барлық депутаттары
коммунистер және демократтар блогінен тұрады.
Б.з.б. 140 – 87 жылы конфуцийшілдік ресми идеологияға айналды. Хань
әулеті тұсында бірыңғай қытай халқы қалыптасты. Халық өзін ханьдықтармыз
деп атай бастады. Бірақ 184 жылы 20 жылдан астам уақытқа созылған
көтерілістен Хань әулеті құлап, үш патшалық құрылды. Хань әулетімен бірге
Қытайда құл иеленушілік қатынастар да жойылып, жаңа қоғамдық қатынастар
(феодализм) орнады. Солтүстік Қытайды көшпелі тайпалар басып алды. Елде
түрлі кезеңдерде қытайлық емес 16 патшалық құрылды. 589 жылы ел Суй
әулетінің төңірегіне қайта бірікті. 618 жылы оның орнына Тан әулеті келді.
Қытай елі қайта гүлденді. Империя түрлі бағытта басқыншылық соғыстар
жүргізді. 630 жылы Шығыс Түрік қағандығын жойды. 8 ғасырдың бас кезінде
Жетісуға басып кіріп, 751 – 52 жылы Атлах шайқасында арабтар мен жергілікті
түркі тайпаларының одағынан күйрей жеңілді. 10 ғасырдың басына қарай Тан
империясы ыдырап, 960 – 1279 жылы Оңтүстік Қытайды Сун әулеті біріктірді.
Солтүстікте, солтүстік-шығыста, солтүстік-батыста көшпелі тайпалар билеген
мемлекеттер өмір сүрді. Олар бір-бірімен және Сун әулетімен үздіксіз
соғыстар жүргізді. 13 ғасырдың бас кезінен Қытайды Шыңғыс хан билеген түркі-
моңғол тайпалары жаулап ала бастады. 1271 жылға қарай Шыңғыс ханның
немересі Құбылай бүкіл Қытайды өзіне бағындырып, Юань әулетінің негізін
қалады. 14 ғасырдың 2-жартысында Юань әулеті биліктен кетіп, орнына
қытайлық Мин әулеті келді. 16 ғасырда Қытайға еуропалықтар келе бастады.
1551 жылы Португалия Аомэн (Макао) жерін жалға алады. Миссионер-иезуиттер
келіп, христиан дінін уағыздай бастады. 17 ғасырда солтүстікүстіктен
көшпелі тайпалардың шабуылы күшейді, аса ірі шаруалар көтерілістері
басталды. Мин әулеті биліктен кетіп, өкімет көтерілістерді басу үшін
көшпелі маньчжур билеушілерінен көмек сұрауға мәжбүр болды. Билікке
маньчжурлік Цинь әулеті (1644 – 1911) келді. Жаңа әулет Қытайды қайта
біріктірді. 17 ғасырдың аяғына қарай олар Халханы (қазіргі Моңғолияны)
жаулап алды, 1757 жылы жоңғар хандығын жойды, Шығыс Түркістан Шыңжаң (жаңа
шекара) деп аталды. 18 ғасырдың аяғына қарай Тибет алынды. Осы кезден Цинь
әулеті дағдарысқа ұшырай бастады. 19 ғасырда Қытайға еуропалықтардың
әсіресе ағылшындардың экспансиясы күшейді. 1840 – 42, 1856 – 60 жылы
еуропалықтармен арада апиын соғыстары болды. Жеңіске жеткен Англия,
Франция, АҚШ өкіметтері елдің кейбір аралдарын алды. Солтүстікте пайда
болған қуатты көрші Ресеймен шекара белгілене бастады. Халықтың тұрмысы
күрт төмендеді. 1850 – 64 жылы елде аса ірі шаруалар көтерілісі болып,
еуропалықтардың көмегімен зорға басылды. Шеткі аймақтарда да халық
көтерілістері болып жатты. Оның ішіндегі ең ірілері 1862 – 77 жылы болған
дүнгендер мен ұйғырлардың көтерілістері еді. 1860 – 70 жылы Қытайда
капиталисттік қатынастар дами бастады. Жаңа экономикалық орталықтар
(Шанхай, Ухань, тағы басқа) құрылды. Цинь империясы дағдарысқа ұшырап,
Англия, Германия, Жапония, Франция, Ресей, АҚШ, тағы басқа елдер Қытайды
өзара бөліске сала бастады. Халық тұрмысының нашарлығымен шетелдіктердің
үстемдігі төңкерісшіл қозғалыстардың күрт күшеюіне алып келді. 1898 жылы
басталған Ихэтуаньдар көтерілісі шетелдіктердің көмегімен басылып, Қытайдың
ішкі-сыртқы саясатына толық бақылау орнатылды. 1911 – 13 жылы елде Синьхай
революциясы болып өтті. Цинь әулеті биліктен кетіп (1912 жылы 12 ақпан),
оңшыл күштер билікке келді. Бірақ Қытай жартылай отар ел ретінде қалып
қойды. 1-дүниежүзілік соғыс жылдарында (1914 – 18) Жапония еуропа елдердің
өзара соғысып жатқанын пайдаланып, Қытайға жаңа талаптар қойды. Жаңа үкімет
ол талапты мойындап, Жапонияға тәуелді елге айнала бастады. 1917 жылы
Ресейдегі Ақпан революциясынан кейін елде Сунь Ятсен басқарған ұлт-азаттық
қозғалысы басталды. Қозғалыс Оңтүстік Қытайда жеңіске жетіп, Сунь Ятсен
Кеңес өкіметіне хат жазып, империалистерге қарсы бірлесіп күресуді
ұсынды. 1923 жылы ақпанда, Кеңес өкіметі Сунь Ятсен
басқарған Гоминьдан партиясының өтініші бойынша Қытайға саяси, әскери
кеңесшілер, қару-жарақ, тағы басқа көмек жібере бастады. 1927 жылы 18
сәуірде Гоминьдан партиясының оңшыл қанаты әскери төңкеріс жасап, билікті
өз қолдарына алды. Оған қарсы 1921 жылы іргесі қаланған Қытай Коммунистік
партиясы (ҚКП) бірқатар көтерілістер ұйымдастырды. Сөйтіп, солтүстік.
Аудандарда ҚКП-ныңбасшылығымен Қытай Қызыл Армиясы мен Кеңестер деп
аталатын өкіметтік органдар құрылды. 1930 – 36 жылы Гоминьдан өкіметі
солтүстікке үздіксіз жорықтар жасап, ҚКП -ның базасын жойып жіберуге
тырысты. 1931 жылдан бастап Жапония Қытайды жаулап алуға кірісті. Солтүстік-
шығыс Қытайды басып алған жапондар орталық аудандарға ұмтылды. 1937 жылы
шілдеде Жапония Қытайды толық жаулап алу үшін шабуылға шықты. Олар
Солтүстік, Орталық Қытайдың едәуір бөлігін және Оңтүстік Қытайдағы теңіз
порттарын басып алды. 1945 жылы 8 тамызда Кеңес өкіметі Жапонияға соғыс
жариялап, Солтүстік-Шығыс Қытайды ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ежелгі Қытай мемлекеті шын мәніндегі шығыстық деспотия болатын.
Мемлекет басшысы әрі монах, әрі жрец және жалғыз ғана жер иесі болды.
Әртүрлі рангтағы аристократия мемлекеттік қызметте болды. Олардан кейін
әлеуметтік сатыда рубасылары, отбасы (семья) тұрды. Ал құлдар болса, олар
жануарлар сияқты әлеуметтік сатыдан тыс қалды. Заң болған жоқ, сондықтан
әлеуметтік сатыда жоғары тұрғандардың өктемдігінен ешкім тыс қала алмады.
Бірақ мемлекет басшысының (ван) алдында әртүрлі әлеуметтік сатылардың бәрі
тең болды. Халық арасындағы қарым-қатынас күрделі, шым-шытырық ритуалдарға
негізделді. Мысалы, тірілердін өлгендерге, олардың рухына, табиғат
құбылыстарына, жерге және аспанға деген қарым-қатынас негізінде қалыптасқан
діни көзқарас, әдет-ғұрып, дәстүрлермен тығыз байланыстағы ритуалдар жоғары
әлеуметтік сатыда түрғандар мен төменгі сатыдағылардың арақатынасын
нақтылап, айқындайды, т.б.
1949 жылдың желтоқсанында ҚХР құрылғалы елде төрт Конституция
қабылданды (1954, 1975, 1978 и 1982). Қытай Халық Республикасының
Конституциясы бойынша (1982 жылдың желтоқсаны), ҚХР — халықтың
демократиялық өктемдігі бар социалистік мемлекет. Мемлекеттік биліктің
жоғарғы органы — жергілікті жиналыста 5 жылға сайланатын халық
қалаулыларынан тұратын 2979 депутаттан тұратын бір палаталы Бүкіл Қытай
халық қалаулыларының жиналысы (БҚХҚЖ). БҚХҚЖ сессиясы жыл сайынғы тәртіппен
шақырылады. Депутаттардың санының көптігінен БҚХҚЖ функцияларын сессия
мерзімдерінің арасында делегаттардан сайланған тұрақты комитет атқарады
(шамамен 150 адам).Сайлауға тек қана Қытай Коммунистік партиясы мен
Халықтың саяси кеңес Советіне кіретін сегіз демократиялық партия қатысады.
Шәңғаңда және Макаода өз заң шығару жүйелері бар. БҚХҚЖ барлық депутаттары
коммунистер және демократтар блогінен тұрады.
Б.з.б. 140 – 87 жылы конфуцийшілдік ресми идеологияға айналды. Хань
әулеті тұсында бірыңғай қытай халқы қалыптасты. Халық өзін ханьдықтармыз
деп атай бастады. Бірақ 184 жылы 20 жылдан астам уақытқа созылған
көтерілістен Хань әулеті құлап, үш патшалық құрылды. Хань әулетімен бірге
Қытайда құл иеленушілік қатынастар да жойылып, жаңа қоғамдық қатынастар
(феодализм) орнады. Солтүстік Қытайды көшпелі тайпалар басып алды. Елде
түрлі кезеңдерде қытайлық емес 16 патшалық құрылды. 589 жылы ел Суй
әулетінің төңірегіне қайта бірікті. 618 жылы оның орнына Тан әулеті келді.
Қытай елі қайта гүлденді. Империя түрлі бағытта басқыншылық соғыстар
жүргізді. 630 жылы Шығыс Түрік қағандығын жойды. 8 ғасырдың бас кезінде
Жетісуға басып кіріп, 751 – 52 жылы Атлах шайқасында арабтар мен жергілікті
түркі тайпаларының одағынан күйрей жеңілді. 10 ғасырдың басына қарай Тан
империясы ыдырап, 960 – 1279 жылы Оңтүстік Қытайды Сун әулеті біріктірді.
Солтүстікте, солтүстік-шығыста, солтүстік-батыста көшпелі тайпалар билеген
мемлекеттер өмір сүрді. Олар бір-бірімен және Сун әулетімен үздіксіз
соғыстар жүргізді. 13 ғасырдың бас кезінен Қытайды Шыңғыс хан билеген түркі-
моңғол тайпалары жаулап ала бастады. 1271 жылға қарай Шыңғыс ханның
немересі Құбылай бүкіл Қытайды өзіне бағындырып, Юань әулетінің негізін
қалады. 14 ғасырдың 2-жартысында Юань әулеті биліктен кетіп, орнына
қытайлық Мин әулеті келді. 16 ғасырда Қытайға еуропалықтар келе бастады.
1551 жылы Португалия Аомэн (Макао) жерін жалға алады. Миссионер-иезуиттер
келіп, христиан дінін уағыздай бастады. 17 ғасырда солтүстікүстіктен
көшпелі тайпалардың шабуылы күшейді, аса ірі шаруалар көтерілістері
басталды. Мин әулеті биліктен кетіп, өкімет көтерілістерді басу үшін
көшпелі маньчжур билеушілерінен көмек сұрауға мәжбүр болды. Билікке
маньчжурлік Цинь әулеті (1644 – 1911) келді. Жаңа әулет Қытайды қайта
біріктірді. 17 ғасырдың аяғына қарай олар Халханы (қазіргі Моңғолияны)
жаулап алды, 1757 жылы жоңғар хандығын жойды, Шығыс Түркістан Шыңжаң (жаңа
шекара) деп аталды. 18 ғасырдың аяғына қарай Тибет алынды. Осы кезден Цинь
әулеті дағдарысқа ұшырай бастады. 19 ғасырда Қытайға еуропалықтардың
әсіресе ағылшындардың экспансиясы күшейді. 1840 – 42, 1856 – 60 жылы
еуропалықтармен арада апиын соғыстары болды. Жеңіске жеткен Англия,
Франция, АҚШ өкіметтері елдің кейбір аралдарын алды. Солтүстікте пайда
болған қуатты көрші Ресеймен шекара белгілене бастады. Халықтың тұрмысы
күрт төмендеді. 1850 – 64 жылы елде аса ірі шаруалар көтерілісі болып,
еуропалықтардың көмегімен зорға басылды. Шеткі аймақтарда да халық
көтерілістері болып жатты. Оның ішіндегі ең ірілері 1862 – 77 жылы болған
дүнгендер мен ұйғырлардың көтерілістері еді. 1860 – 70 жылы Қытайда
капиталисттік қатынастар дами бастады. Жаңа экономикалық орталықтар
(Шанхай, Ухань, тағы басқа) құрылды. Цинь империясы дағдарысқа ұшырап,
Англия, Германия, Жапония, Франция, Ресей, АҚШ, тағы басқа елдер Қытайды
өзара бөліске сала бастады. Халық тұрмысының нашарлығымен шетелдіктердің
үстемдігі төңкерісшіл қозғалыстардың күрт күшеюіне алып келді. 1898 жылы
басталған Ихэтуаньдар көтерілісі шетелдіктердің көмегімен басылып, Қытайдың
ішкі-сыртқы саясатына толық бақылау орнатылды. 1911 – 13 жылы елде Синьхай
революциясы болып өтті. Цинь әулеті биліктен кетіп (1912 жылы 12 ақпан),
оңшыл күштер билікке келді. Бірақ Қытай жартылай отар ел ретінде қалып
қойды. 1-дүниежүзілік соғыс жылдарында (1914 – 18) Жапония еуропа елдердің
өзара соғысып жатқанын пайдаланып, Қытайға жаңа талаптар қойды. Жаңа үкімет
ол талапты мойындап, Жапонияға тәуелді елге айнала бастады. 1917 жылы
Ресейдегі Ақпан революциясынан кейін елде Сунь Ятсен басқарған ұлт-азаттық
қозғалысы басталды. Қозғалыс Оңтүстік Қытайда жеңіске жетіп, Сунь Ятсен
Кеңес өкіметіне хат жазып, империалистерге қарсы бірлесіп күресуді
ұсынды. 1923 жылы ақпанда, Кеңес өкіметі Сунь Ятсен
басқарған Гоминьдан партиясының өтініші бойынша Қытайға саяси, әскери
кеңесшілер, қару-жарақ, тағы басқа көмек жібере бастады. 1927 жылы 18
сәуірде Гоминьдан партиясының оңшыл қанаты әскери төңкеріс жасап, билікті
өз қолдарына алды. Оған қарсы 1921 жылы іргесі қаланған Қытай Коммунистік
партиясы (ҚКП) бірқатар көтерілістер ұйымдастырды. Сөйтіп, солтүстік.
Аудандарда ҚКП-ныңбасшылығымен Қытай Қызыл Армиясы мен Кеңестер деп
аталатын өкіметтік органдар құрылды. 1930 – 36 жылы Гоминьдан өкіметі
солтүстікке үздіксіз жорықтар жасап, ҚКП -ның базасын жойып жіберуге
тырысты. 1931 жылдан бастап Жапония Қытайды жаулап алуға кірісті. Солтүстік-
шығыс Қытайды басып алған жапондар орталық аудандарға ұмтылды. 1937 жылы
шілдеде Жапония Қытайды толық жаулап алу үшін шабуылға шықты. Олар
Солтүстік, Орталық Қытайдың едәуір бөлігін және Оңтүстік Қытайдағы теңіз
порттарын басып алды. 1945 жылы 8 тамызда Кеңес өкіметі Жапонияға соғыс
жариялап, Солтүстік-Шығыс Қытайды ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz